Hoofdstuk I Starten met een onderneming Hoofdstuk II Eenmanszaak of vennootschap Hoofdstuk III Sociaal statuut zelfstandige

Beknopte inhoudstafel

Hoofdstuk I Starten met een onderneming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Hoofdstuk II Eenmanszaak of vennootschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Hoofdstuk III Sociaal statuut zelfstandige. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Hoofdstuk IV

Boekhoudkundige verplichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

Hoofdstuk V

Bank en kredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Hoofdstuk VI

Bedrijfsruimte huren, kopen of verbouwen. . . . . . . . . . . 199

Hoofdstuk VII Kopen, verkopen en contracteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 Hoofdstuk VIII Personeelszaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357 Hoofdstuk IX

Belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477

Hoofdstuk X Verzekeringen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 579 Hoofdstuk XI Milieu en stedenbouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 605 Hoofdstuk XII Diverse steunmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 663 Hoofdstuk XIII Verkoop en verkooptechnieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695 Hoofdstuk XIV Internet voor ondernemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 721 Hoofdstuk XV Overdracht of einde van de onderneming. . . . . . . . . . . . 751 Hoofdstuk XVI Modellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761 Hoofdstuk XVII Cijfers & tabellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 767 Hoofdstuk XVIII Websites . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 925 Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1005

I

© De ondernemersgids 2014,

Inhoudstafel

Hoofdstuk I Starten met een onderneming A. Voorwaarden 1. Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 a. 18 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2. Bekwaam zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 a. Gefailleerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 b. Niet bekwaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 3. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 4. Beroepskaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 a. Aanvraag bij verblijf in België . . . . . . . 3 b. Aanvraag bij verblijf buiten België . . . 4 c. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 d. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 e. Kostprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 f. Aflevering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 g. Geldigheidsduur . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 h. Vernieuwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 i. Weigering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 j. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 k. Onderbreking of stopzetting . . . . . . . . 7 5. Beschikken over de burgerrechten . . . . . 7 6. Opstellen ondernemingsplan . . . . . . . . . . 7

B. Administratieve formaliteiten 1. Financiële rekening openen . . . . . . . . . . . 8 2. Verplichte inschrijving bij een ziekenfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 3. Aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 4. Inschrijving Kruispuntbank voor ondernemingen (KBO) . . . . . . . . . . 9 a. Kruispuntbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 b. Een uniek nummer . . . . . . . . . . . . . . . 9 c. Verplichte vermelding . . . . . . . . . . . . 10 d. Ondernemingsloketten . . . . . . . . . . . 10 e. Administratieve formaliteiten . . . . . . 10 f. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 g. Wijzigen/stopzetten van de activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 h. Private en Public search . . . . . . . . . . 12 5. Inschrijving op de lijst van dienst­ verlenende intellectuele beroepen . . . . . 12 6. Boekhouding voeren . . . . . . . . . . . . . . . 12 © De ondernemersgids 2015,

7. Btw-verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 a. Algemene btw-verplichtingen . . . . . 12 b. Speciale btw-stelsels . . . . . . . . . . . . 13

C. Vestigingswetgeving 1. Basiskennis bedrijfsbeheer . . . . . . . . . . a. Voor wie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Wie moet zijn/haar basiskennis van het bedrijfsbeheer bewijzen? . . . c. Hoe zijn/haar basiskennis van het bedrijfsbeheer bewijzen? . . . . . . d. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13 13 14 14 15

2. Bewijzen van beroepskennis . . . . . . . . . 15 a. Wie moet beroepskennis bewijzen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 b. Hoe beroepskennis bewijzen? . . . . . 16 3. Uitzondering: vrije en dienst­verlenende intellectuele beroepen . . . . . . . . . . . . . . 16

D. Speciale vergunningen 1. Vergunning ambulante handel (leurderskaart) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wie kan de leurderskaart aanvragen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorwaarden voor het verkrijgen van een machtiging . . . . . . . . . . . . . c. Soorten ambulante activiteiten . . . . . d. Verboden producten . . . . . . . . . . . . . e. Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17 17 17 18 22 22

2. Vergunning vervaardigen en ­ verhandelen van voedingswaren . . . . . . 24 a. Uitzondering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 b. Administratieve procedure . . . . . . . . 25 3. Sabam en billijke vergoeding . . . . . . . . 25 4. Registratie als aannemer . . . . . . . . . . . . 25 5. Erkenning als aannemer . . . . . . . . . . . . 26 a. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 b. Administratieve procedure . . . . . . . . 26

E. Vervanging van zelfstandigen F. Franchising 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 2. Franchisor en franchisee . . . . . . . . . . . . 28 a. Kenmerkende eigenschappen . . . . . 28 b. Europese erecode . . . . . . . . . . . . . . . 28

III

Inhoudstafel 3. Wet betreffende de precontractuele informatie bij commerciële samenwerkingsakkoorden . . . . . . . . . . . 29 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 b. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . 29

G. Vennootschapsnaam/handelsnaam 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 2. Bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Vennootschapswetboek . . . . . . . . . . b. Wet op de marktpraktijken . . . . . . . . c. Benelux-verdrag inzake intellectuele eigendom . . . . . . . . . . .

31 31 31 31

3. Wat bij conflict? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

b. Geen huwelijkscontract: wettelijk stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Scheiding van goederen . . . . . . . . . . d. Algehele gemeenschap . . . . . . . . . . . e. Wijzigen van huwelijksstelsel . . . . . . f. Hoeveel kost een huwelijkscontract of een wijziging? . . . . . . . . . . . . . . . . g. Bescherming van de gezinswoning . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gehuwden en vennootschap . . . . . . . . . a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Huwelijkscontract of niet? . . . . . . . .

47 48 49 49 49 50 50 50 51 51

3. Homohuwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 4. Samenwonende handelaar . . . . . . . . . . 51 5. Wat bij echtscheiding? . . . . . . . . . . . . . 52

H. Intellectuele rechten en

B. Verschillen tussen eenmanszaak

industriële eigendom

1. Merk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Deponering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Duur en vernieuwing . . . . . . . . . . . . d. Bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

32 32 32 33 33

2. Octrooi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Deponering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Octrooieerbaarheid . . . . . . . . . . . . . . d. Rechten en plichten van octrooihouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Nietigheid van octrooi . . . . . . . . . . . . f. Europees eengemaakt octrooi . . . . .

34 34 34 35

3. Tekeningen en modellen . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Deponering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

38 38 39 40

36 37 37

4. Auteursrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 a. Auteurswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 b. Softwarewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Hoofdstuk II Eenmanszaak of vennootschap A. Handelaar en huwelijk 1. Gehuwden en eenmanszaak . . . . . . . . . 47 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

IV

en vennootschap

1. Begrip eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . . 52 2. Begrip vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . a. Eigen rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . b. Beperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . c. Vennootschapsbelasting . . . . . . . . . d. Dubbele boekhouding . . . . . . . . . . . e. Rekening-courant . . . . . . . . . . . . . . .

52 52 52 53 53 53

3. Vennootschap in oprichting . . . . . . . . . 54 a. Vennootschapsvorm en -naam . . . . 54 b. Tijdsbeperking . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 4. Veranderen vennootschapsvorm . . . . . 54

C. Naamloze vennootschap 1. Aantal aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . 54 2. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 3. Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 4. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 5. Oprichtersaansprakelijkheid . . . . . . . . . a. Financieel plan . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . c. Oprichtersaansprakelijkheid beperken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55 55 55

6. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Geplaatst kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . b. Volstort kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . c. Minimumkapitaal . . . . . . . . . . . . . . .

55 55 55 55

© De ondernemersgids 2015,

55

Inhoudstafel d. Niet-volstort kapitaal . . . . . . . . . . . . . e. Kapitaalverhoging . . . . . . . . . . . . . . . f. Kapitaalverlaging . . . . . . . . . . . . . . . . g. Toegestaan kapitaal . . . . . . . . . . . . . .

56 56 56 56

7. Inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 a. Inbreng in geld . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 b. Inbreng in natura . . . . . . . . . . . . . . . 56 c. Quasi-inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 8. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 a. Aandelen op naam, aandelen aan toonder en gedematerialiseerde aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aandelen met en zonder nominale waarde . . . . . . . . . . . . . . . c. Aandelen met of zonder stemrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Winstbewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . .

57 57 57 57

9. Overdracht van aandelen . . . . . . . . . . . . 57 a. Onvervreemdbaarheidsclausule . . . . b. Goedkeuringsclausule . . . . . . . . . . . c. Voorkoopclausule . . . . . . . . . . . . . . . d. Aandeelhoudersovereenkomst . . . .

57 58 58 58

10. Inkoop eigen aandelen . . . . . . . . . . . . . . 58 11. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Afzetbaarheid en benoeming . . . . . . c. Dagelijks bestuur . . . . . . . . . . . . . . . d. Bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Voorzitter raad van bestuur . . . . . . . f. Directiecomité . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Vaste vertegenwoordiger . . . . . . . . .

16. Statutenwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 a. Procedure en meerderheid . . . . . . . . 63 b. Wijziging van doel . . . . . . . . . . . . . . . 63 17. Stemrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 18. Alarmbelprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . 63 19. Geschillen tussen vennoten . . . . . . . . . . 64 a. Uitsluiting van een aandeelhouder . . . 64 b. Gedwongen afkoop . . . . . . . . . . . . . . 64 20. Duur van de nv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

D. Bvba 1. Aantal aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . 65 2. Aansprakelijkheid aandeelhouders . . . . 65 3. Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 4. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 5. Oprichtersaansprakelijkheid . . . . . . . . . 65 a. Financieel plan . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 b. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . 65 6. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 a. Geplaatst kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . b. Volstort kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . c. Minimumkapitaal . . . . . . . . . . . . . . . d. Niet-volstort kapitaal . . . . . . . . . . . . . e. Kapitaalverhoging . . . . . . . . . . . . . . . f. Kapitaalverlaging . . . . . . . . . . . . . . . .

65 65 66 66 66 66

59 59 59 59 59 60 60

7. Inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

12. Aansprakelijkheid bestuurders . . . . . . . 60

8. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

13. Tegenstrijdig belang . . . . . . . . . . . . . . . . 61

a. Aandelenregister . . . . . . . . . . . . . . . . 67 b. Aandelen met en zonder nominale waarde . . . . . . . . . . . . . . . 67 c. Aandelen met of zonder stemrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 b. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 14. Minderheidsvordering . . . . . . . . . . . . . . 61 15. Algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . 61 a. Bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Procedure van samenroeping . . . . . c. Deelname algemene vergadering . . . d. Papieren algemene vergadering . . . e. Gewone algemene vergadering of­ ­jaarvergadering . . . . . . . . . . . . . . . f. Bijzondere algemene vergadering . . . g. Buitengewone algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . © De ondernemersgids 2015,

61 62 62 62

a. Inbreng in geld . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 b. Inbreng in natura . . . . . . . . . . . . . . . 66 c. Quasi-inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

9. Overdracht van aandelen . . . . . . . . . . . . 67 a. Overdracht tijdens leven . . . . . . . . . . 67 b. Overdracht bij overlijden . . . . . . . . . 68 10. Inkoop eigen aandelen . . . . . . . . . . . . . . 68 11. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

63 63 63

a. Wie bestuurt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Afzetbaarheid en benoeming . . . . . . c. Bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Vaste vertegenwoordiger . . . . . . . . .

69 69 69 69

V

Inhoudstafel 12. Aansprakelijkheid van zaakvoerder(s) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 13. Tegenstrijdig belang . . . . . . . . . . . . . . . . 70 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 b. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 14. Minderheidsvordering . . . . . . . . . . . . . . 71 15. Algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . 71 a. Bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Procedure van samenroeping . . . . . c. Deelname algemene vergadering . . . d. Papieren algemene vergadering . . . e. Gewone algemene vergadering of ­jaarvergadering . . . . . . . . . . . . . . . f. Bijzondere algemene vergadering . . . g. Buitengewone algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

71 71 72 72 72 72 72

16. Statutenwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 a. Procedure en meerderheid . . . . . . . . 72 b. Wijziging van doel . . . . . . . . . . . . . . . 72 17. Stemrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 18. Alarmbelprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . 73 19. Geschillen tussen vennoten . . . . . . . . . . 73 a. Uitsluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 b. Gedwongen afkoop . . . . . . . . . . . . . . 74 20. Duur van de bvba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

E. E-bvba 1. Oprichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 2. Overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 3. Tegenstrijdig belang . . . . . . . . . . . . . . . . 75

G. Vennootschap onder firma 1. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 2. Besloten karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 3. Boekhoudkundige verplichtingen . . . . . 76 4. Onbeperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . 76

H. Coöperatieve vennootschap 1. Coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (cvoa) . . . 77 2. Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba) . . . . . 77 a. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 b. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 3. Lidmaatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 4. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Aandelenregister . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aandelen met en zonder nominale waarde . . . . . . . . . . . . . . . c. Aandelenoverdracht . . . . . . . . . . . . .

78 78 78 78

5. Algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . 78 6. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

I. Commanditaire vennootschap op aandelen (comm.va) 1. Vetorecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 2. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

J. Gewone commanditaire vennootschap (comm.v)

4. Algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . 75

1. Beperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . . . 79

5. Minimaal volstort kapitaal . . . . . . . . . . . 75

2. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

F. S-bvba 1. Oprichting en aandeelhouders . . . . . . . 75 2. Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

Hoofdstuk III Sociaal statuut zelfstandige

3. Vermelding ‘s’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 4. Bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 5. Wettelijke reserve . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 6. Omvorming van een s-bvba naar een gewone bvba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

VI

A. Begrip zelfstandige 1. Wie is zelfstandige? . . . . . . . . . . . . . . . . 83 a. Sociaal criterium . . . . . . . . . . . . . . . . 83 b. Fiscaal criterium . . . . . . . . . . . . . . . . 88 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel 2. Speciale categorieën zelfstandigen . . . . a. Helper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Meewerkende echtgenoot . . . . . . . . c. Mandataris in een vennootschap . . . d. Vervangend ondernemer . . . . . . . . .

89 89 90 90 92

B. Verplichting tot aansluiting 1. Aansluitingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Sancties bij laattijdige aansluiting . . . c. Fictieve aansluitingen . . . . . . . . . . . .

93 93 93 93

2. Verandering van fonds . . . . . . . . . . . . . . a. Na vier jaar bij hetzelfde fonds . . . . . b. Vóór het bereiken van de pensioen­leeftijd . . . . . . . . . . . . . . c. Na betaling van alle bijdragen . . . . . d. Op welke datum gaat de verandering in? . . . . . . . . . . . . . . e. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

94 94 94 94 94 94

1. Berekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 a. Beroepsinkomen . . . . . . . . . . . . . . . . 95 b. Bijdragepercentage . . . . . . . . . . . . . . 98 c. Minimum- en maximumbijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 d. Grens bijberoepen en gepensioneerden . . . . . . . . . . . . . . . 98 e. Beheerskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 f. Ogenblik van betaling . . . . . . . . . . . . 98 g. Commissie vrijstelling van bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 h. Sociaal certificaat en sociale notificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 i. Berekeningstool . . . . . . . . . . . . . . . 100

© De ondernemersgids 2015,

1. Zelfstandige in hoofdberoep . . . . . . . . 104 2. Zelfstandige in bijberoep . . . . . . . . . . . 105 a. Hoofdzakelijke tewerkstelling . . . . . b. Vervangingsinkomen . . . . . . . . . . . c. Rust- of invaliditeitspensioen vrijwaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Sociale bijdragen en vrijstelling . . .

105 106 107 107

3. Gelijkgestelden met bijberoep . . . . . . . 107 a. Wie wordt er bedoeld? . . . . . . . . . . 107 b. Sociale bijdragen en vrijstelling . . . 108 4. Gevolgen van een activiteit in ­bijberoep of gelijkgesteld . . . . . . . . . . . 108 5. Gepensioneerden . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 a. Actieve 65-plusser of actieve vervroegd gepensioneerde . . . . . . . 108 b. Impact nieuwe bijdrageregeling 2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 6. Meewerkende echtgenoot (m/v) . . . . . 110

C. Sociale bijdragen

2. Beginnende zelfstandigen . . . . . . . . . . a. Verschil met vroeger? . . . . . . . . . . b. Wie is ‘beginner’ of ‘starter’? . . . . . c. Hoe worden de startersbijdragen ­berekend? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Elke bijdragecategorie zijn ­startersbijdrage? . . . . . . . . . . . . . . . e. Starten in de loop van een jaar – ­proratisering . . . . . . . . . . . . . . . . f. Fiscale weerslag . . . . . . . . . . . . . . . g. Uitstel van betaling . . . . . . . . . . . . . h. Terugbetaling bij gemiste start . . . . i. Gevaar van onderbreken en herbeginnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

D. Categorieën zelfstandigen

101 101 101 102 102 103 103 104 104 104

a. Ministatuut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 b. Maxistatuut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 7. Student . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

E. Vennootschapsbijdrage 1. Bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 2. Interest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 3. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 a. Tijdelijke vrijstelling . . . . . . . . . . . . . 114 b. Permanente vrijstelling . . . . . . . . . . 114

F. Sociale uitkeringen 1. Ziekte en invaliditeitsverzekering . . . . . 115 a. Geneeskundige verzorging . . . . . . . b. Uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vergoeding hulp door een derde persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Moederschapsverzekering . . . . . . .

115 116 119 119

2. Pensioenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 a. Pensioenleeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . b. Pensioenaanvraag . . . . . . . . . . . . . . c. Pensioenberekening . . . . . . . . . . . . d. Minimumpensioen . . . . . . . . . . . . . e. Maximumpensioen . . . . . . . . . . . . .

120 122 122 124 125

VII

Inhoudstafel f. Rechten in de zelfstandigenregeling én werknemers . . . . . . . . . g. Gezinssituatie . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Aanvullende verzekering . . . . . . . . . j. Echtscheidingspensioen . . . . . . . . . k. Overlevingspensioen . . . . . . . . . . . l. Toegelaten bezigheid . . . . . . . . . . . m. Aanvullende uitkeringen . . . . . . . . . n. Pensioenraming . . . . . . . . . . . . . . .

125 125 125 126 127 127 128 131 132

3. Gezinsbijslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Rechthebbende . . . . . . . . . . . . . . . . b. Rechtgevende kinderen . . . . . . . . . c. Bijslagtrekkende . . . . . . . . . . . . . . . d. Soorten uitkeringen . . . . . . . . . . . . e. Toegelaten beroepsactiviteit ­rechtgevend kind . . . . . . . . . . . . . . f. Structuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

132 133 133 133 134

4. Faillissementsverzekering . . . . . . . . . . a. Algemeen stelsel . . . . . . . . . . . . . . . b. Crisismaatregelen 2009-2010 . . . . c. Uitbreiding naar gedwongen stopzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Begeleiding zelfstandigen in moeilijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . .

137 137 139

136 137

139 139

5. Moederschapshulp . . . . . . . . . . . . . . . 139 6. Betaald palliatief verlof . . . . . . . . . . . . . 140 7. Zorgverlof voor een zwaar ziek kind . . . 140 8. Beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

d. Boekingsdocumenten . . . . . . . . . . . e. Bewaring boekingsdocumenten . . . f. Munt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Inventaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Waarderingsregels . . . . . . . . . . . . .

146 146 146 146 147

4. Volledige boekhouding . . . . . . . . . . . . a. Voor wie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Wettelijke boeken . . . . . . . . . . . . . . d. (Hulp)dagboeken en centraal (dag)boek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Inventarisboek . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Wijze van boeken . . . . . . . . . . . . . . g. Boekingsdocumenten . . . . . . . . . . . h. Rekeningenstelsel . . . . . . . . . . . . . . i. Munt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . j. Inventaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

147 147 147 147 147 148 148 148 148 149 149

5. Andere boeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 6. Bewaartermijn en -plaats . . . . . . . . . . . 149 7. Waarderingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . 149 8. Boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 9. Vzw’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . .

150 150 150 152

B. Jaarrekening van vennootschappen 1. Definitie en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 2. Algemeen toepasselijk principe . . . . . . 153

Hoofdstuk IV Boekhoudkundige verplichtingen A. Boekhouding 1. Voor wie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Particuliere handelaren . . . . . . . . . . b. Kleine ondernemingen . . . . . . . . . . c. Grote ondernemingen . . . . . . . . . . d. Andere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

145 145 145 145 145

2. Soorten boekhouding . . . . . . . . . . . . . 145 a. Vereenvoudigde boekhouding . . . . 145 b. Volledige boekhouding . . . . . . . . . . 145 3. Vereenvoudigd boekhouden . . . . . . . . a. Voor wie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Wettelijke boeken . . . . . . . . . . . . . . c. Wijze van boeken . . . . . . . . . . . . . .

VIII

145 145 146 146

3. Volledige of verkorte versie . . . . . . . . . 153 4. Opmaken jaarrekening . . . . . . . . . . . . . 153 a. Enkelvoudige jaarrekening . . . . . . . 153 b. Geconsolideerde jaarrekening . . . . 154 5. Onderdelen jaarrekening . . . . . . . . . . . a. Balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Resultatenrekening . . . . . . . . . . . . . c. Toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Sociale balans . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Jaarverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Verschil verkort en volledig schema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

155 155 155 155 155 156

6. Openbaarmaking jaarrekening . . . . . . a. Wie/wat-criteria . . . . . . . . . . . . . . . . b. Munt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Waar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Wanneer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

157 157 158 158 158

© De ondernemersgids 2015,

157

Inhoudstafel e. Taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 f. Wijze en kosten van neerlegging . . . 158 7. Controle op de jaarrekening . . . . . . . . 159 a. Technische en formele controle . . . 159 b. Inhoudelijke controle . . . . . . . . . . . 160 8. Strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 9. Administratieve boete . . . . . . . . . . . . . 161 a. Burgerlijke sanctie . . . . . . . . . . . . . 161 b. Gerechtelijke ontbinding . . . . . . . . . 161

C. Boekhoudkundige normen 1. Belgische boekhoudnormen . . . . . . . . 161 2. IAS/IFRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 a. Wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 b. Voor wie in België? . . . . . . . . . . . . . 161 3. US GAAP/FAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

D. Experten 2. Accountant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 a. Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 b. Bijzondere controleopdrachten . . . 163 3. Belastingconsulent . . . . . . . . . . . . . . . . a. Advies in fiscale zaken . . . . . . . . . . b. Vertegenwoordigen belastingplichtige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bijstaan bij fiscale verplichtingen . . .

163 163

4. Bedrijfsrevisor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Aanstellingscriteria . . . . . . . . . . . . .

164 164 164 165

164 164

Hoofdstuk V Bank en kredieten A. Betalingen

a. Proton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 b. Betaalkaarten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 c. Kredietkaarten . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 4. Wisselbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 b. Verdisconteren van een wissel . . . 173 c. Protesteren van de wissel . . . . . . . 173 5. Europese domiciliëring . . . . . . . . . . . . 174 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Facturen van leveranciers betalen via b2c-domiciliëring . . . . . . . . . . . c. Facturen van leveranciers betalen via b2b-domiciliëring . . . . . . . . . . . d. Facturen van uw klanten innen via domiciliëring . . . . . . . . . . . . . . .

174 174 174 175

a. Manieren om elektronisch te bankieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 b. Werken met Isabel . . . . . . . . . . . . . 175 7. Internationale betalingen . . . . . . . . . . . 176 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 b. IBAN- en BIC-code . . . . . . . . . . . . . 176

B. bankkredieten 1. Investeringskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . 176 a. Wat is een investeringskrediet? . . . 176 b. Wanneer een investeringskrediet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 c. Uitwerking van een investeringskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 d. Terugbetaling van een investerings­ krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 e. Kiezen voor vaste of variabele rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 2. Kaskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178

169 169 169 169

2. Betalen met cheques . . . . . . . . . . . . . . 169 a. Soorten cheques . . . . . . . . . . . . . . . 170 b. Innen van een cheque . . . . . . . . . . 171 © De ondernemersgids 2015,

3. Proton, betaal- en kredietkaarten . . . . 172

6. Elektronisch bankieren . . . . . . . . . . . . . 175

1. Boekhouder/fiscalist . . . . . . . . . . . . . . . 162

1. Zichtrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Reglement van de zichtrekening . . . c. Gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c. Geldigheid van een cheque . . . . . . 171 d. Protesteren van een cheque . . . . . . 171 e. Verlies of diefstal van een cheque . . 172

a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 b. Interest van een kaskrediet . . . . . . 179 c. Terugbetaling van een kaskrediet . . . 179 3. Straight loan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 4. Voorafbetalingslening . . . . . . . . . . . . . 180 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 b. Soorten voorafbetalingsleningen . . . 180

IX

Inhoudstafel 5. Krediet op afbetaling voor beroepsdoeleinden . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Waarborgen bij een krediet op afbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Interest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Roerende leasing . . . . . . . . . . . . . . c. Onroerende leasing . . . . . . . . . . . . . 7. Overbruggingskrediet voor beroepsdoeleinden . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Soorten overbruggingskredieten . . . d. Interest van een overbruggingskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Bankwaarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192 181 181 181 181 182 182 182 183 183 184 184 184 184

185 185 186

9. Gemengde lening . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Hoedanigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . .

187 187 187 187

186 187

10. Vervroegde terugbetaling beroepskredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 b. Wederbeleggingsvergoeding . . . . . 188 11. Wet Laruelle van 21.12.2013 . . . . . . . 188 12. Fiscale aspecten van beroeps­kredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 b. Fiscale aspecten gemengde lening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

C. Waarborgen

X

192 192 192 192

D. Krediet in tijden van crisis 1. Kredietcrisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192 2. Vlaams Waarborgfonds . . . . . . . . . . . . 193 3. Participatiefonds Vlaanderen . . . . . . . . 194 a. Soorten leningen . . . . . . . . . . . . . . . 194 b. Aanvraagprocedure . . . . . . . . . . . . 194 4. De win-winlening . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 5. Hinder openbare werken: nog krediet mogelijk? . . . . . . . . . . . . . 195

185

8. Documentair krediet . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Documenten bij een documentair krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Kostprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. Soorten waarborgen . . . . . . . . . . . . . . a. Hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Hypothecair mandaat of volmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Persoonlijke borgstelling . . . . . . . . d. Pand handelsfonds . . . . . . . . . . . . . e. Inpandgeving van waarden . . . . . .

a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Betaalbaar ‘op eerste verzoek’ . . . . d. Interest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

189 189 190 190 191 191

E. Factoring a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 b. Praktische werking . . . . . . . . . . . . . 196 c. Interest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196

F. Kredietverzekering a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 b. Kostprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197

Hoofdstuk VI Bedrijfsruimte huren, kopen of verbouwen A. Huur 1. Gewone huur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 a. Huurcontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Plaatsbeschrijving . . . . . . . . . . . . . . d. Registratie van het contract . . . . . . e. Huurwaarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Levering, onderhoud en herstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Veranderingswerken en verbouwing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Huurprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Vervreemding van het gehuurde goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . © De ondernemersgids 2015,

201 201 202 203 204 204 205 205 206

Inhoudstafel j. Onderverhuur en overdracht van huur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 k. Affiches en advertenties . . . . . . . . . 207 2. Handelshuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 a. Huurcontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Plaatsbeschrijving . . . . . . . . . . . . . . d. Registratie van het contract . . . . . . e. Huurwaarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Onderhoud en herstelling . . . . . . . . g. Veranderingswerken en verbouwing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Huurprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Vervreemding van het gehuurde goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . j. Onderverhuur en overdracht van huur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . k. Handelshuurhernieuwing . . . . . . . .

207 208 209 209 209 209 209 210 211 212 213

3. Woninghuurwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 a. Huurcontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Duur en opzeg huurovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Hoofdverblijfplaats en handelszaak in hetzelfde onroerend goed . . . . . d. Staat van de gehuurde woning . . . e. Huurwaarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Huurprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Overdracht en onderverhuur . . . . . h. Informatieve bijlage . . . . . . . . . . . . i. Plaatsbeschrijving . . . . . . . . . . . . . . j. Registratie van het contract . . . . . . k. Affiches en advertenties . . . . . . . . . l. Herstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . m. EPC-attest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

215 216 217 217 217 218 220 220 221 222 222 223 223

B. Aankoop bedrijfsruimte 1. Aankoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 a. Compromis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Notariële akte . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Opschortende en ontbindende voorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Weigering verlijden notariële akte . . .

224 226 227 228 229

2. Openbaar of uit de hand . . . . . . . . . . . 230 3. Bodemverontreiniging en sanering . . . 231 4. Overdracht van risico . . . . . . . . . . . . . . 231 5. Gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 © De ondernemersgids 2015,

C. (Ver)bouwen bedrijfsruimte 1. Aannemingscontract . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verbintenissen van de aannemer . . . c. Verbintenissen van de bouwheer . . .

233 233 233 235

2. Registratie aannemer . . . . . . . . . . . . . . 235 a. Afschaffing registratieplicht aannemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 b. Werfmelding en elektronische aanwezigheidsregistratie . . . . . . . . 236 3. Inhoudingsplicht en hoofdelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 a. Inhoudingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . 237 b. Hoofdelijke aansprakelijkheid . . . . . 238 4. Hoofd- en onderaannemers . . . . . . . . a. Rechtstreekse vordering . . . . . . . . b. Werfmelding . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Schijnzelfstandigheid geviseerd . . .

239 239 239 239

5. Terbeschikkingstelling van werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 6. Strijd tegen illegale tewerkstelling en sociale dumping . . . . . . . . . . . . . . . 241 7. Buitenlandse aannemers . . . . . . . . . . . 242 8. Architect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 9. Prijsbepaling en min- en meerwerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 10. Opleveringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorlopige oplevering . . . . . . . . . . . c. Definitieve oplevering . . . . . . . . . . .

243 243 243 244

11. Problemen en gebreken . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tienjarige aansprakelijkheid . . . . . . c. Verborgen gebreken . . . . . . . . . . . . d. Zichtbare gebreken . . . . . . . . . . . . . e. Strafrechtelijke aansprakelijkheid van de architect . . . . . . . . . . . . . . . . f. De architect zit in een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . .

244 244 244 245 245 245 245

12. Wet Breyne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 b. Inhoud contract . . . . . . . . . . . . . . . 246 13. Veiligheidscoördinator . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aanstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Wanneer noodzakelijk? . . . . . . . . .

246 246 246 248

XI

Inhoudstafel 14. Erfpacht en recht van opstal . . . . . . . . 249 a. Erfpacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 b. Opstal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 15. Erfdienstbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 250

D. Energieprestatie van ge­bouwen (kopen-huren-bouwen) 1. Verplichtingen bij nieuwbouw en renovatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 2. Verplichtingen bij verkoop of verhuur van bestaande gebouwen . . . 250 3. Publieke gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . 251

E. Mede-eigendom 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 2. Vormen van mede-eigendom . . . . . . . 252

263 263 264 264 264

3. Vorm en bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Vorm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Tegenwerpelijkheid aan derden . . .

265 265 265 266

4. Eigendomsoverdracht en overdracht risico . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 b. Contractueel vastleggen . . . . . . . . . 267 5. Verplichtingen verkoper . . . . . . . . . . . . a. Plicht tot leveren . . . . . . . . . . . . . . . b. Garantieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vrijwaring tegen uitwinning en gebreken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

267 267 268 269

a. Gewone mede-eigendom . . . . . . . . 252 b. Gedwongen mede-eigendom . . . . . 252 c. Vrijwillige mede-eigendom . . . . . . . 252

6. Verplichtingen koper . . . . . . . . . . . . . . 270 a. In ontvangst nemen verkochte goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 b. Prijs betalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271

3. Appartementsmede-eigendom . . . . . . 253

7. Eenzijdige verkoopbelofte (optie) . . . . 272

a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Statuten en reglement van orde . . . c. Rechtspersoonlijkheid vereniging van mede-eigenaars . . . . . . . . . . . . d. Algemene vergadering . . . . . . . . . . e. Raad van mede-eigendom . . . . . . . f. Syndicus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Commissaris van de rekeningen . . . h. Rechten en plichten mede-eigenaars . . . . . . . . . . . . . . . i. Verhaal bij de vrederechter . . . . . . . j. Deelverenigingen . . . . . . . . . . . . . . k. Overdracht van een kavel in de mede-eigendom . . . . . . . . . . . . .

253 253

8. Koop met commandverklaring . . . . . . 273

255 255 256 257 258

10. Beëindiging koopovereenkomst . . . . . 273 a. Nietigverklaring op grond van benadeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 b. Beding van wederinkoop . . . . . . . . 274

259 259 259 260

Hoofdstuk VII Kopen, verkopen en contracteren Voorafgaand: Wetboek Economisch recht A. Koop-verkoop 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263

XII

2. Geldigheidsvereisten . . . . . . . . . . . . . . a. Wilsovereenstemming . . . . . . . . . . b. Gebreken in de toestemming . . . . . c. Bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. Koop op proef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273

11. Diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 12. Internationale koop . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bevoegde rechter . . . . . . . . . . . . . . c. Toepasselijk recht . . . . . . . . . . . . . . d. Toepasselijk recht – Inhoudelijk . . . e. Bewijs van overeenkomst . . . . . . .

275 275 275 277 278 279

B. Concessie en handelsagentuur 1. Concessie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Wettelijke bescherming . . . . . . . . .

280 280 280 281

2. Handelsagentuur . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Eigenschappen . . . . . . . . . . . . . . . . c. Wettelijke bescherming . . . . . . . . .

281 281 281 285

© De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel

C. Bestelbon en factuur 1. Bestelbon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 b. Wettelijke vermeldingen . . . . . . . . . 285 c. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . 287 2. Factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Wettelijke vermeldingen . . . . . . . . . c. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Algemene voorwaarden . . . . . . . . . f. Eigendomsvoorbehoud . . . . . . . . . g. Voorrecht van de niet-betaalde ­ verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Regels aangaande de levering van diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . .

287 287 288 289 289 290 291 291

D. Marktpraktijken 1. Begrip consument . . . . . . . . . . . . . . . . 293 2. Prijsaanduiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 3. Reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vergelijkende reclame . . . . . . . . . . . c. Misleidende reclame en handels­ praktijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Reclame en het nieuwe kooprecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Ongewenste communicaties . . . . .

294 294 295 295 295

4. Beperkingen bij de verkoop . . . . . . . . . 296 a. Verkopen met verlies . . . . . . . . . . . b. Prijsvermindering . . . . . . . . . . . . . . c. Uitverkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Sperperiode en solden . . . . . . . . . . e. Gezamenlijk aanbod . . . . . . . . . . . . f. Waardebonnen . . . . . . . . . . . . . . . . g. Openbare verkoop . . . . . . . . . . . . . h. Tombola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

296 297 298 298 299 300 300 301

6. Verkoop op afstand . . . . . . . . . . . . . . . a. Ruime definitie . . . . . . . . . . . . . . . . b. Herroepingsrecht . . . . . . . . . . . . . . c. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . d. Uitvoering bestelling binnen de 30 dagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . .

305 305 305 306

7. Verkoop buiten de onderneming . . . . a. Informatieverplichtingen ter ­bescherming van de consument . . b. Bedenktermijn en voorschot . . . . . c. Aankoopbon . . . . . . . . . . . . . . . . . .

308 308 309 309

8. Rustdag en openingsuren . . . . . . . . . . a. Wekelijkse rustdag . . . . . . . . . . . . . b. Openingsuren . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Dagwinkels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Nachtwinkels . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

309 310 310 310 310 311

306 307

9. Economische inspectie . . . . . . . . . . . . 312 a. Bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312 b. Klacht indienen . . . . . . . . . . . . . . . . 312 10. Stilzwijgende verlenging consumentencontracten . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Welke contracten? . . . . . . . . . . . . . c. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . .

313 313 313 313

11. Telefonische helpdesk . . . . . . . . . . . . . 314

E. Leverings- en betaal­problemen 1. Overmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314 2. Hoe reageren bij wanprestatie? . . . . . . a. Exceptie van niet-uitvoering . . . . . . b. Retentierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Eigendomsvoorbehoud . . . . . . . . . d. Schuldvergelijking . . . . . . . . . . . . . . e. Ingebrekestelling . . . . . . . . . . . . . . . f. Bij een ander kopen? . . . . . . . . . . .

314 314 315 315 315 316 316

3. Aanmaning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317

5. Verkoop van consumptiegoederen . . . 301

4. Factuur protesteren . . . . . . . . . . . . . . . 318

a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Toepassing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Verplichtingen verkoper . . . . . . . . . d. Bestaan gebrek . . . . . . . . . . . . . . . . e. Termijn aansprakelijkheid . . . . . . . . f. Rechten consument . . . . . . . . . . . . g. Garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. De advocatenakte . . . . . . . . . . . . . . . . . 319

© De ondernemersgids 2015,

301 302 302 303 303 304 304

6. Verjaringstermijnen . . . . . . . . . . . . . . . 319 7. Bevoegde rechtbank . . . . . . . . . . . . . . 320 8. Verhaalbaarheid ereloon advocaat . . . 320 a. Wet verhaalbaarheid advocaatkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320

XIII

Inhoudstafel

F. Elektronisch zakendoen

c. Gerechtelijke reorganisatie . . . . . . . 346

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 2. Privacy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 a. Informatie verstrekken . . . . . . . . . . 322 b. Hoe de informatie aanbieden? . . . . 323 3. Reclame of spam . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 a. Bescherming persoonlijke levenssfeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 b. Wet van 11 maart 2003 aangaande de informatieverplichting voor aankopen via internet . . . . . . . . . . . 324 4. Elektronische handtekening . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Onderscheid digitaal – elektronisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

325 325 325

d. Doelwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350 e. Einde van de gerechtelijke reorganisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350 8. Uitkering na faillissement . . . . . . . . . . 351

H. Alternatieve geschillen­ behandeling

1. Arbitrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 2. Ombudsdienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 3. Verzoening voor de rechter . . . . . . . . . 353 4. Privébemiddeling . . . . . . . . . . . . . . . . . 353

325

5. Wettelijke bemiddeling . . . . . . . . . . . . . 353

5. Elektronische factuur . . . . . . . . . . . . . . 325

a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353

6. Boek VI betreffende de markt­praktijken en consumenten­bescherming . . . . . . . 326

b. Vrijwillige bemiddeling . . . . . . . . . . 354 c. Gerechtelijke bemiddeling . . . . . . . 354 d. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355

G. Faillissement – ­collectieve

schuldenregeling en gerechte­lijke reorganisatie

1. Failliet gaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Verloop procedure . . . . . . . . . . . . .

326 326 328 332

2. Taak curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 3. Rechter-commissaris . . . . . . . . . . . . . . 338 4. Bevoorrechte schulden . . . . . . . . . . . . 338 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 b. Eigendomsvoorbehoud . . . . . . . . . 340 5. Collectieve schuldenregeling . . . . . . . . a. Minnelijke aanzuiveringsregeling . . b. Gerechtelijke aanzuiveringsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Totale kwijtschelding van schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Leefgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Lot van de zekerheidssteller . . . . . .

340 341

A. Aanwerven 1. Rekrutering en selectie . . . . . . . . . . . . 359 a. VDAB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 b. Advertentie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 c. Selectiebureau . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 2. Verplichtingen bij selectie en aanwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360 a. Verplichtingen bij aanwerving . . . . 360 b. Privacywet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360

341 342 343 343

6. Centrale voor kredieten aan ­ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 7. Continuïteit van ondernemingen . . . . . 344 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 b. Buitengerechtelijke reorganisatie . . . 345

XIV

Hoofdstuk VIII Personeelszaken

c. Toegelaten en verboden vragen . . . 360 d. Aangifte van tewerkstelling . . . . . . 361 e. Verplichtingen inzake onthaal . . . . 361 f. Verplichtingen bij eerste aanwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361 3. Uitzendarbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 a. Kostprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 b. Wanneer en hoelang mogelijk? . . . 363 c. Papierwerk en verplichtingen . . . . . 363 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel

B. Arbeidsovereenkomst sluiten 1. Onderscheid arbeider – bediende . . . . 364 2. Arbeidsovereenkomst onbepaalde duur: essentiële elementen . . . . . . . . . 364 3. Schijnzelfstandigheid . . . . . . . . . . . . . . 364 4. Geldigheidsvereisten voor sluiten overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . 366

g. Bijkomende uren . . . . . . . . . . . . . . . 377 h. Gelijke rechten . . . . . . . . . . . . . . . . 378 i. Voorrang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378

C. Verplichtingen van de ­werkgever 1. Ingevolge de Wet op de arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . 378

8. Niet-concurrentiebeding . . . . . . . . . . . 368

2. Aansprakelijkheid werkgever . . . . . . . . a. Buitencontractuele aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . b. Aansprakelijkheid voor geldboetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Arbeidsongevallen . . . . . . . . . . . . . d. Contractuele aansprakelijkheid . . . .

9. Werkzekerheidsbeding . . . . . . . . . . . . . 368

3. Inzake privacywetgeving . . . . . . . . . . . 380

10. Scholingsbeding . . . . . . . . . . . . . . . . . 369

4. Antipestwetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . a. Geweld op het werk . . . . . . . . . . . . b. Pesterijen op het werk . . . . . . . . . . c. Ongewenst seksueel gedrag op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Verboden clausules en bepalingen . . . 366 6. Opschortende voorwaarden en ontbindende bedingen . . . . . . . . . . 367 7. Proefperiode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368

11. Arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers . . . . . . . . a. Wanneer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Commissieloon . . . . . . . . . . . . . . . . c. Uitwinningsvergoeding . . . . . . . . . . d. Delcrederebeding . . . . . . . . . . . . . . 12. Arbeidsovereenkomst studenten . . . . a. Wie kan student zijn? . . . . . . . . . . . b. Wat moet het contract bevatten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Wanneer is er een vrijstelling van RSZ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Opeenvolging . . . . . . . . . . . . . . . . .

370 370 370 370 371 371 371 371 372 372 372 373 373

14. Arbeidsovereenkomst voor bepaald werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 15. Vervangingsovereenkomst . . . . . . . . . a. Wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Opeenvolging . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Einde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

374 374 374 374 374

16. Deeltijdse arbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Werkrooster . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Omvang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Bekendmaking . . . . . . . . . . . . . . . . f. Controledocument . . . . . . . . . . . . .

375 375 375 375 376 376 377

© De ondernemersgids 2015,

379 379 380 380 380 381 381 381 381

5. Inzake veiligheid en gezondheid . . . . . 382 6. Opmaken en bewaren sociale documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 7. Internetcontrole en zijn beperkingen . . . 383 8. Cameracontrole en zijn beperkingen . . . 384

D. Verplichtingen van de werknemer

1. Algemene verplichtingen . . . . . . . . . . . 385 2. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 386

E. Arbeidsreglement 1. Hoe opmaken en invoeren? . . . . . . . . 386 2. Verplichte vermeldingen . . . . . . . . . . . 387 3. Facultatieve vermeldingen . . . . . . . . . . 388 4. Aan te raden vermeldingen . . . . . . . . . 389 5. Procedure om te wijzigen . . . . . . . . . . 389

F. Arbeidsduur 1. Normale arbeidsduur . . . . . . . . . . . . . . 389 a. Minimale arbeidsduur . . . . . . . . . . . 389 b. Maximale arbeidsduur . . . . . . . . . . 389

XV

Inhoudstafel c. Rusttijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390 d. Uitgesloten werknemers van de Arbeidswet . . . . . . . . . . . . . . . . . 390 2. Overuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wanneer zijn overuren toegelaten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Wanneer inhaalrust toekennen? . . . c. Wanneer overloon betalen? . . . . . . d. Kan de werknemer kiezen tussen inhaalrust en extra loon? . . . . . . . .

391

3. Flexibele regelingen . . . . . . . . . . . . . . . a. Kleine flexibiliteit . . . . . . . . . . . . . . . b. Grote flexibiliteit . . . . . . . . . . . . . . . c. Invoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

394 394 394 395

4. Nachtarbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Hoe invoeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Begeleidende maatregelen . . . . . . . f. Vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

395 395 395 396 396 396 396

391 392 392 393

5. Zondagsarbeid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397 b. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . 397 6. Feestdagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398 7. Jeugdige werknemers . . . . . . . . . . . . . 400

G. Loon 1. Uur- of maandloon . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Hoeveel bedraagt het? . . . . . . . . . . c. Van nettoloon naar totale loonkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Indexering loon . . . . . . . . . . . . . . . . e. Wanneer en hoe betalen? . . . . . . . f. Toegelaten inhoudingen op het loon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Beslag en overdracht . . . . . . . . . . .

401 401 401

2. Extralegale voordelen . . . . . . . . . . . . . . a. Firmawagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Groepsverzekering . . . . . . . . . . . . . c. Maaltijdcheques . . . . . . . . . . . . . . . d. Bonus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

406 406 409 412 413

3. Vakantiegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Enkelvoudig vakantiegeld . . . . . . . . b. Dubbel vakantiegeld . . . . . . . . . . . . c. Vakantiegeld bij uitdiensttreding . . .

414 414 415 415

XVI

402 403 403 404 404

d. Vakantiegeld bij overschakeling op deeltijdse arbeid . . . . . . . . . . . . . 416 4. Eindejaarspremie . . . . . . . . . . . . . . . . . 416 5. Woon-werkvergoeding . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Fiscale en sociale vrijstelling . . . . . f. Eigen vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Fietsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . .

417 417 417 417 418 418 418 419

H. Schorsingen arbeids­overeenkomst 1. Vakantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wettelijke vakantie . . . . . . . . . . . . . b. Jeugdvakantie . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Seniorvakantie . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Aanvullende vakantiedagen . . . . . . e. Onbetaald verlof . . . . . . . . . . . . . . .

419 419 420 420 421 421

2. Ziekte en ongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . 422 3. Arbeidsongeval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424 4. Zwangerschaps- en borstvoedingsverlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Prenataal onderzoek . . . . . . . . . . . . b. Specifieke maatregelen . . . . . . . . . . c. Zwangerschapsrust . . . . . . . . . . . . d. Borstvoedingsverlof . . . . . . . . . . . . e. Ontslagbescherming . . . . . . . . . . . . f. Vaderschapsrust . . . . . . . . . . . . . . .

425 425 425 425 426 427 427

5. Ouderschapsverlof . . . . . . . . . . . . . . . . 428 6. Tijdskrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . c. Vormen van tijdskrediet . . . . . . . . . d. Onderbrekingsuitkeringen . . . . . . .

430 430 431 431 434

7. Palliatief verlof en verlof i.v.m. een zwaar zieke . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436 a. Palliatief verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . 436 b. Verlof voor bijstand aan en verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid . . . . . . . . . . . . . 437 8. Klein verlet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438 9. Dwingende familiale redenen . . . . . . . 438 10. Tijdelijke werkloosheid . . . . . . . . . . . . . 438 a. Jaarlijkse vakantie . . . . . . . . . . . . . . 439 b. Overmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel c. Staking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Technische stoornis in de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Uitsluiting of lock-out . . . . . . . . . . . f. Werkloosheid wegens economische redenen . . . . . . . . . . g. Werkloosheid wegens slechte weersomstandigheden . . . . . . . . . . h. Gemeenschappelijke bepalingen . . .

439 439 440 440 441 442

11. Crisiswerkloosheid voor bedienden . . . 442 a. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . b. Volledige of gedeeltelijke schorsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

443 443 443 444

I. Beëindiging van de arbeidsovereenkomst

1. Opzegging arbeidsovereenkomst . . . . 445 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Duur en begin opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Schorsing van de opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Rechten en plichten tijdens de opzeggings­termijn . . . . . . . . . . . f. Tegenopzegging . . . . . . . . . . . . . . . g. Vrijstelling van prestaties . . . . . . . .

445 445 448 449 449 450 451

2. Verbreking van de arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451 a. Begrip en hoogte opzeggings­ vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451 b. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 c. Hoe en wanneer betalen? . . . . . . . . 452 3. Ontslag om dringende reden . . . . . . . . 452 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452 b. Wanneer kan het? . . . . . . . . . . . . . . 452 c. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453 4. Misbruik van het ontslagrecht . . . . . . . 453

6. Verplichtingen inzake outplacement . . . 456 a. Algemeen stelsel van outplacement . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 b. Bijzonder stelsel van outplacement voor oudere werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458 7. Ontslaguitkering voor arbeiders . . . . . 460 8. Beschermde werknemers . . . . . . . . . . 461 9. Brugpensioen en pseudo­brug­pensioen – stelsel van werkloosheid met bedrijfs­ toeslag/SWT en stelsel van werkloosheid met aanvullende vergoeding bij oudere werknemers/SWAV . . . . . . . . . . . . . . . 461 a. Principe brugpensioen . . . . . . . . . . b. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Principe pseudobrugpensioen of ­brugpensioen Canada Dry . . . . . . .

461 461 463 464

10. Pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465 a. Pensioenleeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Einde arbeidsovereenkomst . . . . . . d. Loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

465 466 466 466 467

11. Collectief ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . 467 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Activerend beleid bij herstructureringen . . . . . . . . . . . . . f. Leeftijdspiramide bij collectief ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

467 467 469 469 470 472

J. Collectieve arbeids­verhoudingen 1. Verdeling in paritaire comités . . . . . . . 473

a. Motivering van het ontslag . . . . . . . 454 b. Willekeurig ontslag voor bepaalde arbeiders . . . . . . . . . . . . . 455 c. Algemene regeling inzake rechts­misbruik . . . . . . . . . . . . . . . . 456

2. Belang van sectorale cao’s . . . . . . . . . 473

5. Beëindiging in wederzijds akkoord . . . 456

5. De ondernemingsraad . . . . . . . . . . . . . 476

© De ondernemersgids 2015,

3. De vakbondsafvaardiging . . . . . . . . . . 474 4. Comité voor preventie en bescherming op het werk . . . . . . . . . . 475

XVII

Inhoudstafel

Hoofdstuk IX Belastingen

c. Winsten en baten van een vorige beroepswerkzaamheid . . . . . . . . . . 495 d. Bezoldigingen zaakvoerder of bestuurder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495 e. Winst van een vennootschap . . . . . 497

A. Directe belastingen: wat is belastbaar? 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 a. In de personenbelasting . . . . . . . . . 479 b. In de vennootschapsbelasting . . . . 479 2. Eigen woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479 a. Kadastraal inkomen . . . . . . . . . . . . 479 b. Aftrek eigen woning . . . . . . . . . . . . 480 3. Huurinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481 a. Verhuurder is een natuurlijke persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481 b. Verhuurder is een vennootschap . . . 484 4. Erfpacht en recht van opstal . . . . . . . . a. Erfpacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Recht van opstal . . . . . . . . . . . . . . . c. Vennootschap verleent recht van opstal of erfpacht . . . . . . . . . . . 5. Gebouw gebruikt voor eigen beroepswerkzaamheid . . . . . . . . . . . . . a. Als eenmanszaak . . . . . . . . . . . . . . b. Vennootschap is eigenaar . . . . . . . c. Meerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . .

485 485 485 486 486 486 486 486

6. Verkoop van een onroerend goed . . . . 486 a. Privéverkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 b. Beroepsmatige verkoop . . . . . . . . . 489 7. Ontvangen inkomsten van kapitalen en van roerende goederen . . . . . . . . . . a. Roerende inkomsten in de personenbelasting en in de vennootschaps­belasting . . . . . . . . . b. Roerende voorheffing (rv) . . . . . . . c. Rv en de aangifte personen­belasting/vennootschapsbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Vrijstellingen van rv . . . . . . . . . . . . e. Vrijstellingen in de personenbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Herkwalificatie interesten als d­ividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Auteursrechten . . . . . . . . . . . . . . . .

490

490 490

498 498 500 500

10. Meerwaarden vennootschaps­belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 11. Voordelen van alle aard . . . . . . . . . . . . a. Gratis auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Gratis woning . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Gratis verwarming . . . . . . . . . . . . . d. Gratis elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . e. Gratis hulp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Kosteloze of goedkope leningen . . . g. Gratis pc of internet . . . . . . . . . . . . h. Aanslag geheime commissielonen of zgn. monsterboete van 309% . . .

502 503 503 504 504 504 504 505

12. Onkostenvergoedingen . . . . . . . . . . . . a. Algemene onkostenvergoeding . . . b. Kilometervergoeding . . . . . . . . . . . c. Forfait binnenlandse reizen . . . . . . d. Forfait buitenlandse reizen . . . . . . .

505 505 505 506 506

505

13. Pensioenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 506 a. Wettelijk pensioen . . . . . . . . . . . . . . 506 b. Extralegaal pensioen . . . . . . . . . . . . 507 14. Diverse inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Winsten of baten uit toevallige of occasionele prestaties en speculaties . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Meerwaarden op aandelen . . . . . . . d. Onderhoudsuitkeringen . . . . . . . . .

507 507

507 508 508

15. Niet-belastbare inkomsten . . . . . . . . . . 508 491 492 492 493 493

8. Beroepsinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . 493 a. Winsten in een eenmanszaak . . . . . 493 b. Baten van een vrije beroeper . . . . . 494

XVIII

9. Meerwaarden personenbelasting . . . . a. Vrijwillig verwezenlijkte meerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Gedwongen meerwaarden . . . . . . . c. Stopzettingsmeerwaarden . . . . . . .

B. Directe belastingen: wat is aftrekbaar? 1. Beroepskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Huur en huurlasten . . . . . . . . . . . . . c. Verzekeringspremies . . . . . . . . . . . d. Vergoedingen aan derden . . . . . . . e. Autokosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Woon-werkverkeer . . . . . . . . . . . . . © De ondernemersgids 2015,

509 509 510 510 510 510 511

Inhoudstafel g. Bezoldigingen personeelsleden . . . h. Afschrijvingen en minderwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Investeringsaftrek . . . . . . . . . . . . . . j. Sociale bijdragen . . . . . . . . . . . . . . k. Financiële lasten . . . . . . . . . . . . . . . l. Belastingen en voorheffingen . . . . . m. Boetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . n. Restaurantkosten . . . . . . . . . . . . . . o. Relatiegeschenken . . . . . . . . . . . . . p. Onthaalkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . q. Kledijkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r. Kosten voor kinderopvang . . . . . . . s. Kosten voor beveiliging . . . . . . . . . t. Kosten voor gemeenschappelijk vervoer van werknemers . . . . . . . . u. Kosten van bedrijfsfietsen . . . . . . . v. Niet-aftrekbare uitgaven of lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w. Forfaitaire beroepskosten . . . . . . . .

512 512 514 515 515 516 516 516 517 517 517 517 518 518 518 518 519

2. Privé-uitgaven m.b.t. een onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520 a. ‘Oude’ woonfiscaliteit . . . . . . . . . . . 520 b. ‘Nieuwe’ woonfiscaliteit . . . . . . . . . 522 3. Onderhoudsuitkeringen . . . . . . . . . . . . 522 4. Belastingverminderingen . . . . . . . . . . . 522 a. Pensioensparen . . . . . . . . . . . . . . . 522 b. Prestaties in het kader van PWA en dienstencheques . . . . . . . . . . . . 523 c. Huisbediende . . . . . . . . . . . . . . . . . 523 d. Kinderopvang . . . . . . . . . . . . . . . . . 523 e. Giften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523 f. Energiebesparende uitgaven . . . . . 523 g. Uitgaven voor woningen gelegen in een zone voor positief grootstedelijk beleid . . . . . . . . . . . . 524 h. Verwerving van obligaties uit­gegeven door het Kringloopfonds en/of het Startersfonds en/of het Fonds ter r­eductie van de globale energiekosten . . . . . . . . . . . 524 i. Uitgaven voor de vernieuwing van woningen die verhuurd worden via een sociaal verhuurkantoor . . . 525 j. Vermindering voor uitgaven ter ­beveiliging van woningen tegen inbraak of brand . . . . . . . . . . . . . . . 525 k. Vermindering voor pensioenen en ­vervangingsinkomsten . . . . . . . . . . 525 © De ondernemersgids 2015,

l. Vermindering voor buitenlandse ­inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526 m. Vermindering op overwerktoeslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526

C. Directe belastingen: berekening van de belasting

1. Enkele begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Afzondering van de beroepsinkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Huwelijksquotiënt . . . . . . . . . . . . . . c. Meewerkbezoldiging en meewerkinkomen . . . . . . . . . . . . . . d. Compensatie van verliezen tussen ­echtgenoten . . . . . . . . . . . . e. Belastingkrediet voor lage activiteits­inkomens . . . . . . . . . . . . . f. Belastingkrediet voor kinderen ten laste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Fiscale regularisatie remgeld . . . . .

526

2. Berekening personenbelasting . . . . . . a. Tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Belastingvrije som . . . . . . . . . . . . . c. Toeslagen belastingvrije som voor ­personen ten laste . . . . . . . . . d. Aanrekening basisbedrag van de ­belastingvrije som . . . . . . . . . . . e. Aanrekening toeslagen op de belastingvrije som . . . . . . . . . . . f. Begrip ‘personen ten laste’ . . . . . . . g. Vermindering bepaalde inkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Vermindering inkomsten uit het ­buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Vermeerdering wegens ontoereikende voorafbetalingen . . . j. Bonificatie voor voorafbetalingen . . k. Belastingverhogingen . . . . . . . . . . . l. Afzonderlijke aanslagen . . . . . . . . . m. Belastingkrediet toename eigen ­middelen . . . . . . . . . . . . . . . .

528 528 528

3. Berekening vennootschappen . . . . . . . a. Grondslag belasting . . . . . . . . . . . . b. Berekening van de belasting . . . . . c. Vermeerdering wegens ontoereikende voorafbetalingen . . . d. Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . e. Investeringsreserve . . . . . . . . . . . .

532 532 536

526 526 527 527 527 528 528

528 529 529 529 530 530 530 531 531 531 531

536 537 537

XIX

Inhoudstafel

D. Inkomstenbelastingen: p­ rocedure

btw-plichtig

1. Aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548

a. Belastbaar tijdperk en aanslagjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aangiftetermijn natuurlijke persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Aangiftetermijn vennootschap . . . . d. Uitstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Elektronische aangifte . . . . . . . . . . .

2. Gewone btw-plichtigen . . . . . . . . . . . . 548

538 539 539 539 539

2. Controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 539 a. Voorleggen van boeken en bescheiden . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Controle ter plaatse . . . . . . . . . . . . . c. Vraag om inlichtingen . . . . . . . . . . . d. Onderzoekstermijnen . . . . . . . . . . .

539 540 540 540

3. Bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 540 a. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vermoedens . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Tekenen en indiciën . . . . . . . . . . . . e. Minimaal belastbare winst of baten van ondernemingen of vrije beroepers . . . . . . . . . . . . . . . . f. Antimisbruikbepaling . . . . . . . . . . .

540 540 541 541

541 542

4. Belastingaanslag . . . . . . . . . . . . . . . . . 542 a. Akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bericht van wijziging . . . . . . . . . . . . c. Aanslag van ambtswege . . . . . . . . d. Aanslagtermijnen . . . . . . . . . . . . . .

542 542 543 543

5. Bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543 a. Bezwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543 b. Ambtshalve ontheffing . . . . . . . . . . 544 c. Beroep bij de rechtbank . . . . . . . . . 544

E. Btw-begrippen 1. Wat is btw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545 2. Wat valt onder de btw? . . . . . . . . . . . . 545 3. Wat zijn goederen? . . . . . . . . . . . . . . . 545 4. Wat zijn diensten? . . . . . . . . . . . . . . . . 545 5. Wat is invoer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 546 a. Douanegebied . . . . . . . . . . . . . . . . . 547 b. Accijnsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . 547 c. Btw-gebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547 6. Intracommunautaire verwerving . . . . . 547

XX

F.

3. Forfaitaire btw-plichtigen . . . . . . . . . . . 548 4. Kleine ondernemingen . . . . . . . . . . . . . 549 5. Vrijgestelde btw-plichtigen . . . . . . . . . 549 6. Gemengde btw-plichtigen . . . . . . . . . . 550 7. Niet-btw-plichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . 550 8. Niet-belastingplichtige rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550 9. Bijzondere regelingen . . . . . . . . . . . . . a. Landbouwregeling . . . . . . . . . . . . . b. Margeregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Diensten via elektronische weg . . .

550 550 551 551

10. Btw-eenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551 11. Begin btw-plicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552 12. Einde btw-plicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 552 13. Overdracht onderneming . . . . . . . . . . . 553 14. Maatregelen ter bestrijding van misbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553

G. Welke btw is er verschuldigd? 1. Plaatsbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553 2. Plaatsbepaling levering van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553 3. Plaatsbepaling diensten . . . . . . . . . . . . a. Onderscheid inzake de afnemer . . . b. Algemene regel . . . . . . . . . . . . . . . . c. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . d. Werkelijk gebruik en werkelijke exploitatie (‘use and enjoyment’) . . .

554 554 554 554 556

4. Plaatsbepaling invoer . . . . . . . . . . . . . . 556 5. Plaats intracommunautaire verwerving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Bijzonder geval: ‘nieuwe’ vervoer­middelen . . . . . . . . . . . . . . . b. Bijzonder geval: verkopen op afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bijzonder geval: driehoeksverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

H. Waarop btw berekenen? © De ondernemersgids 2015,

556 557 557 558

Inhoudstafel

I. Btw-tarief

6. Verlegging van heffing . . . . . . . . . . . . . 570

1. Btw-tarieven België . . . . . . . . . . . . . . . 558

7. Bewaring van de stukken . . . . . . . . . . 571

2. Btw-tarieven Europese Unie . . . . . . . . 559 a. Btw-tarieven in de Europese Unie – toestand op 1 september 2014 . . . 559 b. Btw-tarieven in andere landen – ­toestand op 1 september 2014 . . . 560

8. Verjaringstermijnen . . . . . . . . . . . . . . . 571

3. Werk in onroerende staat . . . . . . . . . . a. Voorwaarden 6%-tarief . . . . . . . . . b. Bedoelde werkzaamheden . . . . . . . c. Verkorte termijn van 5 jaar . . . . . . .

560 560 560 561

9. Verloop van een btw-controle . . . . . . . 571

M. Douane en accijnzen 1. Wat is douane? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572 2. Wat zijn accijnzen? . . . . . . . . . . . . . . . . 572

N. Registratierechten

J. Vrijstellingen

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 572 2. Soorten registratierechten . . . . . . . . . . 572

K. Recht op aftrek

3. Algemeen vast recht . . . . . . . . . . . . . . 573

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562

4. Overdracht onroerende goederen . . . . 573

2. Aftrekbeperking auto’s . . . . . . . . . . . . . 562

a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Gunstregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Tekortschatting . . . . . . . . . . . . . . . . e. Wederverkoop binnen de twee jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Aftrekuitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . 562 4. Handelsgeschenken . . . . . . . . . . . . . . . 562 5. Uitoefening recht op aftrek . . . . . . . . . 562 6. Herziening recht op aftrek . . . . . . . . . . 563 7. Teruggave buitenlandse btw . . . . . . . . 563

573 573 573 573 573

5. Openbare verkoop roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574

L. Btw-verplichtingen

6. Huurcontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574

1. Aanvraag btw-identificatienummer . . . 563

7. Erfpacht- en opstalcontracten . . . . . . 574

2. Factureren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Ten aanzien van klantenparticulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Verplichte vermeldingen . . . . . . . . .

8. Vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . 574

564 564 564 565

3. Crediteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567 4. Verloren of vernietigde facturen . . . . . 567 5. Te voeren boekhouding . . . . . . . . . . . . a. Indienen van de periodieke btw-aangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Betaling van de btw . . . . . . . . . . . . c. Teruggave van de btw . . . . . . . . . . d. Intracommunautaire opgave . . . . . e. Jaarlijkse btw-listing . . . . . . . . . . . . f. Tabel van de bedrijfsmiddelen . . . . g. Registers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Btw-bonnetjes . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Geregistreerd kassasysteem . . . . . © De ondernemersgids 2015,

567 567 567 568 568 569 569 569 569 569

a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574 b. Inbreng van onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574 c. Gemengde inbreng . . . . . . . . . . . . . 574 9. Schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 574 10. Antimisbruikbepaling . . . . . . . . . . . . . . 575

O. Successierechten 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575 2. Belastbare basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575 a. Belastbaar actief . . . . . . . . . . . . . . . 575 b. Aftrekbaar passief . . . . . . . . . . . . . . 575 3. Tarief successierechten . . . . . . . . . . . . 575 4. Antimisbruikbepaling . . . . . . . . . . . . . . 575

XXI

Inhoudstafel

P. Diverse belastingen

B. Schade aan derden

1. Verkeersbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . 576 2. Belasting op Inverkeerstelling (BIV) . . . 576 3. Eurovignet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576 b. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576 4. Sabam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577 5. Billijke vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . 577 6. Reprobel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577 7. Recupel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577

1. BA uitbating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Dekking BA uitbating . . . . . . . . . . . b. Dekking na levering . . . . . . . . . . . . c. BA toevertrouwde voorwerpen . . .

587 587 587 587

2. Verzekering beroeps­aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . 588 3. Verzekering bestuurders­aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . 588 4. Objectieve aansprakelijkheid brand en ontploffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589 b. Verplicht: voor wie? . . . . . . . . . . . . 589

Hoofdstuk X Verzekeringen

5. ABR-polis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589 b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . 589

A. Schade aan eigen goederen 1. Brandverzekering voor handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . c. Evenredigheidsregel . . . . . . . . . . . . d. Afstand van verhaal . . . . . . . . . . . . e. Voor rekening van wie het behoort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Schaderegeling . . . . . . . . . . . . . . . .

581 581 582 582 582 583

2. Verzekering van inhoud . . . . . . . . . . . . 583 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583 b. Overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583 3. Computerverzekering en verzekering van andere elektronische apparatuur . . . 583 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583 b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . 584 4. Verzekering tegen machinebreuk . . . . 584 a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584 b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . 584 5. Geldverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584 6. Autoverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584 a. BA autoverzekering . . . . . . . . . . . . . 584 b. Omnium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586 7. Verzekering van werfvoertuigen . . . . . 586 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586 b. Mogelijke opties . . . . . . . . . . . . . . . 586

XXII

C. Personeel 1. Verzekering arbeidsongevallen . . . . . . a. Dekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Excedent bij arbeidsongevallen . . . c. Hoe kan men zich verzekeren? . . .

590 590 590 591

2. Verzekering jobstudenten . . . . . . . . . . 591 3. Verzekering ander of toevallig personeel . . . . . . . . . . . . . . 591

D. Transportverzekering 1. Vervoer goederen voor eigen rekening . . . . . . . . . . . . . . . a. Transportverzekering . . . . . . . . . . . b. Tentoonstellingspolis . . . . . . . . . . . c. Incoterms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

591 591 591 591

2. Vervoer van goederen voor rekening van derden . . . . . . . . . . . . . . 592

E. Levensverzekering 1. Levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . 592 a. Klassieke levensverzekering . . . . . . 593 b. Premies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593 2. Gemengde levensverzekering . . . . . . . 593 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel 3. Schuldsaldoverzekering . . . . . . . . . . . . 593 4. Levensverzekering en faillissement . . a. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Levensverzekering . . . . . . . . . . . . . c. De rechtspersoon gaat failliet . . . . .

594 594 594 595

1. Groepsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . 595 2. Bedrijfsleidersverzekering . . . . . . . . . . 596 3. Pensioentoezegging: collectief of individueel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 597 4. Vrij Aanvullend Pensioen (VAP) . . . . . 597 598 598 599 599

G. Gezondheid en inkomen 1. Mutualiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 600 2. Hospitalisatieverzekering . . . . . . . . . . . 600 3. Verzekering gewaarborgd inkomen . . . 600 4. Ongevallenverzekering . . . . . . . . . . . . . 601

H. Rechtsbijstand 1. Rechtsbijstand algemeen . . . . . . . . . . 601 2. Rechtsbijstand professioneel . . . . . . . a. Voertuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Patrimonium . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Beroepsactiviteiten . . . . . . . . . . . . .

602 602 602 602

Hoofdstuk XI Milieu en stedenbouw A. Milieuvergunning in Vlaanderen 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 607 2. Wie moet het aanvragen of indienen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Indelingslijst van Vlarem I . . . . . . . b. Veelvoorkomende activiteiten . . . . c. Wanneer aanvragen of indienen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

607 607 607 609

3. Hoe aanvragen of indienen? . . . . . . . . 610 a. Milieuvergunning . . . . . . . . . . . . . . 610 © De ondernemersgids 2015,

a. Milieuvergunning . . . . . . . . . . . . . . 611 b. Milieumelding . . . . . . . . . . . . . . . . . 612 c. Aanvraag van gemengd project . . . 612 5. Beroep tegen milieuvergunning/ milieumelding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613

F. Aanvullend pensioen

5. Fiscale aspecten en de 80%-regel . . . a. Pensioensparen . . . . . . . . . . . . . . . b. Individuele levensverzekering . . . . c. 80%-regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Verloop vergunnings- of meldingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . 611

a. Administratief beroep . . . . . . . . . . . 613 b. Beroep bij de Raad van State . . . . . 614 6. Geldigheid milieuvergunning . . . . . . . . 614 a. Looptijd milieuvergunning . . . . . . . 614 b. Schorsing milieuvergunning . . . . . 614 c. Verval milieuvergunning . . . . . . . . . 614 7. Uitvoering milieuvergunning/ milieu­melding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615 a. Algemene verplichtingen . . . . . . . . b. Algemene en sectorale milieu­ voorwaarden: Vlarem II . . . . . . . . . c. Bijzondere milieuvoorwaarden . . . . d. Andere verplichtingen . . . . . . . . . . .

615 615 615 616

8. Wat bij overtreding? . . . . . . . . . . . . . . 616 a. Wie controleert er? . . . . . . . . . . . . . 616 b. Bestuurlijke maatregelen . . . . . . . . 617 c. Strafbepalingen en bestuurlijke ­geldboetes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 617

B. Milieuvergunning in Brussel 1. Karakteristieken Brusselse milieuvergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . 618 a. Indeling in klassen – indelingslijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vaak voorkomende inrichtingen . . . c. Mogelijkheid tot indienen ‘gemengd project’ . . . . . . . . . . . . . . d. Mogelijkheid tot elektronische i­ndiening van de aanvraag . . . . . . . e. Mogelijkheid tot aanvraag milieuattest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Procedure inrichtingen klasse 1.A. + 1.B.. . . . . . . . . . . . . . . g. Procedure klasse 2-bedrijven . . . . . h. Procedure klasse 3 en klasse 1.C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . j. Dossiertaks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . k. Toezicht, sancties en veiligheids­ maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . .

618 618 619 619 619 619 619 619 620 620 620

XXIII

Inhoudstafel

C. Milieuvergunning in Wallonië 1. Karakteristieken Waals milieuvergunningsrecht . . . . . . . . . . . . 621 a. Klasse 1- en klasse 2inrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Klasse 3-inrichtingen . . . . . . . . . . . c. Gemengd project – systeem ‘permis unique’ . . . . . . . . . . . . . . . . d. Veelvoorkomende inrichtingen . . . e. Dossiertaks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Toezicht en sancties . . . . . . . . . . . .

621 621 621 621 622 622

D. Stedenbouwkundige vergunning in Vlaanderen 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622 2. Planologisch kader . . . . . . . . . . . . . . . . 622 a. Structuurplannen en uitvoerings­plannen . . . . . . . . . . . . . 623 b. Ruimtelijke planning op verschillende niveaus . . . . . . . . . . . 623 3. Meldingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 626 4. Vergunningsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . 626 a. Lijst vergunningsplichtige werken of handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . 626 b. Lijst vrijgestelde werken en handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627 5. Stedenbouwkundige vergunning aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627 a. Inschakelen van een architect . . . . 627 b. Milieueffectenrapportage . . . . . . . . 628 c. Oude of nieuwe vergunningsprocedure? . . . . . . . . . 628

8. Wat bij overtreding? . . . . . . . . . . . . . . a. Administratieve maatregelen . . . . . b. Strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Regularisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . .

632 633 633 634

E. Stedenbouwkundige vergunning in Brussel 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 635 2. Planologisch kader . . . . . . . . . . . . . . . . 635 3. Vergunningsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . 635 4. Vergunning aanvragen . . . . . . . . . . . . . 636 5. Beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636 6. Uitvoering stedenbouwkundige vergunning­ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 636 7. Wat bij overtreding? . . . . . . . . . . . . . . 637

F. Stedenbouwkundige ­vergunning in Wallonië 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637 2. Planologisch kader . . . . . . . . . . . . . . . . 637 3. Vergunningsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . 638 4. Vergunning aanvragen . . . . . . . . . . . . . 638 5. Beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638 6. Uitvoering stedenbouwkundige vergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 638 7. Wat bij overtreding? . . . . . . . . . . . . . . 639

G. Bodemsanering in het Vlaams gewest

6. Beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629

1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 639

a. Administratief beroep . . . . . . . . . . . 629 b. Raad voor Vergunnings­betwistingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 630 c. Beroep bij de Raad van State . . . . . 631

2. Opsporing verontreinigde gronden . . . 640 a. Oriënterend bodemonderzoek (OBO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640 b. Grondeninformatieregister . . . . . . . 643

7. Uitvoering stedenbouwkundige vergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631 a. Wachttermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . 631 b. Schorsing tot de milieuvergunning/milieu­melding verkregen/verricht is . . . . . . . . . . . . 631 c. Verval stedenbouwkundige vergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 632

XXIV

3. Wie saneert wanneer, met welk doel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wanneer verplicht saneren? . . . . . b. Doel van bodemsanering . . . . . . . . c. Wie moet saneren? . . . . . . . . . . . .

644 644 644 645

4. Verloop van de bodemsanering . . . . . 648 a. Beschrijvend bodemonderzoek . . . 648 b. Bodemsaneringsproject . . . . . . . . . 648 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel c. Financiële zekerheden . . . . . . . . . . . 649 d. Bodemsaneringswerken . . . . . . . . . 649 e. Financiering van de bodemsanering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 649 5. Beroep tegen beslissingen van OVAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 650 6. Hoe wordt grond overgedragen? . . . . a. Begrip ‘overdracht van gronden’ . . . b. Overdrachten van alle gronden: bodemattest . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Overdracht van risicogronden . . . .

650 650

K. Vlaams grond- en panden­beleid 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660 2. Beleidsplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 660 3. Opvolging via registers . . . . . . . . . . . . 660 4. Renoveren wordt gestimuleerd . . . . . . 661

650 651

7. Wat te doen bij een schadegeval? . . . 652 8. Sancties bij overtreding . . . . . . . . . . . . 652 a. Nietigheidsvordering . . . . . . . . . . . . 652 b. Strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652 9. Grondverzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 652

5. Uitbreiden van het sociaal woon­aanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661

Hoofdstuk XII Diverse steunmaatregelen A. Algemene kenmerken

H. Bodemsanering in het Brussels

1. Tijdig inschatten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 665

gewest

1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653 2. Wat is het Brussels gewest? . . . . . . . . 653 3. Wie is de Brusselse bodemautoriteit? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 653 4. Opsporing van de verontreinigde gronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Aangifteplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Inventaris van verontreinigde gronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Verkennend bodemonderzoek (VBO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Gedetailleerd onderzoek (GO) . . . .

J. Bodemsanering in België?

2. Ligging van het bedrijf . . . . . . . . . . . . . 665 3. Definitie van de kmo . . . . . . . . . . . . . . 665 4. Actuele subsidiethema’s . . . . . . . . . . . 666

B. Investeringssubsidies 653 653

1. Algemene opmerking . . . . . . . . . . . . . . 666

6. Ambtshalve maatregelen . . . . . . . . . . . 658

2. Vlaams gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wat is strategische transformatiesteun? . . . . . . . . . . . . b. Wie komt in aanmerking? . . . . . . . c. Welke uitgaven komen in aanmerking? . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Hoeveel bedraagt de strategische transformatiesteun? . . . . . . . . . . . . e. Hoe gebeurt de uitbetaling van de steun? . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658

3. Waals gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 668

8. Sancties bij overtreding . . . . . . . . . . . . a. Terugdraaien van de overdracht: de nietigheidsvordering . . . . . . . . . b. Aanvankelijke bodemtoestand . . . . c. Strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Brussels Hoofdstedelijk gewest . . . . . 668

653 655 657

5. De sanering van het terrein? . . . . . . . . 657 a. Risicobeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . 658 b. Bodemsanering . . . . . . . . . . . . . . . . 658

659 659 659 659

9. Grondverzet in Brussel? . . . . . . . . . . . 659

I. Bodemsanering in het Waals gewest © De ondernemersgids 2015,

666 666 667 667 667 667

C. Milieu- en energiesubsidies 1. Algemene kenmerken . . . . . . . . . . . . . 669 2. De ecologiepremie plus (Vlaams gewest) . . . . . . . . . . . . . . . . . 669 a. Wat is een ecologiepremie Plus? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 669

XXV

Inhoudstafel b. Welke ecologische investeringen komen in aanmerking voor een ecologie­premie? . . . . . . . . . . . . . . . c. Hoe moet de ecologiepremie ­aangevraagd worden? . . . . . . . . . . d. Welke ondernemingen komen in aanmerking voor de ecologiepremie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Investeringstermijnen . . . . . . . . . . . f. Hoeveel bedraagt de ecologiepremie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Hoe wordt de ecologiepremie ­uitbetaald? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . h. Groene waarborg . . . . . . . . . . . . . .

E. Exportsteun voor kmo’s 669

1. Vlaams gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 676 a. Subsidies exportbevorderende

670

activi­teiten (via Flanders Investment & Trade) . . . . . . . . . . . . 676

670 670

b. Gesubsidieerde activiteiten . . . . . . . 677 2. Waals gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679 3. Brussels Hoofdstedelijk gewest . . . . . 679

670 670 671

3. Energiesubsidies . . . . . . . . . . . . . . . . . 671 a. Premies distributiebeheerders . . . . 671 b. Groenestroom- en warmtekracht­ certificaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671 4. Steun voor investeringen die de

4. Federaal niveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679 a. Finexpo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679 b. Belastingvrijstelling bijkomend personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 679

F. Steun voor extern advies 1. Vlaams gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 a. De kmo-portefeuille . . . . . . . . . . . . 680

kwaliteit van het milieu ten goede komen (Brussels gewest) . . . . . . . . . . 672 5. Steun voor specifieke investeringen

b. Omvang van de subsidie . . . . . . . . 683 2. Brussels Hoofdstedelijk gewest . . . . . 683 3. Waals gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684

ter bescherming van het leefmilieu en het gebruik van duurzame energiebronnen (Waals gewest) . . . . . 672

1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 684

D. Participatiefonds 1. Starteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672 2. Startlening/Plan Jonge Zelfstandigen . . . 673 a. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 673 b. Plan Jonge Zelfstandigen . . . . . . . . 673 3. Optimeo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 4. Business angel + . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 5. Win-winlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 674 a. Voorwaarden voor de kredietnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorwaarden voor de kredietgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Voorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Sluiten van een win-winlening . . . . e. Gebruik van het geld van de win-winlening . . . . . . . . . . . . . . . f. Het fiscale voordeel voor de kredietgever . . . . . . . . . . . . . . . .

XXVI

G. Tewerkstellingssteun 2. Vlaamse tewerkstellingspremie . . . . . . 685

H. Opleidingssteun 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685 2. Vlaanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685 a. Wat is strategische transformatiesteun? . . . . . . . . . . . . 685 b. Wie komt in aanmerking? . . . . . . . 685

675

c. Welke uitgaven komen in aanmerking? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686

675 675 675 676 676

d. Hoeveel bedraagt de strategische transformatiesteun? . . . . . . . . . . . . 686 d. Hoe gebeurt de uitbetaling van de steun? . . . . . . . . . . . . . . . . . 686 3. Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686 4. Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 686 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel

I. Inkomenscompensatie voor hinder door werken op openbaar domein

1. Rentetoelage voor hinder bij openbare werken . . . . . . . . . . . . . . 687 2. Federale inkomenscompensatie­vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688 a. Doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688 b. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 688 3. Vlaamse waarborg voor hinder bij openbare werken . . . . . . . . . . . . . . . . . 688

4. De plaats van uw stand . . . . . . . . . . . . 699 5. De opvolging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 699

B. Etalage-inrichting 1. Een aantrekkelijke etalage . . . . . . . . . . 699 2. Herhaal uw etalage . . . . . . . . . . . . . . . . 699

C. Showroomverkoop

J. Steun voor innovatie en

1. Lichaamstaal herkennen . . . . . . . . . . . 700

technologie

1. Het IWT (Vlaams gewest) . . . . . . . . . . 688 a. De kmo-haalbaarheidsstudie . . . . . b. Het kmo-innovatieproject . . . . . . . . c. O&O-haalbaarheidsstudie . . . . . . . d. O&O-bedrijfsprojecten . . . . . . . . . . e. PMV-Innovatiemezzanine . . . . . . . .

3. Inrichting van uw stand . . . . . . . . . . . . 698 a. Uitstraling en sfeer . . . . . . . . . . . . . 698 b. Leid de route door uw stand . . . . . 698

688 689 689 690 690

2. Het INNOVIRIS (Brussels gewest) . . . 691 3. Onderzoek en Ontwikkeling in de Waalse regio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692 4. Enkele specifieke tegemoetkomingen in het Vlaams gewest . . . . . . . . . . . . . . 692 a. Aanwerving kennismanager . . . . . . 692 b. Preventief bedrijfsbeleid . . . . . . . . . 692 c. Duurzaam personeels- en organisatiebeleid . . . . . . . . . . . . . . . 693

2. Zelf een signaal geven . . . . . . . . . . . . . 700 3. En dan pas open vragen . . . . . . . . . . . 700 4. En proberen méér te verkopen? . . . . . a. Dat goed gevoel… . . . . . . . . . . . . . b. Juist inschatten . . . . . . . . . . . . . . . . c. 10% meer verkopen zonder kosten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

700 700 701 701

D. Aanbod 1. Psychologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701 2. Onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701 3. Beter drie dan twee . . . . . . . . . . . . . . . 702 4. Hoe gebruikt u dat fenomeen? . . . . . . 702

E. Offertes maken 1. Uw prijs als sandwich inpakken . . . . . 702

Hoofdstuk XIII Verkoop en verkooptechnieken

1. Uitnodigen en voorbereiden . . . . . . . . 697 a. 76% beslist vooraf! . . . . . . . . . . . . 697 b. Viseer groep per groep . . . . . . . . . . 697 c. Wie ondertekent? . . . . . . . . . . . . . . 697 2. Mensen trekken mensen aan . . . . . . . 697

© De ondernemersgids 2015,

3. Laat zien dat u meedenkt . . . . . . . . . . . 703

F. Prijs

A. Verkopen op een beurs

a. Het psychologische effect . . . . . . . b. Friestadt en Wright . . . . . . . . . . . . . c. Werkwijze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . .

2. Een normale en een hogere prijs . . . . 702

697 698 698 698

1. Lowballing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 2. De magische kracht van 9,99 . . . . . . . 703 3. Laat zien wat de klant krijgt! . . . . . . . . 704

G. Korting 1. Welke soort korting is de beste? . . . . 705 2. En gratis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 705 3. Ultiem redmiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . 705

XXVII

Inhoudstafel

H. Gratis monsters

L. Mailings

1. Stalen en monsters . . . . . . . . . . . . . . . 705 2. Onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Contact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Profiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Effectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Productcategorie . . . . . . . . . . . . . . .

705 706 706 706 706 706

3. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 706

I. Onderhandelen 1. Ondernemer versus ondernemer . . . . 706 a. Hoe aan tafel gaan? . . . . . . . . . . . . 707 b. Verkoop geen korting, maar toegevoegde waarde! . . . . . . . . . . 707 2. Of oog in oog met de aankoper . . . . . 707 a. Doel van de aankoper . . . . . . . . . . . 707 b. De truken van de aankoper . . . . . . 708

J. Klachten 1. Pas op met élke klacht! . . . . . . . . . . . . 708 2. Reageer correct! . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Klachten zijn kansen . . . . . . . . . . . . b. Luisteren en reageren . . . . . . . . . . . c. Hoe omgaan met klachten? . . . . . . d. Toon begrip! . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Blijf positief . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

708 708 709 709 709 709

3. Schriftelijk reageren . . . . . . . . . . . . . . . a. De klacht herhalen . . . . . . . . . . . . . b. Benoem het gevoel . . . . . . . . . . . . . c. En toon begrip . . . . . . . . . . . . . . . . d. Dan pas ter zake komen . . . . . . . . . e. Excuseren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Actie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Wat is verder nog belangrijk? . . . .

709 710 710 710 710 710 710 710

K. Folders 1. Doel van een folder . . . . . . . . . . . . . . . 710 a. Wat wilt u ermee bereiken? . . . . . . 710 b. Welke stijl hanteert u daarbij? . . . . 711 2. Types folders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Sterk beschrijvend/sfeervol . . . . . . b. Sterk beschrijvend/functioneel . . . . c. Sterk verkopend/sfeervol . . . . . . . . d. Sterk verkopend/functioneel . . . . .

XXVIII

711 711 711 711 711

1. Uw doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorbeeld: een mailing naar de bouwsector... . . . . . . . . . . . . . . . b. ... of specifiek naar de graafwerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Laat voelen dat u de sector kent . . .

711

2. U heeft slechts twee seconden! . . . . . a. De aandacht trekken . . . . . . . . . . . . b. Ga dan snel over naar het voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Oproepen tot reactie . . . . . . . . . . . .

712 712

711 712 712

712 713

3. Verduidelijk met afbeeldingen . . . . . . . 713 4. Vergeet de antwoordkaart niet! . . . . . . a. Te weinig aandacht . . . . . . . . . . . . . b. Postzegel kleven? . . . . . . . . . . . . . . c. Aanvragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. De tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. De uitvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . .

713 713 713 714 714 714

5. Een factuur is ook een mailing! . . . . . a. Voeg een commerciële boodschap toe . . . . . . . . . . . . . . . . b. Hoe aanpakken? . . . . . . . . . . . . . . . c. Persoonlijk accent . . . . . . . . . . . . . . d. Objectieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Overdaad schaadt . . . . . . . . . . . . . . f. Relatie onderhouden . . . . . . . . . . .

714 714 714 715 715 715 715

M. Sponsoring 1. Maak de juiste keuze . . . . . . . . . . . . . . 715 2. En zorg voor verkoop! . . . . . . . . . . . . . 716 3. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716

N. Nieuwe klanten maken 1. Niet via verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . 716 a. Slecht voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . 716 b. Goed voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . 717 2. Via mond-tot-mondreclame . . . . . . . . a. Spitsen en kiemen . . . . . . . . . . . . . b. Zoek uit wie wie beïnvloedt . . . . . . c. En zet dan marketingacties op . . . .

717 717 717 718

3. Uw ex-klanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718 a. Ex-klanten worden verwaarloosd . . . 718 b. Zij halen nochtans de beste respons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 718 © De ondernemersgids 2015,

Inhoudstafel c. Onderzoek de oorzaken . . . . . . . . . 718 d. Prik ze wakker! . . . . . . . . . . . . . . . . 719

d. FAQ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 736 e. Mobiele website . . . . . . . . . . . . . . . 737 5. Uitzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 738

Hoofdstuk XIV Internet voor ondernemers A. Een domeinnaam voor uw  onderneming

a. Beelden, video en audio . . . . . . . . . b. Recycling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Achtergrond . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Teksten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Lettertypes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Gebruiksgemak . . . . . . . . . . . . . . . . g. Technische vereisten . . . . . . . . . . . h. Toegankelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . i. Promotietechnieken . . . . . . . . . . . . j. Onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

738 738 738 739 740 741 741 741 741 742

1. Mogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Naam zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Extensie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Nog vrij? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

723 723 723 723

6. Promotie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 742

2. Registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Registrar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Kwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Www-prefix . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

724 724 724 724 724

a. Mogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Zoekmachines . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Banners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Tekstadvertenties . . . . . . . . . . . . . . e. Klassieke media . . . . . . . . . . . . . . .

3. Bescherming domeinnaam . . . . . . . . . a. Risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verzoek tot staking . . . . . . . . . . . . . c. Cepina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Wat moet u onthouden? . . . . . . . . e. Preventief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

725 725 725 725 725 726

7. Totale kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 746

uw onderneming

1. Functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Digitale brochure . . . . . . . . . . . . . . b. Catalogus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Berekeningen en interacties . . . . . . d. Feedback van klanten . . . . . . . . . . . e. Nieuwsbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Onlineverkoop . . . . . . . . . . . . . . . . .

726 726 726 727 727 728 729

2. Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Bakkerij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Drukkerij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Reisbureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Overzicht en kosten . . . . . . . . . . . .

730 730 731 732 732

3. Ontwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733 a. Wie maakt de website? . . . . . . . . . 733 b. Waarop moet men letten? . . . . . . . 733

© De ondernemersgids 2015,

C. Sociale netwerken voor uw  onderneming 1. Twitter en Facebook . . . . . . . . . . . . . . . 746 2. Aanvullende apps . . . . . . . . . . . . . . . . . 746

B. Een website voor

4. Structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Duidelijke menu’s . . . . . . . . . . . . . . b. Sitemap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Hoeveel webpagina’s? . . . . . . . . . .

742 742 745 745 745

735 735 735 736

a. Videokanaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 746 b. Widgets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747 c. Klantencontact . . . . . . . . . . . . . . . . 747

Hoofdstuk XV Overdracht of einde van de onderneming A. Stopzetting 1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753 2. Wat moet men doen? . . . . . . . . . . . . . 753

B. Overdracht met behoud van controle

1. Aandelen zonder stemrecht . . . . . . . . . 753 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753 b. Doelstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753

XXIX

Inhoudstafel 2. Winstaandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 753 3. Certificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754 4. Burgerlijke vennootschap . . . . . . . . . . 754

Hoofdstuk XVII Cijfers & tabellen Inhoudstafel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 768

a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754 b. Wat kan men ermee doen? . . . . . . 754 5. Commanditaire vennootschap op ­aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 754 b. Nut van een comm.va . . . . . . . . . . 755 c. Nadeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755

C. Wat bij overlijden? 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755

Hoofdstuk XVIII Websites Inhoudstafel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 926

Trefwoordenregister Trefwoordenregister. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1005

2. Wie erft? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 755 a. Scheiding van goederen . . . . . . . . . 756 b. Gemeenschap van goederen . . . . . 756

D. Overname onderneming 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756 2. Fiscaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 756 3. Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 757 a. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 757 b. Regeling voor personeel . . . . . . . . 757 4. Juridisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758

E. Vereffening vennootschap 1. Ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758 a. Gevallen van ontbinding . . . . . . . . . 758 b. Gewone procedure bij vrijwillige ­ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 758 c. Vereenvoudigde procedure bij v­ rijwillige ontbinding . . . . . . . . . 759 2. Gevolgen van ontbinding . . . . . . . . . . . 759 3. Bevoegdheden en aansprakelijkheid van de vereffenaars . . . . . . . . . . . . . . . 759

Hoofdstuk XVI Modellen Inhoudstafel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762

XXX

© De ondernemersgids 2015,