HOOFDSTUK 20 VIJF BRODEN EN TWEE VISSEN
Dag 1
Dag 2
Dag 3
Dag 4
Memoriseertekst In het begin was het woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes 1 : 1
En Hij legde hun de handen op Matteüs 8 : 14 – 17 Marcus 1 : 21 – 34 Lucas 4 : 31 – 41 De wonderlijke spijziging Matteüs 14 : 13 – 21 Marcus 6 : 30 – 44 Lucas 9 : 10 – 17 Johannes 6 : 1 - 15 Jezus wandelt over het water Matteüs 14 : 22 – 36 Marcus 6 : 45 – 52 Johannes 6 : 16 – 21 Vijf broden en twee vissen Lesboek p. 52 & 53 Werkboek p. 40 & 41
Liederen Psalm 111 Psalm 149 E&R 246 - Stap voor stap E&R 284 - Vijf broden en twee vissen
Thema Vijf broden en twee visjes. Algemene informatie Veel mensen volgen Jezus. Jezus geneest bezetenen en legt zieken de handen op. “Stuur de mensen naar huis”, zeggen de discipelen tegen Jezus. Maar had Jezus al niet in Zijn Bergrede gezegd dat wanneer je het koninkrijk van God zoekt, al het andere je bovendien geschonken zou worden. Jezus bidt tot de Vader, Jezus zegent het brood en de visjes en breekt het brood, en breekt, en breekt. De discipelen worden ingeschakeld bij het uitdelen van het brood. De discipelen kunnen zonder ophouden doorgaan met uitdelen van het brood. Na deze feestelijke en vorstelijke maaltijd worden de overgebleven brokken brood opgehaald. Twaalf manden vol met brood blijven over. En dan? Dan stuurt Jezus de mensen abrupt naar huis. Naar huis om door te gaan met delen. Om in de eigen gezinnen en dorpen te vertellen over het brood en de visjes. En vooral: over Jezus die het brood des levens is. Doelstellingen Na afloop van dit hoofdstuk: kunnen de leerlingen vertellen hoe Jezus aan zoveel mensen eten gaf, terwijl er maar 5 broden en 2 vissen waren; zien de leerlingen in dat heel veel mensen in Jezus zouden kunnen geloven, ze zijn ooggetuigen van zijn machtige daden; weten de leerlingen wat het betekent als je zegt dat Jezus het brood des levens is; weten de leerlingen hoe machtig Jezus is, dat Hij kan lopen over het water; weten de leerlingen als je rotsvast in Hem gelooft, je ook over het water kunt lopen, als Jezus je roept. Levend Water – deel 6
96
Hoofdstuk 20 Vijf broden en twee vissen
DAG 1 EN HIJ LEGDE HUN DE HANDEN OP
Verteltekst Matteüs 8: 14 – 17 Marcus 1: 21 - 34 Lucas 4: 31 - 41
Introductie op de les Bid jij wel eens voor zieke mensen? Wat bid je dan? Afsluiting Waarom maakte de Here Jezus zoveel mensen beter? Wat wilde Hij daarmee laten zien? Wat betekent dit voor ons bidden voor zieke mensen?
Achtergrondinformatie Bezetenen: mensen die niet meer door hun eigen denken en hun eigen wil geleid worden, maar door boze geesten geleid worden. Jezus drijft de geesten uit en geeft die mensen zo weer aan zichzelf terug. Enkel bevel: Jezus drijft de boze geesten uit met Zijn woord. Hij heeft er geen riten of magische bezweringen voor nodig. Aandachtspunten Dit verhaal kan heel goed vanuit het perspectief van Petrus verteld worden. Dit is het derde wonder dat Jezus doet. Ze kennen Jezus dus nog maar net en Hij is zo anders als de schriftgeleerden! Hij spreekt met gezag en kan zieken genezen en boze geesten verdrijven! Bij de genezing van de schoonmoeder van Petrus gaat het initiatief uit van Jezus zelf. Hij komt binnen en geneest haar. De schoonmoeder wordt niet bij Jezus gebracht, ook wordt er niet om genezing gevraagd. Met dit wonder laat Jezus zijn zorg zien over het ‘thuisfront’ van zijn discipelen. In het huis van Petrus moest men zeker offers brengen voor de afwezigheid van Petrus, sinds zijn roeping tot discipel. Dit verhaal laat zien dat Petrus getrouwd is. Petrus heeft ook een eigen huis als bezit. In de tijd van het Nieuwe Testament waren er veel mensen ziek, of hadden verwondingen of andere gezondheidsproblemen. Sanitaire voorzieningen waren slecht. Er werd bijna niets aan afval, rioolwater of toiletten gedaan. De straten lagen bezaaid met afval. Ziekten werden makkelijk overgebracht door vliegen, die overal aanwezig waren. Medische behandeling was primitief, met weinig kennis van de oorzaken van de ziekten en de ziekten zelf. Geneesmiddelen waren primitief. Doktors konden in die tijd weinig doen. Tegen deze achtergrond is het dan ook niet vreemd dat grote groepen zieke mensen bij Jezus komen en op genezing hoopten. Waanneer mensen ziek waren hadden ze namelijk weinig hoop op beterschap. Jammer genoeg dachten de mensen in die tijd ook dat ziekte met een bepaalde zonde te maken had. Levend Water – deel 6
97
Hoofdstuk 20 Vijf broden en twee vissen
DAG 2 DE WONDERLIJKE SPIJZIGING
liefst etenswaar vanuit huis mee, omdat ze er zo zeker van waren dat het voedsel rein was. Een Romeinse dichter noemde de Joden daarom manddragers.
Verteltekst Matteüs 14: 13 – 21 Marcus 6: 30 - 44 Lucas 9: 10 – 17 Johannes 6: 1 - 15
Introductie op de les Een zak zaad op een akker wordt een wagen vol koren. Een appelpitje wordt een boom met honderden vruchten. Nu laat Jezus zien dat Hij dit ook heel snel kan. Wonderen in enkele tellen!
Achtergrondinformatie Keek omhoog naar de hemel: Jezus weet dat zijn hulp van boven komt; van zijn hemelse Vader. Zegengebed: dankzeggen en prijzen van God als de gever van het eten. Iedereen at: bij de schriftgeleerden is het in die tijd altijd een punt van discussie wie wel of niet tot een maaltijd mocht worden toegelaten. Kon bijvoorbeeld een Samaritaan of iemand die de wet niet kent worden toegelaten? Jezus laat allen die Hem volgen zonder onderscheid delen van Zijn klaargemaakte maaltijd. Denarie: loon dat een arbeider op één dag verdient. 12 manden vol: het was bij een maaltijd verplicht om netjes het overgebleven voedsel te verzamelen. 12 duidt op de 12 stammen van Israël. Een grote menigte mensen volgde hem, omdat ze gezien hadden welke wondertekenen hij bij zieken deed: de mensen volgden Jezus niet uit oprecht geloof, maar uit sensatiezucht en eigenbelang vanwege de door hen geziene tekenen. Brood: een brood was een platte koek. Eén brood was nauwelijks genoeg voor één persoon. De dikte was hoogstens één duim. Platte ronde broden kunnen beter gebroken worden, dan gesneden.
Weet je nog dat de Israëlieten manna kregen in de woestijn? Hoe ging dat? Afsluiting van de les Jezus geneest geen zieken, maar Jezus geeft duizenden mensen te eten. Wat wil Hij daarmee laten zien?
Aandachtspunten bij de vertelling Dit verhaal kan heel goed verteld worden vanuit de jongen die vijf broden en twee vissen heeft. Of vanuit een andere aanwezige op de berg. De menigte is in werkelijkheid nog groter dan 5000 man. Want dit waren alleen de mannen. Als er ook veel vrouwen en kinderen aanwezig waren zou het totale aantal meer dan tweemaal zoveel geweest kunnen zijn. 10.000 mensen! Een stadion vol! Jezus geneest geen zieken, maar laat een wonder zien aan gezonde mensen. Manna uit de hemel: maar niemand zag het manna regenen, het graan groeit, maar niemand ziet het groeien. Jezus verdeelt het brood, niemand ziet hoe het vermenigvuldigd wordt. In die tijd hadden de Joden meestal een mand of een tas mee. Want men nam het Levend Water – deel 6
98
Hoofdstuk 20 Vijf broden en twee vissen
DAG 3 JEZUS WANDELT OVER HET WATER
Introductie op de les Wie van jullie heeft wel eens over het water gelopen? (een slimmerik zegt: ja, op ijs!!) Kan dat eigenlijk wel? Wie heeft wel iets gedaan of gezien van iets waarvan de mensen zeggen dat het eigenlijk niet kan?
Verteltekst Matteüs 14 : 22 – 36 Marcus 6 : 45 - 52 Johannes 6 : 16 - 21 Achtergrondinformatie Kleingelovige: je gelooft wel, maar je twijfelt. Twijfel ontstaat er als Petrus niet meer op een Persoon gericht is, maar twee kanten op kijkt: hij is niet meer alleen op Jezus gericht, maar ook op de wind en de golven. U bent werkelijk Gods Zoon: zoals God de baas is over wind en de golven (Psalm 65:8, 89:10, 107:29) zo bezit Jezus dezelfde macht. Zoals in het oude testament God reddend optreedt, wanneer een mens in de wateren dreigt te verzinken (psalm 77:20, Job 9:8, Jesaja 43:16) zo komt nu Jezus reddend over het water. Gennesaret: dezelfde landstreek waar de Here Jezus de bezetene genezen had. Het ligt ten zuiden van Kapernaüm. De zoom van het kleed: een minimale aanraking. Met de kwast wordt bedoeld één van de vier met blauwe purperdraden omwonden kwasten die zich aan de vier hoeken van het bovenkleed van iedere Joodse man bevonden als voortdurende herinnering aan de geboden van de wet (Numeri 15:38, Deuteronomium 22:12).
Afsluiting van de les Wat wil de Here Jezus aan de discipelen en ons laten zien wanneer Hij over het water loopt?
Aandachtspunten Vanaf de plek waar meer dan 5000 mensen te eten hadden gekregen van Jezus, roeiden de discipelen naar Kapernaüm. Een afstand van ongeveer tien kilometer. Het roeien ging niet zo snel, want ze hadden de wind en de golven tegen. Deze geschiedenis staat geschreven in Matteus, Marcus en Johannes. Matteus en Johannes waren dus ooggetuigen van deze gebeurtenis. Vertel het verhaal maar vanuit hun ooggetuigen verslag! in Matteüs 14:22 belooft de Here de discipelen dat Hij ze aan de overkant van het meer weer zal zien. Ze zouden dus niet bang hoeven te worden. Jezus had hun een belofte gedaan! Jezus laat zien dat Hij de Baas is over de wind en het water. Zolang Petrus zich richt op Jezus en op Zijn woord gaat het goed, maar wanneer Petrus zich richt op de werkelijkheid van de wind en golven gaat het verkeerd.
Levend Water – deel 6
99
Hoofdstuk 20 Vijf broden en twee vissen
DAG 4 VIJF BRODEN EN TWEE VISSEN
Leerlingenboek p. 52 & 53 De linkerpagina spreekt voor zich. Punten van aandacht zijn bij afbeelding twee dat Jezus omhoog kijkt naar Zijn Vader. Hij vraagt om een zegen en spreekt een dankgebed uit. Jezus verwacht het alleen van Boven! Bij afbeelding drie staat echt het uitdelen centraal. Afbeelding vier wil laten zien dat de aanwezige mensen bij deze maaltijd zelf overal gaan vertellen over dit grote wonder. De mensen komen blij en verwonderd thuis en praten erover! Op de rechterpagina gaat de kadertekst over uitdelen. Op het concrete niveau kan uitgelegd worden dat Jezus van heel weinig uitdeelt en dat er genoeg voor iedereen is. Op het abstracte niveau kan er uitgelegd worden dat Jezus zich zelf vergelijkt met het brood uit de hemel. Hij noemt zijn lichaam bij het laatste avondmaal: dit is mijn lichaam. Neemt, eet… etc. Je kunt hier met de groep over doorpraten dat Jezus aangeeft dat Hij genoeg is/heeft voor iedereen. Iedereen mag bij Jezus horen als je het Brood, als je Hem aanneemt. Er is genoeg! Dus ‘deel uit’ betekent dan: vertel aan iedereen dat Jezus leeft en dat Hij je wilt redden. De vragen zijn bedoeld om te bespreken en er over in gesprek te gaan. Het is niet de bedoeling dat kinderen dit schriftelijk maken. Lees de dichterbijvraag voor en laat de kinderen eerst enkele minuten nadenken. Geen vingers, geen opmerkingen, maar eerst stil nadenken. En ga dan in gesprek met de kinderen over deze vraag. Werkboek p. 40 & 41 Op de linkerpagina is het de bedoeling dat de kinderen concreet invullen hoe Jezus wonderen verricht. Dus niet bij alles: Hij maakt ze beter, Hij geneest. Maar: Hij legt de handen op ze en de mensen genezen, Hij doet speeksel op de ogen en ze worden ziende etc. Op de rechterpagina mogen de kinderen het verhaal navertellen. Daarna kunnen ze de afbeeldingen inkleuren.
Levend Water – deel 6
100
Hoofdstuk 20 Vijf broden en twee vissen
