HOLA! Voor een betere tocht

¡HOLA!

49 juli 2014

Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela

1

Voor een betere tocht


Cecile Hoskens

secretariaat: Varkensstraat 6, 2800 Mechelen [email protected] • [email protected]

Albrecht Dürer. Jakobus de Meerdere. Het feest van de apostel vieren we deze maand op 25 juli, een dag na het feest van een andere reisheilige, de heilige Christoffel.

De prachtige Jakobus in het Musée communal van Nijvel komt uit de verdwenen St.-Jakobskerk in het Quartier Saint-Jacques.

¡HOLA! Innerlijk in beweging komen

2



Anselm Grün, benedictijn en auteur van tientallen spirituele boeken, heeft het in een van zijn boeken (of allicht in meerdere) ook over Jakobus.

Inhoud ’t Genootschap Nationaal - Activiteiten 3 Werkgroepen - Projecten 5

De nood waarin Jakobus ons vandaag wil bijstaan, is de onbeweeglijkheid, de verstarring. Onze wereld wordt dan wel beheerst door een onvoorstelbare mobiliteit en voor het oog is alles in beweging, maar innerlijk is het geen tijd van grote nieuwe bewegingen die iets in deze wereld veranderen. Veel mensen zijn tegenwoordig onverschillig. Ze brengen niets in beweging omdat alles hen wel goed is. Anderen klampen zich vast aan fundamentalistische overtuigingen, uit angst hun positie in de wereld te verliezen. In deze situatie zijn twee dingen van belang: ten eerste dat we vast kunnen staan, stabiel zijn, iets wat we van de H. Benedictus kunnen leren. Maar even belangrijk is de instelling van de pelgrim, die ons in beweging brengt en alle vastigheden waaraan we ons vastklampen, relativeert. De pelgrim kan niets meenemen, bezit, roem noch eer. Hij gaat op weg. Hij loopt zich vrij van alles wat hem bindt. Hij is op weg naar God. De pelgrim heeft een doel. Hij is niet onverschillig, de grote val in bepaalde postmoderne kringen. De pelgrimage is altijd een weg van verandering en een weg die naar God voert. Het verhaal van Jakobus kan een goede wegwijzer voor ons zijn om in deze strarre wereld innerlijk in beweging te komen en over alle obstakels heen te stappen waarop we ons blind staren, om op weg te gaan naar de onzichtbare wereld. (Vijftig heiligen voor je leven, Lannoo, 2003)

Kalender Regionieuws Limburg 8 Vlaanderen, Europa, el mundo Langs de pelgrimswegen 8 Pelgrimsgidsen 9 Media, erfgoed en tentoonstellingen 12 Correcties 17

25 juli Ieper. Feest van Sint-Jakob. ¡Hola! verschijnt de eerste dag van elke maand, behalve in augustus. Redactie: Ludo Van Lint, [email protected]. Werkten mee aan dit nummer: Jos Belmans, Ria Bruggen, Magda Cumps, Egfried Grauls, Luc Holsters, Cecile Hoskens. Vormgeving: Marc Peeters, De Wrikker. Verantwoordelijke uitgever: Freddy Du Seuil, Morganietstraat 9, 9000 Gent. Lezersbrieven en zoekertjes zijn altijd welkom!

49 juli 2014

¡HOLA!

3

juli 2014

’t Genootschap

Einde 12de eeuw was Ieper dé textielhoofdstad van Vlaanderen. Kort tevoren, in 1138, werd de St.-Jakobskerk gebouwd. Van een romaanse driebeukige kerk evolueerde de kerk naar een gotische hallenkerk. Tijdens WO1 werd de kerk, net als de rest van de stad, vrijwel helemaal vernield. Wat er vandaag staat is een gebouw dat, naar de oorspronkelijke plannen, na de oorlog, ongeveer in zijn oorspronkelijke staat hersteld is. Het interessante kerkmeubilair komt grotendeels uit de Ateliers d’art van de benedictijnenabdij van Maredsous, onder leiding van pater Sébastien Braun. Het zijn interessante, en soms gedurfde art-decocreaties, zeker het St.-Jakobsaltaar. Vijf panelen in gedreven koper vertellen over het leven van Jakobus. Andere jacobalia in de kerk: een chrismatorium (17de eeuw) met een gegraveerde afbeelding van de apostel, een reliekhouder (18de eeuw) en een plaasteren Jakobusbeeld (1948). Ieper lag in de middeleeuwen op de Compestelaroute die van Nieuwpoort (toen de belangrijkste haven aan de kust) via Sint-Jakobskapelle naar Menen liep, de Via Yprensis. Een variante liep via Wervik. De route is in het vernieuwde pelgrimswegennet niet meer opgenomen.

De toren van de St.-Jakobskerk op een litho van Reverend John David Glennie (1796-1874). Carolien Coenen



Een nieuwe parochie in de grote textielstad

49



De naoorlogse Ieperse Sint-Jakobstoren aan het Guido Gezelleplein. Jakobus verwelkomt je.

¡HOLA! LimoWreck

Ieper, vrijdag 25 juli Feest van Sint-Jakob Dit jaar is het aan Regio Zuidwest om alle leden van het Vlaams Compostelagenootschap uit te nodigen om samen het feest van Sint-Jakob de Meerdere te vieren in Ieper. Afspraak vanaf 10 uur in de Kazematten, Bollingstraat 1 (nabij de Menenpoort), voor koffie of thee. In de Sint-Jakobskerk gaat Dees Van Caeyzele om 11 uur voor in de eucharistieviering, opgeluisterd door ons koor Adelard van Aubrac, onder leiding van Johan De Ridder. Daarna trekken alle pelgrims naar restaurant Pacific Eiland. ’s Namiddags heb je de keuze tussen een bezoek aan het onvolprezen In Flanders Fieldsmuseum, een wandeling op de vesten of een wandeling in De verdronken Weide. Vanaf 16 uur ben je welkom bij de Ware Jakob in de Kazematten. Een inschrijvingsformulier vind je op www.compostelagenootschap.be (diensten>activiteiten). Mail het door naar [email protected] en stort vóór 21 juli het juiste bedrag op de rekening van het Compostelagenootschap.

4

49 juli 2014

¡HOLA! Genootschap - nationaal WERKGROEPEN EN PROJECTEN

5



Ledenadministratie op vakantie! Lid worden, adresgegevens wijzigen, geloofsbrieven aanvragen: dat kan niet in juli, de ledenadministratie is dan gesloten. Wie in augustus een stempelboekje wil, moet dat tijdig aanvragen, liever vandaag dan morgen. Winkel en infopunt zijn niet alleen in juli gesloten, maar ook in augustus.

Gulden Boek Zoals elke belangrijke vereniging heeft ook het Vlaams Genootschap een Gulden Boek. Bij belangrijke activiteiten kunnen deelnemers er een paar lijnen (lovend) proza in kwijt. Het boek is een beetje in de vergeethoek geraakt omdat we al een poosje op zoek zijn naar een artistieke ziel die de illustraties op zich wil nemen. Er moeten toch enkele leden-kunstenaars zijn die hieraan willen meewerken? Mail naar de redactie en we nemen contact met jou.

49 juli 2014

¡HOLA! Freek Bosschers

Infopunt op zaterdag: hulp voor al je tochtplannen! Het secretariaat van het Genootschap is ‘s zaterdags open als infopunt. Het infoteam bestaat uit een dertigtal leden met ervaring op tal van pelgrimswegen. Je kunt er ook onze bibliotheek raadplegen. En de pelgrimswinkel biedt gidsen, naslagwerken en pelgrimsgadgets aan. Open van 10 tot 16 uur, behalve in de kerstvakantie, op paaszaterdag, op feestdagen en in juli en augustus. De openingsdata, met de namen van de teamleden: 6 september Jos Belmans, May Van Miert, Emiel De Smedt , Thomas Vandormael 13 september Daniël Dierickx, Lena De Buck, Robert Truyen 20 september José Maes, Gilbert Organe, Herman Troukens, Minouche Corthouts 27 september Jos Belmans, May Van Miert, Magda Cumps Goede voorbereiding, goed informatie, prachtige tocht, gelukkige pelgrims.

Informatie over hun ervaring vind je op www.compostelagenootschap.be. Je kunt ze ook hier aanklikken: Medewerkers Infopunt: tochtervaring. 6

49 juli 2014

Ferdi Mattijs

¡HOLA! Infoteam: vele handen maken het werk licht! Zowel voor het infopunt in Mechelen (op zaterdag) als voor de infodagen (Oostkamp, Hasselt, Halle, de Fiets-en Wandelbeurs in Mechelen) zijn wij op zoek naar enthousiaste medewerkers die ons infoteam willen vervoegen. Heb je al minstens één camino gefietst en/of gestapt en voel je je geroepen om toekomstige pelgrims te helpen op hun zoektocht naar informatie, sluit je dan aan bij onze gedreven groep van informanten.

Jos Van Montfort

Heidi weet op infodagen álles te vertellen over de juiste, lichte uitrusting.

Aan thematafels krijgen kandidaat-pelgrims antwoorden op al hun vragen en oplossingen voor al hun zorgen.

7

Meer info bij: Jos Belmans, [email protected], 0476 50 55 13, of bij Luc Holsters, [email protected], 0486 12 79 92.

49 juli 2014

¡HOLA! Regionieuws Regio Limburg De badge van regio Limburg

8



Regio Limburg heeft nu een eigen badge voor op de rugzak of op kledij. De badge is verkrijgbaar op alle Limburgse regioactiviteiten. In augustus organiseert Limburg een barbecue. Meer info was bij het verschijnen van deze ¡Hola! nog niet bekend.

Vlaanderen, Europa, el mundo LANGS DE PELGRIMSWEGEN Sancti Francisci Conventus Compostelae Compostela en Assisi herdenken dit jaar het achtste eeuwfeest van de bedevaart van Franciscus naar Compostela. De franciscanen vieren dat onder meer met een speciale compostela. Als je in het pelgrimsbureau je compostela hebt opgehaald kan je die tweede compostela krijgen in de kerk van de franciscanen aan de Rúa do Campiño de San Francisco. Donativo.

49 juli 2014

¡HOLA! Via Lemovicensis De Association des Amis et Pèlerins de St.-Jacques du Limousin Périgord opende een nieuwe gîte in een appartement aan de Rue Gambetta 83. Dat is de zetel van de vereniging. Een overnachting met ontbijt kost € 15. Telefoon: 06 76 92 12 52.

9



Pelgrimsgidsen * Jakobsweg. Caminho Português is een nieuwe gids van Rother Bergverlag. De klein-formaatgids beschrijft uitstekend de vijftien etappes (250 km) van Porto tot Santiago. Goede, eenvoudige kaarten, reliëfprofielen, logiesinformatie. De gids verschijnt deze maand. Prijs: ca. € 15. www.rother.de * Bij Conrad Stein Verlag verschijnt in juli een tweede editie van Mosel-Camino. De gids beschrijft de jakobsweg van Koblenz naar Trier, ook een stad met een apostelgraf, het graf van Matthias, de opvolger van Judas. De weg loopt nu eens links, dan weer rechts van de Moezel, langs vele burchten, mooie dorpjes, wijngaarden, prachtige panorama’s ... Prijs: ca. € 10. www.conrad-stein-verlag.de * Bij Jacobeo.net verscheen een nieuwe editie van Camino de Santiago (Francés, Aragonés y Baztanés). Met kaarten, stadsplannetjes en logiesinformatie. Prijs: ca. € 19. www.jacobeo.net, www.editorialbuencamino.com

49 juli 2014

¡HOLA! Lieve Mommens

Lieve Mommens

Camino de Baztán

Een interessante route door de uitlopers van de Atlantische Pyreneeën!

10

De Camino de Baztán loopt van Bayonne (F) naar Pamplona. www.caminodelbaztan.com is een nieuwe website voor deze route. Bayonne is een interssant alternatief voor Saint-JeanPied-de-Port. Er is een goede spoorverbinding en er zijn goedkope vluchten naar Biarritz. De route is ca.105 km lang. Reken op vijf stapdagen. Zes is nog beter. Ook op een paar andere, langer bestaande, sites vind je heel wat informatie: http://vppyr.free.fr/pages_transversales/ruta_baztan/vpp_ruta_baztan.htm en http://www.consorciobertiz.org.

Via Lourdes? Dat kan. Vanuit Lourdes kan je verder naar Saint-Jean-Pied de Port in zeven stapdagen: via Asson, Urudy, Oloron, L’Hôpital St.-Blaise, Mauléon en St.-Juste-Ibarre. Naar de Col de Somport loop je via Asson, Arudy, Béost en Gabas. Goed voor vijf wandeldagen. Meer informatie over het jakobswegennet in de ruime omgeving van Lourdes vind je o.a. op http://www.xacobeo.fr/ZE1.12.deL1.htm en op http://www.lebearn.net/compostelle.html

49 juli 2014

Lieve Mommens

¡HOLA! Logies langs de Spaanse pelgrimswegen www.caminodesantiago.consumer.es www.caminosantiago.org www.camino.xacobeo.es www.alojamientoscaminosantiago.com

Santander. Een refugio zoals er vele zijn in Spanje. Voor wie dat niet gewoon is, is het soms even aanpassen. Maar de stap van een luxueus bed naar een eenvoudige slaapzaal kan ook een belangrijke overwinning zijn!

11

49 juli 2014

¡HOLA! MEDIA, ERFGOED, CONCERTEN, TENTOONSTELLINGEN Sint-Truiden, tot 20 juli Boom en mens. De boom als kracht, mythe, muze en verering

12

Een beeld gesneden uit de wilg van Duffel … Dat verwijst duidelijk naar de kerk van O.-L.-Vrouw-van-de-goede-Wil in Duffel, voorheen een kapel, gebouwde op de plaats waar kinderen een Lieve Vrouwbeeld vonden in een wilg.

Mensen hebben wat met bomen. Al sinds oeroude tijden. Het blijkt een bijzondere relatie te zijn: de mythische boom, de levensboom, de boom van kennis van goed en kwaad, de symbolische boom, de boom met een speciaal verhaal (spijkerboom, galgenboom, Tjenneboom ...). Het kruis. De boom als herkenningspunt en ontmoetingsplek. Bomen met diepe wortels in verhalen, poëzie, beeldende kunsten en muziek. Als kathedralen staan ze in een landschap. Alleen. Soms in hele bomendorpen bijeen. In de Keltische boomkalender tonen ze wie je bent. Al deze bomen krijgen een tijdelijke plaats in het museum De Mindere in Sint-Truiden, onderdeel van het klooster van de minderbroedersfranciscanen. Werken van oude meesters en hedendaagse kunstenaars. Franciscus van Assisi, met zijn Zonnelied en bezielde natuur, is er uiteraard aanwezig. Ook voor kinderen is er een hoekje, met een boekje, uitgesneden. En pelgrims? Het thema is boeiend voor wie met traagheid en verwondering wegen en landschappen bewandelt. En merkt hoe inspirerend en spiritueel bomen kunnen zijn. Over religies heen. Het is een eerder kleinschalige tentoonstelling, maar je kunt er verrassend uren aanwezig zijn. 

49 juli 2014

13



Han van Meegeren

¡HOLA! In het museum vind je ook het leven van Sint-Franciscus, de geschiedenis van de volgelingen en het dagelijks leven van de minderbroeders uitgebeeld. (RB) Van dinsdag tot zaterdag geopend van 10 tot 12.30 uur en van 13 tot 17 uur, op zon- en feestdagen van 14 tot 17 uur. Gratis. Museum De Mindere, Capucienessenstraat 1, Sint-Truiden; 011 67 29 71, www.demindere.be

La Guerche-de-Bretagne, kapelletjesboom.

49 juli 2014

MAS

¡HOLA!

Dat er een werk van Carvaggio tijdelijk naar Antwerpen verhuist is wel een héél bijzondere gebeurtenis! De vuile voeten en gescheurde kleren symboliseren de gehoorzaamheid en toewijding van de pelgrims. Christus is hier geen baby maar bijna een jongen die de pelgrims zegent. Zijn linkervoet is heel dicht bij de biddende pelgrim. Zo nabij is het goddelijke bij het menselijke.

14

Madonna van de pelgrims naar Antwerpen Heilige Boeken, Heilige Plaatsen. Jodendom, christendom, islam: één project, twee tentoonstellingen, in het najaar in Antwerpen. De tentoonstelling Heilige Plaatsen belicht het pelgrimeren naar heilige plaatsen. Voor het eerst worden voorwerpen en kunstwerken uit de drie religies naast elkaar gepresenteerd. En niet de minste. Zo komt onder meer de Madonna di Loreto of Madonna van de pelgrims van Carvaggio uit Rome naar Antwerpen. De legende verhaalt dat het huisje van Maria door engelen naar Loreto (Italië) zou gebracht zijn. De pelgrimage naar Loreto en de verering van de madonna kreeg een hoge vlucht ten tijde van de Contrareformatie. In Antwerpen was dat een taak van de jezuïeten. Er bestond ook een Broederschap van Loreto. Vanaf 1702 beheerden de Loretanen het St.-Julianusgasthuis, vandaag kunstgalerij én een pelgrimsherberg beheerd door het Compostelagenootschap, regio Antwerpen. De Lieve Vrouw in de gevel van het Antwerpse stadhuis is een Madonna van Loreto. Je merkt dat aan het kenmerkende, lang golvend haar. Het uitgangspunt van de tentoonstelling Heilige Boeken is eenvoudig. De drie religies ziijn ‘religies van het boek’, ze zijn verwant: Abraham is een voorvader van joden, christenen en moslims. De tentoonstelling van boekhistorische topstukken en onbekende objecten vindt plaats in de Nottebohmzaal van de Erfgoedbibliotheek, een van de mooiste bibliotheekzalen van het land. Heilige Plaatsen loopt van 19 september tot en met 18 januari in het MAS. Heilige Boeken kun je tot 21 december bezoeken in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, aan het Conscienceplein. Tickets kun je kopen vanaf einde juni. Op 15 november organiseert het Vlaams Compostelagenootschap een info(mid) dag in het kader van deze tentoonstelling. Via www.mas.be kan je inschrijven op de digitale nieuwsbrief.

49 juli 2014

KMS

¡HOLA!

Museum Catharijneconvent, Utrecht

Leuven, van 11 augustus tot 25 september Verbeeld gevaar!

Dubbelkop van paus en duivel (onbekend, 17de eeuw).

15

De rondreizende tentoonstelling De andere verbeeld. Verbeeld gevaar kan je binnenkort bezoeken in Leuven. Het gaat om een erfgoedproject van Kerkwerk Multicultureel Samenleven. Met dat project onderzoekt het Kerkwerk de beeldvorming van ‘de andere’ in de religieuze kunst, van de vijftiende tot de achttiende eeuw. Vele eeuwen geleden hebben kruistochten, bedevaarten en ontdekkingsreizen mensen van diverse origine met elkaar in contact gebracht. In de zestiende eeuw rukten de Turken op in de Middellandse Zee. De angst voor deze ‘barbaren’ zorgde voor een negatieve beeldvorming van de Turken. In Spanje werden al eerder de moren het land uitgesabeld met de hulp van Santiago matamoros ... De conquistadores in Latijns-Amerika vonden dat ze de ‘wilden’ moesten bekeren! De inquisitie bracht ‘de ketter’ aan het licht …Enzovoort. De ‘andere’ boezemde angst in, wekte fascinatie op, werd vernederd. De ‘andere’ was een inspiratie voor vele kunstenaars. In tal van christelijke kunstwerken werd de Jood, de zwarte, de ketter en de Turk verbeeld. Soms heel positief, soms uiterst negatief. Maar vaak op een stereotiepe manier. En stereotypes zijn nooit conform de werkelijkheid. Een bron van vooroordelen en racisme ... Een knipoog naar het beeldgebruik in de media maakt de tentoonstelling actueler dan ooit. De tentoonstelling is gerealiseeerd voor jongvolwassenen maar wil  iedereen inspireren.

49 juli 2014

¡HOLA! Van 11 augusttus to 25 september loopt ze in de KADOC-kapel, Vlamingenstraat 39 in Leuven. Van maandag tot vrijdag open van 9 tot 17 uur, zaterdag van 9 tot 12.30 uur. Uitzonderlijk open op 13-14 en 20-21 september. Gesloten van 15 tot 17 augustus en op 8 september.

16



Nadien verhuist de expo nog naar Borgerhout, Aarschot, Grimbergen en Turnhout.

Ieper, tot 19 oktober Tempus horribilis Als je op jakobusdag 25 juli in Ieper bent, kan je misschien ook nog de dubbeltentoonstelling Tempus horribilis bezoeken in de St.-Maartenskathedraal. Een historische tentoonstelling toont de situatie van en in de kathedraal een eeuw geleden, bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. In het tweede luik denken beeldend kunstenaars na over de betekenis van het annus horribilis 1914, voor de kathedraal zelf en de gelovigen, voor de stad en voor haar inwoners. Dagelijks geopend van 10 tot 12 en van 14 tot 17.30 uur. Gratis.

Nideggen, tot 31 december The Way I must try?! is de wat onconventionele titel van een tentoonstelling over pelgrims en pelgrimswegen, van de twaalfde eeuw tot vandaag. 

49 juli 2014

¡HOLA!

17



De tentoonstelling loopt in het Burgenmuseum in Nideggen. Naast uitrusting, onderdak en wegen gaat de aandacht onder meer naar de motivatie van de pelgrims, gisteren en vandaag. Dat gebeurt door middel van beelden, foto’s, replica’s, historische kaarten en veel meer. Nideggen ligt niet ver van Düren, 60 km over de grens. Overigens een prachtig wandelgebied! Op de maandag na, dagelijks geopend van 10 tot 17 uur. www.kreis-dueren.de/burgenmuseum

Santiago, de apostel en zijn mirakelen De voorbije jaren verschenen er, zowel in De Pelgrim als in het Nederlandse blad Jacobsstaf, een hele reeks artikelen van Mireille Madou over de mirakelen van Santiago, Sint-Jakob. Niet onverwacht verschijnt er einde juli bij WBooks een boek van haar over hetzelfde onderwerp. Mireille Madou (1931) was van 1976 tot 1992 docente kunstgeschiedenis van de middeleeuwen aan de universiteit van Leiden. Haar specialiteit is de heiligeniconografie, de kunst langs de Camino de Santiago en het middeleeuwse kostuum. 144 blz., 60 afbeeldingen. Prijs: ca. € 25.

CORRECTIES Bordeaux In ¡Hola! 48 stond een berichtje over La Maison du Pèlerin in Bordeaux. Het kreeg als titel mee:Via Tolosana. Dat moet natuurlijk zijn: Via Turonensis.

49 juli 2014

HOLA! Voor een betere tocht

Recommend Documents