onderwerp: Erfgoeddag in het Meetjesland plaats, datum: Meetjesland, zondag 27 april 2014 meer info: 09 373 75 96,
[email protected] contactpersoon: Hanne Couckuyt aantal pagina’s: 1 + bijlage lokale activiteiten
Erfgoeddag in het Meetjesland Verleg je grenzen op zondag 27 april, want dan vindt opnieuw de jaarlijkse Erfgoeddag plaats. Het thema dit jaar is ‘Grenzeloos’. Ook het Meetjesland zal de bakens mee verzetten. In het Meetjesland vinden 18 Erfgoeddag-activiteiten plaats. De gemeentegrenzen, de regiogrenzen en natuurlijk de grens met Nederland, het Meetjesland telt heel wat grenzen. Deze kun je op Erfgoeddag allemaal verkennen en overschrijden. Bewandel authentieke smokkelroutes, maak kennis met de eerste Meetjeslandse reizigers, of kom te weten hoe de Meetjeslandse grenzen tot stand gekomen zijn. De Groote Oorlog We herdenken ook het begin van Wereldoorlog I. Tijdens de Duitse bezetting werd de grens met Nederland tastbaarder dan ooit, met de aanleg van de Doodendraad. Ook de Hollandstellung, de bunkerlinie die de Duitse bezetter neerzette om een aanval vanuit het neutrale Nederland te voorkomen, zette die grens extra in de verf. Campagnebeeld Zoals elk jaar krijgt de Erfgoeddag een passend campagnebeeld. De duif en de omringende stempels rijmen perfect binnen het thema ‘Grenzeloos’. Een duif, als ultiem symbool van vrijheid, kent namelijk geen grenzen. Die vliegt ongestoord over de grenzen heen. Ook de stempels hebben een duidelijke betekenis. Wanneer je in het buitenland een grenspost of een douanepost passeert, krijg je een stempel in je paspoort. Ook brieven en postpaketten moeten bij verzending van een stempel worden voorzien. Ontdek alle activiteiten op www.erfgoedcelmeetjesland.be/erfgoeddag
1
Hieronder vind je een overzicht van de Meetjeslandse activiteiten op Erfgoeddag: ASSENEDE Wandeling: De grens van Boekhoute, ontdek smokkelroutes, verdwenen havens en de 'Doodendraad' Organisatie: De Twee Ambachten in samenwerking met gemeente Assenede en de gidsen van het bezoekerscentrum Boekhoute De gids vertelt je alles over de elektrische draad die de Duitse bezetter tijdens de Eerste Wereldoorlog spande. Pal op de grens tussen Boekhoute en Nederland moest deze draad de talloze vluchtelingen, spionnen, oorlogsvrijwilligers en smokkelaars tegenhouden. Maar door de draadversperring waren ook de havens van Boekhoute een tijdlang niet bereikbaar voor de lokale vissers. Waar: Monument 'Doodendraad', Haven (t.h.v. nr. 83), Boekhoute (tegenover Isabellagemaal) Wanneer: van 10 - 17.30 u. Op regelmatige tijdstippen is er een gidsbeurt die één uur duurt. Contact op Erfgoeddag: 0474 97 03 15 EEKLO Tentoonstelling: Eertijdse reizigers Organisatie: VVV Eeklo in samenwerking met bibliotheek Eeklo en cultuurdienst Eeklo Vroeger bleven mensen vooral in hun eigen stad of streek, ze begaven zich zelden ver buiten het eigen grondgebied. Aan het begin van de 20e eeuw komt daar verandering in. Per fiets, trein, vrachtwagen of boot onderneemt men korte reizen in België en de buurlanden. Oude foto’s en prentkaarten tonen hoe mensen in de jaren 20 en 30 op reis gingen. Elke reis was een feest, maar ook een hele onderneming! Waar: Bibliotheek Eeklo, Molenstraat 36 Wanneer: 10 - 12 u. Contact op Erfgoeddag: 09 218 27 28 Tentoonstelling: Zustersteden Organisatie: Cultuurdienst Eeklo in samenwerking met Comité Internationale Samenwerking Eeklo is officieel verzusterd met vier buitenlandse steden van vergelijkbaar formaat: het Franse Bagnols-sur-Cèze, het Duitse Braunfels, het Britse Newbury en het Italiaanse Feltre. Daarnaast onderhoudt Eeklo vriendschapsbanden met de Spaanse stad Carcaixent en de Hongaarse stad Kiskunfélégyhaza. Kom ontdekken waarom deze stedenbanden ontstaan zijn en welke uitwisselingsprojecten we organiseren. Waar: Bibliotheek Eeklo, Molenstraat 36 Wanneer: 10 - 12 u. Contact op Erfgoeddag: 09 218 27 28 Lezing: De geschiedenis van reizen en de verzustering Organisatie: Cultuurdienst Eeklo in samenwerking met VVV Eeklo, Comité Internationale Samenwerking en Bibliotheek Eeklo 2
Luister naar de verhalen bij de lopende tentoonstellingen. Verhalen over het eerste buitenlandse toerisme en de bijhorende vakantiekiekjes van ‘Eertijdse reizigers’, maar ook anekdotes en sterke verhalen over de relatie tussen Eeklo en haar zustersteden. Aansluitend kun je de bijhorende tentoonstellingen bezoeken. Waar: Bibliotheek Eeklo, Molenstraat 36 Wanneer: 10 - 12 u. Contact op Erfgoeddag: 0498 91 38 07 Evocatie: Visite en handelsactiviteiten op de Huysmanhoeve Organisatie: Plattelandscentrum vzw en Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve in samenwerking met VVV Eeklo, het Rode Kruis opvangcentrum Eeklo, het culinair - en vertelgenootschap en de provincie Oost-Vlaanderen Het Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve staat op Erfgoeddag in het teken van de culturele gebruiken bij de ontvangst van bezoekers. Mensen trekken op (handels-) reis of migreren en worden elders ontvangen. Hoe verliep die ontvangst op het platteland? Welke gebruiken speelden daarbij een rol? Wat kwam er op tafel? En hoe verwelkomen mensen uit andere culturen hun bezoekers? Waar: Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve, Bus 1 (zijstraat Peperstraat) Wanneer: 10 - 12 u. Rondleidingen om 14 en 16 u. Contact op Erfgoeddag: 09 327 04 47 Tentoonstelling: Internationale handelsactiviteiten in Eeklo tijdens de 19de eeuw: de biggenmarkt Organisatie: VVV Eeklo, Plattelandscentrum Meetjesland vzw en Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve. Op 13 maart 1864 schreef ‘La Feuille d’Ostende’: “De zwynsmerkt van Eecloo is iets wonderbaers: ze treft hare weerga niet aen in Europa. Sedert dat de yzerenweg de stad Eecloo met de haven van Oostende heeft vertakt, worden heel wat jonge zwynen naar Engeland verscheept.” Maak kennis met de markt van toen en met mensen als Henry Bowyer, hij slachtte en exporteerde zo’n 100 varkens per dag. Waar: Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve, Bus 1 (zijstraat Peperstraat) Wanneer: 10 - 18 u. Contact op Erfgoeddag: 09 327 04 47 EVERGEM Demonstratie: Klabbenanse uit ons erte Organisatie: WZC Ter Caele in samenwerking met gemeente Evergem en Erfgoedcel Meetjesland In het dialectproject 'Klabbenanse uit ons erte' geven senioren als dialectexperten hun kennis door aan de jeugd. Dialect wordt zo een manier om de grens tussen jong en oud te doorbreken. Op Erfgoeddag stellen we het project aan je voor met onder meer een poëziewandeling en voordrachten uit het Evergems dialectpoëzieboek, oude gerechten en dialectmuziek van T.S. Corneel. 3
Waar: WZC Ter Caele, Hoeksken 29 Wanneer: 10 tot 18 u. Contact op Erfgoeddag: 09 253 85 39 Demonstratie: Krulbol over de grenzen heen Organisatie: Belgische Krulbolbond Krulbollen is erfgoed, maar ook een volkssport die beoefend wordt in heel Vlaanderen ... en in de VS en Canada! Veel Vlamingen die begin vorige eeuw hun geluk gingen zoeken over de plas introduceerden daar ‘rolle bolle’. In het Meetjesland, het mekka van krulbol, kan je op Erfgoeddag een tentoonstelling over krulbol bezoeken en wedstrijden van internationaal allure volgen. Waar: Molen van Doornzele en omgeving, Doornzele Dries Wanneer: 10 - 18 u. Contact op Erfgoeddag: 0476 46 60 02 KAPRIJKE Rondleiding: een bunker op kindermaat Organisatie: Gemeentebestuur Kaprijke in samenwerking met het Bardelaeremuseum Tijdens de eerste wereldoorlog bouwde de Duitse bezetter een grenslijn van bunkers ter verdediging van een mogelijke inval vanuit Nederland. Deze bunkers zijn - zeker voor kinderen een van de meest tot de verbeelding sprekende relicten uit die tijd. Op Erfgoeddag onthult het gemeentebestuur kindvriendelijke infopanelen die het verhaal vertellen van het leven in en om de bunker. Waar: Bardelaeremuseum, Ledestraat 42, Lembeke Wanneer: 14.30 tot 18 u. Doorlopend rondleidingen Contact op Erfgoeddag: 09 377 04 22 KNESSELARE Tentoonstelling: Grenzeloos lopen - grenzen verleggen, lopen over grenzen heen Organisatie: Cultuurraad Knesselare in samenwerking met Knesselare run Met mooi fotomateriaal brengen we een overzicht van de loopcarrières van André Ornelis en Rik Vandenberghe, lopers die hun grenzen wisten te verleggen en die buiten de landsgrenzen gingen lopen. Of wie weet kan je jezelf spotten op een oude schoolfoto, als deelnemer aan een vroegere scholenveldloop. Wie wil, kan ook zelf de loopschoenen aanbinden voor Knesselare Run! Waar: Sporthal Flabbaert, Prinsengoeddreef 33 Wanneer: 13 - 18 u. MALDEGEM Tentoonstelling: Maldegemse grenzen door de eeuwen heen Organisatie: Gemeentelijk Erfgoedcomité Maldegem Met behulp van kaartmateriaal, landboeken en kadasterboeken schetsen we de evolutie van de grenzen van Maldegem. Je ontdekt hoe die in de loop der tijden nogal eens wisselden, vanaf het 4
ontstaan van het Ambacht Maldegem in de middeleeuwen tot de gemeentelijke fusies in 1976. Er wordt speciale aandacht besteed aan de vastlegging van de grens met Nederland na het verdrag van Maastricht in 1843. Die dag zullen er ook een aantal wandelingen plaatsvinden langsheen het grenspad op de scheiding tussen Maldegem en Nederland. Waar: Zaal Adegem, 3de verdieping gemeentehuis Maldegem Wanneer: 10 - 18 u. Contact op Erfgoeddag: 050 72 89 30 Lezing: Fusies van gemeenten in België, Maldegem in het bijzonder Organisatie: Gemeentelijk Erfgoedcomité Maldegem De laatste grote gemeentelijke fusieronde in België vond plaats in 1976. Daarbij werd het aantal Belgische gemeenten van 2.359 tot 596 gereduceerd. De fusie werd op relatief korte tijd doorgedrukt en ging in tegen de wens van veel gemeenten. Ook vandaag wordt het thema weer brandend actueel. Hoe stond Maldegem ervoor in 1976, en in 2013? Waar: Gemeentehuis Maldegem, Markt 7 Wanneer: 10.30 u. Contact op Erfgoeddag: 050 72 89 30 Wandeling langsheen het grenspad op de scheiding tussen Maldegem en Nederland Organisatie: Gemeentelijk Erfgoedcomité Maldegem Trui Hoste neemt je mee langs het grenspad en de Maldegemse restanten van de Hollandlinie. De wandeling duurt ongeveer twee uur. Inschrijven verplicht. Wanneer: dauwtocht om 7.30 u., avondwandeling om 17 u. Waar: Vertrek aan café ‘Het eerste huis’, Aardenburgkalseide 406, 9990 Maldegem. Eindpunt Convent Santa Clara, Kloosterstraat 22, 9990 Middelburg – er is transport terug voorzien naar de startplaats. Meer info en inschrijven:
[email protected], 050 72 89 79 NEVELE Tentoonstelling: Migratie vs. emigratie Organisatie: gemeente Nevele i.s.m. heemkundige kring Het Land van Nevele, Wende Immigratie gespiegeld aan emigratie, een originele en zeer toegankelijke tentoonstelling, samengesteld door de werkgroep Erfgoeddag. Waar: Foyer De Klaproos, Stationsstraat 20 in Landegem (Nevele) Wanneer: 10 - 18 u. Demonstratie: Morse Organisatie: gemeente Nevele i.s.m. Jeugdhuis Nevele Morse als internationale communicatiemethode. Voel je marconist tijdens de volgende activitieten: een kleine tentoonstelling van authentiek materiaal actief! Morsecommunicatie met twee stations, één met de modernste technieken en één met de oude 'manuele' seinsleutel. Voor de jeugd en kinderen: morseseiner of een signaalzoeker maken. 5
Waar: Jeugdhuis Landegem, Stationsstraat 19 in Landegem (Nevele) Wanneer: 10 - 18 u. SINT-LAUREINS Lezing: Smokkelen in de grensstreek rond Sint-Laureins Organisatie: Gemeente Sint-Laureins in samenwerking met Meetjeslandse Gidsenvereniging en het cultureel adviesorgaan Kort na de tweede wereldoorlog werd er kwistig gesmokkeld in de grensstreek van SintLaureins. Naast boter werden ook dieren en alcohol clandestien over de grens gebracht. Douaniers en smokkelaars vochten onder elkaar een kat-en-muisspel uit, vaak op het scherp van de snede. Overgeleverde verhalen brengen dit smokkelwereldje opnieuw tot leven. Waar: Culturele Site De Meet, Sint-Jansstraat 22 Wanneer: 15 u. Contact op Erfgoeddag: 0473 93 31 10 Wandeling: Botersmokkeldropping Organisatie: Plattelandscentrum Meetjesland vzw Kort na de tweede wereldoorlog was het grensgebied met Nederland het terrein van vele smokkelaars, die vooral boter vanuit Nederland naar België overbrachten. Hun beruchte verhalen liggen aan de basis van deze belevingswandeling. Herbeleef het smokkelverleden, terwijl de gids vertelt over de listen en streken van toen. Onderweg krijg je een hapje aangeboden. Waar: Kiosk Watervliet, Dorpsplein Wanneer: 10 u. ZOMERGEM Demonstratie: Reisverhalen uit Zomergem Organisatie: Cultuurdienst Zomergem in samenwerking met woon- en zorgcentrum Ons Zomerheem, Erfgoedgroep en instituut Sint-Lutgardis Waar gingen mensen 50 jaar geleden op reis en welke verhalen herinneren ze zich hier nog van? We gaan op zoek naar de reisverhalen van de Zomergemnaren. Een klas uit het SintLutgardisinstituut interviewt bewoners uit woon- en zorgcentrum ‘Ons Zomerheem’. Deze verhalen, ondersteund door foto’s, stellen we op Erfgoeddag aan je voor. Waar: Gemeenschapscentrum 't Schaapstuk, Luitenant Dobbelaerestraat 14c Wanneer: 10.30 u. Contact op Erfgoeddag: 0486 90 86 45
6
