REFERENTIE No. :
15140
1
I
MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN
"J
AFDELING VERBINDINGEN
1 O N T VA N G E N
1
INFORMATIEKOPIE:
's-GRAVENHAGE, LANGE HOUTSTRAAT 28 TEL. Nûs : 180309 ; 1840010-284
DirJMd. : Visie :
z
dbl,=/pl dvb mP
I
11
'Opie
-Ag.
CODEBERICHT
NO:
Dossier:
I I
1.'' >
DATUM VAN ONTVANGST: 1ii
23 j u l i 1957 BESTEMD VOOR :
I AFKOMSTIG VAN:
min.
djakarta
v.
'\ DATUM VAN AFZENDING
23 j u l i 4 9 5 ï b.z. I.'
geheim
oltmans vroeg t e l e f o n i s c h b i j m i j een onderhoud i aan en v e r k l a a r d e desgevraagd d a t h i j m i j wenste t e spreken n i e t a l s j o u r n a L i s t doch a l s q u o landgenoot u n q u o en om m i j een aangelegenheid t e melden s t p i k o n t v i n g hem heden d r i e e n t w i n t i g j u l i i n tegenwoordigheid van de chef van de a f d e l i n g v o o r l i c h t i n g s t p oltmans gaf een ekspose van a l l e p l a a t s e n o p kaLimantan waar h i j d o o r de p r e s i d e n t aan het publiek 'PIBIS v o o r g e s t e l d als h e t voorbeeld van een goede n e d e r l a n d e r t e r w i j l o p e e n p l a a t s d i t was aangevuld d o o r soekarno met de mededeling d a t h i j v o o r h e t v o l k de hand wenste t e schudden met een n e d e r l a n d e r ten bewijze van de vriendschap d i e h i j voor h e t n e d e r l a n d s e v o l k k o e s t e r d e hetgeen gebeurde s t p mede o p g r o n d van mededelingen van de m i n i s t e r s s o e d i b j o cma h a n a f i c h a i r u l s a l e h enz concludeerde oltmans d a t de p r e s i d e n t doende was onder h e t indonesische v o l k een campagne t e voeren om de v e r o n d e r s t e l d e a n t i stemming ten o p z i c h t e van nederland t e doen veranderen I n een p r o stemming s t p oltmans d e e l d e mede d a t h i j was uitgenodigd de president t e vergezellen o p z i j n aanstaande reizen n a a r Sumatra en s u l a w e s i en verwachtte d a t d e e e r d e r genoemde campagne op de thans g e b r u i k e l i j k e w i j z e zou worden v o o r t g e z e t d o o r soekarno i n d i e n oltmans hem zou v e r g e z e l l e n s t p hieraan verbond oltmans de vraag o f i k meende d a t h i j hiermede schade v e r o o r z a a k t e dan wel medewerking verleende t o t h e t v e r b e t e r e n van de n e d e r l a n d s indonesische betrekkingen dan wel d a t d i t noch goed noch kwaad zou doen s t p i k heb hem geantwoord d a t i k meende d a t h i j m i j bezocht om een mededeling t e doen doch m i j n i e t geroepen voelde hem van a d v i e s t e dienen i n een zaak d i e h i j n a a r eigen geweten en i n z i c h t v o o r z i c h z e l f diende u i t t e maken StP
i k heb gemeend hiermede t e moeten v o l s t a a n aangezien h e t e n i g e antwoord s l e c h t s kon l u i d e n d a t h i j z i c h a l s n e d e r l a n d e r o p e r g e r l i j k e w i j z e d o o r soekarno -2-
.
c-4
.
I
I
ONTVANGEN CODEBERICHT VERVOLG
Ref. No:
15140
Rubricering :
g e heim
c s p o l i t i e k Laat misbruiken cma een a n t w o o r d aiat zoal n i e t g e p u b l i c e e r d dan toch wel aan soekarno zou worden overgebracht s t p oltmans zeide s e l f t e henben verwacht d a t i k zou antwoorden d a t het noch goed noch kwaad deed waarop i k n i e t ben ingegaan s t p z i j n mededeling over de campagne v a n soekarno onder h e t indonesische v o l k ten b a t e van de nederlands indonasfsche betrekkingen nam i k a l s mededeling v o o r kennisgeving aan s t p aangezien oltmans daarop s t e l d e d a t h l j door z i j n z e e r goede c o n t a c t e n o p h e t hoogste niveau en met de m i n î s t e r s dash. h i j noemde oa rnaengkom undash over b i j z o n d e r e i n f o r m a t i e s b e s c h i k t e en vroeg o f h i j deze kon r a p p o r t e r e n heb i k geantwoord d a t h e t hem v r i j s t o n d v o o r het doen van deze mededelingen i n c o n t a c t t e treden met pekelharing s t p oltmans b e s l o o t h e t onderhoud met de mededeling d a t z i j n i n t e r v i e w met soekarno cma de m i n i s t e r van v o o r l i c h t i n g en r u s l a n abdulgani is gepasseerd en thans i n handen i s van de p r e s i d e n t ( l i e e r o p s t a a t e n i g e passages z e t f t e s c h r i j v e n s t p de h o o f d i n h o u d zou z i j n de wens om b u i t e n (le verenigde n a t i e s om weer t o t sen gesprek t e koffleTi t e r o p l o s s i n g van de nederlands indonesische moeilijkheden met name q u o i r i a n b a r a t u n q u o s t p hagenaars 61 5
i:
A
,_<
I
c
,
Kopie No. 4/ REFERENTIE No.:
MINISTERIE VAN BUITENLANDSE ZAKEN AFDELING VERBINDINGEN
15530
L
INFORMATIEKOPIE : 2
d b i -/p L
vadv dvb mP
's-GRAVENHAGE, LANGE HOUTSTRAAT '28 TEL. NOS: 180309 184ûó0-284
ONTVANGEN CODEBERICHT DATUM VAN ONTVANGST :
Visie ;
1
Ag.
1 .
&:
ûossier:
9 a u g u s t u s 1957 BESTEMD V O O R :
AFKOMST~G VAN: d j akar t a r'
DATUM VAN AF2
PARMFIOPM:
geheim
I
ONTVANGEN CODEBERICHT VERVOCG
Ref. No: a 5530
Y
2-
ook dan saL f k deze aangelegenheid naar voren brsengen s t p de heer r u s l a n s t a a t n i e t a%kw!lg tegenover de
6% à
'
4 c
i d e e e e n , p a a t r @ g e l inzake de poLit5ak.e gavangenen t e forcereri::hijn v e r t r e k n a a r de v s hacl i k bepaald O P n e g e n t f e n augustus crna doch t e g r g e s i k o n t v i n g i k een i n d i r e c t verzoek van de presj.danf de komende *'eis van z e s e n t w i n t i g augustus n a a r S O L O cma makassar crna rninahassa en ambon i n het gezelschap van de p r e s i dent mede t e maken d b b p n t h i j zaL mértr een k l e i n gezelschap r e i z e n en i k z a l u i t g e b r e i d de gelegenheid hebben t i j d e n s e g n h o o t t o c h t van enkele dagen r i r s t i g rnet de p r e s î d e n t deze zaak t e besoreken cmii waarbij i k vooral de g u n s t i g e p u b l i c i t e i t s f a c t o r V O O ? indonesie naar voren w f L halen en de nadruk o p Leggen s t p ten behoeve van deze zaak a l l e e n dash i k heb namelijk het gevoel gekregen cma d a t w e l l i c h t zich thans een mogelijkheid b i e d t cma de impasse van de p o l i t i e k e processen a l s e e r s t e s t a p t e doorbreken undash steL i k tbans m i j n veptrlek opnieuw u i t t o t v i j f september s t p ook over enkele andere zaken WIL i k t r a c h t e n voor d i e t i j d n o g r a p p o r t u i t t e brenger1 s t p het l i j k t m i j j u i s t m i j n d i r e c t e jour--:?istieke wsrkgever i n nederland cma de heer smedts een copfe van d i t s c h r i j v e n toe t e zenden cnia opdat ook h i j o p de hoogte b l i j f t van mSjT! barnaeiingen inzake de v e r b e t e r i n $ vzn de b e t r e k kingen tussen nederland en i n d o n e s i e i n het algemeen s t p een s c h r i j v e n aan de heer srnedts dienaangaande s l u i t i k h i e r b i j eveneens i n unquote! de b r i e f aan srnedts van ' v r i j i?ederland eveneens d d o a c h t augldstus L u i d t aLsb v o l g t cap q u o i n vouwe dezes v i n d t u een c o p i e s c h r i j v e n van een rapport: u i t g e b r a c h t aan de heren hagenaar en pekel h a r i n g wan de n e d e r l a n d s e diplomatieke vertegenwoor d i g i n g t e d j s k a r t a s t p i k a.cbt h e t voLLedfg g e r e c h t vaardigd erna d a t d o o r de v e l e v o o r t r e f f e l i j k e c o n t a c t e n cma welke i k u i t hoofde van m i j n ber'oep en p r i v e cma rnet de i n d o n e s i s c h e Leiders en s t a a t s l i e d e n van h e t ogenblik heb cma i k i n d i e n gewenst vePsLag u i t b r e n g a m onze vestegenwardiging t e d j a k a r t a c:ma o p d a t ons land met e v e n t u e l e nog n i e t bekend srfjnde i n l i c h t i n g e n ::ma i n h e t belang van een verbetarirlg van de b e t r e k n t u s s e n nederland en indonesie! i n haar geheel haar q o ~ ~ d e e 7aL L kunnen doen s t p daar h e t s t e e d s o n s aLLeeYO wens geweest i s mede t e werken aan hei: s c h e p p e n ' van een s f e e r cma waarin o p d e d u u r h e t c o n t a c t tussen den haag en d j a k a r t a weer o p enornen zou kunnen worden crna h e b i k gemeend opnieuw ge e i d e l i j k de kwestie der p o l i t i e k e gevangenen nogmaals naar de v o o r g r o n d t e schuiven d b b p n t daas h e t moment van een quo new L i f e -3-
99.
c
N
1028
8
24712b
- '56 - 1
I
ONTVANGEN CODEBERICHT VERVOLG c-
3-
Ref. No:
movement unquo daarvoor g u n s t i g is s t p t i j d e n s een gesprek dash z o a l s i k u reeds meLdde undash a e e r onlangs met d @ heren hagenaar en PekeLhariqg crna wenste onze pers a t t a c h e h i e r i n t e gaan o p een vooPateL van m i j erna waarïn i k aanbood wanneer z i c h de gelegenheid h î e r t c e z o u voordoen cma r a p p o r t u î t t e brengen van b e p a a l d e bevindingen s t p d i t heb i k thans dan gedaan er1 d i t s c h r i j v e n s p r e e k t v o o r z i c h z e l f s t p i k saL d u s
n i e t gedurendo deze maand crna z o a l s i k u b e r i c h t t e cma doch pas k e g i n september o p d o o r r e i s i n amsterdam zijn stp h a t i n t e r v i e w met de p r e s i d e n t i s cnia wat het b e l a n g r i j k s t e g e d e e l t e b e t r e f t gereed dash daarvoor ber! i k z e l f s s p e c i a a l naar b o g o r geweest undash doch b i j nadep i n z i e n hebben w i j de t e k s t opnieuw e n i g s z i n s u i t g e b r e i d cma met vraag9tukken n i e t de kwestie west i r l a n en nederland i n d o n e s i e d i r e c t b e t r e f f e n d e cma doch o o k poliitieke problemen van i n d o n e s i e i n algemene z i n n a a r voyPen g e b r a c h t d b b p n t b i j v o o r b e e l d de v e r s s h u l v i n g n a a r l i n k s b i j de j o n g s t e verkiezingen o p j a v a s t p h e t w o r d t thans i n o v e r l e g crna ook met Puslan a b d u l g a n i en m i n i s t e r s u d i b j o crna a l s met kemlu cma ook v o o r arnerikaanse consumptie gereed gemaakk s t p i k breng h e t d u s z a l f n a a r amsterdam mee d b b p z a l e r geen L e t t e r van gepubliceerd worden s t i n t e r v i e w m e t h a t t a cma z o a l s u m i j t l e r i c h t t e nrniddels g e p u b l i c e e r d v r g t k n s t p i k heb e r nog niet%; gehoord s t p daar de p u b l i c a t i e van h e t ha'8;ta rview n o g e n i g e t i j d o p z i c h l i e t wachten cma verkeerde h e t h c van nederland h i e r inmiddels i n d e v e r o n d e r s t e l l i n g cma d a t i k m i j onrechtmatig u i t g a f aLs c o r r e s p o n d e n t van quo v n unquo en d a t ook t u s s e n o n s geen c o n t a c t meer bestond s t p i k hoop ' cma d a t d i t misverstand spoedig u i t (le weg kan worden geruimd s t p unquote u i t de brieven van oltmans b l i j k t thans o n o m s t o t e l i j k dash v o o r zover w i j d i t n o g n i e t w i s t e n undash d a t h i j een p o l î t i e k s p e l s p e e l t w a a r b i j de quo p o l i t i e k e gevangenen u n q u o a l s o b j e c t van p o l i t i e k e koehandel worden i n g e z e t tegenover een v e r b e t e r i n g van de neder ~ ~ : : ~i nddso n e s i s c h e betrekkingen i e h e t s l u i t s t u k van de ~ ~ ~ ~ e ~ pi osl ict i h e ke d b b p n t nederLands nieuw guinea cma een p o s i t i e d i e o n z e r z i j d s steedi; is ontgaan en is afgewezen s t p h i e r b i j v e s t i g i k dfa aandacht O P OLtmans argumentatie tegenover r u s l a n abdulgani d a t quo de indonesfsche r e g e r i n g een g r o o t p o l i t i e k voordeel zou kunnen behalen u n q u o s t p de verwachting d a t oltmans t e n deze v o o r z i c h z e l f s p r e e k t L i j k t i j d e l daar h e t verLeden h e e f t aangetoond d a t h i j z i c h n i e t -4o r i t z i e t r i j n a c t i e s t e v e r s t e r k e n m e t de bewering d a t -a
it228
a
24712b-'56
-1
ONTVANGEN CODEBERICHT VERVOLG
Ref. No:
-4-
15530
Rubricering :
geheim
h o o g g e p l a a t s t e p a r t i c u l i e r e n en f u n c t i o n a r i s s e n zich met z i j n a c t i v i t e i t e n verenigen en h i i j h u n instemming h e e f t w a a r b i j h i j w e l l i c h t n i e t z a l schromen het t e doen voorkomen a l s o f h i j s l e c h t s quo p o s t i l l o n unquote is c t p v o o r t s d r e i g t oltmans p o l i t i e k e a k t i v i t e i t met de a r r e s t a n t e n a l s i n z e t onze pogingen t e doorkruisen t o t g e r u i s l o z e afdoening van h u n zaken en r e p a t r i e r i n g en z e l f s schaden i n d i e n b i j openbaring krachten loskomen d i e e e r d e r h u n overwegende invboed cip d @ processen hebben doen gelden s t p de vraag r i j s t weLke h o u d i n g m i j n e r z i j d s tegenover deze p o g i n g vain oltmans om de d i p l o m a t i e k e vertegenwoordigingi-bij z i j n a c t i v i t e i t e n t e betrekken d i e n t t e worden aamlgenomen s t p primo h e t b e h o e f t geen betoo d a t i n d i e n i k h e t z i j s c h r i f t e l i j k h e t z i j mondeling m h e t ongewenste van z i j n a c t i v i t e i t e n onder ogen zou t r a c h t e n t e brengen maw o p de i n h o u d van z i j n scheijveri inga cma oa h e t r e e f l e gevaar d r e i g t d a t h i j daarvari m i s b r u i k z a l maken d o o r h e t tegenover de intionesiers o f i n de pers zo v o o r t e s t e l l e n d a t van off3cieLe nederlandse z i j d e z i j n pogingen om de v r i j h e i d Q;o'oc;de! n e d e r l a n d s e a r r e s t a n ten t e v e r k r i j g e n worden gedwarsboomd s t p ook zou het &en i l l u s i e z i j n t e v e r o n d e r s t b l l e n d a t oltmans d o o r een er) zou z i j n t e brengen d e r g e l i j k e s t a p t o t andere g StP
secundo aan h e t eventueel n en van z i j n communicatie k l e e f t h e t bezwaar d a t d i t dodr, hem g e i n t e r p r e t e e r d z a l worden a l s een s t i l z w i j g e n d e instemming s t p a l s e n i g e mogelijkheid if$ dan m i over oltmans b i j m i j t e ontbieden hem h e t volgende mondeling mede t e delen s t p nri:, aaa afgesproken was d a t i n 4c h t i n g e n cma d i e h i j door z i j n contacten o p h indonesisch niveau zou v e r k r i j g e n d o o r hem desgewenst aan pekelharing konden worden medegedeeld s t p l ' z i j n ontvangen s c h r i j v e n beantwoordt n i e t aan deze omsèhrijving en is merendeels een v e r s l a g van z i j n a c t i q i t e i t e n en plannen waarvoor m i j n e r z i j d s geen b e l a n g s t e l l i n g b e s t a a t s t p b b b mocht oltmans over i n l i c h t i n g e n beschikken cma waarvan h i j meent d a t d o o r r n i j f k e n n i s d i e n t t e worden gedragen dan kan h i j deze mondeling aan pekelharing doorgeven d a a r gebleken is d a t . d o o r hem van aLs quo v o l l e d i g vertrouwel,ijk unquo aan m i j ' v e r s t r e k t e s c h r i f t e t i j k e mededelingen a f s c h r i f t gezonden aan h e t nd s t p n e d e r l a n d s e weekblad v r i j n e d gaar'ne s p o e d i g s t uw i n s t c g Qpdat i k OLtmanS o p k o r t e t e r m i j n kan ontbieden aangezien i k h e t n i e t onmogelijk a c h t d a t meerdere s o o r t g e l i j k e s c h/r i f t e l i j k e communicaties z u l l e n volgen s t p *J h a g en a a r zes h on d e r d z e'v en en t ac h t i g'4( ;L ", 1028 $6 24712b - 5 6 - 1
