I Het maken van een nieuwsbrief Wat leer je? Veel bedrijven publiceren een korte nieuwsbrief waar zij hun personeel op de hoogte houden van belangrijke ontwikkelingen binnen het bedrijf. Hier meldt men nieuws, stellen nieuwe medewerkers zich voor en vermeldt men belangrijke data. Je leert in deze opdracht hoe je dit in Writer uitvoert.
Voorkennis Het maken van een nieuwsbrief vereist diverse basisvaardigheden. Hieronder zie je een lijstje van die vaardigheden waarover je moet beschikken om deze opdracht te maken. Er achter zie je een verwijzing naar de ECDL instructiefilms die je kunt bekijken wanneer je twijfelt of je over een bepaalde vaardigheid beschikt. ECDL • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Een tekstverwerker openen, sluiten. Documenten openen, sluiten. Een document opslaan op diverse locaties en onder diverse namen. Schakelen tussen geopende documenten. Vergroting/zoomfunctie gebruiken. Schakelen tussen paginaweergaven. Tekst in een document invoeren. Symbolen of speciale tekens invoegen, zoals: ©, ®, ™. Een teken, woord, regel, zin, alinea, alle tekst selecteren. Tekst bewerken tekst in te voeren of verwijderen. Tekst kopiëren, verplaatsen binnen een document, tussen geopende documenten. Tekstopmaak veranderen: tekengrootte en lettertypen. Tekstopmaak toepassen: vet, cursief en onderstreept. Tekstopmaak toepassen: subscript en superscript. Verschillende tekstkleuren gebruiken. Tekst omzetten in hoofdletters of kleine letters. Automatische woordafbreking toepassen. Alinea('s) maken, samenvoegen. Een kaderrand, arcering en -achtergrondkleur aan een alinea toevoegen. Een regeleinde invoegen, verwijderen. Tekst kunnen uitlijnen, inspringen en tabs juist gebruiken. Tekst links uitlijnen, centreren, rechts uitlijnen, uitvullen. Alinea's laten inspringen: links, rechts, eerste regel. Afstand voor, na alinea's instellen. Een andere regelafstand in alinea's toepassen. Opsommingstekens, nummering toevoegen. De functie Opmaak kopiëren gebruiken. Een foto (object) kunnen invoegen op een opgegeven locatie in een document. Een object kunnen selecteren, kopiëren, verplaatsen. Objectformaat wijzigen, een object verwijderen. Marges wijzigen van een document, boven, onder, links, rechts. Tekst in een koptekst, voettekst plaatsen, wijzigen. Velden toevoegen in kopteksten, voetteksten.. Automatische paginanummering in een document gebruiken. Een spellingscontrole in een document uitvoeren. Een afdrukvoorbeeld van een document weergeven.
Instructiefilm 3.1.1.1 3.1.1.3 3.1.1.5 3.1.2.3 3.2.1.1 3.2.1.2 3.2.1.3 3.2.2.2 3.2.2.3 3.2.2.6 3.3.1.1 3.3.1.2 3.3.1.3 3.3.1.4 3.3.1.5 3.3.1.6 3.3.2.1 3.3.2.10 3.3.2.2 3.3.2.3 3.3.2.4 3.3.2.5 3.3.2.8 3.3.2.9 3.3.3.3 3.4.3.1 3.4.3.3 3.4.3.4 3.6.1.2 3.6.1.5 3.6.1.6 3.6.1.7 3.6.2.1 3.6.2.3
Op welke manieren kun je beginnen? Je kunt deze opdracht op diverse manieren uitvoeren, afhankelijk van de voorkennis waarover je beschikt.
1. Wil je het proberen zonder eerst te bekijken hoe je deze nieuwsbrief maken kunt? Open dan het pdf-document “Nieuwsbrief-2009-07.pdf” om het eindresultaat te bekijken en ga aan de slag. We raden je wel aan de korte instructies hieronder door te lezen voordat je begint. 2. Een andere mogelijkheid is, de instructies hieronder door te lezen en dan het voorbeeld filmpje 1 (zonder bedieningsknoppen) of 2 (met bedieningsknoppen) bekijken voordat je aan de gang gaat. 3. Zijn er veel specifieke onderdelen die je niet beheerst die hierboven bij de ECDLvaardigheden genoemd zijn? Bekijk dan eerst de instructiefilmpjes met de ECDLnummering waar je je onzeker over voelt. Lees dan de instructies hieronder door.
Wat heb je nodig? Je krijgt diverse stukken tekst en foto's aangeleverd. Het is jouw taak om daar een leuk krantje van te maken. Sommige stukken zul je moeten nakijken op taal en spelfouten. De documenten die je nodig hebt, kun je ingepakt (gezipt) downloaden. Je vindt daar de volgende teksten en drie foto’s die je nodig hebt. • Andere belangrijke data.odt • Artikel-Rita.odt • Brigitte Zorgdrager.jpg • Colofon.odt • Even voorstellen.odt • Koor3.jpg • Markslagter.odt • Mark Slagter.jpg • Project.odt • Verjaardagskalender.odt • Zorgdrager.odt Om de Nieuwsbrief te maken voer je de volgende handeling in de volgorde zoals die hieronder is beschreven uit.
Voorbereiding: Je kunt eerst een schets maken van de nieuwsbrief die je maken wilt, maar voordat je dat wilt doen moet je een beeld hebben van de artikelen die erin komen te staan. Vaak is het echter passen en meten voordat je ongeveer weet hoeveel ruimte een tekst inneemt en welke teksten goed bij elkaar op één pagina kunnen staan. Onze schets zag er bijvoorbeeld zo uit.
Instructie: In de instructiefilms zie de handelingen zoals die hieronder beschreven zijn, uitgevoerd worden. De beschrijvingen van die handelingen vind je hieronder beknopt terug, aangevuld met enkele tips.
Instructiefilm (de nieuwsbrief) •
Tip:
Open Writer, geef het document de gewenste titel en sla deze direct op onder de juiste naam en locatie. Je kunt nu door af en toe op CTRL + S te klikken, elke wijziging waar je tevreden over bent, direct opslaan. Bij Extra / Opties / Laden /Opslaan / Algemeen kun je gelijk instellen hoe vaak je AutoHerstelinformatie wilt laten opslaan. Hier zie je dat dit is ingesteld op 5 minuten.
•
Open dan het eerste document; Artikel-Rita.odt
•
Selecteer alles, kopieer alles en plak vervolgens alles in je eerste document. Je kunt dat op diverse manieren doen. Via het menu – zoals in het filmpje te zien is – of via de sneltoetsen ◦ CTRL + A (alles selecteren) ◦ CTRL + C (alle kopiëren) ◦ CTRL + V (alles plakken) Tip: In het filmpje is te zien hoe je dit als onopgemaakte tekst kunt plakken. Zo voorkom je dat je de opmaak van een ander mee kopieert. Vaak zit de opmaak van een ander alleen maar in de weg en moet je die toch weghalen. Je maakt alles immers zelf op!
•
Geef aan het einde van een artikel een aantal einde alinea’s om de artikelen voor het oog van elkaar te scheiden. Dat werkt iets overzichtelijker.
•
Een handiger methode is het invoegen van documenten direct op de plaats waar je deze hebben wilt. Je kunt dit in het eerste filmpje bekijken. Doe dit met de volgende teksten in onderstaande volgorde: ◦ Verjaardagskalender.odt ◦ Project.odt ◦ Markslagter.odt ◦ Zorgdrager.odt ◦ Andere belangrijke data.odt ◦ Colofon.odt
•
N.B.: We laten alleen de eerste invoeging zien!
•
Sla je tekst dan op als tekstdocument, dus niet als odt-file. Er wordt gevraagd of je het huidige formaat wilt behouden. Dat wil je, je wilt de opmaak in de aangeleverde stukken tekst wissen. Sluit je document. Open het opgeslagen tekstdoument weer. Nu heb je alle opmaak gewist en kun je beginnen met het opmaken van je Nieuwsbrief.
•
Selecteer alles en stel het lettertype in op Liberation Sherif – dit is een mooi compact lettertype – en stel alle tekst in op 9 punten. Je krijgt zo een goed overzicht van alle tekst die je gaat opmaken.
•
Sla het geheel op als odt-file, met behoud dus van de zojuist ingesteld opmaak. Nu kun je regelmatig weer opslaan met CTRL + S.
•
Controleer je tekst op grammatica en spelling. Staat dit nog niet goed ingesteld? Tip: Ga naar Extra / Extensiebeheer / Haal meer extensies online ◦ Je browser opent zich, ◦ Klik op Dictionaries ◦ Zoek Dutch op en klik op Dutch spelling en hyphenation. ◦ Klik tot slot op: Get it. ◦ Als het bestand is opgehaald, kun je via Extra / Extensiebeheer / Toevoegen, de extensie toevoegen.
•
Haal vervolgens alle onnodige alineascheidingen er uit. Deze herken je aan de dubbele einde-alinea tekens ¶. Deze weergave zet je aan door op het gelijkvormige teken op de werkbalk te klikken. Door straks de afstand na de alinea's in te stellen, kun je toch goed een scheiding maken tussen de alinea’s, zonder onnodig op enter te drukken. Je hebt zo bovendien meer controle over de afstand tussen de alinea’s.
•
Wis met zoek en vervang vervolgens alle dubbele spaties. In de instructiefilm zie je de spaties uiteraard niet. Je drukt bij zoeken, twee keer op de spatiebalk en bij vervangen één keer.
•
Controleer dan je tekst op juistheid. Immers typefouten – zoals het foute telefoonnummer (040) voor Groningen wordt niet herkend als fout door de spellingcorrectie in Writer. Dat geldt voor meer fouten (let op wad ik zeg – veel vouwtjes fan mei ken hei niet zien).
•
Stel de pagina in op een wat kleinere kantlijn. Wij hebben hier gekozen voor 1 centimeter voor alle marges. Bedenk dat de kopteksten en de voetteksten wellicht niet correct uit je printer komen als je de marges aan de boven en de onderkant van de nieuwsbrief te klein maakt. Test dit door naar het afdrukvoorbeeld te gaan of – beter – door een pagina te printen.
•
Stel dan de kop en de voetteksten in. Gebruik velden voor de naam vna het document, de datum (gebruik geen vaste datum maar stel gelijk de datum in wanneer het document voor het laatst bewerkt wordt) het paginanummer en het aantal pagina’s. Tip: ◦ Gebruik CTRL + F9 om de codes te controleren.
•
Zet de tekst vervolgens in kolommen, kies voor de afstand tot de volgende kolom van bijvoorbeeld een afstand van 0,2 cm.
•
Maak dan de koppen op, zo dat ze boven de kolommen een eigen opmaak krijgen en herkenbaar zijn als koppen.
•
Doe dit ook voor de titel van de nieuwsbrief.
•
Voeg dan de foto’s in de tekst in. Maak de foto’s net zo groot als de breedte van de kolom. Denk erom dat je de verhoudingen van de foto’s vastzet voordat je de grootte gaat veranderen.
•
Zet dan voor het stukje: “Andere belangrijke data” opsommingstekens zodat het leesbare kopjes met inhoud worden.
•
Maak tot slot de alinea’s op, door elke eerste regel in te laten springen, de afstand na de alinea’s in te stellen met bijvoorbeeld 0,2 cm en het uitlijnen van de alinea’s aan te zetten.
•
Maak de eerste alinea vet en schuin in de stukjes ◦ Artikel Rita ◦ Project ◦ Even voorstellen
•
Zet woordafbreking voor deze stukjes aan.
•
Sla het geheel tenslotte op als PDF-file. Beveilig dit met een wachtwoord.
Het document dat je nu bekijken kunt met Acrobat reader of Ocular - opensourcesoftware - . Je nieuwsbrief kan er uitzien als één van de pdf-voorbeelden die je kunt downloaden op deze site. Bedenk, er is niet één juiste mogelijkheid. Het gaat erom dat je zelf tevreden bent over de opmaak van je nieuwsbrief.
