Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen In dit bestand vindt u uiteenlopende ideeën voor spelletjes rond gezonde voeding en beweegactiviteiten voor de voorscholen. Voor de activiteiten is in het algemeen betrekkelijk weinig voorbereiding nodig. Veel plezier! Inhoud van dit bestand: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Spelletjes met bierviltjes Beweegspelletjes binnen Beweegspelletjes buiten Bewegen op muziek Andere ideeën rond voeding en bewegen Liedjes over eten Recepten voor smoothies Fruitkaart Aardbeimasker
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
1
Spelletjes met bierviltjes Bierviltjes zijn gemakkelijk te verkrijgen; ga naar een kroeg en vraag eens twee stapels bierviltjes. Als je aangeeft dat het voor activiteiten met kinderen is krijg je meestal de bierviltjes zo mee! Met de bierviltjes kun je veel verschillende spelletjes verzinnen. Je kunt ermee rollen, gooien, stapelen, bouwen, schuiven, rondlopen en weggetjes mee leggen. Er wordt gespeeld met bierviltjes met aan de ene kant tekst en de andere kant blanco. Een goede mogelijkheid is om de bierviltjes te verven met de kinderen. Dit is een leuke knutselactiviteit (niet moeilijk) en je kunt de viltjes meteen weer gebruiken in je spel. Kennismaking Gooi de hele zak bierviltjes in de ruimte of laat de kinderen er een 'rotzooitje' van maken. Gegarandeerd plezier! Laat de kinderen ontdekken wat er met de bierviltjes kan. Gaan ze stapelen? Gaan ze rollen? Gaan ze ermee rondlopen? Speel in op de activiteiten die je ziet. Let wel op gevaarlijke situaties bij hard gooien door de oudere kinderen. Groepjes maken Alle bierviltjes liggen op de grond. Maak met de bierviltjes groepen. Je kunt de bierviltjes merken met een kleurtje of teken. Wie hetzelfde merkje heeft hoort bij elkaar. Draaien maar! De kinderen krijgen de opdracht om de bierviltjes die kris kras op de grond liggen op hun eigen kant te draaien. Groep één moet de bierviltjes met de tekst naar boven leggen en groep twee moet de viltjes met de blanco kant naar boven leggen. Na een minuut stop je en tel je van welke groep er de meeste viltjes liggen. Lopen op … Laat de kinderen over de viltjes heen lopen. Ze mogen alleen op de bierviltjes met de witte kant boven lopen of alleen op de tekstkant. Als je de bierviltjes hebt geverfd kun je de kinderen de opdracht geven om alleen over bepaalde kleuren te lopen. Twister Laat de kinderen rondlopen. Ze mogen niet op de bierviltjes komen. Als de begeleider ’ja’ zegt, gaan de kinderen met één voet op een bierviltje staan. Breid dit uit met twee voeten, twee voeten en twee handen. Als je gebruik maakt van geverfde bierviltjes kun je het spel ‘twister’ spelen met alle kinderen. Viltjesdans Maak er een soort stoelendans van met muziek erbij. Als de muziek stopt moeten de kinderen met allebei de voeten op een bierviltje staan. Ook hier kun je met de geverfde viltjes leuke variaties maken. Weggetje Geef de kinderen ieder een stapel bierviltjes (of in groepjes). Hiermee kunnen ze een weggetje leggen op de grond. Laat het weggetje door andere kinderen volgen. Gooien De kinderen mogen achter een lijn gaan staan. Aan de overkant maak je ook een lijn. De kinderen moeten proberen de bierviltjes één voor één achter de achterlijn te gooien. Variaties hierop zijn: gooien in verschillende cirkels of hoepels, gooien in een doos. Je kunt verschillende afstanden maken zodat er moeilijke en makkelijke doelen bij zitten. Opruimen Maak van het opruimen een spel. De opdracht is: 'als ik ja zeg ga je zo snel mogelijk de bierviltjes oppakken'. Als de bierviltjes op zijn, zet je de stapels naast elkaar en kijk je wie er de hoogste stapel heeft. Om het win element eruit te halen laat je de kinderen de bierviltjes in het midden van de zaal opstapelen, hoe hoog kan de toren worden zonder te vallen?
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
2
Beweegspelletjes binnen Over draadje lopen Neem een bolletje wol. Leg dit uitgerold door de kamer. Laat je peuter aan het begin gaan staan. Je peuter moet nu het weggetje volgen zonder er van af te vallen. Variatie: laat je peuter niet kijken waar jij de draad neerlegt. Leg aan het eind een verrassing neer. Variatie: Laat je peuter een weggetje maken dat jij moet volgen.
Draad volgen Neem een bolletje wol. De kinderen zitten met hun ogen dicht. Span de draad overal onder-, over- en achterlangs. Laat de peuters bij het begin van de draad beginnen en laat hen zo de weg zoeken naar het einde van de draad. Ze mogen de draad niet loslaten. Over water lopen Neem een aantal kranten. Maak door de kamer een weg van ijsschotsen of eilandjes. De kinderen moet proberen de weg te volgen zonder 'in het water te vallen'. Variatie: laat je peuter niet kijken waar jij de ijsschotsen neerlegt. Leg aan het eind een verrassing neer. Variatie: neem twee kranten. De kinderen moeten van de ene kant van de kamer naar de andere kant proberen te komen door steeds op een krant te staan en de volgende achter zich op te pakken en voor zich neer te leggen. Hij stapt dan op de eerste.. en zo verder. Halen ze de overkant zonder in het water te komen? Doe dit eerst even voor. Variatie: Laat de peuters een weg maken die jij moet volgen. Loop naar… Neem een voorwerp/plaats in je gedachten. Geef je peuter de opdracht loop zo snel mogelijk naar de bank, tafel, keukenkast. Lukt het je peuter er eerder te zijn dan jij? Variatie: neem nu een kleur. Bijvoorbeeld: zoek zo snel mogelijk iets roods. TRIIIIINGG Neem een eierwekker. Verstop de eierwekker met een minuut ingesteld. Kan je peuter de wekker vinden voordat deze af gaat?
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
3
Beweegspelletjes buiten Flessenspel (tweetallen) Geef twee kinderen een lege frisdrankfles en vul deze met water. Laat de kinderen tegenover elkaar gaan staan (bepaal zelf de afstand: bij jongere kinderen maak je de afstand kleiner). De kinderen moeten nu proberen met een bal de fles van de ander om te gooien. Als de fles omvalt moet eerst de bal gepakt worden voordat de fles rechtop gezet mag worden. Wie zijn fles is het eerste leeg? Spelen met ballonnen Laat de kinderen vrij spelen met een ballon. Kijk welke kinderen leuke bewegingen doen en daag andere kinderen uit dat na te doen. Probeer met de kinderen een ballon zo lang mogelijk hoog te houden. Hoeveel keer kunnen ze hem aantikken voordat de ballon op de grond valt? Tweetallen In tweetallen gaan de kinderen bewegingen doen. Nummer 1 doet dingen voor die nummer 2 eerst na moet doen. Hierna draaien de rollen om en doet nummer 2 bewegingen en moet nummer 1 dit nadoen. Na een tijdje wordt er contact gezocht met een ander tweetal. Nu heb je een groepje van vier. De voorste doet voor hoe er wordt bewogen. De groepjes noemen we treintjes. Elk treintje heeft een locomotief (de voorste) die bepaalt hoe er wordt bewogen. Na een tijdje krijgt de trein een andere locomotief. Er komt dus een ander kind voorop te staan en de locomotief gaat naar achteren. Het viertal zoekt een ander viertal. Zo wordt de trein dus steeds langer. Nu heeft de trein al acht mensen. Ook hier doet de locomotief weer alles voor. Zo kun je doorgaan tot je 1 of 2 grote treinen krijgt. Staartjesroof (3-4 jarigen) Iedereen krijgt een lintje. Dat stoppen de kinderen achter in hun broek. Het lintje wordt dan net een staartje. Er zijn twee tikkers. Die proberen de staartjes van de andere kinderen te stelen. Is je staartje gestolen dan kun je een nieuwe halen bij de begeleider. De tikkers proberen zoveel mogelijk staartjes te stelen. Variatie: iedereen heeft een staartje, maar nu mag iedereen staartjes stelen. Er zijn dus geen aparte tikkers meer, iedereen is tikker. De kinderen moeten proberen zoveel mogelijk staartjes te stelen.
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
4
Bewegen op muziek De kinderen gaan in een kring staan. Er wordt muziek opgezet. Ga als begeleider eerst zelf in de kring staan zodat de kinderen zien dat het niet vreemd is. Laat daarna een kindje in de kring gaan staan. Het kind in de kring doet een beweging voor en de groep doet deze beweging na. Wissel regelmatig af. Zo kan iedereen zelf een beweging verzinnen en wordt er lekker gedanst.
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
5
Andere ideeën rond het thema voeding en bewegen Stukken fruit sorteren van groot naar klein Bijvoorbeeld een bes, een druif, een lychee, een kiwi, een mandarijn, een citroen, een appel, een sinaasappel, een grapefruit en een meloen. Laat de kinderen de stukken fruit van groot naar klein leggen. Weten de kinderen ook hoe ieder soort fruit heet? Bezoek kinderboerderij Informeer bij NMC naar mogelijkheden voor een bijzondere activiteit tijdens de kinderboekenweek. U kunt contact opnemen met Selma Renting, 030 - 286 69 74. Denk bijvoorbeeld aan een bezoek aan de kinderboerderij/schooltuinen. Wat eten dieren en waar komt ons voedsel vandaag? Voor meer informatie over Natuur- en Milieucommunicatie (NMC) zie www.utrecht.nl/nmc Op Koppelsteede (in Park de Koppel in Lunetten) kunnen kinderen op woensdagmiddag 14 oktober appelflappen maken met appels die ze zelf plukken in de boomgaard. De activiteit is van 13.30 tot 15.30 uur. Exotisch fruit proeven Materialen: - Bordjes - Allerlei (bijzondere) fruitsoorten, zoals kiwi, nectarine, lychee, zwarte bessen, mango, (verse) ananas, vijgen, bramen, frambozen Zet twee bordjes per fruitsoort klaar. Leg op één bord het fruit in zijn geheel en op het anderen bord het fruit in stukjes gesneden. Laat de kinderen het fruit eerst bekijken, eraan voelen en eraan ruiken. Hiervoor kun je de volgende vragen laten beantwoorden: 1. 2. 2. 4.
Hoe ziet het fruit er uit? Wat is er bijzonder aan? Hoe ruikt het fruit? Hoe voelt het fruit in je hand?
Laat de kinderen nu elk een stukje proeven. 5. Hoe voelt het fruit in je mond? 6. Hoe smaakt het fruit? 7. Wat vind je ervan? Zaden zaaien Zaai met de kinderen allerlei zaden in potjes. Bijvoorbeeld tuinkers, maïs of bonen. Volg het groeiproces. Waar komt het fruit vandaan? Bespreek met kinderen waar het fruit vandaan komt. Loop daarbij de heel voedselketen langs van het land en de boer via de groothandel en winkel naar het fruittrommeltje van het kind. Alle groenten en fruit zijn eigen huid Materialen: - Kartonnen dozen, bijv. schoendozen, met een gat van ongeveer 10 cm doorsnede GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
- Verschillende soorten groente en/of fruit Op tafel staan drie dozen met in iedere doos een gat. In de dozen zitten drie soorten groenten en/of fruit met een verschillende huid/schil, bijvoorbeeld een ananas, een maïskolf en een kokosnoot. Laat steeds een kind zijn hand in een doos steken. Wat zou er in zitten? Het kind mag vertellen wat hij voelt. Bijv.: "Het is niet hard, maar ook niet zacht. Het lijkt wel of er heel veel kleine haartjes op zitten." Daarna tover je uit de dozen de groenten en fruit tevoorschijn. Alle groenten en fruit blijkt zijn eigen huid te hebben. Laat de kinderen plaatjes verzamelen (bijv. uit tijdschriften) of tekenen van groenten en fruit met verschillende soorten 'huiden'. Papieren placemats maken Deel papieren placemats uit en laat kinderen hier hun gezondste/lekkerste/uitgebreidste ontbijtje of avondeten op tekenen. Memory Speel het voedings-memoryspel uit Smaaklessen – gratis te downloaden op www.smaaklessen.nl Hoera, de dag begint Twee posters met 'praatplaat' en stripverhaal. De handleiding voor leid(st)ers bevat lessuggesties over het thema ontbijten en vijf vrolijke werkbladen. Via www.zorn.nl.
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
6
Liedjes over eten De boterham van Elsje Fiederelsje (Op de wijs van 'Elsje Fiederelsje') Uit: Smaaklessen, www.smaaklessen.nl Elsje Fiederelsje, heeft een boterham op haar bord. Zij moet zo naar school, dus de tijd is nog maar kort. Kiezen, kiezen moet ze snel, brood met komkommer, Kiezen, kiezen moet ze snel, lekker, dank je wel. Elsje Fiederelsje, heeft een boterham op haar bord. Zij moet zo naar school, dus de tijd is nog maar kort. Kiezen, kiezen moet ze snel, brood met wat smeerkaas, Kiezen, kiezen moet ze snel, lekker, dank je wel. Laat de kinderen andere soorten beleg noemen die gezongen kunnen worden, bijvoorbeeld: brood met salade, brood met een eitje, pindakaasbroodje. Bananenlied Voor de groentewinkel stond Keesje de Jordaan Zwaaiend sprak hij tot de baas: Geef me een banaan Maar de baas was juist die dag gladweg uitverkocht En hij dacht dat onze Kees ruzie met ‘m zocht En de baas zei: Ja, ik heb geen bananen Ik heb geen bananen vandaag ‘k Heb radijsjes, hele mooie Witte en rooie. Maar ja, ik heb geen bananen Ik heb geen bananen vandaag Plots vloog er een rode kool door de winkelruit En er volgde een meloen in de baas z’n snuit De baas z’n snuit zat vol met sap, Kees ging voor hem staan Lelijke meloenenkop, geef me een banaan Maar de baas zei: Ja, ik heb geen bananen Ik heb geen bananen vandaag ‘k heb radijsjes, hele mooie Witte en rooie Maar ja, ik heb geen bananen Ik heb geen bananen vandaag Fruitlied (Op de wijs van 'In Holland staat ons huis') Wij eten nu ons fruit En rusten lekker uit. Een appel peer of mandarijn, Wat zal het toch vandaag weer zijn? Wij eten nu ons fruit en rusten lekker uit
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
7
Recepten voor smoothies Een milkshake is een lekker fris tussendoortje. Veel mensen denken dat zo’n drankje geen kwaad kan. Het is immers gemaakt van melk? Helaas is dit een verkeerde gedachte! Een milkshake wordt vaak gemaakt van volle melkroomijs en zoete siroop. Het is dus een caloriebom met veel vet en suikers. Smoothies worden gemaakt van magere zuivel en fruit. Ze bevatten veel minder vet en calorieën. Door het fruit krijg je geen geraffineerde suikers binnen maar fructose. het fruit geeft je bovendien nog een dosis vitaminen en vezels. Deze vind je in de milkshake met de siroop natuurlijk niet terug. Wanneer je een milkshake neemt, geeft dit je een aardig vol gevoel, maar het verzadigingsgevoel is van korte duur en wordt alleen maar veroorzaakt door de hoeveelheid vet. Bij een smoothie raak je verzadigd door de vezels uit het fruit; dit gevoel zal lang duren. Benodigdheden: - Keukenmachine of blender - Mes - Snijplank - Garde of vork - Kom - Glazen Er zijn vele soorten smoothies. Hieronder een paar voorbeelden: Frisse smoothie 78 kcal p.p. Tropische smoothie Voor drie personen, 114 kcal p.p. Aardbeiensmoothie 83 kcal p.p. Perziksmoothie Recept voor 2 personen, 89 kcal p.p. Appel-kaneelsmoothie Recept voor 2 personen, 80 kcal p.p.
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
50 gram druiven 1 schijf meloen 100 ml karnemelk 1 mango 1 banaan 100 ml magere yoghurt 1,5 dl sinaasappelsap 100 gram aardbeien 1 kiwi 100 ml optimel aardbeien 1 perzik ½ kleine banaan 1 dl appelsap (ongezoet) 1 dl spa rood 100 ml magere yoghurt 2 kleine appels 5 ijsblokjes 3 eetlepels honing ½ theelepel kaneel
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
8
Fruitkaart Eten de kinderen voldoende fruit? Onderstaande fruitkaart kun je met de kinderen gebruiken om dit bij te houden. Elk kind krijgt de kaart in de vorm van een appeltje. Dit kun je uitknippen en op een gekleurd vel plakken. De kinderen kunnen hier evt. omheen kleuren. In de dagen die hierop volgen mogen de kinderen elke keer dat zij een stuk fruit eten, een vakje inkleuren!
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht
9
Aarbeimasker
GG&GD Utrecht , Project Gezond Gewicht, oktober 2009
Dit document 'Ideeën voor voeding- en beweegactiviteiten op voorscholen' is te vinden op www.utrecht.nl/gezondgewicht