TWEE EN TWINTIG DUIZEND VIJF HONDERD De Collectie Almere, aanwinsten 2001 — 2007
CKV1 Museumop drachten Museum De Paviljoens (12 mei — 21 oktober 2007)
Welkom in Museum De Pavil joens: het museum voor hedendaagse kunst in Almere Van 12 mei tot en met 21 oktober 2007 is in Museum De Paviljoens de tentoonstelling Tweeëntwintigduizendvijfhonderd; De Collectie Almere, aanwinsten 2001—2007 te zien. Met deze tentoonstelling toont Museum De Paviljoens kunstwerken uit De Collectie Almere, die tussen 2001 en 2007 zijn aangekocht. Aankop en van kunst; hoe doe je dat? Hoe ga jij te werk bij de aankoop van bijvoorbeeld nieuwe kleding, schoenen, boeken of een cd? Koop jij meteen wat je ziet? Of ga je eerst je favoriete winkels af en vergelijk je alles? Is er een bepaald budget waar je rekening mee moet houden? Loop jij alle aanbiedingen af? — Wat was je laatste aankoop? — Waarom heb je het gekocht? — Wat was je budget hiervoor? — Was het een impulsieve of een weloverwogen aankoop? Zoals jij een nieuw boek of een nieuwe cd koopt ter uitbreiding van je bibliotheek of cd-collectie, zo koopt het museum ook regelmatig kunstwerken aan voor de kunstverzameling van de stad Almere. Voor een nieuwe aankoop wordt goed gekeken bij allerlei galeries, kunstbeurzen en bij kunstenaars in hun ateliers. Nieuwe kunstwerken moeten goed passen in De Collectie Almere. Deze collectie is als het ware een spiegel van de jonge stad Almere met haar stedelijke en landschappelijke ontwikkelingen. Ook moeten de kunstwerken aansluiten bij de internationale ontwikkelingen in de hedendaagse beeldende kunst vanaf de jaren zestig tot nu. De titel van de tentoonstelling : Tweeëntwintigduizendvijfhonderd, is het jaarlijkse aankoopbudget in euro’s voor De Collectie Almere. —
Wat denk jij, is 22.500 euro een groot bedrag om kunst aan te kopen of niet?
—
Verzamel jij zelf iets of heb je ergens een bijzondere interesse voor? Zo ja wat of waarvoor?
[2]
— Hoe ga jij te werk als je iets graag wilt hebben, maar slechts beperkt budget hebt? Leg uit. Het doel van deze museumopdrachten is dat je de kunstwerken goed bekijkt, erover nadenkt en er een mening over vormt. Ook krijg je wat meer informatie over de kunstenaars. Op de tentoonstelling zijn vooral veel fotowerken, videokunstwerken en installaties te zien. De kunstwerken zijn vaak kwetsbaar, dus kijk met je ogen en niet met je handen. Je kunt de kunstwerken vinden aan de hand van de titelbordjes en de plattegrond achterin. Ook is er een achterin een begrippenlijst toegevoegd, zodat je over sommige begrippen wat meer informatie kunt opzoeken. Veel succes & plezier!
Museum De Paviljoens met lichtinstallatie Love & Happiness van Bik Van der Pol Fotografie: Jannes Linders
[3]
Yeb Wiersma Dep arture, Henr y James, Coop er Union, Librar y , New York Cit y 2001 Bekijk de fotoserie bij de entree. —
Waar denk je dat de slapende mensen over dromen? Leg uit.
—
Wat voor soort boeken hebben de mensen in hun handen?
Yeb Wiersma Departure, Henry James, Cooper Union, Library, New York City — 2001
[4]
—
Bij welke boeken kan jij lekker weg dromen?
—
Waar denk jij dat deze personen zijn gefotografeerd? Waaraan zie je dat?
—
Waarom zou een kunstenaar foto’s maken van slapende mensen?
—
Denk je dat de mensen echt in slaap zijn gevallen of poseren ze voor de fotograaf? Leg uit.
—
De in Amsterdam wonende en werkende Yeb Wiersma wil met haar foto’s het plezier van lezen verbeelden; de reis die je in je hoofd kunt maken met mooie teksten, verhalen en gedachten. Vind je dat dit is gelukt met deze foto’s? Leg uit waarom.
De foto’s hebben wel wat weg van schilderijen. Alles is op elkaar afgestemd: de houding, de belichting, en de kleuren. Toch zijn de foto’s zijn niet in scène gezet met modellen. Yeb heeft de slapende studenten gefotografeerd in de bibliotheek van de Cooper Union University, waar ze tijdens haar verblijf in New York een bijbaantje had.
[5]
Barbara Visser Detitled 2000 / 2006 Bekijk de fotoserie verderop aan de rechterwand van de grote hal —
Wat is jouw eerste reactie bij het zien van deze foto’s?
— Herken je deze meubels? — Zo ja welk meubel? —
Waarvan herken je dit meubel?
— In welke tijd denk je dat deze meubels zijn ontworpen?
Barbara Visser Detitled — 2001/2006 Tijdschrift, foto, ansichtkaart, poster / foto Fotografie: Gert Jan van Rooij
[6]
Barbara heeft deze foto’s gemaakt voor een tijdschrift. Ze heeft zwaar beschadigde design ‘klassiekers’ afgebeeld: de Martin Visser slaapbank uit 1958, de leunstoel met voetenbankje van Charles & Ray Eames, en de jaren dertig fauteuil van Alvar Aalto. Zoals er mensen zijn die dol zijn op een bepaald ontwerp kleding, sportschoenen, parfum of auto’s, zo zijn er ook mensen die een grote passie hebben voor meubel design klassiekers. Het meest populair — en daardoor het duurst — zijn de originele meubels. Niet de nieuw vervaardigde meubels, de replica’s of remakes zijn het meest gewild, maar de originelen van de eerste lichting. Zelfs als deze al wat roestig zijn of opnieuw gestoffeerd moeten worden. — Heb je ook bijzondere of unieke exemplaren, zoals een eer ste druk van een boek, een gesigneerde cd, een kledingstuk van bijvoorbeeld Viktor & Rolf of een voetbalshirt van een eredivisie speler, een uniek kunstwerk of iets anders? —
Welke voorwerpen zijn voor jou nog steeds belangrijk, ook al zijn ze niet meer bruikbaar?
Loop nu verder naar de installatie van Job Koelewijn. Deze installatie vind je aan het eind van de grote hal aan je linkerhand achter de witte deur.
[7]
Job Koelewijn Jump 2005 In 2006 kocht Museum De Paviljoens de installatie Jump aan voor De Collectie Almere. —
Doe de witte deur en loop naar binnen. Beschrijf jouw eerste reactie.
—
Waar heb je eerder zo’n soort landschap gezien?
—
Wat is er zo typisch Hollands aan dit landschap?
—
Wat is volgens jou het effect van de spiegelwanden? Leg uit.
Kunstenaar Job Koelewijn is opgegroeid in Spakenburg en woont en werkt nu in Amsterdam. Kenmerkend voor zijn werk is de zintuiglijke beleving. De titel van het kunstwerk is Jump. De bezoeker mag ook echt slootje springen. Doe wel voorzichtig!
[8]
—
Welke sfeer of herinnering denk jij dat Koelewijn met Jump wil oproepen?
Nederland is wereldberoemd om haar landschap. Vooral omdat ze het Hollandse landschap op de zee heeft gewonnen. Denk maar aan polders zoals de Beemster, de Wieringermeer en natuurlijk Flevoland.
Rivierlandschap met veerpont Salomon van Ruysdael, olieverf op doek, 1649. Collectie Rijksmuseum, Amsterdam
Wereldbekend zijn ook de 17e eeuwse Hollandse landschappen van schilders als Van Ruysdael, Hobbema en Van Gooyen. Deze schilderijen vind je bijvoorbeeld in het Rijksmuseum in Amsterdam. Ook de installatie Jump past in deze traditie. —
Wat spreekt jou meer aan, een 17e eeuws schilderij of een hedendaagse installatie van een landschap? Leg uit.
Loop nu terug richting de grote hal en bekijk onderweg het werk van Nicky Zwaan (kijk uit dat je je hoofd er niet aan stoot)
[9]
Nick y Zwaan Introductie 2002 In het museum hangen op 2 plekken lichtbakken van de installatie van beeldend kunstenaar Nicky Zwaan. — Noteer hieronder de teksten van de lichtbakken. — In welke talen zijn de teksten geschreven? —
Aan welk (meertalig) land denk jij bij deze talen?
Nick y Zwaan Introductie – 2002 Fotografie: Gert Jan van Rooij
[10]
De tekstregels op de lichtbakken heeft Nicky ontleend aan een oud koektrommeltje bij haar thuis. Het trommeltje is een vakantiesouvenir uit Zwitserland. —
Waar denk jij dat de tekst van de koektrommel naar verwijst?
—
Vind jij de lichtbakken in een museum passen? Verklaar jouw antwoord.
— Noem een andere passende plek in de stad om deze lichtbakken op te hangen. Loop nu door richting de andere grote hal.
[11]
Yael Davids Thread 1995 Bekijk de twee foto’s van Yael Davids in de hoek. —
Wat is jouw eerste reactie bij het zien van de foto Thread? Bijzonder / eng / mooi / pijnlijk / verrassend / mysterieus grappig / wonderlijk / of anders
—
Verklaar jouw antwoord.
—
Wat denk jij dat Yael Davids ons met deze foto wil vertellen?
Yael Davids Thread, 1995
[12]
Yael Davids, een Israëlische kunstenaar, woont sinds 1990 in Nederland. Zij omschrijft zichzelf als ‘in between’ twee culturen; ze is niet Israëlisch, maar ook niet Nederlands. Het is de kunst die haar houvast biedt en die haar identiteit bepaalt. Op deze tentoonstelling zijn nog andere werken van Yael Davids te zien. Op onderstaande afbeelding zie je een ander ‘levend’ kunstwerk van Yael Davids dat een paar jaar geleden in Museum De Paviljoens te zien was tijdens een solo van Yael Davids.
White Chair,1996
Table, 1997
Table 1997 — Yael Davids maakt werk dat is afgeleid van performancekunst. Haar kunstwerken bestaan vaak uit opvoeringen waarin het menselijke lichaam een belangrijke rol speelt. Ze brengt voorwerpen met behulp van mensen tot leven. Hoe komt deze tafel tot leven?
[13]
—
Van welke materialen is dit kunstwerk gemaakt?
—
Bekijk de foto aan de muur. Het kunstwerk Table wordt ook wel Mappa genoemd, een Hebreeuws woord voor tafelkleed en landkaart. Waar doet het ‘landschap’, dat wordt gevormd door de tot leven gekomen tafel, jou aan denken?
—
Yael Davids verwijst met dit kunstwerk ook naar de maaltijd, die in de Joodse cultuur een belangrijke betekenis heeft. Welke maaltijd bij jou thuis heeft een bijzondere betekenis voor jouw familie? Leg uit.
—
Bekijk de andere kunstwerken van Yael Davids, zoals de twee foto’s aan de overkant en de twee kunstwerken van stof op de grijze muur. Welke overeenkomsten zie je met Table?
Door toevoeging van het menselijke lichaam gaan de kunstwerken echt ‘leven’ en geeft Yael Davids haar objecten een ziel. De performance Table wordt elke zondag uitgevoerd. Omdat de performance niet dagelijks te zien is, heeft Yael het werk ook op foto en video vastgelegd.
[14]
Christiaan Bastiaans Seep ing from Bone to Soil 2005 Bekijk het kunstwerk van Christiaan Bastiaans. —
Wat is jouw eerste indruk bij het zien van dit werk.
—
Beschrijf wat er is afgebeeld?
Christiaan Bastiaans Seeping from Bone to Soil, 2005
[15]
—
Welke materialen en technieken heeft Christiaan Bastiaans gebruikt in dit kunstwerk.
Christiaan Bastiaans is een betrokken beeldend kunstenaar die sinds jaar en dag de wereld over reist. Zijn speciale aandacht gaat uit naar de oorlogsgebieden in Afrika. Nadat hij zijn reisindrukken op zich heeft laten inwerken, vertaalt Bastiaans deze in zijn kunst. — Een terugkerend motief in het werk van Christiaan Bastiaans is het kwetsbare menselijke lichaam. Hoe zie je dat op deze foto terug? —
Wat is volgens jou het verschil tussen de beelden die Bastiaans van de oorlogsgebieden maakt en die van een fotojournalist in de krant? Noem drie verschillen.
Bezoekers bekijken het werk van Christiaan Bastiaans. Fotografie: Gert Jan van Rooij
[16]
Gerco de Ruijter Zonder titel 1999—2003 —
Waar doen deze foto’s jou op het eerste gezicht aan denken?
—
Beschrijf de foto (‘s) die jou het meeste aanspreken.
—
Leg uit waarom deze foto’s jou aanspreken.
Gerco de Ruijter Zonder titel, 1999—2003
[17]
—
Waar denk jij dat Gerco deze foto’s heeft gemaakt?
— Hoe denk je dat Gerco deze foto’s heeft gemaakt? Gerco de Ruijter fotografeert vanuit de lucht, maar blijft met beide benen op de grond staan. Hij kiest een geschikte plek, bepaalt de windrichting, en laat vervolgens zijn vlieger op. Aan zijn vlieger heeft hij een camera bevestigd. Met behulp van een afstandsbediening drukt hij af. Ondanks dat Gerco zijn vlieger en camera goed kent, is het een verrassing hoe de foto’s er uiteindelijk uitzien. —
Maak je zelf wel eens foto’s vanuit ‘vogelvluchtperspectief’? Beschrijf een voorbeeld.
Gerco de Ruijter Zonder titel, 1999—2003
[18]
Yael Bartana Trembling Time 2001 Loop de donkere videocabine in. Ga zitten of liggen op de bank en bekijk het videokunstwerk van Yael Bartana, dat 6 minuten duurt. —
Wat voor gevoel roept dit videokunstwerk bij jou op? Omcirkel wat jij van toepassing vindt.
Dreigend / angstig / dromerig / verdrietig / mooi / eigentijds / spannend / of anders —
Beschrijf wat er gedurende 6 minuten gebeurt in de video film.
—
Beschrijf het geluid dat je hoort.
Yael Bartana Trembling Time, 2001
[19]
—
Past het geluid bij de beelden die je ziet? Leg uit.
—
Yael Bartana gaf het kunstwerk als titel mee: Trembling Time. Wat betekent deze titel?
Yael Bartana komt uit Israël, maar woont en werkt nu in Amsterdam. Deze video-opnamen zijn in Tel Aviv in Israël gemaakt tijdens Yom Hazikaron, een nationale herdenkingsdag op 15 april. Elk jaar wordt op deze dag – zodra de sirene klinkt – het openbare leven in het land stilgelegd, ook het verkeer. Tijdens een korte stilte worden soldaten en andere slachtoffers herdacht die sinds 1948, toen Israël werd gesticht, gestorven zijn voor de staat Israël. Bartana wil met dit videokunstwerk laten zien hoe sterk de invloed van de Israëlische overheid op haar bevolking is en hoe je als persoon wordt aangespoord tot een bepaald gedrag. —
Wat denk je dat er gebeurt als een automobilist op Memorial Day niet stilstaat, maar gewoon doorrijdt?
Ga nu naar het vrijstaande paviljoen. Steek hiervoor het terras over.
[20]
Chikako Watanabe Stadsboerderij Sugoroku 2005 In 1996 kwam de Japanse Chikako Watanabe naar Amsterdam om hier te studeren. Als nieuwkomer was ze nieuwsgierig naar nieuwe steden als Almere; maar ook naar oude ambachten die door het droogleggen van de Zuiderzee dreigden te verdwijnen. Ze leerde kaas maken, visnetten knopen en oude Zuiderzeeliederen zingen. In Almere kwam Chikako in aanraking met boer Tom en boerin Tineke van de stadsboerderij Almere. Ze maakte een kunstwerk over de stadsboerderij. Het spel dat je hier gaat spelen is gebaseerd op het eeuwenoude Japanse dobbelspel Sugoroko, waarbij de levensloop of een reeks belangrijke gebeurtenissen in het leven van iemand centraal staan. Om het spel te spelen heb je de Nederlandse vertaling van het spel nodig (zie grijze bank) en trek je slofjes aan. Elk team kiest een gekleurde schijf. En dobbelen maar! —
Door het spel te spelen, kom je meer te weten over de ecologische stadsboerderij in Almere van boer Tom en boerin Tineke. Wat zijn de hoogte- en wat zijn de dieptepunten van de stadsboerderij?
Mogelijk wordt dit kunstwerk eind september vervangen door een nieuwe installatie van Chikako Watanabe. Het thema van dit kunstwerk is de beweging — het getij — van de — voormalige — zee in relatie tot muziek, zoals oude vissersliederen. Tijdens het weekend van 29 en 30 september vinden er optredens plaats.
Bezoekers spelen het Sugorokuspel.
[21]
Ruben le Noble Groeten uit Almere 2005 Loop terug naar de grote hal bij de entree. Bekijk bovenstaande set ansichtkaarten Groeten uit Almere van de Almeerse fotograaf Ruben le Noble in de grijze vitrine. — Groeten uit-ansichtkaarten laten meestal de mooiste plekken van een stad zien. Welke gebouwen, parken, kunstwerken of monumenten van Almere herken jij op deze kaarten? —
Wat voor beeld geeft deze serie kaarten van Almere?
—
Wat voor beeld heb jij zelf van Almere?
Veel mensen die Almere niet zo goed kennen, vinden het een kale stad zonder geschiedenis waar alle wijken op elkaar lijken. De blik waarmee veel mensen naar Almere kijken, zie je ‘met een knipoog’ terug in Ruben’s kaarten. — Zou jij zelf deze Groeten uit Almere kaart versturen? Zo ja, aan wie en waarom? Meer foto’s van Ruben le Noble vind je op: www.rubenlenoble.nl Het kunstwerkje Groeten uit Almere is te koop bij de suppoost.
[22]
Slotvraag —
Welke aanwinst uit De Collectie Almere vind jij het meest bijzonder?
—
Wie is de kunstenaar?
—
Waarom heeft dit kunstwerk zo’n indruk op jou gemaakt. Leg uit.
—
Welke aanwinst vind jij persoonlijk een miskoop?
—
Wie is de kunstenaar?
—
Waarom vind jij dit kunstwerk niet zo bijzonder?
Voor meer informatie kun je kijken op www.depaviljoens.nl Dankjewel voor je bezoek! [23]
Deze museumopdrachten kun je in overleg met je CKV-docent in je kunstdossier opnemen. Met dank aan: de kunstenaars, Ian Brown, Linn Eriksen, Gemeente Almere, Provincie Flevoland, Ministerie van OCW, Heijmans IBC Vastgoedontwikkeling BV, ING Almere, IJmere Op vertoon van je schoolpas heb je gratis toegang in Museum De Paviljoens. Op zondag start er elk uur een gratis rondleiding door de tentoonstelling. Museum De Paviljoens Odeonstraat 3—5 1325 AL, Almere, NL + 31—36—5450400 Geopend wo, za 12—17 uur, do, vr van 12—21 uur’s avonds, zo van 10—17 uur.
© 2007 Dit lesmateriaal is ontwikkeld door de Afdeling Educatie van Museum De Paviljoens [24]
Begrip p enlijst Hedendaagse kunst Hedendaagse kunst is beeldende kunst die nu wordt gemaakt. In de kunstgeschiedenis wordt de kunst vanaf 1960 meestal hedendaagse kunst genoemd. Vroegere uitingen van kunst van de 20e eeuw worden meestal moderne kunst genoemd. Hedendaagse kunstenaars maken veelal gebruik van fotografie, installatiekunst en van nieuwe media zoals video, de computer en het internet. Installatie Een installatie is een eigentijds ruimtelijk kunstwerk bestaande uit verschillende losse onderdelen waar je in en tussendoor kunt lopen om het te ervaren. Installatiekunst is een vorm in de beeldende kunst waarbij de grenzen van de verschillende kunstdisciplines, maar ook de grenzen tussen het kunstwerk en de toeschouwer verdwijnen. Performance & Bod y Art Performance is een korte uitvoering waarbij het eigen lichaam van de kunstenaar een belangrijke rol speelt. Deze vorm van kunst werd in de jaren ’70 in de beeldende kunst geïntroduceerd om het menselijk bestaan aan een kritisch onderzoek te onderwerpen of van commentaar te voorzien. Vanuit de performancekunst en de conceptuele kunst ontwikkelde zich Body Art, die sterk de nadruk legt op fysieke methoden om zich beeldend uit te drukken. Videokunst Videokunst is kunst gemaakt met bewegend beeld met een experimenteel karakter. Het is rond 1965 ontstaan en is gebaseerd is op het elektronisch of digitaal vastleggen en weergeven van bewegende beelden. Net als in de fotografie en in de film is ook de videokunst aan verandering onderhevig door de ontwikkelingen in opname - en computertechnieken. Videokunst onderscheidt zich op verschillende punten van de bioscoopfilm, die in de eerste plaats wil vermaken en verhalend is. Videokunst experimenteert met vorm en medium en wil mensen door de ervaring van het videokunstwerk aan het denken zetten of op een andere manier naar dingen laten kijken. Vogelvluchtp ersp ectief Als je een kunstenaar een voorstelling weergeeft vanuit een hoog standpunt.
[25]
Plak hier je entreekaartje
[26]
Museum De Paviljoens Odeonstraat 3—5, 1325 AL, Almere, NL + 31 — 36—5450400 Geopend wo en za 12—17 uur, do en vr van 12—21 uur’s avonds, zo van 10—17 uur. www.depaviljoens.nl