Regiodossier 2 groene stroom in het Meetjesland

Meetjesland Waas

Gent Dender Deinze

Aalst-Ninove Oudenaarde-Ronse GeraardsbergenZottegem

Regiodossier 2 groene stroom in het Meetjesland

inhoud

Ter situering

3

Zonne-elektriciteit in het Meetjesland?

3

Wat doen de gemeenten voor geïnteresseerde gezinnen?

3

Wat zegt het streekplatform?

4

Vijf concrete voorstellen van sp.a Meetjesland

4

Bijlage 1: modeltussenkomst

6

Bijlage 2: voorbeeldreglement ODE gemeentelijke subsidiëring fotovoltaïsche zonnepanelen 7

Groene stroom in het Meetjesland

1 Ter situering sp.a Meetjesland overkoepelt volgende afdelingen: Aalter, Maldegem, Knesselare, Sint-Laureins, Zelzate, Assenede, Kaprijke, Eeklo, Lovendegem, Waarschoot en Zomergem. Groene energie in het Meetjesland is één van de speerpunten waar sp.a Meetjesland werk wil van maken. In haar persmededeling van 10 juni 2008 beklemtoonde Dominique Buysse, regiovoorzitter sp.a Meetjesland, reeds het belang van deze groene energie. sp.a Meetjesland trekt volop de kaart van ‘groene energie’ en schuift drie prioriteiten naar voor: » » »

rationeel omgaan met energie; maximaal gebruik van wind- en zonne-energie; oprichting van een klimaatwerkgroep: lokale besturen, het middenveld, vakbonden en bedrijven.

Windenergie alleen al kan bv. in 50% van de Meetjeslandse gezinnen hun electriciteitsbehoefte voorzien! Als we hieraan nog een extra inspanning toevoegen met betrekking tot de installatie van zonnepanelen, samen met een doorgedreven rationeel gebruik van energie (besparing, isolatie, ...), dan zouden de resultaten spectaculair zijn. In opvolging van deze aankondiging plant sp.a Meetjesland twee informatieavonden rond fotovoltaïsche zonnepanelen. Maandag 15 en donderdag 18 december 2008 nodigt sp.a Meetjesland alle geïnteresseerde inwoners van het Meetjesland uit in Assenede en Aalter. Met dit regiodossier roept sp.a Meetjesland al haar mandatarissen op om in de gemeenteraden, meerderheid én oppositie, tussen te komen om de plaatsing van dergelijke zonnepanelen zo maximaal mogelijk te ondersteunen. sp.a Meetjesland vraagt ook dat de provincie haar duit in het zakje doet.

maximaal te benutten. Het voordeel van zonnepanelen is daarenboven dat ze geen ruimtegebruik hebben: je moet er dus geen kostbare landbouwgrond voor opofferen. Een argument dat spijtig genoeg - onlangs nog door de CD&V is gebruikt en heeft geleid tot het niet-vergunnen van windmolens in Maldegem. sp.a Meetjesland vraagt aan de diverse gemeentebesturen om voluit te kiezen voor deze vorm van elektriciteitsproductie. In een aantal gemeenten wordt hier bewust werk van gemaakt, in een aantal andere gemeenten zijn er schuchtere pogingen. Een kleine greep uit de lokale overheidspraktijken: » »

» »

in Eeklo maakt men echt werk van groene energie (windenergie, zonnepanelen op gebouw technische dienst en ocmw, ...); in Maldegem stimuleert men actief de samenaankoop van zonnepanelen en wordt de helft van de elektriciteitsbehoefte van het rusthuis Warmhof via zonnepanelen gedekt maar is de particuliere subsidie voor particulieren voor de aanschaf van zonnepanelen belachelijk laag en het kleinst; in Knesselare bestond jarenlang een subsidie voor zonnepanelen maar deze heeft nooit gewerkt en werd tenslotte afgevoerd; in Aalter heeft men een subsidie van 372 euro maar in 2007 volstond het budget niet of amper om de 7 aanvragen te kunnen financieren: een subsidie zonder geld is een maat voor niks.

3 Wat doen de gemeenten voor geïnteresseerde gezinnen? In 7 van de 11 gemeenten wordt een subsidie toegekend voor de plaatsing van fotovoltaïsche zonnepanelen. De bedragen variëren van 250 euro tot 500 euro. In volgende gemeente van het Meetjesland bestaan er subsidies voor het plaatsen van fotovoltaïsche zonnepanelen:

2 Zonne-elektriciteit in het Meetjesland?

Aalter - 372 euro

Assenede - 500 euro

Eeklo - 500 euro

Kaprijke - 500 euro

Het Meetjesland staat terecht gekend als landelijk gebied. Dit betekent veel open ruimte, rust en groen. Een gebied bij uitstek dus om de beschikbare zonne-energie

Lovendegem - 500 euro

Maldegem - 250 euro

Zomergem - 500 euro

sociale economie in het waasland - kansen voor iedereen | 

Verder ondersteunt de gemeente Maldegem actief de samenaankoop van zonnepanelen via het lovenswaardig initiatief ‘Maldegem Zonnedorp’. Een initiatief dat best navolging mag kennen. Spijtig genoeg kent Maldegem het laagste subsidiebedrag toe op het vlak van aanschaf van zonnepanelen. De ‘Organisatie voor Duurzame Energie’ (ODE) stelt voor dat alle gemeenten 750 euro subsidies zouden toekennen voor de plaatsing van fotovoltaïsche zonnepanelen. sp.a Meetjesland ondersteunt dit voorstel ten volle. Verder stelt sp.a Meetjesland voor dat de lokale overheden de samenaankoop financieel en logistiek ondersteunen. Maldegem geeft hier het goede voorbeeld. Per groep van 10 gezinnen zou samen 750 euro extra subsidie kunnen toegekend worden (= 75 euro per gezin). Of een andere mogelijkheid is dat de studiekosten door de gemeente wordt terugbetaald betaald in geval van samenaankoop. Ook de provincie kan een belangrijke rol spelen door bv. renteloze leningen mogelijk te maken voor gezinnen die zonnepanelen willen plaatsen.

sp.a Meetjesland juicht evenwel het initiatief toe van het streekplatform om aan alle gemeentebesturen te vragen om hun publieke infrastructuur maximaal uit te rusten met fotovoltaïsche zonnepanelen. sp.a Meetjesland vraagt dat op de klimaatwerkgroep ook een oproep lanceert naar het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld om ook hun infrastructuur maximaal uit te rusten met fotovoltaïsche zonnepanelen en zal nauwgezet opvolgen of dit ook daadwerkelijk gebeurt.

5 Vijf concrete voorstellen van sp.a Meetjesland In haar nota ‘Groene energie in het Meetjesland’ beklemtoont het ‘Streekplatform +’ hetal via haar gemeenteraadsleden en haar provincieraadslid vier concrete voorstellen realiseren: » »

Want hoe meer installatie er verkocht worden, hoe sneller de prijs zal dalen. En de gezinnen die hier aan de basis van liggen, mogen nu ook reeds van deze prijsdaling profiteren.

» »

4 Wat zegt het streekplatform? In haar nota ‘Groene energie in het Meetjesland’ beklemtoont het ‘Streekplatform +’ het belang van fotovoltaïsche zonnepanelen.

»

750 euro subsidie aan particulieren in elke gemeente van het Meetjesland, zoals in het voorbeeldreglement van ODE wordt voorgesteld; extra ondersteuning van samenaankoopinitiatieven: financieel (= 75 euro per gezin) en logistiek; lokale overheden geven het goede voorbeeld door op de beschikbare ‘publieke’ daken zo maximaal als mogelijk fotovoltaïsche zonnepanelen te plaatsen; vraag aan het streekplatform om tot een onderbouwde nota te komen rond de mogelijkheden van fotovoltaïsche zonne-energie in het Meetjesland en hun sensibiliseringsactie naar de lokale overheden uit te breiden naar het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld; vraag aan de provincie om een systeem van renteloze leningen uit te werken.

Naar de toekomst toe zal sp.a Meetjesland nog bijkomende voorstellen lanceren om van het Meetjesland een heuse “groene stroom regio” te maken: » » » » »

realisatie van het windmolenplan van de provincie; gezamenlijke aankoop zonneboilers; enkel groene energie voor gemeentelijke gebouwen; voorfinanciering isolatie van Meetjeslandse woningen; gratis quick-scan van het energieverbruik van Meetjeslandse woningen.

sp.a Meetjesland vindt dat deze nota te weinig concreet is uitgewerkt en voornamelijk over windenergie gaat. Vanuit sp.a Meetjesland zullen we aan het streekplatform vragen om het deel ‘zonne-energie’ grondig uit te werken.

groene stroom in het Meetjesland | 

Bijlagen

Bijlage 1: voorstel tot tussenkomst in de gemeenteraad ‘fotovoltaïsche zonnepanelen’

De zon is een enorme bron van energie, zowel in de vorm van warmte als licht. In tegenstelling tot thermische systemen maken fotovoltaïsche zonnepanelen of PV-panelen enkel gebruik van het zonlicht en dus niet van de warmte. Ze vangen het zonlicht op en zetten het om in elektriciteit, de zogenaamde zonnestroom. Zonder uitstoot van schadelijke stoffen. Wie kiest voor zonnepanelen, kiest dus voor een zuivere, onuitputtelijke, voordelige en veilige energiebron. Zonlicht is immers gratis en overvloedig aanwezig. Zelfs bij een bewolkte hemel.

“Ik droom van een wereld waarin elke dakpan een zonnepaneel is. Wij Belgen zouden de zonnepaneelsjeiks van de wereld kunnen worden”. Een quote van Nic Balthazar die de nagel op de kop slaat.

Ook in ons dichtbebouwde landje hebben wij heel veel mogelijkheden om PV-panelen te plaatsen. Maar de aanwending van zonnelicht als duurzame energiebron wordt in ons land nog niet breed toegepast. De lokale overheden kunnen hierin een belangrijke gangmaker zijn. Enerzijds door zelf het goede voorbeeld te geven. Anderzijds door haar inwoners te stimuleren om hier werk van te maken.

een landelijk, rustig, groen gebied en dus bij uitstek geschikt om de beschikbare zonne-energie maximaal te benutten. sp.a naam gemeente stelt daarom voor dat de bestuursmeerderheid snel werk maakt van het promoten van zonne-energie via de volgende maatregelen: »

» » »

»

optrekken/invoeren van het ODE-reglement m.a.w. de invoering van een subsidie van 750 euro voor het plaatsen van zonnepanelen, zoals voorgesteld in het voorbeeldreglement van ODE; een gemeentelijke ondersteuning bij samenaankoop van zonnepanelen; het gemeentebestuur geeft zelf het goede voorbeeld door op de beschikbare ‘publieke’ daken maximaal fotovoltaïsche zonnepanelen te plaatsen; het gemeentebestuur moet via zijn vertegenwoordiging het streekplatform er toe aanzetten meer aandacht te besteden aan sensibiliseringsacties, vooral gericht naar het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld; vanuit het gemeentebestuur bij de provincie een systeem van renteloze leningen bepleiten.

sp.a naam gemeente vraagt dat het ODE-reglement m.b.t. de thermische zonne-installaties en de warmtepompen in één beweging ook zou worden overgenomen door de bestuursmeerderheid.

Fotovoltaïsche systemen (PV-systemen) bestaan uit zonnecellen die aan elkaar worden gekoppeld in PV-panelen. Deze panelen zetten zonlicht om in gelijkstroom (DC) die op zijn beurt via een omvormer wordt omgezet in wisselstroom (AC) om compatibel te zijn met het elektriciteitsnet. De PV-panelen vangen de hele dag door zonlicht op, ook bij grijs of bewolkt weer. Een speciale meter houdt bij hoeveel groene stroom wordt opgewekt. Deze groene stroom wordt aan het woningnet geleverd en is onmiddellijk bruikbaar. Wat niet zelf verbruikt wordt, wordt opgevangen door de stroomleverancier. De particulier wordt hiervoor gecompenseerd door de vermindering van het verbruik via de terugdraaiende meter in de meterkast. En een lagere meterstand betekent uiteraard een lichtere energiefactuur. Overschakelen op zonne-energie is dus de ideale manier om de energiekosten te drukken en de uitstoot van CO2 terug te dringen. De gemeente naam maakt deel uit van het Meetjesland

groene stroom in het Meetjesland | 

Bijlage 2: voorbeeldsubsidiereglement voor het plaatsen van thermische zonneinstallaties, fotovoltaïsche zonne-installaties en warmtepompsystemen

De gemeenteraad, Gelet op het Protocol van Kyoto dat België op 29 april 1998 heeft ondertekend, waarbij België zich engageert tot een reductie van de uitstoot van broeikasgassen met 7,5% in 2010 t.o.v. 1990. Gelet op de doelstellingen uit artikel 23 van het elektriciteitsdecreet, namelijk het aantal door de leveranciers voor te leggen groenestroomcertificaten. Gelet op de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en de Vlaamse overheid ‘Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling’. Gelet op het milieubeleidsplan …, goedgekeurd door de gemeenteraad op … Gelet op het milieujaarprogramma …, goedgekeurd door de gemeenteraad op … Gelet op het gunstig advies van het college van burgemeester en schepenen van … Overwegende dat hernieuwbare energiebronnen onuitputtelijk en milieuvriendelijk zijn. Overwegende dat de toepassing van hernieuwbare energie een impuls kan geven aan innovatie en aan de sociaal-economische ontwikkeling in Vlaanderen. Overwegende dat de investeringskosten in hernieuwbare energie-installaties, met name voor de particulier, substantieel groter zijn dan voor conventionele installatietechnieken. Overwegende dat de toekenning van subsidies de toepassing van hernieuwbare energie kan bevorderen. Overwegende dat lokale overheden een actieve rol dienen te spelen in de stimulering van lokale toepassing van hernieuwbare energie.

Besluit Artikel 1 In dit subsidiereglement wordt verstaan onder: 1. thermische zonne-installaties: installaties die zonnewarmte opvangen, opslaan en verdelen; 2. fotovoltaïsche zonne-installaties: installaties die zonlicht omzetten in elektriciteit door middel van fotovoltaïsche zonnecellen; 3. warmtepompsystemen: systemen die warmte op relatief laag temperatuurniveau onttrekken aan lucht, grond of water en door middel van een warmtepomp deze warmte op een hoger temperatuurniveau terug afgeven; 4. COP: de winstfactor van een warmtepomp, de verhouding van de geleverde nuttige energie ten opzichte van de opgenomen elektrische energie van de compressor; 5. KWp: het vermogen dat een fotovoltaïsch systeem levert bij standaardzoninstraling.

Artikel 2 Binnen de kredieten van de door de hogere overheid goedgekeurde begroting wordt een subsidie verleend voor het plaatsen van thermische zonneinstallaties, fotovoltaïsche zonne-installaties en warmtepompsystemen. Deze subsidie bedraagt: 1. 15 % op de kostprijs (inclusief plaatsing en BTW) van een thermische zonne-installatie voor de verwarming van sanitair water of van woningen, met een maximum van 500 euro per adres; 2. 10 % op de kostprijs (inclusief plaatsing en BTW) van een fotovoltaïsche zonne-installatie, met een maximum van 750 euro per adres; 3. 750 euro per adres voor een warmtepompsysteem voor woningverwarming; 4. 15 % op de kostprijs (inclusief plaatsing en BTW) van een warmtepomp voor de verwarming van sanitair water met een maximum van 500 euro per adres;

groene stroom in het Meetjesland | 

5.

1000 euro per adres voor een combiwarmtepompsysteem voor woningverwarming en de verwarming van sanitair water.

Elke subsidie kan slechts eenmaal per adres worden toegepast. Een combinatie van subsidies voor verschillende technieken is toegestaan. Indien het aantal aanvragen het totaal in de begroting voorziene bedrag overstijgt, zal het toekennen van de subsidies verlopen in functie van de datum van aanvraag tot uitputting van het totaal in de begroting voorziene bedrag voor het betrokken dienstjaar. Indien het totaal in de begroting voorziene bedrag tijdens het betrokken dienstjaar niet is uitgeput, wordt een bedrag, ten behoeve van de goedgekeurde dossiers van installaties die tijdens het volgende jaar worden gefactureerd, overgeheveld naar het volgende dienstjaar. Artikel 3 Enkel installaties die geplaatst worden in wettelijk vergunde gebouwen die volledig op het grondgebied van … liggen komen, voor zover op het moment van de subsidieaanvraag nog niet begonnen is met de werkzaamheden, in aanmerking voor subsidie. In verschillende situaties is voor de toepassing van een warmtepompsysteem een melding of vergunning nodig en dient men te voldoen aan bepaalde milieuvoorwaarden (zie bijlage). Artikel 4 Deze toelage kan gecumuleerd worden met andere bouw- of renovatiesubsidies, op voorwaarde dat het totale bedrag van de bekomen subsidies 80% van de investeringskost niet overschrijdt. Indien dit percentage overschreden wordt, zal het bedrag van de gemeentelijke subsidie verminderd worden tot een gecumuleerde subsidie van 80 %. Artikel 5 De subsidie wordt toegekend aan de aanvrager. Deze persoon dient gerechtigd te zijn tot het (laten) plaatsen van de installatie waarvoor de aanvraag wordt ingediend. Als gerechtigd worden beschouwd: 1. de eigenaar van het gebouw; 2. de gebruiker of huurder van het gebouw mits de eigenaar het aanvraagformulier voor akkoord heeft ondertekend. Artikel 6 De plaatsing van de installatie moet geschieden in overeenstemming met bestaande wetten, reglementen, verordeningen, gebruiken en regels van goed

vakmanschap. Dit houdt onder meer in dat: 1. Thermisch zonne-installaties worden geïnstalleerd conform de technische voorlichting 212 van het WTCB ‘Leidraad voor de installatie van zonneboilers’. 2. Warmtepompsystemen en combiwarmtepompsystemen worden geïnstalleerd volgens de ‘Code van goede praktijk voor de toepassing van warmtepompsystemen in de woningbouw’, uitgegeven door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie (ANRE). Artikel 7 De subsidie voor warmtepompsystemen en combiwarmtepompsystemen wordt toegekend op voorwaarde dat: 1. de warmtepomp instaat voor de hoofdverwarming van het gebouw; 2. water zorgt voor de warmteafgifte; 3. de COP van de warmtepomp minstens 3,4 bedraagt, gemeten volgens de ‘standaard rating conditions’ van EN 14511 voor vloerverwarming of gelijkwaardig. De subsidie voor warmtepompboilers wordt toegekend op voorwaarde dat de COP van de warmtepompboiler minstens 2 bedraagt, gemeten volgens EN 255-3. De subsidie voor thermische zonne-installaties wordt toegekend op voorwaarde dat de collector getest is volgens en conform is aan EN 12975 of één systeem uit het gamma geprefabriceerde systemen getest is volgens en conform is aan EN 12977. De subsidie voor fotovoltaïsche zonne-installaties wordt toegekend op voorwaarde dat: 1. De netkoppeling gebeurt conform het lastenboek C10/11 : “Technische aansluitingsvoorschriften voor gedecentraliseerde fotovoltaïsche productie-installaties die in parallel werken met het distributienet”, uitgebracht door de Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven (FEBEG). Zowel autonome als netgekoppelde installaties komen in aanmerking voor de subsidie. 2. De modules beantwoorden aan IEC 61215 (kristallijn silicium) of aan IEC 61646 (dunne film). 3. Het opgestelde vermogen minimum 0.8 kWp bedraagt. Artikel 8 De aanvraag dient te worden ingediend bij het gemeentebestuur van … op een door de gemeente ter beschikking gesteld aanvraagformulier. Artikel 9 De aanvraag tot subsidie gebeurt in twee stappen, zodat de aanvrager nog voor de investeringsbeslissing (dus voor de bestelling) zekerheid heeft over de subsidie.

groene stroom in het Meetjesland | 

De aanvrager dient het aanvraagformulier samen met een gedetailleerde offerte in bij het gemeentebestuur. Binnen de 30 werkdagen wort de aanvrager schriftelijk door het gemeentebestuur in kennis gesteld of de subsidie al dan niet werd goedgekeurd. Indien de subsidieaanvraag werd afgewezen, blijkt de reden tot weigering (bijvoorbeeld omdat de budgetten voor dat jaar uitgeput zijn, of omdat de offerte niet beantwoordt aan de voorschriften van dit reglement, of omdat er onvoldoende garanties zijn voor de kwaliteit) duidelijk uit de motieven van het schrijven van het gemeentebestuur. Indien de subsidieaanvraag werd afgewezen kan er steeds een nieuwe aanvraag worden ingediend voor zover rekening gehouden werd met de motivering van de vorige weigering.

De gemeente kan de in het eerste lid vermelde voorwaarden desgewenst laten controleren door een daartoe bevoegde dienst die hiermee door het gemeentebestuur werd belast. Deze dienst moet toegang krijgen tot de installatie. Bijkomende controles buiten de eerste controle na opstart zullen enkel plaatsvinden nadat de aanvrager schriftelijk op de hoogte is gebracht van een bijkomende controle en motivering. Artikel 12 Het nodige krediet is voorzien in de begroting onder art. … , zijnde rechtstreekse premies en subsidies aan … Voor meer info: www.ode.be

Indien de subsidie principieel werd goedgekeurd, meldt het gemeentebestuur de goedkeuring aan de aanvrager. Vanaf het moment van ontvangst van de beslissing van het gemeentebestuur kan worden overgegaan tot de uitvoering van de installatie. De aanvrager kan de facturen pas indienen bij de instantie die het aanvraagdossier beheert nadat de installatie volledig is uitgevoerd volgens de offerte en bedrijfsklaar is. De mogelijkheid tot het indienen van facturen vervalt 12 maanden na de principiële goedkeuring van het gemeentelijke subsidiedossier. Artikel 10 De subsidie zal binnen een redelijke termijn na het indienen van de facturen worden uitbetaald na beslissing van het College van Burgemeester en Schepenen. Het College van Burgemeester en Schepenen behoudt zich het recht om uitbetaling van de subsidie te weigeren of uit te stellen indien de installatie niet beantwoordt aan de offerte. Bij deze beslissing zal het college zich laten leiden door het rapport dat opgesteld werd na een bezoek ter plaatse door een bevoegde persoon die door het gemeentebestuur werd aangeduid. De aanvrager wordt schriftelijk in kennis gesteld van de beslissing van het College van Burgemeester en Schepenen. Artikel 11 De aanvrager verbindt zich ertoe om de installatie goed te onderhouden. De installatie moet tenminste 10 jaar na de toekenning van de subsidie in goede staat van werking blijven op hetzelfde adres en kan onder geen beding binnen deze termijn verwijderd worden. Indien aan een van deze voorwaarden niet is voldaan, zal van de aanvrager een terugvordering worden geëist in evenredigheid met de nog resterende termijn, te rekenen vanaf de vaststelling van de feiten.

groene stroom in het Meetjesland | 

Regiodossier 2 groene stroom in het Meetjesland

Reeds gepubliseerd sociale economie in het waasland

Te verwachten regiodossiers regio Dender - kinderopvang

Gent - mobiliteit



Zottegem - senioren



Ronse - senioren



Deinze - wonen & energie



Aalst - mobiliteit

Deze regiodossiers kunnen opgevraagd worden bij Dannie Moernaut (zie onderstaand adres)

Een uitgave van het Socialistisch Studie- en Informatiecentrum vzw, Speldenstraat 1, 9000 Gent, 09 265 79 46, [email protected]