hollanderwijk jaargang 38 nummer 2 April 2014 Buurtvereniging Hollanderwijk

hollanderwijk

jaargang 38 nummer 2 April 2014

Buurtvereniging Hollanderwijk

Inhoud

Redactie – krabbel ...................................................................................................................... 3 Anne Holland .............................................................................................................................. 5 Kinder Carnaval .......................................................................................................................... 8 Van de Vogelwerkgroep “Hollanderwijk” ................................................................................. 11 2013-Het jubileumjaar van Le Sacre du Printemps .................................................................. 12 In de Schijnwerper: Jellie van der Velde-Kiemel ...................................................................... 15 Natuur in de wijk ...................................................................................................................... 19 Christine Adema wil verkeersdrempels terug op de Nieuwe Hollanderdijk .............................23 De Kurioskerk ........................................................................................................................... 25 Nieuw in de Hollanderwijk: De familie Haarsma ...................................................................... 28 De wonderlijke belevenissen van een uitleenboek 2 ............................................................... 29 Beroemde reizen deel 2: .......................................................................................................... 35 Telefoon-praat 10 ..................................................................................................................... 38 Wist u dat? ............................................................................................................................... 41 Medaille jacht ........................................................................................................................... 42 Lusanne onderneemt ............................................................................................................... 44 Sport quiz ................................................................................................................................. 46 Kids Flits ....................................................................................................................................48 De (bijna)ACHTERK(r)ANT ....................................................................................................... 50

voorkant: Foto Verkeerspop (foto Paul Pasveer)

COLOFON

Hollanderwijkkrant is een uitgave van de buurtvereniging Hollanderwijk. Nieuwe Hollanderdijk 63, tel. 058-2139687 Redactieadres: Hollanderstraat 4, 8932 EW Leeuwarden E-mailadres: f.roff[email protected] Redactie: A. Groenewoud, P. Pasveer, F. Roffel, L. Woltjer. Kopij in te zenden bij het redactieadres, in de bus IN het Hollander Huuske of bij STlP - P. Pasveer. Let hierbij op de kopij-datum! (zie de achterkant) Oplage: 720 exemplaren, verschijnt 5 maal perjaar Vormgeving: Lusanne Woltjer Druk: STlP Stencilwerk, Leeuwarden 2

April 2014

Redactie-Krabbel Het is tóch wel leuk, om vijf keer per jaar onze wijkkrant in de bus te krijgen. Een periodiek, waarin je de pennenvruchten van jezelf terugziet. Verhalen, die je met plezier samenstelde. Die vormen samen met al die andere kopij, illustraties en advertenties iedere keer weer een product dat, qua lay-out, druk, geniet en gevouwen, mij altijd weer nieuwsgierig maakt. “Hoe is het geworden? “ en “Wat staat er verder voor interessants en lezenswaardigs in?” Uiteraard weet ik wel globaal wat erin komt als redactie-lid. Ook b.v. wat de cover-foto wordt enz. Natuurlijk hoop ik dat velen van jullie ook verheugd zullen zijn, als de Hollanderwijkkrant weer op de mat ligt, maar dan als buurtgenoten. Dan nog even terug naar het vorige nummer, waar we op de achterkant een foutje maakten! Bij de prachtig gekleurde vogels, is het beestje rechts-boven géén zebra-ijsvogel, maar een Wards Trogon. Deze Trogons uit Amerika en Azië zijn de meest kleurige vogels van de wereld. In deze nieuwe “voorjaars-wijkkrant” staan weer de vaste rubrieken en verder o.a. een stuk over “100 jaar Le Sacre du Printemps”, een beroemd en berucht stuk van de Russische klassieke muziekcomponist Igor Stravinsky, over opnieuw graag verkeersdrempels op de Nieuwe Hollanderdijk, een actie van Christine Adema. De schijnwerper staat dit keer

gericht op Jellie van der Velde-Kiemel. En verder? Och, te mooi om op te noemen. In elk geval veel lees- en kijkgenoegen. Namens de redactie, Antoon Groenewoud.

April 2014

3

4

April 2014

Anne Holland

Dank, dank voor de aardige reacties die ik via de redactie ontving. Verheugd dat ik Leo Potloat wilde opvolgen en dat Driekus, als echte Hollanderwyker weer mee doet. Ook kreeg ik vragen over de oud-ambacht-timmerman, die ik inmiddels heb beantwoord. Het was half april, een maandag geloof ik: “Hee, Anne, dou hier oek?” Zo kwam Driekus de zaak van Paul Pasveer, Stip Stencilwerk, binnen. “Nou ja, mag ik?”, zei ik. ”Van mij wel beste man, blyf maar mooi zitten”, aldus Driekus.Het was de 2e keer, dat ik daar kwam. Ik moest namelijk nieuwe visitekaartjes hebben. Driekus zei, dat ie daar wel eens vaker komt. Hij zei nog: “Anne, as ik hier kom, dan is het krekt sò as bij de barbier, ons kent ons, en met nog een paar wykgenoten, kletsen we hier een bitsje, weest wel.” Ik had wel door, dat het best even gezellig was daar, zo gezegd, gemoedelijk en gastvrij. Driekus zei nog wel, dat ze, (ik bedoel, su) niet te lang bleven, want Paul en Jobs moesten hun taken wel op tijd voorelkaar brengen. Het was die middag prachtig weer, dus ik ging wel akkoord met Driekus’ voorstel, een praat-wandeling door onze buurt te maken.

Al lopend de Nieuwe Hollanderdijk af, vertelde ik Driekus, waar ik zoal met Paul over praatte. Eén onderwerp, zei ik, lag ons allebei wel: Vliegtuigen! “Ja, Driekus, hij zat dan echt op zijn praatstoel.” Alleen de vliegtuigen waar we over babbelden, waren wel erg verschillend. Hij houdt zich bezig met erg lawaaiige toestellen, dus F16’s, de JSF, waar hij, wat betreft de aanschaf door ons land erg op tegen is. “Trouwens, ik ook”, verduidelijkte ik Driekus. Mijn toestellen, waar ik ervaring mee heb, zijn bijna geruisloos. Zweefvliegtuigen. Ik heb zeker 6 jaar op Terlet gevlogen. Fantastisch man! Ik woonde toen in Arnhem en ging samen met een vrind daar naar toe. Ja, een mooie periode. “Dus”, zei Driekus,”jou gingen meer luchtfliegen dan luchtfietsen.” “Ja, dat laatste Driekus laat ik aan anderen over.” Ik kon Driekus wel overtuigen hoe geweldig het is om op thermiek te zweven. Als een grote meeuw door het luchtruim gaan. “Anne, ut liekt mij oek wel wat. Maar “thermiek”, wat stelt dat voor? Dat is wat nuver voor mij.” “Dat is niet zo moeilijk. Het is een omhoog-stijgende warme luchtstroom en die probeer je te zoeken en dan maak je er zolang mogelijk gebruik van, snap je.” Driekus had het door en zei nog: “Je komme dus nooit sonder “benzine”te zitten. Da’s wel mooi.”

April 2014

5

Tweewekelijks op dinsdagochtend Van 10.00 tot 11.00 uur WIJKSPREEKUUR POLITIE Voor heel HUIZUM - WEST Namens de drie samenwerkende Buurt Buurt– – Wijk Wijk--en Speeltuinverenigingen in Huizum - West in WIJKGEBOUW Gerard Dou GERARD DOUSTRAAT 23 23--A Tel. 058 - 213 31 36 [email protected]

Pedicurepraktijk Marian Relleke Voor een complete voetverzorging Op afspraak ook bij u thuis. Ingroeiende nagels, eelt, likdoorns, schimmel (mycose) nagels, afsluiting van behandeling met voetmassage.

Lid Provoet.

Frans van Mierisstraat53 Leeuwarden Tel: (058) 2136338 Mob: 06-22121339

6

April 2014

Inmiddels liepen we al zowat bij de Jumbo. De meesten die wij tegenkwamen, herkenden Driekus wel. “Hoe is’t ju ?”, was het dan. Omdat ze mij niet kenden, stelde Driekus mij aan drie wijkgenoten voor. “Oh, binne jo de nije skriuwer in us bladsje.” Dat kon ik niet ontkennen. Een ander zei: “Nou, mantsje, jou mutte nou wel gauw in ut Luwadders skrywen gaan. Dat is hadstikke leuk.” Efijn, dat was dat. In de Jumbo hebben we allebei even een “op-kik-drankje” genoten. “Maar Anne, must hore, mijn buurman is gister oek in ut ziekenhuis opnomen. Hij kreeg ut benauwd en zyn rechterarm deed wat seer. Su denke ’n had-aanvaltsje.” “Hoe is het nou met hem?” “Wat ik weet, lykt ut wel goed te gaan,” sei Driekus “Hewwe jou ut blad van Elkien oek al lezen? Want daar skrywe su oek over de tunen in de “huur-sector”. De hagen magge maar ongeveer 75 cm hoog wudde. Nou die van mij is wel 150 hoog. Ik wacht ut wel af. Trouwes, ik vien een meter hoog oek wel oké. Dan sluut je je niet helemaal af van de Hollanderwyk-gemeenskap. Wat vienst dou? ” “Driekus, Ik geef Elkien wel gelijk. Het wordt zo’n afgesloten toestand. Onze haag is ongeveer 120 cm en zo laat ik hem ook.” “Maar nog wat, Anne. Ik hew nog niks van dij hoort over een leuk

praatje met een oud-ambachts-figuur uut oanze wyk, hoe sit dat? ”, vroeg Driekus nogal indringend. “Dat zit zo, ik had al een afspraak, maar die man belde steeds weer af. Dus dat werd niets. Ik stel het maar uit tot de volgende keer.” “Oké, Anne. Dou hest wel sien, dat dur weer knap werk daan is in oanze buurt? Eind februari en maart waren timmerman Groen uut Leeuwadden en Nijenhuis fan de Troelstraweg druk met reperaties bezig. Sò houwe we de wyk in orde.” “Driekus, ik heb de auto’s zien staan. Het klopt.” Aangekomen bij de toekomstige broodjeszaak, zei ik, dat we maar weer huiswaarts moesten. Driekus, die wel wat moe leek, vond het prima. Zo eindigde deze prettige ontmoeting. Beste mensen, dit was het weer. Anne Holland

April 2014

Het toestel waar ik in vloog

7

8

April 2014

Kinder carnaval Een tijdje geleden, op 2 maart om precies te zijn, liep ik met mijn fotocamera naar het Hollanderhuuske. In het Hollanderhuuske werd namenlijk carnaval gevierd. U zult nu misschien denken, carnaval?? Dat is toch iets wat alleen in het zuiden is? Niets is minder waar! In onze eigen wijk kunnen ze er ook wat van. Toen ik bij ons Huuske aan kwam, zag ik allemaal kinderen prachtig verkleed: heksen, elfjes politiemannen, prinsessen, bouwvakkers en een hele grote piraat, die verdacht veel op Gerda van Houten leeek.

De zaal was gezellig versierd en er werd actief gedanst! Ze wilden gezellig met zijn allen op de foto voor een mooie groepsfoto (zie achterkant van deze krant.) Dus allemaal naar Buiten! (buitenlicht is wel zo mooi op een foto.) Na het fotograferen werden er leuke spelletjes gedaan. Hierbij was Anna-Maria koekoe favoriet! Ook stond er een tafel vol met allerlei lekkers. Dus al met al een hele gezellige middag! Lusanne Woltjer

√ Geen bemiddelings-of begeleidingskosten √ Alleen afgenomen opvang-uren betalen. √ Goede voorlichting en duidelijke werkwijze √ Toegankelijk en kleinschalig Meer informatie? Inschrijven? Kennismaken? Bel: Of mail:

www.gastouderbureauCoCo.nl Janetta Postma 06-25516619 Els Staal 06-25514074 [email protected]

Gastouderbureau CoCo is een erkend gastouderbureau (een flexibele en kleinschalige vorm van kinderopvang, in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland.

April 2014

9

Administratiekantoor  Amellets  

Voor  uw  belastingaangiftes,  zakelijke  boekhouding  en  budgetadvies   Telefoon:  058-­‐2131872   Wijnhornsterstraat  124   www.geld-­‐over.nl  

10

April 2014

Wie bouwt een huiszwaluwtil?

Van de Vogelwerkgroep “Hollanderwijk” Als Vogelwerkgroep hebben wij het ideaal, om in de buurt van onze wijk een HUISZWALUW-TIL te realiseren. Daar kunnen dan ook nog Huiszwaluwen gaan nestelen. Het punt is echter, dat het laten maken van zo’n ding, zeker €4000,- tot €5000,- gaat kosten! Dat geld is er echter niet. Maar wij denken aan één of meer buurtbewoners, die zo handig zijn, dat we met minimale kosten een Huiszwaluw-til kunnen maken. Wie, wie voelt er voor, om deze klus aan te pakken? Het uiteindelijke resultaat zal niet alleen de bouwers plezieren als blijkt dat de zwaluwen de til gaan bewonen, maar ook veel wijkbewoners! We hebben uitgebreide informatie over dit onderwerp, voor nadere informatie wat de techniek betreft. Nogmaals: we zoeken dus een paar erg handige klussers. Aanmelden bij Antoon Groenewoud, tel,: 058-2165771 of Meinte Boersma, tel.: 058-2136094. Bij voorbaat hartelijk dank! Antoon Groenewoud

April 2014

11

2013-Het jubileumjaar van Le Sacre du Printemps Op 29 mei 2013 was het precies 100 jaar geleden dat een van de meest roemruchte premières uit de geschiedenis van de Westerse klassieke muziek plaatsvond. Het gaat hier om de balletmuziek van de Rus Igor Stravinsky, die zo nieuw en verontrustend werd gevonden door een groot deel van het publiek in het Parijse Théátre des Champs Elysées, dat er onlusten in het publiek uitbraken tussen voorstanders van de sterk ritmische muziek en de tegenstanders ervan, waaronder veel adelijke personen. De politie kwam eraan te pas en een van de gevolgen van het rumoer was dat deze compositie al snel een enorme populariteit vergaarde en die daarna ook nooit meer heeft verloren. Tegenwoordig geldt het stukals een moderne klassieker. Stravinsky wilde met zijn Lenteoffer-ballet, zoals de compositie in ons taalgebied

12

ook wel wordt genoemd, een heidens tafereel uitbeelden waarin een tot offer gewijde maagd zich dood danst zodat de lente kan beginnen. Hij deed dat dus met muziek waarin het ritmische element belangrijker werd geacht door hem dan de melodie, hetgeen de gewoonte was bij dergelijke muziek. In sommige passage van de partituur gaat er een oerkracht van de muziek uit, die door tegenstanders als barbaars werd getypeerd. In de choreografie, -van superdanser Nijinsky(op de foto met componist Stravinsky) , werden klanken vertaald in bewegingen van “oermensen”, die het wrange gevecht van de lentegroei, de panische angst van het opborrelen van het levenssap verbeeldden met hun lijf. Ook dat was het grootste deel van de toeschouwers op de genoemde datum in het beschreven theater niet gewend. Nee, zijt kregen ook rauwe en primitieve danspatronen te zien, acrobatische sprongen, ingedraaide beenposities, voorover gebogen rompen, de handen tot vuisten gebald en voeten die naar binnen waren gedraaid. Geen idyllische

April 2014

kost, waarbij het zoet toeven en wegdromen is (zie onderaan voor 2 foto’s van de dansers).

dat in combinatie met de soms hoekige ritmiek, geeft de muziek haar ‘barbaarse’ geluid.

Le Sacre voor orkest Ondergetekende is in bezit van twee verschillende versies van dit meesterwerk. De eerste is een opname van het Philharmonic Symphony Orchestra of New York met Igor Stravinsky zelf op de bok. Het derde stuk op deze cd is Le Sacre en dat is opgenomen in 1940. Orchestrale muziek is de meest grootschalige muzieksoort die de Westerse Klassieke muziek kent. Iets van een heel andere orde dan een soloconcert voor viool, een strijkkwartet of een l ied met pianobegeleiding. In dit geval moet het orkest kunnen bulderen om de ontluikende krachten van de lente te kunnen verklanken, die door middel van dans door de dansers en danseressen worden vertaald in lichaamsbewegingen. Maar het orkest moet ook heel subtiel en fijntjes kunnen spelen. De Sacre is een gevarieerd werk met veel invloeden uit de Russische volksmuziek. Regelmatig zwelt het volume aan en

Er komen veel dansen voor in het stuk en ik moet zeggen dat de suggestieve kracht van de muziek groot is. Anders gezegd: ik als luisteraar kan me goed voorstellen zonder het ballet te zien dat het hier om ontmoetingen van jonge dansers gaat, die met het oordeel van de wijzen van de

April 2014

13

stam worden geconfronteerd en die dan uiteindelijk een meisje uitkiezen om zich dood te laten dansen. De muziek is ook meer expressief dan harmonieus, laat staan liefelijk. Sommige passages zijn opzwepend en broeierig. Le Sacre voor twee piano’s De tweede versie van deze Russische compositie is de uitvoering van The rite of Spring (zo luidt de Engelse titel van Le Sacre) door twee pianisten op twee vleugels. Deze opname van de pianisten Benjamin Frith en Peter Hill stamt uit 1995 en is eveneens op het NAXOSlabel uitgegeven. Ook op deze cd staan andere werken van de componist, maar de beruchte en beroemde compositie is de hoofdmoot op beide genoemde cd’s. Deze klassieker kent trouwens twee delen, teweten deel 1 De adoratie van de aarde en deel 2 het Offer. Uit het boekje bij deze cd valt op te maken dat Stravinsky deze versie schreef om samen met zijn zoon, ook een verdienstelijk pianist, de muziekscore beter te kunnen beoordelen. In de Klassieke muziekwereld wordt veelal de piano of vleugel gebruikt bij het componeren, omdat het op geen ander instrument (behalve het orgel) mogelijk is tegelijkertijd zoveel verschillende klanken te spelen. Daarnaast is het tevens zo dat muzikanten enorm veel power uit een piano kunnen halen, waardoorzeker met een score voor 2 piano’s het massieve karakter van een groot orkest 14

geluid kan worden benaderd. Deze versie is natuurlijk soberder dan de orchestrale uitvoering. Geen fraaie fluitgeluidjes uit een dwarsfluit of een piccolo, geen brassgeluiden uit trompetten en/of trombones. De orkestversie is rijker, want gevarieerder en meer contrastrijk, maar de soberheid van de twee piano’s geeft een elementaire indruk van de structuren in het werk. Zoals een kleurenfoto van een scene of familietafereel de mooie kleding of de saaie buitenmuur in bruin laat zien en de zwart-witopname scherp laat zien of er veel zonlicht in het tafereel plaatsvond en of er veel grote en kleine mensen op de foto stonden. Zowel de piano’s als het orkest bulderen er regelmatig op los in hun hoekige akkoorden. In het orkest werken dan vooral de contrabassen en de celli hard, terwijl de twee pianisten op dezelfde momenten in de partituur hun arm- en handspieren moeten aanspannen. Mijn voorkeur gaat uit naar de orkestversie, maar is dat niet normaal? Tientallen muzikanten met een groot aantal verschillende instrumenten kunnen veel meer dan twee pianisten. Maar in beide gevallen staat de muziek als een huis en dat hebben we dan toch maar aan meneer Stravinsky te danken. Dus opent uw oren desgewenst voor Le Sacre du Printemps uit 1913. Frank Roffel

April 2014

In de Schijnwerper:

Jellie van der Velde-Kiemel

Jellie van der Velde-Kiemel is geen onbekende voor velen in de Hollanderwijk. Ze woonde met haar man Jaap op de Nieuwe Hollanderdijk, later in de Wassenberghstraat om tenslotte neer te strijken in de Smidsbuurt. We besloten haar te interviewen omdat haar familie vorig jaar november met de komst van een mannelijke tweeling een 5e generatie aan de stamboom kreeg. Jellie is een vriendelijke en rustige vrouw, die niet van koude drukte houdt en zichzelf prima kan vermaken. Haar man Jaap is net vier jaar geleden overleden na jarenlang te hebben geworsteld met de

ziekte van Parkinson. Maar gelukkig heeft ze haar kinderen nog, twee dochters waarvan er een in de Aert van der Neerstraat woont met twee jongens en haar man en de andere dochter woont in Brabant en die heeft naast-een echtgenoot-3 kinderen. De kleinkinderen zijn allemaal van het mannelijke geslacht en ook de 5e generatie-aanwas is van de mannelijke soort. Jellie’s moeder is 101 jaar oud en woont in een verzorgingsflat. Jarenlang heeft deze vrouw op de Mendelssohnstraat gewoond, waar ook haar 4 kinderen zijn geboren. Onze hoofdpersoon gaat elke week trouw naar haar moeder toe. Ze doet dat met liefde want ze is een echt ‘n familiemens. Haar vader werkte vroeger bij de Leeuwarder Papierwaren Fabriek en later 32 jaar bij het Friesch Dagblad als rotatiedrukker. Hoewel de familie gelovig was en verschillende kerken bezocht in haar volwassen leven, was het geen stijve boel bij de Kiemels. De kinderen mochten op sport, als het maar niet op zondag was en zaterdag en zondag werden er bij het traporgel psalmen gezongen. Jellie mocht op orgelles maar dat wilde ze niet. Omdat haar moeder geen geweldige gezondheid had ging Jellie niet naar de middelbare school. In plaats daarvan hielp ze haar moeder in de huishouding. Daarnaast kreeg ze enkele werkhuizen

April 2014

15

waar ze zich verdienstelijk maakte. Wel nam ze naailes, waardoor de naaimachine uiteindelijk weinig geheimen voor haar inhoudt. Examen deed ze helemaal in Eindhoven en dat was niet alleen een hele reis maar ook een groot avontuur. Ze herinnert zich ook nog hoe mooi ze koninginnedag altijd vond. De optochten waarbij ze trots met een mooie sjerp om haar nek en middel meeliep; mooi was dat. Op haar 17e(ze is van 1935) ontmoet ze haar man Jaap. Die werkte in de Beschuitfabriek in Hallum en woonde in Marrum. Hij verplaatste zich per bus of fiets en kwam meestal per fiets naar zijn vriendin in Leeuwarden. Pas veel later is het voor hem en zijn vrouw mogelijk geweest een auto aan te schaffen. Maar Jaap komt uit een gereformeerd gezin, terwijl Jellie’s ouders van hervormde

snit zijn. Maar dat was geen echt obstakel. In 1956 verloven ze zich en 3 jaren later wordt hun huwelijk voor de burgelijke stand en kerkelijk ingezegend. Twee dochters verrijken het gezin en die groeiden in goede gezondheid op. Tegenwoordig komt de dochter uit Leeuwarden wekelijks op bezoek en Jellie gaat zelf ook naar de Aert van der Neerstraat voor tegenbezoekjes. Een ander vast punt op de weekagenda is het bezoeken van een vriendin in Stiens. Om 09.00 uur stapt ze elke dinsdag op de bus en ’s avonds om dezelfde tijd pakt ze de bus terug weer. Ze doet het al 16 jaar en elke dinsdag zwemmen de dames. Gezellig hoor! Niet onvermeld mag blijven dat Jellie gek is op pauwen. Ze weet nog precies hoe dat kwam. Vroeger –in haar jonge jaren-kwam ze wel in de Prinsentuin en daar liepen pauwen. Dat vond ze zo indrukwekkend dat ze pauwenveren begon te verzamelen. En nu heeft ze overal pauwenveren in haar smaakvol ingerichte woning op twee hoog, daarnaast plakboeken vol kaarten met pauwen erop. Verder heeft ze ook punky nog, een pauw met een enorme wilde bruine haardos, die we op de foto hebben gezet (zie de foto). We hebben het ook nog

vijf generaties 16

April 2014

over het bezoeken van de Kurioskerk. Het geloof is belangrijk voor Jellie die met regelmaat in het kerkgebouw aan de Julianalaan te vinden is. Ze heeft ook meegedaan aan de succesvolle musical Ester. Ze zong in het koor en dat was een machtige ervaring Dan tot slot nog wat over de wellicht belangrijkste foto bij dit stuk: de foto van de 5 generaties van der Velde. Daarop zien we rechts mevrouw Ruudtje Kiemel-de Vries (101 jaar oud), daarnaast de twee kinderen van Jelte Visser -Tijn en Luuk-, een

achter-kleinkind van mevrouw Kiemelvan der Velde. Jelte, die 30 jaren oud is, is een zoon van Ruudtje van der Velde, 52 jaren oud en kleinkind van mevrouw Kiemel van der Velde. En dan is mevrouw Jellie Kiemel van der Velde (77 jaren oud) dochter van mevrouw Kiemel –van der Velde en moeder van Ruudtje van der Velde. De foto is gemaakt door Toon van der Velden en komt uit het Friesch Dagblad. Frank Roffel.

April 2014

17

18

April 2014

Natuur in de wijk Was er wel wat te beleven? Zeker-teweten! Daarom deze keer over: na de heel bijzondere winter, de erg vroege lente, over de Zomereik en de Eik in ruimere zin en ook over twee dode vogels in onze buurt. Vroege Lente “Het kan verkeren”, zei Bredero. De ene lente is de andere niet! Vorig jaar eerst hoge temperaturen, toen een vorstperiode er over heen. Dit voorjaar is ook bijzonder uniek na een heel aparte winter zonder sneeuw en overdag geen vriezend weer! Ja, dit voorjaar had haast! Zeker zo’n 25 dagen kwam de natuur eerder “los”! Op 2 maart stonden duizenden krokussen op het Zuiderplein al in bloei. Een koolmeesje confronteerde ons ook met het feit, dat de LENTE was aangebroken: d-ie haalde een bosje hondenhaar uit een netje in onze appelboom. Met andere woorden: zij (of hij) was druk bezig met nestelen; al op 22 februari. Als op z’n vroegst normaal de eerste jonge meesjes uitvliegen (begin-april) dan was deze mees meer dan 4 weken voor op het “schema”. Toch wél bijzonder. Nou, en dan in diezelfde maand vrijende Turkse tortels. Kortom, ook hier bevestigden uitzonderingen de regel! Vogelvriendelijkheid Behalve bovenstaande lente-signalen,

lieten ook zingende vogels blijken, dat de tijd rijp was om actief te worden. Zo hoorde ik de Merels, Zanglijsters, Koolen Pimpelmees en de Heggemus zingen. Elk voorjaar hoop ik weer, dat sommige soorten, zoals de Heggemus, hier gaan broeden. Maar het kan zijn, dat onze tuinen en de omgeving (nog) niet aan de eisen voldoen. Daarbij spelen de katten ook een rol! Want veiligheid is ook van groot belang. Wel kunnen we onze tuintjes vogelvriendelijker maken, ondanks de veelal beperkte vierkante meters. Wat meer struiken planten die insecten aantrekken (dus voedsel voor sommige vogels) en in de herfst besjes dragen, kan helpen vogels te lokken. Om zich snel veilig te stellen, kan een struik met doorns (b.v. een meidoorn of berberis) heel nuttig zijn. De vogels wat blijven voeren en ze de gelegenheid te geven om te drinken en te baden (met een ondiepe schaal) zal zeker kunnen bijdragen aan de vogelstand in onze wijk. Eiken Nu ik het ook over tuinen heb, wil ik graag reageren op het stukje in onze vorige wijkkrant (blz. 13), waarin melding werd gemaakt van het planten van een Zomereik in het gemeentelijk gazon aan de Wijnhornsterstraat t.o. de no’s 12 en 14. Er werden een paar vragen gesteld,

April 2014

19

die het waard zijn te beantwoorden met nog wat extra “eik-achtige” informatie. Over het aantal soorten eiken kan ik kort zijn. Dat zijn er wereldwijd ongeveer 450 stuks. In ons land zijn er maar 2 inheems: de Zomereik en de Wintereik. Vanaf 1825 is de Amerikaanse eik ook een Europese soort geworden, maar die laat ik nu buiten beschouwing. De Eikenboom is niet “zomaar” een boom! Hij wordt zelfs de koning der bomen genoemd! De boom was heilig en had binnen ’t recht veel betekenis. Wat dát allemaal betreft, zou ik de halve wijkkrant kunnen vullen met erg-langgeleden-verhalen en mythen en sagen. Ik zal proberen mij daarbij te beperken. Maar eerst wil ik even de verschillen tussen de Zomereik en de Wintereik vermelden, wat toch wel interessant is, lijkt mij. Beide soorten hebben, om in de grond te beginnen, een stevig wortelstelsel, dat bijna altijd voorkomt, dat ze omwaaien. Dan boven de aarde: de stam van de Zomereik blijft vrij kort. Eerst wat gladde schors, later met diepe groeven. De stam van de Wintereik is langer en (later) wat minder diep gegroefd dan de Zomereik. Vervolgens het meest omvangrijke deel van de bomen, de kroon, die bij de Zomereik breed en vrij open uitgroeit, zodat er onder de boom ook nog planten kunnen floreren. De takken van deze eik zijn erg kronkelig. De takken van de Wintereik groeien meer omhoog en minder in een grillige vorm.De details! De 20

bladeren van de Zomereik hebben bijna geen steel, maar aan de basis 2 kleine “oortjes”. De eikels (pas jaren later) bezitten wel stelen. Bij de Wintereik is het precies andersom: blad lang gesteeld en de eikels nagenoeg niet voorzien van een steeltje. Al die takken, bladeren, eikels en natuurlijk in het voorjaar de slingers van mannelijke katjes en aan de jonge twijgen de vrouwelijke bloempjes, vormen de kroon. Ik heb niet de illusie, dat ik ooit eens lekker in de schaduw van de breed uitgegroeide kroon van “onze” boom kan zitten…Dan zal ik zeker de 110 jaar moeten halen…… In een plantenboek uit 1923 staat: “Een eikenkroon is de beloning van heldenmoed en burgerdeugd.” (Met “onze” eik geldt dat voor de gemeente….) Een ander verschil tussen de beide soorten is de hoogte. De Zomereik wordt maximaal 35 meter en de Wintereik 40 meter. Als de “Hollanderwijk-Zomereik” zo oud wordt als veel van zijn soortgenoten, dan kunnen ongeveer 20 generaties Hollanderwijkers van deze boom genieten! Ze worden nl. wel 400-500 jaar oud. Sommigen halen meer dan 800 jaar!! Over andere getallen gesproken: zo’n 2000 jaar geleden waren het Germanen, die in de buurt van Vlodrop (onder Roermond) onder eikenbomen belangrijke vergaderingen hielden. Ik denk wèl bij droog weer.

April 2014

heidsbrenger. (Ik hoop niet dat ze teleurgesteld werden.) Tenslotte, ook vroeger, stond een oeroude E ikenboom in de rechtskuil bij Allardsoog. Onder die boom werd recht gesproken (Misschien wel Friese rechters). Tot zover denk ik, dat ik de Eik voldoende “recht” gedaan heb.

Zomereik van ongeveer 65 jaar. foto FR De Esten en de Finnen waren er vroeger van overtuigd, dat de Eik de zon en de maan verduisterde met een magische kracht. Dan nog wat oude volkswijsheid, b.v. het rijmpje: “Eiken moet je wijken, beuken moet je zoeken.” Dit duidt op de grotere kans dat de bliksem in een Eik slaat, dan in een Beuk. (Ik neem bij onweer onder geen enkele boom enig risico !) Bij de Romeinen was de Eik een gewijde boom. Die was voor hun de vruchtbaar-

Pech-vogels! In onze wijk waren er ook weer enkele pechvogels. Het waren een Houtsnip en een Huismus. In de Hollanderstraat had een Houtsnip zich doodgevlogen, mogelijk tegen een raam. De vogel werd door Alies Schuurmans op 30 januari gevonden. Het was een prachtig exemplaar en iets gewond. Jammer. Fijn dat Evelien Schweitzer op 2 maart j.l. de Huismussen achter huis voerde, maar…..terwijl zij de eterij observeerde, schrok ze nogal! Er plofte een grote vogel op het groepje mussen en één daarvan bleef onder de klauwen van de Sperwer! De mus werd ter plekke geplukt en verorberd! Een sneue zaak, maar wèl puur natuur.

April 2014

21

Na dit, min of meer hectische gebeuren in onze vogelwereld, kunnen we weer gaan genieten van het voorjaar-2014, een voorjaar dat zeker al omstreeks eind februari begon! Eind februari en begin maart kwamen de Elzenkatjes al tevoorschijn. Zo zullen heel wat bomen en struiken in plaats van medio-april stellig eind-maart al begonnen zijn met blad-ontplooiing. Wat de vogels betreft, denk ik wel, dat bijvoorbeeld bij de Merels en Koolmezen, begin-april de eerste Een remmende sperwer vlak boven de prooi2 jongen uit het ei komen! Ook wat de insecHet was niet het eerste “bezoek” dat een ten betreft, waaronder Sperwer aan onze buurt deed. Vorig jaar de vlinders, zullen we merken, dat deze werd deze vleeseter ook wel gezien. Een “spring” een week of 3,4 eerder is gepaar keer deed de Sperwer ook pogingen start. Om met de woorden van drs. Fop om mussen te pakken in de tuin van Attie I. Brouwer te besluiten, die ze aan het en Arie Efdé / Spek, op de hoek aan de slot van zijn natuurpraatjes bij OmroepWijnhornsterstraat. Dat gebeurde in ja- Noord uitsprak: “Alles wat leeft en groeit, nuari j.l. De Huismussen vlogen in paniek en ons altijd weer boeit”. tegen de ramen. De roofvogel greep die keren mis. (Andere meldingen over een Sperwer hoor ik graag; alvast dank.) 19 maart 2014 22

April 2014

Christine Adema wil verkeersdrempels terug op de Nieuwe Hollanderdijk Begin maart verschenen drie zogeheten Victor Veilig-poppetjes in het straatbeeld van twee straten in onze buurt. Een initiatief van Christine Adema, die zo hoopt dat de autobestuurders die in de wijk rijden zich realiseren dat ze niet harder dan 15 km per uur mogen rijden omdat de wijk een woonerf is en dus de spelende kinderen en voetgangers vrij baan mogen hebben. 15 km is nl. de toegestane snelheid in een woonerfgebied, maar Christine sprak tijdens ons gesprek hierover regelmatig de vrees uit dat de meeste van de bewoners hier dat niet weten. Een vrees die ook klopte, want ze heeft meerdere mensen er al op geattendeerd. Tot het moment waarmee ze in samenwerking met en met steun van het wijkpanel Huizum-West de poppetjes plaatste had ze al eerder actie ondernomen. Door de vervanging van de riolen en daarmee gepaard gaande herinrichting van onze buurt 3 jaar geleden, is de situatie op de Nieuwe Hollanderdijk verslechterd. Daarvoor waren er verkeersdrempels en moesten de auto’s slalommend door de straat. Toen Christine aan de Gemeente vroeg of de situatie niet aangepast kan worden, kreeg ze nul op rekest. De gemeente- ambtenaren

Het Victor Veiligpoppetje op de Nieuwe Hollanderdijk vlakbij drukkerij STIP redeneerden dat er een uitgebreide inspraakprocedure vooraf was gegaan aan de daadwerkelijke verandering in het straatbeeld en dat ze daarom zelf maar de buurtbewoners moest aanspreken op hun rijgedrag. Dat doet ze wel maar dat helpt niet genoeg. Ze bood nog aan om met subsidie van de gemeente bloembakken te plaatsen in het straatbeeld, maar ook dat lukte niet. Bij het wijkpanel vond ze meer ge-

April 2014

23

hoor en dat leidde tot de Victor-Veilig actie. Niet alleen zij vindt de straat een racebaan geworden, maar vrijwel iedereen in haar directe omgeving. Ze heeft ook sterk het vermoeden dat de bewoners tijdens de bespreking van de door de gemeente voorgestelde nieuwe inrichting zich onvoldoende hebben gerealiseerd wat de nieuwe situatie zou kunnen betekenen. Deze straat zou nl. optisch veiliger worden gemaakt. O.a. de aanleg van brede goten moesten dit effect bewerkstelligen. Maar nu de drempels zijn weggehaald en de uithammen zijn weggehaald is de situatie verre van

24

ideaal. Christine vraagt zich dan ook vaak af of er eerst een jong kind verwond of zelfs dodelijk geraakt moet worden voordat de situatie verbeterd kan worden. Zelfs een dode kat is al teveel. Ook de bestuurders van de auto’s van de nutsbedrijven rijden veel te hard en daar is bij protest wel begrip voor, maar er verandert weinig. Ze vindt ook dat buurtbewoners hun gasten of familieleden erop moeten attenderen dat de maximumsnelheid 15 km per uur is. Maar het liefst heeft ze de oude drempels terug. Frank Roffel

April 2014

de Kurioskerk Paasfeest 2014 Paasfeest, het feest van de opstanding van Jezus, vieren we op 20 april 2014 om 9.30 uur in de Kurioskerk. Met ds. Jansen, zanggroep Spirit!, trompetti   st Marianne van der Heide en organist Peter van der Zwaag. Het belooft een groot feest te worden. In de stille week daarvoor bereiden we ons voor op dit geweldige feest. Dat doen we op Witte Donderdag (17 april/19.30 uur) met een Avondmaalsviering en ook op Goede Vrijdag (18 april/19.30 uur). Dan zal het Christelijk Leeuwarder Mannenkoor een indrukwekkende Passiestonde uitvoeren. Van harte welkom in de Kurioskerk, Julianalaan 38!

Koffiedrinken in de Kurioskerk Elke laatste woensdagochtend van de maand (behalve de zomermaanden juli en augustus) is er in de Kurioskerk gezellig koffiedrinken voor iedereen. Leuke ‘bijkomstigheid’ is dat er dan ook kleine

reparaties kunnen worden uitgevoerd. Zo is iemand met een naaimachine aanwezig. Ook goed om te weten is dat we bezig zijn met het opzetten van een kleine bibliotheek. Verder kun-   nen spelletjes worden gedaan en kan er gewoon gezellig worden gepraat. Dus: Elke laatste woensdagochtend van de maand (van 10.00 – 11.30 uur), koffiedrinken in de Kurioskerk, Julianalaan 38!

Kindermiddag in de Kurioskerk Ook op donderdagmiddag 1 mei (van 14.30 – 16.30 uur) zijn alle kinderen van 4 t/m 12 jaar weer van harte welkom in de Kurioskerk (Julianalaan 38). Het is altijd een vrolijke boel tijdens deze kindermiddagen. Natuurlijk vertellen we een prachtig verhaal uit de Bijbel, is er iets lekkers, knutselen we of doen we spelletjes. Elke keer wat anders. Kom gewoon eens kijken en neem je vriendje of vriendinnetje mee!

April 2014

 

25

De hollanderwijkkrant wenst u vrolijke paasdagen!

26

April 2014

April 2014

27

Nieuw in de Hollanderwijk: De familie Haarsma Tijdens een collecte een maand geleden stuitte ik op de familie Haarsma die neergestreken is in de Simon de Vliegerstraat. Wie zijn deze nieuwe Leeuwarders? Moeder Linda, 35 jaar, speelt gitaar en keyboard en is werkzaam als ergotherapeut in een instelling van Revalidatie Friesland in Beetsterzwaag. Haar echtgenoot is Herman, afgestudeerd HBO-theoloog, maar al snel na zijn studie werkzaam als taxichauffeur. Nu is hij in een kerk in Leeuwarden actief en hij hoopt zijn activiteiten daarvoor uit te kunnen breiden. Herman is 37 jaren oud. Hun oudste kind heet David die 8 jaar oud is, gevolgd door Joas van 6 jaren oud. Die was tijdens het gesprek niet aanwezig en staat dus niet op de foto. De Haarma’s hebben ook nog een dochter , Eline, die 4 jaren oud is en die kan al behoorlijk 28

van zich af bijten. Deze mensen zijn in Friesland gaan wonen om dichter bij de familie te wonen, die vooral uit Dokkum komt. Herman probeert ook hier als taxichauffeur aan de bak te komen, maar er is hier minder werk dan in Deventer. Ze wonen hier nog maar net en ze gaan zich eerst eens rustig op de omgeving en de mogelijkheden van de buurtvereniging oriënteren. We wensen ze een goede tijd toe. Frank Roffel

vlnr.: Herman, Eline, Linda en David Haarsma achter hun huis.

April 2014

De wonderlijke belevenissen van een uitleen-boek (2) Inmiddels waren er twee weken verstreken. Hoewel er wel wat nieuwsgierige mensen voorbij waren gekomen, was er tot nu toe niemand geweest, die belangstelling voor mij had getoond. Ach, ik beschouwde deze stilte maar als een welverdiende rust na al dat gereis van het ene naar het andere magazijn afgelopen tijd. Had uiteindelijk sinds het moment dat ik van de pers was gerold ook nog geen echte ‘vakantie’ gehad. Terwijl voor mij het moment net aangebroken was, dat ik inmiddels meer dan drie weken ‘werkeloos’ in de boekenstelling van de Bibliotheek had gestaan,en ik aan mezelf was gaan twijfelen, of ik hier ooit weer vandaan zou komen, bleef tot mijn blijde verrassing iemand ter hoogte van mijn plaats staan. Zo te zien was het een vrouw, die na enig heen en weer geloop, mij met haar slanke handen vastpakte en mij van mijn plaats trok. Haar handen voelden warm aan, toen ik omgekeerd werd, en zij de tekst op de achterflap van mij las. Zou het dan nu toch echt gebeuren? Mijn beide kaften werden van elkaar gehaald, en de vrouw bladerde met een aandachtige blik

door mij heen, hetgeen bij mij een aangename siddering teweeg bracht. Nadat ik nogmaals door haar van alle zijden bekeken was, nam ze mij zowaar onder haar arm mee, op weg naar de uitleenbalie. Mijn dag kon niet meer stuk! Na het benodigde stempel te hebben ontvangen, werd ik liefdevol in een mooie leren schoudertas gestopt. Ik had het rijk alleen, aangezien er verder niets in de tas zat. Mijn ‘boekenhart’ begon sneller te kloppen. Waar zou ik nu terecht komen? Wie was deze vrouw, en waar woonde zij? Hoe lang zou ik bij haar mogen blijven? Opnieuw moest ik aan de woorden van de filosoof Kant denken, die zich afvroeg: ‘Wat kan ik doen’? Nou, ik in ieder geval niks op dat moment. Ik moest maar afwachten, hetgeen niet zonder spanning ging . Nadat de onbekende vrouw de bibliotheek had verlaten, volgde er een korte wandeling naar een groot plein, waar haar auto geparkeerd stond. Voorzichtig werd de schoudertas met mij erin, naast haar op de stoel in

April 2014

29

illustratie: Lusanne Woltjer 30

April 2014

de auto gezet. Voor mijn gevoel volgde een lange rit met de auto, die, dan weer stopte en vervolgens weer optrok. Ik werd er zelfs een beetje draaierig van. Ik was daarom ook blij, toen de auto stopte, en de schoudertas met mij daarin uit de auto werd gehaald. Met een zwierige beweging kwam ik op de rug van de vrouw terecht, die vervolgens huppelend op weg naar haar woning gingf Ik hoopte alleen, dat zij mij goed zou behandelen! Ik had inmiddels in de bibliotheek namelijk verhalen van andere boeken gehoord, die tijdens hun verblijf elders niet bepaald zachtzinnig behandeld waren en met pijnlijke ezelsoren terug waren gebracht. Brrr, ik moet er niet aan denken. Een ander boek had mij zelfs verteld, dat hij een paar maal op de grond was gesmeten, en daar harthandig terecht gekomen was. Het was een mooie klassiek ingerichte kamer. Met vreugde ontdekte ik een grote bordeauxrode houten boekenwand, gevuld met honderden boeken, die er allemaal goed verzorgd uitzagen. Dit was tenminste een echte boekenkast, in plaats van zo’n metalen kast waar ik in de Bibliotheek is stond. Nadat ik met veel liefde uit de leren tas was gehaald, kwam ik op een met stof beklede kruk naast haar stoel te liggen. Er lagen meer boeken, die het waarschijnlijk niet aardig vonden, dat ik bo-

venop hen kwam te liggen? Blijkbaar waren zij al gelezen, of waren nog bezig gelezen te worden? De avond viel, en er gebeurde niets. Inmiddels had ik de omgeving wat verkend, en was het mij op een gegeven moment duidelijk waarom ik zo warm was. Ongeveer drie meter voor mij brandde een groot vuur tegen de muur. Een vlammenzee likten aan brokken hout, die met regelmaat door de vrouw vanuit een korf op het vuur werden gegooid. Het was voor mij wel even wennen om in plaats van in de boekenkast te staan, nu op een kruk naast een fraai beklede stoel te moeten liggen. De vrouw, Sofie genaamd, -ik had haar, haar naam horen uitspreken toen zij de telefoon had opgenomen-, zat, gekleed in een fraai donkerrood huispak in haar stoel diverse tijdschriften door te bladeren, welke na lezing in een rieten mand werden gelegd. Het was inmiddels al laat geworden, toen Sofie op diverse plaatsen lampen begon te doven.’ Zou ik hier de nacht door moeten brengen’, vroeg ik mij af? Ook het vuur bij de muur doofde langzaam, en het werd daardoor wat frisser in het vertrek, wat ik niet erg vond. Nadat ook de laatste lamp in de kamer gedoofd was, zag ik Sofie op mij afkomen. Zij pakte mij van het krukje waar ik nog steeds lag, en liep met mij onder haar arm de kamer uit, een trap op.

April 2014

31

Ik kwam in een mooie kamer terecht, waar een keurig opgemaakt bed stond. Vervolgens werd ik op een soort van kastje gelegd wat naast het fraaie hardhouten bed stond. Een sierlijk lampje met stoffen kapje straalde een vrolijk licht uit. Vol verwachting wachtte ik met spanning de gebeurtenissen af, die er zouden komen. Ergens hoorde ik water stromen, deuren dichtslaan, en ja hoor, daar kwam Sofie de kamer weer in. Een week later. Het is inmiddels een week later. Ik lig nog steeds op het nachtkastje van de slaapkamer van Sofie, en wordt ‘s ochtends niet mee naar beneden genomen. Toch wel een eenzame bedoeling hoor. Bovendien is het overdag aan de frisse kant, vanwege het feit, dat de ramen van haar weelderig uitziende slaapkamer dan wijd open staan. Ik kijk iedere dag alweer uit naar de avond, hoewel mijn gezelschap soms heel laat boven komt. Gisteravond was het wel erg laat toen Sofie pas boven kwam. Nadat zij in bed gekropen was, werden er slechts twee hoofdstukken van mij gelezen. In totaal is Sofie nu vijf hoofdstukken verder. Nog vijftien hoofdstukken te gaan, eer ik hier waarschijnlijk weer vandaan kom? Ik moet opnieuw aan de bekende filosoof Emanuel Kant denken, die zich 32

onder andere ook afvroeg: ‘Wat mag ik hopen’? Wat ik hoop is, dat er spoedig een dag zal aanbreken, dat Sofie mij ‘s ochtends mee naar beneden neemt, en dat ik gedurende haar afwezigheid in de warme woonkamer mag verblijven. Soms sluipen namelijk gevoelens van heimwee naar mijn ‘Bibliotheekboek -vrienden’ bij mij binnen. Want stel, dat Sofie mij binnen de vastgestelde uit leen periode van drie weken uitgelezen heeft, dan moet ik hier dus nog twee weken in de slaapkamer blijven liggen. Na het lezen ‘s avonds, word ik naast haar op het bed neergelegd. Op zich niet verkeerd natuurlijk. Beter dan op het harde nachtkastje, maar toch… Maar voor de rest mag ik niet klagen. Sofie gaat zorgvuldig met mij om zoals een goed lezer betaamt. Af en toe voel ik haar slanke warme handen over mij glijden, en na het lezen krijg ik een bladwijzer tussen mijn bladzijden geschoven. Ondanks al deze privileges, bekruipt mij het verlangen naar bijvoorbeeld de warme kamer beneden, met al de keurig verzorgde boeken in de prachtige boekenwand. Nu ik hier al een week op haar slaapkamer lig, ben ik ook niet in de gelegenheid om beneden rond te kijken tussen de verschillende genres boeken die daar tevreden staan te pronken.

April 2014

Vanaf het begin van mijn literaire bestaan, ben ik nogal leergierig ingesteld namelijk. Niet voor niets behoor ik tot het literaire genre boeken met een filosofische inslag. Mijn vrouwelijke auteur heeft uiteindelijk heel wat werk gehad om mij tot stand te laten komen. Uit de periode dat ik bezig was om een manuscript te worden, weet ik mij nog te herinneren, dat mijn auteur belangrijke filosofen heeft geraadpleegd, die zij naast haar eigen inbreng vele malen heeft geciteerd. Zij was vooral geïnteresseerd in de begrippen TIJD en DENKEN. Vandaar

dat de titel die ik heb gekregen ook ‘De tijd en Denken Voorbij’ is geworden. Hielke Houtsma Wordt vervolgd. N.B.: Overname, kopiëren en verspreiden van (gedeelten van de) tekst is zonder voorafgaande toestemming van de auteur Hielke Houtsma niet toegestaan. De gegevens van hem zijn opvraagbaar bij de redactie.

April 2014

33

34

April 2014

Beroemde reizen deel 2: Hoe veldheer Hannibal met westelijk deel van de Middellandse Zee. zijn olifanten de Alpen overtrok om Rome te bevechten (220 voor Christus-203 voor Christus) Een oorlog hierover duurde van 264 v.C. Hannibal Barca zoals zijn officiële naam luidt, werd geboren in Carthago, een plaats niet ver van het huidige Tunis. Deze stad was in een felle strijd met Rome verwikkeld over de heerschappij over het

tot 241 v. C. en had beide steden uitgeput, hoewel de laatste slag voor Rome was. Hannibals vader, Hamilcar, had het bevel gevoerd tijdens die beslissende slag en.sindsdien leefde de legende dat hij zijn zoon had laten zweren nooit bevriend te raken met de Romeinen. Hannibal groeide op in Spanje, waar nieuwe financiële reserves opgebouwd moesten worden door het verdreven volk van Carthago en tevens soldaten geronseld moesten worden voor een nieuw te vormen leger. Hannibal imponeerde de Spanjaarden met zijn bravoure en durf en toen zijn vader overleed was het een vanzelfsprekende zaak dat de jongeling het bevel over de Carthagiënsers kreeg. In 220 v. C. trok hij met zijn Marmeren buste, naar men vermoedt van Hannibal. De Romeinen haatten Hannibal zo dat er maar weinig afbeeldingen van deze grote tacticus zijn overge-

April 2014

35

leger de rivier de Taag over, niet wetend dat zijn tocht 17 jaren zou duren. Toen Hannibal verwikkeld raakte in een conflict met de stad Saguntum, wist hij dat als hij tegen de stad op zou trekken, dat oorlog met het machtige Rome zou betekenen. Hij besloot de gok te wagen en versloeg het leger van de stad en besloot door te stoten naar Italië, alhoewel de oorlog nog niets eens door Rome uit was geroepen.

Het was een stoutmoedig plan. Eerst de bergen in Spanje nemen, vervolgens de rivieren in Zuid-Frankrijk over, waarna de Alpen opdoemden. Met overal stammen die het wellicht tegen de nieuwe leider op wilden nemen. Riskant was het ook om de olifanten mee te nemen. Hannibal dacht dat de onervaren cavalerie in Italië niet opgewassen zou zijn tegen de machtige dieren. Een nadeel was dat er geen belegeringsmaterialen mee genomen

De 17-jaar durende reis van Hannibal vanuit Nova Chartago richting Italië en uiteindelijk het oude vaderland in beeld gebracht.

36

April 2014

konden worden. Dus gokte de veldheer erop dat de krijgers van de vijandelijke legers massaal zouden deserteren of verraad zouden plegen als hij de steden aanviel, die nog maar net onder het regime van Rome waren gekomen. De aartsvijand van Rome verzamelde 90.000 man infanterie, 12.000 man cavalerie en 3 dozijn olifanten en trok de Pyreneeën in en inderdaad: de weerstand was groot. Tegenstand van Rome liet nog op zich wachten, want diens bevelhebber,Scipio, en zijn leger werden in Noord-Italië opgehouden door een opstand van Galliërs. Door de Alpen De Alpen nemen bleek een hele klus en leidde tot zware verliezen. De historici zijn het over de door Hannibal gevolgde route niet eens, maar zeker is dat er onderweg op vijandige stammen is gestuit. De barre tocht duurde 15 dagen, en het moreel van de troepen werd zwaar beproefd. Aan de andere kant van de hoge bergen tussen Frankrijk en Italië, lag de Po-vlakte, een uitermate vruchtbaar gebied, waar de troepen van Hannibal tot rust konden komen. Dat was ook hard nodig, want 20.000 krijgslieden hadden het leven gelaten tijdens de eerste 5 maanden van de tocht. Maar de Romeinen zaten niet stil. Ze rukten op naar de rivier de Trebbia, maar werden daar door een briljante zet van Hannibal verpletterend verslagen, waardoor Hannibal naar

het zuiden door kon stoten. Maar daar doemde de bergketen de Appenijnen op, waar het onherbergzame terrein en windstormen de troepen frustreerden. Gevolg was o.a. dat op één na alle olifanten om het leven kwamen. In de lente van 217 v. C. raakten de aartsvijanden weer slaags, ditmaal bij het Trasimeense meer. De Romeinse consul en 12.000 van zijn strijders lieten daarbij het leven en de overwinning aan de Chartagiënsers. Verder ging de tocht naar het zuiden. Plunderen was het devies en op krachten komen. Maar de Romeinen lieten zich niet kennen en verzamelden 45.000 man om de rebelse veldheer mores te leren. Maar door een briljante krijgsmanouvre werd bij de slag om Cannae wederom het Romeinse leger een afschuwelijke nederlaag toegebracht. Daarbij kwam het grootste gedeelte van het Romeinse leger om en vanaf toen was Hannibal heer en meester in Italië. Maar politiek gezien was zijn campagne geen succes. De bondgenoten van Rome waren niet in opstand gekomen en uiteindelijk konden de mannen uit Chartago én de middelen én het aantal krijgsliederen niet leveren dat tegen de Romeinen opgewassen bleek. Nu was het de beurt aan de Romeinse veldheren om Hannibal te verrassen. De Romeinen trokken om Hannibal heen en vielen Afrika binnen.

April 2014

37

Hannibal moest zijn strategie herzien en kwam met veel moeite weer terug in zijn thuisland. Daar werd hij in 202 v.C. beslissend verslagen door de Romeinen bij Zama, waar hij werd gedwongen vrede te sluiten. Hannibal werd verbannen en

voortgejaagd door zijn vijanden. In 183 v. C. werd hij door de Romeinen in het nauw gedreven bij Bithynië en daar pleegde hij uit trots zelfmoord. Frank Roffel

Telefoonpraat 10 De opkomst van de telefonie onderging een stormachtige ontwikkeling, zoals ik al vermeldde. In het adresboek van Leeuwarden in 1908-1909 werden voor het eerst ook de telefoonnummers gepubliceerd. Een ware vooruitgang. Behalve bedrijven, kwamen o.a. ook de nummers van doktoren uit die periode in het adresboek. Om een paar te noemen die mogelijk door onze alleroudste wijkgenoten herkend kunnen worden: dr. Baart de la Faille, Van Driel, Römer, Schreuder, Sisshing, Uffelie en Westerhuis. Omdat de toeloop van nieuwe abonnees zo groot werd, kwamen er toch wel problemen. In 1910 bleek al snel, dat er bij kabelbreuken te weinig nieuwe aanwezig waren, want er waren er veel voor uitbreiding nodig. Als kabels door een waterweg gelegd moesten worden, waren het vaak binnenschippers, die daarbij hielpen! Men voerde daarna het zgn.

38

Meervoudig Systeem in, dat zorgde voor een betere tijdverdeling in het telefoonverkeer. Zo voorkwam men vertragingen. Ik verbaasde me wel wat, toen ik las, dat men omstreeks 1912 al ging werken met “digitale” techniek. De moderne telefoongesprekken met een menselijke stem werden omgezet in een digitaal signaal en bij doorzenden naar de andere

Een door Heemaf gemaakt toestal van bakeliet

April 2014

centrale werden deze signalen weer veranderd in een “menselijk” geluid. Toen in september 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, was de verwachting dat met name de industrie en de Nutsbedrijven daar de nodige nadelen van zouden ondervinden. Wat de Post en Telegraaf (P&T) betrof, viel dat tot 1918 mee. Wel waren er problemen met de levering van nieuwe onderdelen. Gelukkig kon in 1914 de Algemene Telephoon Maatschappij in Leeuwarden (Tweebaksmarkt), een CB-centrale van het merk Siemens plaatsen met de mogelijkheid voor 24.000 abonnees.

Ook die nieuwe gebruikers kregen de beschikking over telefoontoestellen in een houten kastje. Tot ongeveer 1920 bleef dat zo. Daarna werden de technische zaken “verpakt” in kastjes van plaatstaal. Dat het gewicht wel wat kleiner kon, bleek pas in 1934: Een toestel van bakeliet, een kunsthars als voorloper van het plastic, waar nu de moderne GSM’s van gemaakt zijn. Maar daar kom ik (veel) later op terug. Antoon Groenewoud

April 2014

39

40

April 2014

Wist u dat........?

De hollanderwijk een eigen website heeft waarop u allelei informatie kan vinden? • Wanneer wordt het oud paier op gehaald? • Wat is er te doen in het Hollanderhuuske? • Wie zit er in het bestuur? • Waar moet ik zijn als ik klachten van overlast wil melden? • Wat stond er nog maar weer in de vorige wijkkant? dit laatste staater in een kleuren versie op. Kom eens virtueel langs op: www.hollanderwijk.com

April 2014

41

Olympische winterspelen in een luxe badenoord Niet onomstreden, maar geen boycot dit maal De Hollanditski hadden veel ijzers in het vuur: Met Wüst, de gebroeders Mulder, Kramer, gloort Er kans op goud. Maar dat het zo goed zou gaan had niemand durven dromen. Ging er wel iets fout? Ja, twee maal bijna goud, dus zilver Pech voor Jan Smeekens en Koen Verweij Maar 4x een golden sweep. Ongekend, verpulver De tegenstanders op de baan 23 x was het raak en 1x bij de short-track Er viel menig traan(tje) Van geluk en trots. We werden de smaakmakers Van het schaatsen Welk een weelde zo plots! Nu 4 jaar genieten van onze hegemonie De medailles poetsen we goed op En we hangen ze op de borst Tijdens de nationale ceremonie.

42

April 2014

Sotsji was gaaf, Sotsji was cool Maar het kostte wel een boel Gelukkig geen terreuraanslag Van een of andere fool Bye, bye Russia, So long Sotsji We vliegen terug Naar onze eigen datsja’s

Frank Roffel-mrt. 2014

(links) Roland en Michel Mulder, tweelingbroers en prijswinnaars op de 500 meter langebaanschaatsen bij de mannen

April 2014

43

Lusanne Onderneemt .... Zoals u wellicht eerder heeft gelezen, heb ik mij de afgelopen periode voornamenlijk op het illustreren gericht. Voor de wijkkrant heb ik inmiddels enkele illustraties gemaakt, bij de verhalen van Hielke Houtsma. Met de opleiding “illustreren voor kinderboeken” , die ik volgde aan het het grafisch Lyceum in Utrecht, ben ik erg druk geweest. Het was een geweldig leerzame tijd, vaak even buffelen, maar ik kan u vertellen dat ik de opleidng met een goed resultaat af heb kunnen ronden. Op deze bladzijden vindt u enkele resultaten! En nu aan de bak om er tussen te komen!

44

Naast het illustreren ga ik mijn oude vak weer oppakken en begin ik als Gastouder via Gast-ouderbureau COCO, u vindt een advertentie van hen elders in dit blad. Momenteel ben ik druk bezig mijn huis hierop aan te passen en ik heb twee weken geleden mijn EHBO certificaat gehaald. Begin mei komt mijn eeste opvang kindje, een meisje van 2.Ik heb er zin in. Zoekt u ook nog een fijne, betrouwbare, sfeervolle opvang-plek voor uw kind, laat het mij even weten of kom vrijblijvend langs voor een kennismaking: [email protected] Lusanne

April 2014

April 2014

45

Sportquiz Weer eens een quizje, gemaakt door een meisje uit Heerenveen en opgepikt in een ander blad waarvoor ik werkte. Voor de winnaar van de 1e prijs een VVV-bon van 10 euro. Bij meerdere goede inzendingen wordt geloot. Succes-Frank Roffel

4 Welke Nederlander won nooit de Tour de France ?

1 Hoe heette het oude stadion waar Ajax vroeger voetbalde ?

5 Wie scoorden er tijdens de EK-finale voetbal 1988 voor Nederland ?

□ De Kuip

□ Cruijff en Neeskens

□ De Meer

□ Van Basten en Bergkamp

□ De Middenweg

□ Gullit en Van Basten

2 In Amsterdam ligt de Jaap Eden-baan. Welke sport beoefende Jaap Eden ?

6 Hoe won PSV in 1988 de finale van de europacup 1 ?

□ Schaatsen

□ Via strafschoppen

□ Tennis

□ Via een golden goal

□ Roeien

□ Via een eigen doelpunt

3 Welke Nederlander won als eerste Nederlander het tennistoernooi van Wimbledon ?

7 Bij welke sport spelen mannen en vrouwen in Nederland gemengd ?

□ Tom Okker

□ Joop Zoetemelk □ Jan Jansen

□ Handbal □ Korfbal

□ Paul Haarhuis

□ Cricket

□ Richard Krajicek 46

□ Jan Raas

April 2014

8 Wanneer werd in Nederland de laatste elfstedentocht verreden ? □ 1985 □ 1993 □ 1997

Inzendingen voor 10 mei 2014 naar Hollanderstraat 4 of f.roffel2@ upcmail.nl

Tijd voor een voorjaarsschoonmaak voor uw computer! Wordt uw computer ook trager in de loop der tijd, maakt wat meer lawaai, loopt weleens vast, of wilt u bovenstaande problemen graag een stap voor zijn? Eens per jaar opschonen van de computer draagt bij aan het probleemloos functioneren, voorkomt dat kleine problemen grote problemen gaan worden en maakt uw computer vaak sneller. De voorjaarsschoonmaak omvat de volgende activiteiten: Verwijderen van ongewenste programma’s

Uitgebreide scan op virussen

Opruimen van het register

installeren van updates

Controle van de belangrijkste onderdelen

Fysieke schoonmaak van de computer

Deze complete voorjaarsschoonmaak voeren wij uit voor slechts €49,95!

In de Hollanderwijk wordt uw computer bovendien GRATIS losgekoppeld en afgehaald. Na de voorjaarsschoonmaak wordt de computer weer bij u gebracht en aangesloten op bijvoorbeeld uw printer, scanner en internetverbinding Neem voor een afspraak snel contact met ons op via 0566 - 65 1204, of mail naar [email protected]

Kijk voor al uw computerapparatuur op:

WWW.WEBISHICT.NL April 2014

47

48

April 2014

April 2014

49

klusjesman

20 mei 2014 Dinsdag 22 april Maandag 19 mei Maandag 14 juni

50

April 2014

April 2014

51

Het kindercarnaval, pagina 8

52

April 2014