Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland. programmabrochure maart - juli

2014-18

Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland

programmabrochure maart - juli 2014

www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.

100 jaar Groote Oorlog

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. 100 jaar later wordt dit eerste conflict op wereldschaal overal herdacht. Strijd bij het oprukken en terugtrekken van de Duitsers, den doodendraad en de bunkerlinie Hollandstellung aan de grens en een hard dagelijks leven onder aanwezigheid van de bezetter, dat was de Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland. En dat liet zijn sporen na in de regio. Onder impuls van COMEET werkten de Meetjeslandse gemeenten en talloze verenigingen een breed en gevarieerd aanbod aan activiteiten uit. Je ontdekt het Meetjeslandse oorlogserfgoed al wandelend en fietsend, maar ook tijdens lezingen, tentoonstellingen, gidsbeurten en workshops.

In deze brochure vind je de activiteiten van maart en tot en met juli 2014. Het volledige herinneringsprogramma, wandel- en fietsroutes, historische feiten en nieuwtjes zijn ook terug te vinden op www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be. Foto cover: oorlogsschade in Hansbeke - heemkundige kring Het Land van Nevele

NACHT VAN DE GESCHIEDENIS Lezing 50 maanden Duitse bezetting Eeklo Stadsarchivaris Freddy Pille schetst aan de hand van oorlogsaffiches hoe de bewoners van Eeklo de Eerste Wereldoorlog beleefden. Wanneer 25 maart om 20u Waar CC De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10, Eeklo Prijs 7 euro Contact 0473 47 06 70, [email protected], www.eeklo.davidsfonds.be Lezing WOII een kopie van WOI? Lovendegem Prof. em. dr. Luc De Vos schetst het verloop van WOI via een intrigerende

vergelijking met het verloop van WOII. Wanneer 25 maart om 14u Waar Raadzaal, Kasteeldreef 72, Lovendegem Prijs 8 euro - inschrijven voor 22 maart Koffie en gebak inbegrepen Contact 0478 33 03 31, [email protected], www.lovendegem.davidsfonds.be podium Waarschoot 1914-1918: thuis en aan het front Waarschoot Monologen door lokale acteurs met verhalen van lokale oud-strijders, afgewisseld met muziek en poëzie. Wanneer 25 maart om 19u30 Waar CC Waarschoot, Nieuwstraat 8, Waarschoot Prijs 6 euro Contact 09 372 84 50, [email protected], www.waarschoot.davidsfonds.be

lezing Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland en in Maldegem Maldegem Historica Sophie Huysman vertelt over WOI in het Meetjesland. Met speciale aandacht voor Maldegem. Wanneer 25 maart om 20u Waar LDC Oud Sint-Jozef, Mevr. Courtmanslaan 92, Maldegem Prijs 7 euro (drankje inbegrepen) inschrijven voor 22 maart Contact 050 71 31 13, [email protected], www.maldegem.davidsfonds.be theater De moeder en de drie soldaten Nevele Theatermonoloog van Lucien Cleppe, gebaseerd op het verhaal van Ernest Claes. Wanneer 25 maart om 20u Waar Auditorium De Klaproos, Stationsstraat 20, Landegem (Nevele) Prijs 7 euro Contact 0497 26 05 98, [email protected], www.landegem.davidsfonds.be lezing Wachtebeke en Sint-Kruis-Winkel onder Duitse bezetting Wachtebeke Heemkundige Luc De Maesschalck geeft historische duiding bij de situatie van de gemeenten vóór WOI, de sociale organisatie, de voedselvoorziening en de Duitse verordeningen.

Wanneer 25 maart om 20u Waar Cultuurhuis Wachtebeke, Dr. Jules Persynplein 6, Wachtebeke Prijs 8 euro Contact 0478 50 29 05, [email protected], www. wachtebeke-st-x-winkel.davidsfonds.be

podium 1914-1918... Omdat we het nooit zouden vergeten Aalter Leerlingen en de docente van de opleiding welsprekendheid maakten een unieke voorstelling met woord, beeld en muziek. Wanneer 25 maart om 20u Waar Koetshuis Kasteel van Poeke, Kasteelstraat 26, Poeke (Aalter) Prijs 4 euro (drankje inbegrepen) Contact: 051 68 76 61, [email protected], www.lotenhulle-poeke.davidsfonds.be   Evocatie Wapens moorden niet, mensen moorden Sint-Laureins Feiten, verhalen, anekdotes, poëzie, muziek en een presentatie over de gruwel van WOI door Antoine Debbaut en Hedwige De Busscher. Wanneer 25 maart om 20u Waar De Oude Melkerij, Leemweg 24, Sint-Laureins Prijs 5 euro (drankje inbegrepen) Contact 09 379 87 55, [email protected], www.sint-laureins.davidsfonds.be

MAART LEZING Tweemaal oorlog, driemaal honger Evergem In de Eerste Wereldoorlog zorgde de Duitse bezetting voor vier lange jaren van honger en ontbering. In de decennia die daarop volgden, werd het maar even beter, want zowel de crisis van de jaren 1930 als de Tweede Wereldoorlog betekenden opnieuw schaarste aan tafel. Eddie Niesten komt spreken over zijn boek ‘Tweemaal oorlog, driemaal honger’. Kennis van de culinaire geschiedenis in deze periode laat toe om ook heel wat andere aspecten van de (na)oorlogstijd te begrijpen. Wanneer 24 maart om 19u30 Waar ‘t Klokhuis, Schoolstraat 7, Sleidinge (Evergem) Prijs 5 euro Contact 09 357 77 61 Lezing De Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland Kaprijke Historica Sophie Huysman vertelt over WOI in het Meetjesland. Met speciale aandacht voor Kaprijke.

Wanneer 28 maart om 20u Waar Dzilleken, Lembeke-dorp 28, Lembeke (Kaprijke) Contact 09 377 75 97, [email protected], www.lembeke.davidsfonds.be

APRIL Wandeling Vluchtroute ‘14 Assenede De belevingswandeling voert je terug naar het begin van de Groote Oorlog. De wandeling start in één van de gezellige volkscafés van Boekhoute. Van daaruit neemt een echte smokkelaar je mee langs één van zijn historische routes. Na de tocht wacht ook een culinaire ervaring, gebaseerd op WOI. Wanneer 6 april, late namiddag Waar vertrek aan Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) Prijs 30 euro, maaltijd en drank bij het eten inbegrepen Contact 09 373 60 08, [email protected], www.assenede.be LEZING De Dodendraad Evergem Prof. Em. Alex Vanneste houdt een lezing over de fameuze ‘Doodendraad’, een elektrische versperring aan de grens tussen het oorlogvoerende België en het neutrale Nederland tijdens WOI. Wanneer 17 april om 20u Waar Sleidinge-Dorp 4, Sleidinge (Evergem) Prijs 7 euro Contact 09 344 93 78

TEnTOOnSTELLIng Maldegem in Den grooten Oorlog Maldegem Oorlog brengt angst, chaos en vernieling. Dat was ook het geval in Maldegem tijdens WOI. Wie achterbleef in het dorp, werd geconfronteerd met een niet te onderschatten bezetter. De Duitsers wilden de bevolking vooral onder de knoet houden en de vrijheid beperken. Opeisingen brachten ontreddering en hongersnood. Maar wat Maldegem misschien nog wel het meest tekende is ‘Den Draad’. Beleef ‘Den Grooten Oorlog’ in kleine verhalen uit Maldegem in het gemeentehuis tijdens deze unieke tentoonstelling. Wanneer van 25 april tot en met 4 mei, open elke werkdag van 8u30 tot 12u15 en van 13u30 tot 17u, ma ook van 17u tot 19u en zat van 9u tot 11u45. Ook tijdens WAK- en Erfgoeddag-activiteiten is deze tentoonstelling te bezoeken. Waar Gemeentehuis (3de verdieping, zaal Adegem), Markstraat 7, Maldegem Contact www.maldegem.be WEEK VAn DE AMATEurKunSTEn MuurSCHILDErIngEn Als muren mochten spreken Maldegem Tussen realiteit en wensdromen. Via kleur en taal komen muren tot leven en vertellen het verhaal van een kruidenierswinkel in oorlogstijd en het verlangen naar rust, natuur en weidse vergezichten. Wanneer van 26 april tot 4 mei, op do, vrij, zat, zon van 14u tot 17u (ma, di, woe gesloten) Waar oude kruidenierszaak, Vakekerkweg 43, Maldegem Contact 050 71 35 88

WEEK VAn DE AMATEurKunSTEn COnCErT In Flanders Fields… Maldegem Geen enkel gedicht uit de eerste wereldoorlog is zo bekend als “In Flanders fields”. Getekend door de gruwel van de oorlog schreef de Canadese legerarts, John McCrae, dit gedicht in 1915 bij zijn verpleegpost in de buurt van Ieper. Bijna een eeuw later gaan dirigent Roel Smedts en zijn muzikanten op zoek naar muziek uit beide wereldoorlogen. KKF en Drumband Nut en Vermaak brengen u een muzikale kijk op deze oorlogsperiode. Wanneer 26 april om 19u30 Waar CC Den Hoogen Pad, Adegem Dorp 16/B, Adegem (Maldegem) Prijs VVK 8 euro, ADD 10 euro, -12 jaar gratis Contact en reservatie 050 71 62 72, [email protected], www.nutenvermaakmaldegem.be

MOnuMEnT Een bunker uit WOI op kindermaat Kaprijke De bunker uit WOI aan het Bardelaeremuseum, kreeg een opknapbeurt. Nu kunnen kinderen en gezinnen er kennismaken met het lokale oorlogsverleden. Op Erfgoedddag worden de nieuwe infopanelen en opstelling onthuld en geeft de bunker zijn geheimen prijs. Wanneer 27 april van 14u tot 18u Waar Bardelaeremuseum, Ledestraat 42, Lembeke (Kaprijke) Contact www.kaprijke.be

WAnDELIng De grens van Boekhoute: ontdek smokkelroutes, verdwenen havens en de ‘Doodendraad’ Assenede Tijdens deze gegidste wandeling kom je alles te weten over de elektrische draad die de Duitse bezetter tijdens de Eerste Wereldoorlog spande. Deze draad moest de talloze vluchtelingen, spionnen, oorlogsvrijwilligers en smokkelaars tegenhouden. Maar door die draad hadden ook de vissers van Boekhoute plots geen toegang meer tot hun boten in de haven. Wanneer 27 april van 10u tot 17u30 Duur gidsbeurt: 1u Waar monument ‘Doodendraad’, Haven (t.h.v. 83), Boekhoute (Assenede)

Ook mogelijk is vertrek aan Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3 (locatie tentoonstelling ‘Grote Vrouwen in de Groote Oorlog’) met huifkar tot aan het startpunt.

Contact [email protected], www.detweeambachten.be

MEI TEnTOOnSTELLIng Stoomlocomotief 41.195, gesneuveld ijzeren strijdpaard Maldegem Stoomlocomotief 41.195 behoort sinds 2013 tot de collectie van het Stoomcentrum Maldegem en wordt tentoongesteld in de nieuwe museumloods. Als relikwie van de Eerste Wereldoorlog vertelt ze haar verhaal van de vlucht naar Frankrijk tot de inzet aan het front vanaf 1916. De wonden zijn tot op vandaag zichtbaar. Er is ook mogelijkheid om een rit te maken met een stoomtrein en vooroorlogse rijtuigen.

Wanneer van 1 mei tot 30 september, open iedere zondag van 10u tot 17u Waar Stoomcentrum Maldegem, Stationsplein 8, Maldegem Contact www.stoomcentrum.be LEzIng Vrouwen in de groote Oorlog Maldegem Stefaan Vandenbussche maakte een selectie van verhalen van een tiental vrouwen, bekend en onbekend, uit beide strijdende kampen en met verschillende achtergronden, beroepen en motieven. Deze lezing maakt duidelijk dat de Eerste Wereldoorlog niet uitsluitend een mannelijke aangelegenheid was. Wanneer 8 mei van 20u30 tot 22u30 Waar CC Den Hoogen Pad, Adegem Dorp 16/B, Adegem (Maldegem) Prijs 5 euro Contact www.denhoogenpad.be TEnTOOnSTELLIng Boekhoute in oorlogstijd Assenede Deel één van deze nieuwe tentoonstelling belicht Boekhoute tijdens de Groote Oorlog. Welke invloed had deze oorlog op het dagelijkse leven en wat waren de belangrijkste gebeurtenissen voor Boekhoute in WOI? Het tweede deel neemt je mee naar Boekhoute in de Tweede Wereldoorlog.

Wat is het verhaal achter de motor van de Messerschmitt ME 110 is en waarom werd de kerktoren opgeblazen?

het waren dagelijkse uitdagingen. Vijf personages vertellen hoe het leven was tijdens de Groote Oorlog in Evergem.

Wanneer vanaf 18 mei, elke dag van 9u tot 17u Waar Heilig Kruiskerk, Boekhoutedorp, Boekhoute (Assenede) Contact [email protected]

Wanneer van 14 juni tot 30 november, open op zat en zon 14u tot 18u (Voor groepen ook met gids te boeken) Waar Raadzaal Oud Gemeentehuis Ertvelde, Marktplein 2, Ertvelde (Evergem) Contact www.evergem.be/wereldoorlog

Concert Koor El Mundo-Lo Lovendegem Concert van Koor El Mundo-Lo met als thema ‘Oorlog en Vrede’. Wanneer 23 mei om 20u Waar Kapel MPI Triangel, Molendreef 16, Lovendegem Contact [email protected], www.elmundolo.be JUNI THEATER De moeder en de drie soldaten Evergem Theatermonoloog van Lucien Cleppe, gebaseerd op het verhaal van Ernest Claes. Wanneer 11 juni om 14u Waar Parochiaal Centrum, Lindenlaan 33, Ertvelde (Evergem) Prijs 7 euro - koffie en gebak inbegrepen Contact 09 344 94 59, 0477 52 88 00 Tentoonstelling Thuisfront - De dagelijkse strijd in Evergem tijdens WOI Evergem Wie tijdens de oorlog thuis achterbleef, streed een eigen strijd. Brood op de plank krijgen, omgaan met de aanwezige bezetter, nieuws krijgen van het front, ...

Tentoonstelling 14 FOTO 18 Kaprijke Naar aanleiding van de herdenking van 100 jaar Groote Oorlog slaan Fotogroep Meetjesland en Fotoclub New Fotart de handen in mekaar. Je ontdekt hoe elke fotograaf deze waanzin creatief en soms eigenzinnig in herinnering brengt. Daarnaast toont NSB Kaprijke eretekens, onderscheidingen, vlaggen, ... Wanneer 20, 21, 22, 23, 27, 28 en 29 juni van 14u tot 20u Waar Galerie Stadhuis, Plein 1, Kaprijke Contact www.kaprijke.be Evenement Vervlogen Meetjesland Knesselare Op het vliegveld in Ursel is er veel te beleven: vliegtuigen uit WOI, WOIreenactment, een tentoonstelling, ... Dat alles tijdens het opendeur weekend van de vliegclub van Ursel met o.a. een static airshow met vijf thema’s, overvluchten, inhuldiging van een infopad en monument voor WOII. Wanneer 27 juni van 18u tot 21u, 28 en 29 juni van 10u tot 18u Waar Vliegveld Ursel, Urselseweg 183a, Ursel (Knesselare) Contact www.B67Ursel.be

DOORLOPEND Spel Smokkelspel Assenede Je bent smokkelaar tijdens de Groote Oorlog. Schrijf je geheime boodschap op en probeer deze over de grens met Nederland te smokkelen. Maar pas op, want de Duitse bezetter bewaakt de grens zeer goed! Speel het smokkelspel en ontdek samen met Peetje Gîrnaert en Garry Garnaal hoe het was om zelf smokkelaar te zijn! Dit spel speelt zich binnen af en is een onderdeel van de tentoonstelling ‘Grote vrouwen en de Groote Oorlog’. Wanneer doorlopend op woe en do van 9u tot 12u en 13u30 tot 16u30, vrij van 9u tot 12u en 13u30 tot 15u30 Waar Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) Contact 09 373 60 08, [email protected], www.grotevrouwen.be Tentoonstelling Grote vrouwen en de Groote Oorlog Assenede Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn er twee vrouwen uit Boekhoute terechtgesteld. Dit is meteen de aanleiding om de rol van de vrouw tijdens deze moeilijke periode in beeld te brengen. Wanneer Doorlopend, open op woe en don van 9u tot 12u en 13u30 tot 16u30, vrij van 9u tot 12u en 13u30 tot 15u30 Waar Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) Contact 09 373 60 08 , [email protected], www.grotevrouwen.be

Wandelroute De Kommandantur in Ertvelde Evergem Gemeente Evergem bracht een nieuwe wandelbrochure uit in het kader van de herdenking van de Groote Oorlog. De brochure gidst de wandelaars langs diverse Ertveldse locaties die een rol speelden tijdens de bezetting. Wanneer doorlopend, de brochure is gratis te verkrijgen in het gemeentehuis en de bibliotheken. (Voor groepen ook met gids te boeken) Waar vertrek aan Marktplein 2, Ertvelde (Evergem) Contact en brochure downloaden http://www.evergem.be/wereldoorlog Rondleiding Belevingswandeling Vluchtroute ‘14 Assenede Smokkelen was alom tegenwoordig tijdens de Groote Oorlog. Tijdens deze wandeling word je zelf smokkelaar en probeer je ongemerkt de grens over te raken, zonder dat de Duitse bezetter je klist. Wanneer Op afspraak Waar Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, Boekhoute (Assenede) Contact 09 373 60 08 [email protected], www.assenede.be

GROTE VROUWEN

EN DE GROOTE OORLOG

tentoonstelling De Doodendraad Ontdek het hoe en waarom van de elektrische draadversperring die vanaf 1915 de grens met Nederland afsloot. ‘De Doodendraad’ of ‘Den draad’, soms tot twee meter hoog en geladen met 2000 volt, moest het smokkelen van mensen, goederen en informatie een halt toeroepen. Met sprekende foto’s en verhalen van vluchtelingen, verzetsstrijders, smokkelaars, spionnen, … Te bezoeken tijdens de openingsuren van de bibliotheek.

Kalender Van 3 februari tot 3 maart in bib Sint-Laureins, Leemweg 24 Van 3 maart tot 7 april in bib Maldegem, Schouwburgplaats 3-5 Van 7 april tot 5 mei in bib Knesselare, Veldstraat 53 Van 5 mei tot 2 juni in bib Aalter, Boomgaardstraat 10 Van 2 juni tot 30 juni in bib Nevele, Stationsstraat 20 Van 30 juni tot 28 juli in bib Lovendegem, Dorp 28 Van 28 juli tot 25 augustus in bib Evergem, Bibliotheekstraat 12 De volledige kalender vind je terug op www.comeet.be of haal een folder op in je Meetjeslandse bib.

Open Kerkendagen Meetjesland haal woi Op 31demei enkaart 1 juni zetten heel wat kerken hun deuren wagenwijd af!! open voor de 7de editie van de Open Kerkendagen. Op deze dagen wil de Stichting Open Kerken het religieus erfgoed in de kijker zetten. Met het thema ‘Herinneringen aan 14-18’ wordt de link getoond tussen het kerkgebouw en -gemeenschap en ‘Den Grooten Oorlog’. Bij het ter perse gaan van deze brochure was al bekend dat de 5 kerken van Assenede samenwerken onder de noemer ‘onze kerk in de oorlog’. Ook in Maldegem, Eeklo en Knesselare wordt aan een activiteit gewerkt. Het volledige programma vind je vanaf mei terug op www.openkerkendagen.be.

Fietsen langs oorlogserfgoed Ga je graag fietsen? Kies dan zeker eens een route langs het oorlogserfgoed van het Meetjesland. COMEET stippelde twee fietsroutes uit langs de bunkerlinie Hollandstellung. Je kan de routes downloaden via een handige app. Ga naar www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be.

Boek ‘2014-18 De oorlog verslaan’ Naar aanleiding van 100 jaar Eerste Wereldoorlog bracht COMEET een fotoboek uit. Fotograaf Grégoire De Poorter zocht de plaatsen op waar foto’s tijdens de Eerste Wereldoorlog genomen werden. Het oude en het nieuwe gaan als het ware hand in hand. Herman Leenders schreef prachtige stukken poëzie die het compleet maken. Het boek helpt de herinnering levend te houden aan de verschrikkingen van de oorlog. Maar het laat ook, in contrast daarmee, een mooi, welvarend en kleurrijk land zien.

Bestel online via de website www.eerstewereldoorlogmeetjesland.be of haal af in één van de volgende verkooppunten: Kantoor COMEET (Van Hoorebekeplein 1 in Eeklo), Toerisme Meetjesland in Eeklo, Bibliotheek Eeklo, Stadskantoor Eeklo, Bezoekerscentrum Boekhoute (Assenede) en Bibliotheek Zelzate.

Toeristische kaart Meetjesland Op de nieuwe toeristische kaart van het Meetjesland staat, naast 20 toeristische kleppers, ook 10 keer permanent aanbod van 100 jaar Eerste Wereldoorlog in het Meetjesland. Haal je gratis kaart af in je lokaal toerismekantoor, bij Toerisme Meetjesland (Huysmanhoeve, Bus 1 in Eeklo) of in het kantoor van COMEET (Van Hoorebekeplein 1 in Eeklo). De kaart is een realisatie van Toerisme Meetjesland, COMEET en Plattelandscentrum Meetjesland.

V.U. Stijn Coppejans, voorzitter COMEET, Van Hoorebekeplein 1, 9900 Eeklo

Het boek kost 9 euro.