Ib netwerk en teams)

Aanbod TEAM scholing ( voor leerkrachten / Ib netwerk en teams)

IntrinsiEQ schooljaar 2015-2017

1

Cursus Mindfulness (voor leerkrachten en directies, kan ook als teamscholing worden gegeven). In deze cursus kan je ervaring op doen met mindfulness en een indruk krijgen wat mindfulness voor jou als leerkracht kan (of zou kunnen gaan) betekenen. Hoe kun je in deze drukke onderwijshectiek stress verminderen, beter omgaan met emoties en meer rust brengen in de klas? Hoe kan jij als leerkracht zorgen dat je leerlingen meer zelfvertrouwen krijgen, bewuster omgaan met hun aandacht , emoties reguleren en zich beter kunnen concentreren waardoor de leerprestaties toenemen? Dit kan door kennis te maken met mindfulness.

Wat is mindfulness? Is het jou ook ooit wel eens overkomen dat je naar je werk bent gereden en daar bent aangekomen terwijl je niets meer wist van je reis er naar toe? Vast wel, want dit is een heel herkenbaar voorbeeld van " mindlessness " of " het doen van dingen op de automatische piloot . " In ons moderne, drukke leven, zijn wij voortdurend druk en aan het multitasken. De menselijke geest raakt snel afgeleid en je leeft niet in het nu. Hierdoor weet je niet meer wat je onderweg naar je bestemming allemaal hebt gedaan.

Mindfulness is een manier om de aandacht naar het NU terug te brengen, zonder te oordelen. Het leert je een actieve open aandacht te geven aan het huidige moment, waardoor je meer bewust bent van de dingen die om je heen gebeuren en er met mildheid en vriendelijkheid naar gaat kijken. Je bent ‘mindful’ doordat je volledig in het moment leeft en je openstelt voor alle energie om je heen: zowel positief als negatief. Mindfulness zal niet de drukte uit het leven wegnemen, maar het kan wel helpen om op een rustige manier te reageren, wat je hart, hoofd en lichaam weer ten goede komt. Je wordt je weer meer bewust van je gedachten, gevoelens en gewaarwordingen. Door mindfulness leer je om volledig aanwezig te zijn in je leven en werk waardoor het de kwaliteit van je leven verbetert. Hierdoor zit je minder ‘ in je hoofd ‘. Je zult je minder geleefd voelen en meer rust ervaren in je dag. Je zult hetzelfde aan kunnen met minder energieverlies.

Wat kan mindfulness voor jou betekenen? Ook jij kunt leren om je tijdens je werk te focussen op wat echt belangrijk is. Je niet meer te laten afleiden door wat er ondertussen allemaal in je hoofd, in je lijf en om je heen gebeurt. Met de cursus mindfulness leer je jouw gedachten, emoties en lichamelijke signalen bewust de juiste plek te geven, zodat zij niet met je ‘aan de haal gaan’. Door handvaten en oefeningen leer je de methodiek zelf beheersen en toe te passen waardoor je rust zal gaan ervaren in je hoofd en je werkprestaties zullen verbeteren. In de cursus worden korte inleidingen afgewisseld met voorbeelden van oefeningen en het uitwisselen van eigen ervaringen.

Cursusaanbod Samenwerkingsverband IntrinsiEQ 2016-‐2017

2

Inhoud cursus;

Wat is mindfulness en hoe werkt het ? • Gewoontepatronen die door je hoofd gaan/ Omgaan met lastige gevoelens. • De aandachts-‐/concentratieoefeningen • De rol van niet-‐oordelen, toelaten en acceptatie • Bodyscan, zitten met aandacht • Drie minuten adempauze (zittend op een stoel) • Ademhalingsoefeningen

Doelgroep:

Mindfulness is bestemd voor iedereen die de kwaliteit van zijn/haar leven en werk wil verbeteren en in het bijzonder, wanneer men: • Beter wil leren omgaan met spanningen • Minder met gedachten bezig wilt zijn, • Zich in een drukke werkomgeving staande wil houden, • Meer rustmomenten wil ervaren, • Bewuster wil leven • Energie wil vasthouden.

Mindfulness training is effectief gebleken bij; • • • • • •

werkstress burnout onrust spanning negatieve gedachten/ verdriet verwerking piekergedachten.

Mindfulness wordt ook veel toegepast in coaching/therapie aan-‐ en in begeleiding naar kinderen. Wil je als docent ook mindfulness toepassen in je klas. Dat kan! Daarvoor is het vereist dat je eerst zelf deze cursus hebt doorlopen.

Naam cursus Thema/categorie

Mindfulness Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften Creëert een positief onderwijs-‐ en opvoedklimaat Omgaan met diverse verschillen

Korte Inhoudelijke omschrijving

Een praktische en persoonlijke cursus voor onderwijsgevenden die de kwaliteit van hun leven en werkplezier willen vergroten. Je maakt kennis met de basisvaardigheden van mindfulness. Je krijgt een aantal praktische en effectieve oefeningen aangereikt waarmee je stap voor stap leert om meer in aandacht te leven en zodoende de kwaliteit van je leven te verhogen. Je leert bewust om te gaan met stress, vermoeidheid, burnout, chronische pijnklachten en andere gezondheidsklachten. Leerkrachten/ Ibers IntrinsiEQ/Paulien Gruintjes In overleg in dagdelen

Doelgroep cursisten Docent Aantal bijeenkomsten


3

Cursus Mindfulkids Mindfulness bij kinderen. In onze huidige High-‐Tech, snelle wereld , is het voor kinderen vrij gemakkelijk om overprikkelt te raken. Drukke schema’s van activiteiten na schooltijd en het voortdurend in contact staan met de vele elektronische apparaten, zuigen energie uit kinderen weg en zorgen voor spanning en vermoeidheid. En dan sturen we zo ook nog eens naar school, waar, van ze wordt verwacht dat ze zich concentreren en focussen. De druk om te presteren is voor kinderen tegenwoordig groter dan ooit. Kinderen hebben stress, maar krijgen geen hulpmiddelen om er mee om te gaan.

Waarom mindfulness in het onderwijs? Als leerkrachten willen we het allerbeste voor onze leerlingen en daarom is mindfulness in de klas een prachtig instrument om hen te helpen zichzelf te beschermen tegen al die prikkels. Net als bij volwassenen, helpt mindfulness, kinderen om een besef te ontwikkelen over wat er NU belangrijk is en leren ze ook van dit moment te genieten. Het helpt kinderen te luisteren naar hun lichaam en beter inzicht te krijgen in hun gedachten en emoties. Het helpt kinderen te pauzeren of te kalmeren. Door mindfulness zijn kinderen beter in staat om te gaan met alles wat er in deze wereld op hen afkomt. Studies hebben aangetoond dat door mindfulness bij kinderen toe te passen, ze een betere concentratie krijgen, meer kunnen focussen en hun geheugen beter zal worden. Mindfulness voor kinderen is een geschenk omdat ze het hun hele leven nog kunnen gebruiken.

De cursus De drie cursusavonden zijn gebaseerd op de mindfulnesstrainingen voor leerkrachten. Voorwaarde voor deelname is dan ook dat je de training voor leerkrachten eerst zelf hebt doorlopen. Tijdens deze cursus bieden we allerlei oefeningen aan om kinderen te leren hun aandacht te stabiliseren, te richten en verplaatsen. Ze leren hun binnenwereld waar te nemen zonder meteen te oordelen of erop te reageren. Ze leren om te gaan met rust en onrust op momenten dat die er zijn. “Lastige gedachten en gevoelens” te erkennen, niet weg te stoppen maar er hele vriendelijke aandacht aan te geven. En bovenal: ze leren aardig te zijn voor zichzelf. Mindfulkids werkt bij het leren doorbreken van gewoontepatronen: bijvoorbeeld het steeds maar denken dat je niet leuk of goed genoeg bent of meteen je boze gevoel uiten als je een boos gevoel hebt. Met behulp van de handvaten uit de cursus kunnen kinderen meer open staan voor geluk, krijgen ze meer zelfvertrouwen en durven ze meer zichzelf te zijn. Kinderen gaan zich uniek en waardevol voelen! “Je kunt de golven in je leven nu eenmaal niet tegenhouden, maar je kunt wel leren surfen”

De essentie van mindfulness is: aandacht en helder bewustzijn. Wat leert een kind? • • • • • • • •

concentratie te verhogen zelfvertrouwen te versterken meer rust in hoofd en lijf te ontwikkelen bewuster te zijn van impulsen en gedrag beter om te gaan met sombere buien en angstgevoelens Dat dingen vanzelf goed komen (minder piekeren) Gevoelens leren kennen; Niet op alles meer te hoeven reageren Cursusaanbod Samenwerkingsverband IntrinsiEQ 2016-‐2017

4

•

Vriendelijker te zijn voor jezelf en anderen

Vb van één van de lessuggesties: “Dieren willen de hele dag bewegen, net als wij., Toch kunnen ze ook heel stil zitten. De uil b.v. merkt wel wat er om zich heen gebeurt, maar hij reageert er niet meteen op. Hij zit stil, heel stil, terwijl hij ademt. Zijn uilenbuik bolt wat op en zakt weer in. Keer op keer. Wat een uil kan ,dat kunnen wij ook”. In de klas waar van alles gebeurt en waar vaak zoveel drukte heerst, lijkt de tijd tijdens de oefeningen even stil te staan. Doordat de oefeningen een aantal keren per week worden gegeven, wordt het effect van Mindfulness dat het heeft op de rust in de groep groter en gaan de kinderen zich er steeds beter door voelen. Ze zijn meer in de aandacht en houden de concentratie beter vast. En het mooie is, het mes snijdt aan twee kanten, want ook de leerkracht kan werkstress en spanningen, tijdig even tot rust brengen.

Wetenschappelijk onderzoek Het effect van Mindfullness bij kinderen is door de Universiteit van Amsterdam onderzocht door Dr. Eva van de Weijer-‐Bergsma en prof. dr. Susan Bögels. De resultaten laten zien dat kinderen die de training volgden onder andere minder angstig werden en beter sliepen. Kinderen die moeilijk met lastige emoties konden omgaan vonden dit minder lastig na de training. En kinderen met weinig lichaamsbewustzijn voelden na de training meer contact met hun lichaam konden hierdoor beter luisteren naar signalen van spanning, boosheid of angst.

Inhoud cursusavonden: • • • • • • •

basale kennis van mindfulness oefeningen voor kinderen opbouw van het MindfulKids programma het begeleiden van mindfulness oefeningen voor kinderen het creëren van de juiste sfeer om te starten met mindfulness mindful voor de groep staan technieken van bevragen van de meditatie-‐ervaringen van kinderen introductie van de aandachttraining op school en bij ouders “Ik wist nooit goed wat ik moest doen als mijn moeder zei: “Doe nou eens rustig!” Nu weet ik het wel. Ik doe de heksenpan oefening van school (Tom, 9 jaar)

Naam cursus Thema/categorie

Korte

Mindfulkids (voor deelname is mindfulness voor leerkrachten als basis vereist) o o o

Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften Creëert een positief onderwijs-‐ en opvoedklimaat Omgaan met diverse verschillen

Deze cursus biedt leerkrachten de mogelijkheid om kennis te maken met mindfulness voor kinderen. Je leert wat mindfulness voor je klas kan betekenen en voor Cursusaanbod Samenwerkingsverband IntrinsiEQ 2016-‐2017

5

inhoudelijke omschrijving

Methodiek

individuele kinderen. De cursus is toegankelijk en je krijgt tools mee waarmee je in de klas aan de slag kunt om kinderen prikkels te leren verwerken, te leren hoe om te gaan met lastige emoties of een ‘hoofd-‐vol-‐gedachten’ tot rust kunt brengen. Door deze cursus ben je als leerkracht beter in staat om leerlingen te ondersteunen en een positief sociaal-‐emotioneel klimaat te ontwikkelen in de klas Wordt in overleg met de school aangeleverd.

Doelgroep cursisten

Leerkrachten

Docent

IntrinsiEQ/Paulien Gruintjes

Aantal bijeenkomsten

In 2 dagdelen


6

Lezing het (hoog)sensitieve kind, een P(k)rachtig kind! Hoog sensitiviteit is een nieuwe theorie gestoeld op kennis en wetenschappelijk onderzoek van Elaine N. Aron, universitair docent psychologie en psychotherapeute in Amerika. Er is de laatste jaren steeds meer belangstelling ontstaan voor hoog sensitiviteit. Herken je als leerkracht dat je soms kinderen in de klas hebt waarvan je denkt ………. •

wat is dit nu?

•

Wat is er met dit kind aan de hand?

Je kunt de vinger er niet opleggen en het past niet echt in de bestaande diagnostiek. Toch weet je als leerkracht dat er iets niet klopt…. Maar wat is het dan wel? Een op de 5 kinderen is hoog sensitief. Vaak herkennen we ze niet. Ze zitten dan gewoon goed in hun vel. Als ze uit balans zijn, gaan we zoeken…… Wat is dit nu precies? Hoewel deze kinderen vaak creatief en slim zijn, krijgt het vaak het label angstig, teruggetrokken of druk/zenuwachtig te zijn. Een hoog sensitief kind is bedachtzamer en gevoeliger en raakt makkelijker overmand door emoties dan het gemiddelde kind. Het leeft en beleeft alles heel intens. Hoog sensitieve kinderen zijn gewone kinderen, met specifieke talenten, ze hebben alleen net even een andere aanpak nodig om lekker in hun vel te zitten. In deze lezing leer je de achtergrond van deze theorie en krijg je handvatten aangereikt. Hoe kun je het kind helpen op school, op welke manier leren ze het gemakkelijkst en wat hebben de ouders nodig om hun kind te begrijpen? Naam cursus

Lezing hoog sensitiviteit

Thema/categorie

Korte omschrijving

o o o o

Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften Creëert een positief onderwijs-‐ en opvoedklimaat Omgaan met diverse verschillen Weg kennen om hulp in te schakelen

inhoudelijke In deze lezing/cursus leer je de term ‘hoog gevoeligheid’ beter begrijpen. Je leert wat hoog gevoeligheid inhoudt, hoe een hoog sensitief kind de wereld ervaart en hoe jij het kind hierin kan begeleiden. Je krijgt nieuwe, verfrissende en waardevolle handvatten voor in de dagelijkse praktijk aangereikt waardoor je beter met hoog gevoelige kinderen kunt omgaan en ze beter tot hun recht kunt laten komen.

Doelgroep cursisten

Leerkrachten/ Ibers

Docent



1


7

Basistraining het (hoog)sensitieve kind, een P(k)rachtig kind! Hoog sensitiviteit verder begeleiden of een hoogsensitief kind in de klas vraagt om meer kennis. Wil je na de basistraining meer handvatten richting het kind maar ook richting ouders dan is dit voor jou een egschikte cursus. Hooggevoelige kinderen hebben soms een andere aanpak nodig. Hun voorkeur om prikkels te verwerken is vooral door te voelen en te ervaren. Ze willen graag geinspireerd worden. Ze hebben gevoel voor schoonheid en houden van de natuur. Soms vinden ze moeilijk aansluiting te vinden in de school en voelen zich regelmatig anders dan andere kinderen en kunnen stevig uit balans zijn. Dan zien we vaak introvert of juist heel reactief gedrag. Ze hebben meer kans op stress waardoor leer of gedrags problematiek kan ontstaan. Je leert hier tools voor in de groep en richting ouders: Waar zijn ze met hun aandacht? / Stress leren hanteren/ ontspanningsoefeningen die vlot zijntoe te passen in de groep/ om hulp vragen ( is vaak lastig voor ze)/ welke leerstrategie past bij ze?/werkplek/ hoe te werken met emoties?/ welke communicatie werkt het beste vanuit de leerkracht richting kind en richting ouders/ kracht van de gedachten/ en wat als het kind al “ teveel deuken” heeft opgelopen, waar zoek jje hup en hoe moet die hulp er dan uitzien? En alles wat je verder vragen wilt… We werken met praktijkvoorbeelden en eigen inbreng is wenselijk. Naam cursus

Basistraining 1 hoog sensitiviteit ( indien gewenst ,volg dan eerst de lezing en geef je vervolgens tegelijk ook op, voor de verdiepingstraining)

Thema/categorie

Korte omschrijving

o o o o

Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften Creëert een positief onderwijs-‐ en opvoedklimaat Omgaan met diverse verschillen Weg kennen om hulp in te schakelen

inhoudelijke In deze cursus leer je het hoog sensitieve kind nog beter begeleiden, je leert welke leerstrategieën deze kinderen vaak hanteren en waarin dat verschilt van andere kinderen. Ook welke communicatie bij deze kinderen en ouders het beste aansluit. Je krijgt diepere inzichten en meer tehoeretische achtergrond met daarnaast waardevolle handvatten voor in de dagelijkse praktijk aangereikt.

Doelgroep cursisten

Leerkrachten/ Ibers

Docent



3

Tijd

1 dagscholing


8

Cursus ik leer makkelijker anders; het visueel ingestelde kind. Doel: Het visueel ingestelde kind bewust laten worden van de eigen (leer)strategie en bewust zelf veranderingen aan laten brengen. Wat kun je als leerkracht doen.

“Ik denk in beelden, maar jij leert ons alles in woorden………….” Welkom in de wondere wereld van de beelddenkende leerling! Recente onderzoeken tonen aan dat er in elke klas toch zeker wel vier tot vijf beelddenkers zitten. Door het volgen van deze cursus leer jij als leerkracht deze beelddenkers in je lespraktijk te herkennen, beoordelen, begeleiden en je onderwijs er op in te richten.

Wat zijn beelddenkers? Beelddenkers zijn individuen die denken in beelden in plaats van in woorden. Ze hebben een andere brein organisatie dan auditief ingestelde leerlingen. Ze leren beter visueel dan auditief. En dat is dan ook meteen het grootste probleem waar deze kinderen in ons huidige onderwijssysteem tegenaan lopen. Ons schoolsysteem is gebaseerd om veel klassikaal en auditief onderwijs. Dat is jammer voor de visueel ingestelde leerlingen omdat zij hierdoor niet alles mee krijgen en vaak worden gezien als kinderen die niet mee kunnen komen. In groep 1 en 2 kunnen deze kinderen vaak nog gemakkelijk mee komen omdat daar veel visuele ondersteuning is bij alles wat de leerkracht uitlegt, maar zodra het lees en schrijfonderwijs in groep 3 start, ondervinden deze leerlingen vaak problemen bij het leren lezen, schrijven of rekenen omdat het onderwijs ondanks het digibord niet de leerstrategie van de beelddenker volgt bij de instructie en aanpak van nieuwe kennis. Leerkrachten kunnen deze leerstrategie zich meer eigen leren maken. Beelddenkers zullen bij deze leerkrachten beter presteren en makkelijker meekomen. Wordt een beelddenker niet herkent door een leerkracht, dan zullen de problemen in de overige jaren op de basisschool alleen maar toenemen. Meer docenten moeten dus in staat zijn om beelddenkers te herkennen, zodat hun bijzondere talenten kunnen worden ontwikkeld en problemen worden voorkomen. Leerproblemen en emotionele problemen gaan vaak samen. Als emoties bij een beelddenkend kind als vervelend ervaren worden, is het belangrijk om deze specifieke ervaring te neutraliseren. Wist je dat verwerken van emoties bij een beelddenkend kind anders werkt dan een auditief ingesteld kind?

Ordenen in het hoofd: Beelddenkers klagen vaak over “volle hoofden”, dagdromen meer, dit heeft te maken met het feit dat ze veel informatie in plaatjes en filmpjes opslaan maar het niet weten te ordenen. Kinderen kunnen hier ook zelf mee leren om te gaan. Zo kunnen ze geordend leren denken en nare gedachtes of emoties die ze vaak als plaatjes en filmpjes opslaan, leren doorbreken.


9

Met behulp van een specifieke methode (Matrix techniek) leren beelddenkers negatieve gevoelens, angsten en/of gedachten om te zetten naar neutrale of positieve gedachtes en gevoelens waardoor ze zich beter en blijer gaan voelen en beter gaan presenteren.

Inhoud cursus • •

Wat is beelddenken?

Uitleg over het herkennen en de theorie van beelddenkers.

•

Vragenlijst voor beelddenkers.

•

Leren hoe te leren.

•

Welke basisinformatie kun je het kind anders leren opslaan.

•

Wat kun je als leerkracht?

•

Volle hoofden opruimen en chaos in het hoofd.

Naam cursus

Beelddenken

Thema/categorie

Doelgroep cursisten

o Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften o Omgaan met diverse verschillen o Weg kennen om hulp in te schakelen o Werkt vanuit onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften o Begeleidende rol naar de leerkracht Tijdens deze cursus leer je wat beelddenken precies inhoudt. Je leert hoe beelddenkers leren en wat jij als leerkracht kunt doen om beelddenkers die vorm van onderwijs te kunnen bieden die ze verdienen. Na deze cursus ben jij als leerkracht beter in staat om leerlingen die beelddenkers zijn, sneller te herkennen en beter te begeleiden. Leerkrachten/ Ibers

Docent


Tijd

1 dagscholing

Korte inhoudelijke omschrijving


10

Lezing Systemisch werk Vanuit meergenerationele familie-‐ en gezinsproblematiek Voor leerkrachten/Ibers/directie In deze lezing kan je ervaring op doen met systemisch werk en een indruk krijgen wat systemisch werk voor jou kan (of zou kunnen gaan) betekenen.

Leer anders kijken naar problemen bij kinderen en zet een systemische bril op. Maak jij je zorgen om een kind en wil je meer handvaten en ondersteuning om gedrags-‐ en/of persoonlijkheid problematiek op een andere manier te leren benaderen? Raak begeesterd met deze heel nieuwe vorm van werken en maak kennis met systemisch werk, een krachtige methode om problemen bij kinderen te leren zien vanuit een systemisch perspectief zonder te werken vanuit het label van de DSM 5 klassificatie. Diverse scholen in Twente hebben middels een pilot gewerkt met deze nieuwe manier van werken met “ kind interne problematiek”. En jij hebt nu ook de kans om kennis te maken met deze methodiek en te ontdekken hoe je vanuit het kijken naar de systemen rondom het kind, de gedragsproblemen anders kunt bekijkenvan het kind of kunt helpen op te lossen door ouders/ leerkrachten te verwijzen naar deze nieuwe methode van hulpverlening.

Via systemisch werk, kijken naar problemen. Soms vertoont een kind ( of volwassene) gedragingen, waar je maar geen vat op kunt krijgen. Je hebt er genoeg aan gedaan om het gedrag te veranderen, maar het schijnt je maar niet te lukken. Je voelt een zekere mate van onmacht want jij wilt deze problemen graag oplossen. Er zijn legio redenen waarom kinderen bepaald gedrag vertonen. In sommige gevallen is de oorzaak van dit gedrag aanwijsbaar, maar in enkele gevallen is de reden onduidelijk. Systemisch werk is dan een bijzonder krachtig instrument om de dieperliggende oorzaak van het gedragsprobleem te ontdekken en aan te pakken.

Wat is systemisch werk? Systemisch werk gaat uit van de gedachte dat ieder mens deel uitmaakt van verschillende sociale systemen. Zo’n systeem is bijvoorbeeld het gezin, ,de vriendenkring, de klas of de school. Kinderen en ouders, maar natuurlijk ook leerkrachten maken deel uit van een familie/school en organisatie systeem, van waaruit veel van de verborgen boodschappen van de psyche van het kind of de volwassene valt te verklaren. Systemen kunnen uit balans raken door ernstige gebeurtenissen(verstoring of trauma). Dit kunnen recente gebeurtenissen zijn, maar kunnen ook in het verre verleden liggen, zelfs in vorige generaties. Hier kan een kind onbewust mee belast zijn en deze belasting kan een oorzaak zijn van de problemen bij het kind. Ongewenst gedrag is vaak het symptoom van een systeem dat ‘niet in orde’ is. Als deze bepaalde patronen in het systeem


11

van het kind worden ontdekt, wordt ook ineens helder waarom het van binnen bij het kind knelt en er problemen zijn ontstaan. Door op een systemische manier naar het kind te gaan kijken, kan het gedragsprobleem-‐ of persoonlijkheid probleem ineens vanuit een ander perspectief worden benaderd en kan het worden begrepen.

Franz Ruppert Dr. Franz Ruppert (hoogleraar psychologie München) heeft een psychotherapeutische methodiek ontwikkeld om deze patronen rakelings helder te krijgen en te neutraliseren. Onbewuste en/of bewuste trauma’s of gebeurtenissen in het leven van een kind, zijn of haar ouders of zelfs voorouders, kunnen namelijk een belangrijke oorzaak zijn van psychische en lichamelijke problemen bij het kind, de ouder of volwassene. Niet alleen zelfbeleefde trauma’s maken het leven moeilijker, maar ook trauma energie en de inhoud daarvan , kunnen van generatie op generatie aan elkaar worden doorgegeven. Onmacht, onbegrip, angst en psychische-‐ en lichamelijke kwetsbaarheid zijn daaruit voorkomende symptomen. Ook schijnbaar onoplosbare problemen tussen ouders en kinderen, tussen partners onderling en in het werk, blijken voort te komen uit traumatisering. Door middel van de traumamethodiek van Ruppert kunnen deze systemische problemen dan inzichtelijk gemaakt worden en kan er een aanzet worden gegeven tot de oplossing hiervan.


12

Basistraining Systemisch werk Vanuit meergenerationele familie-‐ en gezinsproblematiek Voor leerkrachten/Ibers/ directie

Inhoud cursus; Ben je in voor geheel nieuwe inzichten rondom gedrags problematiek/ lichamelijke klachten van kinderen en wil je graag echt kijken naar het kind, los van alle labels? Door het werk van Franz Ruppert, komt er nu steeds meer kennis over de problemen die kunnen ontstaan vanuit gezins-‐ en familiesystemen. In deze cursus maak jij als leerkracht /Iber of directeur kennis met de geheel nieuwe methodiek van Dr Franz Ruppert. Niet zozeer om er direct zelf mee te kunnen werken, maar om inzicht te krijgen in deze gehele nieuwe manier van kijken naar problemen bij kinderen. Je krijgt kennis van de theorie om zodoende te kunnen signaleren welke kinderen /ouders en leerkrachten baat zouden kunnen hebben bij deze methodiek. Je leert het gesprek aan te gaan met ouders vanuit een ander perspectief en zinvol en gericht te verwijzen naar deze specifieke doeltreffende vorm van hulpverlening. Er wordt voortdurend een vertaalslag gemaakt van de theorie naar praktijkvoorbeelden. Hierdoor wordt je al snel helder welke kinderen of volwassenen baat kunnen hebben bij deze nieuwe manier van werken. Is het moeilijk ouders of volwassenen te motiveren voor deze vorm van werken? Nee, juist omdat het hun eigen familiesysteem betreft, klinkt het hun logisch “in de oren” en is het tastbaar voor ze.

Inhoud: Theorie systemisch werk in de praktijk:

In de dagelijkse praktijk vallen daar o.a. de volgende problematieken onder: • Gedragsproblemen • Psychische problemen • Psychosomatische klachten • Leerproblemen (Volgend schooljaar wordt nog een verdiepingstraining aangeboden, hiervoor dient men deze basistraining te hebben doorlopen). Bij de bijeenkomsten wordt een cursus map uitgereikt ( 1 boek wordt aanbevolen te bestellen)

Pilot scholen Hengelo/Borne: Voorbeeld: Anne zat in groep 2 en sloot zich meer af voor haar omgeving. School en ouders dachten aan een vorm van autisme en ze stond voor een onderzoek op de wachtlijst bij Mediant. School wilde daar niet op wachten, gezien de ernst van de problematiek. Na afname van een genogram ( specifieke vragenlijst) werd al veel duidelijk. Het probleem van Anne zat niet bij haar, maar in het familiesysteem. Het bijzondere is dat de moeder 3 sessies via deze werkvorm heeft gedaan en dat al na de eerste sessie er zoveel met de moeder van Anne gebeurde, dat Anne spontaan zich al meer opende. Na 3 sessies ( 4 maand verder) was het probleem geheel verdwenen, hulp bij Mediant is afgezegd. Tot op heden is de situatie nog steeds blijvend. Moeder heeft een foto van haar gemaakt als bewijs: een meisje met een grote open blijde blik dat weer vrolijk mee huppelt in


13

haar groep. (Het psychiatrische verleden van oma en suïcide in het familie systeem waren de onderliggende factoren …) Tim was een jongetje dat plotseling begon op te vallen in de groep. Hij werd van het een op het andere moment extreem boos.. Eigenlijk dacht school aan verwijzing naar het SBO. Nooit eerder waren er problemen. De oorzaak was onvindbaar.. Vader deed een sessie systemisch werk en ontdekte zijn verborgen extreme boosheid die ergens lag in de WO 2 ervaringen en boosheid van zijn opa. (Deze boosheid werd via de traumastukken van opa doorgegeven aan vader, en vader gaf het onbewust weer door aan Tim. Door het bij vader op te lossen verdween de boosheid ook bij Tim). Intrinsieq werkt nu 3 jaar met deze methodiek zowel met leerlingen (als met ouders en met leerkrachten) met eigen vragen en ervaart nog iedere dag de verbazing van ouders en leerkrachten over de krachtige werkwijze en de vlotte resultaten. Dit leverde de samenwerking met Leerkrachten/ IB ers en ZAT teams en bedrijfsartsen op, die nu snel en vlot kunnen doorverwijzen naar deze vorm van hulpverlening. Naam cursus

Basistraining Systemisch werk

Thema/categorie

Doelgroep cursisten

Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften Omgaan met diverse verschillen Werkt vanuit het interactiemodel: van probleemkind naar een kind in een probleemsituatie o Werkt samen met de ouders. o Weg kennen om hulp in te schakelen o Kennis inzet expertise (Zorg In en Om de School) In deze boeiende cursus maak je kennis met de nieuwe methodiek systemisch werk. Je krijgt inzicht in een geheel nieuwe manier van kijken naar problemen bij kinderen ( volwassenen) . Je leert ontdekken dat je vanuit het kijken naar de sociale systemen rondom het kind ( de ouder of de volwassene) de gedrags/ liv cahmelijke problemen of leerproblemen van een kind anders kunt gaan interpreteren. Je krijgt kennis van de theorie om zodoende te kunnen signaleren welke kinderen /ouders en leerkrachten baat zouden kunnen hebben bij deze methodiek. Je gaat op een eenvoudig niveau zelf oefeningen doen waar je baat bij hebt voor jouw groep/ team. Je gaat zien/ ervaren hoe de methode werkt. Voor directies: nieuwe inzichten voor begeleidingsmogelijkheden van teamleden met eigen problematiek. IntrinsiEq coacht veel leerkrachten/ docenten via deze invalshoek. Met diepgaande en blijvende effecten. Leerkrachten die voorheen mogelijk verwezen werden naar een psycholoog, doen er ook goed aan dit eens te verkennen. Directies die meer willen weten, kunnen ook vragen om een orienterend intakegesprek. Leerkrachten/ Ibers/directie

Docent



2x dagscholing

o o o



14

Vreedzame school De Vreedzame School: verantwoordelijkheid nemen voor elkaar en voor de gemeenschap. In een tijd waarin de media vol staan met berichten over allerlei conflicthaarden met veel verdriet en ellende tot gevolg, maakt de naam ‘de Vreedzame School’ nieuwsgierig. Wat is een Vreedzame School? Welke ambities horen hier bij?

Eind jaren ’90 is de Vreedzame School opgestart met de ontwikkeling van een programma voor basisscholen. De opzet was dat kinderen en leerkrachten leren om conflicten op een vreedzame manier op te lossen. Het is inmiddels uitgegroeid tot een aanpak voor sociaal-‐emotionele ontwikkeling en burgerschapsvorming. Inmiddels zijn er meer dan 500 scholen in Nederland bezig met dit programma. Een van de speerpunten is om leerlingen verantwoordelijkheid te leren nemen. Dit onderdeel sluit mooi aan bij burgerschapsvorming.

Een school die dit op een prachtige manier heeft ingepast in zijn pedagogisch klimaat en het aanbod voor sociale competentie is de b.v. de Christelijke Basisschool de Brug in Klazienaveen. Kinderen (en leerkrachten) dragen hier actief bij aan een school waar het prettig leren en werken is. Leerlingparticipatie is bij Basisschool de Brug essentieel.


15

Brede aanpak De Vreedzame School is een aanpak sociaal-‐emotionele ontwikkeling en burgerschapsvorming, waarbij de klas en de school beschouwd wordt als een leefgemeenschap. Kinderen worden gezien en gehoord. Ze krijgen een stem en leren een democratisch burger te zijn. Openstaan voor verschillen en deze kunnen overbruggen, conflicten op een goede manier oplossen, een bijdrage leveren aan het algemeen belang en actief verantwoordelijk zijn voor de gemeenschap staan hierbij centraal. Kinderen ervaren dat ze ertoe doen.

De lessen vormen de basis om het gezonde gedrag aan te leren. Daar blijft het echter niet bij. Het zal het uitgangspunt worden van waaruit het handelen tussen leerlingen, leerkrachten en ouders verder uitgebreid wordt. Dit geldt voor alle interacties op school, zowel in de klas, op het schoolplein als tussen volwassenen onderling. De Vreedzame School streeft er naar om kinderen te leren: • -‐op een positieve en zorgzame manier met elkaar om te gaan • -‐op een democratische manier met elkaar beslissingen te nemen • -‐constructief conflicten op te lossen • -‐verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar en voor de gemeenschap • -‐open te staan voor verschillen tussen mensen. Doelen op leerling-‐niveau: Overleg, menings-‐ en besluitvorming: een standpunt hebben, opkomen voor eigen standpunt, luisteren naar anderen, verplaatsen in standpunt anderen, debatteren, argumenteren, bereidheid van standpunt te veranderen, compromissen sluiten, loyaal aan genomen besluit zijn, rekening houden met minderheidsstandpunt, kritisch denken, informatie inwinnen en kritisch analyseren Omgaan met conflicten: inzicht in en kennis van conflictoplossing, inzicht in eigen stijl van conflictoplossing, verplaatsen in positie van de ander, onderhandelen, win-‐winoplossing nastreven, afzien van fysiek of mentaal geweld, kennis van mediatie, mediatievaardigheden, omgaan met boosheid in een conflict Artikel leerlingmediatie (JSW) Verantwoordelijkheid voor gemeenschap: verantwoordelijkheid voor elkaar, verantwoordelijkheid voor klas, school en buurt, zorgzaamheid, rechtvaardigheids-‐gevoel, participatie, initiatieven nemen, meepraten en meedenken, aan regels houden, samenwerken, behulpzaamheid Artikel leerlingen verantwoordelijkheid leren nemen (Praxis Bulletin) Artikel De Knikkercommissie (JSW) Open staan voor verschillen: tolerantie, aanpassen aan andermans regels en gewoonten, respect voor andere levensopvattingen en stijlen, inleven in de ander – in andere culturen – in andere levensomstandigheden, constructief omgaan met vrijheid van meningsuiting of godsdienst, onderscheid tussen vooroordeel en oordeel, kennis levensbeschouwelijke stromingen Democratische geletterdheid: democratische instituties (Tweede Kamer, grondwet e.d.), democratische spelregels, rechten en plichten in een democratie, democratische principes (verkiezingen, achterban, vertegenwoordiging), rol van de media in democratie


16

Op schoolniveau streeft het programma naar een positief sociaal en moreel klimaat waarin: • -‐Leerkrachten prettig werken • -‐Handelingsverlegenheid bij leerkrachten voorkomen wordt. • -‐Kinderen zich veilig voelen • -‐Kinderen zich gehoord en gezien voelen • -‐Iedereen bereid is zich te verplaatsen in de ander • -‐Iedereen op een positieve manier met elkaar omgaat en de eigen kracht van kinderen benut. Om deze doelen te bereiken is een intensief implementatietraject nodig. Het gaat immers verder dan een les geven. Het gaat over professioneel handelen en het rolmodel kunnen zijn. Daarom wordt dit traject over twee schooljaren vorm gegeven. Opbouw Vreedzame School: De aanpak is in blokken opgebouwd die in wekelijkse lessen terugkeren in de klas. Hier wordt het nieuwe gedrag aangeleerd om het op andere plekken verder te ontwikkelen: • Blok 1. Wij horen bij elkaar – Groepsvorming en positief sociaal klimaat • Blok 2. We lossen conflicten zelf op – Conflicthantering • Blok 3. We hebben oor voor elkaar – Communicatie • Blok 4. We hebben hart voor elkaar – Gevoelens • Blok 5. We dragen allemaal een steentje bij – Verantwoordelijkheid • Blok 6. We zijn allemaal anders – Diversiteit Coöperatief Leren: In de Vreedzame School wordt regelmatig gebruikt gemaakt van coöperatieve structuren. Zo leren kinderen van en met elkaar. Deze werkvormen kunnen ook in andere lessen gebruikt worden zoals rekenen of aardrijkskunde. De Vreedzame Schoolles is zo de basis vanwaar op vele manieren een transfer gemaakt kan worden naar andere delen binnen de school. Op die manier blijft het niet bij een lesje, maar wordt het de basis van je handelen binnen je hele school. Grip op de groep: In het eerste blok staan groepsvorming en positief sociaal klimaat centraal. Dat is belangrijk, want in de eerste weken van het schooljaar vormt een groep zich. Als de groep zich uiteindelijk gevormd heeft, blijft het de rest van het jaar min of meer hetzelfde. Het is dus zaak om aan het begin van het schooljaar hier heel bewust mee om te gaan om de klas zo tot een positieve groep te helpen vormen. Burgerschap: Het blijkt nogal eens moeilijk te zijn voor scholen om handen en voeten te geven aan burgerschapsvorming. De Vreedzame School sluit aan bij de doelen en geeft hier heel praktisch vorm en inhoud aan. De Onderwijsraad heeft de Vreedzame School zelfs in haar advies opgenomen mbt burgerschapsvorming. • Advies Onderwijs Raad burgerschapvorming • De Vreedzame School; Oefenplaats voor burgerschapsvorming • Micha de Winter: Kinderen moeten democratiche ervaringen opdoen Anti-‐pestprogramma De Vreedzame School is een aanpak die door het NJI erkent wordt als een aanpak die zowel preventief als curatief werkt. Het is echter een aanpak die breder is dan enkel anti-‐pesten. Via de link is meer te vinden over de resultaten van het onderzoek van NJI mbt anti-‐pestprogramma’s Uiteindelijk is het belangrijk bij het kiezen van een aanpak sociaal-‐emotionele ontwikkeling en burgerschapsvorming dat het goed past bij de visie en doelen van de school en het team. Draagvlak. Ervaring is hierbij belangrijk om een goede keuze te maken. Organiseer altijd een kennismakingsbijeenkomst om het team een goed idee van de aanpak te laten krijgen. Daarnaast is draagvlak essentieel. Een grote meerderheid van het team moet achter de aanpak staan om te kunnen starten met de Vreedzame School. Ook vraagt dit om een ervaren trainer, gezien het feit dat leerkrachten zich niet alleen bezig houden met


17

klassenprocesssen, maar er ook iets gevraagd wordt van hun individuele persoonlijkheids en teamontwikkeling in dit proces. Daarbij moet de trainer in staat zijn om op al die niveaus te schakelen. Ook zal de trainer zich als (neutrale) ervaren gesprekspartner richting ouders moeten kunnen bewegen. En zo is dan deze investering uiteindelijk in het gedrag van de kinderen terug te zien.

Naam cursus

Implementatie traject Vreedzame school

Thema/categorie

Doelgroep cursisten

Onderwijs-‐ en ondersteuningsbehoeften Omgaan met diverse verschillen Werkt vanuit het interactiemodel: van probleemsituatie naar een kind in een oplossingssituatie o Opleiding leerlingmediatie o Werkt samen met de ouders. o Werken aan veiligheid in en om de school Implementatietraject van 2 jaar Directies die meer willen weten, kunnen ook vragen om een orienterend intakegesprek. Schoolteams

Docent

IntrinsiEQ/ Trainer Paulien Gruintjes

o o o



Ib netwerk en teams)

Recommend Documents