Hooikoorts en andere allergische reacties Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg
Inhoud Hooikoorts3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken6 Voorkomen van hooikoorts 6 Andere allergische reacties 8 Klachten en symptomen 8 Oorzaken8 Wanneer arts raadplegen 9 Voorkomen van allergische reacties 9 Geneesmiddelen10
Hooikoorts en andere allergische reacties Een allergie is een overdreven afweerreactie van het lichaam op een bepaalde stof, zoals een bacterie of een stofje van plant of dier. Stoffen die een allergische reactie veroorzaken worden allergenen genoemd. Het lichaam kan in contact komen met een allergeen door huidcontact, inademing of consumptie. Een veelvoorkomende allergische reactie is hooikoorts.
Hooikoorts Hooikoorts is een allergische reactie van de slijmvliezen van neus en ogen op stuifmeel (pollen) van grassen, bomen of struiken. Hooikoorts heeft weinig met hooi en meestal niets met koorts te maken. Vroeger dacht men dat de meeste klachten ontstonden tijdens de hooitijd. Vandaar de naam hooikoorts.
Klachten en symptomen Hooikoortsklachten zijn gebonden aan het bloeiseizoen van grassen en windbestuivende planten. Dit loopt van februari tot september. Meestal is het stuifmeel van grassen de boosdoener, maar ook het stuifmeel van bomen (berk en wilg), struiken (hazelaar) en onkruid (bijvoet en weegbree) kan klachten veroorzaken. Daarnaast zijn factoren als bloeitijd van het betreffende gewas, het weer (bij droog weer neemt de pollenconcentratie toe) en de grootte van de stuifmeelkorrel van invloed op hooikoortsklachten.
2
3
Gras bloeit in de maanden mei, juni en juli. Voor veel hooikoortspatiënten is dat dan ook de lastigste periode. Hooikoortsklachten zijn verschillend van aard en kunnen zowel afzonderlijk als gecombineerd voorkomen. De ernst van de klachten is afhankelijk van het aantal stuifmeelkorrels in de lucht. Hooikoorts is niet gevaarlijk. Bij langdurige klachten kan een, moeilijk herstellende, beschadiging van het neusslijmvlies optreden. Neusklachten Hooikoorts lijkt in het begin op een neusverkoudheid die steeds erger wordt. Het neusslijmvlies raakt gezwollen en er ontstaat een branderig en jeukend gevoel. Hierdoor ontstaan onbedwingbare niesbuien. Er stroomt eerst helder, dun vocht uit de neus dat later slijmerig, taai en soms gekleurd kan worden. Door de gezwollen neusslijmvliezen raakt de afvoer van de neusbijholtes naar de neus vaak verstopt. Dit geeft dan een vol gevoel in het hoofd en een zeurderige hoofdpijn boven de neusrug en de ogen.
4
Oogklachten Bij oogklachten jeuken de ogen; ze voelen branderig aan en tranen voortdurend. De oogleden zijn gezwollen en het oogwit is rood. Ook kun je overgevoelig zijn voor licht. Mond-, keel- en longklachten Deze klachten uiten zich in jeuk, een droog en branderig gevoel in de keel, een droge irriterende hoest, kortademigheid of een piepende ademhaling. Soms ontstaat astma. Huidklachten Huidklachten die kunnen optreden zijn zwellingen van mond en gezicht en netelroos (jeukende rode bulten).
5
Oorzaken Hooikoorts is een allergische reactie van de slijmvliezen van neus en ogen op stuifmeel (pollen) van grassen, bomen of struiken. Hooikoortsklachten ontstaan pas nadat men enkele seizoenen stuifmeel heeft ingeademd. Veel mensen krijgen hooikoorts tussen hun 15e en 25e jaar. Er zijn echter uitzonderingen.
Voorkomen van hooikoorts Hooikoortsklachten worden minder naarmate er minder stuifmeel ingeademd wordt. In de maanden mei tot augustus worden er hooikoortsberichten afgegeven. Deze bestaan uit een verwachting van de situatie voor hooikoortspatiënten. Ze worden dagelijks op radio en teletekst uitgezonden. Je kunt de dagelijkse voorspellingen ook via internet opzoeken (www.weeronline.nl). Vlak na een regenbui is de concentratie stuifmeel in de lucht het laagst. Dat is vaak een goed moment om te gaan sporten of wandelen. Ook ‘s ochtends vroeg is er nog niet zo veel stuifmeel in de lucht aanwezig.
6
In huis valt stuifmeel snel op de grond, tenminste als er geen tocht is. Je kunt gerust met open raam slapen, maar doe wel de deuren dicht en stofzuig de slaapkamer regelmatig. In de zomer is het verstandig horren voor open ramen en deuren te plaatsen om het binnendringen van pollen zoveel mogelijk tegen te gaan. Op het platteland zit meestal drie tot vijf keer zoveel stuifmeel in de lucht als in de stad. Ook op drukke autowegen zit vaak veel stuifmeel in de lucht. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de sterke luchtwervelingen. Aan de kust, tenslotte, zit weinig stuifmeel in de lucht. Bij de meeste mensen worden na een jaar of tien de klachten minder, maar vaak gaat hooikoorts niet helemaal over.
7
Andere allergische reacties Klachten en symptomen Een allergische reactie van het lichaam op een allergeen is vaak erg fel en soms ongecontroleerd. Dit kan zich op vele manieren uiten; bijvoorbeeld als eczeem, astma, jeukende huiduitslag, niezen of tranende ogen. Bij een allergische reactie komt uit de lichaamscellen onder andere de stof histamine vrij. Histamine veroorzaakt de meeste klachten. Je kunt al bij een tweede contact met een bepaalde stof allergisch reageren. Soms treedt een allergie pas op, nadat je meerdere malen met de stof in aanraking bent geweest. Er wordt vaak gedacht dat een allergie nooit overgaat. Dit is onjuist. Soms kun je er ‘overheen groeien’.
Voedselallergie Je kunt ook overgevoelig zijn voor bepaalde voeding of voedingsbestanddelen, zoals schelpdieren, noten, fruit, lactose of gluten. Een ander bekend voorbeeld van overgevoeligheid is koemelk bij baby’s. Het vermijden van deze voedingsstoffen is noodzakelijk. Metaalallergie Een metaalallergie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vooral een allergie voor nikkel, dat vaak in sieraden aanwezig is, komt veel voor.
Wanneer moet je een arts raadplegen?
Eczeem Eczeem is een allergische ontstekingsreactie van de huid. De huid vertoont rode plekken, bultjes, blaasjes en schilfers. Bij eczeem is er ook sprake van jeuk. Meer informatie over eczeem vind je in de informatiefolder ‘Eczeem, jeuk en schimmelinfecties’ van Alphega apotheek.
Allergie is een aandoening die bij voorkeur door een arts behandeld dient te worden. Dit is zeker het geval bij een acuut optredende allergische reactie, bijvoorbeeld na een insectenbeet of –steek. Je dient zo snel mogelijk een arts te raadplegen bij: • benauwdheid of kortademigheid • ontstoken ogen • aanhoudende hoofdpijn en/of oorpijn • kinderen die voor de eerste keer allergische klachten hebben
Oorzaken
Hoe voorkom je allergische reacties?
In principe kan elke stof een overgevoeligheidsreactie veroorzaken. De meest voorkomende veroorzakers van een allergische reactie zijn de (uitwerpselen van) huisstofmijt, veren in dekbedden, huidschilfers en haren van dieren, schimmels en stuifmeel(pollen) van grassen en bomen. Ook insectenbeten en –steken, geneesmiddelen, wasmiddelen, pleisters en bepaalde metaalsoorten kunnen een allergische reactie geven.
Een allergische reactie kun je alleen voorkomen door het contact met de stof te vermijden. Bij een allergie voor huisstofmijt is het belangrijk het huis zoveel mogelijk stofvrij te houden. Geen vaste vloerbedekking of stoffen bekleding in huis, vermindert de kans op huisstofmijt. Bij een allergie voor metaalsoorten is het raadzaam deze metaalsoorten te weren. Ben je allergisch voor nikkel, draag dan geen sieraden met nikkel erin verwerkt.
8
9
Geneesmiddelen Geneesmiddelen tegen een allergische reactie bevatten stoffen die de werking van histamine tegengaan: de zogenaamde antihistaminica. Deze zijn zowel vrij als op recept verkrijgbaar. Acute neus en/of oogklachten Bij acute neusklachten kun je neusdruppels of een neusspray met azelastine gebruiken. De werking begint na ongeveer 15 minuten en kan tot 12 uur aanhouden. Als je naast neusklachten last van de ogen hebt, kun je eventueel oogdruppels met cromoglicaat gebruiken. Meestal worden door het gebruik van neusdruppels of neussprays ook de klachten van het oog een stuk minder.
10
Langdurige of vaak terugkerende klachten Antihistaminica in de vorm van een tablet wordt vaak toegepast bij allergische klachten die langdurend zijn of vaker voorkomen, zoals hooikoorts. Cetirizine en loratidine worden eenmaal daags ingenomen en werken ongeveer 24 uur. Huidklachten Om jeuk te bestrijden zijn er diverse crèmes en zalven beschikbaar. Probeer bij huiduitslag niet te krabben, dit verergert vaak de jeuk en de huid kan kapot gaan. Vraag je Alphega apotheek naar een middel tegen de jeuk.
11
Meer weten? Deze folder is onderdeel van een serie informatiefolders, die wordt uitgegeven door Alphega apotheek. Deze folders zijn ook online beschikbaar op www.alphega-apotheek.nl. Wil je meer weten over dit onderwerp, jouw gezondheid of de geneesmiddelen die je gebruikt? Kom dan gerust eens langs bij Alphega apotheek. Wij zijn je graag van dienst. Ook voor geneesmiddelen die je zonder recept koopt, raden we aan te laten controleren of ze samengaan met eventuele andere geneesmiddelen die je al gebruikt. Geef het gebruik van deze zogeheten zelfzorgmiddelen dan ook altijd door aan jouw apotheek.
2014b
Jouw gezondheid is onze zorg
