ideaal Magazine voor klanten van de ASN Bank Juni 2015
03
Help de bijen en maak kans op een imkerworkshop
10
Doe mee met Zon Zoekt Dak
18
Alles over honing
Tv-kok Pierre Wind:
‘Ik wil mensen verliefd maken op hun eten’
INHOUD
12
ASN Bank financiert: sportcentrum De Scheg in Deventer
16 18 04 06 09 10 15 20 22 24 26 28 29 30 32 34 35 2
Alles over honing
Tien vragen over ons klimaatbeleid
23
Resultaten ASN Bank in 2014
Nieuws & vijf vragen aan Interview Pierre Wind ASN Bank-klant Erik Stotijn aan het woord Duurzame energie: Zon Zoekt Dak ‘Zet je handtekening tegen kernwapens’ De brede scope van duurzaam beleggen Esther Madudu: ‘Passie houdt mij gaande’ Winnaar en finalist over ASN Bank Wereldprijs Blij met de bij Samen doen: NL Greenlabel Klantvoordeel: duurzame overnachtingen Beleggen voor een beter milieu Nieuws en cijfers ASN Beleggingsfondsen Rentetarieven Voor de Wereld van Morgen, tweets en colofon
ideaal juni 2015
ASN BANK INTERACTIEF De ASN Bank is actief op diverse social media. Als u ons volgt, bent u als eerste op de hoogte van het laatste nieuws en leuke acties. Ook gaan we graag met u in gesprek en beantwoorden we uw vragen over ons beleid en onze dienstverlening. U ontmoet ons online via: www.facebook.com/asnbank www.twitter.com/asnbank www.twitter.com/ideaalmagazine www.voordewereldvanmorgen.nl IDEAAL ONLINE Wilt u Ideaal Online lezen? Meldt u zich dan aan via www.asnbank.nl/ideaal
ACTIE
Help de bijen en maak kans op een imkerworkshop
H
bijen hebben onze hulp nodig! U kunt helpen. Als u nu € 1.000 of meer (bij)stort op uw nieuwe of bestaande spaarrekening bij de ASN Bank, doneren wij een bedrag aan het belangrijke werk van de
Foto: Immeke
elaas hebben bijen het moeilijk door een combinatie van parasieten, ziekten en schadelijke bestrijdingsmiddelen. Veel bijenvolken sterven. Ook met wilde bijen en hommels gaat het niet goed. De
Foto: Corbis
Ze zoemen weer volop rond: honingbijen, wilde bijen en hommels op zoek naar stuifmeel. Zo bevruchten ze de bloemen van bomen, struiken en planten. Daaronder zijn veel landbouwgewassen. De bijdrage van bijen aan de economie wereldwijd loopt zo in de miljarden euro’s. Voor de natuur zijn bijen van onschatbare waarde. Samen met andere insecten bestuiven ze 60 tot 90 procent van alle soorten wilde planten en bomen in de wereld. Daarmee staan ze aan de basis van de ecosystemen waar ze deel van uitmaken.
Bijenstichting. En loot u mee voor een imkerworkshop: een mooie kans om kennis te maken met de activiteiten en verzorging van honingbijen.
Bijenstichting De Bijenstichting zet zich op allerlei manieren in voor bijen. Zij geeft voorlichting. Ze verzamelt en verspreidt kennis over bijen. Ze volgt en beïnvloedt het landbouw- en milieubeleid van de overheid. En ze stimuleert lokale initiatieven om bijen te helpen. De ASN Bank steunt de Bijenstichting om de bijen te helpen. En omdat biodiversiteit – de grote verscheidenheid van levensvormen en ecosystemen – een van de pijlers van ons duurzaamheidsbeleid is. We willen aan het werk van de Bijenstichting minimaal € 25.000 bijdragen. Helpt u mee?•
ACTIEVOORWAARDEN
• • • • • •
Actieperiode: 16 mei t/m 31 juli 2015. Stort € 1.000 of meer op een nieuwe of bestaande ASN-spaarrekening naar keuze. Dan steunt de ASN Bank het werk van de Bijenstichting. En maakt u kans op een van de 25 imkerworkshops voor twee personen die worden verloot. Alle spaarrekeningen doen mee, behalve ASN Optimaalbeleggen en ASN Beleggen Zakelijk. Maximaal één donatie per rekeninghouder of combinatie van rekeninghouders (bij een en/of-rekening).
Meer informatie over deze actie vindt u op asnbank.nl/actiepagina. Daar opent u ook gemakkelijk een nieuwe rekening. Informatie over de Bijenstichting vindt u op pagina 26 of www.bijenlint.nl.
juni 2015 ideaal
3
VIJF VR AGEN A AN
Jeroen Loots Adviseur duurzaamheidsbeleid (klimaat & biodiversiteit) Wat inspireert je?
‘Thuis bij mijn ouders werden heftige discussies gevoerd over politiek en rechtvaardigheid. Mijn belangstelling voor de natuur heb ik ook van huis uit. Mijn opa was groenten- en fruitteler. Hij spoot, zoals toen gebruikelijk was, met pesticiden als DDT en later Parathion. Hij overleed aan astma. Dat alles leerde me om kritisch te denken.’
Wat deed je daarmee?
‘Ik besloot aan sociale rechtvaardigheid te werken. Maar als medewerker van de PvdA maakte ik tijdens de Paarse kabinetten het bankroet van de sociaaldemocratie mee. Daarom koos ik voor een andere weg dan de politiek. Bij de ASN Bank kan ik werken aan rechtvaardigheid en solidariteit. Ik vind het heel bijzonder dat ik mijn idealen mee kan nemen naar mijn werk.’
Wat vind je bij de ASN Bank?
‘De bank is een moderne voortzetting van de sociaaldemocratische beweging. Het oude uitgangspunt van solidariteit vertalen we naar deze tijd. Zo zijn we met onze achterban, met klanten, in gesprek. We innoveren via Voordewereldvanmorgen.nl en social media. En natuurlijk door onze klimaatambitie.’
Foto: Josje Deekens
Wat is dat: de klimaatambitie?
‘Kort gezegd: we willen dat al onze financieringen en beleggingen in 2030 per saldo klimaatneutraal zijn. Het klimaat staat symbool voor de onrechtvaardigheid in de wereld. Door de klimaatveranderingen bereiken we een fysieke grens. Vooral arme mensen en toekomstige generaties gaan opdraaien voor de negatieve effecten daarvan.’ Ben je positief over de uitkomst? ‘Ik ben ongeduldig. We kunnen het nu al oplossen, want er kan veel met technologie. Maar dagelijks proberen bedrijven en instellingen de vooruitgang naar een leefbare wereld tegen te houden. Ze hebben de illusie dat een economie die is gebaseerd op fossiele brandstoffen nog toekomst heeft. Zij zijn de utopisten, niet wij.’
4
ideaal juni 2015
Geld en vakantie Als u met vakantie gaat, kan het handig zijn verschillende betaalmiddelen bij u te hebben. Zeker in verder weg gelegen landen. Naast uw bankpas kunt u bijvoorbeeld een creditcard meenemen. De ASN Bank biedt een complete, pvc-vrije Visa Card van International Card Services (ICS). ICS is specialist en marktleider in creditcards. U kunt de ASN Creditcard aan uw ASN Bankrekening koppelen. Maar de ASN Creditcard is ook los verkrijgbaar, gekoppeld aan een betaalrekening van uw keuze. Bij elke betaling met uw ASN Creditcard steunt u ongemerkt de duurzame thema’s waar de bank zich sterk voor maakt. Gaat u buiten Europa met vakantie? Vergeet dan niet uw ASN Wereldpas in te stellen voor gebruik buiten Europa. Dat gaat snel en eenvoudig via ASN Online Bankieren.
Vlieland op weg naar 100% energieneutraal Vlieland heeft samen met de andere Waddeneilanden de duurzame lat hoog gelegd: hun ambitie is om in 2020 energieneutraal te zijn. Een belangrijke stap voor Vlieland is de forse verduurzaming van sportcomplex annex zwembad Flidunen. Op vrijdag 17 april werd het verbouwde sportcomplex officieel geopend. Het is onder meer voorzien van HR++ glas, zonnepanelen, heatpipes op het dak voor de verwarming van het zwembadwater en de cv-installatie, en zwembadafdekking om het water op temperatuur te houden. Daarmee bespaart Flidunen uiteindelijk 64% energie. In totaal is hierin ruim een kwart miljoen euro geïnvesteerd met medewerking van de Streekagenda Waddeneilanden. In het kader van haar thema duurzame energie heeft de ASN Bank via Urgenda bijgedragen aan de aanschaf van de zonnepanelen voor Flidunen.
NIEUWS Foto: Lex Vroemen
Nieuwe Scouting Zonnestrijd
Alle scoutinggroepen over op zonnestroom met behulp van crowdfunding. Dat is in het kort de nieuwe actie ‘Scouting Zonnestrijd’ van Natuur & Milieu en Scouting Nederland. Alle 1100 scoutinggroepen in Nederland kunnen zich tot 17 juli aanmelden voor een advies op maat over zonnepanelen op hun scoutinggebouw. In september en oktober brengen de groepen geld bij elkaar voor hun panelen. Natuur & Milieu ondersteunt
hen daarbij en deelt vier aanmoedigingsprijzen van 400 euro uit. Iedere deelnemende scoutinggroep die een rekening ASN Sparen Zakelijk opent voor deze crowdfundingactie, ontvangt van de ASN Bank een startbedrag van 100 euro in het kader van haar thema duurzame energie. Kijk voor meer informatie op www.zonnestrijd.nl.
Holland op z’n mooist 25% klantvoordeel
Vergeet u niet met 25 procent korting naar Holland op z’n mooist in het Haagse Gemeentemuseum te gaan? Deze schitterende tentoonstelling over de Haagse School duurt nog tot en met 30 augustus a.s. In het vorige nummer van Ideaal vond u twee kortingsbonnen, elk voor vier personen (of kijk op http://bit.ly/1Fyuyi5 voor de bonnen). Niet alleen voor het Haagse Gemeentemuseum, maar ook voor zeven andere musea die werken van de Haagse School tonen. De bonnen zijn geldig tot en met 6 september 2015. Maar let op: niet alle tentoonstellingen lopen tot die datum. Plan dus snel uw museumbezoek!
juni 2015 ideaal
5
Tv-kok Pierre Wind:
‘Ik wil mensen verliefd maken op hun eten’ Hij bedacht de spruitjesburger en dropsoep, maakte televisieprogramma’s over de voedingsindustrie en ijvert al jaren voor verplichte smaaklessen op scholen. Aan zijn lange cv kan Pierre Wind nu ook de titel ‘Kok des Vaderlands’ toevoegen. Met actuele recepten wil de tv-kok inspireren tot ‘no-nonsense koken’: vers, gezond en duurzaam.
N
atuur & Milieu vroeg je als ‘Kok des Vaderlands’. Wat probeer je in die rol voor elkaar te krijgen?
‘Het idee is dat ik gebeurtenissen uit de actualiteit vertaal naar een recept. Dus als je alle recepten straks naast elkaar legt, ontstaat een beeld van het hele jaar. Neem Koningsdag: dan maak ik een oranje tompouce, maar gevuld met groenten in plaats van room. Want het idee is natuurlijk wel om gezond, duurzaam eten te promoten. Door verse seizoensgroenten te gebruiken, niet te veel vlees en vis. En vooral ook te laten zien dat gezond, duurzaam koken
‘Maak een feestje van je maaltijd. Iedereen kan het’ makkelijk én leuk is. Want het moet niet drammerig zijn. Ik geloof niet in het opgeheven vingertje, dat werkt niet. Je moet mensen verliefd maken op dat heerlijke voedsel. Dat is mijn aanpak.’
Gezond en verantwoord eten is vaak lang niet makkelijk. Met alle tegenstrijdige adviezen, de voedselschandalen…
‘Daarom pleit ik al heel lang voor een culinair paspoort voor vlees, groenten en fruit. Daarop kun je in één oogopslag zien waar het product vandaan komt, hoeveel kilometer het is vervoerd – en of dat per
6
ideaal juni 2015
vrachtwagen, schip of vliegtuig was – of de dieren antibiotica hebben gekregen, of de geiten nog hoorntjes hebben, of de groenten genetisch zijn gemanipuleerd, enzovoort. Ingewikkeld hoeft het niet te zijn, want al die gegevens staan sowieso in computersystemen. Dan heb je als consument tenminste een duidelijke keus. Want als je niks weet, kun je ook niet kiezen. Daarnaast moet er ook echt meer geld naar de Voedsel- en Warenautoriteit. Er moeten meer inspecteurs komen. Die zijn grotendeels wegbezuinigd. Voedselkwaliteit heeft geen prioriteit voor dit kabinet. Niet voor niks hebben we ook geen minister van Landbouw meer. Die moet gewoon weer terug. Want van die vleesschandalen krijg ik echt nachtmerries.’
Kies je zelf ook altijd voor lokaal en biologisch?
‘Als het kan, kies ik voor lokaal. Omdat ik het goed vind om boeren in de omgeving te ondersteunen, maar zeker ook vanwege het vervoer: hoe minder kilometers, hoe minder vervuiling. Of ik biologisch kies, hangt een beetje af van het product. Vlees wel, vanwege het dierenleed. Komkommers ook, omdat die gewoon beter smaken. Maar bij peentjes proef ik geen verschil, dus koop ik ook wel eens “gewone”. Je moet het ook niet té ingewikkeld maken hoor.’
Hebben we eigenlijk gewoon niet te veel keuzes op voedselgebied?
‘Ergens wel. Dat we nu ook voor biologische producten kunnen kiezen, is geweldig. Maar er wordt ook veel onzin verkocht. Al die powerfoods bijvoorbeeld, >
Foto’s: Josje Deekens, met dank aan Paagman Den Haag
INTERVIEW
juni 2015 ideaal
7
vetarme producten, suikervervangers. Allemaal niet aan beginnen. Een patatje op zijn tijd is prima, als je het maar niet elke dag eet. Wat dat betreft geldt nog altijd grootmoeders advies: zorg voor een gevarieerd menu met veel verse groenten, probeer op vaste tijdstippen te eten, en alles met mate. Als je je aan die basisregels houdt, kun je bijna niet de fout ingaan. En laat die kant-en-klaarmaaltijden lekker in het schap liggen. Met wat simpele trucs kun je razendsnel zelf een maaltijd in elkaar draaien. Lekkerder én gezonder!’
Noem eens zo’n truc?
‘Neem aardappels: die kun je met schil en al koken, en dus ook opeten. Wil je er puree van maken? Na tien minuten koken duw je de aardappel zo uit zijn jasje.
Dan weer tien minuten terug in de pan om ze gaar te laten worden. Van tofu kun je met een beetje bloem en ketjap in een handomdraai een heerlijke vleesvervanger maken. Waar ik mensen in al mijn optredens, kookboeken en programma’s van probeer te doordringen, is: maak een feestje van je maaltijd. Iedereen kan het.’
Wat kunnen we verder nog doen om duurzamer te eten?
‘Sowieso is het goed om minder vlees te eten, vanwege het dierenleed en de druk op het milieu. Ook kunnen we veel energiezuiniger koken: “koken tot het kookpunt” noem ik mijn techniek. Het werkt zo. Als je bijvoorbeeld pasta of rijst kookt, breng je het water aan de kook. Daarna zet je het gas uit en wacht gewoon. Ook al kookt het water niet meer, de pasta of rijst wordt gewoon gaar. Kan ook met eieren, aardappels, zelfs met een stoofpotje. Bij dat laatste moet je het vocht gewoon tussentijds weer even aan de kook brengen. Moet je je voorstellen dat we dat met zijn allen doen. Dat zou echt een verschil maken.’
Je ijvert al heel lang voor verplichte voedingslessen op school. Waarom?
WIE IS PIERRE WIND?
Pierre Wind (1965) is bij het grote publiek vooral bekend van zijn televisieseries Grazend Nederland en De Eetfabriek. Daarin onderzocht hij voeding en de voedingsindustrie in al zijn facetten. Maar de tv-kok – die het vak leerde bij verschillende Michelinsterrenrestaurants – is ook actief als schrijver, kookdocent en culinair entertainer. Hij ijvert al heel lang voor verplichte smaaklessen op school; om zijn pleidooi kracht bij te zetten gaf hij in 2006 een smaakles in de Tweede Kamer. Sinds 2014 is Wind als ‘executive chef-kok’ verbonden aan de Haagse Hoftrammm, een rijdend restaurant waar hij zelf regelmatig in de keuken staat. www.pierrewind.nl
8
ideaal juni 2015
‘Omdat mensen veel te weinig kennis van voeding hebben. Wie kan een gemiddeld voedingsetiket lezen met alle e-nummers? Wie weet wat een emulgator is? Noem maar op. Keuzes maken begint met kennis. Je kunt voedsellessen heel goed integreren in bestaande lessen. Bij wiskunde kun je sommetjes maken met calorieën, bij aardrijkskunde over waar de aardappel groeit. Het kost bijna niks, maar de winst is enorm. Wie meer van voeding weet, gaat bewuster eten. We blijven gezonder, waardoor de kosten van de gezondheidszorg teruglopen. We zijn een heel eind. Met het Voedingscentrum en Wageningen University & Research hebben we voor elkaar gekregen dat op 2500 basisscholen smaaklessen worden geven. Maar als je het een structurele basis wilt geven, moet je het opnemen in het lespakket. Ik zou het wel weten als ik de minister van Onderwijs was… Als ze me bellen, zeg ik geen nee.’ •
Speciaal voor Natuur & Milieu heeft Pierre Wind heerlijke recepten ontwikkeld met kant-en-klare vleesvervangers. Deze recepten, plus tips voor de flexitarische keuken, vindt u in het e-kookboek van Pierre Wind. U kunt het gratis downloaden via http://flexitarier.nl/acties/gratis-e-kookboek/.
KL ANT ME T IDEA AL
Uit de kunst ASN Bank-klant Erik Stotijn is directeur van het eind vorig jaar geopende Noord-Veluws Museum in Nunspeet. ‘De oude kunstenaarskolonie rondom Nunspeet is in de vergetelheid geraakt. Ten onrechte.’
Foto: Josje Deekens
‘M
oet ik eerlijk antwoorden? Vooruit dan. Nee, ik kende de Nunspeetse School niet. Ik kom uit Den Haag, deed projecten met jonge kunstenaars, zat in het bestuur van de Haagse Kunstkring. Deze baan kwam via-via op mijn pad; ik heb geen seconde getwijfeld. Het museum is gefinancierd door Herman van Ree. Deze mecenas kwam in Nunspeet wonen en ontdekte dat er van ongeveer 1880 tot 1950 een levendige kunstenaarskolonie actief was. Al gauw was zijn huis te klein voor zijn privécollectie. In samenwerking met de Vrije Academie, de kunstacademie van Nunspeet, is toen het Noord-Veluws Museum ontstaan. Daar krijgt deze vergeten kunststroming eindelijk het podium dat ze verdient. Tot
groot genoegen van Herman en alle enthousiaste bezoekers. Mijn taak is de organisatie van het museum: de zestig vrijwilligers aansturen, publiciteit genereren, lezingen en workshops organiseren. We mikken op vijftienduizend bezoekers in het eerste jaar. Dat aantal willen we langzaam uitbouwen. Had ik al verteld over de expositie van schapenschilders die vanaf eind juni in het museum te zien is? Een aanrader!’• Bekijk ook het filmpje met Erik Stotijn in de online-editie van Ideaal: http://ideaal.asnbank.nl/juni_2015/klant. Meer informatie over het museum: www.noord-veluwsmuseum.nl.
juni 2015 ideaal
9
DUURZ AME THEMA’S
Doe mee met Zon Zoekt Dak
‘De zon en de daken zijn er al, nu nog meer panelen’ Zonne-energie is de populairste bron van energie bij Nederlanders. Toch liggen pas bij 250.000 huishoudens zonnepanelen op het dak. Daar willen Natuur & Milieu, Eneco en de ASN Bank verandering in brengen.
W
at zijn de voordelen van zonne-energie?
Olof van der Gaag, directeur Campagnes van Natuur & Milieu: ‘Zonne-energie is milieuvriendelijk. De zon geeft in één minuut meer energie dan de hele mensheid nodig heeft in vier jaar. Je kunt er geld mee besparen. Met de hoogrendementzonnepanelen van Zon Zoekt Dak bespaar je al snel jaarlijks honderden euro’s, bij een terugverdientijd van circa 7 jaar. En zonnepanelen gaan ongeveer 25 jaar mee. De afgelopen twaalf jaar zijn zonnepanelen bovendien twee keer zo efficiënt geworden. Zonnepanelen zijn onderhoudsarm. En je hebt minder last van eventuele prijsstijgingen van
10
ideaal juni 2015
energie. Kijk, de zon is er al, de daken liggen er al, nu alleen nog meer panelen.’
Wat zijn de voordelen van de Zon Zoekt Dak-actie? ‘Er zijn veel verschillende zonnepanelen en leveranciers op de markt. Wij hebben een selectie gemaakt op basis van kwaliteit, garanties en service van de leverancier. Zo kwamen we bij Eneco uit. Ook hebben de ASN Bank en wij gecontroleerd of de panelen en alle bijbehorende apparatuur duurzaam zijn geproduceerd. Dat er bij de productie geen sprake is van bijvoorbeeld slechte arbeidsomstandigheden en milieuvervuiling. En een heel groot voordeel: het is voordeliger om met veel mensen tegelijk panelen aan te schaffen.’ Via Zon Zoekt Dak wordt bovendien alles voor u geregeld: van gratis offerte op maat tot een vakkundige
Foto: Simon Muncher
BLAUWE* ZONNEPANELEN SUNTECH 285WP MONO aantal panelen
systeemvermogen
Prijs (€) incl. btw
5
1.425
2.765
6
1.710
3.110
7
1.995
3.484
8
2.280
3.802
9
2.565
4.179
10
2.850
4.498
11
3.135
4.884
12
3.420
5.203
13
3.705
5.522
14
3.990
5.922
15
4.275
6.240
* Zwarte zonnepanelen SUNTECH 280 Wp mono: + € 30 per paneel
DE ZON ZOEKT DAK-ACTIE
Zon Zoekt Dak is een actie van Natuur & Milieu, dat zich inzet voor een duurzame, gezonde wereld. De ASN Bank steunt de actie in het kader van haar thema ‘duurzame energie’. Met Zon Zoekt Dak helpt Natuur & Milieu mensen bij de aanschaf van zonnepanelen. Door collectieve inkoop en installatie blijven de kosten beperkt. Ook wordt de mensen een hoop regelwerk uit handen genomen. Kijk voor meer informatie op www.zonzoektdak.nl.
installatie en aftersalesservice. Klanten zijn beschermd door strenge serviceafspraken, onafhankelijke inspecties en uitgebreide garanties.
Heb je een ‘moeilijk dak’, kun je dan nu ook panelen aanschaffen?
‘We vinden het heel belangrijk dat mensen maatwerk krijgen. Maar voor sommige groepen – met een schoorsteen, dakkapel of boom die schaduw veroorzaakt – hadden we eerder geen oplossing. Nu wel: door ‘optimizers’ te gebruiken kunnen we ervoor zorgen dat het systeem er geen last meer van heeft als een paneel gedeeltelijk in de schaduw ligt. Dat was eerder niet zo. Een grote vooruitgang. Bovendien heb je nu de keuze uit blauwe en zwarte panelen, met een hoog rendement van respectievelijk 285 en 280 Wattpiek per paneel.’ •
REKENVOORBEELD
De eenmalige investering voor een pakket van tien zonnepanelen inclusief omvormer, bekabeling en installatie is € 4.498. Omdat u de btw op de panelen en de installatie kunt terugvragen bij de Belastingdienst (dit kan ook via Zon Zoekt Dak), betaalt u netto € 3.717,36 voor dit pakket.
Doet u mee?
www.zonzoektdak.nl HOE WERKT HET PRECIES?
Natuur & Milieu levert – via Eneco – ‘Zonnepanelen Zonder Zorgen’. 1. U vraagt vrijblijvend en kosteloos een offerte aan door online het aanmeldformulier in te vullen op www.zonzoektdak.nl. 2. Eneco belt om uw wensen en de mogelijkheden van uw woning te bespreken. 3. Met behulp van een geavanceerd programma wordt uw dak op afstand bekeken; er wordt een maatwerkontwerp voor uw zonnepanelen gemaakt. 4. U ontvangt een persoonlijk aanbod; in een telefonisch adviesgesprek neemt u de offerte door. 5. Nadat u de offerte getekend heeft geretourneerd, wordt een afspraak gemaakt voor installatie van het systeem. 6. Op de afgesproken dag installeert een ervaren monteur het volledige systeem. Hij doet ook de eindcontrole. 7. U wekt direct uw eigen zonne-energie op!
juni 2015 ideaal
11
ASN BANK FINANCIER T
Foto’s: Josje Deekens
Bewegen, beleven, besparen
12
ideaal juni 2015
Het dak van het Deventer sportcentrum De Scheg vol zonnepanelen: dat levert toch een flinke besparing op? Kinderspel, oordeelde Energiefonds Overijssel. Het werd dus een grootschalige verbouwing, gefinancierd door dit fonds en het ASN Groenprojectenfonds. En dat scheelt op jaarbasis 800.000 kubieke meter gas, vergelijkbaar met het jaarverbruik van 500 gezinnen.
‘K
ijk, de zonnecollectoren die verbonden zijn aan deze meter bespaarden al 1332 euro sinds eind vorig jaar.’ Loek Prins, controller van Sportbedrijf Deventer, tikt op het schermpje van de vierkante kast. Er hangen nog 23 kasten, elk verbonden aan een deel van de 1574 zonnecollectoren op het dak van Sport- en Belevingscentrum De Scheg. ‘Tel uit je winst’, glimlacht Loek. Het dak vol zetten met zonnecollectoren. Dat was het eerste dat Aschwin Lankwarden, directeur van Sportbedrijf Deventer, in 2013 bedacht toen Deventer zich de ambitie stelde in 2030 energie-neutraal te zijn. Hij vertelt erover tijdens een rondleiding door het sportcentrum, die voert langs de kunstijsbaan, het IJslands zwemparadijs met kleinschalige wellness-faciliteiten en negen sporthallen. ‘Maar we kwamen van een koude kermis thuis. Energiefonds Overijssel nam onze aanvraag voor een half miljoen euro aan zonnepanelen
niet eens in behandeling. Hoe ambitieus wij het ook vonden, het fonds zag veel meer mogelijkheden tot besparing.’
Grootverbruiker De Scheg, met al zijn voorzienin-
gen en jaarlijks ruim één miljoen bezoekers, is een toonaangevende accommodatie in Oost-Nederland én grootverbruiker van energie. Bijna een miljoen kuub
>
Aschwin Lankwarden en Loek Prins
PROJECT:
verduurzamen van Sport- en Belevingscentrum De Scheg in Deventer
FINANCIERINGSBEDRAG:
€ 2.400.000: de helft door het ASN Groenprojectenfonds, de helft door Energiefonds Overijssel. Dit fonds levert een financiële bijdrage aan ondernemingen, woningcorporaties en projecten in Overijssel die energie besparen of energie opwekken uit hernieuwbare bronnen, en wordt beheerd door de ASN Bank.
WAAROM?
Sonja van der Eijk van de ASN Bank: ‘Een verduurzamingsproject voor een gebouw met een maatschappelijke functie past precies bij ons. Zeker wanneer de naadloze samenwerking tussen alle partijen – ontvanger, financiers en uitvoerende bedrijven – zulke mooie, creatieve en rendabele oplossingen oplevert.’
>
juni 2015 ideaal
13
tuur te brengen. Deze simpele isolatie beperkt dat temperatuurverlies, dus dat is winst voor ons.’
Oogsten Maar dat levert geen winst op van 800.000
kuub gas, waar het sportbedrijf op mikt met deze investeringen. Loek en Aschwin laten graag zien waar die winst wel vandaan komt. De machinekamer. ‘Een belangrijke ruimte’, vertelt Aschwin. ‘Met deze machines koelen we de ijsbaan. Daarbij komt heel veel warmte vrij en die gebruiken we om het zwembad te verwarmen.’ Het maakt de cirkel rond, want wat voor het complex geldt, telt ook voor de bezoekers: ‘Ze raken hier hun energie kwijt, maar sporten geeft ze ook weer energie.’ Of het hiermee lukt om in 2030 inderdaad energieneutraal te zijn? Daarover durft Aschwin geen harde uitspraken te doen: ‘We besparen vijftig procent. Wie weet wat er over vijftien jaar mogelijk is? Wat ik belangrijker vind, is dat de gemeente haar eigen ambitie onderstreept door ons hierbij te steunen. Ondertussen blijft ons motto Beleving in Beweging. Daar komt besparing als aantrekkelijke verantwoordelijkheid bij.’•
gas en ruim 3,1 miljoen kilowattuur elektriciteit per jaar, evenveel als ruim 750 gezinnen. Er moest dus een beter plan komen, vertelt Aschwin: ‘Maar wat weten wij daarvan? We zijn dus om de tafel gaan zitten met mensen die er wél alles van weten. Partijen aan beide zijden: uitvoerders én financiers. Aannemers van bouwgroep WDW, schilders, installateurs, maar ook de gemeente Deventer, Energiefonds Overijssel en de ASN Bank. Met open vizier: hoe kunnen we samen tot de beste, duurzaamste oplossing komen? Dat is volgens mij uniek, samen zo’n project aanvliegen en daarbij zoveel vertrouwen geven aan buitenstaanders.’
Astronomisch Het leverde de gewenste bredere
scope op. Flink breder, aldus Aschwin. ‘We kwamen tot een pakket van maatregelen met een uiteindelijke investering van 2,4 miljoen. Astronomisch, inderdaad.’ Na goedkeuring van het nieuwe voorstel werd in 2014 begonnen met de eerste aanpassingen. Inmiddels is de verbouwing in de eindfase beland. Het doel: het energieverbruik met vijftig procent naar beneden. Daarmee is de investering in tien jaar terugverdiend, vertelt Loek, terwijl hij wijst naar de glijbaan van het zwemparadijs: ‘De onderste helft is zwart, zie je dat? Dat is isolatiemateriaal. Het water door de glijbaan koelde telkens een paar graden af. We waren extra energie kwijt om het zwembadwater weer op tempera-
14
ideaal juni 2015
Bekijk ook het filmpje over Sport- en Belevingscentrum De Scheg in Deventer in de online-editie van Ideaal: http://ideaal.asnbank.nl/juni_2015/asn_financiert. U vindt deze financiering ook op asnbank.nl/waardeopdekaart. Deze wereldkaart toont vele voorbeelden van hoe wij werken aan onze missie: de wereld rechtvaardiger en duurzamer maken.
PARTNER AAN HET WOORD
‘Zet je handtekening tegen kernwapens’
‘H
et effect van een massavernietigingswapen is een nachtmerrie’, zegt PAX-campagneleider Krista van Velzen. ‘Ik sprak ooit een Japanse vrouw die als dertienjarige scholiere de kernaanval op Hiroshima meemaakte. Zij schetste gruwelijkheden die mij diep in het hart raakten en die je echt niemand toewenst. In Nederland liggen nog twintig kernwapens. Waarom moeten wij een wapen hebben dat een hele bevolking kan uitroeien? De Verenigde Staten gaan deze wapens op korte termijn moderniseren. Er komen dan nieuwe, beter inzetbare kernwapens naar Nederland. Dat moeten we tegengaan.’
Kernaanval Daarom wil PAX juist nu het onderwerp op de politieke agenda krijgen door middel van een burgerinitiatief. Wanneer veertigduizend mensen een burgerinitiatief ondertekenen, is de Tweede Kamer verplicht het te behandelen. Inmiddels is de teller de 35.000 ruim gepasseerd. ‘Zou het niet mooi zijn als
Vredesorganisatie PAX verzamelt handtekeningen voor een verbod op kernwapens.
zeventig jaar na de kernaanval op Hiroshima de Tweede Kamer ons voorstel omarmt om kernwapens te verbieden?’ Zelf bankiert Krista ook bij de ASN Bank. ‘Zo weet ik zeker dat mijn geld niet in wapens wordt geïnvesteerd.’ Alle mede-rekeninghouders die er hetzelfde over denken, roept ze dan ook op een handtekening te zetten op: www.tekentegenkernwapens.nl.’• OOK ASN-DIRECTEUR JEROEN JANSEN ZETTE ZIJN HANDTEKENING ‘Wij steunen de campagne van PAX omdat die aansluit
bij ons standpunt over wapens. Wapens veroorzaken veel menselijk leed, zowel door geweld als door de armoede die gepaard gaat met gewapende conflicten. Wapens zijn gemakkelijk beschikbaar. Dat draagt sterk bij aan het ontstaan en voortbestaan van conflicten, oorlogen en onderdrukking. Wij steken daarom geen geld van klanten in ondernemingen die zijn betrokken – op wat voor manier dan ook – bij de commerciële productie van, handel in en distributie van wapens.’
juni 2015 ideaal
15
DUURZ A AM BELEID
‘We dagen andere banken uit
In april 2014 introduceerden we in Ideaal de klimaatdoelstelling van de ASN Bank. Wat houdt die ook alweer in? En welke vorderingen zijn er sindsdien gemaakt? Tien vragen aan Piet Sprengers, hoofd Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek van de ASN Bank.
1
Leg nog eens kort de klimaatambitie uit…
‘Als bank zijn we verantwoordelijk voor de CO2-lasten van de ondernemingen waarin we beleggen en van de projecten die we financieren. Maar we steken ook geld in projecten en ondernemingen die CO2-uitstoot vermijden. Ons doel is dat de som van de uitstoot en de vermijding van uitstoot in 2030 op nul uitkomt. Dat betekent dat alle financieringen en beleggingen van de ASN Bank netto geen effect op het klimaat hebben. We zijn dan klimaatneutraal.’
2
Hoe pakken jullie dat aan?
‘Een belangrijke stap was de ontwikkeling van een methodiek. Dat hebben we in 2014 gedaan met hulp van Ecofys, een adviesbedrijf dat wereldwijd bezig is met duurzame energie en energiebesparing. Het resultaat van die methodiek is een soort winst-en-verliesrekening van onze CO2-uitstoot.’
3
Hoever is de ASN Bank op weg om de doelstelling te halen?
‘We berekenen sinds 2011 in hoeverre we CO2-neutraal zijn. Toen zaten we op 25 procent, omdat we niet beleggen in fossiele energie. Eind 2014 zaten we op 45 procent. Deels dankzij het ASN Groenprojectenfonds, want dat financiert projecten die duurzame energie opwekken. Maar we halen ook winst door CO2-uitstoot te verminderen. Onze aandelenfondsen bijvoorbeeld beleggen meer in bedrijven die minder CO2 uitstoten.
16
ideaal juni 2015
In 2030 moeten we op 100 procent zitten. Het is niet te voorzien welke mee- en tegenvallers we gaan tegenkomen. Ik verwacht dat het echt aanpoten wordt om de laatste 25 procent te realiseren.’
4
Helpt de ASN Bank hiermee echt het klimaat?
‘Niet als je kijkt naar de omvang van onze financieringen en beleggingen, want we zijn geen grote bank. Maar we dagen andere financiële instellingen uit om werk te maken van het klimaat. Een belangrijke sleutel van de bestrijding van de klimaatverandering ligt bij de financiële markten. Het klimaatprobleem wordt een halt toegeroepen als er niet meer wordt geïnvesteerd in fossiele energie, en wel in duurzame energie en energiebesparing. We zijn blij dat SNS Bank N.V., onze aandeelhouder, ook heeft besloten haar balans klimaatneutraal te maken. Daar gaan wij als voorlopers aan werken, samen met onze SNS-collega’s.’
5
Hoe inspireer je anderen?
‘Toen we hadden besloten klimaatneutraal te worden, moesten we uitzoeken hoe we dat gingen aanpakken. Bij die zoektocht komen we voor dilemma’s te staan. We moeten keuzes maken. We doen ervaring op. Dat brengen we allemaal naar buiten. We zijn transparant over de technieken die we gebruiken. Er staat inmiddels een Engelstalig rapport over op onze website. Iedereen kan daar zijn voordeel mee doen. Commentaar is welkom, want nog lang niet alles is uitgekristalliseerd.’
werk te maken van het klimaat’
6
Komt er commentaar?
‘Ja, we krijgen inhoudelijke kritiek. Maar dat vinden we geen excuus om het niet te doen. De wereld zit in een vicieuze cirkel van afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Die moet doorbroken worden. We hebben onszelf bewust in de rol van aanjager gebracht. Dan moet je niet bang zijn om te falen. Als het ons niet lukt, moeten we uitzoeken hoe dat komt en het vervolgens beter doen.’
7
Wat doe je nog meer om andere banken mee te krijgen?
‘We maken onze klimaatambitie zoveel mogelijk wereldkundig. Bijvoorbeeld tijdens de jaarvergadering van het United Nations Environment Programme Finance Initiative (UNEP FI) in 2014. Ook organisaties als Amerikaanse NGO’s en Urgenda zijn op de hoogte. Zij vinden dat de hele financiële sector wereldwijd deze klimaatdoelstelling over moet nemen. Het klimaatprobleem is wereldwijd, dus er moeten internationale standaarden komen. We brengen onze ervaringen en methodiek in op de platforms die zich daarmee bezighouden.’
8
Ga je in december naar Parijs?
‘Bij de klimaattop in december in Parijs is de hele klimaatwereld bij elkaar. Samen met Jeroen Loots, de klimaatspecialist van onze afdeling, ga ik de klimaatboodschap van de ASN Bank verkondigen tijdens side events.
En met zoveel mogelijk mensen praten, bijvoorbeeld collega’s van andere financiële instellingen. Wij willen aan de wereld laten zien hoe financiële instellingen kunnen bijdragen.’
9
Wat kunnen onze klanten hiermee?
‘Onze klanten helpen ons de klimaatdoelstelling te halen door bij de ASN Bank te sparen en beleggen. En dat geldt extra voor beleggers in het ASN Groenprojectenfonds. Andersom kunnen klanten hun geld bij de ASN Bank voor 45 procent op de “goede” kant van hun eigen CO2-balans zetten. Naast bijvoorbeeld hun groene energie en de isolatie van hun huis.’
10
Is de klimaatdoelstelling eigenlijk haalbaar?
‘Dat weten we niet zeker. We zijn uitgegaan van de vraag wat nodig is, niet wat haalbaar is. Volgens ons is het nodig dat alle financiële instellingen in 2050 klimaatneutraal zijn. Wij willen daar maximaal aan bijdragen. Daarom willen wij al in 2030 klimaatneutraal zijn. Of dat lukt? Ik weet het niet, maar wat heb je aan een doelstelling als je zeker weet dat je die haalt? Nu komen er veel meer inspiratie en creativiteit los. We hebben de ruimte om echt iets nieuws te ontwikkelen.’ • Kijk voor meer informatie over onze klimaatdoelstelling op asnbank.nl > Wat doen wij > Waar kiezen we voor > Duurzaamheidsbeleid > Klimaat.
juni 2015 ideaal
17
Voedsel van de goden De oude Egyptenaren beschouwden honing als ‘voedsel van de goden’. Zoetekauwen kunnen zich daar ongetwijfeld in vinden. Maar niet alleen de smaak van honing is bijzonder.
D
e oorsprong: wintervoedsel voor de bijen
Waarom maken bijen honing? Simpel: zodat ze een voedselvoorraad hebben in de wintermaanden als er nauwelijks nectar te vinden is. Deze suikerrijke vloeistof die bloemen en planten produceren, vormt dé energiebron van het noeste bijenvolk. Om nectar houdbaar te maken, zetten ze deze om in honing. Die bewaren ze in een met was verzegelde honingraat. Bijen smullen daar niet alleen van – insecten, vogels en andere dieren snoepen graag mee. Daarom produceren bijen altijd meer dan ze nodig hebben. De imker doet daar zijn voordeel mee: als hij de honingraten leeghaalt, laat hij genoeg honing over om zijn bijenvolk de winter door te helpen. Dat maakt honing tot een uiterst diervriendelijk product.
De productie: van nectar tot honingpot Bijen verzamelen de nectar in een ‘honingzak’. Om die vol te krijgen, bezoeken ze wel 150 tot 1500 bloemen. In de honingzak worden enzymen toegevoegd. Die zetten de meervoudige nectarsuikers om in beter verteerbare, enkelvoudige suikers. Er ontstaat een chemische structuur waarop bacteriën en schimmels geen vat hebben. Zodra de honing voldoende is ingedikt – onder andere dankzij het vleugelgeklapper van de bijen – sluiten ze de raat af met een propje was. Nu komt de imker in het spel. Hij haalt de raten uit de bijenkast, snijdt de waslaag weg en ‘oogst’ de honing met behulp van een soort centrifuge. Een zeef filtert de laatste restjes bijenwas – goed voor kaarsen en andere producten – uit de honing. Die is nu klaar om in potjes te worden verkocht.
De samenstelling: van suikers tot vitaminen en mineralen Honing bestaat voor ongeveer tachtig procent uit suikers, vooral vruchtensuiker (fructose) en druivensuiker (glucose of dextrose). Het overige deel bestaat uit water, maar ook vitaminen, mineralen, enzymen en vezels. In zeer zeldzame gevallen bevat honing clostridium botulinum, een bacterie die botulisme kan veroorzaken, een ernstige vorm van voedselvergiftiging. Dit is vooral gevaarlijk voor zuigelingen; vandaar het advies om kinderen pas na hun eerste verjaardag honing te laten eten. De
18
ideaal juni 2015
smaak van de honing wordt voor een belangrijk deel bepaald door de plant waarvan de stuifmeelkorrels zijn gewonnen. Is de honing voor een bepaald percentage afkomstig van dezelfde plantensoorten, dan mag hij daarnaar worden vernoemd. Bekende soorten zijn klaver-, linde- en acaciahoning. In het algemeen geldt: hoe donkerder de honing, hoe sterker de smaak.
De structuur: van vloeibaar tot crème Alle honing kristalliseert op den duur. Hoe komt dat? In de honing zitten microscopisch kleine deeltjes, zoals stuifmeelkorrels en stofdeeltjes, die fungeren als ‘kristallisatiekiemen’: hieraan hechten zich nieuwe kristallen, zodat steeds grotere structuren ontstaan. Het gevolg: de honing wordt op den duur hard. Door de honing regelmatig te roeren, ontstaan minder grote kristallen en blijft de honing smeuïg. Deze koop je in de winkel als ‘crèmehoning’. Hard geworden honing weer smeerbaar maken? De kristallen vallen uit elkaar zodra je de honing opwarmt. Maar doe dat niet in de magnetron, want bij hogere temperaturen gaan enzymen, aromastoffen en andere bestanddelen kapot. Hoe wel? In een pannetje met water van maximaal 40 graden Celcius.
Het aanbod: pas op loze productclaims Wie in de supermarkt honing koopt, kan kiezen uit potten met de prachtigste opschriften. ‘Manukabloesemhoning’, ‘wilde veldbloemen’ of ‘lichtzoete voorjaarshoning’. Maar wees gewaarschuwd: het gros van deze etiketten raakt kant noch wal, bleek uit een onderzoek van de Consumentenbond in 2014. Veel supermarkthoning is van overal ter wereld afkomstig en wordt in grote vaten vermengd. Deze honing is niet per se slecht van smaak of ongezond, maar netjes is het zeker niet. Wil je precies weten wat je eet, ga dan naar een Nederlandse imker. Of volg een imkercursus en houd je eigen bijenvolk. Een imker met hart voor zijn bijen zorgt ervoor dat ze ook in de wintermaanden genoeg honing hebben, zodat ze niet bijgevoerd hoeven te worden met suikerwater
HONING IN CIJFERS
In de zomer bestaat een bijenvolk al snel uit 50.000 bijen. Zij produceren in één week zo’n 10 à 15 kilogram honing. Daarvoor moeten ze het drievoudige aan nectar verzamelen. Anders gezegd: voor een halve kilogram honing zijn 1000 bijen nodig. Eén bij maakt gedurende haar leven ongeveer 1/12de theelepel honing. Nederland produceert maar 5% van de honing die Nederlanders consumeren; het leeuwendeel wordt dus geïmporteerd.
(waardoor de honing slechter van kwaliteit wordt). Wilt u biologische honing, dan moet u uitwijken naar een buitenlands product. Voor het biologische keurmerk moet de honing gewonnen zijn in een gebied waar binnen een straal van vijf tot zeven kilometer geen industrie, nietbiologische landbouw en snelwegen voorkomen. Dat criterium is in het dichtbebouwde Nederland moeilijk haalbaar.
De gezondheidsclaims: honing als medicijn Vroeger werd honing vaak ingezet als medicijn vanwege zijn bacterie- en schimmelremmende werking. Daar hebben we tegenwoordig effectievere medicijnen voor. Toch wordt honing nog altijd geprezen vanwege zijn vele gezondheidsbevorderende eigenschappen. Zo zou honing beschermen tegen ziekte omdat het boordevol flavonoïden en antioxidanten zit. Ook zou het goed zijn voor de darmflora, omdat het vele ‘vriendelijke’ bacteriën bevat. Maar de wetenschappelijke onderbouwing van al deze claims is vaak mager en aanvechtbaar. Daarom keurde de Europese voedselautoriteit EFSA het gebruik van een gezondheidsclaim op het etiket van honing af. Wie honing eet, kan dat het beste doen vanwege de heerlijke, zoete smaak.•
juni 2015 ideaal
19
Donderdag 30 april was de Effectenbeurszaal van de soms ook een sociale kant. Dat illustreerde Diane met de verduurzaming van het onderkomen van Stichting Beurs van Berlage tot de laatste stoel bezet. Maar Zienn in Leeuwarden, die zich inzet voor daklozen. liefst 1500 beleggers konden we verwelkomen bij Tijdens de vergadering van participanten van het de jaarlijkse vergaderingen van de ASN BeleggingsASN Groenprojectenfonds schetste gastspreker Marit fondsen. In de loop van de dag kwamen onderwerpen van Lieshout van CE Delft de ommekeer van traditionele naar nieuwe energievoorzievan over de hele wereld aan de orde. ning. ‘Daarin spelen wind- en Diane Griffioen
D
iane Griffioen, directeur ASN Beleggingsfondsen, vertelde over een Peruaanse boerin die dankzij het ASN-Novib Microkredietfonds een microkrediet voor elf koeien had gekregen. ‘Ze was ziek geworden en had acht koeien moeten verkopen om haar ziektekosten te betalen. Toen bedacht ze een slimme oplossing: ze ging cavia’s fokken. Dat kost bijna niets en brengt genoeg op om haar lening steeds op tijd af te lossen.’
De financieringen van het ASN Groenprojectenfonds zijn niet alleen goed voor het klimaat, maar hebben
20
ideaal juni 2015
zonne-energie een grote rol – zij kunnen in Nederland nog met een Marit van Lieshout
Foto’s: Walter Sietinga
De brede scope van duurzaam beleggen
Jeroen Jansen
factor 40 groeien. De uitdaging is om vraag en aanbod van elektriciteit op elkaar af te stemmen met behulp van nieuwe technologieën.’ ‘Voor de ASN Bank gaat duurzaamheid vooral om mensen. Om solidariteit. Misschien een oubollig woord, maar het begrip solidariteit is actueler dan ooit. Het krijgt zijn moderne betekenis in de begrippen klimaat en sociale cohesie’, zo leidde ASN Bank-directeur Jeroen Jansen de themalezing in. ‘Een motiverend voorbeeld van moderne solidariteit is onze samenwerking met WakaWaka en Amref Flying Doctors.’ Jacqueline Lampe
Jacqueline Lampe, directeur van Amref Flying Doctors in Nederland, vertelde over het doel van deze organisatie: de gezondheidszorg Maurits Groen in Afrika verbeteren en uitbreiden. Ook liet zij een filmpje zien van verloskundige Esther Madudu (zie het interview op pagina 22). Esther was het gezicht van de beleggingscampagne van de ASN Bank, die de opleiding van 25 verloskundigen mogelijk maakte. ‘Deze investering verandert mensenlevens positief,’ aldus Jacqueline Lampe. Alle verloskundigen die dankzij de beleggingscampagne afstuderen, krijgen van de ASN Bank een WakaWaka Power zonnelamp en -oplader. Die geeft licht tijdens nachtelijke bevallingen en elektriciteit voor hun mobiele telefoon. Maurits Groen van
WakaWaka vertelde enthousiast over de revolutie die zonne-energie veroorzaakt in landen zonder elektriciteitsnet, en waaraan WakaWaka een bijdrage levert. Bas-Jan Blom, directeur ASN Beleggingsfondsen, ging in op het engagement dat namens de ASN Beleggingsfondsen wordt gevoerd. Bijvoorbeeld naar aanleiding van de ramp in 2013 met het Rana Plaza-gebouw in Bangladesh, waarbij honderden textielarbeidsters om het leven kwamen. ‘De zestien textielbedrijven in ons beleggingsuniversum lieten geen kleding maken door bedrijven in Rana Plaza. Maar was dat geluk of beleid? We zijn met ze in discussie gegaan over vakbondsvrijheid, veiligheid en arbeidsomstandigheden. Veertien bedrijven Bas-Jan Blom kwamen in actie. Van de twee bedrijven die niet positief reageerden, nemen we afscheid.’ •
Een uitgebreid verslag vindt u op asnbank.nl, als u op de homepage klikt op ‘ASN Bank Actueel’. Beleggers kunnen de notulen te zijner tijd opvragen.
juni 2015 ideaal
21
Esther Madudu, verloskundige in Oeganda:
‘Passie houdt mij gaande’ Ze heeft aan vier uur slaap genoeg. En dat is maar goed ook, want verloskundige Esther Madudu werkt zeventig uur per week in het gezondheidscentrum Tiriri in Oeganda. Esther is opgeleid door Amref Flying Doctors, dat het tekort aan verloskundigen in Afrika probeert te bestrijden. De ASN Bank steunde Amref afgelopen voorjaar hierbij, samen met haar beleggers.
Esther Madudu
H
oe ben je verloskundige geworden?
‘Eigenlijk komt dat door mijn oma. Zij was een traditional birth assistant, een vroedvrouw zonder opleiding. Zij ontving thuis vrouwen met dikke buiken. Die kwamen dan na veel geschreeuw met een baby tevoorschijn. Tien was ik toen ik een keer achter de gordijnen mocht meekijken. Ik kon bijna niet geloven dat uit de buik van de vrouw echt een baby kwam. Mijn oma zag mijn fascinatie en drukte mij op het hart een opleiding te volgen. We zijn arm. Uit ons samengestelde gezin met twintig kinderen ben ik de enige die geschoold is, met hulp van Amref Flying Doctors.’
Wat zijn je taken?
‘Een verloskundige zorgt ervoor dat een vrouw voor en na de geboorte van haar kind happy is. Dat is heel belangrijk. Overdag zijn er de controles in het centrum: bij drie en bij zes maanden, voor de bevalling en een erna. We checken op infecties, hiv en malaria, behandelen en geven medicatie als dat nodig is. We zijn soms net dokters. ’s Avonds en ’s nachts begeleiden we bevallingen. Gemiddeld haal ik zo’n zeventig baby’s per maand. De grootste uitdaging is om de vrouwen op het platteland te bereiken.’
Hoe bereik je al die vrouwen?
‘Je kunt niet bij elke bevalling zijn. We doen wel veel controles op het platteland en dragen onze kennis over aan de gezondheidsvrijwilligers ter plekke. Zij zijn niet opgeleid, beschikken niet over medicijnen of instrumenAMREF ZET ZICH IN VOOR VERLOSKUNDIGEN
Amref’s programma Stand up for African Mothers maakte de driejarige opleiding van Esther Madudu en haar drie collega’s op het gezondheidscentrum mogelijk. Afrika heeft meer verloskundigen als Esther nodig; jaarlijks sterven 162.000 (tiener)moeders tijdens hun bevalling. Kijk voor meer informatie op www.amref.nl.
22
ideaal juni 2015
ten, maar hebben wel een heel belangrijke rol bij de bevallingen waar wij niet bij zijn.’
De omstandigheden zijn lastig. Soms werk je zonder elektriciteit.
‘Elk gezondheidscentrum heeft zijn eigen zonneenergievoorziening. Maar daarbuiten… Tot ik een solar-suitcase had, klemde ik mijn telefoon soms tussen mijn tanden om de bevalling bij te lichten. Ik weet precies waar ik moet schijnen en met gebaren kan ik ook de boel aansturen. Wat ik vooral mis: een motor, een laptop en een goede internetverbinding voor de online bijscholing die ik nu volg.’
Waarom zijn verloskundigen zo belangrijk?
‘Omdat wij met onze medische kennis bevallingen veiliger laten verlopen. En om de baby én de moeder te redden als er iets misgaat. Er zijn veel tienerzwangerschappen. Maar kinderen van dertien, veertien jaar zijn nog niet geschikt om te baren, hun lichaam is nog niet volgroeid. Dus daar gaat veel mis. We zijn er ook om voorlichting te geven over gezinsplanning. Elk jaar een kindje krijgen vermindert je levenskansen flink.’
Een goede verloskundige...
‘Doet haar werk met passie en zorgt dat die baby geboren wordt. Passie houd mij gaande, niet het overheidssalaris of de vele uren werk. En ik ben er trots op dat ik zelf ook moeder ben. Twee keer heb ik de pijn ondergaan; ik weet hoe het is om een baby op de wereld te zetten.’ •
Resultaten ASN Bank in 2014 Bent u benieuwd welke resultaten de ASN Bank in 2014 heeft behaald? Dat leest u in ons verslag over 2014. Daarin staan onze inspanningen voor een duurzame wereld, een goede dienstverlening en een gezonde bank. Hieronder een voorproefje. U kunt het verslag downloaden van asnbank.nl/jaarverslagen. Of een papieren exemplaar opvragen bij de ASN Klantenservice op 0800-0380. Aantal klanten eind 2014
603.496
Bedrijfsresultaat
Kosten
€ 58,6 mln -12,3% t.o.v. 2013
0,54%
Nieuwe klanten
39.896
Klimaatneutraal-ambitie
Duurzame toetsen
45%
567
2013: 34%
landen, bedrijven en organisaties onderzocht
CO2
Erkenningen • Eerlijke bankwijzer • Internationale
Klantcontact
284.349 +10,2% t.o.v. 2013
erkenning
9.790
klimaatambitie • Groene Stier
/
77.385
-4,1% t.o.v. 2013
Beheerd vermogen
+0,22% t.o.v. 2013
Donatie maatschappelijke partners
176 partners
€ 2,8 mln
Beschikbaarheid internet/mobiel bankieren
99,7%
+33,0% t.o.v. 2013 doelstelling ≥ 99%
juni 2015 ideaal
23
‘Vliegende start dankzij ASN Bank Wereldprijs’ Acht jonge ondernemers stonden in 2014 in de finale van de ASN Bank Wereldprijs. Onder hen Yoni, dat een van de winnaars werd, en Seepje. In een intensief traject lieten ze ruim honderd mededingers achter zich. Hoe gaat het nu met ze? En welke impact had de ASN Bank Wereldprijs op de start van hun bedrijf?
W
innaar Yoni: ‘Schrijf een waanzinnig businessplan’
Yoni won vorig jaar in de categorie ‘Eerlijke handel, eerlijke mode en eerlijke voeding’ van finalist Seepje. Het bedrijf is geboren uit de ideeën van Mariah Mansvelt Beck (34) en Wendelien Hebly (33). Toen er bij Mariah in 2012 een voorstadium van
Wendelien Hebly
24
ideaal juni 2015
baarmoederhalskanker werd geconstateerd, adviseerde een specialiste haar katoenen inlegkruisjes, maandverband en tampons te gebruiken. Deze producten waren echter in weinig winkels verkrijgbaar. Daarom besloot ze, samen met Wendelien, om ze zelf te gaan verkopen. Zonder de ASN Bank Wereldprijs had Yoni deze producten misschien nu pas op de markt kunnen brengen. Wendelien: ‘Dankzij de prijs hadden we een vliegende start. Van het prijzengeld van 10.000 euro hebben we een website plus webshop gelanceerd.’
Duwtje in de rug De prijs zelf is niet de enige reden dat Yoni nu goed draait, zegt Wendelien. Iedereen die voor de prijs wordt genomineerd, krijgt een bijna complete opleiding; relevante kennis waar je als jonge ondernemer je voordeel mee kunt doen. ‘De ASN Bank heeft ons echt een duwtje in de rug gegeven. Juist in de periode waarin een idee realiteit wordt, heb je partners nodig. De bank heeft kennis in huis die jij niet hebt. Mariah Mansvelt Beck
GEZOCHT: ONDERNEMERS MET SLIMME IDEEËN VOOR EEN BETERE WERELD Geïnspireerd geraakt door de verhalen van Yoni en Seepje? De ASN Bank stelt in 2015 opnieuw 40.000 euro beschikbaar voor ondernemers die de wereld willen verbeteren. Via de vernieuwde site van Voordewereldvanmorgen.nl kunnen deelnemers van 13 augustus tot 15 september hun project aanmelden voor de ASN Bank Wereldprijs. Er zijn vijf thema’s: duurzame energie, natuur en milieu; eerlijke handel, mode en voeding; veiligheid en sociale cohesie; kinderrechten en onderwijs; zorg en welzijn
heidsbeleid & -Onderzoek van de ASN Bank maximaal tien inzendingen. De initiatiefnemers van deze projecten werken tijdens een intensieve trainingsdag aan hun businessplan. Na een pitch gaan er in totaal tien projecten naar de finale. Uiteindelijk selecteert de jury de winnende projecten. Het traject duurt in totaal ongeveer drie maanden.
• • • • •
Voordewereldvanmorgen.nl organiseert niet alleen de ASN Bank Wereldprijs, maar steunt het hele jaar door slimme ideeën voor een betere wereld. Zo biedt het platform een netwerk, coaching, publiciteit en kennis.
Per thema selecteren de redactie van Voordewereldvanmorgen.nl en de afdeling Duurzaam-
www.voordewereldvanmorgen.nl
Ook het contact tussen deelnemers is erg waardevol. Je kunt veel van elkaar leren.’ Een tip van Wendelien aan toekomstige deelnemers: zoek precies uit wat de drijfveer is achter je idee of bedrijf. ‘Schrijf daar een waanzinnig businessplan omheen en lever dat in bij de ASN Bank. Als je weet waarom je iets doet, heb je alle tools in handen om van je eigen onderneming een groot succes te maken’. www.yoni.care
Jasper Gabriëlse
Melvin Loggies
Finalist Seepje: ‘Leg je idee open en bloot op tafel’ ‘De ASN Bank tilt je project naar het volgende niveau. De mensen daar zijn enorm betrokken en enthousiast’, vertelt Jasper Gabriëlse (23). Samen met Melvin Loggies (23) heeft hij Seepje op de markt gebracht. Het idee: de schillen van de sapindus mukorossi-vrucht, die in Nepal aan de bomen groeit, gebruiken als wasmiddel. Jasper: ‘Je gooit een zakje met schillen in de wasmachine. Bij aanraking met water staan de schillen een natuurlijke vorm van zeep af.’ Het product ligt in de schappen bij duurzame ketens als de Wereldwinkel en Marqt.
Losse schillen ‘Ons bedrijf was al redelijk vergevor-
derd toen we besloten om mee te doen met de ASN Bank Wereldprijs’, vervolgt Jasper. ‘Het doel was meer aandacht te krijgen voor ons project en te zien hoe het publiek reageerde op het product. We wilden het prijzengeld gebruiken om Seepje Vloeibaar op de markt te brengen. Toen we niet wonnen, was dat erg zuur. Maar uiteindelijk hebben we de vloeibare vorm van
Seepje afgelopen januari alsnog gelanceerd.’ De wedstrijd leverde het tweetal veel op: nuttige informatie over marketing, een groot netwerk en veel mogelijkheden om een idee aan het publiek te laten zien. Jasper: ‘In de aanloop naar de finale neemt de ASN Bank je bij de hand en neemt je idee onder de loep. Naast deze persoonlijke sessies krijg je als deelnemer allerlei workshops. Wij hebben bijvoorbeeld geleerd beter met de pers te praten. Kortom, meedoen is belangrijker dan winnen.’ Jaspers tip voor toekomstige deelnemers: ‘Leg je idee open en bloot op tafel. Dan kan de ASN Bank je het beste vooruit helpen.’ • www.seepje.nl
juni 2015 ideaal
25
Blij met de bij Het begon allemaal in 2009 met de petitie ‘Stop de Bijensterfte’. In een half jaar tijd werden ruim 40.000 handtekeningen verzameld en aangeboden aan de Tweede Kamer. In één klap was de bijensterfte bekend bij het Nederlandse publiek. Inmiddels bestaat de Bijenstichting ruim vijf jaar en is aandacht voor bijen nog altijd hard nodig.
B
ijen staan wereldwijd meer en meer onder druk. Vooral in Europa en Noord-Amerika is de sterfte van bijenkolonies opvallend hoog. Maar ook wilde bijen en andere bestuivende insecten bevinden zich in de gevarenzone. Over de schaal en omvang van het probleem bestaat de nodige discussie, want een mondiaal monitoringsysteem ontbreekt. Maar uit de cijfers die er wel zijn, wordt één ding duidelijk: het gaat echt niet goed met de bijen. Een belangrijke oorzaak van de bijensterfte lijkt het
26
ideaal juni 2015
sterk gestegen gebruik van insecticiden die voor bijen zeer gevaarlijk zijn. Daarom streeft de Bijenstichting naar een verbod op neonicotinoïden. Dit bestrijdingsmiddel is bij tuinders en boeren populair en een van de grootste bijendoders. Probleem is onder meer dat deze insecticiden ‘systemisch’ zijn. ‘Dat wil zeggen dat ze zich door de hele plant verspreiden’, zegt stichtingsvoorzitter Jaap Molenaar. ‘Bijen kunnen het gif op allerlei manieren binnenkrijgen: via het stuifmeel, de nectar en de druppeltjes sap die aan de plant hangen.’
Urban imkers houden bijen op het dak van de Stadsschouwburg Amsterdam. Foto: Marco Okhuizen / Hollandse Hoogte
HELP DE BIJEN SAMEN MET DE ASN BANK
U kunt nu heel gemakkelijk de bijen helpen. Als u € 1.000 of meer (bij)stort op uw nieuwe of bestaande spaarrekening bij de ASN Bank, doneren wij een bedrag aan het belangrijke werk van de Bijenstichting. En loot u mee voor een imkerworkshop: een mooie kans om kennis te maken met de activiteiten en verzorging van honingbijen. Meer informatie en de actievoorwaarden leest u op pagina 3 van dit blad.
WAT KUNT U ZELF DOEN?
1. Zaai een- of tweejarige planten, plant bollen, struiken of bomen (voor soorten zie www.drachtplanten.nl). Hoe meer verschillende bloemen, des te meer bijensoorten u helpt – Nederland kent er 358! 2. Maak zelf een ‘bijenhuis’ door gladde gaatjes te boren in een boomstam (3 à 8 millimeter breed, 10 centimeter diep). 3. Adopteer een bijenvolk, huur een bijenvolk of ga zelf imkeren.
Bestuiven met de hand De Bijenstichting doet veel meer dan lobbyen voor een ‘bij-vriendelijker’ landbouw- en milieubeleid. De stichting behartigt de belangen van wilde bijen en honingbijen in de ruimste zin. Daar hoort ook voorlichting bij over de essentiële rol die bijen spelen in de voedselproductie. ‘De waarde van bijen is onschatbaar’, zegt Molenaar. ‘Samen met andere insecten bestuiven ze zestig tot negentig procent van alle wilde planten en bomen. Zelfs een enorm groot en ingewikkeld ecosysteem als het Amazoneregenwoud is uiteindelijk afhankelijk van deze minuscule bestuivers.’ Ook uit een rapport van de Rabobank uit 2011 blijkt het belang van de bestuiving voor onze ecosystemen en voedselvoorziening. Veel gewassen, zoals appels, bonen, tomaten, sinaasappelen, peren, pompoenen en sojabonen, zijn voor hun productiviteit grotendeels
aangewezen op dierlijke bestuiving. Sterven de bijen uit, dan zou ongeveer een derde van onze voedselgewassen op een andere manier bestoven moeten worden. Bijvoorbeeld met de hand, zoals in delen van China al gebeurt. Gewassen als amandelen en blauwe bessen dragen zelfs helemaal geen vrucht meer zonder dierlijke bestuivers. Terwijl één bijenvolk tot 300 miljoen bloemen per dag kan bestuiven.
Bijenlint Voorlichting over de rol van bijen en de
zaken die hen bedreigen, blijft dus hard nodig. Net als initiatieven om de bijen te ondersteunen. Het Bijenlint is daarvan een mooi voorbeeld. Begonnen als een lokaal initiatief in Zutphen, opgepakt door de Bijenstichting en nu een aaneenschakeling van initiatieven om de overlevingskansen van de bij te bevorderen. Molenaar: ‘Op de website Bijenlint.nl kunnen geïnteresseerden terecht voor informatie, tips en hulp om van Nederland weer een geschikte woonplaats voor bijen te maken. Bijvoorbeeld meer drachtplanten – die voedsel leveren aan insecten – in de tuin planten en zorgen voor nestelgelegenheid. Iedereen kan zo bijdragen aan de overlevingskansen van de bij.’• Meer informatie over de Bijenstichting en Bijenlint is te vinden op Facebook en Twitter. Kijk ook op: www.Bijenlint.nl.
De ASN Bank zet uw geld op duurzame manier uit, met oog voor mens, dier en natuur. Bijen zijn een onmisbaar onderdeel van de natuur, en essentieel voor onze voedselvoorziening. Daarom zetten wij ons voor hen in. Meer over onze visie op de natuur leest u in ons beleid voor biodiversiteit op asnbank.nl. Greenpeace bracht een rapport uit over de rol van de bij en de factoren die de bijen bedreigen: tinyurl.com/gp-bijenrapport
juni 2015 ideaal
27
SAMEN DOEN
Potgrond Vaak worden keuzes gemaakt
Weg met de ‘nette’ tuinen
Meer duurzame producten en materialen in Nederlandse tuinen en de buitenruimte. Om daarvoor te zorgen, richtten Nico Wissing en tv-tuinman Lodewijk Hoekstra NL Greenlabel op.
uit onwetendheid, zegt Wissing. ‘Neem potgrond: die komt veelal uit de Baltische Staten. Dertigduizend hectare veengebied is daar “opgeruimd” en in zakjes naar ons land gebracht. Hier gebruiken we de grond voor een sierplant die twaalf tot zestien week bloeit en daarna met pot en al in de grijze container verdwijnt. Dat lijkt me toch niet de bedoeling.’
Paspoort De wens van Wissing: meer
gebruik van verantwoorde producten in tuinen en openbare ruimten en een duurzamere inrichting ervan. Samen met Lodewijk Hoekstra, tuinman van het RTL-programma Eigen Huis en Tuin, richtte hij daarom NL Greenlabel op. De uitwerking van het gedachtegoed is een paspoort dat laat zien in hoeverre producten als tuinmeubels, bestrating en planten duurzaam zijn. Het paspoort bevat onder meer informatie over de herkomst, samenstelling, productiewijze en levensduur. Het tweetal promoot ook biodiversiteit en stedelijke natuur. ‘Het gaat ons om integrale duurzaamheid in de buitenruimte. Met het duurzaamheidspaspoort maken we inzichtelijk waar producten vandaan komen en of ze in alle facetten duurzaam zijn. Hiermee kunnen we samen een grote stap zetten naar een levende, duurzame buitenruimte.’ • Nico Wissing
S
trak gesnoeide buxussen en overal dezelfde hardhouten schuttingen. Ze zijn een doorn in het oog van tuinontwerper Nico Wissing van NL Greenlabel. Hij gruwelt van het ‘netheidssyndroom’ dat hij ziet in menige Nederlandse tuin. ‘Geef de natuur de ruimte, verban niet alles uit je tuin. Kies liever een natuurlijke afscheiding waar vogels en bijen zich in kunnen nestelen, dan een geïmpregneerde houten schutting uit een tropisch oerwoud.’
DUURZAAMHEID BEVORDEREN
De missie van de ASN Bank is de duurzaamheid van de samenleving in brede zin bevorderen. De doelen van NL Greenlabel sluiten daar goed op aan, aldus Henk de Ligt, teamleider Marketing. ‘NL Greenlabel wil duurzaamheid en biodiversiteit promoten via het gebruik van duurzame producten, materialen en groen in de buitenruimte. Zulke initiatieven steunen we graag.’
28
ideaal juni 2015
Op de website van NL Greenlabel vindt u een overzicht van producten en materialen en hun paspoort: www.nlgreenlabel.nl
juni 2015 ideaal
29
BELEGGEN
ASN Groenprojectenfonds Beleggen voor een beter milieu • • •
Goed voor uw CO2-balans Stimuleert innovatie Gemakkelijk instappen
S
taat u er wel eens bij stil met hoeveel CO2-uitstoot uw activiteiten – zoals consumptie, vervoer en verwarming – gepaard gaan? Of hoeveel CO2 de ondernemingen uitstoten waarin u belegt, en de activiteiten die met uw spaargeld worden gefinancierd? Het ASN Groenprojectenfonds financiert projecten in de sectoren duurzaam bouwen, natuur, windenergie en decentrale energievoorziening. Dergelijke projecten vermijden veel CO2-uitstoot. We schatten dat u met elke € 4000 die u belegt in het ASN Groenprojectenfonds, één ton CO2-equivalenten per jaar vermijdt. Dat is ongeveer gelijk aan 10.000 kilometer per jaar rijden met een hybride middenklassenauto.
Regeling groenprojecten stimuleert innovatie Het ASN Groenprojec-
tenfonds belegt in projecten die voldoen aan de Regeling groenprojecten 2010 van de Nederlandse overheid. De criteria van de Regeling groenprojecten zijn telkens aangescherpt om innovaties te stimuleren. Zo maakt de overheid projecten mogelijk die: • helpen het milieu te beschermen, waaronder natuur en bos; • zorgen voor innovaties, bijvoorbeeld op energiegebied; • vanuit maatschappelijk oogpunt gewenst zijn, zoals projecten in de sectoren natuur, duurzame energie, duurzaam bouwen en biologische landbouw. Doordat het ASN Groenprojectenfonds is aangewezen als groenfonds, krijgen particuliere beleggers in het ASN Groen-
30
ideaal juni 2015
projectenfonds mogelijk een belastingvoordeel. Daardoor kan het fonds leningen tegen een lagere rente verstrekken dan ‘normale’ leningen. Zo stelt het fonds ondernemers in staat om natuuren milieuprojecten uit te voeren die anders wellicht niet te realiseren zijn.
Groene beleggingen Het fonds verstrekt leningen aan wind- en zonneenergieprojecten en aan decentrale energievoorzieningen zoals warmtekoudeopslag. Hiermee zorgt het voor een aanzienlijke vermindering van CO2uitstoot ten opzichte van energieopwekking via niet-duurzame methoden. Daarnaast verstrekt het fonds kapitaal aan de Stichting Groenfonds. Dit financiert hiermee landschaps- en natuurprojecten, zoals bosaanleg – goed voor de CO2-reductie – en de realisatie van de ecologische hoofdstructuur in Nederland. Dankzij deze structuur kunnen planten en dieren zich tussen natuurgebieden verplaatsen. Rente op uitstaande leningen De inkomsten van het fonds bestaan hoofdzakelijk uit de rente die het ontvangt op de verstrekte leningen. Het fonds is verplicht jaarlijks de winst aan de beleggers ten goede te laten komen. U ontvangt deze winst in de vorm van herbelegd dividend. De rentepercentages van de leningen liggen gedurende de hele looptijd van de lening vast; zij veranderen niet mee met de marktrente. In de tabel ziet u de percentages van de afgelopen jaren: Jaar Gemiddelde couponrente op leningen Bron: jaarverslagen ASN Groenprojectenfonds
Koersontwikkeling Beleggers
kunnen in principe* dagelijks participaties van het ASN Groenprojectenfonds aan- en verkopen. Daarom worden de leningen in het fonds dagelijks gewaardeerd tegen de marktrente. De hoogte van deze rente beïnvloedt de koers van het fonds. De afgelopen twaalf maanden daalde de marktrente. Als dat gebeurt, stijgt de waarde van de leningen in de portefeuille die een hogere rente hebben dan de marktrente. Dit uitte zich in een koersstijging van het fonds. Het is niet zeker dat dit zich in de komende jaren zal herhalen. Als de marktrente stijgt, daalt de koers van het fonds.
Fiscaliteit Voor uw beleggingen in het
fonds geldt mogelijk** een vrijstelling in box 3 van maximaal € 56.928 (2015); voor fiscale partners € 113.856 (2015). Hiermee bespaart u per saldo 1,2% vermogensrendementsheffing over het deel dat is vrijgesteld. Daarnaast ontvangt u een extra heffingskorting van 0,7% over groene beleggingen tot een maximum van het vrijgestelde bedrag in box 3.
Eenvoudig instappen Wilt u ook
beleggen voor een beter milieu? Beleggen in het ASN Groenprojectenfonds is eenvoudig. U opent een rekening ASN Optimaalbeleggen, waar u vervolgens geld op stort. Daarmee koopt u participaties aan. U bepaalt zelf hoeveel u belegt. En u kunt uw beleggingen aanen verkopen wanneer u wilt. Als u even niet wilt beleggen, ontvangt u spaar2012
2013
2014
2,51%
2,38%
2,54%
Foto: Flip Franssen / Hollandse Hoogte
rente over uw saldo. Meer informatie over het ASN Groenprojectenfonds vindt u op asnbank.nl/beleggen. • * Vanwege zijn specifieke karakter kan het fonds tijdelijk worden gesloten. ** De fiscale behandeling hangt af van de individuele omstandigheden van de belegger. De overheid kan de regels voor de fiscale behandeling van beleggers veranderen.
ZUIVERING VAN AFVALWATER
In 2014 financierde het ASN Groenprojectenfonds de bouw en exploitatie van een installatie voor de zuivering van afvalwater. Deze installatie zuivert het afvalwater van vier grote bedrijven, waaronder Coca-Cola en Fujifilm. De voordelen van deze gezamenlijke afvalwaterzuivering zijn groot. De nieuwe installatie heeft een laag energieverbruik door het gebruik van ‘ondergedompelde membranen’. Deze gebruiken driekwart minder energie dan conventionele ‘cross flow-membranen’. Het samenbrengen van de vier afvalwaterstromen veroorzaakt een biologisch proces dat de afbraak van het vuil in het water versterkt. Dit leidt weer tot extra energiebesparing.
De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Groenprojectenfonds is een beleggingsinstelling. De Wft-beheerder van het fonds is ACTIAM N.V. (ACTIAM). ACTIAM en het ASN Groenprojectenfonds zijn opgenomen in het register van de AFM. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) bepaalt het beleggingsbeleid van het ASN Groenprojectenfonds. Dit waarborgt dat de beleggingen voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank. Voor het ASN Groenprojectenfonds is een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) beschikbaar via www.asnbank.nl/beleggen. Lees de EBi voordat u besluit het beleggingsfonds te kopen. Deze uiting mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.
juni 2015 ideaal
31
ASN BELEGGINGSFONDSEN
ASN Duurzaam Aandelenfonds
Koers in euro’s op
De beleggingen in onder meer Svenska Cellulosa Aktiebolaget, Taylor Wimpey en Amer Sports droegen positief bij aan het rendement. De belangen in Pearson, Berkeley Group en Becton Dickinson & Co. kostten rendement. Het fonds kocht aandelen bij van onder meer Electrolux. Dit bedrijf, met bekende merken als AEG en Zanussi, heeft
baat bij het Europese economische herstel. Het levert steeds meer producten in zijn Green Range. Deze productlijn is veel efficiënter in het verbruik. Ook is het bedrijf een initiatief gestart om bewustwording te creëren over de ‘plastic soep’. Dit doet het door stofzuigers te maken met plastic dat is opgehaald uit zee en van stranden.
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
90,05
107,31
9,41%
39,24%
23,76%
15,74%
ASN Duurzaam Obligatiefonds
Koers in euro’s op
De gestegen marktrente maakte in april een einde aan de lange reeks van koersstijgingen. Het gewicht van de verschillende landen in de portefeuille wordt bepaald door hun duurzaamheidsscore en terugbetaalcapaciteit. Op basis hiervan verdeelde het fonds de instroom van nieuwe beleggingsgelden en de ontvangen rente over staatsobligaties van de diverse
landen. Het voerde ook een transactie uit om de portefeuille af te stemmen op het beleggingsbeleid voor de gemiddelde resterende looptijd van het fonds: het verkocht Nederlandse staatsobligaties met een afloopdatum in 2018 en herbelegde de opbrengst in Nederlandse staatsleningen die aflossen in 2020 en 2044.
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
30,18
31,04
1,14%
10,82%
6,87%
4,79%
ASN Duurzaam Mixfonds
Koers in euro’s op
Beide beleggingscategorieën van het fonds – aandelen en obligaties – behaalden de afgelopen drie maanden een positief rendement, hoewel de resultaten in april tegenvielen. De wereldeconomie verkeert weliswaar nog steeds in een fase van herstel, maar voor de wat langere termijn worden we toch iets ongeruster. Vooral in de Amerikaanse econo-
mie duiden steeds meer signalen op het einde van de conjunctuurcyclus. Normaal gesproken vindt daarna een afkoeling plaats, die uiteindelijk zelfs kan uitmonden in een recessie. Daarbij is de basis van de economische groei in de Verenigde Staten smaller aan het worden. We hebben daarom het overwogen belang in aandelen teruggebracht naar neutraal.
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
82,09
90,60
5,3%
23,5%
14,58%
9,98%
ASN Milieu & Waterfonds In april boekte Beijing Enterprises Water Group opnieuw goede resultaten. De recente aankondiging van het Chinese wateractieplan ondersteunt het beleid. De deelsector duurzame energie presteerde goed. De koers van het fonds werd negatief beïnvloed door Stericyle, dat tegenvallende resultaten publiceerde, en Advanced Drainage Systems. Waarschijnlijk Koers in euro’s op
32
namen beleggers winst op dit aandeel na de goede prestaties. Het fonds kocht aandelen van SunPower Corporation om het belang in de Amerikaanse zonne-energiemarkt te verstevigen. Het bracht het belang in waternutsbedrijf California Water Service Group terug omdat er rantsoeneringen op stapel staan vanwege de aanhoudende droogte.
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
24,54
28,93
11,23%
ideaal juni 2015
25,73%
18,07%
12,08%
ASN Duurzaam Small & Midcapfonds
Koers in euro’s op
Het Noorse technologiebedrijf Opera Software presteerde in april het best. Het aandeel was in februari gedaald, maar wij vonden de uitverkoop die daarop volgde overdreven en kochten aandelen bij. Daarna herstelde het aandeel flink. Het slechtste resultaat kwam van BE Semiconductor. Hoewel het eerste kwartaal enigszins teleurstelde, geloven we
in de beleggingskansen voor dit aandeel op langere termijn. We namen een nieuw belang in Beter Bed. Het bedrijf boekt goede resultaten, heeft een sterke balans en keert aantrekkelijke dividenden uit aan aandeelhouders. Het aandeel zal ervan profiteren als het consumentenvertrouwen in Nederland verder herstelt.
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
31,06
36,01
9,82%
26,48%
18,27%
11,5%
ASN Groenprojectenfonds LOOP GEEN ONNODIG RISICO. LEES DE ESSENTIËLE BELEGGERSINFORMATIE.
Koers in euro’s op
Het fonds behaalde tot en met april een rendement van 0,56%. Doordat de marktrente verder daalde, werden de leningen in de fondsportefeuille meer waard. Dat komt het rendement ten goede. Het ASN Groenprojectenfonds financierde in het eerste kwartaal Windpark Coevorden. Met deze lening van € 3,7 miljoen is een nieuwe Vestas-wind-
turbine gefinancierd. Deze gaat 3,3 megawatt aan windenergie opwekken. In de komende periode breiden we de portefeuille uit met twee projecten in de windsector. Daarnaast werken we aan een pijplijn van zonne-energieprojecten. Een derde focus is de financiering van zorginstellingen, vooral verduurzaming van zorgvastgoed.
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
26,87
27,08
0,01%
3,84%
2,88%
1,94%
ASN-Novib Microkredietfonds LOOP GEEN ONNODIG RISICO. LEES DE ESSENTIËLE BELEGGERSINFORMATIE.
Koers in euro’s op
Over de eerste vier maanden van 2015 behaalde het fonds een positief resultaat van 0,99%. Dit resultaat werd enigszins gedrukt door een devaluatie van munt van Azerbeidzjan, de manat. Deze was jarenlang stabiel tegenover de Amerikaanse dollar. De devaluatie had een negatieve impact op het fondsrendement van ongeveer 0,7%. Het fonds
verstrekte in het eerste kwartaal twee additionele leningen aan microfinancieringsinstellingen (MFI’s) in Nicaragua en Bolivia die het al in portefeuille had. Ook verlengde het leningen aan MFI’s in voornamelijk Zuid-Amerika. We verwachten dat de vraag naar leningen van MFI’s het komende kwartaal stabiel blijft.•
Gemiddeld rendement
Gemiddeld rendement
Gemiddeld jaarrendement
Gemiddeld jaarrendement
31-12-14
30-04-15
laatste 3 maanden
laatste 12 maanden
laatste 36 maanden
laatste 60 maanden
55,66
56,16
-0,04%
Pagina 32 en 33: bron ASN Bank. De rendementen die worden genoemd op pagina 32 en 33, zijn per 30 april 2015 en inclusief (herbelegd) dividend. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds,
ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Duurzaam Small & Midcapfonds en ASN Milieu & Waterfonds zijn subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. Het ASN Groenprojectenfonds, het ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn beleggingsinstellingen. De Wft-beheerder daarvan is ACTIAM N.V. (ACTIAM). ACTIAM, het ASN Groen-
4,81%
4,45%
projectenfonds, het ASN-Novib Microkredietfonds en de subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn opgenomen in het register van de AFM. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) bepaalt het beleggingsbeleid van alle ASN Beleggingsfondsen. Dit waarborgt dat de beleggingen voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank.
4,86%
Voor ieder ASN Beleggingsfonds is een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) beschikbaar via www.asnbank.nl. Lees de EBi voordat u besluit een beleggingsfonds te kopen. Deze uiting mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.
juni 2015 ideaal
33
RENTE TARIE VEN
ASN Rentetarieven met ingang van 12 mei 2015 Dit is een overzicht van de rentetarieven op jaarbasis voor de rekeningen die op dit moment geopend kunnen worden. Wij bieden zowel rekeningen met een variabele rente als rekeningen met een vaste rente. Een variabele rente kan altijd door de bank worden gewijzigd. Een vaste rente kan niet worden gewijzigd gedurende de looptijd van de rekening. Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de bank. Datum laatste wijziging: 12 mei 2015. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten vindt u op www.asnbank.nl.
PARTICULIER
RENTE %*
KENMERKEN
Rekeningen met een variabele rente ASN Ideaalsparen
1,10%
Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen.
ASN Jeugdsparen
1,90%
Sparen voor uw kind of kleinkind Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Tussentijds opnemen van spaargeld is niet mogelijk, behalve voor studiekosten vanaf het voortgezet onderwijs. Met steun aan kinderprojecten van Cordaid en Nationaal Fonds Kinderhulp.
ASN Optimaalbeleggen
1,10%
Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt, ontvangt u rente.
ASN Bankrekening
0,60%
Betaalrekening met rente en lage kosten Online betaalrekening voor klanten van 18 jaar en ouder. Met iDEAL, app mobiel bankieren en ASN Wereldpas.
ASN Jongerenrekening
0,60%
Gratis betaalrekening met rente Gratis online betaalrekening voor jongeren van 12 tot 25 jaar. Met iDEAL, app en ASN Wereldpas. Rood staan is niet mogelijk.
Rekeningen met een vaste rente ASN Depositosparen 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar
ZAKELIJK
0,30% 0,30% 0,50% 0,70% 0,80% 1,00% 1,10% 1,20% 1,30% 1,40%
RENTE %
Sparen met een vaste looptijd en vaste rente Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. U kunt kiezen of u de rente per jaar of per maand wilt ontvangen. Bij een rente-uitkering per maand is het rentepercentage 0,25% lager. Hiervoor geldt een minimuminleg van € 5.000.
KENMERKEN
Rekeningen met een variabele rente ASN Sparen Zakelijk
1,00%
Sparen voor uw organisatie Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen. Rente over het saldo tot € 5 miljoen.
ASN Beleggen Zakelijk
1,00%
Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt, ontvangt u rente.
* Rentewijzigingen voorbehouden.
34
ideaal juni 2015
EN VERDER
VDWVM is het platform voor slimme ideeën voor een betere wereld. U vindt er niet alleen projecten, maar ook elke dag een nieuwe blog over duurzame trends en ontwikkelingen. Hieronder een voorproefje. Meer leest u op www.voordewereldvanmorgen.nl/duurzame-blogs. Kent u zelf een mooi initiatief, waar de redactie over moet schrijven? Dan horen we het graag via
[email protected].
Zorg Nieuwe Stijl
Foto: Lysanne Wilkens
Er wordt nogal wat verwacht van mensen in de participatiemaatschappij. Ze moeten steeds meer zichzelf helpen. Natuurlijk lukt dat niet iedereen. Gelukkig zijn er veel initiatieven die zorg op een nieuwe wijze vormgeven. Zoals zorgvoorelkaar.com, een online marktplaats om hulp aan te bieden en te vragen. En Austerlitz Zorgt. Deze zorgcoöperatie van het Utrechtse dorp Austerlitz zorgt er met vele vrijwilligers voor dat ouderen zo lang mogelijk in hun geliefde dorp kunnen blijven wonen. Granny’s Finest is een van de vele initiatieven voor zorg nieuwe stijl.
Eerlijk duurt het langst Kleine bedrijven die met een idealistische visie producten maken, zoals Seepje en Moyee Coffee, hebben vaak geen duurzaamheidskeurmerk. Zo’n keurmerk geeft aan dat een bedrijf een rechtvaardige prijs heeft betaald voor de grondstoffen van zijn product. Is een keurmerk nog nodig als een bedrijf volledig transparant is over hoe het product tot stand komt? Eigenlijk niet, maar het is wel handig als houvast voor de consument.
Ideaal is ook actief op Twitter: @IdeaalMagazine the human works @thehumanworks TOP eerste alinea column @jeroenjansenASN in @IdeaalMagazine ideaal17.asnbank-zine. nl#!4/ Onderschrijf ik met volle overtuiging! Boris Berlijn @BorisBerlijn De #WakaWaka is een must-have! Goed artikel in #ideaal van @asnbank met @MauritsGroen over duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking LucienKnol @LucienKnol In #ideaalmagazine #hollandopznmooist samenwerking @gemeentemuseum @hetdordts @Natuurmonument museum en natuur in één Johan Hendriks @JohansVisie Plantjes kopen? Denk vooraf aan het #water! Zo simpel is het. Via @asnbank pic.twitter.com/V9rQpLn5iH
ASN SERVICE ASN Bank Postbus 93514 2509 AM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48
[email protected] www.asnbank.nl ASN Klantenservice 0800 - 03 80 (gratis)
Ideaal is een uitgave voor klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Aanmelden voor de papieren en/of online versie van Ideaal: www.asnbank.nl/ideaal
Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk
[email protected] www.asnbank.nl/ideaal www.twitter.com/ ideaalmagazine
Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: Quantes, Rijswijk
Juni 2015 © 2015 ASN Bank Materiaal: Cocoon
juni 2015 ideaal
35
Retouradres: Postbus 93514, 2509 AM Den Haag
