HOLA! 59 Juni Voor een betere tocht. Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela. Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela

¡HOLA!

59 Juni 2015

Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela

1

Voor een betere tocht


Jan Van de Moortel

secretariaat: Varkensstraat 6, 2800 Mechelen [email protected] • [email protected]

Wat heeft deze pelgrim al niet allemaal meegemaakt in zijn leven. Hoe kwam hij op het idee om, ondanks alles, toch naar Compostela te trekken? Alleen? Met zijn vrouw? Met een goeie vriend? Is het gelukt? Hoe was de voorbereiding? Wat zijn voor deze andersvalide pelgrim de grote obstakels? Moest hij onderweg veel beroep doen op andere pelgrims? Kreeg hij veel spontane hulp? Is hij mét dat aanhangwagentje in Compostela gearriveerd?

¡HOLA!

2



KALENDER Zaterdag 13 juni

Mol-Postel. Pelgrimstreffen.

Zaterdag 25 juli

Eversel. Feest van Sint-Jakob.

Van 3 tot 4 oktober

Reims. Jakobsweekend.

IN DEZE ¡HOLA! ’t Genootschap Nationaal - Activiteiten

3

Werkgroepen - Projecten

6

Afdelingsnieuws Kempen

8

Vlaanderen, Europa, el mundo Langs de pelgrimswegen

9

Media, erfgoed, tentoonstellingen

13

Lezersbrieven

18

Correcties & aanvullingen

18

¡Hola! verschijnt de eerste dag van elke maand. Redactie: Ludo Van Lint, [email protected]. Werkten mee aan dit nummer: Jos Belmans, Ria Bruggen, Egfried Grauls, Freddy Du Seuil, Herman Merckx. Vormgeving: Marc Peeters, De Wrikker. Verantwoordelijke uitgever: Freddy Du Seuil, Morganietstraat 9, 9000 Gent. Lezersbrieven en zoekertjes zijn altijd welkom!

59 Juni 2015

Hugo Van Dommelen

¡HOLA! ’t Genootschap NATIONAAL  ACTIVITEITEN Eversel, zaterdag 25 juli St.-Jakob: we vieren samen feest! Het is dit jaar aan afdeling Limburg om de (kundidaat-)pelgrims te ontvangen, en wel in het Jakobuskerkje van Eversel. Eversel is een klein, landelijk dorp, wat ingesloten tussen het Albertkanaal, de weg Beringen-Hasselt en de E314. Een hechte gemeenschap van geen tweeduizend inwoners. Niet voor niks kreeg het enkele jaren geleden de eretitel Eversel, een dorp met toekomst. Eversel is onderdeel van de gemeente Heusden-Zolder.

Jakobus als pelgrim (1892) in het neoclassicistische kerkje van Eversel (1892).

3

Om 10.45 uur vieren we samen feest in de kerk. Dees Van Caeyzeele en Raf David gaan voor in de viering, verzorgd door de werkgroep spiritualiteit. Na de mis is er een receptie in het ontmoetingscentrum Sint-Baaf, samen met de Werkgroep Pelgrimspastoraal Bisdom Hasselt, o.l.v. Luc Herbots. Zij stapten ’s voormiddags van de kluis van Bolderberg (Zolder) naar Eversel.. Na de receptie kun je mee tafelen in Sint-Baaf. De driegangenmenu kost € 16. ’s Namiddags biedt afdeling Limburg je een ‘gedichtenwandeling’ aan van 5,1 of 7,2 km. Wie niet mee op stap gaat kan meteen naar café De Ware Jakob.

59 Juni 2015

Hugo Van Dommelen

¡HOLA!

59 Juni 2015

Inschrijven Een inschrijvingsformulier vind je op: www.compostelagenootschap.be onder Activiteitenkalender. Mogen we je vragen zo snel mogelijk in te schrijven, maar zeker vóór 15 juli?

Riet Van Cleuvenbergen

Hoe kom je er? Op de E313 neem je best de afrit Beringen, op de E314 de afrit Zolder. Met het openbaar vervoer kun je met de trein naar Hasselt en daar om 9.48 uur overstappen op bus 52 tot Heusden Kapelstraat. Daarna nog een kilometer te voet. Of met de trein tot Diest waar je om 10 uur de bus kun nemen naar de kerk van Eversel.

 In Eversel deelt Jakobus de Meerdere sinds 1858 het patroonschap met de heilige Bavo. Foto genomen tijdens de meerdaagse tocht langs het Jakobskerkenpad in 2010. Het pad verbindt de zeventien Jakobskerken in Vlaanderen.

Tijdens de Jakobskerkenpadviering in 2010 onthulden burgemeester Sonja Claes en Jakobskerkenpad-organisator Hugo Frederix een wegwijzer naar Compostela. Voor de kerk werd toen ook een bronzen schelp geplaatst. 

4

¡HOLA!

59

Jef Van Lint

Juni 2015

Weekend 3-4 oktober Vlaams-Waals weekend in Reims

Reims, kathedraal: de lachende engel.

5

Ludo Van Lint

Maria Elena Vieira da Silva en Joseph Sima realiseerden in de jaren zestig en zeventig van vorige eeuw voor de St.-Jakobskerk een reeks prachtige glasramen. Mede dank zij het Compostelagenootschap werden die in 2010 aangevuld met werk van Benoît Marcq. Maar Reims heeft nog veel meer mooie glasramen: links de glasramen van Marc Chagall in de kathedraal.

Het Vlaams Compostelagenootschap en de Amis de Saint-Jacques de Compostelle organiseren in het najaar samen een reis naar Reims, op de Compostelaroute richting Vézelay. Dat gebeurt naar aanleiding van het dertigjarig bestaan, dit jaar, van het Vlaams Genootschap en in de aanloop naar het dertigjarig bestaan van het Waals Genootschap in 2016. Op het programma staan o.a. een wandeling van Signy l’Abbaye naar Reims (14 km), een misviering en orgelconcert in de Jakobskerk en een of twee wandelingen in Reims. Reis per bus. Logies in het Maison St.-Sixte. Prijs: € 115. Inschrijven vóór 31 mei. Meer info op de website www.compostelagenootschap.be > Activiteitenkalender.

¡HOLA! NATIONAAL  ACTIVITEITEN WERKGROEPEN EN PROJECTEN Pelgrimswinkel

6



Nieuw: gids voor de Via Podiensis!

Vanaf nu in onze pelgrimswinkel: de Franstalige Rother wandelgids La Via Podiensis du Puy-en-Velay aux Pyrénées. Vierde editie, net uit. De wandelgidsen van uitgeverij Rother zijin handige gidsen in zakformaat met een duidelijke, beknopte wegbeschrijving, kaarten en logiesinformatie. Eén gids voor de lange tocht van Le Puy door het Centraal-Massief naar Roncesvalles óf de Col de Somport. Prijs: € 14,90.

Bib gesloten Op woensdag 3 juni is de bibliotheek gesloten. De voorzitter, ook bibliothecaris, is dan in Santiago de Compostela voor de Global conference of friends of the camino de Santiago associations. Normaal is de bibliotheek iedere eerste woensdag van de maand voor leden geopend van 14 tot 17 uur. Behalve in juli en augustus. De catalogus kun je online raadplegen op onze website. Het is de bedoeling dat je in de toekomst ook een aanwinstenlijst kan raadplegen.

59 Juni 2015

Jef Van Lint

¡HOLA! Infopunt op zaterdag: hulp voor al je tochtplannen! Het secretariaat van het Genootschap is ‘s zaterdags open als infopunt. Vier, vijf informanten staan er ter beschikking van (kandidaat-)pelgrims. De pelgrimswinkel biedt gidsen, naslagwerken en pelgrimsgadgets aan. Open op zaterdag van 10 tot 16 uur, behalve in de kerstvakantie, op paaszaterdag, op feestdagen en in juli en augustus. De openingsdata, met de namen van de teamleden. Een sterk team: nu al 38 vrouwen en mannen!

Jef Van Lint

Zaterdag 6 juni

Zowel fietsers als wandelaars kunnen op het Infopunt met al hun vragen terecht.

7

Hanny Pouderoyen, Elwyn Moerenhout, Maria Roggeman en David De Vleeschouwer Zaterdag 13 juni Magda Cumps, Thomas Eerdekens, Jean Smeets en Herman Troukens Zaterdag 20 juni Richard Asselberghs, Emiel De Smedt, Jacques Van Holen en Annemie Vanderschoot Zaterdag 27 juni Jan De Proft, Paul Linders, Clark Trappeniers en Willy Beyers

Informatie over hun ervaring vind je op www.compostelagenootschap.be. Je kunt ze ook hier aanklikken: Medewerkers Infopunt: tochtervaring. Aan de lijst zijn recent niet minder dan tien nieuwe medewerkers toegevoegd!

59 Juni 2015

¡HOLA! Afdelingsnieuws

Jos Borgers

Aan een kruispunt van toen belangrijke wegen (Antwerpen-Keulen en Den Bosch-Leuven) bouwde de norbertijnenabdij van Floreffe in de twaalfde eeuw een hoeve en een kerk. Pas vier eeuwen later werd Postel een zelfstandige abdij. Gebed, onthaal en pastoraal zijn ook vandaag nog altijd de peilers van de abdijgemeenschap. 

AFDELING KEMPEN Mol-Postel, zaterdag 13 juni Pelgrimstreﬀen. Wandelen of ﬁetsen. We fietsen (30 km) of wandelen (9,5 km) rond de abdij en brengen een geleid bezoek aan de abdij met o.a. de bibliotheek, de kaasmakerij en de romaanse kerk (1140). De abdij ligt op de Via Monastica, de oudste pelgrimsroute van het Vlaams Compostelagenootschap. Afspraak om 10 uur aan de wegwijzer ‘Santiago de Compostela 2450 km, voor de abdij. Na het maken van een groepsfoto start de fietstocht of de wandeling. Na de picknick – met beiaardmuziek - brengen we een bezoek aan de abdiji onder leiding van pater Ivo Billiaert, archivaris van de norberijnenabdij. Tot slot: napraten bij een afscheidsdrink in café De Ware Jacob. Deelname: gratis! Picknick (en fiets) meerbrengen. Wel inschrijven vóór 10 juni met opgave van de keuze fietstocht/ wandeling via [email protected]. Contact op 13 juni: 0473 68 28 79. Een gids voor de Via Monastica (beschrijving, topografische kaarten, logies) kun je kopen in onze pelgrimswinkel via www.compostelagenootschap.be.

8

59 Juni 2015

Federatie Maaseik

¡HOLA! Vlaanderen, Europa, el mundo LANGS DE PELGRIMSWEGEN Via Limburgica: pelgrimspad naar Heppeneert

Heppeneert, O.-L.-Vrouw-van-Rust met achter haar een man, een apostel, wellicht Johannes.

Vanaf Huize Labaer, de voormalige schippersherberg aan de oude kademuur van de Maas in Maaseik, is buitendijks, in de luwte van de dijkmuur, een nieuw wandelpad gerealiseerd. De pelgrims naar het regionale bedevaartsoord Onze-Lieve-Vrouw-van-Rust in Heppeneert en de Compostela-stappers op de Via Limburgica kunnen nu over een afgerasterd graspad stappen tot aan de Sint-Gertrudiskerk in Heppeneert. Je wandelt er rustig naast de oude Maasbedding en vermijdt zo de drukke asfaltweg, de Heppeneert.

Compiègne: restauratie Église Saint-Jacques

De St.-Jakobskerk van Frankrijk is voor de Fransen extra belangrijk omdat Jeanne d’Arc zich hier terugtrokken had op de dag dat ze werd gevangen genomen.

9

De gotische St.-Jakobskerk is in bijzonder slechte staat. De stad Compiégne begint eindelijk met de restauratiewerken, of ... reddingswerken. Een eerste budget voor de binnenrestauratie is gestemd. Het totale kostenplaatje bedraagt meer dan vijf miljoen euro. Compiègne ligt op de Chemin Estelle, de pelgrimsroute van Saint-Quentin naar Parijs. Info over deze route: www.casajac.org

59 Juni 2015

¡HOLA! Zapatones heeft ons verlaten Juan Carlos Lema Balsas stierf op 14 mei in Pontevedra. De man is beter bekend als Zapatones, de eeuwige pelgrim die bijna een kwarteeuw op de Plaza del Obradoiro rondliep, getooid in aloude pelgrimskledij: pelerine, hoed met schelp, wandelstok en kalebas. Hij speelde er een beetje toeristische gids, liet zich trakteren en voor een paar centen kon je met hem op de foto. Zapatones begon zijn leven als vondeling, leefde in zijn prille kinderjaren in instellingen, werkte op boerderijen en als kelner en leerde ook als gauwdief even de gevangenis kennen. En dan, dan zag hij in Compostela het beeld van Jakobus en zei: Quiero ser como él ..... Ik wil zijn zoals hij. Dat was in 1993. Sindsdien leefde hij vooral in de schaduw van de kathedraal. De laatste jaren ging zijn gezondheid snel achteruit, werd hij uit zijn woonst gezet en twee jaar geleden aangereden door een auto, met een reeks breuken als gevolg.

Parador Compostela: nog altijd gratis maaltijden

Als pelgrim eet je wel niet in het restaurant of op het terras maar in een bescheiden achterkamertje.

10

Het Hostal de los Reyes Católicos in Santiago de Compostela was ooit een pelgrimshospitaal. Vandaag is het een mooi hotel, een Parador. Geen gewoon hotel. De Parador onderhoudt nog altijd een band met zijn geschiedenis, onder meer door het uitdelen van gratis maaltijden aan pelgrims, ’s morgens, ’s middags en ’s avonds. Daarvoor moet je aan de dienstingang van het hotel zijn. De eerste tien pelgrims die zich aanbieden krijgen een maaltijd (9, 12 en 19 uur). In de media verschenen onlangs berichten over het afschaffen van deze traditie. Door verbouwingswerken was dat enkele dagen het geval maar pelgrims kunnen er alweer terecht. Verleden jaar ging het om ca. tienduizend gratis maaltijden.

59 Juni 2015

¡HOLA! Camino Portugués: problemen Het is geen nieuw verhaal, maar de problemen blijven maar duren op de Camino Portugués in de omgeving van O Porrinõ. Al een paar jaar is er vóór O Porriño een alternatieve route uitgetekend waarbij je een groot industriegebied kunt vermijden. Om commerciële redenen zint dat sommige horecamensen niet en worden gele pijlen overschilderd, elders nieuwe pijlen geschilderd enzovoort. Het lokale Compostelagenootschap heeft er de handen vol mee. Informeer je dus ter plaatse. Cruciale plekken zijn Orbenlle en de afslag vóór de rivier de Louro, bij de passage naar de A55. Kaartjes en info vind je op https://www.santiago.nl/sites/default/files/ werkgroepen/jakobswegen/orbenlle-porri%C3%B1o-eng.pdf

Nieuwe gidsen * De belangrijkste recente uitgave is de vierde editie van La Via Podiensis du Puy-en-Velay aux Pyrénées, een Franstalige Rothergids. Te koop in onze pelgrimswinkel. Zie hoger. www.rother.de * Bij Desnivel verschenen al enkele Spaanstalige gidsen voor pelgrims die per mountainbike langs Spaanse camino’s naar Santiago de Compostela trekken. De jongste is een gids voor de Camino de Madrid (Madrid – Sahagun). Met varianten en logiesinformatie. Formaat: 11,5 x 21 cm. Prijs: ca. € 16. www.libreriadesnivel.com * De Guía del Camino de Santiago. Camino Norte is een nieuwe uitgave van Anaya Touring. Prijs: ca. € 24. www.anayatouring.com 11

59 Juni 2015

Jan Eylenbosch

¡HOLA!

Vía de la Plata. Provincie Sevilla. Ruïnes net voorbij El Real de la Jara.

Caminos in Sevilla We hebben het hier niet over de stad, maar de provincie. Via de toeristische website van de provincie kun je een tachtig bladzijden dikke brochure downloaden met de routebeschrijvingen van een reeks caminos, voor zover ze door de provincie lopen. Het gebeurt in Spanje helaas frequent dat caminobrochures zich beperken tot een deel van een route, in een provincie of een autonome regio. Maar pelgrims willen graag een gids voor een volledige route! In dit geval gaat het om delen van de Vía de la Plata, de Vía Augusta (de camino van Cadiz naar Sevilla), de Vía Serrana (de camino van Gibraltar naar Sevilla) en de Camino de Antequera en de Camino de la Frontera, twee routes die voor het ruime publiek minder belangrijk zijn. www.turismosevilla.org/opencms2/export/sites/turismo/galeriaTablas/publicaciones/133/caminoasantiagoweb.pdf Informatie over de Vía Serrana en de Vía Augusta vind je op www.asociaciongaditanajakobea.org

Logies langs de Spaanse pelgrimswegen www.caminodesantiago.consumer.es www.caminosantiago.org www.camino.xacobeo.es www.alojamientoscaminosantiago.com www.gronze.com

12

59 Juni 2015

¡HOLA!

13



Westhoek: refugio in Hondschoote Wie vanuit de Westhoek naar Compostela wil, stippelt waarschijnlijk zijn eigen route uit richting Rijsel om dan de Compostelaroute te volgen naar Arras, Amiens, Beauvais en verder, richting Tours. Noteer dat je in de Franse Westhoek kan logeren in de refugio bij de molen van Hondschoote, net over de grens. Contactadres: Pierre Rombouts, Association des amis et pèlerins du Westhoek Noordmeulen, 53 rue Coppens, 59122 Hondschoote; 032 822 01 60, 064 383 15 70, [email protected], pelerinsduwesthoek.e-monsite.com.

MEDIA, ERFGOED, CONCERTEN, TENTOONSTELLINGEN 6 en 7 juni: Open Kerkendagen!

Sint-Pieterskerk • Leuven

De Stichting Open Kerken is aan haar achtste editie toe van de Open Kerkendagen. Ongeveer vijfhonderd gebedshuizen kun je dat weekend bezoeken. Meestal katholieke kerken, maar ook protestantse en orthodoxe. Thema is dit jaar Clair-Obscur. Kerken zetten verborgen schatten in de kijkers of laten licht schijnen op vergeten verhalen. De meeste manifestaties zijn gratis. Meer informatie over dat weekend – en veel meer – op www.openkerken.be. 

59 Juni 2015

14



¡HOLA! Als je het programma niet direct vindt, kijk dan onder ‘Pers’. Een uitgebreide programmabrochure en een landkaartbrochure 20152016 met de open en gastvrije kerken, vind je ook bij heel veel toeristische diensten. Ook interessant: de doorgaans open kerken hebben op hun gevelplaat een QR-code waarmee je meer te weten komt over de geschiedenis van het gebouw en al zijn kerkschatten.

Sint-Vincentiuskerk • Eeklo

Eglise Saint-Etienne • Waha

Een weekend later is er in het Groothertogdom een weekend vun den oppene kierchen. Daarover vind je meer informatie op www.oppekierchen.lu.

Eglise Saint-André • Lierneux

59 Juni 2015

15



Departement Aube

¡HOLA!

Bernardus. Olie op hout, einde 16de-begin 17de eeuw.

Negen eeuwen Clairvaux In 1115 ontstond de abdij van Clairvaux gesticht als een stichting van de benedictijnenabdij van Clairvaux, in de omgeving van Bar-surAube. Aanleiding was een vervlakking van de benedictijnse regels in de abdijen van het Cluny-imperium. De monniken werden cistercienzers genoemd. Na Robert van Molesme was edelman Bernardus al snel de abt en de drijvende kracht. Als Bernardus in 1153 sterft waren er al meer dan driehonderd cisterciënzerkloosters. De abdij werd in de jaren van de Franse Revolutie afgeschaft en Napoleon maakte er een gevangenis van, ooit de grootste van Frankrijk. Drieduizend gevangenen in de 19de eeuw. Dat duurde tot 1970. Toen werd op de fundamenten van de abdijkerk een nieuwe gevangenis gebouwd en begon men langzaam aan de restauratie van de gebouwen. Die zijn alleszins niet geschikt om er een grote tentoonstelling te organiseren. Die is er wel in Troyes, op de Via Campaniensis, de Via naar Vézelay. Niet te missen voor alle pelgrims op stap naar Vézelay. Bovendien: de toegang is gratis. www.clairvaux-2015.fr

59 Juni 2015

¡HOLA! Scherpenheuvel, tot 28 juni Heiligen in beeld

Jef Van Lint

Hans Geybels stelde een tentoonstelling samen waarin je de productie van heiligenbeelden kunt volgen, van de middeleeuwen tot nu. Van uniek beeldhouw- en snijwerk tot hedendaagse massaproductie. Bij de tentoonstelling hoort een publicatie met een overzicht van alle productiecentra. Tot einde juni geopend op zaterdagen, zon- en feestdagen. Van 13.30 tot 17.30 uur.

Jeanne, niet in een kerk, maar in de straten van Reims.

16

Jeanne d’ Arc In een doorsnee kerk langs een Franse camino heb je niet zoveel kans om een Jakobusbeeld te vinden. Het is best wel mogelijk dat Jeanne d’Arc er present is en de heilige Jean-Baptiste Marie Vianney, beter bekend als het pastoorke van Ars. Jeanne d’Arc heeft voor veel Fransen een religieuze betekenis maar dikwijls ook een (ultra-) nationalistische. In Rouen, Normandië, is er sinds kort een Jeanne d’Arcmuseum – of noem het een attractie – in het aartsbisschoppelijk paleis. In dat paleis werd ze tot de brandstapel veroordeeld. www.historial-jeannedarc.fr

59 Juni 2015

¡HOLA!

17



Gent, tot 28 juni Hoet schildert te Te Voet Willem Hoet is een volbloed camlinoschilder. Hij pakt opnieuw uit met een Te Voet-reeks, nu in de Gentse St.-Jakobskerk. Ondertitel: Bottelare / Santiago de Compostela / Finisterre / 100 dagen / 2300 km. Geopend op vrijdag, zaterdag en zondag, van 19.30 tot 16 uur. Voor groepen ook op aanvraag: 00 32 477 44 99 90, [email protected].

Willem Hoet, een van de tientallen Te Voet-schilderijen. De schilder is bij veel ledenlezers bekend door zijn werk dat je tot voor kort op de binnenkaft van De Pelgrim kon bewonderen. Samen met een haiku van Paul De Marez.

59 Juni 2015

¡HOLA!

59 Juni 2015

LEZERSBRIEVEN Ik geef weg ... Rugzak niet meer nodig? Een caminogids die je kan missen? Of kaarten? Of een matje? Meld het aan ¡Hola! en wij publiceren het!

ZOEKERTJES Caminho Português in oktober? Normaal zou ik op Pinksteren met een vriend vertrekken vanuit Porto naar Compostela. Door een onverwachte ziekenhuisopname heb ik alles moeten annuleren. Voor mij was de annulering niet zo erg maar ik heb enorm veel spijt voor mijn medestapper. Ik heb hem beloofd - als bij mij alles goed verloopt - om eventueel nog op tocht te gaan begin oktober. Graag zou ik contact opnemen met pelgrims die de Caminho Português/Camino Portugués in oktober stapten en die me info zouden kunnen geven over logies, het weer enz. Met andere woorden: is dat nog goed te doen? Ik zou, indien mogelijk, mijn belofte nog dit jaar willen nakomen. André Declercq, 056 51 42 95, [email protected] N.v.d.r. Oktober is een prima, rustige wandelmaand voor de camino. Gemiddelde temperatuur verleden jaar: 18,7°C, minimum 14,4°C, maximum 22,1°C. www.tutiempo.net

18



¡HOLA! Via Scaldea naar Reims Ik wil deze maand vanuit Ath naar Vézelay langs de GR122, via Sebourg, Maroilles en Château-Porcien. Van daar volg ik de Via Campaniensis tot Reims. Kan iemand mij informatie verstrekken over logies langs deze route? [email protected]. N.v.d.r. In elk geval vind je al een aantal logiestips in de Livret numérique Tournai-Reims, te vinden op www.st-jacques.be onder Pèlerins Saint Jacques Tournai. Dat is ook zo voor de RP 51-gids voor de Via Campaniensis (traject Château Porcien-Reims).

De Pelgrim 121 Binnenkort verschijnt De Pelgrim, nummer 121. Over de vernieuwing van De Pelgrim kregen we niets dan lof. Waarvoor dank. Ongetwijfeld is dat weer zo. Laat het ons weten. Wat mag je onder meer verwachten? * Dirk Aerts – en Petrarca - over de (pelgrims)tocht die ons oproept onszelf in vraag te stellen. * Mireille Madou over een miniatuur met als thema de terechtstelling van Jakobus en Josias. * Het Compostela-alfabet, de letter I: insigne, itinerarium, internet. * Mia Voordeckers over pelgrimeren naar St.-Job in Wezemaal. * Ria Bruggen over de Jakobuskerk van Eversel (Heusden-Zolder). * Ludo Van Lint over de Via Scaldea. Stand van zaken.

19

59 Juni 2015

HOLA! 59 Juni Voor een betere tocht. Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela. Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela

Recommend Documents