¡HOLA!
66 Januari 2016
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
1
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Paul Versteven
secretariaat: Varkensstraat 6, 2800 Mechelen
[email protected] •
[email protected]
Área de descanso Portugal loopt op zijn einde. De bloedhete augustusdagen in Lissabon liggen al 24 stapdagen achter ons en Santiago komt, bij wijze van spreken, binnen handbereik. Na enkele kaarsrechte kasseistraten in de buurt van Pedreira krijgen we weer een warme zandweg tussen eucalyptusbomen en dalen we zachtjes naar de eerste huizen van Tuido. Net waar het asfalt begint vallen ons enkele rare banken op: drie stenen banken, netjes op een rij aan het muurtje achter een nieuw kantoor. Bij de vertrouwde gele pijl hangt een plaatje: ‘Area de descanso’, rustplaats. Het oogt zo mooi dat het wel verdacht lijkt. En wat doen die stangen daarbovenaan? Ik merk ook een elektrisch oog en reflector, net boven de zitplaats. Wat zou er gebeuren als je daar gaat zitten? Worden we geregistreerd? Gefotografeerd? Verborgen camera? Ik steek mijn pelgrimsstaf voor het oog en uit de stangen ontsnapt langzaam een zeer fijne nevel. Ik voel om mijn hoofd een frisse rook. Die verdwijnt wanneer ik mijn stok wegneem. We durven ons toch neerzetten en genieten heimelijk van de natte wolk die langzaam op ons neerdaalt. Zalig afkoelend. Dat is pas pelgrimsgeluk ... en een voorproefje van de echte Galicische regen. (Paul Versteven)
¡HOLA! Kalender Zaterdag 16 januari Brugge. Terug Thuis Dag. Zaterdag 23 januari Hasselt. Infodag . Dinsdag 2 februari Ekeren. Pannenkoekenavond.
2
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Zaterdag 13 februari Mechelen. Pelgrimszegen.
in deze ¡hola!
Donderdag 18 februari Genk. Spaanse avond.
’t Genootschap
Donderdag 18 februari Koersel. Film: The Way.
Werkgroepen - Nationaal 3 Afdelingsnieuws Brugge Kust 10
Zondag 21 februari Brugge. Film en bezoek Jakobskerk. Weekend 27-28 februari Antwerpen. Fiets- en Wandelbeurs.
Kempen 14 Limburg 15 Andere organisatoren 15 Vlaanderen, Europa, el mundo Langs de pelgrimswegen 16 Media, erfgoed, concerten 20 Zoekertjes 21 Extra 24
Redactie: Ludo Van Lint, Van Dijckstraat 10, 2640 Mortsel,
[email protected]. Tekst: Ludo Van Lint, tenzij anders vermeld. Werkten mee aan dit nummer: Jos Belmans, Christ’l Beyers, Ria Bruggen, Luc De Bolle, Roland De Brabander, Egfried Grauls, Luc Holsters, Ferdi Mattijs, Jef Van Lint. Vormgeving: Marc Peeters, De Wrikker. Verantwoordelijke uitgever: Freddy Du Seuil, Morganietstraat 9, 9000 Gent Lezersbrieven en zoekertjes zijn altijd welkom!
66 Januari 2016
Ferdi Mattys
¡HOLA!
66 Januari 2016
’t Genootschap nationaal - ACTIVITEITEN WERKGROEPEN , PROJECTEN, nieuws
Jef Van Lint
Hasselt, zaterdag 23 januari Infodag: voor een nóg betere tocht Waarom vertrekken elk jaar zoveel pelgrims naar Santiago de Compostela? Wat is dat meer dan een stevige stap- of fietstocht? Een avontuur? Een spirituele tocht? Een reis langs kunst en historie? Alleen? Tochtgenoten? Langs welke weg? Waar vind ik een bed? Rugzak? Hoe zwaar? Kledij? Uitrusting? Hoe geraak ik (en mijn fiets?) terug naar huis? Waar vind ik een goeie gids? En een stempelboekje? Kostprijs? Hoe bereid ik me voor? En het thuisfront? Op zo vele vragen probeert het Compostelagenootschap een degelijk antwoord te bieden. Onze infodagen zijn een jarenlange en zeer gewaardeerde traditie. Kan je niet op 23 januari? Elke zaterdag kan je terecht op het Infopunt in het secretariaat in Mechelen. Plaats: Cultuurcentrum Hasselt, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt
3
Jef Van Lint
¡HOLA!
Infodagen: een goede basis om je voorbereiding op verder te bouwen!
Programma 10.00 uur Warm onthaal 10.30 uur Welkom en presentatie: Pelgrimeren naar Santiago de Compostela 10.45 uur Getuigenis over een pelgrimstocht 12.00 uur Lunch aan de genootschaptafels. Picknick meebrengen. Drank verkrijgbaar. 13.00 uur De tocht in de praktijk, aparte sessies voor stappers en fietsers 14.00 uur Pelgrimsforum: vragen en antwoorden In een informele sfeer nodigen ervaren pelgrims je uit aan vele diverse thematafels. 16.00 uur Café De Ware Jakob Alle nodige gidsen kan je ter plaatse kopen in onze pelgrimswinkel. Deelname is vrij en gratis. Wel inschrijven voor 15 januari, bij voorkeur via:
[email protected]. Of schrijf naar Compostelagenootschap afdeling Limburg, Egfried Grauls, Nieuwstraat 42 bus 11, 3600 Genk. Vermeld: naam, voornaam, adres en stapper of fietser. Info: Egfried Grauls, 0497 59 13 48 of 089 35 14 83.
4
66 Januari 2016
Januari 2016
Jef Van Lint
Jef Van Lint
¡HOLA!
66
Jef Van Lint
Na jaren restauratiewerken is de basiliek weer helemaal open voor bezoekers en deelnemers aan de vieringen.
5
Mechelen, zaterdag 13 februari Pelgrimszegen Traditiegetrouw organiseren we elk jaar in Mechelen de pelgrimszegen. Alle pelgrims die in 2016 op weg willen gaan naar Santiago de Compostela nodigen we van harte uit. In de voormiddag trekken we, na registratie en een welkomstkoffie, naar de St.-Romboutskathedraal voor de pelgrimszegen. Na deze plechtigheid gaan we naar de Salons Van Dijck voor een feestelijke buffet, drank inbegrepen. Er is ook nog gelegenheid om praktische informatie te verzamelen voor je pelgrimstocht.
6
Programma 9.30 u. Welkom, registratie en koffie in salons Van Dijck, Frederik de Merodestraat 33, om de hoek van ons secretariaat in de Varkensstraat. 10.30 u. Pelgrimszegen in de kathedraal, op tien minuten wandel afstand. Welkom in de kathedraal vanaf 10.10 uur. De pelgrimszegen wordt opnieuw fijn verzorgd door onze werkgroep Spiritualiteit met medewerking van ons pelgrims- koor Adelard van Aubrac onder leiding van Johan De Ridder. 12.30 u. Feestelijke buffet in Salons Van Dijck: soep, stoofvlees, vispannetje, witloofrolletje. Drank inbegrepen. 14.30 u. Voordracht. Met Katharine Haemers kan je mee op zoek naar wat een plek, een klooster, een bedevaartsoord tot een sacrale plaats maakt. De geografische ligging? Of is er meer? Pelgrimsinfo Café De Ware Jacob
Het ga je goed! Moge wat op je weg komt jou tot zegen zijn: de vreugde van de ontmoeting, de pijn van de ontbering, de tijd van de verwachting, het genot van de volheid, de kaalte van het gemis. Moge jouw leven anderen tot zegen zijn: dat je ogen met mildheid kijken, dat je handen open zijn en opbouwen, dat je luistert tot in het zwijgen, dat je woorden oprecht zijn en dat je in hart en nieren bewogen bent om de mens op je weg. God zegene jouw weg, moge jouw leven tot Gods eer zijn. Andries Govaart
Jef Van Lint
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
¡HOLA!
Deelname: € 25 per persoon. Enkel deelname aan de pelgrimszegen: gratis. Met of zonder maaltijd, de inschrijving is noodzakelijk. We willen immers zorgen voor voldoende tekstboekjes en jakobsschelpen! We sluiten de inschrijvingen op 3 februari. Het inschrijvingsformlier kan je hier aanklikken. Stuur het, gehecht aan een mail, naar
[email protected]. Of naar Raymond De Haes, Bleekstraat 6, bus 012, 2800 Mechelen; 015 41 11 83.
66 Januari 2016
¡HOLA!
66
7
Alle activiteiten vinden plaats in het centrum van Mechelen, op wandelafstand. Handigst blijft de trein naar Mechelen-Nekkerspoel (10 min.) of naar Mechelen-Centraal (20 min.). Parkeren kan bij het station Nekkerspoel (gratis), of betalend in de parkings Veemarkt, Grote Markt of kathedraal.
Jef Van Lint
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Jef Van Lint
Januari 2016
Enkele mooie beelden van de pelgrimszegen in 2015. Wat het koor betreft: nieuw koorleden zijn zeer welkom. Mail naar
[email protected].
¡HOLA! Antwerpen, zaterdag 27 en zondag 28 februari Fiets- en Wandelbeurs
Antwerp Expo bij inlevering van deze bon aan de kassa
3,50 euro online korting!
via fietsenwandelbeurs.be/ticketshop/trcg Bestemd voor leden Compostela Genootschap en alleen geldig bij aankoop van een e-ticket in voorverkoop. Aanbieding geldt niet voor kopers Jongerenkaart.
fietsenwandelbeurs.be
8
cg 1512
2 euro korting!
Geldig voor één persoon en niet in combinatie met andere aanbiedingen.
foto’s: omer pittomvils, pABlo mAndAdo, dirk HUYGHe, rik koops, JomisH moHAn, liesBetH AlBlAs, remko vAn diGGelen, mAAike pfAnn, B. HinnersmAnn, WAJAHAtmr, p. BotmAn, ABe mAAiJen, mAArten visser
za 27 & zo 28 feb ’16
Compostela: meer dan ooit in de kijker op de Fiets- en Wandelbeurs. Spanje is immers dit jaar het themaland.
Het Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela is opnieuw prominent aanwezig op de Fiets- en Wandelbeurs met een uitgebreid pelgrimspaviljoen. Bovendien is er meer dan andere jaren aandacht voor Spanje. Het land is dit jaar immers themaland op de beurs. Ga je dit jaar naar Compostela? Dan heb je natuurlijk heel wat vragen: Langs welke weg? Hoeveel kost dat? Hoe bereid ik me voor? Welke uitrusting ...? Tijdens de beurs krijg je antwoord op al je vragen, of toch de meeste. Onze enthousiaste groep ervaren pelgrims is er weer om jouw tocht mee voor te bereiden. Ook de pelgrimswinkel is aanwezig. En ook pelgrims naar Rome komen aan hun trekken. Verder houdt de beurs vast aan het concept van de voorbije jaren: een uitgelezen programma met een mix van ervaren fietsers en wandelaars die tips geven (workshops), vragen beantwoorden (fiets- en wandelinformatiemarkt), bevlogen reizigers die met beelden hun verhaal vertellen (beeldreportages), exposanten die hun aanbod presenteren: toeristische diensten, reisorganisaties met een fiets- en wandelaanbod, fabrikanten en verdelers van fietsen, buitensportmateriaal, reisboekhandels en allerlei verenigingen: Grote Routepaden, De Vakantiefietser enz. Naast een fietsparcours is er een mountainbike- en een tandempaviljoen. De beurs vindt plaats in Antwerp Expo aan de Jan Van Rijswijcklaan. Geopend van 10 tot 17 uur. Kom je met de trein? Neem dan tram 2 of 6 onder het Centraal Station. Toegangsprijs: € 9,5, -12 jaar, gratis. Leden van het Compostelagenootschap betalen in voorverkoop slechts € 6. Dat kan via deze link www.fietsenwandelbeurs.be/ticketshop/trcg. Deelnemers, programma en meer praktische informatie vind je (binnenkort) op www.fietsenwandelbeursvlaanderen.be.
66 Januari 2016
Jef Van Lint
Jef Van Lint
¡HOLA!
Élke zaterdag staan drie tot vijf infopunters ter beschikking van onze leden!
Informatie over hun ervaring vind je op www.compostelagenootschap.be. Je kunt ze ook hier aanklikken: Medewerkers Infopunt: tochtervaring. Aan de lijst zijn recent niet minder dan tien nieuwe medewerkers toegevoegd! 9
Infopunt op zaterdag: hulp voor al je tochtplannen! Het secretariaat van het Genootschap is ‘s zaterdags open als infopunt. Vier, vijf informanten staan er ter beschikking van (kandidaat-)pelgrims. Drie medewerkers haakten af maar er zijn ook twee nieuwe medewerkers: Clark Trappeniers en Richard Anthone. Samen 31 vrijwilligers. Op een infopuntzaterdag kun je ook gidsen, naslagwerken en pelgrimsgadgets kopen uit de pelgrimswinkel, en boeken uit de bibliotheek raadplegen. Open op zaterdag van 10 tot 16 uur, behalve in de kerstvakantie, op paaszaterdag, op feestdagen en in juli en augustus. Tijdens de kerstvakantie is het Infopunt gesloten. Zaterdag 9 januari: Jean Smeets, Dirk De Smedt, Daniël Dierickx, Herman Troukens, Minouche Corthouts Zaterdag 16 januari Dees Van Caeyzeele, Elwyn Moerenhout, Maria Roggeman, Luc Holsters Zaterdag 23 januari Paul Linders, Hanny Pouderoyen, Jan De Proft, Richard Asselberghs Zaterdag 30 januari Clark Trappenieers, David De Vleeschouwer, Luc Holsters, Alex Cusse Zaterdag 6 februari Willy Beyers, Magda Cumps, Yvonne Roelof, Roos Bossuyt Zaterdag 13 februari Thomas Eerdekens, Robert Truyen, Thomas Van Dormael, Richard Anthone Zaterdag 20 februari Jos Belmans, Emiel De Smedt, Daniël Dierickx, Jan De Proft Zaterdag 27 februari René Henquet, Jean Smeets, Annemie Vanderschoot, José Maes
66 Januari 2016
¡HOLA! Afdelingsnieuws AFDELING BRUGGE -KUST Brugge, zaterdag 16 januari Terug Thuis-dag Een uitnodiging voor al wie dit jaar op stap was of fietste naar Compostela. Een wonderlijke tocht: we vertellen er graag over, vooral met medepelgrims. Zij begrijpen zonder veel woorden wat er in ons is omgegaan. De gastvrijheid, de ontmoetingen met andere pelgrims én met onszelf ... Er is zoveel te delen! Er is een powerpointprojectie over enkele gelopen camino’s en een pelgrimspanel wisselt ervaringen uit met de deelnemers. Afspraak vanaf 14 uur in het Meersenhuis, Oostmeers 5, enkele minuten van Het Zand. Er is taart en koffie! Een donativo, een vrije bijdrage is welkom. Inschrijven en info bij Roland De Brabander,
[email protected], 050 81 49 32. Het Meersenhuis ligt vlakbij Het Zand, achter het Concertgebouw. Parkeren kan onder het Zand (€ 1,40 per uur) of aan het station, € 3,50 per dag (op wandelafstand).
10
66 Januari 2016
¡HOLA!
St.-Jakobskerk, wandgraf van Ferry de Gros (ca. 1520), schatbewaarder van de Orde van het Gulden Vlies. ‘Tout pour estre lealle: Alles om loyaal te zijn’.
De Brugse Sint-Jakob
11
Januari 2016
Riet Van Cleuvenbergen
Ludo Van Lint
Jakobus in zijn Brugse kerk. Vijftiende eeuw.
66
De Sint-Jakobsparochie ontstond als afscheiding van de Sint-Salvatorsparochie. Het eenbeukige vroeggotische kerkje groeide in de vijftiende eeuw uit tot een driebeukige kerk. Het eerste kerkje bleef bewaard als linkerzijbeuk. Belangrijk daarbij was de steun van de Bourgondische hertogen en rijke gilden en patriciërs. Daarvan getuigen nog altijd onder meer achttien grafmonumenten en vele graf- en gedenkplaten. Na de Beeldenstorm kreeg de kerk een barok interieur. Pieter Pourbus (16de eeuw) is met een paar schilderijen prominent aanwezig. Tegen een vieringpijler hangt een merkwaardige laatgotische Sint-Jakobus met aan zijn voeten twee geknielde pelgrims.
¡HOLA!
66 Januari 2016
Hof Bladelin: een stadspaleis
Het Hof Bladelin werd gebouwd in 1451 in opdracht van Pieter Bladelin, hofmeester van Karel de Soute, raadgever van Filips de Goede, schatbewaarder van de Orde van het Gulden Vlies, diplomaat en schatrijk. Na zijn dood komt het Hof in handen van de Florentijnse bankiersfamilie, de Medici. Nog later wordt het eigendom van congregaties van zusters, vandaag de Zusters van O.-L.-Vrouw- van- 7-Weeën in Ruiselede. De KU Leuven vestigde zich verleden jaar in het oude gedeelte. In het andere gedeelte zijn er serviceflats. Het hof brengt je door alle fasen van de kunstgeschiedenis tot in de 19de eeuw. Je vindt er onder meer doeken van Giulio Romano, de man die in het Vaticaan de fresco’s van Rafaël afwerkte, na diens overlijden.
Brugge, zondag 21 februari Film: The Way. Bezoek: St.-Jakobskerk of Hof Bladelin
12
The Way is een film van Emilio Estevez met in de hoofdrol Martin Sheen (acteursnaam voor Ramón Estevez, de vader van Emilio) in de rol van Tom, een Amerikaanse dokter. Tom reist naar St.-Jean-Pied-de-Port in Frankrijk wanneer hij verneemt dat zijn zoon omgekomen is in de Pyreneeën. Zijn zoon was net begonnen aan de camino naar Santiago de Compostela. Gedreven door verdriet en het verlangen om zijn zoon beter te begrijpen (waarom begon zijn zoon aan de camino?) besluit Tom om ook aan de historische pelgrimstocht te beginnen. Met de as van zijn zoon.
¡HOLA! Onderweg ontmoet hij tal van pelgrims, ieder met zijn motief om de tocht te ondernemen. Ontroerend, grappig, eigentijds en ietwat filosofisch … Een trailer van de film vind je o.a. op https://www.youtube.com/watch?v=o5VZKWcgw6c ' of http://www.moviemeter.nl/film/39531. Na de film kan je lunchen in De Republiek, het restaurant op de benedenverdieping van het bioscoopcomplex. Het menu: varkenswangetjes of kabeljauwhaasje, telkens met groenten en gebakken aardappelen. ’s Namiddags heb je keuze tussen een geleid bezoek aan de Sint-Jakobskerk of een bezoek aan het Hof Bladelin, beide in de omgeving van De Lumière. Daarna kan je nog napraten in café De Ware Jakob, ook in De Republiek. ‘The Way’ (2010) kwam wel niet in de Belgische bioscopen maar is bij afdelingen van het Compostelagenootschap al jaren een populaire film.
13
Afspraak om 10 uur in de Lumière, Sint- Jakobsstraat 36, niet ver van De Grote Markt. De geleide bezoeken starten om 14.15 uur op hetzelfde adres. Deelname: enkel film, € 8. enkel menu, € 15. enkel gidsbeurt, € 7. alles, € 30. Drank niet in de prijs inbegrepen. Inschrijven tot 17 februari met dit inschrijvingsformulier, gehecht aan een mail naar
[email protected]. Of bezorgen aan Alex Cusse, Woestijnstraat 35, 8340 Sijsele. Tegelijk stort je het juiste bedrag op rekening BE62 0017 0228 8261 van afdeling Regio Brugge-Kust. Vermeld: The Way, naam en lidnummer. Parkeermogelijkheid aan het station (€ 3.50/dag) of in de Biekorf of het Zilverpand (€ 1,40/ uur). Info: Alex Cusse, 0479 07 07 91 of 050 35 99 74.
66 Januari 2016
¡HOLA! AFDELING KEMPEN Schoten, dinsdag 2 februari Pannenkoekenavond
14
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Op de eerste dinsdag van februari nodigen wij graag onze leden uit om samen de traditie van Lichtmis (2 februari) voort te zetten. Lichtmis is de herdenking van het zuiveringsoffer dat Maria, veertig dagen dagen na de geboorte van Jezus, moest brengen. Het feest heet vandaag ‘De Opdracht van de Heer’.
En als alle afdelingen nu eens pannenkoeken zouden bakken op Lichtmis? Waarom niet?
Traditioneel werden er kaarsen gewijd en voor de mis ging een kaarsenprocessie uit, vandaar de naam Lichtmis. De processie is verdwenen, maar met Lichtmis eten we nog altijd pannenkoeken. Dat heeft niks met de liturgische kalender te maken, maar wel met een oude gewoonte om op die dag knechten en meiden uit te betalen en te trakteren op pannenkoeken. Afspraak om 20 uur in de lagere school Leugenberg 143, Ekeren. Bijdrage: donativo. Inschrijven: voor 28 januari via
[email protected].
66 Januari 2016
¡HOLA! AFDELING LIMBURG Genk, donderdag 18 februari Spaanse avond We drinken niet alleen een riojawijntje maar genieten natuurlijk ook van de kaas, de ham en meer lekkers uit de streken langs de camino. De verhalen ontbreken uiteraard ook niet en je mag fotoboeken, schilderijen, gedichten, liedjes en meer moois meebrengen. Afspraak om 17.30 uur in ’t Kliniekske, Noordlaan 6A. Inschrijven via:
[email protected].
ANDERE ORGANISATOREN Koersel, donderdag 18 februari Filmvoorstelling: The Way Tom, een Amerikaanse dokter, reist naar St.Jean-Pied-de-Port in Frankrijk wanneer hij verneemt dat zijn zoon omgekomen is in de Pyreneeën. Zijn zoon was net begonnen aan de camino naar Santiago de Compostela. Gedreven door verdriet en het verlangen om zijn zoon beter te begrijpen (waarom begon zijn zoon aan de camino?) besluit Tom om ook aan de historische pelgrimstocht te beginnen. Met de as van zijn zoon. Ontroerend, grappig, eigentijds en ietwat filosofisch … Korte inleiding door Egfried Grauls, voorzitter van het Compostelagenootschap, afdeling Limburg. Na de filmvoorstelling kun je voor info en een babbel terecht in de cafetaria. Afspraak om 9 uur in de voormiddag, in het The Roxy Theatre, Pieter Vanhoudtstraat 39 in Koersel-Beringen. Inkom: € 5. Een organisatie van KWB Overdag Heusden i.s.m. het Vlaams Compostelagenootschap, afdeling Limburg. Ook niet-leden zijn welkom! 15
66 Januari 2016
Daniël Dierickx
¡HOLA! Vlaanderen, Europa, el mundo LANGS DE PELGRIMSWEGEN Feest in Augy-sur-Aubois
Daniël Dierickx
René Heinrichs nodigt uit. René is ook in het Vlaams Compostelagenootschap actief in de werkgroep spiritualiteit.
16
Hanny en René Heinrichs startten in 2001 met een pelgrimsonderkomen in Augy-sur-Aubois, aan de pelgrimsroute van Vézelay naar Santiago de Compostela. Al vijftien jaar mag refuge Nos Repos gestalte geven aan het ideaal van de gastvrijheid voor pelgrims! Samen met veel vrijwilligers en gesteund door de Stichting Vrienden van de Pelgrimsrefuge Nos Repos, ervaren we de dankbaarheid van veel pelgrims. Vele mooie woorden, gedichten en tekeningen in de Livres d’Or getuigen hiervan. Het derde lustrum is dan ook reden voor een feest: op 2 en 3 juli. Veel activiteiten liggen in het verschiet: een fietstocht van Ossendrecht naar Augy-sur-Aubois (tweede helft van juni), een mis, een vin d’amitié met feestgangers en dorpelingen, lekker eten, de onthulling van een Jakobsbeeld en nog een verrassing! René en Hanny Heinrichs nodigen je uit! Meer info op www.pelgrims.nl.
66 Januari 2016
¡HOLA! Van de GR 65 direct naar Irun Jan Van de Moortel
Je komt van Vézelay, van Tours of Le Puy en je wil niet naar de Camino Francès maar naar Irún, het begin van de Camino del Norte. Je kan natuurlijk tot St.-Jean-Pied-de-Port lopen, ook al is dat een omweg. Je kan dan de trein nemen, of met een Michelinkaart langs de wegen lopen naar Irun. Niet slim, niet ongevaarlijk. Je kan vanuit St.-Jean de routebeschrijving volgen uit Un chemin de Saint-Jean à Irún, een gids van Gérard (www.guides-cheminsdecompostelle.com) of je kan verder langs de vrij zware GR 10 of je kan de route volgen waarvan je de Nederlandstalige beschrijving vindt op: http://www.espritduchemin.org/nl/st-jean-camino-del-norte.
Langs de Camino del Norte: veel rustiger dan de Camino Francès, maar wel wat pittiger!
17
OF je kan al veel vroeger op de GR 65, niet ver van Aroue, de nieuwe, bewegwijzerde Transversale GR 65-Camino del Norte volgen naar Irún. Een route via St.-Palais, Macaye, Espelette en Hendaye, bewegwijzerd door L’Association des Amis du Chemin de Saint-Jacques de Compostelle vers le Camino de Santiago. Een overzichtskaart vind je op hun website, www.aucoeurduchemin.org. Een beschrijving hebben wij nog niet gezien, maar les feuilles topo-guides de ce parcours seront disponibles … Misschien nog even wachten dus. Of een paar topografische kaarten kopen.
66 Januari 2016
¡HOLA!
66 Januari 2016
Nieuwe pelgrimsgidsen * Er zijn in Frankrijk veel meer jakobswegen dan de wegen die in Tours, Vézelay en Le Puy vertrekken. Bijvoorbeeld ook in de Elzas, van Wissembourg (aan de Duitse grens) via Straatsburg naar Belfort: Les Chemins d’Alsace. Nog niet zo lang geleden verscheen voor deze route een nieuwe gids. Twaalf etappes, 270 km, 198 blz. Prijs: € 10 plus verzendingskosten. http://www.saint-jacques-alsace.org, Van Belfort kan je onder meer door naar Vézelay of Bazel of Cluny ... Zie www.af-ccc.fr. * Bij Conrad Stein Verlag verschijnt volgende maand de tiende editie van de Duitstalige gids voor de Via Podiensis. Handig klein formaat, eenvoudige kaartjes, reliëfprofielen, goede beschrijving, logiesinformatie. Prijs: € 16,90. * Bij dezelfde uitgeverij verschijnt volgende maand Norwegen: Olavsweg, een gids voor de 643 km lange pelgrimsweg van Oslo naar het graf van de heilige Olav in Trondheim. De beschreven route is de oostelijke variant via Hamar, Lillehammer en het Gudbrandsdal. Met veel logiestips en voldoende kaartmateriaal. Overigens vind je op de website van de route gedetailleerde topografische kaarten: http://pilegrimsleden.no. Prijs: € 14,90. www.conrad-stein-verlag.de * Bij concurrent en producent van gelijkaardige wandelgidsen in zakformaat verschijnt volgende maand een gids voor de Via Gebennensis, de route van Genève naar Le Puy-en-Velay, 350 km lang. Prijs: € 14,90. www.rother.de * Na het verdwijnen van de befaamde Chassaingids waren er een hele tijd geen gidsen beschikbaar voor de Voie de Vézelay, de Via Lemovicensis. Die zijn er onder18
¡HOLA! tussen wel (Nederlands Genootschap, Miam Miam Dodo, Editions Lepère). Beknopte routebeschrijvingen kan je ook downloaden van www.santiago.nl en ook van www.vezelay-compostelle.eu/traces.php?p=m2c. * Nog een paar websites met routebeschrijvingen: Vía de la Plata. Een Spaanstalige gids met vrij interessante informatie maar geen echte beschrijving en ook geen kaarten, vind je op www.turismocastillayleon.com/es/servicios/publicaciones/guia-via-plata. Voor de Camino Mozárabe, vanuit Almería of Málaga en tot Merida (Vía de la Plata) kan je terecht op de Engelstalige site: www.caminomozarabedesantiago.es/documentos/guia-eng.pdf. Interessante info, redelijke kaarten, nauwelijks praktische informatie.
Wat met de stempelboekjes?
19
Compostelas: voortaan alleen te krijgen met een officieel stempelboekje ....
Voor het verkrijgen van een compostela aanvaardt het kapittel van de kathedraal in Santiago de Compostela vanaf 1 april nog enkel de officiële stempelboekjes of credencials, uitgegeven door, de Oficina de Acogida del Peregrino in Compostela. Tientallen organisaties en genootschappen verkopen nu hun eigen stempelboekje, al dan niet geïnspireerd op dat van de kathedraal. Het officiële boekje mag maximum twee euro kosten. Het is nog onduidelijk wat dat voor het Vlaams Genootschap betekent. Zullen wij nu de officiële boekjes verkopen? Hoeveel bladzijden telt zo’n boekje en volstaat een stempelboekje voor pelgrims die uit België vertrekken? Kan het Genootschap dat ‘volgens de voorschriften’ zelf laten drukken met een of andere Vlaamse bijlage? Meer daarover in een volgende ¡Hola!. Ter verduidelijking: het Vlaams Genootschap heeft een stempelboekje en, apart, een credencial of geloofsbrief. Bij alle andere genootschappen en organisaties is de geloofsbrief en het stempelboekje één uitgave.
66 Januari 2016
¡HOLA!
66 Januari 2016
MEDIA, ERFGOED, CONCERTEN Xacopedia De Gran Enciclopedia del Camino de Santiago (Ediciones Bolanda) heeft nu een digitale tegenhanger, in het Spaans en het Gallego. Duizenden personen, plaatsnamen, artiesten, onderzoekers, pioniers van de revival, pelgrimsuitrusting, bijbelse thema’s, noem maar op. Van Abadín, een dorp op de Camino del Norte, tot zurrón, de reistas van een pelgrim. http://xacopedia.com
Nieuwe Compostelafilm! Hape Kerkeling is in Duitsland een populaire acteur en presentator. Zowat tien jaar geleden sukkelde hij wat met zijn gezondheid en hij besloot vanaf de Frans-Spaanse grens naar Santiago de Compostela te lopen. De entertainer kent eenzaamheid en stilte op zijn weg, uitputting en grote twijfel, maar ervaart ook gastvrijheid en vriendschap. Gaandeweg legt hij zijn celebrity-status af, om ten slotte tot zichzelf te komen en met medepelgrims na te denken over de aloude vraag: ‘Wie ben ik?’ Kerkeling schrijft er een boek over. De eerste druk verschijnt in 2006. 20
¡HOLA!
21
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Ondertussen zijn er van Ich bin dann mal weg. Meine Reise auf dem Jakobsweg, meer dan vier miljoen (!) exemplaren verkocht. Van het succesboek is recent een film gemaakt en die is sinds enkele dagen te zien in de Duitse bioscoop. Wellicht vervangt deze film nu de Amerikaanse film The Way, sinds 2010 populair bij afdelingen van het Compostelagenootschap en andere socioculturele verenigingen. www.film.info/ichbindannmalweg De Nederlandse vertaling van het boek Ik ben er even niet. Mijn spirituele tocht naar Santiago de Compostela verscheen bij Ten Have en is nog altijd verkrijgbaar. Prijs: € 15.
ZOEKERTJES Caminho Português: gratis SIM-kaartje In augustus liep ik deze camino vanaf Lissabon. Ik kocht toen een Portugees Vodaphone SIM-kaartje voor mijn smartphone. Is er iemand die binnenkort ook vanaf Lissabon vertrekt? Je kan mijn SIM-kaartje gratis krijgen met alle info. Er staat nog een beetje belwaarde op en als je voor 5 of 10 euro bijlaadt, heb je wellicht 1GB data, goed voor 1 maand om te surfen en te navigeren.
[email protected]
66 Januari 2016
¡HOLA! Jo Roels
Chartres-Lourdes Mijn vrouw en ik vertrokken op 22 juli richting Compostela, met de fiets vanuit Korbeek-Lo. Na tien dagen ‘moesten’ we terug zijn: de kleinkindjes! We reden tot Chartres. Overheerlijke ervaring, ondanks veel wind en regen (acht van de tien dagen!). Met de trein reden we op 31 juli van Chartres terug naar Leuven. Met de fietsen in de fietswagon. Geen enkel probleem ondanks alle geruchten! Heel toffe mensen ontmoet! In 2016 rijden we verder. We starten dan in Chartres en willen naar Lourdes. Nu komt de vraag: Kent er iemand een goede (uitgestippelde) fietsroute van Chartres tot Lourdes? ’t Zou ons een groot plezier doen! Jo en Jackie Roels-Nelissen, 3360 Korbeek-Lo; 0495 50 61 75, 016 46 29 24,
[email protected]. N.v.d.r. Chartres lag net niet op hun route, maar ongetwijfeld vind je al inspiratie op de blog van Chris en Dees Van Caeyzeele: http://www.bloggen.be/compostela2010krisendees.
Dit jaar naar Chartres, volgend jaar naar Lourdes. Met jouw hulp?
22
66 Januari 2016
¡HOLA! Wenen-Mont Blanc-Santiago de Compostela-Alsemberg Ik heb mezelf een behoorlijk avontuur opgelegd. Op zondag 10 april zal ik van start gaan voor een tocht van Wenen naar Compostela. Een tocht van meer dan 3000 km met tussendoor nog de beklimming van de Mont Blanc. Als ik aangekomen ben zal mijn vrouw me vervoegen en willen we Portugal ontdekken in 14 à 20 dagen. Daarna volgt een fietstocht huiswaarts, via Tours. Wie wil me helpen met de organisatie? Alle tips zijn welkom.
[email protected]
Gratis nummers van De Pelgrim Ik ben Marc Maryns uit Oudenaarde en al lid sedert 1997. Ik bezit een aantal nummers van het tijdschrift in dubbel en wil die afstaan aan wie er interesse voor heeft. Het gaat om de nummers 48 (februari 1997) tot 87 (december 2006). Je kan ze gratis afhalen na afspraak
[email protected].
23
66 Januari 2016
¡HOLA! EXTRA! PELGRIMEREN in woorden, over spellingproblemen onderweg JAKOBUS: met hoofdetter of kleine letter? De naam Jakobus krijgt, als eigennaam, een hoofdletter. - Jakobus de Meerdere, Sint-Jakobus, St.-Jakobus, H. Jakobus, Sint-Jakob, H. Jakob Ook plaatsnamen, namen van gebouwen, instellingen, organisaties .... krijgen als eigennaam een hoofdletter. In de voorbeelden verwijzen ze ook rechtstreeks naar de H. Jakobus/Jakob zelf. - Jakobuskerk, Jakobsdag (feest 25 juli), Jakobushospitaal, Jakobskerkenpad De soortnaam daarentegen krijgt een kleine letter. Er is geen rechtstreekse verwijzing meer naar die unieke Jakobus, je kunt er een voorzetten en het woord in het meervoud gebruiken. - sint-jakobsschelp, de ware jakob (een soort persoon), jakobsvlinder, jakobsstaf, jakobspad (= een weg, een pelgrimspad), jakobsganger, jakobskruiskruid JAKOBUS: met k of met c? Jakobus zijn naam is afkomstig uit het Hebreeuws en krijgt daarom een k. De Bijbelvertaling (1995) spelt het oudtestamentische Jakob en het nieuwtestamentische Jakobus met een k. 24
Ook zaaknamen als sint-jakobsschelp, jakobsstaf (staf van de pelgrims), jakobskruiskruid, jakobsvlinder, jakobsladder, jakobszalm ... krijgen een k. Uitzondering: jacobalia (het Latijn kent de k niet, en met kleine letter) Opmerking: Bij eigennamen ooit gegeven aan personen, gebouwen ... volgt de spelling het donorprincipe. - Jakobs, Jakobusstraat, Jakobshuis COMPOSTELA: met één l of met dubbele ll? Anderstalige aardrijkskundige namen volgen een aparte spelling. Als er geen Nederlandse naam voor is, nemen we ze over uit de vreemde taal. vb. Sevilla, León Zijn ze ingeburgerd als vernederlandste vorm, dan nemen we die over. vb. Galicië (Galicia), Catalonië (Cataluña) Compostella of Compostela? Volgens de Taalunie kan zowel de Nederlandse als de lokale benaming. Maar de Spaanse vorm is gebruikelijker: Compostela nemen we over uit het Castiliaans en Galicisch. Opmerking: het bewijs van aankomst in Compostela na een tocht noemen we een compostela, met kleine letter zoals getuigschrift, akte, geloofsbrief, bewijs (soortnamen). Het meervoud is compostelas.
66 Januari 2016
25
Voor een betere tocht
Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
¡HOLA! CAMINO: hoofdletter of kleine letter? meervoud? Voor de namen van routes gebruiken we de schrijfwijze van de vreemde taal, de hoofdletters, de diakritische tekens en de accenttekens inbegrepen. - Vía de la Plata, Camino Portugués / Caminho Português, Via Mozárabe Bij een vertaling van de eigennaam van een camino/route in het Nederlands behoudt het woord een hoofdletter. - de Zilverroute (Vía de la Plata), de Kustroute (Camino del Norte) De soortnaam van een route behoudt een kleine letter. - een kustroute (een van de vele kustroutes), een via, een camino
66 Januari 2016
Een camino is een pelgrimspad, een weg, maar geen unieke weg (wel alle mogelijke pelgrimswegen). Het gaat om een soortnaam en die schrijven we met een kleine letter. - mijn camino, een camino door een bergachtige streek Het meervoud is camino’s. Als een grondwoord eindigt op een lange klinker met één letterteken (zonder accent!) geschreven dan krijgt het een meervoud op ‘s. - paraplu’s, mango’s, mama’s, baby’s, taxi’s, regio’s Vreemde woorden die in het Nederlands overgenomen zijn volgen deze regel van het meervoud op ‘s als ze eindigen op een lange klinker met één letterteken (zonder accent!) geschreven. - amigo’s, azulejo’s, camino’s, casanova’s, patio’s, paella’s, señorita’s, siësta’s, camino’s Spaanse woorden (met allemaal korte klinkers) die geen Nederlands zijn, krijgen een meervoud op s. - donativos, bocadillos, compostelas, hospitaleros, pallozas, peregrinos, refugios, tapas (ook tapa’s) Opmerking: bij een doffe e aan het einde van een grondwoord schrijven we de meervouds-s eraan vast; - albergues, tapenades, mandolines Ria Bruggen - Ludo Van Lint