HOOFDLUIS PROTOCOL MARIASCHOOL TIENRAY
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
1
PROTOCOL HOOFDLUISBESTRIJDING MARIASCHOOL TIENRAY INLEIDING Hoofdluis hebben voelen we vaak als een schande. Dat is het beslist niet. Iedereen kan hoofdluis krijgen. Luizen maken geen onderscheid tussen schoon en vies haar of tussen kort of lang haar. Luizen leven namelijk van het mensenbloed dat ze uit de hoofdhuid halen. Dat vinden ze evengoed op een schoon als op een 'vies' hoofd. Dat iedereen hoofdluis kan krijgen, komt omdat luizen echte overlopers zijn. Ze lopen direct van het ene hoofd naar het ander of via mutsen, sjaals en kammen. Vandaar dat zo snel en zo goed mogelijk behandelen van hoofdluis belangrijk is. Hoe minder luizen er zijn, hoe minder er over kunnen lopen. Waarom dit protocol? In ons land komt hoofdluis de laatste jaren weer regelmatig voor op scholen. Dus kan dit ook op onze school gebeuren. Door dit protocol waarin afspraken staan over de handelwijze proberen we als school, samen met de ouders, zo adequaat mogelijk te reageren als hoofdluis geconstateerd wordt. Op onze school hebben we ouders die we inschakelen bij het controleren van kinderen op hoofdluis. In voorkomende gevallen controleren ook leerkrachten. Uiteraard zijn allen geheimhouding verplicht! Deze “opsporings”ouders/leerkrachten krijgen instructie van de GGD. VERANTWOORDELIJKHEID De ouders/verzorgers zijn primair verantwoordelijk voor het adequaat behandelen van hoofdluis binnen het gezin. Maar de school wil en kan een belangrijke bijdrage leveren bij het voorkomen van de verspreiding van hoofdluis. Onze school levert deze bijdrage in de vorm van dit protocol en middels informatie. In het kader van "bevorderen gezond gedrag" zal de school incidenteel aandacht besteden aan het onderwerp hoofdluis. De GGD verzorgt voorlichting en geeft adviezen aan ouders en scholen over de te volgen maatregelen betreffende hoofdluis. WAT KAN DE SCHOOL DOEN OM DE VERSPREIDING VAN HOOFDLUIS TEGEN TE GAAN. We vragen u, ouders, hoofdluis bespreekbaar te maken op school en met ouders van vriendjes en vriendinnetjes. Dit is van belang om zo snel mogelijk maatregelen te kunnen nemen ter voorkoming van verdere verspreiding. Ouders, MELD de school onmiddellijk als u bij uw kinderen hoofdluis ontdekt!!! Ontdekt de school NIET-gemelde hoofdluis dan wordt door de eigen groepsleerkracht z.s.m. telefonisch contact gezocht met de ouders met het dringende verzoek hun kinderen dezelfde dag te behandelen, dit om verdere verspreiding van hoofdluis te voorkomen. STAP 1: Bij het ontdekken van een eerste geval van hoofdluis: Wordt hoofdluis door de eigen leerkracht z.s.m. aan de ouders gemeld en geeft de school (door de eigen leerkracht van de groep waar hoofdluis is geconstateerd) alle leerlingen in de groep(en) waarin een kind met hoofdluis zit, een standaardbrief en een folder voor de ouders mee. In de brief aan de ouders wordt meegedeeld dat er bij leerlingen in de groep hoofdluis is geconstateerd. Er wordt geadviseerd hun eigen gezin te controleren op hoofdluis en zo nodig te behandelen. In de folder staat hoe de Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
2
hoofdluis bestreden kan worden. De voorbeeldbrief over hoofdluis voor ouders is als bijlage 1 bij dit protocol gevoegd. Checklist hoofdluisproblematiek voor ouders is als bijlage 5 bij dit protocol bijgevoegd. De bedoelde folder is van de GGD. De school houdt alle gevallen van hoofdluis bij. Worden alle kinderen in de desbetreffende groepen en de groepen waarin broertjes en zusjes zitten door de “opsporings”ouder/leerkacht op hoofdluis gecontroleerd. STAP 2: Twee weken nadat de brief en de folder zijn meegegeven (en behandeld is) moeten de luizen verdwenen zijn. Bij een grote uitbraak:Alle kinderen van de desbetreffende groepen worden nogmaals gecontroleerd. Bij een kleine uitbraak: alleen de betreffende leerlingen. Wordt door de school zelf na twee weken nog steeds bij dezelfde leerlingen hoofdluis geconstateerd dan wordt de standaardbrief (zie bijlage 2) aan de desbetreffende ouders meegegeven. Uiteraard wordt er weer telefonisch contact opgenomen door de eigen leerkracht met het dringende verzoek hun kinderen dezelfde dag te behandelen, dit om verdere verspreiding van hoofdluis te voorkomen. Tevens wordt er in alle gevallen van hoofdluis, gemeld door de ouders of door de school ontdekt, weer een brief en folder meegegeven. Nieuwe gevallen worden bijgehouden. STAP 3: Indien na weer twee weken, dus vier weken na de eerste ontdekking van hoofdluis op school, het hoofdluisprobleem nog niet opgelost is, kan door de school contact opgenomen met de verpleegkundige van de GGD. Blijft de hoofdluis bestaan bij dezelfde leerlingen, dus al vier weken lang, dan kunnen ook de ouders contact opnemen met de verpleegkundige voor persoonlijk advies of een huisbezoek. SAMENVATTEND: HET STAPPENPLAN: Preventief: leerkrachten letten op de uiterlijke kenmerken van hoofdluis zoals krabben door kinderen op hun hoofd. bij hoofdluis worden bij alle spel en werkmaterialen en in de werkhoeken alle petten, hoedjes, sjaals en andere hoofdbedekkingen tijdelijk verwijderd. na elke schoolvakantie van minstens 1 week worden alle kinderen op school gecontroleerd op hoofdluis. STAP 1: 1 ste melding van hoofdluis: Ouder meldt hoofdluis op school of de school meldt dit bij ontdekking telefonisch aan de ouders. (zie hierboven) De school houdt dit bij. Alle kinderen in de desbetreffende groepen worden nagekeken op hoofdluis. School deelt GGD brief (zie bijlage 1) en folder uit in de betreffende groepen. STAP 2: na 2 weken: Grote uitbraak:Alle kinderen in de desbetreffende groepen worden weer nagekeken op hoofdluis. Kleine uitbraak: de betreffende kinderen worden weer nagekeken. Dezelfde kinderen hebben nog steeds hoofdluis: dit wordt weer bijgehouden. Bij ontdekking door school wordt dit ook nu telefonisch gemeld aan de ouders. (zie hierboven) Nieuwe gevallen: worden genoteerd en de standaardbrief 1, checklist 5 en de folder worden weer uitgedeeld. Bij ontdekking door school wordt dit telefonisch gemeld aan de ouders. (zie hierboven)
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
3
STAP 3: na 4 weken: Hoofdluis blijft bestaan: de school kan advies vragen bij de GGD. De kinderen worden door “opsporingsouders”/leerkracht gecontroleerd. De ouders van kinderen met hoofdluis kunnen op aanvraag gerichte adviezen krijgen van de GGD.
Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1: 2: 3: 4: 5: 6: 7:
voorbeeldbrief over hoofdluis voor ouders; ouderbrief bij constatering hoofdluis; praktische invulling; contract “luizenscreeners” checklist hoofdluisproblematiek voor ouders checklist hoofdluisproblematiek voor scholen. nieuwste inzichten omtrent bestijding van luizen.
.
.
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
4
bijlage 1 bij het protocol hoofdluisbestrijding Mariaschool Tienray.
Geachte ouder/verzorger, Bij een of meer kinderen op onze school is hoofdluis geconstateerd. Dat is natuurlijk voor deze kinderen en hun ouders erg vervelend, maar het is beslist geen schande. Hoofdluizen zijn echte "overlopers" en zijn geen teken van slechte verzorging; in principe kan elk kind en elke volwassene hoofdluis oplopen. De attente ouders hebben het meteen laten weten, zodat alle andere ouders hun kind kunnen controleren. Dit is belangrijk, omdat hoofdluis zich erg snel verspreidt. Controleer dus uw kind(eren) en uzelf nauwkeurig. Dat doet u door goed tussen de haren te kijken. Soms kunt u de hoofdluizen zien bewegen. Maar ook als u geen luizen ziet en wel grijs-witte puntjes, is er waarschijnlijk sprake van hoofdluis. Die puntjes, de neten, kunnen zich ontwikkelen tot luizen. Om vast te stellen of het om hoofdluis gaat kunt u het haar kammen met een ijzeren luizen- of netenkam boven wit papier of de wasbak. De luizen zullen op het papier of in de wasbak vallen als kleine grijsblauw of roodbruin gekleurde spikkels. Inspecteer in ieder geval goed het haar achter de oren en in de nek. Constateert u luizen, begin dan meteen met behandelen en kijk de rest van het gezin goed na. Behandelen kan op twee manieren: de uitkammethode of een hoofdluismiddel in combinatie met kammen (zie folder of website van de GGD). Met nadruk wordt erop gewezen, dat u alleen moet behandelen indien u hoofdluis aantreft en/of bij onbehandelde neten die zich dichter dan enkele centimeters bij de hoofdhuid bevinden. De hoofdluismiddelen werken niet preventief! Om adequaat op de hoofdluisproblematiek te kunnen reageren, vragen wij u om aan de school door te geven als u hoofdluis bij uw kind aantreft. Meld hoofdluis ook bij ouders van vriend(inn)en, bij logeerpartijen en eventueel bij clubs. Mocht u nog vragen hebben, neem dan contact op met de verpleegkundige JGZ van de GGD. Naam en telefoonnummer staan vermeld in het informatieboekje van uw school. U kunt dit telefoonnummer ook opvragen bij de GGD, afdeling Jeugdgezondheidszorg, telefoonnummer 077-8504855 van maandag t/m vrijdag van 8.00-12.30 uur. Of via de website van de GGD: www.ggdlimburgnoord.nl/hoofdluis. Bij voorbaat dank voor uw medewerking. Met vriendelijke groet, Team Mariaschool
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
5
bijlage 2 bij het protocol hoofdluisbestrijding Mariaschool Tienray.
Datum: Aan de ouders/verzorgers van:……………………………………. Een door de school aangewezen persoon heeft een controle op hoofdluis uitgevoerd. Tijdens deze hoofdluiscontrole constateerden we: 0 Dat uw kind hoofdluis en/of neten dichter dan enkele centimeters bij de hoofdhuid heeft. Als u de afgelopen week niet behandeld heeft, raden we u aan vandaag met de behandeling te beginnen; volg de instructies op die in bijgaande folder vermeld staan en voer de behandeling uit. Heeft u de afgelopen week reeds behandeld dan dagelijks met een ijzeren luizen- en/of netenkam door blijven kammen. 0 Dat uw kind neten verder dan enkele centimeters vanaf de hoofdhuid heeft. Dit zijn lege omhulsels en bevatten geen luizen meer. U hoeft dus niet meer te behandelen. Blijft u wel controleren want er kan een nieuwe besmetting plaats vinden. Mocht u nog vragen hebben neem dan contact op met het team Jeugdgezondheidszorg van de GGD dat aan uw school verbonden is. Het telefoonnummer kunt u vinden in het informatieboekje van uw school of via het secretariaat van de Jeugdgezondheidszorg tel. 077-8504855 van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 12.30 uur. Of via de website van de GGD: www.ggdlimburgnoord.nl/hoofdluis. Met vriendelijke groet, Team Mariaschool.
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
6
bijlage 3 bij het protocol hoofdluisbestrijding Mariaschool Tienray.
Praktische invulling.
Contactpersoon hoofdluisscreeners: Yvonne Vergeldt
Benodigdheden hoofdluisscreeners: Ruimte met goed licht (documentatiecentrum) Water in de buurt + schoonmaakmiddel Nagelborsteltje Papieren handdoekjes of keukenrol Schorten Handschoenen 2 stofkammen, 4 gewone kammen, puntkammen Ontsmettingsmiddel (Dettol) Bak om de spullen te bewaren Leerlingenlijsten Brieven voor de ouders Instructie hygiëne: Was van tevoren goed je handen Knip je nagels kort Na elk kind met luizen of neten was je opnieuw je handen Na de controle was je weer je handen Noteren op de leerlingenlijsten: L= luizen N.N = nieuwe neten O.N= oude neten Brieven invullen voor de ouders, en af geven bij desbetreffende leerkracht Verslag doen bij de betreffende leerkracht
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
7
Bijlage 4: contract “luizenscreeners”
Contract: Hygiëne en privacy richtlijnen voor hoofdluisscreeners. Hygiëne bij hoofdluiscontrole. Was vooraf je handen met water en zeep; Zorg voor aanwezigheid van nagelborsteltjes; Zorg dat uw nagels kort geknipt zijn; Indien je hoofdluis en/of neten constateert, was dan ook tussendoor je handen en gebruik een nagelborsteltje; Was aan het einde van de controles ook weer je handen. Privacy bij hoofdluiscontrole. Als ‘luizenscreener’ controleer je de kinderen van de school. Het is niet de bedoeling dat de ‘luizenscreeners’ informatie over kinderen doorgeven aan derden. Bij de constatering van hoofdluis geeft u deze informatie door aan de coördinator. De coördinator zorgt ervoor dat de ouders van de betreffende kinderen schriftelijk of telefonisch bericht krijgen. Hoofdluisscreeners contract. Ik verklaar hierbij dat ik me zal houden aan boven genoemde hygiëne en privacy richtlijnen. Handtekening "luizenscreener"
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
Handtekening coördinator
laatste update: dec. 2011
8
Bijlage 5: checklist hoofdluisproblematiek voor ouders.
Checklist hoofdluis voor ouders Met deze checklist kun u kijken of alle acties die te ondernemen zijn tegen hoofdluis ook daadwerkelijk genomen zijn. 1
Behandel via de uitkammethode of met een antihoofdluismiddel in combinatie met kammen. Antihoofdluismiddelen zijn verkrijgbaar bij apotheek of drogist. Kammen heeft de voorkeur! Bij gebruik van een antihoofdluismiddel na een week de behandeling herhalen. Lees de bijsluiter goed door en volg de aanwijzingen op. Voor kinderen met lang en dik haar meer van het middel gebruiken, bij te zuinig gebruik is behandeling vaak zinloos. Kam na de behandeling het natte haar met een fijntandige, ijzeren kam om de gedode luizen te verwijderen.
2
Blijf minstens 14 dagen na de start van de behandeling het natte haar dagelijks kammen met een fijntandige, ijzeren kam.
3
Controleer de rest van het gezin op hoofdluis: bij hoofdluis en/of bij onbehandelde neten dichter dan enkele centimeters bij de hoofdhuid behandelen. Bij geen hoofdluis en/of neten verder dan enkele centimeters van de hoofdhuid NIET behandelen. Antihoofdluismiddelen werken niet preventief. Blijf daarna wekelijks controleren.
4
Oude neten blijven na de behandeling aan het haar kleven en groeien er vanzelf uit; u kunt de neten eruit knippen, het natte haar kammen met een netenkam (nitcomb-M2, Assykam of niskkakam), oude neten losweken door met een doekje met azijn op het haar te deppen, of een middel gebruiken ter verwijdering van oude neten, verkrijgbaar bij de apotheek.
5
Neten tot enkele centimeters van de hoofdhuid kunnen luizen bevatten, neten verder dan enkele centimeters van de hoofdhuid zijn leeg.
6
Blijf bij neten verder dan enkele centimeters van de hoofdhuid wel controleren, er kan namelijk een nieuwe besmetting plaats vinden.
7
Na gebruik de kammen goed reinigen met heet water en schoonmaakmiddel. Luizen en neten verwijderen.
8
De rol van overdracht via kammen, mutsen, jassen, petten, sjaals, koptelefoons, knuffels en beddengoed is nooit wetenschappelijk aangetoond.
9
Als u na de behandeling nog steeds hoofdluis aantreft, kies dan voor de tweede behandeling een product met een andere werkzame stof, bij voorkeur een product met dimeticon. U mag maximaal 1 x per week behandelen.
10
Adviseer ouders van kinderen met lang haar het haar van hun kind in een staart of vlecht te doen, dit vermindert de kans op verspreiding.
11
Het is belangrijk dat alle personen met hoofdluis gelijktijdig behandeld worden.
12
Na de behandeling met malathionhoudende hoofdluismiddelen mag er op de dag van de behandeling niet gezwommen worden in chloorwater omdat chloor het hoofdluismiddel inactiveert. Malathion is brandbaar. Vermijd open vuur en gebruik geen föhn.
13
Meld geconstateerde hoofdluis op school en geef het door aan ouders van vriend(inn)en, oppas,opa’s en oma’s, clubjes e.d..
14
Voor meer informatie: raadpleeg de website van de GGD www.ggdlimburgnoord.nl/hoofdluis
N.B Het heeft de voorkeur om alle maatregelen op dezelfde dag uit te voeren.
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
9
Bijlage 6: checklist hoofdluisproblematiek voor scholen.
Checklist school/kinderopvangorganisaties Met deze checklist kun je kijken of je alle acties die te ondernemen zijn tegen hoofdluis ook daadwerkelijk genomen zijn. 1
Geef de hoofdluisfolder samen met de betreffende brief (zie brieven te gebruiken door scholen/kindercentra) aan ouders van de groepen waar leerlingen hoofdluis hebben. Ouders/verzorgers van betreffende kind(-eren) ontvangen ook bijlage 5 (checklist hoofdluisproblematiek voor ouders).
2
Stel hoofdluisscreeners aan en/of activeer ze.
3
Schoolzwemmen? Laat kinderen die tegen hoofdluis behandeld zijn met prioderm op de dag van de behandeling niet zwemmen in chloorhoudend water. Chloor vermindert de werking van deze middelen.
4
Adviseer ouders van kinderen met lang haar het haar van hun kind in een staart of vlecht te doen, dit vermindert de kans op verspreiding.
5
Gebruikte ijzeren kammen goed reinigen met heet water en schoonmaakmiddel.
6
In de klas geen mutsen van elkaar dragen gedurende 14 dagen vanaf moment van ontdekking.
7
Meer informatie kunt u vinden op de website van de GGD: www.ggdlimburgnoord.nl/hoofdluis
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
10
Bijlage 7: nieuwste inzichten omtrent bestijding van luizen.
Luizenscreening, aantekeningen bij uitleg GGD bij nieuwste inzichten omtrent bestrijding van luizen. November 2011 Wat doen bij ontdekking van besmetting: A. Kam het haar gedurende 14 dagen een keer, iedere dag, liefst voor het slapengaan. Gebruik een NETENKAM: een kam met IJZEREN tanden. Hoe: 1.borstel de haren 2.nat haar werkt vaak makkelijker. Doe er evt. crèmespoeling in. 3.Maak een middenscheidingen werk naar beneden, met een schrapende beweging. Of vanuit oor naar voren. Na de laatste luis 14 dagen blijven kammen, want een (niet ontdekte) neet komt na 10 dagen uit. B. Bij ontdekking van luizen kan de ouder, indien gewenst, de LUIZEN die op dat moment er zijn, doden met een middel van de apotheek. Advies van GGD: stuur ouders naar de apotheek. Het blijkt dat daar betere, objectieve informatie gegeven wordt. Neem een middel waar Demiticon in zit. Neten worden niet allemaal gedood! Lees goed de gebruiksaanwijzing!!! Aanbrengen op bijv. droog of nat haar en inwerktijd verschillen. C. Controleer alle gezinsleden. Waarschuw school, vrienden/vriendinnen, oppas, opa/oma, clubjes, enz.. Overige opmerkingen/tips: - Advies voor ouders: zorg dat in huis standaard een ijzeren netenkam aanwezig is. Shampoo hoeft niet standaard in huis te zijn. De houdbaarheidsdatum verstrijkt wellicht eer de shampoo gebruikt wordt. - Er zijn middelen om de lege omhulsels (makkelijker) weg te kunnen halen. - Kinderen mogen niet van school “weggestuurd”” worden. - Nut van een luizenzak is niet bewezen. - Laat kinderen geen mutsen van elkaar dragen 14 dagen vanaf de ontdekte besmetting. - Maak borstel en kam schoon met heet water en schoonmaakmiddel. Als je door gaat met kammen, zet dan een kom heet en een kom koud water klaar. Kam na heet bad in koud water dompelen. IJzeren kam is anders te warm op het hoofd. - Luizenscreeners: na controle (na 14 dagen) is niet nodig wanneer een of enkele kinderen besmet zijn. Wel als er een grote uitbraak is. - Op de site van de GGD staat de actuele informatie en de informatiefolder.
Mariaschool Tienray. Protocol hoofdluisbestrijding
laatste update: dec. 2011
11