HOOFDLUISPROTOCOL
September 2010
0
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Inhoudsopgave
1
Hoofdluisprotocol Inleiding Controles Registratie Maatregelen Als er geen hoofdluis meer wordt geconstateerd Vrijwillig(st)ers Voorlichting Aanschaf luizenzak
2
Informatie hoofdluis voor ouders
4
Algemene informatie over hoofdluis Hoofdluis Waardoor krijg je hoofdluis Waar zit de hoofdluis? Hoe moet u hoofdluis behandelen? Behandeling hoofdhaar is niet voldoende Hoe kunt u dode neten verwijderen?
5
3
6
Samenstelling hoofdluisbrigade
7
Ouderbrief hoofdluisalarm
8
Kaminstructie
9
Registratie hoofdluiscontrole
10
1
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Hoofdluisprotocol Inleiding Hoofdluis hebben voelt vaak als een schande. Dat is het beslist niet. Iedereen kan hoofdluis krijgen. Luizen maken geen onderscheid tussen schoon en vies haar of tussen kort en lang haar. Luizen leven namelijk van het mensenbloed dat ze uit de hoofdhuid halen. Dat vinden ze evengoed op een schoon als op een “vies” hoofd. Dat iedereen hoofdluis kan krijgen, komt omdat luizen echte overlopers zijn. Ze lopen direct van het ene hoofd naar het andere of via mutsen, sjaals en kammen. Vandaar dat zo snel en zo goed mogelijk behandelen van hoofdluis belangrijk is. Hoe minder luizen er zijn, hoe minder er kunnen overlopen! Het doel van dit hoofdluisprotocol en de maatregelen die daar uit voortvloeien is het zoveel mogelijk voorkomen van de verspreiding van hoofdluis op school. Dit protocol maakt deel uit van de schoolgids en is met instemming van de medezeggenschapsraad vastgesteld. Opmerkingen vooraf: a) Indien in de tekst hoofdluis is opgenomen, moet ook neten worden gelezen. b) Jassen e.d. worden dagelijks preventief in de luizenzak gedaan/gestopt. Controles 1. Er wordt preventief gecontroleerd na elke schoolvakantie. 2. Wij verwachten dat ouders die zelf hoofdluis dan wel neten ontdekken bij hun kind(eren), dit melden aan de groepsleerkracht of (hoofdluis)coördinator (Garda). 3. Er wordt in principe gecontroleerd op de dag dat er een melding van hoofdluis/neten is binnengekomen. 4. Wij verwachten dat het haar van uw kind gewassen is en zo gedragen wordt dat er gemakkelijk gecontroleerd kan worden (geen vlechten, gel, etc.) 5. Als er bij een controle hoofdluis geconstateerd wordt, vindt er na 14 dagen een hercontrole plaats van de groep waarin hoofdluis geconstateerd is, en vervolgens zo nodig na 14 dagen weer, net zo lang tot er geen hoofdluis meer geconstateerd wordt. 6. De controles vinden plaats buiten de groep. De leerlingen worden één voor één gecontroleerd. Als eerste wordt de leerkracht gecontroleerd. Registratie De controle-ouder legt zijn/haar bevindingen vast op een leerlingenlijst. Genoteerd worden: S (schoon), L (levende luizen aanwezig), N (levende neten aanwezig), A (leerling afwezig). Deze leerlingenlijst wordt beheerd en bewaakt door de (hoofdluis)coördinator. Maatregelen Als er hoofdluis geconstateerd wordt, dienen de volgende maatregelen getroffen te worden: 1. De vrijwillig(st)er die de controle uitvoert, meldt de resultaten uitsluitend aan de groepsleerkracht en (hoofdluis)coördinator. 2. De coördinator informeert het team. 3. Er gaat een meldingsbriefje mee naar de ouders van alle kinderen van de groep indien hoofdluis/neten is geconstateerd. 4. De coördinator en niet de vrijwilligster neemt contact op met de ouders en overlegt met ze over de behandeling. 5. Als er in de groep verkleedkleren, knuffels of andere materialen zijn, waarin luizen zich zouden kunnen nestelen, worden deze spullen een week in afgesloten vuilniszakken bewaard.
2
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
6. De hercontrole vindt plaats door dezelfde vrijwilligster(s) die de hoofdluis heeft/hebben geconstateerd. 7. Als bij de hercontrole weer hoofdluis geconstateerd wordt blijven de maatregelen van kracht. De coördinator neemt opnieuw contact op met de ouders en overlegt met ze over de genomen en te nemen maatregelen ter bestrijding van de hoofdluis. 8. Als bij een derde controle na overleg met de ouders blijkt dat er geen actie is ondernomen om de luizen/neten te bestrijden dan wordt contact gezocht met de GGD afd. jeugdgezondheidszorg met het verzoek het gezin te bezoeken. Als er geen hoofdluis meer wordt geconstateerd, gelden de volgende afspraken: 1. De vrijwillig(st)er die de controle uitvoert, meldt de resultaten aan de leerkracht en de coördinator. 2. Bij een hercontrole worden de ouders, als hun kind luisvrij is, hiervan persoonlijk op de hoogte gesteld door de coördinator. Vrijwillig(st)ers Via de nieuwsbrief of groepsleerkrachten worden de ouders gevraagd zich beschikbaar te stellen als controleur. Wij verwachten van die ouders dat zij luizen/neten kunnen herkennen. Wij verwachten bovendien dat deze ouders zich houden aan het privacyreglement van onze school. Voorlichting We geven alle ouders van nieuwe leerlingen voorlichting over controle, herkenning van luizen/neten en bestrijding. Dit gebeurt door hen te wijzen op het protocol dat op onze website is geplaatst en door het te bespreken op de jaarlijkse informatieavond aan het begin van het schooljaar. Aanschaf luizenzak Per ingang van het schooljaar 2010-2011 is het gebruik van een hoofdluiszak bij ons op school verplicht! Het gebruik van een luizenzak heeft de voorkeur boven het gebruik van een plastic zak. In een plastic zak kunnen namelijk neten achter blijven en zorgen voor herbesmetting. Ieder nieuw kind ontvangt gratis een luizenzak via de OR en deze zak blijft het bezit van school. Indien een luizenzak verloren gaat, moeten ouders via school een nieuwe voor € 1,50 aanschaffen.
3
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Informatie hoofdluis voor ouders
Hoofdluisprotocol Ter preventie van hoofdluisbesmetting is er op onze school een hoofdluisprotocol samengesteld. Hieronder vindt u de belangrijkste punten. Het protocol kunt u vinden op onze internetpagina www.obsdetoermalijn.nl. y • • • • • •
De kinderen stoppen iedere dag hun jas e.d. in de luizenzak (preventieve maatregel). Er wordt preventief gecontroleerd na elke schoolvakantie. De data van deze controles worden vermeld in de informatiekalender. Wij verwachten dat ouders die zelf hoofdluis ontdekken bij hun kind(eren), dit melden aan de groepsleerkracht of coördinatrice Garda. Er wordt in principe gecontroleerd op de dag dat er een melding van hoofdluis is binnengekomen of indien niet haalbaar zo spoedig nadien. Wij verwachten dat het haar van uw kind gewassen is en zo gedragen wordt dat er gemakkelijk gecontroleerd kan worden (geen vlechten, gel, etc.). Als er bij een controle hoofdluis geconstateerd wordt, vindt er na 14 dagen een hercontrole plaats van de groep waarin hoofdluis geconstateerd is, en vervolgens na 14 dagen weer, net zo lang tot er geen hoofdluis meer geconstateerd wordt. De controles vinden plaats buiten de groep. De leerlingen worden één voor één gecontroleerd. Als eerste wordt de leerkracht gecontroleerd. De controle-ouder stelt zich voor in de klas en vertelt wat hij/zij komt doen.
Hoofdluisbrigade Aan het begin van ieder schooljaar kunt u zich bij de leerkracht opgeven voor de hoofdluisbrigade. Een jaar lang zullen steeds dezelfde ouders de hoofdluiscontroles uitvoeren. Deze ouders kunnen neten en luizen goed herkennen, indien nodig zal er door ouders met ervaring en/of de GGD een voorlichting worden gegeven. Van de ouders van de hoofdluisbrigade wordt verwacht dat zij zich houden aan het privacyreglement van onze school. Hoofdluiscoördinator: Garda Frijters (administratie) Luizenzak Om besmetting te voorkomen is vanaf 1 augustus 2010 het gebruik van een luizenzak verplicht. Ieder (nieuw) kind krijgt een luizenzak in bruikleen van school via de Ouderraad (OR) Meer informatie over het gebruik van de luizenzak kunt u vinden op www.luizenzakken.nl Als een luizenzak verloren gaat, moeten ouders via school een nieuwe voor € 1,50 aanschaffen. Algemene informatie Tot slot treft u als bijlage algemene informatie over het herkennen en bestrijden van hoofdluis aan. Wij adviseren u deze informatie goed te bewaren. Met vriendelijke groet, Team, coördinator hoofdluis en hoofdluisbrigade OBS De Toermalijn
4
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Algemene informatie over hoofdluis (bewaarexemplaar) Hoofdluis Hoofdluizen zijn kleine, grauwe beestjes, bijna net zo groot als de kop van een lucifer. Hoofdluis komt alleen bij mensen voor, uitsluitend in de haren op de hoofdhuid. De eitjes van de luizen (neten) zitten vastgekleefd aan de haren. Hoofdluizen zijn op zich betrekkelijk onschadelijke beestjes, maar veroorzaken wel veel jeuk. Kinderen kunnen daar zo’n last van hebben dat zij hun hoofdhuid openkrabben en dan soms vervelende infecties oplopen. Daarom is het belangrijk zo snel mogelijk van hoofdluis af te komen.
Waardoor krijg je hoofdluis? Veel mensen denken dat hoofdluis alleen voorkomt bij vuil haar. Dit is een misverstand. Iedereen, ook u, kan besmet worden. Luizen zijn geen "overspringers" maar "overlopers", ze lopen van het ene hoofd over op het andere hoofd (direct lichamelijk contact). Dit gebeurt bij kinderen meer dan bij volwassenen omdat kinderen vaker in een groep zitten en dan gemakkelijk direct lichaamscontact hebben. Luizen kunnen ook overstappen: • • • •
Bij het passen van petjes, mutsen en dergelijke in een winkel; Via de jaskragen en dassen op een kapstok; Bij het gebruik van een zelfde kam of hoofdkussen; Bij het dragen van een (bromfiets) helm, petjes, mutsen en dergelijke van een ander.
Waar zit de hoofdluis? Hoofdluis zit op het hoofd. Bij voorkeur op warme plaatsen, zoals in de nek, achter de oren en onder de pony. Controleer deze plaatsen. Ziet u witte 'puntjes' (de neten) die vast aan de haren zitten (niet te verwarren met roos dat los zit), dan heeft een kind luizen of heeft het luizen op bezoek gehad. Soms zie je ze gewoon lopen. Door regelmatig (1x per week) het haar te stofkammen boven een witte doek ontdekt u snel of een kind hoofdluis heeft. Daarnaast kan jeuk en vaak krabben duiden op de aanwezigheid van luis. Als een kind hoofdluis heeft moeten alle gezinsleden nagekeken worden, ook de ouders en/of verzorgers, en zonodig tegelijk behandeld worden. Tevens is het raadzaam de school en eventuele clubjes in te lichten om verdere verspreiding te voorkomen.
de volwassen hoofdluis is 3 mm groot.
neet van een hoofdluis, vastgeklit aan een haar.
5
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Hoe moet u hoofdluis behandelen? Bij drogist of apotheek zijn diverse middelen te koop waarmee u hoofdluis kunt behandelen. Hoe u moet handelen is voor elk middel anders. Hiervoor kunt u het beste de gebruiksaanwijzing raadplegen. In tegenstelling tot hetgeen vermeld staat in de bijsluiter van sommige middelen adviseren wij u om de behandeling na een week te herhalen. Omdat de werkzaamheid van sommige middelen afhankelijk is van de binding aan het hoofdhaar raden wij u aan om de eerste week na de behandeling gewone shampoo te gebruiken en geen gebruik te maken van een anti-klitmiddel of hairconditioner. Ook het zwemmen in chloorwater word de eerste week na behandeling ontraden, omdat dit de nawerking van het gebruikte middel kan verminderen. Mensen met hooikoorts, cara en/of eczeem kunnen gevoelig zijn voor bepaalde middelen. Meld dit aan uw apotheek en vraag hem om advies. Gebruik deze bestrijdingsmiddelen nooit als er geen sprake is van hoofdluis, bij wijze van voorzorg, want met deze middelen wordt een besmetting niet voorkomen. Sommige mensen willen om principiële redenen of vanwege overgevoeligheid geen chemische middelen gebruiken. Zij kunnen de luizen de baas worden door met een nisska-kam (metalen kam , te gebruiken als behandelkam) de luizen uit het haar te verwijderen. Deze behandeling moet minimaal 14 dagen lang 2x per dag worden herhaald. Door elke dag te kammen, ontstaan geen nieuwe neten, want de jonge luizen worden eruit gekamd voordat ze eitjes kunnen leggen. Deze behandeling vereist een consequente aanpak, doorzettingsvermogen en veel tijd. Bij zuigelingen en jonge kinderen verdient deze methode van behandelen de voorkeur.
Behandeling hoofdhaar alleen niet voldoende Handdoeken, beddenlakens en kleding direct goed uitwassen op minimaal 60 graden. Kleding, dekens, mutsen, jassen, speelgoed (b.v.beren), haarbanden, haarspeldjes en dergelijke die u niet kunt wassen, een week lang in een afgesloten plastic zak bewaren. Daarna enige tijd luchten en uitkloppen. Een eventuele bromfietshelm ook een week in een afgesloten plastic zak bewaren. Vloerbedekking en stoffen bekleding stofzuigen. Haarborstels en kammen goed schoonmaken.
Hoe kunt u dode neten verwijderen? Het komt vaak voor dat zelfs na twee behandelingen nog veel neten in het haar zijn blijven zitten. Dit zijn dan wel dode neten, maar een fris gezicht is het niet. De stofkam verwijdert de neten namelijk niet. Nu kunt u de haren waar de dode neten aan zitten wel wegknippen, maar dat kan een minder fraai kapsel opleveren. Er is bij de drogist of apotheek een middel verkrijgbaar waarmee neten verwijderd kunnen worden. U kunt ook zelf proberen deze neten op de volgende manier te verwijderen (dus na de tweede behandeling): • • • • •
2/3 deel water en 1/3 deel azijn in een pannetje verwarmen; Het haar met de verwarmde azijn inwrijven; Een doek in de verwarmde azijn dopen en deze 1.5 uur lang om het hoofd van het kind laten zitten; Hierna het haar goed uitkammen met de stofkam of nisskakam; Deze behandeling kan meerdere keren herhaald worden. Het haar kan ook plukje voor plukje bevochtigd worden met warme azijn en uitgekamd worden.
(bron www.ggdwestbrabant.nl, maart 2010)
Op internet is veel informatie te vinden. Bijvoorbeeld als u wilt weten hoe een hoofdluis of neet eruit ziet: www.hoofdluis.startpagina.nl
6
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Samenstelling hoofdluisbrigade Controle-ouders schooljaar 2010-2011
Groep:
Er wordt standaard in alle klassen gecontroleerd na elke vakantie. In geval van tussentijdse hoofdluisbesmetting regelt de groepsleerkracht de controleouders. Het protocol hiervoor zit in de map. Groep
Controleouder
tel
Controle-ouder
tel
1-2 1-2 1-2 1-2 1-2 3 3 3 4 4 4 5 5 5-6 6 6 7 7 8 8
Hier komt elk jaar een up to date Lijstje met namen van ouders met telefoonnummers
7
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Controle-ouder
tel
OUDERBRIEF HOOFDLUIS/NETEN-ALARM!!! Beste ouders en/of verzorgers, Helaas zijn in de klas van uw kind hoofdluizen of neten geconstateerd. Dat is niet zo bijzonder, want op bijna alle basisscholen in Nederland komt regelmatig hoofdluis voor. Kinderen brengen het ongemerkt op elkaar over. De enige manier om hoofdluis effectief te bestrijden is grondig controleren en behandelen. Maar dat moet dan wel op de juíste manier en bij álle leerlingen gebeuren, anders heeft het geen effect. Wij vragen u dan ook uw kind de komende twee weken dagelijks te controleren op hoofdluis/neten. Wanneer u luizen of neten (eitjes van luizen) aantreft, raden wij u aan uw kind tegen hoofdluis te behandelen. Omdat er steeds nieuwe middelen op de markt verschijnen kunt u het beste met uw apotheek overleggen wat de beste methode is. Vergeet ook niet de andere gezinsleden op hoofdluis te controleren. Verder is het van belang om, tegelijk met de behandeling van de hoofdluis, de kleding, beddengoed en knuffels te reinigen. Dat kan door wassen op minimaal 60ºC, door stomen (chemisch reinigen) of door de kleding gedurende minimaal een week in een gesloten plastic zak op te bergen. 24 uur in de diepvries is ook afdoende. Meubilair en eventueel de autostoelen moet u grondig stofzuigen. Het hebben van hoofdluis is geen schande. Hoofdluis heeft immers niets te maken met hygiëne. Het is zelfs zo dat hoofdluizen zich prettiger voelen op een schoon hoofd dan op een hoofd met ongewassen haar. Wanneer u bij uw kind luizen of neten constateert, stellen wij het zeer op prijs als u dit aan de groepsleerkracht meldt. We kunnen dan goed in de gaten houden wanneer de hoofdluis in de klas al uitgeroeid is. Voor meer informatie kunt u het hoofdluisprotocol op onze website (www.obsdetoermalijn ) raadplegen. Wij hopen op uw medewerking. Met vriendelijke groet, Naam groepsleerkracht van de betreffende groep en hoofdluiscoördinator N.B. In de bijgevoegde kaminstructie kunt u lezen hoe u de controle op hoofdluis kunt uitvoeren.
8
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
KAMINSTRUCTIE
Voor de controle op luizen kunt u de stofkam ofwel luizenkam gebruiken. Een stofkam ofwel luizenkam is van plastic, en heeft ook plastic tanden.
Kam het haar plukje voor plukje, boven een vel wit papier, een wit laken of de wasbak.
Kam daarbij stevig over de hoofdhuid, de luizen zitten namelijk vlakbij de hoofdhuid. Let vooral op haar achter de oren, op de kruin, in de nek en onder de pony.
Er is alléén sprake van een besmetting met hoofdluis wanneer u luizen of levende neten aantreft. Levende neten zitten aan het haar vastgeplakt vlak boven de hoofdhuid. Neten die meer dan 1-1,5 cm van de hoofdhuid afliggen zijn gegarandeerd leeg en dus onschadelijk.
y Als er luizen uit het haar komen, maak deze dan dood of spoel ze weg met veel water. Reinig na iedere controle de kam grondig (b.v. spoelen met heet water), om te voorkomen dat u de hoofdluis overbrengt. y Deze controle wordt in principe eens per week het hele jaar door uitgevoerd, ook als er geen luizenepidemie is. Je kunt niet voorkomen dat hoofdluizen overlopen, maar met deze kam-methode kun je wel voorkomen dat luizen blijven zitten en zich in snel tempo vermeerderen. y Indien er sprake is van een luizenbesmetting dient u (na de behandeling van de hoofdluis) deze controle minimaal 14 dagen lang, elke dag te herhalen, tot de besmetting over is. Let op!! Dit is géén luizenkam, maar een netenkam. De netenkam heeft metalen tanden. De netenkam wordt gebruikt voor het uitkammen van neten ná een hoofdluisbehandeling. Hoe kunt u dode neten verwijderen? Het komt vaak voor dat zelfs na twee behandelingen nog veel neten in het haar zijn blijven zitten. Dit zijn dan wel dode neten, maar een fris gezicht is het niet. De stofkam verwijdert de neten namelijk niet. Nu kunt u de haren waar de dode neten aan zitten wel wegknippen, maar dat kan een minder fraai kapsel opleveren. Er is bij de drogist of apotheek een middel verkrijgbaar waarmee neten verwijderd kunnen worden. U kunt ook zelf proberen deze neten op de volgende manier te verwijderen (dus na de tweede behandeling):
• • • • •
9
2/3 deel water en 1/3 deel azijn in een pannetje verwarmen; Het haar met de verwarmde azijn inwrijven; Een doek in de verwarmde azijn dopen en deze 1.5 uur lang om het hoofd van het kind laten zitten; Hierna het haar goed uitkammen met de stofkam of niskakam; Deze behandeling kan meerdere keren herhaald worden. Het haar kan ook plukje voor plukje bevochtigd worden met warme azijn en uitgekamd worden.
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
Registratie hoofdluiscontrole De registratie wordt genoteerd op een klassenlijst met hokjes en de volgende afkortingen worden hierop aangebracht: L=luizen, N=alleen neten, S=geen luizen en geen neten, A=afwezig (vul in L,N,S of A) De juiste afkorting noteren achter de naam van het betreffende kind op de klassenlijst. 1 Datum Jan van Dalen
2
3
4
5
6
7
06-10
Onderstaand overzicht wordt door de hoofdluisouder na iedere controle ingevuld.
Groep:………………… Controledatum 1:………………………………… controle uitgevoerd door:………………………………………………… luizen of neten aangetroffen: ja / nee Hercontrole datum: Controle uitgevoerd door Luizen of neten aangetroffe: ja/nee Controledatum 2:………………………………… controle uitgevoerd door:………………………………………………… luizen of neten aangetroffen: ja / nee Hercontrole datum: Controle uitgevoerd door Luizen of neten aangetroffe: ja/nee Controledatum 3:………………………………… controle uitgevoerd door:………………………………………………… luizen of neten aangetroffen: ja / nee Hercontrole datum: Controle uitgevoerd door Luizen of neten aangetroffe: ja/nee Controledatum 4:………………………………… controle uitgevoerd door:………………………………………………… luizen of neten aangetroffen: ja / nee Hercontrole datum: Controle uitgevoerd door Luizen of neten aangetroffe: ja/nee Controledatum 5:………………………………… controle uitgevoerd door:………………………………………………… luizen of neten aangetroffen: ja / nee Hercontrole datum: Controle uitgevoerd door Luizen of neten aangetroffe: ja/nee Controledatum 6:………………………………… controle uitgevoerd door:………………………………………………… luizen of neten aangetroffen: ja / nee Hercontrole datum: Controle uitgevoerd door Luizen of neten aangetroffe: ja/nee
10
Hoofdluisprotocol OBS De Toermalijn
8
9
10