Hoofdstuk 10 Bibliografie 1. Gidsen, repertoria, inventarissen (1) COPPEJANS-DESMEDT H., Gids van de bedrijfsarchieven bewaard in alle depos van België., Brussel, 1975 (2) COPPEJANS-DESMEDT H., LUYCKX Ch., VAN OVERSTRAETEN D., WELLENS R., Gids van de bedrijfarchieven toegankelijk voor het publiek in België, Brussel, 1998.
Beide gidsen bieden een overzicht van de bedrijfsdocumenten die zich in de rijks- en stadsarchieven, musea, universiteiten, centra en verenigingen. Voor elk van de beschreven archieven wordt vermeld in welke sector het bedrijf actief was. De omvang wordt aangegeven evenals de periode waarop de documenten betrekking hebben. Vervolgens worden de belangrijkste bronnenreeksen opgesomd en de consultatiemodaliteiten gestipuleerd. Het bestaan van gepubliceerde of onuitgegeven inventarissen wordt vermeld.
(3) DEVOS G., Bedrijfsgeschiedenis, een uitdaging: studiedag naar aanleiding van 25 jaar Centrum Bedrijfsgeschiedenis UFSIA, Universiteit Antwerpen, Algemeen rijksarchief, Brussel, 1998, 120 p. (2) JACQUEMIN M., SIX C., en VANCOPPENOLLE C., Guide des Archives d'Associations professionelles et d' Entreprises en région bruxelloise, Bruxelles, AGR, 2001 (Guides 51) (3) JANSSENS K., VERBOVEN H., Statistisch repertorium. Een bibliografisch overzicht van statistieken met betrekking tot België (19e -20e eeuw)., Brussel, 1995. (4) LEFEBVRE W., BUYST E., Bedrijfsgeschiedenis en bedrijfsarchieven in België, 19de - 20ste eeuw., Jan Dhondt Stichting, Belgisch tijdschrift voor nieuwste geschiedenis 33(2003)3-4 (5) VAN DEN EECKHOUT P., VANTHEMSCHE G., Bronnen voor de studie van het hedendaagse België. 19e-20e eeuw., VUB Press, Brussel, 2005, 1439 p. (6) VANCOPPENOLLE C., SAS B., Een succesvolle onderneming : handleiding voor het schrijven van een bedrijfsgeschiedenis, Algemeen rijksarchief, 2002, 376 p.
2. Algemene literatuur 2.1. België tijdens het interbellum: economisch, politiek, sociaal (1) BLOM, LAMBERTS, Geschiedenis van de Nederlanden, Baarn, 2001, 419 p. (2) DE BRABANDER G.L. (red.), De Industrie in België. Twee eeuwen ontwikkeling 1780-1790, Gemeentekrediet, Brussel, 322p. (3) GOBYN R., G., De jaren dertig. De massa in verleiding., ASLK, Brussel, 1994, 318 p.
545
(4) SCHOLIERS P., Loonindexering en sociale vrede. Koopkracht en klassenstrijd in België tijdens het interbellum, Brussel, 1985, 391 (5) VANTHEMSCHE G., De werkloosheid in België. 1929-1940., EPO, Antwerpen, 1989, 332 p. (6) VANHAUTE E., BRACKE N., Sociaal-economische geschiedenis van de Nieuwste Tijden, syllabus universiteit Gent, 2005, 185 p.
2.2. Geschiedenis van de radio-omroep: België, Europa, Verenigde Staten (1)
ALBERT P. TUDESQ A-J. , Histoire de la radio-télévision , Paris, 1995, 127 p.
(2)
BOON G., De Belgische Radio-Omroep tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het NIR-INR in het verzet 1939-1944., Den Gulden Engel, Wommelgem, 1988, 302 p.
(3)
BOON G., Ontstaan, ontwikkeling en werking van de radio-omroep in Zaïre tijdens het koloniale bewind (1937-1960). Doctoraal proefschrift, 1975, 620 p.
(4)
BAERT D., HEIRMAN S., Piraten op de radiogolven (Histories), Canvas, 2005, 48 min.
(5)
BERTELS., Die dingen behoren allemaal tot het verleden. Geschiedenis van de omroep in België, B.R.T., Brussel, 1972, deel 1, 130 p.
(6)
BRAILLARD R, La radiophonie en Belgique, Bruxelles: A. Bieleveld ; Paris : Desforges, 1924
(7)
BRAILLARD R., GOLDSCHMIDT., La télégraphie sans fil au Congo belge. Une oeuvre du Roi. Ouvrage illustré de 79 gravures / Robert B. Goldschmidt, docteur en sciences, agrégé de l'Université de Bruxelles, et Raymond Braillard, ingénieur A. et M.-E. S. E., ingénieur en chef du Service de la T. S. F. au Congo belge, Bruxelles : Hayez, impr, 1920,
(8)
DEGRELLE L, Soirées. Vie moderne ! radio, ciné, livres, voyages, Bruxelles, 1931
(9)
HANKARD M., VANOPBROECKE R., Leve de radio. Gemeentekrediet van België , 1980, 184 p., Catalogus van de tentoonstelling te Brussel in de Passage 44 van 21 november 1980 tot 4 januari 1981
(10)
LUYKX., Evolutie van de massamedia, Elsevier, Brussel, 1978
(11)
PUTSEYS J., Een verkenning van licentiaatsverhandeling, K.U.L.,1984
(12)
PUTSEYS J., Radiostrijd tussen de twee wereldoorlogen, BTNG-RBHC, 1986, 1-1, pp. 35-60, http://www.flwi.ugent.be/btng-rbhc/pdf/BTNG-RBHC,%2017,%201986,%201-2,%20pp%20035060.pdf
(13)
VAN HAGENDOREN P., MIGNON J. 1923-1973 : La radio belge a 50 ans, RTB Bruxelles, 1973
(14)
VAN DYCK J.G.R., Het radioboek voor iedereen. 2e vermeerde uitgave van het Radio Jaarboek 1934, met radiokaart van Europa. Nieuwe regelkaart voor lange en korte golf. Uurtabel voor de heele. Wereld, Antwerpen ; Borgerhout : Klank en Beeld Instituut, 1934
(15)
VAN ZUYLEN., J.J.L., Radio en televisie encyclopedie voor Nederland en België, AmsterdamAntwerpen, 1939
het
massamedium
Wijdt een belangrijk deel aan de omroep in (Vlaams) België
546
radio.
1900-1933.,
onuitgegeven
2.3. Geschiedenis van de radiotechniek en vormgeving (1) DUNLAP O. E. , The story of radio, New York : "The Dial Press", 1935 (2) GARRAT G.R.M., The early history of radio from Faraday to Marconi, London : Institution of electrical engineers, 1994, 93 p. (3) HILL J., The cat’s Whiskers.50 years of Wireless Design, Universal Books Ltd., London (4) KEITH M.C., Radio production : art and science, Radio production : art and science, Boston (Mass.) : Focal press, 1990, 255 p. (5) ORRIN J., DUNLAP E., MERTENS, jr. Radio. 100 groote baanbrekers. Biografische verhalen over baanbrekers van de radio, de televisie en de electronenleer, Antwerpen : De Techniek, 1947 (6) VAN CORTENBERGHE G. , Manuel de la radio, à l'usage du commerce radio-électrique, Radio Handboek, ten gebruike van den radio-handel, 1940, Anvers : 1940 (7) ZEPLER E.E., The technique of radio design , London : Chapman and Hall, 1951
2.4 Radioamateurs 2.4.1. Handboeken en cursussen
(1) DE SCHEPPER R., Het moderniseeren van radiotoestellen, Antwerpen : P. H. Brans, 1937
(2) HARRISSON C.R., Radio. Maak een superterugkoppelingspost met een lamp voor 100 frank; Vorst ; Brussel : Bouchar de Reppe, 1925 (3) J. HOLLMANN, P. VERGNE, Le Radio. Organe officiel de l'Association des sans-filistes belges , Bruxelles, 1934, Plaatskenmerk (4) VAN DYCK J.G.R., Het radioboek voor iedereen. 2e vermeerde uitgave van het Radio Jaarboek 1934, met radiokaart van Europa. Nieuwe regelkaart voor lange en korte golf. Uurtabel voor de heele. Wereld, Antwerpen ; Borgerhout : Klank en Beeld Instituut, 1935 (5) Manuel de la radio, à l'usage du commerce radio-électrique, Radio Handboek, ten gebruike van den radio-handel, 1940 Anvers : G. van Cortenberghe, 1940 (6) Radio-Conseil. Manuel pratique du simple amateur, Bruxelles, Aux Editions "Sub Rosa", 1926, Reekstitel : Collection : La T. S. F. sans mathématiques.
3. Tijdschriften 3.1. Clubladen (1) Bulletin mensuel du Radio club Gantois, Radio club Gantois, Gent, n.d, 1931 (2) La Revue belge de T. S. F. et Union-Radio-Revue réunies. Organe officiel de l'Union Radio Club de Belgique. Paraissant le 1er du mois, Bruxelles, 1931-1934
547
(3) La T.S.F. moderne : organe officiel du Cercle belge d’études radiotélégraphiques du Radio-club de Belqique, de la Société Luxembourgeoise et de nombreuses autres sociétés., Paris : TSF moderne, 19271929 (4) MASSART R., Bulletin de l'Union des sans-filistes du Grand-Bruxelles, radio-club indépendant, association sans but lucratif pour la lutte contre les parasites. Bulletin mensuel envoyé gratuitement aux membres / Rédaction : R. Massart, 1935 (IV), Bruxelles, 1935 (5) Radio-Science. Revue mensuelle des actualités radiotélégraphiques et radiotéléphoniques. Organe officiel de l'Union Radio-Club de Belgique, ainsi que des Radio-Clubs de Mons, Anvers, Charleroi, Gand, La Louvière, Morlanwelz, Tongres, Liège, Louvain, Haute-Ardenne, etc, Bruxelles, 1925 (A partir de septembre 1938 devient : Electricité et radio) (6) Radio-Gids. Tijdschrift voor den model mekanieker, elektrieker en radioliefhebber. Orgaan van de Model-Engineers-Club, Edegem ; Antwerpen : Hoofdopsteller : M. Van Donghen, 1927 (7) Union radio revue, Union radio club de Belgique, n.d., Bruxelles (8) Sans-Fil. Le messager du radio-amateur. Organe officiel des Radio-clubs, Association des radio amateurs belges, Cercle belge d'études radio-télégraphiques. Supplément-radio du " Messager de Bruxelles, Bruxelles, 1934
3.2. Radiobladen (1)
Radio: algemeen maandschrift voor radio- telegrafie- en telefonie, Erasmus, Gent (1923-)
(2)
Humoradio, Dupuis, Marcinelle, 1936-1939
(3)
Radio home, Bruxelles, jaargangen 1926-1935
(4)
Radio-journal de Belgique., Bruxelles : Fédération nationale des auditeurs belges, n.d, 1935-1936
(5)
Union belge des auditeurs de la radiodiffusion. Belgische Bond der radioluisteraars. Revue des bulletins officiels publiés dans Radio-Belgique, Bruxelles, 1934,
(6)
Q. T. C. Périodique mensuel belge des sciences radio-électriques. Organe officiel de la Fédération belge des sociétés d'études radio-électriques = Q. T. C. Maandelijksch wetenschappelijk radioelectriekblad. Orgaan der Belgische Federatie van radioliefhebberskringen,Bruxelles, 1927
(7)
Radio-Guide, 1927, Bruxelles ; Paris : Editions Radio-Presse internationale ; Bruxelles : Impr. F. Van Buggenhoudt, 1927, 119 p.
(8)
De radio en televisie week, NIR, Brussel, 1931-940
(9)
Union Belge des auditeurs de la radiodiffusion, Bruxelles : Weissenbruch, n.d. Voortzetting van: Radio-Belgique, 1931-1934
(10)
Belga-radio. Antwerpen : Niesz, n.d., 1930
(11)
Belga-radio. Q. T. C. Périodique mensuel belge des sciences radio-électriques. Organe officiel de la Fédération belge des sociétés d'études radio-électriques = Belga-radio. Q. T. C. Maandelijksch Belgisch tijdschrift der radio-elektrische wetenschappen. Officieel orgaan der Belgische Federatie der radio-elektrische studiekringen Uitgever(s) : Malines : Administration : Dr. H. Brédo ; Anvers : Rédaction : W. Lauwers F. P. S. L.-F. R. M. S : impr. Jos. Van den Eynde, 1928-
(12)
Jaarverslag van het NIR, Brussel : NIR, n.d., Vanaf 1944 - omslagtitel: Belgisch nationaal instituut voor radio-omroep. Jaarverslag. Voortgezet als: Belgisch nationaal instituut voor radio-omroep. Jaarverslag, 1930-1938
548
(13)
Radio Gram, Bruxelles : Ed. Radio Gram, 1932
(14)
Radio Revue, l'organe pratique de l'amateur, publié sous les auspices de l'Association des Radio Amateurs Belges, rédigé par un comité des meilleurs techniciens belges, 1930-
(15)
De Radio Revue. Maandschrift, Antwerpen, 1933-
(16)
Radio-Amateurs berichten. Maandblad voor radio, fono en elektriciteit, Leuven, 1931-
(17)
Radio. Revue mensuelle de T. S. F, Bruxelles ; Renaix : impr. Leherte-Courtin, 1914Annotatie(s)
(18)
België-Radio. Maandblad voor radiovulgarisatie, Brussel, 1936
(19)
Conseil-Radio. Organe technique et pratique de vulgarisation de la radio et des sciences s'y rattachant, à l'usage des amateurs et des professionnels. Paraît le 15 de chaque mois, Anderlecht ; Bruxelles, 1932
(20) La Revue de Radio-Belgique. Hebdomadaire officiel de Radio-Belgique publiant les programmes de tous les postes européens, Bruxelles : Administration-rédaction : Imp. Jos. Flament, 1930 (21)
Les radios-concerts pour tous, par le Radio-ingénieur belge Uitgever(s) : Anderlecht ; Bruxelles : R. I. B, (1924), 8 p.
(22)
Revue de Radio-Belgique. Anvers : Impr. Patria, n.d. Voortgezet als: Radio-Belgique , 1930-1931
(23)
Radiopost. Officieel orgaan. Radioprogramma’s, 1932 (V, 19), Antwerpen : " Patria ", 1932-
(24)
CQ.VRB :orgaan van de Vlaamsche radiobond, Gent, 1936-1940
3. 3. Publicaties van omroepverenigingen (1) SOLIDRA, bimensuel de la Société libérale de radiodiffusion, Brussel, 1933(2) SERVIR, revue periodique (de Radio Catholique), Leuven, 1932(3) VLANARA,. Orgaan der Vlaamsch-Nationale Radiovereniging. Verschijnt om de 4 weken 1932 (4), Antwerpen, 1932 (4) Waarom en waarvoor een Vlaamsch Nationale Radio-Vereniging, Antwerpen : Vlanara, 1934, 32 p. (5) De Vlaamsche radiogids., Brussel : Katholieken Vlaamschen Radio-Omroep, n.d., 1929-1931, 1936 (6) VLANARA, Jaarboek, Antwerpen, 1935 (7) VLANARA, mededelingenblad, Antwerpen, 1934-1935 (8) SAROV, maandblad van den socialistischen arbeidersomroep voor Vlaanderen, Gent, 1930-1931 (9) De radiobode, officieel weekblad van de SAROV, 1931-1939
549
4. Radio-industrie 4.1. Jaarboeken (1) Index-Radio. Annuaire général d'électricité et de radiophonie, Bruxelles : Editorial Office : H. Wauthoz-Legrand, 1926-1939
4.2. Literatuur (1) BUYST E., LOWYCK K., SOETE A., An eye for niche markets, the strategic growth of Barco, Lannoo, Tielt, 2004., pp. 1-110 re 1935, Bruxelles : Goemaere, 1935 KB boeknummer BR VI 3106 A 6 (Magazijn - Algemene Leeszaal) (2) LYR R. (red.), La Belgique Centenaire. 1830-1930., Les editions nationales, 557 p. (3) PASSELEQ F.., L’essor économique Belge, 2 vol., Desmet-Verteneuil, Bruxelles, GUS. 107. (4) VAN DYCK, Orde !... in het radio-bedrijf, Antwerpen : " Klank en beeld Instituut ", 1939 (5) VAN DYCK, Radio-Jaarboek 1934, Antwerpen : Klank en Beeld Instituut, 1933, 527 p. (6) SILLENS R., S.B.R. La Grande Marque Belge.1922-1947, 4 bijlages bij Retro Radio Vlaanderen (7) Bell telephone manufacturing company 1882-1982, Bell Telephone, Antwerpen, ongepagineerd (8) Mastering the waves. From Guglielmo Marconi over S.A.I.T to Zenitel, Zenitel, 2001, http://www.zenitel.biz/CSS/02_about_us/2_history/pdf/BoekSait_En_No.pdf
4.3. Tijschriften (1) Radio-SBR. Bruxelles: Société belge de radioélectrique, n.d. Voortgezet als: SBR radio, 1929-1931 (2) Bulletin mensuel de la Société belge de radioélectrique, 1927-1930 (3) SBR-Radio, Bruxelles : Société belge de radioélectrique, n.d. Voortzetting van: Radio-SBR, 1936-1938 (4) Eclairage et Force motrice, Revue des Applications de l’Electricité, Bruxelles, met Bijlage : La RadioIndustrie (1924-1929) (6) La Radio-industrie. Organe professionnel de l'industrie de la T. S. F, Bruxelles : J. Fitz-Patrick : Impr. Etab. L. Collignon, s. a, 1929-1939. Bevat een schat aan informatie over de Belgische radio-industrie. (7) L’expansion belge, Bruxelles , 1919-1930 (8) Manuel de renseignements essentiels, à l'usage exclusif des professionnels et constructeurs-radio, par un groupe d'ingénieurs et de techniciens spécialistes, Bruxelles : M.-J. Fitz-Patrick, 1934 (9) La Revue du phonographe et du radiophone. Organe mensuel de la machine parlante, des amplificateurs de pick up et des industries qui s'y rattachent, 1931 (III), Bruxelles : H. Wauthoz-Legrand, 1931 (10) La Radiophonie Pour Tous, Bruxelles (1925-1930)
550
(11) Radio Home, Bruxelles (1926-1935)
4.4. Overheidspublicaties (1) Ministère des finances. Administration des douanes et des accises. Service de la statistique commerciale. Bulletin du commerce spécial de la Belgique avec les pays étrangers., Ministère des finances. Administration des douanes et des accises. Service de la statistique, Bruxelles, 1922 (2) Union économique belgo-luxembourgeoise. Bulletin mensuel du commerce avec les pays étrangers, Bruxelles : Union économique belgo-luxembourgeoise, 1930-1939. BIB.P.001839 (3) Moniteur Belge, Belgisch staatsblad, 1919-1939 (4) Bulletin officiel de la Chambre de commerce de Bruxelles, Chambre de commerce de Bruxelles, 1934 – 1937
5. Archiefmateriaal. (1)Algemeen Rijksarchief (Archives générales du Royaume)1, derde afdeling - particuliere archieven en collecties (section 3 - Archives privée et Collections). Bestand “Filiales de Philips Belgium” (n. 98): Société Belge Radio-éléctrique (Notulen van de Raad van Bestuur en Algemene Vergadering, publicaties Belgisch Staatsblad, briefwisseling, aandelenregister). Andere Belgische vermelde Belgische ondernemingen: Siera, Novak, M.B.L.E. e.a.
(2) Philips Belgium Brussel
6. E-bronnen (1) www.radiomuseum.olen.be (2) www.eeuwfeestpaleisje.be (3) www.radiocollection.be (4) http://www.radiopassion.be/ (5) http://home.pi.be/~jcatteau/
7. Musea en bibliotheken (1) Radio museum Olen, Olens Radio Museum, Gerheiden 59, 2250 Olen. e-mail:
[email protected] (2) Universiteitsbibliotheek Gent, Rosier, 9000 Gent (4) Koninklijke bibliotheek Brussel, Keizerslaan 4, 1000 Brussel (5) Openbare bibliotheek Gent, Woodrow Wilson plein, 9000 Gent
1
Rue de Ruysbroeck 2 - Ruisbroekstraat 2, 1000 Brussel – Bruxelles.
551
