Hybride werkt!
Succesvolle co-creatie van bedrijfsleven & onderwijs ‘Op weg naar huis’-programma, 31 mei 2012
Programmaonderdelen TED-talks: luister 18 minuten naar iemand uit het bedrijfsleven die u meeneemt in zijn inspirerende ervaringen met hybride leeromgevingen. In 1984 is TED gestart met een conferentie ‘Ideas Worth Spreading’ om mensen bijeen te brengen rondom drie werelden: Technologie, Entertainment en Design (TED). De bedoeling van TED is vooral om grote denkers én doeners een podium te geven om te proberen het high-level publiek te overtuigen van hun visie of nieuwe ideeën. Elke spreker heeft maximaal achttien minuten de tijd voor zijn presentatie. Goede ideeën moeten zich van daaruit verspreiden over de wereld, ideologisch gezien. Daarom zet de organisatie van TED ook cameraopnames van het overgrote deel van de gehouden lezingen vrij toegankelijk op hun website. De daar aanwezige filmpjes worden vrijgegeven onder een Creative Commons license. De inhoud van de lezingen bevat geen zware theoretische kost, maar wordt zo toegankelijk mogelijk gemaakt. Het draait tijdens de bijeenkomst ook niet om algehele dossierkennis, maar vooral om het kweken van begrip en bewustzijn en om toepassingen van de wetenschap te laten zien die bij kunnen dragen aan een – op wat voor manier dan ook – betere wereld. Duo-interview: stel vragen aan duo uit bedrijfsleven en onderwijs dat nu al intensief samenwerkt. Binnen het landelijk project ‘Hybride leeromgevingen in het beroepsonderwijs’ wordt er op twee locaties (’s-Hertogenbosch en Groningen) gewerkt aan het ontwikkelen van hybride leeromgevingen. De Waterfabriek in ’s-Hertogenbosch vormt voor deze locaties een inspiratiebron. De co-creatie van onderwijs en bedrijfsleven is in volle gang, ook in de Waterfabriek. In duo-interviews laten we partijen van elke locatie aan het woord. Een gespreksleider leidt het gesprek in, de zaal wordt uitgenodigd actief deel te nemen aan het vraaggesprek. Mindmappen: pak in een interactieve sessie de achterliggende theoretische concepten van hybride leeromgevingen uit. Een mindmap wordt gebruikt om creatieve processen te ondersteunen bij leren en onthouden. Mindmaps kunnen daarnaast worden gebruikt bij het interactief toegankelijk maken van complexe informatie, begrippen of inzichten. Film: kijk naar diverse films waarin ervaringsdeskundigen hun verhaal vertellen.
15:30 - 15:45 Aftrap programma (grote zaal) 15:45 - 16:15 Ronde 1 TED-talk Techniek Grote zaal
Duo-interview Marketing & Sales Zaal 0.07
Mindmappen Routines op de werkplek Zaal 0.08
Film Zaal 0.12
Duo-interview Bouw Zaal 0.07
Mindmappen Loopbaangericht leren Zaal 0.08
Film Zaal 0.12
Duo-interview Horeca Zaal 0.07
Mindmappen Persoonlijke Werktheorie Zaal 0.08
Film Zaal 0.12
16.15 - 16.45 Ronde 2 TED-talk Zorg Grote zaal 16.45 - 17.15 Ronde 3 TED-talk Marketing & Sales Grote zaal
17.15 - 17.30 One more thing… (grote zaal) 17.30 Borrel
TED-Talks TED-Talk Techniek Spreker: Koen Sueters, Manager NedTrain TechniekFabriek “Er zijn dringend nieuwe monteurs nodig om de treinen in Nederland rijdend te houden. Door vergrijzing en geringe instroom van jong personeel, lanceert NS dit najaar twee eigen treinmonteursopleidingen. NS wil met de ‘TechniekFabriek’ het werven en opleiden van technisch personeel voor NS-dochter NedTrain in eigen hand nemen. “Met reguliere roc’s is het afwachten welk aanbod er is”, omschrijft woordvoerder Edwin van Scherrenburg de situatie. “Door het zelf te doen krijgen we meer grip op het aanbod. Het aantal studenten kunnen we afstemmen op de monteurs die nodig zijn.” (Metro, 4-04-12). Koen Sueters vertelt hoe Nedtrain vorm geeft aan de co-creatie met het beroepsonderwijs.
TED-Talk Zorg Spreker: Bob van der Meer, Bedrijfsopleidingen en Advies/Rivas Zorggroep In de zorgsector staat men voor de uitdaging een groeiende zorgvraag te verbinden met een toenemende schaarste op de arbeidsmarkt. Op weg naar toekomstbestendige zorg zoeken instellingen naar hun eigen rol en die van de roc’s. Het in het verleden uiteengerafelde ‘systeem’ van in-serviceopleidingen steekt herhaaldelijk de kop weer op. Bob van der Meer heeft vanuit zijn rol als kwartiermaker van de Rivas Vakopleiding een visie ontwikkeld op deze samenwerking, waarbij ‘leren uit het werk halen’ een rode draad vormt.
TED-Talk Marketing Spreker: Jeroen Groen, Account Director Groen Active Branding In ’s-Hertogenbosch heeft het Koning Willem I College een Waterfabriek gebouwd als hybride leeromgeving pur sang. De leerlingen werken & leren als medewerkers in continue samenhang en verwevenheid aan hun beroepsbekwaamheid. Hiervoor is de leeromgeving ontworpen vanuit het bedrijfsproces van de operators, de verkoop- en de marketingafdeling. Jeroen Groen is als bedrijfspartner betrokken geweest bij de bouw van de Waterfabriek, afdeling marketing en dan met name bij het ontwerpen van het bedrijfsproces. Jeroen Groen vertelt hoe hij de co-creatie voor deze hybride leeromgeving ervaren heeft en nog steeds ervaart en welke meerwaarde hij hiervoor ziet vanuit het bedrijfsleven.
DUO-interviews DUO-interview Horeca Marino de Bruijn, chef Horeca Middelbare Horeca School ’s-Hertogenbosch Marc Raaijmakers, directeur Middelbare Horeca School Koning Willem I College Gespreksleider: Hester Smulders, onderzoeker Expertisecentrum Beroepsonderwijs De Middelbare Horeca School heeft een adoptieplan gelanceerd voor het bedrijfsleven: bedrijven zijn uitgenodigd om een onderdeel/afdeling van de Middelbare Horeca School te adopteren en samen te werken aan het realiseren van dat bedrijfsonderdeel. Vanuit het perspectief van de verschillende eetgelegenheden binnen de Middelbare Horeca School en het management vertellen Marino en Marc wat dit plan voor hen betekent. Gesprekspartners:
DUO-interview Bouw Reinier Veenhoff, accountmanager Strukton Worksphere Groningen Kees Huising, locatieleider hybride & docent Alfa-college Groningen Gespreksleider: Hester Smulders, onderzoeker Expertisecentrum Beroepsonderwijs Het Alfa-college werkt aan het realiseren van een Atelier, dat de vorm heeft van een ingenieursbureau, waar studenten met authentieke opdrachten aan het werk zijn. Het Atelier is een vervolg op de samenwerking binnen het project Value in the Valley, waar het Alfa-college ook bij betrokken is geweest. Beide sprekers vertellen over hun ervaringen in deze samenwerking en wat de uitdagingen zijn binnen de bouw. Gesprekspartners:
DUO-interview Marketing & Sales Marco Rodenburg, eigenaar Het Startersplein en Aaftink & Rodenburg Geert Swinkels, projectleider Waterfabriek, School voor Marketing en Techniek Gespreksleider: Hester Smulders, onderzoeker Expertisecentrum Beroepsonderwijs Zonder een actieve afdeling verkoop kan er geen productie plaatsvinden in de Waterfabriek. De medewerkers (studenten) van de afdeling verkoop spelen een belangrijke rol in het bedrijfsproces van de Waterfabriek. Dit ontstaat niet vanzelf, mede doordat het team van leer- en werkmeesters ook niet altijd gewend is aan een permanente blik naar buiten. Marco Rodenburg ondersteunt de Waterfabriek in ondernemerschap: hij traint het team, denkt mee met het ontwerp van het leer- en werkproces en verzorgt gastlessen over ondernemen, sales & marketing. Marco en Geert vertellen over hun zoektocht in de weg van samenwerking en het bereiken van de betrokkenen. Gesprekspartners:
Mindmappen Mindmappen Routines op de werkplek Expert: Aimée Hoeve, onderzoeker Expertisecentrum Beroepsonderwijs Deze mindmap-sessie gaat over het begrip ‘routines’. Routines manifesteren zich als terugkerende collectieve handelingspatronen. Routines zijn herkenbaar: zo start een team de werkdag zonder dat er enig overleg is; mensen weten als vanzelf wie wat moet doen. Routines zijn op te vatten als het vermogen van een werkgemeenschap (bijvoorbeeld team) om effectief te handelen tijdens het werk. Het werkproces staat centraal in een hybride leeromgeving, lerenden moeten routines ontwikkelen om een startbekwame beroepsbeoefenaar te worden.
Mindmappen Loopbaangericht leren Expert: Peter den Boer, lector Keuzeprocessen ROC West-Brabant Deze mindmap-sessie gaat ‘loopbaangericht leren’, waarvoor hybride leeromgevingen een geschikte bron kunnen zijn. Realistische (werk)ervaringen doen ertoe voor lerenden, om te leren kiezen voor opleiding en beroep. In hybride leeromgevingen leren studenten de praktijk kennen en hun vakmanschap ontwikkelen. Met integraal, loopbaangericht leren wordt beoogd wendbare ondernemende studenten op te leiden
Mindmappen Persoonlijke werktheorie Expert: Harmen Schaap, Universitair Docent Centrum voor Onderwijs en Leren Universiteit Utrecht Deze mindmap-sessie gaat over de ‘persoonlijke werktheorie’ die de leeruitkomst is van leren en werken in een hybride leeromgeving. Bij een persoonlijke werktheorie gaat het niet alleen om formele kennis, maar ook om kennis van werkprocessen en de professionele opvattingen van een beroep. Het gaat om het ingroeien in de geur, kleur en smaak van een beroep. Een belangrijk kenmerk van een persoonlijke werktheorie is dat deze invloed heeft op het professionele handelen van studenten.
deInnovatieve Leermeesters leerconcepten met passie voor werken en leren
Lectoraat Beroepsonderwijs
Stork Technical Services Strukton Worksphere Bouwbedrijf De Boer Jeroen Bosch Ziekenhuis Grontmij Nederland BugelHajema Adviseurs Tauw, Daad Architechten DHV, Bureau Scholenbouwmeester De Kok Horecagroothandel SSB Praktijkcentrum Bouw P. Bos Aannemingsbedrijf D’Hert Catering Hoving Bouw
Over het project Ecbo heeft in 2009 een verkennend onderzoek verricht naar onderwijsinnovaties in de vorm van hybride leeromgevingen (voorheen ‘praktijknabij onderwijs’). Dit onderzoeksproject is voortgezet in de ecbo-programmering van 2010 en daarna. Het onderzoek is ontwerpgericht en participatief opgezet, en verweven met het gelijknamige landelijke onderwijsinnovatieproject. Hiervoor is een subsidie vanuit het Innovatiearrangement (Het Platform Beroepsonderwijs) verworven, met als penvoerder het Koning Willem I College met projectpartners Hanzehogeschool i.s.m. Alfa-college en lokale bedrijfspartners. Lees ook het interview met de betrokken onderzoekers op www.ecbo.nl bij Onderzoek centraal.
Het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ecbo) is het landelijk expertisecentrum van en voor de sector beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Doelstelling van ecbo is het ontsluiten, ontwikkelen en verspreiden van wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis die relevant is voor de sector en de samenleving.
www.ecbo.nl
’s-Hertogenbosch | Postbus 1585 | 5200 BP ’s-Hertogenbosch | T 073 687 25 00 Utrecht | Postbus 19194 | 3501 DD Utrecht | T 030 296 04 75
