hoofdzaak hoofdzaak September 2013 nummer 66
inleveren kopij volgende nummer: 20 november 2013
Inhoud dit nummer: Blijf Actief..ons levenswerk feestelijke apening Ruimte/Til
2-3
Drimmelen dementievriendelijk Wachten op Politieke Partijen
4
Kunst om niet te vergeten
5
Geheugenacademie Annafrijhuis ook voor kleine beurs
6
Cursussen bij STiB Zorgvoorelkaar - site
7
Muzikale herinneringen
8
Programma Dementieweek
9-12
Help, mijn moeder verdwijnt Dementie, óók onze zorg
13
Fingerfood Emeritus–assistent Collectanten gevraagd
14
Het fitte brein Een lach en een traan
15
Casemanagers dementie in de regio 16 Nieuwe folders /Dementiecijfers Oproep voor correspondenten
17
Programma Alzheimer Café’s
18-19
Giften Naar Zorgprogramma Dementie
20
Sponsor drukwerk: Oomen Offset Breda Colofon Hoofdzaak is voor donateurs van Alzheimer Nederland afdeling Breda en omstreken en voor belangstellenden. Verschijnt 4x per jaar; oplage 750. Secretariaat Postbus 1802 4801 BV Breda Redactie: Marius Aalders Els Koert (+ layout) Désirée Martis e-mail:
[email protected]
Wereld Alzheimer Dag wordt hier Wereld Alzheimer Week Als u deze Hoofdzaak in het midden open slaat, zult u net als ik met verwondering zien, wat er allemaal gebeurt de dagen rondom Wereld Alzheimer Dag, op 21 september. In Breda en in Oosterhout worden zelfs Alzheimerweken gehouden. Het begint op 16 september. En het gaat door tot en met de 22e, terwijl de weken daarna ook nog tal van evenementen zijn. Ik noem bijvoorbeeld de voorlichtingsmiddagen die de ouderenbonden verzorgen onder het motto “Dementie óók onze zorg”, in Chaam, Drimmelen, Etten-Leur en Zundert. Het is hartverwarmend om te constateren hoe veel activiteiten er in onze Afdeling Breda en omstreken van Alzheimer Nederland op stapel staan. Dat wordt een enorme manifestatie van gebundelde krachten ten behoeve van de goede zaak: opkomen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Iedereen die ook maar enigszins betrokken is bij de zorg voor mensen met dementie kan zijn hart ophalen. Iedereen die nog niet goed op de hoogte is van welke mogelijkheden er zijn om mensen met dementie en hun mantelzorgers een beter leven te garanderen, kan nu een grote hoeveelheid informatie opdoen. De groeiende aandacht voor dementie kan alleen maar positief genoemd worden. En dat is in tegenstelling tot de sombere verhalen die we ook vaak horen over verdubbeling van het aantal dementerenden in 2040, terwijl de beschikbare hulp- en zorgverlening gehalveerd gaat worden. De Alzheimerweken in Breda en Oosterhout en de diverse manifestaties die in andere plaatsen in onze regio worden gehouden, zijn een afspiegeling van de gunstige ontwikkelingen rondom de aandacht voor verbetering van de zorg voor mensen met dementie. De gemeente Breda werkt op dit moment zelfs al aan experimenten om de in wijken de kwaliteit van leven van mensen met dementie op een hoger plan te brengen. De gemeente Drimmelen is inmiddels officieel aangewezen als “dementievriendelijke gemeente”. Oosterhout was al langer een voorbeeld van een gemeente die aandacht heeft voor dementie. In 7 gemeenten draaien straks Alzheimer Cafe’s, terwijl er nog twee andere op de nominatie staan. We hebben een fantastische groep dementieconsulenten. Ons Dementienetwerk Breda e.o. is een voorbeeld van samenwerking tussen gemeenten en instellingen op het gebied van dementiezorg. Zo gaat ie goed. Zo kunnen we straks de strijd tegen dementie - en vooral tegen het taboe dat er op rust - zeker aan. Marius Aalders, voorzitter afdeling Breda en omstreken.
Het programma vindt u midden in dit nummer
U bent meer dan welkom
Hoofdzaak nummer 66 pagina 1
Blijf Actief….ons levenswerk 'We gaan er mee door tot we zelf niet meer kunnen lopen' Blijf actief is al vijftien jaar een begrip in Breda en omstreken. Deze wandel- en contactgroep voor dementerende ouderen kreeg als blijk van erkenning en waardering onlangs een geheel eigen opslagruimte bij het vernieuwde clubhuis van de atletiekvereniging Sprint. Daar staan nu alle attributen die nodig zijn bij de wandelingen en andere sportactiviteiten, zoals rolstoelen, ballen en spelletjes, netjes opgeborgen en klaar voor gebruik. Blijf actief staat onder de bezielende leiding van sportleider Clemens van de Rijke en zijn vrouw Willy. Désirée Martis sprak met het gedreven paar en trok op een dinsdagmiddag ook zelf de wandelschoenen aan. Al 12 jaar leiden Clemens en Willy de wandelgroep Blijf actief. Het is hun lust en hun leven. Aanvankelijk zou Clemens, oudatletiekcoach bij Sprint, de wandelgroep tijdelijk voor drie maanden gaan leiden. Maar hij vond het zo leuk, dat hij is gebleven en zijn vrouw Willy erbij betrok. Ze willen niets anders. "We doen dit met heel veel plezier en genoegen. Voorlopig stoppen we er nog niet mee. Ik denk dat we dit blijven doen tot we zelf niet meer kunnen lopen", grapt hij. Clemens is officieel de sportleider. Hij houdt zich bezig met de organisatorische zaken rond de wandelgroep. Zo zorgt hij onder meer voor het benodigde materiaal en houdt hij de lijst van deelnemers en de vrijwilligers bij. Willy is de spil waar alles om draait tijdens de sinterklaas-, kerst- en paasvieringen. Voor alle deelnemers, mantelzorgers en vrijwilligers maakt zij, elke viering weer, zo'n 60 presentjes. "Tegenwoordig helpt hij ook mee. Als de techniek een beetje ingewikkeld wordt." Elkaar ook tot steun zijn naast het sporten Blijf actief is meer dan alleen een wandelgroep voor dementerende ouderen om hen lichamelijk actief te houden. De mensen kunnen onder elkaar zijn en elkaar tot steun zijn. Zo kunnen ze elkaar helpen met het oplossen van probleempjes die zich voordoen bij en met een dementerende partner of ouder. Dat is volgens Clemens en Willy heel fijn. Clemens: "Het gaat in een ongedwongen sfeer. Niets hoeft. Je merkt dat de deelnemers als ze hier zijn, gelijk beginnen te praten, terwijl ze elders hun mond dicht houden." Willy: "De groep is niet alleen voor de deelnemers en hun mantelzorgers fijn. "Wij hebben zelf ook iets aan de groep. Wij kunnen met anderen in de groep bepaalde dingen delen, waarmee wijzelf zitten of hebben gezeten."
Elke dinsdagmiddag, rond half twee, weer of geen weer, zijn Clemens en Willy present in de kantine van atletiekvereniging Sprint om de deelnemers en hun mantelzorgers te verwelkomen. Uiteraard lopen zijzelf ook mee. De groep bestaat meestal uit 8 à 10 deelnemers, die elk zoveel mogelijk met een van de vrijwilligers meelopen, zodat de mantelzorgers even gezellig tijdens het wandelen met elkaar kunnen lachen en praten. Vrolijke sfeer Wie denkt dat het een saaie boel is op de dinsdagmiddag als de wandelgroep weer van start gaat, heeft het mis. Er hangt juist een vrolijke sfeer. Iets voor tweeën druppelen de deelnemers en hun mantelzorgers binnen in de kantine. Vrolijk begroeten ze elkaar. Er wordt veel gekletst en gelachen. "Dat moet je er vooral bij vermelden", zegt Clemens. "Het is hier altijd heel gezellig." Het wordt nog gezelliger als Cor en haar mantelzorger Miet binnenkomen. Cor, een struise vrouw van 77, weduwe, geen kinderen, komt elke dinsdag met haar 'oud-buurmeisje' Miet naar Blijf actief. Ze komt niet ongemerkt binnen. Ze praat graag en lacht uitbundig. "Vandaag zelfs iets meer, omdat ze weet dat u er bent", zegt Miet. "Ik was het even vergeten, toen kwam Miet mij ophalen", vertelt Cor. Ze zou het niet willen missen, elke dinsdagmiddag even wandelen met Miet. "Het is heel gezellig en het is goed voor de lijn en de gezondheid" en ze lacht zelf om het hardst bij het antwoord op de vraag waarom ze aan de wandelingen meedoet. "Hoe lang doen wij dit al Miet?", vraagt ze zeker vijf keer deze middag. “Vier jaar”, zegt Miet. Cor: "Miet is een oud-buurmeisje van mij en ze heeft samen met mij mijn trouwjurk uitgezocht, toch Miet?" Ook deze bijzonderheid vertelt ze, ogenschijnlijk maar al te graag een paar keer tijdens de wandeling. Stok achter de deur Miet wandelt zo'n 12 jaar mee met deelnemers bij Bijf actief. Ze noemt zichzelf liever medewandelaar. 'Ik ben geen mantelzorger', zegt ze. Want ze heeft verder niet de zorg voor een ander. Ze begeleidt slechts een dementerende oudere tijdens de wandeling. En dat doet ze nu al vier jaar bij Cor. Het is voor Miet ook 'een stok achter de deur'. "Elke dinsdagmiddag Cor bij het verzorgingshuis ophalen, driekwartier à een uurtje lopen met haar, na afloop gezellig wat drinken en daarna breng ik haar weer naar huis. Zo blijf ik zelf ook in beweging. Ik heb namelijk slechte benen. Maar het is ook een manier om niet te veel alleen te zijn."
Hoofdzaak nummer 66 pagina 2
Een knallende opening,
Veel publiek bij opening ruimte-Til
Ruimte-Til De speciaal voor Blijf actief gecreëerde opslagruimte bij atletiekvereniging Sprint is in juli officieel in gebruik genomen. Dat gebeurde geheel in stijl met de overhandiging van de sleutel en het doorknippen van een lint. "We zijn heel blij met deze ruimte", zegt Clemens. "We moesten steeds met onze spullen sjouwen van huis naar Sprint en bij Sprint van hok naar hok. En toen zei de erevoorzitter Jan van Winkel (op 11augustus jl overleden, red): 'jullie moeten je eigen ruimte krijgen'. En nu hebben we een prachtige ruimte waar we alles netjes en gebruiksklaar in kunnen zetten." Een naam voor de ruimte is er ook al. Alleen het naambord moet nog worden gemaakt. Ruimte-Til gaat het heten. Als eerbetoon aan de eerste mantelzorger Til Otten, die noodgedwongen tijdelijk in een rolstoel haar dementerende echtgenoot moest begeleiden tijdens de wandelingen.
door Clemens van de Rijke
Na 15 jaar in verschillende hoekjes en gaten te zijn ondergebracht hebben wij een schitterende eigen ruimte gekregen. Dinsdag 2 maart was de feestelijke opening. Enkele jaren geleden kwam de ere voorzitter van Sprint, Jan van Winkel naar me toe met het idee voor een eigen ruimte voor onze rolstoelen, rolators en al het spelmateriaal dat nog bij ons thuis een deel van de zolder in beslag nam. Wij hebben al die jaren bij Sprint week in week uit 52 weken per jaar iedere week opnieuw een warm thuis gekregen. Toen wij een jaar of 10 geleden een rolstoel van thuis mee brachten om een mantelzorger ook haar dementerende man te laten vergezellen bij de wandeling in het Mastbos werd al heel snel gezegd dat wij die rolstoel maar beter bij Sprint zouden kunnen laten staan in plaats van steeds mee op en neer naar huis te nemen. Toen werd ons eerste plekje gecreëerd. Even later kregen we er van Vitaal twee gloednieuwe rolstoelen bij. Er werd direct ruimte gemaakt en toen we twee jaar terug nog eens 3 rolstoelen met speciale brede banden kregen van Vitaal en de Rabobank hadden we inmiddels al een aardig wagenpark dat zelfs was aangevuld met 4 rolators. Het was passen en meten maar altijd werd er wel een plaatsje gevonden, al was het tijdens de verbouwing in het vethok, maar ze stonden binnen. Toen de nieuwbouw gereed was kreeg ook de wens van Jan en de droom van ons gestalte. Het mooiste geschenk dat wij ons konden voorstellen voor ons 15 jarig bestaan werd in enkele weken door Theo en zijn maatjes gerealiseerd. Een mooie spreuk van Jan van Winkel, “je kunt bij Sprint terecht van de wieg tot het graf” is met deze vaste plaats voor ons materiaal en de warme band die wij hebben met de vereniging werkelijkheid geworden. Wij zijn er dolgelukkig mee en willen dan ook A.V.Sprint en de Gouden vrijwilligersploeg bedanken voor hun inzet al die jaren voor onze groep. Ik denk dat het uniek is in Nederland dat een atletiekvereniging een groep Alzheimerpatiënten met hun begeleiders en vrijwilligers een eigen plekje geven binnen de vereniging. Dit geeft een goed gevoel voor de toekomst. Namens alle deelnemers en vrijwilligers van de Alzheimer-Wandelcontactgroep heel hartelijk dank aan iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt.
Oud-leden worden niet vergeten
Ook interesse om te wandelen? nadere info bij Clemens van de Rijke
tel.076-5211680 Hoofdzaak nummer 66 pagina 3
wordt dementievriendelijk
door Marius Aalders Op 24 juni 2013 ondertekende wethouder Mark van Oosterhout van Drimmelen de Intentieverklaring Dementievriendelijke gemeente Drimmelen. In samenwerking met de Programmaraad zorgvernieuwing psychogeriatrie in Noord-Brabant gaat Drimmelen zorgen voor taboedoorbreking rond dementie en het stem geven aan mensen met dementie. De ondersteuning van de Programmaraad van de Provincie bestaat uit 70 uur advies in 2013 en 50 uur in de 3 jaren daarna. De gemeente, de Programmaraad, het Regionale Dementie Ondersteuningsnetwerk en een lokale werkgroep willen voorlichting geven over dementie. De bedoeling is dat mensen met dementie zo lang mogelijk als volwaardige burgers kunnen meedoen aan de samenleving. Daarnaast krijgen ook mantelzorgers ondersteuning. Het gaat om het verbeteren van de levenskwaliteit van de partners, familie, mantelzorgers en vrienden, doordat zij in een dementievriendelijke gemeenschap een grotere acceptatie ervaren en minder in een sociaal isolement terecht komen. Daarnaast is kostenbeheersing een doel, doordat mensen met dementie langer thuis kunnen blijven wonen, waardoor hun levenskwaliteit toeneemt. Het mes snijdt zo aan twee kanten. Drimmelen is één van de koplopers in Brabant. De gemeente kent het Alzheimercafé, in samenwerking met Zevenbergen, waar maandelijks 50 tot 60 mensen komen om informatie te krijgen en ervaringen uit te wisselen. De gemeente maakt deel uit van het Dementienetwerk Breda e.o., een samenwerkingsverband van gemeenten, instellingen en vrijwilligersorganisaties. De Stichting Welzijn Ouderen (SWO) geeft jaarlijks een cursus “omgaan met dementie”. Ten slotte kunnen mensen met vragen terecht bij een dementieconsulent en andere hulpverleners via de site www.dementiezorg.nl. De ondertekening op 24 juni j.l. v.l.n r. Hilde Stoop (Programmaraad) Bas Vos (Dementienetwerk Breda e.o.) Engbert Tienkamp (gem.Drimmelen) Mark van Oosterhout (wethouder gem. Drimmelen)
Foto’s van Cootje Versteeg met de titel “Mijn vader”
Drimmelen
Kunst om niet te vergeten
Drimmelen gaat er voor
Politieke partijen in onze regio reageren niet op oproep om dementie in hun verkiezingsprogramma op te nemen door Marius Aalders
In maart 2014 staan de gemeenteraadsverkiezingen op de agenda. Een goed idee om de politieke partijen eens aan hun jasje te trekken, zo dacht Alzheimer Nederland, en ze te stimuleren iets moois over de dementievriendelijke gemeente in hun verkiezingsprogramma te zetten. Door de Afdeling Breda e.o. is naar twaalf gemeenten een brief gestuurd met uitleg en informatie hoe ze de dementievriendelijke gemeenschap in de gemeentepolitiek kunnen nastreven. Dat kostte tijd en papier, porti, enz. Je zou denken, dat je dan wel eens een reactie krijgt. Nul-komma-nul. Niks-naks. Alleen de VVD in Breda zond ons een uitnodiging voor een bespreking in het Café De Publieke Zaak, maar dat hadden ze anders ook gedaan, want onze brief hadden ze niet gelezen. Hé, politieke partijen, jullie lezen misschien Hoofdzaak, althans jullie krijgen dit blad. Wat ga je doen met die informatie? Vertel eens, wat weet je over dementie? Wil je niet meer weten? Zitten jullie kiezers niet te springen om meer belangstelling in de politiek voor wat er allemaal zo mankeert aan de dementiezorg? Hoe zit dat met die zorg- en welzijnspecialisten in de partijen, willen jullie niet horen? Kom op, kijk eens wat er gebeurt op straat en in de huizen en tehuizen met al die mensen met dementie en hun mantelzorgers. Ze vragen jullie politieke daadkracht om voor hun belangen op te komen. Nu kan het nog. In 2014 zijn de programma’s al gedrukt.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 4
Kunst om niet te vergeten zie foto’s vorige pagina Een klankbord voor dementie. Dat moet de tentoonstelling Dementie: KUNST om niet te vergeten zijn die van 18 tot en met 22 september te zien is in de StadsGalerij Breda. In deze groepstentoonstelling van elf kunstenaars, verbeelden de kunstenaars het onderwerp dementie op zeer uiteenlopende manieren. Bijvoorbeeld met foto's, schilderijen, glaskunst en film. Désirée Martis sprak met fotografe Rachelle Delcroix, die samen met filmer Ysbrand Swart het initiatief nam tot deze tentoonstelling. Hoe ben je op dit idee gekomen? In 2008 maakte ik een fotoserie over mijn aan Alzheimer lijdende oudtante, genaamd Johannah, met als ondertitel “kijken zonder te zien, de taal van Alzheimer”. Met dit fotoproject heb ik toen een masterclass gewonnen bij Breda Photo en later werd dit project ook nog tot beste portfolio benoemd tijdens Breda Photo 2010. Daarna volgde er een aantal exposities en artikelen. Ik merkte op dat er door middel van mijn serie een gesprek op gang kwam. Mensen die ermee te maken hadden herkenden dingen in het beeld en voor mensen waarvoor het een nieuw onderwerp was, kwam er door het beeld een gesprek op gang. Kern was dat mensen werden geraakt door het beeld. In 2012 gebeurde er veel. Intussen had ik nog een serie over Alzheimer gemaakt, genaamd “Figuur 1.1”. Tijdens het exposeren hiervan ontmoette ik iemand van VWS die werkzaam is op de afdeling langdurige zorg. Al pratende werd er nog een naam door haar aangehaald, die van Ysbrand Swart. Ook hij had een serie gemaakt over dementie. Toeval treft dat Ysbrand en ik goede vrienden zijn en zo werden wij uitgenodigd om een kunstlunch lezing te houden op het ministerie. Hier ontstond ons idee onze krachten te bundelen en rond Wereld Alzheimer Dag 2013 een kunstexpositie neer te zetten. Hebben de andere kunstenaars ook eigen ervaringen met dementie? De inmiddels overleden vader van Ysbrand leed aan een vorm van dementie en ook zijn moeder trof het. Ysbrand maakte over haar de serie “Ze zijn allemaal gek”. In onze zoektocht naar andere kunstenaars bleek dat de meesten wel in hun directe omgeving te maken hadden of hebben met het onderwerp. Zo maakte Cootje Versteeg een prachtige zwart-wit serie over haar inmiddels overleden vader en heeft Eefje Goos op uitnodiging van ons een serie gemaakt over haar dementerende opa. Wat kunnen we verwachten? Tijdens de expositie is het werk van 11 kunstenaars te zien. Het onderwerp dementie wordt hiermee getoond op een zeer uiteenlopende wijze. Interpretatie, uitvoering en materiaal zorgt ervoor dat het thema wordt ontrafeld tot een gevoel, een gesprek of een stilte. Glaskunstenares Carla Goos benadert het thema met het, net als het leven, zo kwetsbare materiaal glas. Fotograaf Bas Losekoot, eerder te zien tijdens fotofestival Naarden toont prachtig grote foto portretten, terwijl Raymond Huisman zijn portretten toont in onder meer keramiek. Nog meer fotografie is er in de intieme zwart-wit fotoserie van Cootje Versteeg en de kleurrijke beelden van Wim van Ophem.
Beeldend kunstenares Eefje Goos maakte van haar opa een abstract schilderij en beeldend kunstenaar Remco Roes voerde het onderwerp uit met mixed media. Wil je meer een Rachelle Delcroix beleving, dan zit je goed in het geurproject van Carlijn Stevens. Voor een beleving in beeld kun je vervolgens terecht bij de film van Ysbrand Swart of bij mijn fotoproject Johannah. Nog niet genoeg? Dan is er poëzie van Ellen Vedder. Wat willen jullie hiermee bereiken? Wij vinden het belangrijk dat het onderwerp leeft in de samenleving en we hopen een groot publiek aan te spreken. We proberen door middel van beeld de drempel te verlagen om tot gesprek te komen over het onderwerp. Ook proberen we mensen anders naar het onderwerp te leren kijken. We proberen een klankbord te vormen voor dementie. Hebben de mensen waarom het gaat, de dementerende ouderen ook iets aan de tentoonstelling? Indirect hopen we dat juist de dementerenden zelf veel aan onze expositie hebben. Wij horen vaak dat dementerenden en hun naasten, die toch al in een isolement terecht komen, in de steek gelaten worden door vrienden en familie. Mensen weten niet welke houding ze moeten aannemen, vinden het eng, zitten met vele vragen en vermijden het liefst het contact. Door er openheid over te creëren hopen wij hiermee iets te doorbreken. Ook mensen die werken met dementerenden hebben wat aan de expositie, omdat je door middel van de werken op een hele andere manier wordt geconfronteerd met het onderwerp en dit kan je tot een gezonde zelfreflectie brengen. Wat gebeurt er na afloop met de kunstwerken? Na de expositie zal het werk in principe terugkeren naar de kunstenaars, maar stiekem hopen we dat dit een gevolg kan krijgen. Wereld Alzheimer dag 2014 in Amsterdam? Ik noem maar wat, maar het zou wel geweldig zijn als de werken in zijn geheel of in een andere samenstelling getoond kunnen worden. Zorginstellingen, bedrijven en ziekenhuizen mogen zich melden! Blijft het hierbij? Intussen hebben wij een website waarmee we een platform willen zijn voor het onderwerp in combinatie met diverse kunstvormen. We willen hier een aantal producten gaan aanbieden, zoals kunstlezingen voor bijvoorbeeld opleidingen en zorginstellingen en herinneringsboeken in fotografie en film voor de dementerenden zelf en of hun naasten. Waarom moeten er volgens jou zoveel mogelijk mensen “Dementie: KUNST om niet te vergeten” zien?? De vraag die ieder zich moet stellen is: waarom niet? Het onderwerp is van groot belang en vroeg of laat krijgt iedereen ermee maken of we willen of niet.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 5
www.dementiekunstomniettevergeten.nl
Nieuws binnen de afdeling Breda De geheugenacademie wordt werkelijkheid
Annafrijhuis ook voor de smalle beurs door Marius Aalders
door Marius Aalders Wordt het nog wat met de geheugenacademie? Dat was de vraag die menigeen stelde, nadat Bas Vos vorig jaar met het concept op de proppen was gekomen. Het idee erachter was om alle vormen van voorlichting en informatievoorziening over dementie en de training op dat gebied te coördineren. Bas Vos is ketencoördinator van het Dementienetwerk Breda en omstreken, dat in onze regio alle instellingen, gemeenten en vrijwilligersorganisaties op het gebied van dementiezorg samenbindt. Welnu, er is heel wat afgenetwerkt door Bas. Laat dat maar aan de heer Vos over. Uiteindelijk ligt er nu een conceptversie met samenwerkingsafspraken en een eerste overzicht van het aanbod van deskundigheidsbevordering 2013-2014 onder auspiciën van Ketenzorg Dementie WestBrabant. Jawel, want Bas slaagde erin de twee ketens in WestBrabant tot samenwerking te bewegen. In het Ketenprogramma 2013 van het Dementienetwerk was aangegeven dat gestart zal worden met een regionaal (netwerkbreed) project voor deskundigheidsbevordering en kennisdeling voor ketenzorg dementie. Je moet het breed zien. Voor dit project is samenwerking gevonden met het Zorgkantoor CZ en het Regionaal Platform Dementie Bergen op Zoom / Roosendaal. Vanuit het principe van ‘good practice’ is een voorbeeld gevonden van een reeds lopend project in de regio Limburg, ondersteund door Ine Boermans, adviseur van Robuust. Deze partijen hebben een initiatiefgroep opgezet, die in de afgelopen maanden enkele malen bijeen is geweest om een projectopzet te bespreken. Afgesproken is om als startpunt voor een verdere verkenning van de mogelijkheden, eerst in kaart te brengen wat er regionaal ontwikkeld is aan deskundigheidsbevordering en aangeboden wordt (of nog op de plank ligt uit het verleden). Ook de gemeenten worden verzocht om het relevante aanbod van de welzijnsorganisaties te vermelden. Vanuit de Afdeling Breda e.o. van Alzheimer Nederland is Desiree van Velthoven, als belangenbehartiger-vrijwilliger betrokken bij de ontwikkeling van wat we voor het gemak maar de “geheugenacademie” blijven noemen.
Het Annafrijhuis draait nu een paar maanden. Het is door twee oud-verplegers van Elisabeth opgericht. De opzet, de inzet, de aanpak en de visie van Anja en Nathalie Frijters (geen familie) die jarenlange ervaring hebben opgedaan met mensen met dementie komen goed over. Omdat hun baan werd opgeheven, hebben ze dit plan bedacht: een huis te stichten voor opvang van dementerenden, zodat mantelzorgers weer enige tijd en gelegenheid hebben om tot zichzelf te komen. Dat is niet zomaar een middag, maar houdt in 24-uurs opvang en 24 uur bereikbaarheid voor noodgevallen. Er werken 5 medewerkers gespecialiseerd op het gebied van dementie. Ze zijn er vooral op uit de identiteit van de patiënten te bewaren en te stimuleren, geven veel persoonlijke aandacht en als het nodig is kan verpleegkundige zorg worden geleverd. Dat alles voor 90 euro per dag (let op: 24 uur) en in het weekend 100 euro. De dames Frijters zijn gericht op de buurt waarin ze hun huis hebben ingericht en die buurt in Breda-Noord is bepaald niet voor kapitaalkrachtige mensen. Dat maakte het ook meteen zo sympathiek. Afgezien dan nog van de wijze waarop ze met mensen met dementie omgaan. Ik werd ontvangen in de grote huiskamer, waarin twee patiënten werden beziggehouden, terwijl een heel oud dametje, al in een verre staat van aftakeling, in een bed lag te slapen en zo nu en dan naar de televisie keek. Er zijn 5 ruime kamers, waar de mensen kunnen verblijven. De zorg is gericht op wat mensen nog kunnen. Ze gaan soms mee inkopen doen in de winkel en bereiden ook samen het eten voor. Hier heb je nu een voorbeeld van hoe het zou kunnen, ook voor mensen met een smalle beurs. De oprichting is anderhalf jaar lang voorbereid. Ze kregen veel hulp, onder andere van Wonen Breburg. Ze hebben natuurlijk ook een uitgebreid netwerk en hebben veel aan publiciteit gedaan en die ook gekregen. Onlangs hebben ze een afspraak met wethouder Bob Bergkamp kunnen maken. Alleen de contacten met het Zorgkantoor zijn uiterst miniem. Dat houdt de boot af. ("Je komt niet eens verder dan de balie.") Via het Dementienetwerk zou daarvoor nog wat meer steun kunnen worden ontwikkeld. Ik sprak met Anja Frijters, algemeen directeur Het Annafrij huis, Sterrenkroos 9/29, 4823 MD Breda, tel. 076-8875500, mobiel 06-41517148. E-mail:
[email protected]. Web site www.hetannafrijhuis.nl.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 6
Nieuws binnen de afdeling Breda Ondersteuningsgroep voor partners van mensen met dementie die nog thuis wonen
Cursus voor mantelzorgers
De laatste jaren stijgt het aantal dementerenden. Veel van hen wonen nog thuis en worden meestal door de partner verzorgd. De zorg voor een dementerende is zwaar. Partners lopen hierdoor kans zelf overbelast te raken. Tijdens de ondersteuningsgroep voor partners van dementerenden wordt informatie gegeven over dementie, hoe gedrag ontstaat, hoe hiermee omgegaan kan worden en hoe de partner kan voorkomen overbelast te raken. Daarnaast wordt er veel tijd besteed aan een ieders verhaal.
In het zorgen voor de ander kunt u zichzelf makkelijk vergeten. Wat vond ik ook alweer belangrijk of wat vond ik ook alweer leuk om te doen? Waarom heb ik toen bepaalde keuzes gemaakt en kloppen die nog met de huidige situatie? Waar liggen mijn grenzen en wat heb IK nodig om goed te kunnen blijven zorgen?
De ondersteuningsgroep is een initiatief van Steunpunt Informele Zorg Breda. De groep start op maandagmiddag 28 oktober. Alle data op een rijtje: 28 oktober, 4, 11, en 18 november en 2 en 9 december. De kosten zijn eenmalig € 25,-.
In deze cursus wordt stil gestaan bij dat wat op de achtergrond is geraakt, krijgt u tips en handvatten aangereikt en is er ruimte voor uw eigen verhaal. De cursus wordt gegeven door Ingrid Gerretse en Myriam Söder. De cursus wordt gegeven op maandag 28 oktober, 11 en 18 november en 2 en 9 december van 10.00 uur tot 12.00 uur. Eenmalige kosten € 20,-
Na aanmelding wordt u uitgenodigd voor een intakegesprek. Mevr. de Boer heeft dit voorjaar deel genomen aan de ondersteuningsgroep. Zij vertelde mij laatst dat dit het beste is wat de laatste jaren op haar pad is gekomen. Zij heeft nog steeds veel contact met een aantal mensen van de groep en heeft daar enorm veel steun aan.
Locatie van deze bijeenkomsten is De Prins, Nieuwe Prinsenkade 24 in Breda. Interesse? Meld u aan via de mail:
[email protected] of telefonisch bij Ingrid Gerretse, dementieconsulent bij Steunpunt informele zorg Breda, telnr. 076 5265540. U kunt de info teruglezen op de website: www.stib-breda.nl
Zorgvoorelkaar, een online marktplaats voor hulp ook in Breda “Zorgvoorelkaar” is een gratis online marktplaats voor vrijwillige en professionele hulp in Nederland. Het biedt Nederlanders de mogelijkheid om elkaar gemakkelijker, laagdrempelig en toch veilig te helpen. Bijvoorbeeld met praktische zaken als vervoer, klusjes en administratie, maar ook op het gebied van sociaal contact. Iedereen kan in een situatie komen waarin hulp van anderen nodig is. Familie, vrienden of buren kunnen deze hulp niet altijd bieden. Daarom werken vrijwillige en professionele organisaties samen, zodat degenen die hulp nodig hebben die snel kunnen vinden: 1 naam, 1 telefoonnummer, 1 website. Anne van Roosmalen, projectmanager Zorgvoorelkaar: “Ik denk dat www.zorgvoorelkaar.com een aanvulling kan zijn op het huidige hulpaanbod.” Zorgvoorelkaar.com wordt onder andere gesteund door stichting Doen en is in gemeenten Breda, Roosendaal en Etten-Leur geïmplementeerd op initiatief van de gemeenten en zorg-, welzijn- en vrijwilligersorganisaties zoals Thebe, Avoord, WIJ etc (zie voor een volledige lijst website). Vrijwillige en professionele organisaties werken in Zorgvoorelkaar samen zodat zij die hulp nodig hebben die snel kunnen vinden: een primeur voor Nederland .
De officiële start van Zorgvoorelkaar in Breda is op 10 september 2013 van 15.30 tot 17.00 uur in het Huis van de Heuvel, Mgr. Nolensplein 1 (ingang: Van Heemskerkstraat) 4812 JC BREDA. Wethouder Bob Bergkamp zal de officiële start-handeling verrichten, door het bekend maken van het telefoonnummer voor vrijwilligersdiensten. Wie aanwezig wil zijn moet zich omgaand aanmelden bij: Elly Beek via de mail
[email protected] of telefonisch (076) 525 15 03.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 7
Radio en TV actief met muzikale herinneringen Muziekherinneringen in de strijd tegen Alzheimer door Désirée Martis Alzheimer Nederland laat geen mogelijkheid onbenut om campagne te voeren om nog meer donateurs te werven om te helpen investeren in oplossingen voor Alzheimer patiënten nu en in de toekomst. Vanaf 26 augustus tot en met 26 oktober loopt de campagne Muziekherinneringen. Deze campagne wordt mede mogelijk gemaakt door een intensieve samenwerking met grote mediapartners SBS6 en 100%NL. Iedereen, jong en oud, kan zijn of haar muziekherinnering die hij of zij nooit wil vergeten, delen met Alzheimer Nederland. Hiervoor kan men terecht op www.muziekherinnering.nl. Door het delen van een muziekherinnering maakt men kans op een thuisconcert van een bekende Nederlandse zanger(es). Crossmediale campagne voor het grootste effect Bij het ter perse gaan van deze Hoofdzaak is de campagne al van start gegaan op 26 augustus en loopt tot 26 oktober. Het is een zogeheten crossmediale campagne. Samenwerkende mediapartners SBS6 en 100%NL besteden in verschillende radio - en televisie-uitzendingen aandacht aan. Op een aantal evenementen in heel het land zal Alzheimer Nederland prominent aanwezig zijn. En de drie samenwerkende partijen zullen de campagne ook via sociale media promoten. De afdelingen van Alzheimer Nederland worden uitgebreid geïnformeerd. Zij kunnen zodoende ook reclame maken voor de campagne. Evenementen Bij een vijftal hele grote evenementen zoals fruit- en bloemencorso’s en de visserijdagen, zal de 100%/AN Muziekherinneringen Truck staan, waarbij een promotieteam en vrijwilligers van Alzheimer Nederland, zoveel mogelijk Muziekherinneringen zullen ophalen. Ook op de 50+ Beurs zullen bij de stand van AN muziekherinneringen worden verzameld.
Radio- en televisie-uitzendingen Elke woensdag is het Muziekherinneringen-dag bij 100% NL met thematische spots. Tijdens de campagneweek zijn er ook zijn kortere spotjes te horen, die verwijzen naar de website van 100%NL waar mensen hun muziekherinnering kunnen achterlaten. Op zaterdag 26 oktober zal er, onder voorbehoud, ook aandacht zijn voor Muziekherinneringen. Er komt dan de Top 10 Muziekherinneringen en de winnaar van het thuisconcert zal bekend worden gemaakt. Bij SBS6 wordt op de zaterdagen 19 en 26 oktober een speciaal televisie-programma van een half uur uitgezonden rondom de campagne Muziekherinneringen. Het wordt via het programma Hart van Nederland uitgezonden. Deze special wordt op de zondag daarna herhaald. In Shownieuws is er in de week van 21 tm 25 oktober dagelijks een item van drie minuten waarin een BN'er zijn/ haar verhaal doet over Alzheimer. Hierbij wordt een koppeling gemaakt naar het zaterdagavond programma van 26 oktober 'Muziekherinneringen' waarbij de BN'er gevraagd wordt naar zijn of haar persoonlijke muziekherinnering.
100%NL Magazine In het magazine dat op 2 september verschijnt komt een advertentie van twee pagina’s met plakkaart die men kan insturen. 100% NL Magazine heeft een oplage van 120.000 stuks. Mogelijk wordt in het oktobernummer ook aandacht besteed aan de campagne in de vorm van een artikel. www.muziekherinneringen.nl Gedurende de hele periode van de campagne zal de interactieve site www.muziekherinneringen.nl in de lucht zijn. Hier kan men muziekherinneringen achterlaten en uitwisselen. Ook zullen verhalen rondom muziekherinneringen gedeeld worden, waaronder ook die van BN’ers.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 8
dementieweek
Over de dementieweek in Breda In Breda lijden naar schatting 2700 mensen aan een vorm van dementie, waarvan het merendeel aan de ziekte van Alzheimer. Als het goed is hebben deze mensen een partner of andere familieleden die voor hen zorgen. Als het goed is… Maar we weten allemaal dat er van deze mensen veel te veel wordt gevraagd. Nu is de tendens om partners en familieleden nog eens extra te belasten, om zodoende geld in de zorg te besparen. Op zichzelf geen slecht idee. Maar we kunnen onmogelijk verwachten, dat mensen met dementie en hun mantelzorgers nog meer aan hun lot worden overgelaten. De gemeente Breda heeft dat begrepen en zoekt - in het kader van de overgang van veel gevallen die nu nog voor een behandeling op grond van de Awbz in aanmerking komen en straks door de gemeente moeten worden opgevangen op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) - naar meer participatie van mensen rondom de zorg. Mensen met dementie kunnen namelijk nog lang gewoon thuis wonen en een redelijk normaal leven leiden. Als de mensen rondom hen het maar weten en er rekening mee houden. Daarvoor is veel voorlichting en informatie nodig. Dus is er behoefte aan initiatieven die het taboe rond alzheimer weghalen en hulp en zorg uit de directe omgeving mogelijk maken. Het idee ontstond vorig jaar bij de informatiemarkt in woon-zorgcentrum Elisabeth in Breda. Daar werd voor de tweede keer een goed bezochte informatiemarkt gehouden rondom de Wereld Alzheimer Dag. Cor Overduin, werkzaam bij Elisabeth en tevens verbonden aan het Alzheimer Café Breda, dat iedere maand in de Breedonk wordt gehouden, kwam met de gedachte een speciale week te organiseren waarin verschillende activiteiten zouden worden opgezet, om het thema dementiezorg nog meer onder de aandacht te brengen. Cor nam het initiatief, samen met Alzheimer Nederland, afdeling Breda e.o., en met het Steunpunt Informele Zorg Breda (Stib). Op 5 april lag er een draaiboek waarin een hele serie van dagelijks te presenteren gebeurtenissen de revue passeerde. Mensen met dementie, mantelzorgers, professionals en overige geïnteresseerden, voor ieder moest er wat zijn. Het was een gedurfde onderneming, maar de initiatiefnemers kregen het voor elkaar. Intussen bleek dat ook in Oosterhout rondom de Wereld Alzheimer Dag—21 september– van allesgeorganiseerd wordt (zie volgende pagina’s)
In de Alzheimer Week in Breda worden de volgende activiteiten georganiseerd: Een Trainingsdag voor de Bredase vrijwilliger Themamaaltijd voor dementerenden en mantelzorgers Dementie informatiemarkt Stadswandeling voor dementerenden Muzikale middag Informatiebijeenkomst Bibliotheek Breda Expositie Dementie (lees ook artikel op pag. 5) Zie voor al deze evenementen het overzicht op de volgende pagina’s in deze Hoofdzaak.
De kartrekkers van de Alzheimer Week in Breda willen we toch een keer noemen: Cor Overduin (Elisabeth Breda), die ook eigenaar en procesbewaker van het Draaiboek is, Ingrid Gerretse (Steunpunt Informele Zorg Breda) en Monique v.d. Pol (Alzheimer Nederland, regio Breda e.o.). Dank voor het vele werk.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 9
Programma d Gehele week
Maandag 16 september
Breda: Infostand van de ‘Geheugenwinkel’ in de bibliotheek Breda/Nieuwe Veste, Molenstraat 6. Info: Ingrid Gerretse, STiB (076-5265540;
[email protected])
Breda: Trainingsdag voor vrijwilligers. Iedere vrijwilliger kan twee van de zeven workshops volgen. Keuze uit: Wat is dementie? Hoe ga ik om met dementie? Dementie en muziek. Activiteiten voor dementerenden. Dementie en bewegen. Geheugentraining. Levensverhalen in beeld. Ingeschreven kan worden voor de middag ( 14.00-17.00),of de avond (18.0021.15). Locatie: Elisabeth Centrum. Leuvenaarstraat 91. Info: bij Cor Overduin 06-305.23.816 (
[email protected]) en Ingrid Gerretse 076-526.55.40 (
[email protected]) . Geen kosten voor de deelnemers.
Breda: Woensdag /donderdag/vrijdag/zondag (22/9).Expositie van werken van Rachelle Delcroix “Dementie, kunst om niet te vergeten” in de Stadsgalerij, Oude Vest 34. Woensdag en zondag van 11.00-17.00 uur en donderdag en vrijdag van 17.00-20.00 uur. Toegang gratis. Info: Rachelle Delcroix 06-490.80.046 (
[email protected]) . Zie ook artikel op pag. 5 Oosterhout: Maandag van 13.00-20.00 uur, dinsdag t/m vrijdag van 9.00-16.00 uur, zaterdag van 9.00-12.00 uur: Into D’mentia. Na een voorgesprek gaat de mantelzorger in de containerbus beleven wat iemand met dementie beleeft. Het programma is ontwikkeld door de Universiteit van Tilburg en VUMC. Info en aanmelden bij Ingrid Hazen (Thebe), 0162-488522 (info@dementieweek-oosterhout). Na de Alzheimerweek is er een nagesprek met de deelnemers. Zie Inleiding Dementieweek Oosterhout. Oosterhout: Gehele week infomarkt in Activiteitencentrum De Slotjes, Slotjesveld. (zie 16 september).
Oosterhout: Zorgmarkt. Hier kunt u informatie krijgen over zorg, hulpverlening, financiële en juridische ondersteuning bij dementie. Geopend van 13.30-21.00 uur in Activiteitencentrum De Slotjes, Slotveld. Info Ingrid Hazen (Thebe) 0162-488522 (info@dementieweek-oosterhout) . De dementieweek in Oosterhout en de zorgmarkt worden om 13.30 uur geopend door Dhr. Marco Blom van Alzheimer Nederland en onze afdelingsvoorzitter Marius Aalders.
Dinsdag 17 september Breda: Infostand van de ‘Geheugenwinkel’ in de bibliotheek Breda/Nieuwe Veste, Molenstraat 6. Gehele middag ‘bemand’. Toegang gratis. Info: Ingrid Gerretse (zie boven). Oosterhout: “Ouder zijn en bewegen”. In samenwerking met ‘Oosterhout in beweging’ een actieve en leuke ochtend en u gaat niet met een lege maag naar huis. Verdere info bij Ingrid Hazen (zie boven). Ulvenhout: Lekker en gezellig eten? Ja, dat kan! Als u zich voor 8 september aanmeldt bij STiB (076-5265540;
[email protected]) zijn mensen met dementie en/of mantelzorgers vandaag van 18.00-20.30 uur van harte welkom in het restaurant van De Donk in Ulvenhout (Slotlaan 15). In het kader van de Alzheimerweek serveren wij u dan een lekkere groentesoep, met daarna een varkenshaasje met roomsaus, sperzieboontjes in spek, stoofpeertjes, aardappelkroketjes en gekookte aardappeltjes. En we besluiten met chocolademousse met slagroom! Krijgt u ook al trek? Voor € 13,- per persoon (excl. drankjes)! Met live-muziek. Info en reservering: Marguerite Stijger 076- 563.11.00 (
[email protected]) en Cor Overduin (zie boven). Zevenbergen/Made: De maandelijkse bijeenkomst van het Alzheimer Café. Zie verderop in deze Hoofdzaak.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 10
dementieweek Woensdag 18 september
Vrijdag 20 september
Breda: Ruud Dirkse, directeur van trainingsbureau DAZ, houdt een lezing. Hij vertelt, hoe mensen met dementie toch nog nieuwe dingen kunnen leren. Dirkse is bekend als auteur van onder meer: “Had ik het maar geweten” en “(Op)nieuw geleerd, oud gedaan”. Toegang: gratis. Info: Ingrid Gerretse (zie boven). Plaats: bibliotheek ‘De Nieuwe Veste’, Molenstraat 6. Aanvang: 19.00 uur. Na afloop kunt u boeken van Ruud Dirkse kopen.
Breda: Gratis Stadswandeling met bezoek aan de expositie “Dementie, kunst om niet te vergeten” van Rachelle Delcroix in de Stadsgalerij Breda, Oude Vest 34. Na een gratis kopje thee of koffie is de start om 14.00 uur vanuit de Leuvenaarstraat 91. Info: Ingrid Gerretse STiB (076-5265540;
[email protected])
Oosterhout: Symposium ‘Dementie in de WMOoooh’ voor medewerkers van zorgaanbieders, mantelzorgvertegenwoordigers, ouderenbonden, vrijwilligers etc.. Vanaf 12.00 uur bent u welkom voor een broodje. Opening om 13.00 uur door wethouder Mw. Janse Witte. Dagvoorzitter: Annette Overbeeke. Voor het volledige programma: zie de website www.dementieweek-oosterhout.nl. Aanmelding via Ingrid Hazen tel 0162-488522 of
[email protected]
Donderdag 19 september Breda: Dementie infomarkt. Van 18.00-21.00 uur kan iedereen die belangstelling heeft een twintigtal kramen bezoeken voor info over diensten, producten, zorgverlening en ondersteuning op het gebied van dementie. Locatie: Elisabeth Centrum, Leuvenaarstraat 91. Info: Cor Overduin 06-305.23.816 (
[email protected]) en Ingrid Gerretse 076-526.55.40 (
[email protected]). Toegang gratis. Breda: Infostand van de ‘Geheugenwinkel’ in de bibliotheek Breda/Nieuwe Veste, Molenstraat 6. Gehele middag ‘bemand’. Toegang gratis. Info: Ingrid Gerretse (zie boven). Etten-Leur: De maandelijkse bijeenkomst van het Alzheimer Café. Zie verderop in deze ‘Hoofdzaak’.
Breda: De Roeivereniging Breda komt vanuit het clubhuis in Terheijden met een aantal roeiboten plus roeiers naar de haven van Breda. Op de singels en in de haven wordt een tocht gehouden onder het motto: HELP ALZHEIMER UITROEIEN. Meer info:
[email protected].
Zaterdag 21 september, Wereld Alzheimer Dag Breda: Muzikale middag. Van 14.00 – 16.00 uur (zaal open vanaf 13.30 uur) bij Elisabeth Centrum, Leuvenaarstraat 91, optredens van Tjerry en Mariska, met tussentijds een korte workshop van een muziektherapeute. Gratis kopje thee of koffie en geen entreekosten. Info: Tjerry v.d. Meer 076-527.02.00 (
[email protected]) en Cor Overduin 06-305.23.816 (
[email protected]. Breda: ‘Burendag’ bij Woonzorgcentrum De Breedonk, Willem van Oranjelaan 17 van 10.00-16.00 uur. Ook onze afdeling van Alzheimer Nederland staat er met een stand waar u informatie kunt krijgen over zorgverlening bij dementie. Oosterhout: Infomarkt van 9.00-12.00 uur in activiteitencentrum De Slotjes, Slotjesveld. Speciaal info over Oosterhoutse diensten op het gebied van dementiezorg in de thuissituatie. Mogelijkheid van een gesprek met de dementieconsulent, Daan van Delden.
Oosterhout: Dagje uit. Een ontspannen ochtend (9.30-13.30 uur) in het speelgoedmuseum ‘Op stelten’, Zandheuvel 51. Info: Ingrid Hazen tel 0162-488522 of
[email protected] Terheijden: Zorgboerderij De Poolse Dreef zet zijn deuren open voor belangstellenden die een heerlijke maaltijd voorgeschoteld krijgen onder het motto: “Eten om niet te vergeten”. Dit alles in het kader van Wereld Alzheimerdag. Tijd: van 11.00 tot 13.30 uur. Plaats: Poolse Dreef 4, Terheijden. Meer info: SWO, Ria van Spijk, 0162-451894. Zorgboerderij De Poolse Dreef
Hoofdzaak nummer 66 pagina 11
Over de dementieweek in Oosterhout Dementieweek in Oosterhout door Daan van Delden In Oosterhout zijn ongeveer 720 burgers die een vorm van dementie hebben. Naast hen zijn er ongeveer 2000 mantelzorgers die te maken hebben met een verwante die lijdt aan een vorm van dementie. Dementie is een ingrijpend proces, zowel voor de dementerende als voor de mantelzorger. Uit onderzoek is gebleken dat ondersteuning van beide doelgroepen helpt om het ziekteproces beter te dragen en dat dit de zorgkosten drukt. Onder leiding van de gemeente Oosterhout heeft Oosterhout inmiddels met Hoom, Thebe, de Volckaert, de GGZ en Surplus een effectieve vorm van ketenzorg ontwikkeld. In het Dementiepunt in Activiteitencentrum de Slotjes bieden we diverse activiteiten en is er ook het maandelijkse Alzheimer café. Toch zien we dat maar weinig mensen naar het Dementiepunt komen. Is dementie nog een taboe, is de hulp die geboden wordt onbekend bij de doelgroep? De oorzaak weten we nog niet, maar we weten wel wat we voor hun kunnen doen. In de week van 21 september (Wereld Alzheimer dag) organiseren wij de Dementieweek Oosterhout. De rode draad gedurende de hele week is Into D’mentia. De inzet van deze simulator heeft voor ons als doel meer mantelzorgers te stimuleren om ondersteuning te vragen. Daarnaast bieden we ook leuke activiteiten voor de dementerende en diens mantelzorger en ‘last but not least’ een symposium voor professionals. Mantelzorgondersteuning, cursus, respijtzorg & vrijwilligers Steeds meer mantelzorgers hebben de zorg voor familieleden die lijden aan dementie. Het ziekteverloop van deze aandoening vraagt veel van de verwanten. In zorgen voor een ander zitten mooie elementen, maar deze zorg heeft ook zijn grenzen. Je schrikt als je leest hoeveel mantelzorgers overbelast raken en zelf ziek worden. Het is voor mantelzorgers van belang dat zij weten wat dementie is en hoe ze er mee om kunnen gaan. Daarnaast is het goed dat zij het traject naar de hulpverlening kennen en vertrouwd raken met de sociale kaart. Dit alles komt terug in onze cursus “omgaan met dementie voor mantelzorgers”. Alleen informatie over het hulpverleningsaanbod is niet voldoende. Hulp kan gericht zijn op het verlichten van de verzorging van de dementerende, maar kan er ook op gericht zijn om de directe verzorger te steunen in het omgaan met de situatie. Hierdoor bestaan er minder risico’s op overbelasting, isolement en uitval door ziekte. Tijdige en goede ondersteuning van mantelzorgers, o.a. door de inzet van geschikte, geschoolde en ervaren vrijwilligers is daarom onmisbaar! Voor info kunt u contact opnemen met HOOM. Een symposium voor de oude en nieuwe professionals Woensdagmiddag, 18 september, is er een symposium voor de zorg/welzijns-aanbieders en het orgaan dat de komende jaren veel zaken gaan regelen, de gemeente. Eén van de beste psychologen Roland Geelen neemt ons mee naar de dementerende en zijn beleving van de werkelijkheid. De mantelzorger komt aan het woord om te delen wat zijn of haar lasten zijn en wat het belang is van lusten.
Vervolgens zal Ruud Dirkse, directeur van onderzoeksbureau DAZ ons goede voorbeelden geven van ‘eigen kracht’ van elders waar wij de komende jaren ons voordeel mee kunnen doen. Zet woensdag 18 september in je agenda. Into D’mentia een levensecht inzicht in dementie Into D’mentia is een speciaal ontwikkelde simulatieruimte waarin gezonde mensen verwarring, onzekerheid, desoriëntatie en andere gevoelens ervaren die mensen met dementie dagelijks hebben. Door het zelf te beleven, ontstaat meer begrip en compassie voor mensen met dementie en dat leidt tot betere zorg. Het uitgangspunt van Into D’mentia is dat iets zelf ervaren de meest indringende en daarmee meest effectieve vorm van leren is. De training bestaat uit een voorgesprek, een individueel bezoek aan de simulator, een nagesprek en een groepssessie. De simulatie vindt plaats in een mobiele cabine, met daarin een woonkeuken. Door gebruik te maken van interactieve technieken, virtual reality, audio, beeld, fysieke objecten en inzichten uit de gaming industrie, beleeft iedere bezoeker een eigen verhaal dat ontleend is aan de praktijk. Sinds de oplevering van Into D’mentia hebben enkele honderden mensen de simulator bezocht en de training ondergaan. De reacties zijn unaniem positief: bezoekers geven aan ‘geraakt’ te zijn door datgene wat ze ervaren hebben en zijn soms emotioneel. Het nagesprek blijkt zeer waardevol te zijn om uiteen te rafelen welke elementen van de dementiesimulatie aan dit gevoel en deze emotie hebben bijgedragen. De Ontmoetingsplek Een onderdeel van het Dementiepunt in Oosterhout is de Ontmoetingsplek in activiteitencentrum de Slotjes. De Ontmoetingsplek richt zich op mensen met (beginnende) dementie en hun mantelzorgers en is ierdere week open op dinsdag- en donderdagochtend van 10 uur tot 12 uur. Op dinsdagochtend worden er activiteiten aangeboden omtrent het geheugen en bewegen. Er worden gevarieerde sport- en spel activiteiten aangeboden i.s.m. “Oosterhout In Beweging”. Op donderdagochtend worden er creatieve activiteiten en spel activiteiten aangeboden, gericht op de interesse en de mogelijkheden van de bezoekers. Beide ochtenden kan men biljarten. Voor de mantelzorgers is er ook ruimte voor lotgenotencontact, wat erg belangrijk is, maar ze kunnen ook deelnemen aan de activiteiten. Zowel bij het biljart als bij de andere activiteiten is er begeleiding van toegewijde vrijwilligers. Zij begeleiden en ondersteunen de bezoekers met dementie waar nodig. Mantelzorgers kunnen bij de vrijwilligers terecht met hun vragen. Gezelligheid en een ongedwongen sfeer staan voorop in de Ontmoetingsplek in Oosterhout. Carmen van Meel, vrijwilliger, vertelt u er graag meer over. Info Dementieweek Oosterhout:
[email protected] of
[email protected] In het kader hiernaast een praktijkverhaal van Janneke
Hoofdzaak nummer 66 pagina 12
HELP, mijn moeder verdwiijnt
Ouderenbonden
Is dit wel zo? Verdwijnt zij of verdwijn ik? Mijn moeder is dementerend en ineens ben ik geen kind meer. Dit proces is pijnlijk en ik schrijf dit dan ook met tranen in mijn ogen. Het beeld vertroebelt zich nu letterlijk en figuurlijk voor me. Eigenlijk is een stukje schrijven over mijn rol als mantelzorger niet te doen. Ik voel me geen mantelzorger. Ik voel me moeder van mijn moeder. Een rol die niet te omschrijven is. Een rol die me niet ligt en die ik niet wil. Het kind zijn is me helemaal ontnomen. Maar goed, dit zijn mijn gevoelens en ik kan er nog niets mee. Zodra ik bij mijn moeder ben, als ik aan haar denk of als me iets over/voor haar gevraagd wordt, word ik mijn moeder. Helaas ook met haar behoeften, die ik dan heel intens voelen. Ik voel hoe ze verdwaalt in zichzelf. Ik voel hoe bang ze is, haar paniek en haar pijn. Ook nu nog terwijl ze sinds kort kleinschalig woont. Zijzelf en ik waren ervan overtuigd dat het ideaal voor haar zou zijn. Nooit meer alleen, nooit meer die paniek bij het wakker worden en merken dat je alleen bent. Nooit meer op het alarm hoeven te drukken, want er is iemand. De zuster is er. De zuster weet wat ‘ik’ moet doen. De verhuizing heeft haar echter geen veiligheid gebracht. Het was te snel. Het zorgteam is nieuw en zoekende. Wij hebben een stap terug gedaan. Heb ik de verkeerde keuze voor haar gemaakt? Had ik een keuze? Ja, als mantelzorger had ik de keuze. Als mantelzorger had ik hulp en ondersteuning kunnen krijgen. Als mantelzorger had ik hulp en ondersteuning kunnen geven. Nee, als kind en nee, als moeder. Helaas is zowel het kind als de moeder nooit mantelzorger geweest. Janneke, mantelzorger
Nieuw boek van Ruud Dirkse
De ouderenbonden in Noord-Brabant organiseren in 2013 en ook de twee jaren daarop in Noord-Brabant een groot aantal voorlichtingsbijeenkomsten onder de titel “Dementie óók onze zorg”. Het project wordt uitgevoerd door een stuurgroep van de VBOB (Verenigde Bonden Overleg Brabant). Zij krijgt daarbij medewerking van Alzheimer Nederland en van de regionale dementie ondersteuningsnetwerken (RDO’s). De Afdeling Breda e.o. van Alzheimer Nederland en het Dementienetwerk Breda e.o. zijn betrokken bij de organisatie en voorbereiding van de voorlichtingsbijeenkomsten in onder meer Chaam, Drimmelen, Etten-Leur en Zundert. Andere gemeenten die volgen zijn in onze regio onder meer: Baarle-Nassau, Geertruidenberg, Woudrichem, Werkendam, Aalburg en Breda Het programma ziet er in het algemeen als volgt uit: 1. De dagvoorzitter opent de bijeenkomst. Er volgt een welkomstwoord door de wethouder van de gemeente waar de voorlichtingsbijeenkomst wordt gehouden. 2. Een deskundige voorlichter geeft een presentatie van ongeveer 3 kwartier. Dan volgt een korte videofilm. 3. Vervolgens is er een pauze. 4. Na de pauze vindt er een informatie-uitwisseling plaats aan de hand van een panel met vooral veel plaatselijke deskundigen, zoals huisarts, dementieconsulent, wijkverpleegkundige, mantelzorgconsulent, e.d. Het is de bedoeling dat juist in dit panel vooral de plaatselijke mogelijkheden voor dementiezorg aan de orde komen en toegelicht worden. Het panel staat onder leiding van de dagvoorzitter. Tenslotte sluit de wethouder de bijeenkomst af. Verder zijn er stands van organisaties uit de regio, zoals Alzheimer Nederland, de bibliotheek en thuiszorg, waar men ook terecht kan met vragen.
Op 21 september is het zo ver. Dan verschijnt het derde boek uit de reeks Moderne Dementiezorg, als opvolger van “Had ik het maar geweten” en “(Op)nieuw geleerd, oud gedaan”. Het nieuwe boek is inmiddels vormgegeven en ligt bij de drukker. De titel is “Handig bij dementie”.
Meer informatie bij: Jacquelien Cuppers, Projectsesecretariaat p/a Postbus 3240, 5203 DE ’s-Hertogenbosch,T: 073-6444066. e-mail :
[email protected] Website: www.kbo-brabant.nl
In 2013 worden 16 bijeenkomsten gehouden. De eerste bijeenkomsten in onze regio zijn in:
In dit nieuwe boek staat het toegenomen gevoels- en motieleven van mensen met dementie centraal. Wat betekent dit voor inrichting van de zog, voor de omgang met gedragsverandering, voor woningaanpassingen en hulpmiddelen? Net als in de beide eerdere boeken, staat vooral centraal wat mensen met dementie nog wel kunnen. Het taalgebruik is dusdanig dat het boek zowel geschikt is voor familieleden, als zorgverleners. Het voorwoord is geschreven door de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ). Het boek is mooi fullcolor vormgegeven, met vele foto’s. Tussen de inhoudelijke hoofdstukken staan gastartikelen over: de invloed van licht, de kracht van muziek, het belang van bewegen en over eten & voeding.
Chaam, dinsdag 24 september 2013 – 14.00-16.00 uur Locatie: SKAC gebouw, Gilzeweg 12, Chaam Etten-Leur, donderdag 10 oktober 2013 - 15.00- 17.00 uur Locatie: Nobelaer, Anna van Berchemlaan 2, Etten-Leur
Zundert, woensdag 25 september 2013, 14.00-16.00 uur Locatie: Cultureel Centrum Zundert, Molenstraat 5, Zundert
Drimmelen, donderdag 26 september 2013 , 14.00 – 16.00 uur Locatie: Raadszaal in het Gemeentehuis, Park 1, in Made Toegang is gratis, u hoeft geen lid ten zijn van een ouderenbond
Hoofdzaak nummer 66 pagina 13
Dementie wetenswaardigheden Dementerende ouderen eten beter door 'fingerfood' door Désirée Martis
Met een persoonlijk assistent zolang mogelijk thuis blijven wonen door Désirée Martis
Op feestjes, recepties en beurzen zijn ze niet meer weg te denken. Kleine hapklare hapjes, ook wel 'fingerfood' genoemd. Overgewaaid uit Amerika en al enkele jaren ook in Nederland erg populair. Vaak gepresenteerd in kleine glaasjes, plakjes of aan kleine spiezen. Maar fingerfood is niet alleen leuk op feestjes en partijen. Mensen met dementie blijken beter te gaan eten als het hen in kleine hapklare hapjes wordt aangeboden, die ze met hun handen kunnen eten. Bij dementie verslechtert de fijne motoriek en mensen vergeten hoe ze servies en bestek moeten gebruiken. Dit kan dan een obstakel worden bij het eten. 'Fingerfood' is dan een oplossing. Doordat de dementerende met zijn of haar handen mag eten, eet hij of zij ook veel beter. In verpleeghuis Archipel Kanidas in Best is een proef gedaan met 'fingerfood'. En wat bleek? Het werkt! De dementerende ouderen zijn beter gaan eten. Ze hoefden immers niet meer met vork of lepel te eten. Niet alles kan als 'fingerfood' Uiteraard kunnen niet alle gerechten voorgeschoteld worden als 'fingerfood'. Aardappelpuree of rijst met de hand eten gaat een beetje moeilijk. “Maar bloemkoolroosjes, worteltjes, groentetaart en gebakken aardappelschijfjes kunnen zonder veel geknoei met de vingers worden gegeten”, zegt Johan Melein van maaltijdservice Meander uit Eindhoven. Dit bedrijf heeft voor het verzorgingshuis Archipel Kanidas de maaltijden verzorgd voor de proef. Meer weten? Op de website www.innovatiekringdementie.nl staat een uitgebreid artikel over fingerfood voor dementerende ouderen. Titel van het artikel is “Fingerfood: geen hulp meer nodig bij het eten”. De site heeft geen handige zoekmachine. Raadzaam is om in Google te zoeken naar fingerfood en dementie en dan komt men ook bij het artikel.
Ouderen, ook dementerende ouderen, die zolang mogelijk thuis willen blijven wonen, kunnen dit doen als ze hierbij wel hulp krijgen van anderen. En hiervoor kunnen ze onder andere terecht bij Emeritus, een landelijk werkende organisatie, gevestigd in Lelystad, die persoonlijke assistenten koppelt aan een oudere. De assistent geeft praktische ondersteuning aan de oudere als die bijvoorbeeld moeite krijgt met het regelen van zaken in het dagelijks leven. Dit omdat de oudere dit lastig vindt of te ingewikkeld. De professionele assistent van Emeritus ondersteunt waar dat nodig is. De oudere bepaalt zelf waarvoor hij of zij assistentie nodig heeft. Dat kan zijn: helpen met de aanvraag van hulpmiddelen of begeleiden bij bezoeken aan de huisarts of specialist, zodat alle vragen van de oudere ook beantwoord worden. De persoonlijke assistent brengt minimaal één keer per week een bezoek aan de cliënt. Betrouwbaarheid Voordat iemand als Emeritus-assistent kan worden ingezet, wordt er grondig onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid van de persoon. Een verklaring van goed gedrag behoort uiteraard ook tot de eisen die gesteld worden aan de Emeritus-assistent. Hoe lang een oudere een Emeritus-assistent kan inzetten bepaalt hij of zij zelf. Ook als de oudere na verloop van tijd in een verzorgingshuis is gaan wonen, kan een assistent hem of haar blijven bezoeken. Voor meer informatie kan men tijdens kantooruren bellen naar 0320288255 of per mail naar
[email protected]. Surfen kan ook naar www.emeritus.nl
Jaarlijkse Collecte Alzheimer Nederland Heeft u dit jaar in de week van 3 t/m 9 november zo’n twee uren tijd om te collecteren voor het onderzoek tegen de ziekte Alzheimer? Meldt u dan bij het collectebureau: tel: 033-3032661 email:
[email protected] Hoofdzaak nummer 66 pagina 14
Dementie wetenswaardigheden Gratis lezing over gezondheid en brein
Een lach en een traan
door Desiree Martis
Het kan niet vaak genoeg worden gezegd. Lichaamsbeweging is belangrijk voor de algehele gezondheid van ieder mens. Zeker ook voor ouderen. Lichaamsbeweging is onmisbaar voor een goede conditie van het brein. Om jong en oud te stimuleren en te motiveren meer te gaan bewegen geven Ard Schenk, oud-schaatskampioen en de professoren Erik Scherder en Dick Swaab op zondag 22 september een publiekslezing 'Het fitte brein!' Hiermee start een tour door Nederland waarbij de drie aandacht vragen voor het groeiende probleem van inactiviteit in de samenleving en het belang van bewegen voor lichamelijk en geestelijk gezond oud worden. De toer is een samenwerkingsproject van de VU, IDé en vele anderen. Lichchamelijke inactiviteit doodsoorzaak nummer vier. Dat we tegenwoordig steeds minder bewegen is een zorgwekkende trend, zeggen Schenk, Swaab en Scherder. Lichamelijke inactiviteit is momenteel de vierde doodsoorzaak wereldwijd. Dertig procent van de hart- en vaatziekten wordt hieraan toegeschreven. Ook heeft lichamelijke inactiviteit een direct verband met diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht die op hun beurt een schadelijk effect hebben op bijvoorbeeld de doorbloeding van de hersenen en daarmee geestelijke aftakeling en dementie.
door Marius Aalders
Het is maar tijdelijk Ik breng een bezoek aan Annie, de vrouw van een goede vriend. Ze is opgenomen in een fraai tehuis in een unit van acht mensen met dementie. Alom heerst stilte. Wie hier binnenkomt zal nooit meer terugkeren in de gewone samenleving. De mannen en vrouwen die aan tafel zitten sluimeren of staren wezenloos voor zich uit. Alleen de stemmen van de verzorgers, drie opgewekte jonge vrouwen, doorbreken de stilte. Annie is nog de levendigste van allemaal. Ze heeft me wel herkend, maar weet mijn naam niet meer. Ze vraagt wat ik doe voor werk. Ik zeg dat ik gepensioneerd ben. “Jij gepensioneerd?”, vraagt ze ongelovig. Ik bevestig dat en zeg dat ik nu vrijwilligerswerk doe en dat ik opkom voor mensen met alzheimer, zoals zij. “Heb ik alzheimer?”, vraagt ze, zorgelijk. Ik antwoord: “Ja, je hebt alzheimer. Maar je wordt hier heel goed verzorgd.” Ze buigt zich vertrouwelijk naar me toe en zegt: “Ik woon hier wel, maar het is maar tijdelijk, hoor”. Blij met meneer Alzheimer! Mevrouw Van Dongen heeft na haar rondgang door de supermarkt wat moeite met betalen aan de kassa. Ze heeft haar spulletjes op de band gelegd, de caissière heeft alles aangetikt en de rekening gepresenteerd. Nu zoekt mevrouw Van Dongen verwoed naar haar portemonnee. Dat lukt maar niet. De caissière wordt ongeduldig. Er ontstaat een lange rij. De wachtenden beginnen te morren. Eindelijk ziet de caissière de portemonnee tussen de boodschappen liggen. Ze vist hem eruit. Niet erg tactvol zegt ze: “Bent u soms dement of zo.” Mevrouw Van Dongen antwoordt: “Ik heb alzheimer”. “Nou”, zegt de caissière, “wees blij dat u nog iemand hebt.” Ik wil ook mee Uitvaartleidster haalt met een collega een overledene op van de gesloten afdeling. Bij de uitgang komt een demente mevrouw naar hen toe, grijpt de brancard vast en zegt: “Ik wil ook mee”… De uitvaartleidster zegt dan tegen de mevrouw: “U mag de volgende keer met ons mee”
Blijven meedoen met dementie Ard Schenk
Erik Scherder
Dick Swaab
Aanmelden De publiekslezing “Het fitte brein!” op zondag 22 september vindt plaats van 14.30-17.00u in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam aan het Waterlooplein Iedereen is welkom en toegang is gratis. Men moet zich van te voren wel aanmelden via http://Flintwave.com/hetfittebrein.
Op de website van Alzheimer-Nederland ontdekte ik een mooi rubriekje met “Hartenkreten van mensen met dementie”. Zo bijvoorbeeld deze hartenkreten: “Behandel mij normaal, vraag of ik het heb begrepen. Overleg met mij, laat mij in mijn waarde. Praat niet over mijn hoofd heen. Ik hoor nog steeds goed. Vraag mij niet naar gisteren, want dat weet ik niet meer. Stel één vraag tegelijk, het wordt al snel te veel in mijn hoofd.” “Ik probeer actief te blijven. Onder de mensen te komen. Maar het voelt nu allemaal minder veilig. Helpt u mij? Bijvoorbeeld: breng mij thuis als ik de weg niet meer weet. Een vriendelijk woord is het halve werk. Laat mij meedoen met de clubactiviteiten. En mag ik foutjes maken? Staat u mij die vooral toe. Dan voel ik mij als persoon, als mens, erkend en gekend.” (www.alzheimer-nederland.nl/kerngroep)
Hoofdzaak nummer 66 pagina 15
Casemanagers dementie overal beschikbaar De casemanager dementie, ook wel de dementieconsulent genoemd, is de contactpersoon voor mensen met dementie en diens familie. Hij/zij is er voor ondersteuning en begeleiding door heel het proces, tot aan een opname of overlijden. Samen doorloop je het proces en bekijk je geregeld hoe het gaat, welke vragen er liggen en of er hulp ingeschakeld moet worden. Zij zijn er om te ondersteunen bij het zoeken van de juiste hulp / zorg en coördineert die zorg. Alzheimer Nederland heeft er altijd voor geijverd om een groot netwerk van deze consulenten/casemanagers te hebben. In onze regio hebben diverse instellingen hun verantwoordelijkheid genomen om deze speciale functionarissen aan te trekken. Bij het zoeken naar oplossingen staat de keuze van de patiënt altijd voorop. Voorbeeld: als u geholpen wordt door een casemanager van Thebe, bent u niet verplicht om juist van de diensten van Thebe gebruik te maken. Wij zijn blij met zoveel mensen die vrijgemaakt zijn om u in het gehele dementieproces te begeleiden. Het totale overzicht vindt u hieronder. Aalburg
Lieke v.d. Kerhof
[email protected]
0183408444
Alphen
Ingrid Kenis
[email protected]
06-22987497
+
Bavel Ulvenhout Strijbeek Gakder
Ingrid Kenis
[email protected]
06-22987497
+
Bavel Galder Strijbeek Ulicoten
Ria Hereijgers Connie Tieleman
[email protected] [email protected]
076-5276162 06-48506226 06-81515178
Bavel Galder Strijbeek Ulicoten Ulvenhout
Marieke Aarts
[email protected]
076-5265700
Mariette van Exsel
[email protected]
06-22941327
Ingrid Gerretse
[email protected]
076-5265540
Olga van Gils
[email protected]
06-46746302
Fanny de Groot-vd Bergh
[email protected]
06-51181684
Carin Mensen
[email protected]
076-5265700
+ Teteringen
Maartje Sweere
[email protected]
06-22940792
+
Teteringen
Edith Verkooijen
[email protected]
076-5265700
+
Prinsenbeek
Carla van Oorschot
[email protected]
076-5265700
+
Prinsenbeek Teteringen Ulvenhout
Ria Hereijgers
[email protected]
076-5276162 06-48506226
Drimmelen
+
Halderberge Moerdijk
Jos Gorissen
[email protected]
06-23790364
Etten-Leur
+
Zundert
Jacqueline Kouwenhoven
[email protected]
06-51463841
+
Zundert
Roos Mulieddo
[email protected]
06-23790070
+
Zundert
Carine v.d. Riet
[email protected]
06-20362145
Geertruidenberg
Lieke v.d.Kerkhof
[email protected]
0183408444
Gilze Rijen
Toos v. Hoek/Karin Glorius
[email protected]
06-22525736
Olga van Gils
[email protected]
06-46746302
Daan van Delden
[email protected]
06-52508661
Trudie Mosselman
[email protected]
018-3408444
Baarle Nassau Chaam Alphen
+
Breda
Oosterhout Werkendam
+
Woudrichem
Hoofdzaak nummer 66 pagina 16
Nieuwe folders
Alzheimercafé’s in Breda en omstreken Het programma van onze 7 AlzheimerCafé’s vindt u op de volgende pagina’s
OPROEP Wordt `correspondent` van het bestuur van Afdeling Breda e.o. Alzheimer Nederland.
Nieuwe informatiefolders zijn op te vragen bij Alzheimer Nederland: www.alzheimer-nederland.nl of tel 0800-5088
Lezingen Bestuursleden van onze afdeling zijn graag bereid op bijeenkomsten van verenigingen, ouderenbonden en dergelijke een lezing over dementie te verzorgen. Een mailtje naar
[email protected] en we nemen contact met u op. Kosten zijn er niet aan verbonden, wel laten wij een collectebus rondgaan.
Dementiecijfers binnen onze afdeling
Gemeente Aalburg Alphen Baa rle Na ssau Breda Drimmelen Ette n-Le ur Ge ertruidenbe rg Moerdijk Ooste rhout W erke ndam W oudriche m Zundert
2012
2011
2040
aantal bewoners
deme nterend
dementerend
12.685 9.466 6.704 174.599 26.477 41.800 21.307 26.547 54.072 26.353 14.423 21.163 435.596
172 124 124 2.683 367 512 274 500 751 348 198 350 6.403
458 393 311 4.619 965 1.213 687 1.173 1.833 815 486 769 13.722
De Afdeling Breda en omstreken van Alzheimer Nederland bestrijkt een gebied waar ongeveer 550 duizend mensen wonen. Er zijn naar schatting in dat gebied 6.403 mensen metr dementie. In 2040 zijn dat er 13.722. Hoe pakken we dat aan. Wie doet wat. Voor het bestuur, dat uit vier personen bestaat, is het niet eenvoudig om van onze afdeling overzicht te houden van alle mensen die betrokken zijn bij aandacht voor de dementiezorg. Vanuit Breda is alles nog wel behapbaar, maar soms komen wij er te laat achter, wat er in de “omstreken” allemaal plaats vindt aan activiteiten, evenementen en gebeurtenissen. Gelukkig is er sinds een paar jaar het Dementienetwerk Breda en omstreken, waar ook een bestuurslid van onze Afdeling in zit. Zodoende houden we de zaken nog wel bij. Maar beter zou het zijn, als er in de diverse gemeenten een soort `correspondent` was die ons telefonisch of per email op de hoogte houdt van de zaken die in die contreien spelen, iemand, die net als voor een krant het plaatselijke wel en wee van de streek, wijk of buurt volgt en er ons over bericht. Zo´n vrijwilliger kan ons inziens ook uitgroeien naar een plaatselijke belangenbehartiger voor Alzheimer Nederland. Maar we willen in eerste instantie graag een beroep doen op vrijwilligers die ons uit zichzelf en op afspraak kunnen melden wat er zoal gaande is aan de zorg voor dementie in hun woonplaats. Wij vragen vrijwilligers die deze mooie taak willen vervullen. Ze krijgen uiteraard de status van vrijwilliger van Alzheimer Nederland, waaraan diverse voordelen en faciliteiten zijn verbonden, zoals volgen van cursussen, deelnemen aan informatiedagen, etc. Hebt u belangstelling voor dit werk, stuur dan een mailtje aan of bel naar de voorzitter bestuur afdeling Breda e.o. Alzheimer Nederland Marius Aalders, telefoon 076/5651956,mobiel 0638227281, email
[email protected]
Bron W AD rapport 2011 (toekomstverkenning)
Hoofdzaak nummer 66 pagina 17
Programma Alzheimer Café’s Breda 19.00- 21.30 uur
Willem v Oranjelaan 17, Breda
Woon-zorgcentrum De Geerhof Withagen 54, Chaam chaam
Nassaulaan 1, Etten-Leur
Onverwachte wijzigingen voorbehouden
De Breedonk
Maandag 2 september Wat houdt het mentorschap in? Een notaris zal uiteenzetten wat de verschillen tussen mentorschap en bewindvoering zijn. Tevens zal hij een uitleg geven over de juridische zaken die met de onderwerp gepaard gaan. Maandag 7 oktober Dementie of toch een depressie? Een psycholoog zal deze avond uitleg geven over de verschillen tussen dementie en depressie. Daarnaast worden er praktische tips gegeven over hoe te handelen in deze situaties. Maandag 4 november Opname in een verpleeghuis. Soms is er zicht op een opname in een verpleeghuis. Maar hoe gaat dat precies? Waar moet je op letten en waar moet je aan denken. Een maatschappelijk werker en een medewerker van een cliëntservicebureau geven uitleg. Maandag 2 december Jaarafsluiting. Zoals elk jaar wordt het laatste café van dit jaar op een leuke en gezellige wijze afgesloten. Er zal een spreker zijn over een verrassend onderwerp. De inhoud laten we nog even geheim(
Woon-zorgcentrum De Breedonk,
Woon-zorgcentrum Het Anbarg
(altijd op maandag)
Chaam
(altijd op maandag)
19.00 uur– 21.30
De Geerhof
Onverwachte wijzigingen voorbehouden
Maandag 9 september Een Zorgvraag; waar kunt u terecht? De zorg voor ouderen is complex en aan veel veranderingen onderhevig. Waar kunt u terecht als er een dementie in het spel is of wellicht alleen nog maar een vermoeden van dementie? Waar begint u dan met hulp en ondersteuningsvragen? Ervaren casemanagers gaan met u de “Sociale Zorgkaart” bespreken. Maandag 14 oktober Gewone Vergeetachtigheid of dementie? Vergeetachtigheid is iets waar bijna iedereen wel eens last van heeft. Wanneer wordt vergeetachtigheid ongewoon? Wanneer spreek je van een “niet pluis situatie”? Wanneer is het zinnig om een onderzoek te laten doen? Een geriater is gastspreker Maandag 11 november Alzheimer en andere vormen van dementie Is de ziekte van Alzheimer het zelfde als dementie? Is dementie erfelijk of ontstaat het door ongezond leven? Welke vormen zijn er eigenlijk en hoe is het verloop? Wat gebeurt er in de hersenen? Hoe komt het dat het op het ene moment lijkt dat een persoon alles nog weet en het volgende moment dingen plots niet meer kan? Maandag 13 december De kracht van leuke activiteiten Sfeer, gezelligheid en ontspanning maken de ziekte dragelijk. Leuke activiteiten samen doen, kan helpen de moeilijke veranderingen te verwerken. De prestatie staat niet voorop maar het plezierig samen zijn. U wordt begeleid door een activiteiten deskundige
Etten- Leur
(altijd op donderdag)
19.00- 21.30 uur
Het Anbarg
Onverwachte wijzigingen voorbehouden
Donderdag 19 september Het niet pluis gevoel De eerste verschijnselen van dementie zijn meestal kleine gedragsveranderingen. Alles waar iemand het hoofd bij moet houden kost een persoon met dementie extra inspanning: een tv-uitzending of een gesprek volgen, afspraken onthouden, plannen maken, dingen op een rijtje zetten, de administratie bijhouden, problemen oplossen en beslissingen nemen. Gastspreker: Roos Mulieddo, casemanager dementie. Donderdag 17 oktober De diagnose, de verschillende vormen van dementie Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig ziektes, zoals de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie en Lewy body dementie. Alle ziektes leiden tot een geleidelijke achteruitgang van het geestelijk functioneren. Gastspreker:
Vincent Vanneste, Specialist ouderengeneeskunde. Donderdag 21 november Stadia van dementie Er zijn vier stadia van dementie, ‘de bedreigde fase’, ‘de verdwaalde fase’, ‘de verborgen fase’ en de ‘verzonken fase’. We gaan dieper in op de eerste twee stadia van de dementie. Gastspreker: Jolanda Alvarez, consulent belevingsgerichte zorg.
Hoofdzaak nummer 66 pagina 18
Programma Alzheimer Café’s Oosterhout
(altijd op maandag)
Onverwachte wijzigingen voorbehouden
19.00- 21.30 uur Buurthuis “De Slotjes” Maandag 26 augustus Activiteiten thuis Als je familieliddementerend is, is het vaak moeilijk om activiteiten te verzinnen welke bij de verwante aanslaan. Op deze avond zullen we met elkaar ervaringen uitwisselen. Dit alles zal begeleid worden door een deskundige in activiteiten begeleiding Maandag 30 oktober Zorg uit handen geven. Er komt een moment dat de zorg voor de demente verwante geheel of gedeeltelijk uit handen gegeven moet worden. Dit gebeurt in eerste instantie door dag-bestedingen, maar op een gegeven moment is opname in een verpleeghuis onvermijdelijk. Met name dit laatste is een moeilijke en emotioneel zeer ingrijpende gebeurtenis. Wanneer en waarom wordt “de zorg uit handen gegeven”? Wat zijn onze keuze mogelijkheden daarin. Welke bureaucratische zaken komen daarbij kijken, en wat veranderd er in de nabije toekomst? Dit alles willen we vandaag aan de orde stellen. Maandag 25 november Feestelijke afsluiting voor allen. Tijdens een feestelijke avond kijken we even terug op het afgelopen jaar en blikken we naar het volgende jaar. Maar centraal op deze avond staat gezelligheid met muziek en zang, waarbij met name ook de dementerenden van harte welkom zijn.
Buurthuis De Slotjes Slotjesveld 15 Oosterhout
Woudrichem
(altijd op maandag)
Onverwachte wijzigingen voorbehouden
19.00-21.30 uur De Lemmenskamp - Café Altena Maandag 16 september Ontwikkelingen in de ouderenzorg Er is deze avond aandacht zijn voor zaken als waarom veranderingen nodig zijn. En wat gaat er precies veranderen? Wat betekent dat voor mij, wat kan nog wel en wat kan niet meer? Ik ben al zo overbelast, moet ik nog meer gaan doen? Ans Haarhuis van Zorgbelang Brabant is gastspreker Maandag 21 oktober Communicatie Deze avond staat in het teken van communicatie in de thuissituatie, waarbij het de bedoeling is dat we ook gaan oefen. Maandag 18 november Tips om de stemming positief te beïnvloeden. Nog geen details bekend hierover.
Woon-zorgcentrum De Lemmenskamp W. de Joodestraat 2 Woudrichem
Zevenbergen en Made
Onverwachte wijzigingen voorbehouden
elke derde dinsdag van de maand van 19.00 uur tot 21.30 uur
Theaterzaal in de Zeven Schakels in Zevenbergen Dinsdag 17 september Gedrag bij Dementie Centraal staat het gedrag dat kan voorkomen bij dementie, zoals boosheid en achterdocht. Ellen van Mensvoort, psycholoog van Surplus geeft uitleg en beantwoordt uw vragen. Dinsdag 19 november Opname in een woonzorgcentrum Wat komt er allemaal kijken bij een opname in een verzorgings– of verpleeghuis. Zorgconsulent van Surplus, Juliëtte Kamp vertelt u meer over dit onderwerp.
De Wijngaerd Cyclaamstraat 2a Made
Theaterzaal Kasteelweg 1 Z’bergen
drimmelen moerdijk
De Wijngaerd in Made Dinsdag 15 oktober De Notaris” Wat moet u regelen? Notaris Mr. van Meerwijk vertelt meer over zaken die betrekking hebben op onder andere het testament en financiële zaken. Dinsdag 17 december Toneelvoorstelling DrieluikDementie door theatergezelschap Koenk(. Deze keer vragen wij een entree van € 3,De Willaert in Zundert - ons 7e Alzheimer Cafe - opent zijn deuren op donderdag 14 november a.s. en voortaan elke 2e donderdag van de maand. Tijden: van 19.00 uur toto 21.30 uur.
zundert
Bij het ter perse gaan van dit nummer was het programma nog niet bekend. De meest actuele gegevens kunt u vinden op de website van Alzheimer Nederland.
De Willaert Burg Manderslaan 53, Zundert
Hoofdzaak nummer 66 pagina 19
Kleine berichtjes
Hoofdzaak gratis bij u in de bus
Giften De afgelopen tijd zijn wij diverse keren benaderd of het mogelijk is de initiatieven binnen de afdeling Breda e.o. te ondersteunen. Wilt u een gift geven voor ons afdelingswerk? Ons banknummer is 1504.72.919 t.n.v. St. Alzheimer Nederland, afd. Breda e.o.. Graag even aangeven of u uw naam vermeld wilt zien ( alternatief: ‘N.N.’) bij de verantwoording in het volgende nummer van Hoofdzaak. Een andere mogelijkheid is dat wij een collectebus beschikbaar stellen. In dat geval graag een mailtje naar onze penningmeester
[email protected] (076-560.27.04). Indien gewenst kunt u aangeven waarvoor wij uw gift mogen gebruiken, zoals voor één van onze Alzheimer café’s, of voor Blijf Actief, of voor Hoofdzaak etc..
Ja, ik wil graag: 0 voortaan gratis de “Hoofdzaak” thuis ontvangen
Ja, ik help mee en wil graag: 0 de Afdeling Breda en omstreken praktisch ondersteunen bij activiteiten 0 meehelpen met de collecte van Alzheimer Nederland
Van zorgstandaard naar zorgprogramma In mei 2012 verscheen de landelijke Zorgstandaard Dementie (vreemd genoeg “definitief concept” genoemd). Deze zorgstandaard kan worden beschouwd als een beschrijving van de onderdelen, waaruit een goede dementiezorg zou moeten bestaan. Er staat goed in wat je moet doen (en deels waarom). De kunst is om vanuit deze beschrijving te komen tot een goede invulling van een zorgprogramma die past binnen de zorgstandaard en waarin je beschrijft hoe je het in je eigen regio doet/wil doen. Onderzoekbureau Vilans heeft als landelijk kenniscentrum de taak opgepakt om met negen regio’s deze exercitie uit te voeren. In het Dementienetwerk Breda e.o. is gemeente Oosterhout aangewezen als proefproject. Met andere woorden: als je de zorgstandaard als uitgangspunt neemt, hoe gaat Oosterhout dan zijn zorgprogramma ontwerpen, welke onderdelen zijn ingevuld, waar bestaan nog witte vlekken of waar is er wel sprake van een gegroeide werkwijze zonder dat er duidelijke afspraken zijn, die bij alle betrokkenen bekend zijn? De landelijke zorgstandaard is de meetlat is, waarlangs de eigen invulling van ketenzorg dementie wordt gelegd. In de werkgroep is het de bedoeling de praktijk, zoals die in Oosterhout bekend is in kaart te brengen. Dat kan ook betekenen, dat gebreken, defecten of nog uitstaande ambities worden benoemd.
Naam en voorletters: DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD DDD..................................................m / v Adres DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDD DDDDDDDDDDDDDDDDDD... PostcodeDDDDD.. Woonplaats DDDDDDDDDDDDDDDDDDDD
DatumDDDDDD... Handtekening ??????????????????
Deze coupon insturen naar: Postbus 1802 4801 BV Breda s.v.p postzegel plakken!
Alzheimertelefoon 24 uur per dag bereikbaar voor al uw vragen:
0800 –5088
Er is een goede website, waarop u alles kunt vinden over dementiezorg binnen onze regio. Een bezoekje op die site is zeker de moeite waard.
www.dementiezorg.nl Hoofdzaak nummer 66 pagina 20