Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland

2014-18

Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland

activiteiten september - december 2014

www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.

100 jaar Groote Oorlog

100 jaar Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland

een gratis wandelbrochure afhalen. Afstand: 3 km. Duur: 1,5u

Strijd bij het oprukken en terugtrekken van de Duitsers, den doodendraad en de bunkerlinie Hollandstellung aan de grens en een hard dagelijks leven onder aanwezigheid van de bezetter, dat was de Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland. En dat liet zijn sporen na...

Wanneer 14 september om 11u, 14u, 16u Waar Stadhuis, Markt, Eeklo Organisator Stadsarchief Eeklo Contact www.openmonumenten.be

In het Meetjesland wordt de Eerste Wereldoorlog uitgebreid herdacht met tentoonstellingen, lezingen, wandelingen, toneel- en muziekopvoeringen, ... In deze brochure vind je de activiteiten van september tot en met december 2014. Op www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be vind je de volledige agenda met WOIactiviteiten, lokale WOI-geschiedenis, nieuws, boeken, groepsaanbod, ... Volg ons op Facebook (Eerste Wereldoorlog Meetjesland) en Twitter (@WOImeetjesland) voor info over activiteiten, historisch fotomateriaal, belangrijke momenten in de WOI-geschiedenis en WOI-weetjes. Foto cover: Duitse soldaten op Bellem Brug met molen Goethals rechts op de achtergrond. Collectie Heemkring Emiel Mettenanxt Bellem

september LEESCLUB Byblios leest WOI Evergem De leesclub van bibliotheek Evergem leest ‘Oorlog en terpentijn’ van Stefan Hertmans en bespreekt het boek in groep. Het is een boeiende ontmoeting, met verschillende standpunten en respect voor ieders mening. Wanneer 10 september van 20 tot 21u30 Waar Bibliotheek, Bibliotheekstraat 12, Evergem Contact 09 253 62 92, bibliotheek@ evergem.be, www.evergem.be/bibliotheek MUZIEK Vredesconcert Eeklo Een muzikale evocatie over het begin van de Eerste Wereldoorlog, het leven achter het front, strijden en sneuvelen, ontspanning,... De thema’s worden niet alleen muzikaal, maar ook met woord en beeld toegelicht. Met muziek uit de periode van WOI. Wanneer 13 september om 20u30

Waar CC De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10, Eeklo Prijs 7 euro Organisator De Eeklose harmonieën Contact www.eeklo.be WANDELING Historische wandeling in Sint-Maria-Aalter Aalter Langs plaatsen die herinneren aan gebeurtenissen tijdens WOI. Daarin speelde de spoorlijn Gent-Brugge een belangrijke rol. Verder ook aandacht voor de bezetting: inkwartiering van Duitse soldaten, opeisingen, rantsoenering, het rooien van de bossen, ... Wanneer 13 september van 18 tot 20u Waar Kasteel Blekkervijver, Blekkervijverstraat 20, Aalter Organisator Blekkerboscomité FIETSTOCHT Fiets doorheen de geschiedenis Aalter Een erfgoedroute langs sites die een link hebben met WOI. De route is bewegwijzerd

TENTOONSTELLING OverLeven 1914-1918 Eeklo met erfgoedborden, die aan de hand van foto’s en teksten tonen en vertellen wat er precies gebeurd is in de oorlogsjaren. Met brochure. Afstand 20 km. Duur: 1 u. Wanneer 14 september van 10 tot 18u Waar Sint-Corneliuskerk, Markt, Aalter Organisator Gemeente Aalter ,HK Arthur Verhoustraete, Contact www.aalter.be TENTOONSTELLING WOI in Zelzate Zelzate Bekijk foto’s, brieven, kaarten, materiaal en een presentatie over de Groote Oorlog. Verder zijn er kunstwerken van patiënten te zien en we ontrollen een spandoek van ... 2,5km! 100 jaar WOI valt samen met 150 jaar psychiatrisch centrum. Wanneer 14 september van 10u tot 18u Waar PC Sint-Jan-Baptist, Suikerkaai 81, Zelzate Organisator PC Sint-Jan-Baptist en HK Selsaete Contact www.openmonumenten.be WANDELING (Over)leven in WOI: WOI-sporen in Eeklo ontdekken Eeklo De gids vertelt over de rol van nog bestaande historische gebouwen, de verboden zones voor de inwoners van Eeklo, de logementsplekken van de Duitsers, de ontspanningsoorden, waar er affiches werden aangeplakt, ... In het infopunt in het stadhuis kan je ook

De tentoonstelling vertelt het verhaal van de stad Eeklo en haar inwoners tijdens de oorlog. Eeklo maakte deel uit van het etappegebied, een rust- en bevoorradingszone achter het front. Typerend waren de geringe bewegingsvrijheid, het voedselgebrek en de opeisingen. De oorlogsaffiches zijn de rode draad doorheen de tentoonstelling. De leerlingen van de kunstacademie maakten een hedendaagse interpretatie van de Duitse oorlogsaffiches. Wanneer Van 14 september tot 12 oktober op vrijdag, zaterdag en zondag van 14u tot 18u Waar Tentoonstelling: Kapel Arme Klaren, Tieltsesteenweg 22 // Kunstwerken: Kunstacademie, Pastoor De Nevestraat 26, Eeklo Organisator Stadsarchief, VVV, GeschiedHeemkundige Kring en Cultuurdienst Eeklo Contact www.eeklo.be Lezing Kleine stad in de Groote Oorlog Eeklo Spreker Paul Van De Woestyne focust zich op het verloop van de oorlog in Eeklo en geeft een overzicht van de historische feiten, die tussen 4 augustus 1914 en 11 november 1918 plaatsvonden. Wanneer 18 september om 20u Waar CC De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10, Eeklo Reservatie vóór 15 september Organisator Stadsarchief, VVV, GeschiedHeemkundige Kring en Cultuurdienst Eeklo Contact 09 218 27 27, [email protected], www.eeklo.be

Theatervoorstelling Frontratten & Papavers Eeklo Een ode aan hen die bleven. Wanneer op 19, 20, 26 en 27 september van 19u30 tot 22u, op 21 september van 15 tot 18u Waar Streekcentrum Huysmanhoeve, Bus 1, Eeklo Prijs VVK 8 euro, ADD 10 euro Organisator E.K.T.T. Hermelijn Contact en reservatie 09 378 10 72, www.ektt-hermelijn.be LEZING 50 maanden Duitse bezetting Eeklo

De leerlingen van het Koninklijk Atheneum Zelzate deden opzoekingswerk naar de burgerslachtoffers van WOI en samen met de heemkundige kring van Zelzate stippelden ze een wandeling uit langs Zelzaatse monumenten en gebouwen die een rol speelden in WOI. Met hapje en drankje. Afstand: 5 km. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers en buggy’s. Wanneer 27 september, vrij vertrek tussen 14 en 15u Waar Koninklijk Atheneum Zelzate, Onteigeningsstraat 41b, Zelzate Organisator Koninklijk Atheneum Zelzate, HK Selsaete, Cultuurraad Zelzate Contact 09 345 83 11, [email protected], www.go-zelzate.be

Oktober Herdenkingstocht en evocatie Van Schelde tot IJzer Aalter

1916 in Eeklo. Collectie Stadsarchief Eeklo

Spreker Freddy Pille heeft het over het leven van de kleine man, die in de oorlogsjaren geconfronteerd wordt met 1001 problemen. Aan de hand van documenten, foto’s en toelichting wordt een realistisch en aangrijpend totaalbeeld geschetst. Wanneer 23 september om 20u Waar CC De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10, Eeklo Reservatie vóór 19 september Organisator Stadsarchief, VVV, GeschiedHeemkundige Kring en Cultuurdienst Eeklo Contact 09 218 27 27, cultuur@eeklo, www.eeklo.be wandelroute Een wandeling door Zelzate tijdens de Groote Oorlog Zelzate

Tocht op de route die Franse en Britse soldaten op 12 oktober 1914 volgden, nadat ze rond Gent de terugtocht van Belgische soldaten uit Antwerpen hadden gedekt en op weg waren om in Diksmuide en Ieper te helpen verdedigen. De deelnemers wandelen via Bellem naar Aalter. Daar vinden herdenkingsplechtigheden plaats en ‘s avonds is er een evocatie met woord, beeld en muzikale omlijsting rond WOI. Wanneer 8 oktober Waar Herdenkingstocht: 16u in Bellem en om 17u op Markt Aalter // Evocatie: van 20 tot 22u in Auditorium Gemeentehuis, Europalaan 22, Aalter Organisator Gemeente Aalter, Activia, Mars en Mercurius, HK Arthur Verhoustraete Contact www.aalter.be Lezing Nieuwe meesters, magere tijden Zelzate Auteur Diane de Keyzer groeide op in een familie waar “het moest nog ’ns

oorlog worden” geen holle uitspraak was. Gefascineerd door de verhalen van haar grootmoeders over hun zoektocht naar oorlogskost, ging ze zelf ook op zoek: in dagboeken, brieven, fotoalbums en receptenschriften. Ze ontdekte meer over de woeker en de smokkel, maar ook over de grote vindingrijkheid van moeders die hun oorlogsrecepten noteerden in keukenboekjes in een wanhopige poging hun familie toch te voeden. Wanneer 9 oktober van 20 tot 21u30 Waar Bibliotheek, Burg. Jozef Chalmetlaan 50, Zelzate Prijs 5 euro, met drankje Organisator Bibliotheek Zelzate Contact 09 342 38 30, [email protected] Theatervoorstelling Menschen in den Grooten Oorlog Assenede ‘t Gaat niet over winnaars en verliezers, ‘t gaat over eenvoudige mensen, over al de stille tranen en over alles wat je niet verstaat als het oorlog is. Een aangrijpend verhaal gebracht door Tine Ruysschaert en Bart Cafmeyer, zang/piano Arnold Sercu en tekst Benjamin Sercu. Wanneer 10 oktober om 20u, deuren open om 19u30 Waar Heilig Kruiskerk, Boekhoutedorp, Boekhoute (Assenede) Prijs 5 euro Organisator Davidsfonds Assenede en Davidsfonds Bassevelde, Markant Assenede, HK De Twee Ambachten, Oud-Strijdersbond N.S.B. Boekhoute Contact [email protected] TENTOONSTELLING WOI in Zelzate Zelzate Tentoonstelling over de post in WOI, het dagelijks leven, de oorlogsslachtoffers en de oud-strijders van Zelzate met foto’s, brieven, kaarten, militaria, schaalmodellen en materiaal uit WOI.

Wanneer 10 oktober om 20u officiële opening, 11 oktober van 13u30 tot 18u, 12 oktober van 10u tot 17u. Voor scholen van 13 tot 17 oktober na afspraak. Waar Gemeentehuis, Grote Markt 1, Zelzate Organisator HK Selsaete, Cultuurraad Zelzate Contact 09 345 83 11, [email protected] LEZING De Groote Oorlog in Zelzate Zelzate Sophie Huysman besteedt aandacht aan de kanaalgemeente en de eigen streek. Hoe ging het er in Zelzate en het Meetjesland aan toe tijdens de eerste oorlogsmaanden. Het kwartet ‘Sartorius’ brengt Engelse, Franse en Duitse oorlogsliederen uit het interbellum. Wanneer 11 oktober om 10u30 Waar Gemeentehuis, Grote Markt 1, Zelzate Reserveren noodzakelijk Organisator Cultuurraad Zelzate Contact 09 345 83 11, [email protected] HISTORISCHE EVOCATIE Een wandeling door Zelzate tijdens de Groote Oorlog Zelzate Die dag is het precies 100 jaar geleden dat het Regiment Tweede Gidsen in Zelzate aankwam om het oprukkende Duitse leger te stoppen. Een originele huifkar uit WOI met cavaleristen, in authentieke replica’s van legeruniformen, houden optocht door het centrum, begeleid door de lokale harmonie met marsmuziek uit die tijdsperiode. Een veldkeuken bereidt soep naar een recept uit het begin van de 20ste eeuw. Wanneer 11 oktober van 14 tot 16u Waar Grote Markt, Zelzate Organisator Koninklijk Atheneum Zelzate, HK Selsaete, Cultuurraad Zelzate Contact 09 345 83 11, [email protected]

WANDELING Een wandeling door Zelzate tijdens de Groote Oorlog Zelzate De leerlingen van het Koninklijk Atheneum Zelzate deden opzoekingswerk naar de burgerslachtoffers van WOI en samen met de heemkundige kring van Zelzate stippelden ze een wandeling uit langs Zelzaatse monumenten en gebouwen die een rol speelden in WOI. Met hapje en drankje. Afstand: 5 km. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers en buggy’s. Wanneer 12 oktober, vrij vertrek tussen 10 en 17u Waar Gemeentehuis, Grote Markt 1, Zelzate Organisator Koninklijk Atheneum Zelzate, HK Selsaete, Cultuurraad Zelzate Contact 09 345 83 11, vivien.debaets@ gemeentezelzate.be, www.go-zelzate.be WANDELING De Slag van Overbroek Nevele Alex Dhondt van de heemkundige kring neemt je mee op een herinneringswandeling over de Slag van Overbroek. Die slag vond plaats op 13 oktober 1914 in Landegem en Merendree. Tien Belgische soldaten en officieren lieten er het leven, opdat honderden van hun medestrijders ongehinderd hun terugtocht richting IJzer konden verder zetten. Afstand: 3 km.

Grooten Oorlog”. Najaarsontmoeting met koffie en breughel-maaltijd. Wanneer 14 oktober van 13u30 tot 18u30 Waar Gemeentelijk Ontmoetingscentrum, Guldensporenplein, Lotenhulle (Aalter) Prijs leden 12 euro, niet-leden 20 euro Organisator Gezinsbond - Gosa gewest Zomergem Contact 09 227 69 65, lievin.vyncke@telenet. be, www.gezinsbondgewestzomergem.be

Herdenking Slag bij Burkel Maldegem

Tentoonstelling De Albert I bus Maldegem Gedurende 5 maanden doorkruist deze bus het land en op 16 oktober is Maldegem aan de beurt. De buitenzijde van de bus vertelt aan de ene kant het verloop van de veldtocht van 1914. De andere kant herinnert aan koning Albert I. Binnenin worden deze feiten extra geduid. Wanneer 16 oktober Waar Markt, Maldegem Organisator Gemeente Maldegem, Private Stichting Stille Getuigen Contact 050 72 89 30, www.maldegem.be theatervoorstelling Vzw Speling presenteert: Beel Aalter

LEZING De oorlogskeuken Aalter

1916-1917, op de grens van de gemeenten Wingene, Ruiselede, Beernem en Aalter. De Duitsers bezetten al twee jaar ons land, ze drijven de mensen in armoede en ellende. Emiel Beel, een jonge landarbeider uit Wingene, is woedend. Hij is ervan overtuigd dat zijn lief aanpapt met een Duitser, zint op wraak en wil de Duitser een lesje leren. Hij zoekt daarvoor steun bij zijn kameraden Gusten Smet en Jan Doom. Een verhaal over onderdrukking en verraad, liefde en vertrouwen, wantrouwen en overleven in tijden van oorlog.

Eddie Niesten geeft een lezing over “De oorlogskeuken: tweemaal oorlog, driemaal honger” en Erik Wille en Luc De Sutter brengen “De marktzangers bezingen de

Wanneer 17 oktober om 20u Waar Auditorium gemeentehuis, Europalaan 22, Aalter Prijs 11 euro

Wanneer 12 oktober van 14u30 tot 17u Waar Kalebrug, Diepestraat 15, Merendree (Nevele). Parkeren kan in de Diepestraat Organisator HK Het Land van Nevele Contact [email protected], www.landvannevele.com

Organisator Gezinsbond Sint-Maria-Aalter Contact 09 374 03 59, [email protected], www.gezinsbondgewestzomergem.be

Monument Slag bij Burkel. Foto Grégoire Depoorter

De Slag bij Burkel op 19 oktober 1918 wordt herinnerd als de laatste charge met paarden. De slag wordt herdacht aan het monument voor de Tweede Gidsen en aan het monument in Burkel. Het programma vind je op www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be. Wanneer 17 oktober om 10u Waar Verzamelen op de Markt Organisator Gemeente Maldegem Tentoonstelling De Slag om Burkel Maldegem Deze tentoonstelling toont een originele fotoreportage uit 1914-1918, ander beeldmateriaal en verscheidene originele uniformen van de soldaten uit deze periode. Daarnaast ontdek je in het Canada-Poland War Museum alles over WOII. Wanneer Van 18 oktober tot 18 november Waar Canada Poland War Museum, Heulendonk 21, Adegem (Maldegem) Organisator Canada Poland War Museum Contact 050 71 06 66, info@canadamuseum. be, www.canadamuseum.be Lezing Prikkelende verhalen over de Groote Oorlog Kaprijke Niet alleen aan het front, maar ook in

steden en dorpen werd een strijd gestreden: ‘overleven’. Maar in de donkerste tijden kan een vleugje humor wonderen verrichten. Daarom verhalen van en over thuisblijvers en thuiskomers: kledij, smokkel, oorlogseten, straffe madammen, oorlogsliedjes en revues, de zeppelin, prostitutie, hulpdieren, vluchten en terugkeren. Verhalen over de Groote Oorlog anders bekeken en anders verteld, gebracht door Marcella Piessens. Wanneer 18 oktober om 19u30 Waar Cafetaria sporthal, Heihoekse Kerkwegel 11, Lembeke (Kaprijke) Prijs 5 euro Organisator NSB Kaprijke Lembeke Contact [email protected] PODIUM Slijk door Wouter Deprez - UITVERKOCHT! Evergem Wouter groeide op in het decor van de Eerste Wereldoorlog. Verblind door de meisjes en door de schaapachtigheid van zijn jeugd merkte hij er jarenlang nauwelijks iets van op. Maar op een dag moet een man graven naar zijn wortels. Nu keert Wouter terug en kijkt het verleden in de ogen. Hij vertelt wat die Groote Oorlog hem in het oor fluistert. Hij graaft bommen, botten en verhalen op. Hij zoekt uit waarom zijn grootvaders nooit gedecoreerd werden. Hij zingt de symfonie van de artillerie. Hij gaat het onmogelijke gevecht aan: hoe maak je comedy van het ergste? Wanneer 23 oktober om 20u Waar CC Evergem-Stroming, Weststraat 31, Evergem Prijs 16 euro (vriendenprijs 14 / 8 euro) Organisator CC Evergem-Stroming Contact 09 358 51 00, [email protected], www.evergem.be/cultuurcentrum CONCERT Oorlog en Vrede Wachtebeke Themaconcert ‘Oorlog en Vrede’. Voor deze gelegenheid zullen op het plein voor de kerk

oude legervoertuigen opgesteld staan. Wanneer 25 oktober om 20u Waar O.L.V. Geboortekerk, Omer Van Puyveldeplein, Overslag (Wachtebeke) Prijs VVK 8 euro, ADK 10 euro Organisator Harmonie Concordia Overslag Contact concordiaoverslag.be

NOVEMBER Tentoonstelling Maldegem in Den Grooten Oorlog Maldegem Beleef ‘Den Grooten Oorlog’ in kleine verhalen uit Maldegem over de opeisingen, beperkte vrijheid, hongersnood, den draad, ... Wanneer van 1 t/m 30 november elke werkdag van 8u30 tot 12u15 en van 13u30 tot 17u, maandag van 17 tot 19u en elke zaterdag van 9u tot 11u45. Waar WZC Warmhof, Begijnewater 1, Maldegem Organisator OCMW Maldegem, WZC Warmhof Contact 050 40 36 00, [email protected], www.ocmwmaldegem.be CONCERT Nooit meer … Assenede De harmonie van Bassevelde slaat de handen in elkaar met het Festivalorkest van het Noorden, het Mannenkoor Sinte-Barbara uit Heusden en een re-enactmentgezelschap uit Eeklo voor een uniek muzikaal spektakel rond 100 jaar Groote Oorlog. Wanneer 7 en 8 november om 20u, 9 november om 16u Waar GC de Bijenkorf, Sportstraat 4, Assenede Prijs 10 euro Organisator K.H. Sint-Cécilia Bassevelde Contact www.harmoniebassevelde.be

Tentoonstelling Wachtebeke in WOI Wachtebeke Tentoonstelling over de post in WOI, de oorlogsslachtoffers en oud-strijders van Wachtebeke, de ijzeren draad door Wachtebeke. Daarbij een tentoonstelling van grafisch werk van Antoine De Wael met als titel “Klaprozen sterven niet” en oorlogsgedichten van Marc Van Der Meeren te bezichtigen en te beluisteren. Wanneer 8 november van 10 tot 17u, 9 tot 11 november van 11 tot 16u Waar Cultuurhuis Safarken, Dr. Jules Persynplein 6, Wachtebeke Organisator NSB-Afd Wachtebeke, PHILA-Wachtebeke Contact 09 345 97 99, [email protected] Concert Spiegel String Quartet Waarschoot Het internationaal gerenommeerde Spiegel String Quartet brengt werken die gecomponeerd werden tijdens of vlak na WOI. Muziek die gevoelens van verlatenheid en totale ontreddering weet om te buigen in een zachte en hoopvolle dimensie. Thomas Vanderveken is gastheer van de avond en geeft duiding bij de componisten en hun werken. Wanneer 8 november om 20u Waar Sint-Ghislenuskerk, Dorp, Waarschoot Prijs ADD 12 euro, VVK 10 euro Organisator Gemeente Waarschoot, 11-novembercomité, NSB en Gezinsbond Contact 09 250 59 00, [email protected] KLASSIEKE MUZIEK The Armed Man/De Groote Oorlog Knesselare The Armed Man is een anti-oorlogsmis in 1999 gecomponeerd door de Welshe componist Karl Jenkins. In het kader van de herdenking van de Groote Oorlog wordt dit

werk uitgevoerd door zo’n 160 zangers en muzikanten. Tijdens het concert worden streekeigen beelden uit de Groote Oorlog geprojecteerd.

Boekhoute (Assenede) Organisator gemeente Assenede, Meetjeslandse Gidsen Contact [email protected], www.assenede.be

Wanneer 9 november om 17u Waar Sint-Willibrorduskerk, De Plaats 1, Knesselare Prijs 15 euro Organisator Koor Magnificat Ursel, Beauvarletkoor Koksijde, Koor Lamidore Torhout, Kortrijk Brassband Contact www.koormagnificat-ursel.be

LEZING De Groote Oorlog in Aalter Aalter

Belevingswandeling Vluchtroute ‘14 Assenede Smokkelen was alom tegenwoordig tijdens de Groote Oorlog. Tijdens deze wandeling word je zelf smokkelaar en probeer je ongemerkt de grens over te raken, zonder dat de Duitse bezetter je klist.

Bevrijders bij Sint-Corneliuskerk Aalter, 1918. Collectie Jan Defruyt

Wanneer 9 november om 16u30 Waar Bezoekerscentrum, Boekhoutedorp 3,

In deze voordracht willen we vooral aandacht besteden aan eigen streek. Hoe ging het er aan toe in Aalter tijdens de eerste

Eerste Hulp Bij Oorlogserfgoed en -geschiedenis Vond je tijdens de lenteschoonmaak erfgoed uit de Eerste of Tweede Wereldoorlog op zolder? Oma’s huishoudboekje uit de oorlogstijd, tekeningen van een frontsoldaat, voedselbonnen, dagboeken, foto’s, kleding, medailles, ...? Kom dan naar de Collectiedag! >> Oorlogsspecialisten vertellen je meer over je voorwerp >> Krijg advies over de bewaring van je oorlogserfgoed >> Historici van de Universiteit Gent geven voordrachten over verschillende oorlogsaspecten Erfgoedcel Meetjesland legt een bus in van het Meetjesland naar Ename om de Collectiedag te bezoeken. Meer info en inschrijven vanaf 15 september op www.erfgoedcelmeetjesland.be. Wanneer 16 november van 10 tot 18u Waar Provinciaal Erfgoedcentrum, Lotharingenstraat 1, Ename (Oudenaarde) Gratis evenement! Ook wie geen oorlogserfgoed aanbrengt is welkom! Organisator Provincie Oost-Vlaanderen, Ugent Contact 055 30 03 44, [email protected], www.oost-vlaanderen.be\erfgoedcentrum

maanden van de oorlog en hoe was het dagelijks leven voor de inwoners van onze bezette gemeente?

HERDENKING Wapenstilstand

Wanneer 10 november om 14u30 Waar Lostraat 28, Aalter Prijs 6 euro Organisator OKRA Contact 09 374 30 95, [email protected] LEZING De Doodendraad: Elektrische draadversperring aan de BelgischNederlandse grens tijdens WOI Sint-Laureins Em. Prof. Dr. Alex Vanneste spreekt over de taferelen die zich afspeelden aan ‘Den Doodendraad’ in de regio’s Meetjesland en Zeeuws-Vlaanderen. Hij illustreert zijn presentatie met stilstaande en bewegende beelden en geluid. Er is tijdens en na zijn uiteenzetting ruimschoots tijd om vragen te stellen. Met pauze. Wanneer 10 november van 19 tot 21u Waar Parochiezaal, Dorpsstraat 59, Sint-Laureins Organisator Gemeente Sint-Laureins Contact 09 379 98 31,  [email protected] TENTOONSTELLING De Slag bij Overbroek in Merendree Nevele De slag bij Overbroek wordt herdacht aan de Kalebrug in Merendree. Na de plechtigheid in de kerk en aan het oorlogsmonument, vindt in het Parochiaal Centrum een receptie plaats. Daar kan je een tentoonstelling van de heemkundige kring bekijken over de Slag bij Overbroek. Wanneer 11 november om 10u Waar Parochiaal Centrum, Hammeken 10, Merendree (Nevele) Organisator HK Het Land van Nevele, gemeente Nevele Contact [email protected], www.landvannevele.com

Herdenkingsmonument in Sleidinge. Foto Ilse Neyt

Op 11 november 1918 ging om 11u de wapenstilstand in. De Groote Oorlog was eindelijk voorbij. In iedere gemeente wordt dat herdacht met een plechtigheid, hulde aan het oorlogsmonument, … Bekijk op www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be de details van de lokale herdenkingen. WANDELING Wachtebeke wandelt op 11 november Wachtebeke Deze wandeltocht vertrekt in het grensdorp Overslag en loopt langs het Polderpad, het Zwarte Ruiterpad en de grens. Tijdens WOI werd daar veel gesmokkeld en probeerden Vlaamse vluchtelingen en soldaten in neutraal Nederland een onderkomen te vinden. 2 routes van 4,5 km en 9 km. Geschikt voor buggy’s en fietsjes. Wanneer 11 november tussen 9 en 10u Waar Zaal Snoopy, Schoolstraat 3, Wachtebeke Prijs 1 euro, -12 j. gratis Organisator Gemeente Wachtebeke Contact 09 337 77 39 , [email protected] Lezing Louis, opgeëiste arbeider uit Boekhoute 1918 - dagboek Assenede Voorstelling en lezing uit het ontdekte oorlogsdagboek van Louis Goossens, dwangarbeider in Tielt en Kortemark.

Wanneer 14 november om 19u30 Waar De Kring, Boekhoutedorp 12, Boekhoute (Assenede) Organisator Vliet vzw, HK De Twee Ambachten Contact www.vliet.be

de loopgraven, naast de verpleegsters in de veldhospitalen, bij de achterblijvers aan de keukentafels en laten ons in ontroering achter. Een overzicht van Groote Oorlog– romans. Frappante fragmenten worden voorgelezen, met uitgebreide literatuurlijst.

Theatervoorstelling Menschen in den Grooten Oorlog Zomergem

Wanneer 17 november van 14u30 tot 16u Waar Bibliotheek, Veldstraat 53, Knesselare Prijs 7,5 euro (met korting 4 / 6 euro) Organisator Bibliotheek Knesselare Contact 09 224 22 65, [email protected], www.vormingplusgent-eeklo.be

‘t Gaat niet over winnaars en verliezers, ‘t gaat over eenvoudige mensen, over al de stille tranen en over alles wat je niet verstaat als het oorlog is. Een aangrijpend verhaal gebracht door Tine Ruysschaert en Bart Cafmeyer, zang/piano Arnold Sercu en tekst Benjamin Sercu. Wanneer 15 november om 20u, deuren open om 19u Waar Feestzaal Sint-Martinusschool, Dreef 47, Zomergem Prijs ADD 12 euro, VVK 10 euro Organisator KVLV Oostwinkel, Ronsele en Zomergem Contact [email protected], www.kvlvronsele.be LEZING en TENTOONSTELLING WOI in Sint-Maria-Aalter Aalter Jan Camerlinckx geeft een lezing en digitale projectie over oorlog in Sint-Maria-Aalter. Met een tentoonstelling en herdenking van de gesneuvelden van het dorp. Wanneer 15 november Waar Tentoonstelling: O.L.V. Hulp der Christenenkerk, Wingenestraat 2B // Lezing: Ontmoetingscentrum, Oude Kantschoolstraat, Sint-Maria-Aalter Organisator Kerkfabriek Sint-Maria-Aalter, HK Arthur Verhoustraete Contact [email protected] LEZING De Groote Oorlog in romans Knesselare Romans brengen ons tussen de jongens in

LEESCLUB Byblios leest WOI Evergem De leesclub van bibliotheek Evergem leest ‘Post voor mevrouw Bromley’ van Stefan Brijs en bespreekt het boek in groep. Het is een boeiende ontmoeting, met verschillende standpunten en respect voor ieders mening. Wanneer 17 november van 14u30 tot 16u30 Waar bibliotheek, Weststraat 31, Sleidinge Contact 09 253 62 92, [email protected] www.evergem.be/bibliotheek TOTAALSPEKTAKEL De Groote Oorlog, verhalen van een Lovendegemse soldaat Lovendegem De Lovendegemse koperblazers (LOKO) en het koor El Mundo-Lo brengen samen met acteur Daan Hugaert een totaalspektakel met verhalen, brieven, muziek en filmbeelden over het begin van de Groote Oorlog. Wanneer 22 november om 20u Waar Sint-Martinuskerk, Dorp 1, Lovendegem Organisator Lovendegemse koperblazers (LOKO), koor El Mundo-Lo, gemeente Lovendegem Contact [email protected]

dECEMBER CONCERT Ten Oorlog! Zomergem    De harmonie en de kunstacademie brengen je terug in de geschiedenis en proberen een beeld te geven van de oorlogstijd. Via de muziek zien we de marcherende soldaten naar het front trekken, is er aandacht voor de liefde en de dramatiek achter de linies en wordt er hulde gebracht aan de gesneuvelde soldaten.   Wanneer 6 december om 20u Waar Sporthal Den Boer, Den Boer 17, Zomergem Prijs VVK 12,5 euro, -12 j. 8 euro Organisator Koninklijke Harmonie SintCecilia Zomergem, Kunstacademie Eeklo Contact 0475 84 24 55, [email protected]

Tentoonstelling Stoomlocomotief 41.195, gesneuveld ijzeren strijdpaard Maldegem Stoomlocomotief 41.195 vertelt, als relikwie van de Eerste Wereldoorlog, haar verhaal van de vlucht naar Frankrijk tot de inzet aan het front vanaf 1916. De wonden zijn tot op vandaag zichtbaar. Daarnaast kan je een rit maken met een stoomtrein. Wanneer Nog tot 30 september, elke zondag van 10u tot 17u Waar Stoomcentrum, Stationsplein 8, Maldegem Organisator Stoomcentrum Maldegem Contact www.stoomcentrum.be Tentoonstelling Thuisfront - De dagelijkse strijd in Evergem tijdens WOI Evergem

DOORLOPEND

Wanneer iedere zondag te bezoeken van 14u tot 18u en voor groepen na afspraak Waar Bardelaeremuseum, Ledestraat 42, Lembeke (Kaprijke) Prijs 2,5 euro, kinderen gratis Organisator Bardelaeremuseum, gemeente Kaprijke Contact 09 377 04 22, www.kaprijke.be

Wandelroute De Kommandantur in Ertvelde Evergem De brochure gidst de wandelaars langs diverse Ertveldse locaties die een rol speelden tijdens de bezetting. De brochure is gratis te verkrijgen in het gemeentehuis en de bibliotheken. Groepen kunnen de wandeling ook volgen met een gids en worden daarbij getrakteerd op pittige weetjes en sappige anekdotes die niet in de brochure vermeld staan. Wanneer Vrij te doen met de brochure Waar Vertrek aan Dorp Ertvelde, Marktplein 2, Evergem Organisator Gemeente Evergem Contact en brochure downloaden www.evergem.be/wereldoorlog Tentoonstelling Boekhoute in tijden van oorlog Assenede

Monument Bunker op kindermaat Kaprijke Wil je weten waarom de Duitse soldaten bunkers bouwden in het Meetjesland? Ben je nieuwsgierig wat ze aten en hoe ze naar toilet gingen? Wil je zelf eens op de uitkijk gaan liggen? Kom alles te weten over het leven van de soldaat in de Eerste Wereldoorlog in een bunker van 1917. Maak kennis met zijn bizarre camouflage en den doodendraad in een rondleiding van 1 uur, voor kinderen als volwassenen.

Organisator Gemeente Evergem, Cultuurraad, Werkgroep WOI Evergem Contact www.evergem.be/wereldoorlog

Auteurs Evergems frontblad. Collectie Achiel De Vos

Wie tijdens de oorlog thuis achterbleef, streed een eigen strijd. Brood op de plank krijgen, omgaan met de aanwezige bezetter, nieuws krijgen van het front, ... het waren dagelijkse uitdagingen. Vijf personages vertellen hoe het leven was tijdens de Groote Oorlog in Evergem. Wanneer Nog tot 30 november, open op zaterdag en zondag 14u tot 18u. Voor groepen ook met gids te boeken, zowel tijdens de week als het weekend Waar Raadzaal Oud Gemeentehuis, Marktplein 2, Ertvelde (Evergem)

Deze tentoonstelling vertelt het verhaal van Boekhoute tijdens de twee wereldoorlogen. Welke invloeden hadden deze oorlogen op het dagelijkse leven in Boekhoute en wat waren de gevolgen van de Duitse bezetting. Je krijgt ook het verhaal achter de neergehaalde AIRCO DH 9 (WOI) en de Messerschmidt BF 110 (WOII). Wanneer Elke dag van 9 tot 17u Waar Heilig Kruiskerk, Boekhoutedorp, Boekhoute (Assenede) Organisator Gemeente Assenede Contact [email protected] Tentoonstelling Grote vrouwen en de Groote Oorlog Assenede Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn er twee vrouwen uit Boekhoute terechtgesteld. Dit is meteen de aanleiding om de rol van de vrouw tijdens deze moeilijke periode in beeld te brengen.

Wanneer Open op woensdag en donderdag van 9 tot 12u en 13u30 tot 16u30, vrijdag van 9 tot 12u en 13u30 tot 15u30 Waar Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) Organisator Gemeente Assenede Contact [email protected], www.grotevrouwen.be Spel

Smokkelspel Assenede

Je bent smokkelaar tijdens de Groote Oorlog. Schrijf je geheime boodschap op en probeer deze over de grens met Nederland te smokkelen. Maar pas op, want de Duitse bezetter bewaakt de grens zeer goed! Speel het smokkelspel en ontdek samen met Peetje Gîrnaert en Garry Garnaal hoe het was om zelf smokkelaar te zijn! Wanneer Open op woensdag en donderdag van 9 tot 12u en 13u30 tot 16u30, vrijdag van 9 tot 12u en 13u30 tot 15u30 Waar Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) Organisator Gemeente Assenede Contact 09 373 60 08, [email protected], www.grotevrouwen.be

Organiseer je ook een WOIactiviteit? Voer hem dan zeker in, in de UiTdatabank! Ga naar www.uitdatabank.be en voer je activiteit in met het trefwoord “Groote Oorlog”. Dan verschijnt hij in talrijke algemene UiTkalenders en op specifieke WOI-kanalen. Zoals ook in deze brochure, op www. eerstewereldoorlogmeetjesland.be en op onze sociale media Facebook (Eerste Wereldoorlog Meetjesland) en Twitter (@WOIMeetjesland).

tentoonstelling De Doodendraad Ontdek het hoe en waarom van de elektrische draadversperring die vanaf 1915 de grens met Nederland afsloot. ‘De Doodendraad’ of ‘Den draad’, soms tot twee meter hoog en geladen met 2000 volt, moest het smokkelen van mensen, goederen en informatie een halt toeroepen. Met sprekende foto’s en verhalen van vluchtelingen, verzetsstrijders, smokkelaars, spionnen, …

Week van het Bos

De natuur getuigt over de Groote Oorlog

ALEN VERHNDE LE EK 1914 ONTD VERSCHILJDENS OP BOS TIES TI LOCA K VAN HET DE WEE

EL OP OS.BE KIJK SN ANHETBALLE .WEEKV EN WWW PROGRAMMA URT. UW BU VOOR EN IN JO VERHAL

WEEK VAN HET BOS 12-19 OKTOBER 2014

V.U.: Marie-Laure Vanweenseele, Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel

Te bezoeken tijdens de openingsuren van de bibliotheek.

Kalender

>> >> >> >>

Van 25 augustus tot 22 september in bib Waarschoot Van 22 september tot 20 oktober in bib Eeklo Van 20 oktober tot 17 november in bib Kaprijke Van 17 november tot 15 december in bib Zomergem

WWW.FACEBOOK.COM/WEEKVANHETBOS

Alle info op www.weekvanhetbos.be is natuur

Boek de Meetjeslandse Gidsen

Alle info op www.meetjeslandsegidsen.be (klik op ‘cultureel’, ‘Eerste Wereldoorlog’)

In samenwerking met:

De oorlog was overal, ook in Zeeuws-Vlaanderen (NL) P2399_week van het bos 2014_grote oorlog_affiche_A3_activiteiten vlak_02.indd 1

12/06/14 12:31

We kijken ook eens over de grens, naar Zeeuws-Vlaanderen. Nederland bleef dan wel neutraal in WOI, maar de oorlog was nooit ver weg. Het oorlogsgeweld in België was altijd hoorbaar en soms zichtbaar. Belgische vluchtelingen overspoelden het grensgebied, dat ook een uitvalsbasis was voor smokkelaars en een toevluchtsoord voor gedeserteerde soldaten. Net na de oorlog was er een dreigende inlijving door België. In Zeeuws-Vlaanderen vertelt het project ‘De Oorlog Was Overal’ dat verhaal. Ga naar www.deoorlogwasoveral.eu

De Meetjeslandse gidsen brengen thematische wandelingen, fietstochten, lezingen en busrondritten doorheen de verschillende gemeenten van het Meetjesland. Ze hebben nu ook een specifiek WOI-aanbod: >> Rondleiding voor jongeren: Ontdek de grens tijdens de Eerste Wereldoorlog - Assenede >> Wandeling: De Kommandantur in Ertvelde - Evergem >> Belevingswandeling: Klein België voor groepen - Sint-Laureins >> Belevingswandeling: Vluchtroute ‘14 - Boekhoute (Assenede) >> Tentoonstelling en wandeling: Maldegem in ‘Den Grooten Oorlog’ - Maldegem >> Lezing: De Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland

Onder het motto “Onze oud-strijders zijn springlevend” staat de Week van het Bos dit jaar in het teken van de Groote Oorlog. Van zondag 12 tot zondag 19 oktober in talrijke Vlaamse natuurdomeinen en bossen. Tijdens boswandelingen, belevingstochten en kinderspeurtochten zullen boswachters, gidsen en historici het publiek rondleiden op zoek naar fauna en flora die kunnen getuigen over WOI.

TENTOONSTELLING

Bange jaren, de Eerste Wereldoorlog in West-Zeeuws-Vlaanderen Nog tot 21 september in het Archeologisch Museum, Marktstraat 18 in Aardenburg. Open op dinsdag tot en met zaterdag van 10 tot 17u, op zondag van 13 tot 17u.

BOEK

Volg ons op Facebook (Eerste Wereldoorlog Meetjesland) en op Twitter (@WOIMeetjesland).

Bange jaren, Zeeuws-Vlaanderen en de Eerste Wereldoorlog Dit boek van 408 pagina’s is rijk geïllustreerd en voorzien van een personenregister en een index op geografische namen, een lijst met slachtoffers van de dodendraad, een lijst van meer dan 600 namen van mensen die uit het in staat van beleg verkerende gebied in Zeeuws-Vlaanderen zijn gezet en een inventarisatie van alle in Zeeuws-Vlaanderen aan de grond gezette vliegtuigen.

We posten info over activiteiten, historisch fotomateriaal, belangrijke momenten in de WOI-geschiedenis, over WOI in het Meetjesland en WOI-weetjes.

Kostprijs 21,95 euro, exclusief verzendkosten. Info en bestellen André Bauwens, Hanzestraat 1, 4527 GH Aardenburg, 0031-117492503, [email protected]

Volg ons op Facebook en Twitter!

Foto- en poëzieboek 100 jaar Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland

‘2014-18 De oorlog verslaan’

Fotograaf Grégoire De Poorter zocht de plaatsen op waar foto’s tijdens de Eerste Wereldoorlog genomen werden. Het oude en het nieuwe gaan als het ware hand in hand. De foto’s zijn voorzien van historische duiding. Herman Leenders schreef prachtige stukken poëzie en koos toepasselijke citaten die het boek compleet maken. Het boek helpt de herinnering levend te houden aan de verschrikkingen van de oorlog. Maar het laat ook, in contrast daarmee, een mooi, welvarend en kleurrijk land zien. Kostprijs: 9 euro. Bestel online via de website www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be of haal af in één van de volgende verkooppunten: Kantoor COMEET (Van Hoorebekeplein 1 in Eeklo), Toerisme Meetjesland (Huysmanhoeve, Bus 1 in Eeklo), Bibliotheek Eeklo, Stadskantoor Eeklo, Oud Gemeentehuis (tentoonstelling Thuisfront) Ertvelde (Evergem), Bezoekerscentrum Boekhoute (Assenede) en Bibliotheek Zelzate. Foto’s collectie HK De Twee Ambachten en foto Grégoire De Poorter

V.U. Stijn Coppejans, voorzitter COMEET, Van Hoorebekeplein 1, 9900 Eeklo

In het boek worden vier grote thema’s uit het Meetjesland weergegeven in woord en beeld: grens, dagelijks leven, strijd en sporen.