Schoolondersteuningsprofiel School:
Obs de Ontdekking
Contact gegevens:
Kraaiennest 6 1319DA Almere
Directie en IB:
H van Kooten en H.Vrind IB: M.van Rooij, E.Huber en I. van Heijst.
Inleiding Alle scholen zijn in het kader van de Wet Passend Onderwijs verplicht om een schoolondersteuningsprofiel op te stellen. De inhoud van het profiel wordt in de wet als volgt omschreven: “een beschrijving van de voorzieningen die zijn getroffen voor de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven”. Het ondersteuningsprofiel is tevens het document op basis waarvan de school kan beargumenteren of het wel of niet aan de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van een leerling kan voldoen. Het ondersteuningsprofiel geeft een beeld op twee niveaus: Basisondersteuning: o Preventieve en lichte curatieve interventies; o Onderwijsondersteuningstructuur; o Planmatig werken; o Basiskwaliteit; o Handeling -en opbrengstgericht werken; o Meer- en hoogbegaafdheid. Extra ondersteuning: De extra ondersteuning beschrijft de specifieke mogelijkheden van de school, die verder gaan dan de afspraken die gemaakt zijn over de basisondersteuning. De extra ondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen. Deze arrangementen kunnen licht en kortdurend van aard zijn, of zwaar en langdurig. De arrangementen worden door de school gerealiseerd al dan niet met behulp van middelen, menskracht of expertise van buiten de school.
Onderwijsvisie / schoolconcept Visie van de school: Wie zijn wij in 2019? In 2019 zijn wij een school die nog steeds in ontwikkeling is en dit is mede het gevolg van het steeds weer verhogen van onze eigen norm. Een school die niet stil staat, maar voortdurend in ontwikkeling is. Iedereen is ook daadwerkelijk eigenaar van de eigen ontwikkeling. Een school die uit kinderen en teamleden het maximale weet te halen, maar ook helder weet waar de grens ligt qua mogelijkheden en dit goed weet te communiceren. Feedback geven en ontvangen is vanzelfsprekend. Kinderen en teamleden ontwikkelen hun talenten in de breedste zin van het woord en excelleren binnen de eigen mogelijkheden. Daltonschool obs de Ontdekking is voor de buurt en de regio. Herkenbaar onderwijs voor kinderen, ouders en teamleden. We zijn nog steeds een school die rust, regelmaat en respect uitstraalt. De Ontdekking is een school waar kinderen met zorg aan de onderkant goed worden opgevangen, er oog en aandacht is voor de middengroep, maar waar we optimaal gespecialiseerd zijn als het gaat om zorg aan de bovenkant. Een school waar we alle niveaus optimaal kunnen bedienen en het maximale uit ieder kind weten te halen. Een school waar ouders en leerkrachten nog steeds graag voor kiezen. Wat betreft ‘ouderbetrokkenheid’ zijn de 5 partnerschapsvormen te weten maatschappelijk- , pedagogisch-, didactisch-, formeel- en informeel partnerschap volledig geïntegreerd en gestructureerd. Hierdoor wordt de samenwerking tussen school en thuis nog beter. Kinderen presteren hierdoor beter en ouders zijn nog meer betrokken bij de school. Kortom; De Ontdekking is een school met een herkenbare heldere koers en de juiste school voor het kind. Een school waar ouders trots zeggen: “Mijn kind zit op de goede school, mijn kind zit op De Ontdekking”. Daltononderwijs heeft als basis “wederzijds vertrouwen”.
Basisondersteuning Preventieve en licht curatieve interventies 1. Vroegtijdige signalering van leer-, opgroei- en opvoedproblemen. De leerlingen worden vanaf de start bij ons op school gevolgd. Dit begint met het afnemen van een uitgebreide intake. Hiernaast hebben wij Rond de tafel gesprekken. Om samen met ouders en kind een zo goed mogelijk beeld te krijgen waar de leerbehoefte(n) van de leerling ligt. Wanneer er problemen zijn op het gebied van leren, opgroeien of opvoeden gaan we in overleg met ouders op zoek naar mogelijkheden en oplossingen. 2. De zorg voor een veilig schoolklimaat. Naast een rustige en respectvolle omgang tussen leerling, leerkracht en ouders wordt op onze school gewerkt met de Kanjertraining. Deze training wordt in alle klassen gegeven. Alle collega’s zijn of worden hiervoor geschoold. In schooljaar 2015-2016 zal ook het sociaal-emotioneel leerlingvolgsysteem worden
3.
4.
5.
6.
ingevoerd.(Kanvas) Een aanbod voor leerlingen met dyslexie. In ons basisaanbod is nadrukkelijk gekozen voor een preventieve aanpak van lees- en spellingproblemen die overeenkomt met de aanpak van de gangbare extra begeleiding voor dyslectische leerlingen. Hierdoor ontstaan minder problemen en de problemen die er zijn kunnen over het algemeen goed binnen de basisaanpak worden begeleid. Voor de zeer ernstige dyslecten is ons onderwijs aanbod eigenlijk niet toereikend. Kurzweil zou ondersteuning kunnen bieden mits dit door passend Onderwijs Almere gefaciliteerd gaat worden. Een afgestemd aanbod voor leerlingen met een boven gemiddelde intelligentie. De school beschikt over twee Neo klassen voor hoogbegaafde leerlingen waar een specifiek aanbod wordt verzorgd voor deze doelgroep. Daarnaast worden er in de reguliere groepen gewerkt met een plusaanbod (compacting en levelwerk). Voor de leerlingen die nog meer uitdagingen nodig hebben bieden wij de mogelijkheid deel te nemen aan Zoldermuizen (gr 1/2) en Breinbrekers (gr 3 t/m 8). Daarnaast maken wij vanaf de oprichting gebruik van het Talentenlab (Extern). Zo bedienen wij onze leerlingen zoveel mogelijk op maat. Binnen de formatie zijn hier ook collega’s voor aangesteld om de continuïteit te waarborgen. Aanpak gericht op sociale veiligheid en voorkomen van gedragsproblemen. Er wordt actief vorm gegeven aan de begeleiding van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen d.m.v. het algemeen pedagogisch handelen van de leerkracht en de inzet van de Kanjertraining. De Kanjertraining wordt preventief in alle groepen ingezet. De Kanjertraining is een weerbaarheidstraining. Wij streven naar het ontwikkelen van een eigen sociaal emotioneel LVS in relatie tot leerbehoefte/stijl. Dit omdat de huidige instrumenten in onze optiek nog niet voldoende informatie opleveren om goed te kunnen afstemmen op de behoefte(n) van het kind. In schooljaar 2015 wordt wel gestart met het LVS Kanvas die aansluit op de Kanjertraining. Dit zodat we nog beter in staat zijn te kunnen afstemmen op onderwijsbehoeften. De school werkt op basis van de regulatieve cyclus. HGW is een aanpak die zich kenmerkt door een cyclische gang. De analyse van ondersteuningsbehoeften leidt stapsgewijs via een plan tot passend handelen van de leraar. Diens handelen wordt vervolgens op basis van monitoring en evaluatie waar nodig bijgesteld. Een benadering die ervoor kan zorgen dat HGW daadwerkelijk betekenis krijgt voor een passend pedagogisch-didactisch repertoire is een zo functioneel mogelijke inrichting van deze cyclus, in nauwe aansluiting op de methodes, pedagogische benaderingen en didactische praktijken die de school al kent. Dat betekent dat we moeten uitgaan van leerkrachtvaardigheden die in iedere fase van de cyclus aan de orde zijn. In beknopte vorm denken we aan het volgende: 1. De leerkracht onderzoekt: om de ontwikkeling van leerlingen te begrijpen moet de leraar systematisch gegevens verzamelen uit de beschikbare bronnen, het LOVS, methodegebonden toetsen, observatie van leerprocessen, de leerling, de ouders. Al deze informatie wordt verwerkt in de pedagogische onderlegger en het Groepsoverzicht. 2. De leerkracht interpreteert: de leraar systematiseert gegevens, onderscheidt
onderlinge verbanden, toetst de gegevens aan normen en formuleert uiteindelijk op basis van dat alles ‘werkproblemen’ (wat hebben mijn leerlingen nodig). 3. De leraar reflecteert op zijn handelen: de leraar bespiegelt zijn professionele handelen en overweegt alternatieven die meer adequaat kunnen voorzien in wat leerlingen nodig hebben. 4. De leraar plant: een plan dat de leraar ondersteunt, dat de neerslag vormt van de professionele reflectie, dat het handelen concretiseert en dat geen elementen bevat die elders al hun uitwerking hebben gekregen (de lesstructuur van de methode of de organisatorische routines in de groep etc). De periodisering in het plan sluit zo nauw mogelijk aan bij de structuur van het leerplan (de thema’s in de onderbouw, de blokken in de methode). 5. De leraar voert uit: de leraar praktiseert het geëigende klassenmanagement en past de pedagogische en didactische interventies uit het plan vakbekwaam toe. 6. De leraar monitort: op basis van dagelijkse observaties (diagnostische vragen/gesprekken, reflectie met leerlingen op hun werk; verwoorden van aanpakgedrag) stelt de leraar zijn handelen bij. In kort bestek doorloopt de leraar hierbij alle voorgaande stappen –onderzoeken, interpreteren, reflecteren, plannen en uitvoeren. 7. De leraar evalueert: de leraar onderzoekt in welke mate de doelen zijn behaald, waarmee de cyclus opnieuw in gang gezet wordt. Dit gebeurt 4x per jaar. De leraar hanteert in iedere fase relevante werkkaders, zoals aspecten van effectief rekenonderwijs, een pedagogische methodiek, een bewezen aanpak voor leerlingen die bovengemiddeld begaafd zijn.
De cyclus heeft een regulatief karakter: scherp gedefinieerde en goed ingekaderde ‘werkproblemen’ ondersteunen op basis van data-analyse de professionele reflectie en reguleren het beroepsmatige gedrag. Bij het doorlopen van de cyclus benutten de leraren zoveel mogelijk wat ze voorhanden hebben, bijvoorbeeld de methodes met hun instrumenten voor onderzoek, didactische principes, inhoudelijke opbouw en ondersteunende materialen. Ook denken we aan het pedagogische programma van de school met zijn mogelijkheden tot analyse, interactie met de leerling en regulering van diens gedrag. Specifieke afstemming op onderwijsbehoeften sluit daarmee nauw aan op de praktijken waarvoor de school heeft gekozen.
Onderwijsondersteuningstructuur
De school beschikt over twee speciaal geschoolde leerkrachten voor het lesgeven aan hoogbegaafde leerlingen. Om de voortgang te waarborgen leiden wij als school LIO’ers op. Daarnaast hebben drie ib’ers zich gespecialiseerd in de zorgverbreding voor meerbegaafde leerlingen in de reguliere klassen van de school. Wij werken aan een schoolbreed aanbod voor meerbegaafde leerlingen. Een collega start schooljaar post HBO opleiding intern begeleider.
De school beschikt over een collega die afgestudeerd onderwijskundige is en de master SEN heeft gedaan. Twee leerkrachten die de Teach the Teachers opleiding voor meer- en hoogbegaafdheid hebben gedaan en in die hoedanigheid hun expertise delen met andere scholen. Drie collega’s hebben zich gespecialiseerd in autisme. Twee van de drie hebben jarenlange ervaring in het werken met cluster4 leerlingen vanuit het werk bij SGA. In schooljaar 2015-2016 start een collega met een post HBO autisme coach. Twee collega’s hebben de opleiding tot opvoedcoach gedaan. Er is een taal coördinator en 3 lees coördinatoren. Twee collega’s zijn rekenspecialist. Schooljaar 2015-2016 starten we met het opstellen van expert teams. Er zijn 4 collega’s die zich scholen in TOS en dat zullen er ook 4 zijn voor Dyscalculie. De leer-, opvoedings- en ontwikkelingsbehoeften van de leerlingen worden vastgelegd in het groepsoverzicht. Hierin wordt zo concreet mogelijk geformuleerd wat de leerling nodig heeft van de leerkracht, zijn groepsgenoten, de lesstof en / of de leeromgeving (inclusief buitenschoolse omgeving en ouders). De leerlingen worden begeleid op basis van het op hen afgestemde aanbod in het groepsplan. Wij streven daarbij zoveel mogelijk naar de doelen van het betreffende leerjaar. Er wordt vooral gedifferentieerd in leertijd, oefenstof en instructietijd die de leerlingen nodig hebben om de doelen te behalen. De groepsplannen worden vier keer per jaar geëvalueerd. In de groepsbesprekingen met de intern begeleider wordt bekeken of het aanbod toereikend is voor de leerlingen en voor welke leerlingen eventuele extra acties nodig zijn. Deze leerlingen worden besproken in de leerlingbespreking en/of het zorgteam om de aard van de vervolgacties te bepalen. In dit proces vindt altijd een gesprek met de ouders plaats om hun visie en wensen t.a.v. de begeleiding van hun kind te bespreken om mee te kunnen nemen.
Per wijk is er een ondersteuningsteam beschikbaar en inzetbaar. Dit team op wijkniveau bestaat uit: o Adviseur Leerlingzorg (GZ-psycholoog en/of orthopedagoog); o Collegiale Consultant; o Ambulant Begeleider; o Schoolmaatschappelijk werk (GGD); Tevens werken scholen binnen het Ondersteuningsteam samen met de jeugdarts, jeugdverpleegkundige en logopediste van de GGD.
Periodiek vindt er een zorgteam (ZT) overleg plaats. Het ZT bestaat uit een jeugdverpleegkundige, schoolmaatschappelijk werkster en een adviseur leerlingzorg. Met dit team worden de leerlingen besproken waarvoor in de leerlingbespreking is vastgesteld dat nader onderzoek en / of extra begeleiding gewenst is om de onderwijsbehoeften te verhelderen of te kunnen realiseren. Verder werken wij samen met het Regionaal Instituut Dyslexie, Fornhese (centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie), verschillende vrij gevestigde logopedie praktijken en onze vaste ambulant begeleidster vanuit Passend Onderwijs Almere. Oké op school is ook een partner. Daarbij is sinds schooljaar 2015-2016 het wijkteam bij gekomen. Deze partners sluiten op geplande data aan bij de bijeenkomsten van de scholen. Verder wordt er samengewerkt met IWAL, Stichting Taalhulp en Kentalis. Het ondersteuningsplan / zorgplan is op te vragen bij de directie van de school
Planmatig werken Als een school planmatig werkt hanteert de school een goede manier om na te gaan welke onderwijsbehoefte leerlingen hebben. Op basis daarvan organiseert ze een passend onderwijsaanbod en evalueert dat regelmatig. Als het nodig is kan de school bovendien aanvullende expertise van buiten inschakelen. Zie hiervoor het rapport van bevindingen schoolrapport inspectie. http://www.onderwijsinspectie.nl
Basiskwaliteit van het onderwijs Dit aspect van de basisondersteuning verwijst naar het toezichtkader van de inspectie van het onderwijs en naar het meest recente oordeel van de inspectie van het onderwijs over de kwaliteit van de school. Oordeel van de inspectie: In maart 2014 hebben wij het predikaat basisarrangement ontvangen. Tussen 2014 en heden heeft de inspectie geen aanleiding gevonden om vervroegd te komen aangezien de opbrengsten op of boven het landelijk gemiddelde zijn. Vastgesteld ondersteuningsprofiel Het Seminarium voor Orthopedagogiek heeft een profielscan uitgevoerd op 30 maart 2013. Deze scan bestaat uit: o Een zelfevaluatiescan, ingevuld door alle medewerkers van de school; o Het bestuderen van o.a. schoolplan, de schoolgids, het inspectieverslag en groepsplannen; o Klassenobservaties; o Een gesprek met directie en IB;
o Een gesprek met leerlingen en ouders; o Een teambespreking m.b.t. de resultaten van de scan en het verkennen van de ambitie. Op basis van deze scan is het volgende profiel vastgesteld: De school heeft het profiel van een netwerkschool, het team heeft de ambitie uitgesproken een brede zorgschool te willen worden, mits dit realistisch is. Na interne gesprekken en kijkend naar onze kracht heeft de Ontdekking gekozen voor het profiel een smalle zorgschool. Obs de Ontdekking profileert zich als school met expertise in het hoog- en meerbegaafde kind. Daarbij is in de school expertise aanwezig binnen ASS (autisme) . Maar voor zowel bij het hoog- en meerbegaafde kind als binnen ASS mag dit nooit ten koste gaan één ieders welbevinden en veiligheid. Individu, klas, collega, team en ouders. Het verslag van de profielscan is op te vragen bij de directie van de school.
Hier een aantal verwijzingen uit onze Profielscan: “Vanuit de intrinsieke motivatie vanuit het team blijft de wens zoveel mogelijk plaats te bieden aan alle leerlingen. Op basis van alle gesprekken, analyses en acties kan geadviseerd worden op de ingeslagen weg voort te gaan. De begeleider heeft gezien dat de school serieus werk maakt van een aantal veranderonderwerpen. Het is dan ook logisch dat een aantal systemen ‘under construction’ zijn. De voornaamste aandachtspunten die uit deze dag voortvloeien zijn: - De ouders als educatieve partners - Het gebruik van computers ter sprake brengen - Optimaliseren van het bestaande systeem - Houd de doorgaande lijn in de gaten, vooral als het gaat om elementaire zaken, het werken binnen de groep, communicatie met leerlingen, - Het leren werken met coöperatief leren, een systeem van samenwerkend leren. Naast alle aspecten die door leerkrachten zelf verwoord zijn, lijkt de school goed op weg een aantrekkelijke school te worden voor bepaalde doelgroepen. In de groepen is gezien dat leerkrachten over het algemeen hun onderwijs op een aangename wijze weten te organiseren. De eigen identiteit is door de hele school zichtbaar, maar vooral ook merkbaar. Het is een Daltonschool en niet alleen op papier. Opvallend is dat zowel de ouders als de leerlingen hierover positief zijn geweest tijdens de gesprekken, die in een vertrouwde sfeer werden gevoerd. De leerlingen in de groepen waren erg bereid de begeleider te woord te staan en wisten goed te vertellen hoe het systeem binnen de groep werkt. De leerlingen laten bovendien zien dat ze de mate van zelfstandigheid goed aan kunnen, intern gemotiveerd. De rust binnen de school, maar ook binnen de groepen valt eigenlijk meteen op. Vanuit een innerlijke drive wordt er hard gewerkt. Geen enkele keer zagen of hoorden we corrigerende woorden of gebaren door de leerkracht, een mooi compliment! Tot slot mag de school gecomplimenteerd worden voor de eensgezindheid die we
hebben ervaren tijdens het bezoek aan de school en aan de groepen.”
Dit was 2013. Aandachtspunten zijn anno 2015 verwerkt of nog steeds in ontwikkeling. Dit omdat wij vinden dat het proces nooit af is.
Ambitie In vervolg op het vastgestelde profiel wordt ook beschreven hoe de school zich wil ontwikkelen. Daarmee wordt inzichtelijk welke mogelijkheden er in de toekomst waarschijnlijk zullen zijn. De school wil zich ontwikkelen naar het volgende profiel: Een smalle zorgschool die zich zal blijven ontwikkelen voor het hoog- en meerbegaafde kind. ASS (autisme) zal niet meer zo nadrukkelijk worden vermeld als in 2013. Dit omdat binnen de Ontdekking de ambitie is uitgesproken expert teams op te starten en deze uit te bouwen. ASS valt binnen een van deze op te zetten teams. Enkele andere op te richten teams zijn:
TOS, Dyscalculie, Dyslexie, A(d)HD.
Deze kunnen in de aankomende jaren worden aangevuld of worden bijgesteld.
Extra ondersteuning:
Arrangement
Invulling
De school heeft een aanpak voor leerlingen die een ontwikkelingsvoorsprong hebben of meer- of hoogbegaafdheid zijn.
Deskundigheid: De school biedt individuele aandacht tijdens de gehele onderwijstijd. De leerkrachten hebben specialistische kennis meer- en hoogbegaafdheid en de uitwerking daarvan. De professionele houding van de medewerker is hierop afgestemd. Ook krijgen zij jaarlijks handvatten/scholing dit te herkennen en naar te handelen. De school beschikt over leerkrachten die zich verdiept hebben en getraind zijn in het onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen. Daarbij zijn in het schooljaar 2014-2015 leerkrachten aangenomen die voor de meer-en
hoogbegaafde leerlingen binnen de school een passend onderwijsaanbod buiten de klas bieden in de vorm van Breinbrekers en Zoldermuizen. Niet alleen binnen de NEO groepen, maar ook voor de hoog- meerbegaafde leerlingen in de reguliere groepen is er binnen onze school aandacht. Middels een interne PCL wordt gekeken of de voorwaarden om deel te kunnen nemen aan het plusaanbod voldoet. Dit om steeds goed te checken of we de juiste ‘dingen’ doen en om beslissingen niet te afhankelijk te maken van de desbetreffende leerkracht. Aandacht en tijd: Het onderwijs sluit aan bij de ontwikkeling van de leerling. De basisleerstof wordt compact aangeboden, waardoor meer tijd over is voor verdieping en verbreding. Het accent van de begeleiding ligt op het leren leren het inspireren en het onderzoekend leren (stimuleren van een levenlang leren) Voorzieningen: Reguliere deel: Wij sluiten op verschillende manieren aan op de leerbehoefte van de meer-en hoogbegaafde leerlingen binnen onze school. Compacten van de basisstof en verbreden met aanvullende materialen, waarmee het denken meer wordt gestimuleerd is de eerste manier. Voor kinderen die zich fijn voelen bij vrijere opdrachten en niet zozeer de behoefte hebben om meer werk te krijgen uit werkboekjes is er 1 á 2 keer in de week plusklas. Dit wordt al ingezet vanaf de kleuters tot eind groep 8. Daarbij maken wij ook al meerdere jaren gebruik van Talentenlab. Neo afdeling: Wij beschikken over twee separate groepen voor hoogbegaafde leerlingen. Dit zijn kleinere groepen van maximaal 21 kinderen die naast een verkort basisprogramma vaklessen krijgen aangeboden, zoals GO, Science, Chinees en Muziek. Hiervoor zijn vakdocenten beschikbaar. Gebouw: Er zijn twee separate groepen voor hoogbegaafde leerlingen. Zij zijn gehuisvest in twee klaslokalen. Deze wijken niet af van de overige lokalen. Daarnaast is er een pluslokaal ingericht. Er zijn geen speciale voorzieningen m.b.t. het gebouw
aanwezig. De leerlingen van de Neo afdeling beschikken allemaal over een laptop en voor het plusaanbod zijn er 16 Ipad’s beschikbaar ter ondersteuning van het leren. Samenwerking: De leerkrachten van de school werken nauw samen met de ouders, vakdocenten en scholen voor voortgezet onderwijs i.v.m. een doorgaande lijn in het onderwijsaanbod.
Waar houdt onze expertise op? Obs de Ontdekking heeft de ambitie uitgesproken om zoveel mogelijk kinderen in hun onderwijsbehoeften te voorzien. Maar dit moet je wel waar kunnen maken. Juist dat vinden wij ook. Het kind staat centraal maar soms, zelfs met de beste intenties van een ieder op deze school, lopen wij ook tegen onze grenzen aan. Om teleurstellingen te voorkomen en heldere verwachtingen te scheppen naar één ieder hier een opsomming voor leerlingen die wij geen passende plek kunnen bieden. Dit omdat wij niet kunnen voldoen aan de gevraagde behoeften!
Als er naast een vastgestelde diagnose zoals hoog- of meerbegaafdheid ook sprake is internaliserende en/of externaliserende gedragsproblematiek en bij warme overdracht blijkt dat wij handelingsverlegen zijn, Autisme in combinatie met laagbegaafdheid (IQ <80), A(D)HD in combinatie met laagbegaafdheid (IQ <80), Doof, Blind, Meervoudig gehandicapt, Kinderen die op een Mytyl of Tytyl beter af zijn, Zeer zwak begaafd of meervoudig gehandicapt (Down syndroom), Kinderen die in behandeling zijn voor externaliserend gedrag ten gevolge van een regulatie stoornis, bijvoorbeeld MCDD, ODD.
