Hogeschool INHOLLAND, Haarlem

Hogeschool INHOLLAND, Haarlem Opleiding: Varianten:

Informatica, HBO-Bachelor; voltijd

Visitatiedata:

21 september 2006

© Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2006

2

© NQA - visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Informatica, hbo bachelor

Inhoud

3

Deel A:

Onderwerpen 1.1 Voorwoord 1.2 Inleiding 1.3 Werkwijze 1.4 Oordeelsvorming 1.5 Oordelen per onderwerp 1.6 Schematisch overzicht oordelen 1.7 Totaaloordeel

5 7 7 9 10 10 12 12

Deel B:

Facetten Onderwerp 1 Onderwerp 2 Onderwerp 3 Onderwerp 4 Onderwerp 5 Onderwerp 6

13 15 19 27 30 32 35

Deel C:

Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4

Doelstellingen van de opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Resultaten

Onafhankelijkheidsverklaring panelleden Deskundigheden panelleden Bezoekprogramma Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal


39 40 45 49 51

3

4


Deel A: Onderwerpen


5

6


1.1

Voorwoord

Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Informatica (crohonummer 34479) van de Hogeschool INHOLLAND heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in augustus 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 21 september 2006. In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer ing. R.J.H. Tolido (dagvoorzitter en domeinpanellid); De heer G. Panneman (domeinpanellid); De heer M.J. Smit (studentpanellid); Mevrouw ir. M. Dekker-Joziasse (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document ‘Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties’ van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: • Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. • Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. • Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2

Inleiding

Hogeschool INHOLLAND, verder genoemd de hogeschool, telt circa 37.000 studenten en circa 2.500 personeelsleden en biedt bachelor- en masteropleidingen aan, ondergebracht bij zestien Schools. Het onderwijs is ingericht volgens de Europese Bachelor/Masterstructuur. De hogeschool heeft dit uitgewerkt in een major-minorstructuur. In de majors zijn de gemeenschappelijke competenties van vergelijkbare opleidingen bijeengebracht. Studenten volgen hun opleiding voor de helft (120 EC’s) in een major. Naast de majors zijn er twee minors: een specialisatieminor (60 EC’s), vooral gericht op de beroepsspecifieke kwalificaties, en een differentiatieminor (60 EC’s), die studenten in staat stelt zich te ontwikkelen tot breed georiënteerde professionals.


7

De opleiding Informatica is gestart in 2001 onder de naam Informatica & Informatiekunde. De opleiding Informatica is in 2003 organisatorisch geplaatst in de School of Technology (SoT) met als hoofdvestiging Alkmaar. De opleiding Informatica wordt aangeboden op de locatie Haarlem van de hogeschool. De hogeschool heeft nog een ‘slapende’ licentie voor de locatie Hoofddorp. Hogeschool INHOLLAND heeft de intentie de bestaande informatica-opleiding over circa twee jaar in zijn geheel te verplaatsen naar de locatie Hoofddorp. Ter verduidelijking: de licentie te Hoofddorp is niet in deze beoordeling opgenomen, aangezien deze niet was aangemeld en er geen lopend onderwijs te beoordelen was. De opleiding Informatica wordt vorm gegeven binnen de major Informatics in samenwerking met de opleidingen Bedrijfskundige Informatica (BI), Technische Informatica (TI) en Bedrijfswiskunde (BW). Hierbij is gebruik gemaakt van de profielbeschrijving voor de Bachelor of ICT, zoals opgesteld in 2004 door de HBO-I stichting. Dit is het samenwerkingsverband van de ICT-opleidingen binnen het hoger beroepsonderwijs in Nederland. Dit profiel is opgesteld in samenspraak met meer dan vijftig bedrijven en organisaties. De samenwerking tussen de opleidingen Bedrijfskundige Informatica, Technische Informatica en Bedrijfswiskunde leidde tot de implementatie van een nieuw curriculum Informatica dat wordt aangeboden binnen de Bachelor of ICT, met de major Informatics, een gezamenlijke propedeuse en is gebaseerd op competentiegericht onderwijs. In de zelfevaluatie van de opleiding is men uitgegaan van het vernieuwde curriculum Informatica dat vanaf studiejaar 2004-2005 is geïmplementeerd. Op het moment van de visitatie in het najaar van 2006 betreft het vernieuwde curriculum het eerste tot en met het derde leerjaar. Het vierde leerjaar is op het moment van visitatie nog gebaseerd op het ‘oude’ curriculum. Informatica richt zich zowel op technische aspecten (internettechologie en webdesign) als op organisatorische aspecten (advisering e-business en e-commerce). Afstudeerders komen terecht in functies als security specialist, software engineer, usability netwerkspecialist en webdesigner. De opleiding richt zich vooral op het ontwerpen en realiseren van Internet georiënteerde ICT-systemen. Afgestudeerden specialiseren zich in het algemeen verder op een van de fasen binnen de product life cycle en voelen zich het meest thuis in de fasen ontwerp, bouw en beheer. Naast de keuze voor de internettechnologie als focus voor de opleiding is er een tweede speerpunt. In nauw overleg met het beroepenveld is gekozen voor de ontwikkeling van een compleet minor programma op het gebied van de technische aspecten van multimedia: multimedia design en development, interaction design en human computer interaction. Dit programma komt tegemoet aan de ambitie van de regio Haarlem om een grote rol te (gaan) spelen op het snijvlak van creativiteit en ICT. Deze minor moet in de komende jaren vorm gaan krijgen. De opleiding telt najaar 2006 167 studenten en wordt verzorgd door 11 docenten met een totale aanstellingsomvang van 7,53 fte. Tevens wordt voor 0,22 fte intern binnen INHOLLAND ‘ingehuurd’. Daarnaast zijn er een vijftal gastdocenten uit het bedrijfsleven incidenteel ingezet.

8


1.3

Werkwijze

De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport/bewijsdocument gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft het panel zich inhoudelijk voorbereid op het bezoek op 21 september 2006. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor de kernpunten en prioriteiten voor het materialenonderzoek en de gesprekken tijdens de visitatiedag. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige(n) in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde ‘schakelmomenten’ ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de dagvoorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding


9

heeft in oktober 2006 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in november 2006 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in november 2006. Het visitatierapport is uiteindelijk in november 2006 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4

Oordeelsvorming

In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: • weging van de oordelen op facetniveau; • benchmarking; • generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; • bepaalde accenten respectievelijk ‘best practices’. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Bechmarking Wat betreft de benchmarking wordt een vergelijk gemaakt met andere soortgelijke opleidingen in Nederland. Voor de landelijke vergelijking maakt het panel gebruik van de centraal geregistreerde gegevens van het CRIHO, aangezien deze een vergelijkbaarheid mogelijk maken. Dit in tegenstelling tot opleidingseigen kengetallen met verschillen in definitie en registratie. 1.5

Oordelen per onderwerp

1.5.1 Doelstellingen opleiding De opleiding ontvangt voor de facetten 1 Domeinspecifieke eisen en 2 Niveau bachelor het oordeel ‘voldoende’ en voor het facet Oriëntatie hbo bachelor het oordeel ‘goed’. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 1.5.2 Programma De opleiding ontvangt bij zes facetten het oordeel ‘goed’ en bij twee facetten (Relatie doelstellingen en inhoud programma en Instroom) het oordeel ‘voldoende’. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief.

10


1.5.3 Inzet van personeel De facetten Eisen hbo en Kwaliteit personeel ontvangen het oordeel ‘voldoende’. Het facet Kwantiteit personeel ontvangt het oordeel ‘goed’. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 1.5.4 Voorzieningen Het facet Materiële voorzieningen ontvangt het oordeel ‘goed’. Het facet Studiebegeleiding ontvangt het oordeel ‘voldoende’. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 1.5.5 Interne kwaliteitszorg De facetten Evaluatie resultaten en Betrekken van mederwekers, studenten, alumni en het beroepenveld ontvangen het oordeel ‘goed’. Het facet Maatregelen tot verbetering ontvangt het oordeel ‘voldoende’. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 1.5.6 Resultaten Beide facetten ontvangen het oordeel ‘voldoende’. Het oordelen op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief.


11

1.6

Schematisch overzicht oordelen op facet- en onderwerpniveau

Hogeschool INHOLLAND opleiding Informatica Onderwerp/Facet

Opleiding informatica voltijd

Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen 1.2 Niveau Bachelor 1.3 Oriëntatie HBO Bachelor Totaaloordeel Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma 2.4 Studielast 2.5 Instroom 2.6 Duur 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing Totaaloordeel Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO 3.2 Kwantiteit personeel 3.3 Kwaliteit personeel Totaaloordeel Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen 4.2 Studiebegeleiding Totaaloordeel Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten 5.2 Maatregelen tot verbetering 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Totaaloordeel Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau 6.2 Onderwijsrendement Totaaloordeel

1.7

Voldoende Voldoende Goed Positief Goed Voldoende Goed Goed Voldoende Goed Goed Goed Postief Voldoende Goed Voldoende Positief Goed Voldoende Positief Goed Voldoende Goed Positief Voldoende Voldoende Positief

Totaaloordeel

Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is.

12


Deel B: Facetten


13

14


Onderwerp 1

Facet 1.1

Doelstelling van de opleiding

Domeinspecifieke eisen

Voldoende

Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding Informatica wordt vorm gegeven binnen de major Informatics in samenwerking met de opleidingen BI, TI en BW. Hierbij is gebruik gemaakt van Bachelor of ICT, een competentiegerichte profielbeschrijving (2004), opgesteld door de HBO-I stichting. Dit is het samenwerkingsverband van de ICT-opleidingen binnen het hoger beroepsonderwijs in Nederland. Dit profiel is opgesteld in samenspraak met circa 60 ICTbedrijven en organisaties in Nederland. Deze profielbeschrijving is de basis voor het vernieuwde curriculum (leerjaren 1 tot 3 in 2006-2007) en bouwt voort op het Beroepsprofiel en Opleidingsprofiel HBO-I (2000) van het HBO-Informatica platform (basis voor leerjaar 4). • De ‘oude’ 22 competenties uit het oude profiel (2000) hebben plaatsgemaakt voor 15 bouwstenen voor competenties (profiel 2004). Dit zijn tien bouwstenen voor algemene hbo-competenties en vijf bouwstenen voor beroepsspecifieke competenties. De bouwstenen komen voort uit een initiatief van het onderwijs met validering door het werkveld. De bouwstenen voor de beroepsspecifieke competenties zijn ontleend aan de levenscyclus van informatiesystemen: Analyseren, Adviseren, Ontwerpen, Realiseren en Beheren. Iedere opleiding/hogeschool moet de bouwstenen naar de eigen context verder vormgeven. • In het document Competentieprofiel Bachelor of ICT opleiding Informatica Haarlem (2004) zijn de landelijke bouwstenen uitgewerkt naar de opleidingsspecifieke eindkwalificaties/competenties voor het gewenste niveau en voor de beroepsspecifieke invulling. Naast de vijf landelijke beroepscompetenties heeft de opleiding de beroepscompetentie Methodisch werken toegevoegd. • De opleiding stelt dat afgestudeerden zelfstandig én projectmatig kunnen werken in interdisciplinaire teams en goed functioneren in de snel veranderende en complexe maatschappij. De opleiding wil daarbij blijvend inspelen op de snelle ontwikkelingen binnen beroepen en het voortdurend ontstaan van nieuwe beroepen op de arbeidsmarkt. • De opleiding Informatica richt zich zowel op technische aspecten (internettechnologie en webdesign), als op organisatiekundige aspecten (advisering op het gebied van ebusiness en e-commerce). Afstudeerders komen terecht in functies als security specialist, software engineer, usability expert, netwerkspecialist en webdesigner.


15

•

•

•

•

•

De opleiding Informatica in Haarlem richt zich vooral op de aspecten Frontoffice en ITinfrastructuur. De opleiding richt zich op het ontwerpen en realiseren van Internet georiënteerde ICT-systemen en alles wat er nodig is om deze systemen goed en veilig te kunnen draaien. Een tweede speerpunt in nauw overleg met het beroepenveld, is de ontwikkeling van een minor programma op het gebied van de technische aspecten van multimedia: multimedia design en development, interaction design en human computer interaction. Dit in aansluiting op de ambitie van de regio Haarlem om een grote rol te (gaan) spelen op het snijvlak van creativiteit en ICT. De minor moet nog vorm krijgen. Het ontwikkelen en maken van producten is een proces waarbinnen een aantal fasen onderscheiden kan worden, de product-life-cycle: het bepalen van een strategie en beleid, het uitbrengen van advies, vervolgens moet het ontwerpen en bouwen van een product, de in gebruikname en het onderhoud. Afstudeerders hebben kennis van al deze aspecten, maar specialiseren zich in het algemeen verder op een van de fasen binnen de product-life cycle. De Informatica afstudeerder voelt zich het meest thuis in de fasen ontwerp, bouw en beheer. Internationale vergelijking (benchmark) is opgenomen in het landelijke profiel voor de Bachelor of ICT (2004). Er is een vergelijking gemaakt met beroeps- en opleidingsprofielen Europa, de VS, Canada en Australië. De benaderingen in de profielen zijn sterk verschillend en er is geen internationale standaard. HBO-I spiegelt de competenties aan het European Skills Framework en aan het Overarching European Framework of Higher Education Qualifications. De opleiding heeft plannen voor de opzet van een minor Internationalisering. Internationalisering is nog niet ver uitgewerkt. De opleiding heeft conform de doelstellingen van de hogeschool een aantal doelen geformuleerd. Concretisering hiervan zal moeten blijken in de komende jaren. In gesprekken met studenten, alumni en werkveld wordt bevestigd dat de opleiding aansluiting zoekt bij ontwikkelingen in het (regionale) werkveld en oog heeft voor algemene ontwikkelingen nationaal en internationaal. Teneinde dit duidelijk te borgen is in 2005 een beroepenveldcommissie (BVC) opgericht.

Het panel constateert dat de opleiding werkt met de landelijke beroeps- en opleidingsprofielen en deze verder uitwerkt met begrip voor de beroepscontext in de eigen regio. Zij sluit daarmee goed aan op de beroepspraktijk. De opleiding geeft duidelijk haar visie weer ten aanzien van de inrichting van de major en minoren. Het panel herkent daarin de speerpunten van de opleiding: internettechnologie en multimedia; en de gewenste aandacht voor Internationalisering. Deze heldere uitgangspunten zijn in de praktijk nog niet geheel uitgewerkt naar eindkwalificaties per minor en dit is de reden dat het panel komt tot het oordeel voldoende.

16


Facet 1.2

Niveau Bachelor

Voldoende

Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het landelijke opleidingsprofiel Bachelor of ICT (2004) bevat tien bouwstenen voor algemene hbo-competenties. Deze zijn gebaseerd op de tien hbo-kernkwalificaties van de Commissie Accreditatie Hoger Onderwijs, die overeenkomst vertonen met de Dublindescriptoren voor de hbo-bachelor. Dit is ook weergegeven in het opleidingsdocument Competenties Bachelor of ICT 2004. • De Bachelor of ICT van de SoT onderscheidt vier niveaus waarop een beroepscompetentie behaald kan worden (Competenties Bachelor of ICT opleiding Haarlem, 2004): Niveau 1: eenvoudig en onder begeleiding Niveau 2: eenvoudig en zelfstandig Niveau 3: complex en onder begeleiding Niveau 4: complex en zelfstandig Van studenten wordt verwacht dat zij na twee jaar niveau twee hebben bereikt voor alle competenties. Bij het afstuderen zullen studenten niveau vier moeten bereiken voor die competenties die essentieel zijn voor hun afstudeerstage en de gekozen minors. Dit is in een programmamatrix per onderwijsperiode per leerjaar aangegeven en in competentiekaarten uitgewerkt voor de beroepscompetenties Analyseren, Adviseren, Ontwerpen, Realiseren, Exploiteren/beheer/onderhoud en Methodisch werken. Daarbij worden beheersingsindicatoren vermeld per niveau, die de leidraad vormen voor toetsing (vergelijk facet 2.8) en vormgeving van het programma (vergelijk 2.2). • De opleiding stelt dat de Bachelor of ICT past in niveau vier zoals gedefinieerd door de Raad van Europa en het Europees Parlement: ‘diploma certifying successful completion of an intermediate training course, corresponds to a course of training at higher of university level and of a duration of at least three years and less than four years’. • Uit gesprekken met alumni blijkt dat zij goede aansluiting vinden bij een wo-master vervolgopleiding en daarmee een goed hbo-niveau behalen. Ook op wo-niveau wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van competentiegericht onderwijs. De doorstomers blijken zich positief te onderscheiden door een hoge mate van zelfstandigheid. Dit beeld wordt bevestigd door werkveldvertegenwoordigers en studenten die in stage- en afstudeerfase verkeren. Met name de zelfstandigheid, snelle inzetbaarheid, up-to-date kennis, projectmatig werken en het leervermogen van studenten zijn genoemde indicatoren voor hbo-niveau. Het panel constateert dat de opleiding het hbo-niveau helder in kaart wil brengen met de indicatoren voor de gewenste niveaus en een koppeling maakt met de landelijke geaccepteerde tien kernkwalificaties. Het panel is van mening dat de dekking van de Dublindescriptoren door de zes beroepscompetenties niet altijd inzichtelijk is en compleet is


17

uitgewerkt naar de beheersingsniveaus. Daarmee had het panel moeite om snel inzicht te krijgen in de dekking van bijvoorbeeld de descriptoren ‘kennis en inzicht’ en ‘oordeelsvorming’. Op basis hiervan komt het panel tot het oordeel voldoende. De opleiding onderkent dit wil dit verder uitwerken.

Facet 1.3

Oriëntatie HBO Bachelor

Goed

Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Zoals bij facet 1.1 is beschreven zijn de opleidingscompetenties ontleend aan de landelijke beroeps- en opleidingsprofielen die in samenspraak met het werkveld zijn opgesteld. • De opleiding stelt dat het beroep van informaticus niet aan een werkveld is te koppelen. Als mogelijke beroepen voor afgestudeerden worden vermeld: programmeur, functioneel ontwerper, userinterface designer, technisch ontwerper, webontwikkelaar, multimedia architect, software architect, applicatiebeheerder, infrastructuur architect, security specialist, internet infrastructuur specialist, database administrator, systeem/netwerk/serverbeheerder en mobile applications. • Als kenmerkende taken op hbo-niveau van een afgestudeerde Informatica noemt de opleiding de volgende karakteristieken: gestructureerd en systematisch een complexe dynamische webapplicatie ontwerpen, realiseren en beheren, de wensen van de opdrachtgever kunnen analyseren, met toekomstige gebruikers kunnen overleggen en over communicatieve vaardigheden beschikken om in teamverband te kunnen werken, het werk kunnen presenteren en klanten kunnen adviseren. De afstudeerder beschikt over een brede kennis van het vakgebied en kan zichzelf en zijn/haar competenties in dit brede kader plaatsen. Gebruikmakend van dit kader en vanuit de eigen professionaliteit kan de afstudeerder de opdrachtgever proactief van de juiste adviezen voorzien. Het panel constateert in de doelstellingen en in de spiegeling aan alumni en werkveld, dat de opleidingscompetenties qua inhoud en niveau aansluiten bij de wensen uit het werkveld. Het panel komt daarmee tot het oordeel goed.

18


Onderwerp 2

Facet 2.1

Programma

Eisen HBO

Goed

Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Studenten komen gedurende de gehele studie in aanraking met de actuele beroepspraktijk door excursies en het ontwikkelen van een webwinkel voor een externe opdrachtgever in het eerste jaar, door het Leerbedrijf in het tweede jaar en door de stage (half jaar) en het afstuderen (half jaar) in het derde en vierde studiejaar. In principe wordt er in ieder thema gewerkt met gastdocenten uit de beroepspraktijk. Waar nodig worden voor specialistische onderwerpen specifieke gastdocenten ingehuurd. Eindtermen panel vindt dit positief. Studenten zijn in gesprekken en evaluaties positief over de mate waarin zij in contact komen met de actuele beroepspraktijk. • Uit documentatie en gesprekken met docenten, studenten, alumni en werkveld blijkt dat studenten gestimuleerd worden tot het gebruik van actuele vakliteratuur. Studenten zoeken vaak materiaal via internet en krijgen materiaal aangereikt in de vorm van readers en via blackboard. Het gebruik van de literatuur wordt vermeld in de themahandleidingen. Literatuurlijsten worden jaarlijks herzien. Alumni en studenten bevestigen in evaluaties en in het gesprek met het panel dat zij zich gestimuleerd voelen tot het volgen van recente ontwikkelingen in het vakgebied. • Studiemateriaal is ontleend aan de beroepspraktijk. De centrale thema’s van het onderwijsprogramma zijn gebaseerd op beroepssituaties in het werkveld. Vanuit het werkveld is casuïstiek aangeleverd en worden gastdocenten betrokken in het onderwijs, bijvoorbeeld training netwerken in het Cisco-lab, studenten kunnen toewerken naar de diploma’s CCNA (Certified Cisco Network Administrator) en MCP (Microsoft Certified Productspecialist). In het tweede jaar in het Leerbedrijf zijn opdrachten opgenomen uit het werkveld aangaande de competenties ontwerpen en realiseren. In het programmeeronderwijs werkt men met materiaal dat is ontleend aan Microsoft-trainingen en informatie uit Microsoft Developer Network (MSDN). Verder speelt het werkveld een belangrijke rol bij de aanlevering van projectopdrachten voor stages en afstuderen. Bovenstaand beeld wordt bevestigd in studentenevaluaties. De praktijkgerichtheid wordt mede geborgd door de BVC en via contacten met externe project-, stage- en afstudeerbegeleiders. Het panel is van mening dat het curriculum met de praktijkgerichte opzet mogelijkheden biedt tot het ontwikkelen van beroepsvaardigheden bij studenten.


19

•

•

•

Studentevaluaties bevatten positieve oordelen van studenten aangaande de stelling dat zij na de opleiding verwachten goed in de beroepspraktijk te kunnen functioneren. Aangaande onderzoeksvaardigheden richt de opleiding zich sterk op onderzoek naar de toepasbaarheid van (nieuwe) technologie. Dit uit zich ondermeer in bronnenonderzoek en -beoordeling, analyse en beoordeling van onderzoeken, ontwerpen en uitvoeren van (kleinschalig) onderzoek en het voorbereiden en uitvoeren van toegepast onderzoek in de afstudeerfase. In het curriculum komt dit aan de orde in de aandacht voor de competenties Methodisch werken (SMART-methode) en Analyseren. Activiteiten zijn: gebruikerstesten, pakketselectie, onderzoek naar ‘cash cows’, Unified Modelling language, onderzoek naar IT-trends, het thema ‘Discovery: Onderzoek en training’ en het praktijkgerichte onderzoek in de stage en het afstudeeronderzoek (vergelijk facet 6.1). De opleiding is net gestart met onderzoek naar participatie van docenten en studenten binnen het onderzoek van de kenniskring van het lectoraat Media & Entertainmentmanagement. De richtlijnen voor de stage- en afstudeerperioden zijn helder beschreven in de stage- en afstudeerhandleiding Bachelor of ICT. Beide perioden worden in de werkpraktijk uitgevoerd aan de hand van gerichte bedrijfsopdrachten. De aandacht voor internationalisering moet in de komende jaren verder vorm krijgen, conform de in 2006 opgestelde beleidsplannen en doelen: toename docenten studentmobiliteit en start van de opzet van een Engelstalige minor Organizational Culture and Information Systems. Ook zou meer aandacht kunnen worden besteed aan Engelstalige lesmateriaal, teneinde de internationale ‘portabiliteit’ van het materiaal te vergroten en de internationale gerichtheid en affiniteit van studenten te versterken.

Het panel is van mening dat het programma duidelijk is gericht op de beroepspraktijk op hboniveau en komt daarmee tot het oordeel goed.

Facet 2.2

Relatie doelstellingen en inhoud programma

Voldoende

Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding heeft haar opleidingscompetenties in competentiekaarten uitgewerkt naar de beroepscontext, de beheersingsniveaus, beheersingsindicatoren en bijbehorende kennis&inzicht, vaardigheden en attitude. Daarnaast is voor de eerste twee leerjaren per onderwijsperiode beschreven aan welke competentie, indicatoren (leerdoelen), oriëntatie/beroepsrol en aan welk project en thema er wordt gewerkt. Daarbij worden de elementen uit de vaardighedenleerlijn, de conceptuele leerlijn en de integrale leerlijn

20


•

•

•

•

genoemd. Voor het derde en vierde leerjaar is dit in een programmamatrix beschreven aan de hand van de ‘oude’ opleidingskwalificaties en moet vertaling naar de competenties nog plaatsvinden. In het document Kaders voor de onderwijsontwikkeling 2006-2009 is wel in toetsplannen per studiejaar en periode opgenomen welke competenties zullen worden getoetst. In de studiegids en themahandleidingen wordt per thema vermeld aan welke beroepscompetenties een bijdrage wordt geleverd tot op welk beheersingsniveau. Ook wordt vermeld aan welke algemene hbo-competenties wordt gewerkt en welke worden getoetst. De algemene informatica competenties worden uitgewerkt in de major (120 EC’s). De specifieke competenties van de informaticus worden uitgewerkt in de specialisatieminor (60 EC’s) door de vier leerjaren heen. De differentiatieminor biedt vrije keuzeruimte (60 EC’s) voor verbreding of verdieping. De verdieping wordt aangeboden in de richting van o.a. internettechnologie of multimedia. Studenten oordelen in evaluaties en in het gesprek met het panel positief over de aansluiting tussen de inhoud van de opleiding en de leerdoelen. Studenten vinden de themahandleidingen een duidelijke leidraad (vergelijk facet 2.3) en werken bij de Studieloopbaanbegeleiding (SLB) aan het in kaart brengen van verworven en nog te verwerven competenties. Het panel concludeert dat de opleiding werkt aan de uitwerking van de competenties naar de inhoud van de modulen. Uit gesprekken met docenten blijkt dat docenten hier bewust mee omgaan en dat het helder is voor studenten. Het ontbreekt nog aan een duidelijk schematisch overzicht waarin de koppeling van alle modulen aan de competenties inzichtelijk is gemaakt. Dit schema is er wel voor de oude eindkwalificaties, maar nog niet voor de competenties. Andersom geredeneerd is ook nog niet vanuit de beschrijvingen van alle onderwijseenheden duidelijk aan welke competenties wordt gewerkt.

Het panel heeft de indruk dat de opleiding werkt aan een duidelijk overzicht van de vertaling van competenties naar de leerinhouden. Dit overzicht is gedeeltelijk voorhanden en docenten werken al vanuit een dergelijke houding in een cultuur met veel onderling overleg en afstemming. Het panel stelt vast dat de borging van het overzicht in de documentenstructuur nog verdere uitwerking verdient teneinde de doorvertaling en dekking van de competenties te borgen. Op basis hiervan komt het panel tot het oordeel voldoende.

Facet 2.3

Samenhang in opleidingsprogramma

Goed

Criterium: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het didactisch concept (vergelijk facet 2.7) is uitgewerkt volgens de leerlijnen van De Bie en De Kleijn, te weten: de integrale lijn, de conceptuele lijn, de vaardighedenlijn, de ervarings-reflectielijn en de studieloopbaanbegeleiding. Met de combinatie van deze leerlijnen door de leerjaren en periode heen wordt gewerkt aan een constructivistische


21

•

•

•

•

•

•

leerwijze, waarbij in steeds complexere leersituaties wordt gewerkt aan integrale ontwikkeling van de competenties. De competentieontwikkeling heeft zoveel mogelijk plaats in authentieke beroepssituaties. Zowel bij het binnenschoolse curriculum als het buitenschoolse curriculum heeft de praktijkgerichtheid een centrale plaats in de opleiding. Dit is duidelijk uitgewerkt binnen de major-minor structuur en in de opbouw naar de stage- en afstudeerperiode. In ieder blok van het curriculum bestaan minstens twee van de drie onderwijseenheden uit geïntegreerd onderwijs, dat geïntegreerd en competentiegericht getoetst wordt. Per blok wordt er een project georganiseerd dat in twee geïntegreerde toetsen van 5 EC’s getoetst wordt. Maximaal één onderwijseenheid per blok is dan nog een zogenoemde kennisonderdeel, dan gesplitst wordt in twee onderdelen van 2 respectievelijk 3 EC’s. Studenten bevestigen in evaluaties en in gesprekken met het panel het beeld van een samenhangend curriculum, waarbij studenten weten waar zij aan toe zijn. Zij melden dat de theorie per themaperiode goed aansluit op de projecten en vaardigheidstrainingen. Het overzicht van de leerlijnen wordt bewaakt met de programmamatixen (vergelijk facet 2.2). De tevredenheid van de studenten over de samenhang van het programma is toegenomen. Bewaking van de samenhang en de afstemming van de minoren op de major wordt bewaakt via de studieloopbaanbegeleidingsleerlijn. Keuzes worden gebaseerd op het Persoonlijk Ontwikkelingsplan van de student en besproken met de SLB-coach. De examencommissie geeft het formele akkoord voor de keuze van een differentiatieminor. Het panel heeft voor een aantal ‘vakken’ de lijn in het programma gevolgd en is van mening dat er bijvoorbeeld voor de programmeervakken en de database-vakken een heldere opbouw is, waarbij aandacht wordt besteed aan de beroepspraktijk, de opbouw in complexiteit en de gewenste diepgang. Ook wordt studenten duidelijk een projectmatige werkwijze aangeleerd. De product-life-cycle en de SMART aanpak is duidelijk herkenbaar in de aanpak van projectopdrachten door de jaren heen. Voor meer bedrijfsinformatica georiënteerde vakken (organisatiekunde, software engineering) is deze lijn moeilijker herkenbaar.

De opleiding heeft de onderwijsvisie via concrete leerlijnen doorvertaald naar de leerjaren, themaperioden en leerinhouden. Studenten en docenten beoordelen het programma als samenhangend en inzichtelijk. Op basis hiervan komt het panel tot het oordeel goed.

Facet 2.4

Studielast

Goed

Criterium: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen.

22


Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Studeerbaarheid en studielast worden expliciet opgenomen in evaluaties. In studentenonderzoek (2006) en in blokevaluaties zijn studenten in het algemeen positief over de spreiding van de studielast, de haalbaarheid van de propedeuse en de hoofdfase en de roostering. • Het studentvolgsysteem laat elk kwartaal de studievoortgang per student zien en ook van groepen studenten. Studenten bevestigen dat zij online hun studieresultaten kunnen inkijken en dat zij aan het einde van ieder blok een overzicht ontvangen met hun studieresultaten. • De studievoortgang wordt bewaakt door de docenten en SLB’er op basis van de uitkomst van toetsen en vormen de basis voor mogelijke begeleidingsgesprekken in het kader van SLB (vergelijk facet 4.2). • Rechten en plichten van studenten zijn vastgesteld in de OnderwijsExamenRegeling, welke wordt bewaakt door de opleidingscommissie waarin docenten en studenten zitting hebben. • Verbetermaatregelen richten zich in eerste instantie op de hoofdpunten uit de verbeterbarometer: contactmomenten, college-uitval, klachtenbehandeling, roosters en cijferregistratie. Uit gesprekken met docenten en studenten blijkt dat de opleiding eventuele obstakels in studeerbaarheid via directe en informele weg aanpakt. Studenten zijn goed te spreken over de directe contacten met docenten en de mogelijkheden om problemen aan te pakken. • Een concreet voorbeeld van bijstelling betreft het programmeeronderwijs in het eerste studiejaar, waar meer contacttijd is ingeroosterd; naast praktijk- worden meer theorielessen verzorgd. Een tweede voorbeeld is de vaste roostering van de donderdagochtenden voor gerichte studieactiviteiten van studenten, waardoor een minder wisselend studiepatroon en een betere spreiding ontstaan. Een derde voorbeeld betreft het sterker aanzetten van het onderdeel Planmatig werken in het eerste semester van het tweede studiejaar. Dit naar aanleiding van feedback van stagebedrijven. • De aanpak van meeliftgedrag is geëffectueerd door bij groepsopdrachten een individuele beoordeling in de vorm van een persoonlijk assessment in te voeren. Uit gesprekken met studenten/alumni en uit evaluaties blijkt dat de studie door studenten goed is te volgen bij een gemiddelde studielast. De opleiding onderneemt diverse initiatieven tot het meten en verbeteren van de studeerbaarheid. Het panel heeft geen onoverkomelijke belemmeringen in de studie aangetroffen. Op basis hiervan komt het panel tot het oordeel goed.

Facet 2.5

Instroom

Voldoende

Criterium: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek.


23

Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Als instroomeis hanteert de opleiding: havo, vwo, een afgeronde propedeuse hbo of een diploma mbo op niveau 4. Voor studenten ouder dan 21 + werkt men aan een intakeassessment. • De opleiding biedt verkorte trajecten aan voor mbo ICT niveau 4 door middel van vrijstellingen. Er is een regulier driejarig traject voor ICT mbo niveau 4. Studenten ontvangen daarbij vrijstellingen voor semester 1 en voor de oriënterende stage. Studenten afkomstige van het NOVA-college kunnen een 2,5 jarig traject volgen. Dit programma sluit aan op de eindkwalificaties van de mbo-opleiding van het NOVA-college. Studenten krijgen een dag in de week les op het hbo en kunnen in het laatste jaar van het mbo al werken aan projecten uit het hbo en zodoende vrijstellingen vergaren voor het eerste semester, het leerbedrijf en de oriënterende stage. • Studenten met deeldiploma’s uit de beroepspraktijk (onder andere Exin en Cisco) kunnen vrijstellingen aanvragen voor vakken via de examencommissie. Voor andere studenten die in aanmerking willen komen voor vrijstellingen, vinden intakeassessments plaats. • De achtergronden van de studenteninstroom variëren sterk per studiejaar. Het panel constateert dat de opleiding diverse activiteiten onderneemt ter verbetering van de instroomresultaten, mede via SLB (vergelijk facet 4.2). Dit resulteert nog niet in een stabiele instroom. Dit bemoeilijkt gerichte activiteiten per instroomgroep. • Uit gesprekken met studenten constateert het panel dat de uitval onder specifieke propedeusegroepen soms zeer hoog is (17 van 24 havisten uitval in 2005-2006). Dit is niet gunstig voor de resterende studenten, die hierdoor vertraging opliepen bij hun projectopdrachten. • Ook uit de rendementsgegevens blijkt dat het uitvalpercentage in het eerste jaar hoog is (vergelijk facet 6.2). De opleiding stelt dat zij veel studenten binnen krijgt die niet de juiste studiemotivatie hebben en met een verkeerd beeld van studie en beroep binnenkomen. De opleiding wil daar meer aandacht aan geven binnen de SLB in het eerste studiejaar. Het panel is van mening dat in de voorlichting vooraf de gewenste studie- en beroepshouding sterker moet worden benadrukt ten einde vroegtijdige eigen selectie van studenten te stimuleren. Een standaard intakegesprek voor aanvang van de studie is daartoe een mogelijk instrument. Studenten stellen dat dit niet standaard plaatsvindt. Op basis van bovenstaande argumenten komt het panel tot het oordeel voldoende.

Facet 2.6

Duur

Goed

Criterium: - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten.

24


Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Eén cursusjaar bestaat uit 60 EC’s. Per kwartaal wordt 15 EC’s behaald. In totaal telt de studie 240 EC’s: 120 EC’s major, 60 EC’s specialisatieminor en 60 EC’s differentiatieminor. Major en minoren worden in alle studiejaren opgebouwd. • De omvang en indeling van het curriculum worden in de studiegids (OER) en in diverse onderwijsbeleids en –ontwikkeldocumenten helder verantwoord in programmamatrixen en toetsplannen.

Facet 2.7

Afstemming tussen vormgeving en inhoud

Goed

Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding werkt conform het onderwijsconcept van de hogeschool (Backbone) en heeft haar didactisch concept vastgelegd. Men werkt met competentiegericht onderwijs waarbij studenten op constructivistische wijze werken aan het verkrijgen van competenties. Daarbij wordt voortgebouwd op eerder verworven kennis en vaardigheden. Praktijk- en beroepsgerichtheid zijn hierbij centrale begrippen. Het concept is volgens de leerlijnen van De Bie en De Kleijn uitgewerkt in het curriculum. • In de integrale leerlijn werken studenten toe naar het kunnen uitvoeren van concrete beroepstaken door integratie van reeds verworven kennis&inzicht, vaardigheden en attituden. Dit uit zich in de beroepsgerichte producten die iedere periode vanuit de verschillende onderwijseenheden worden geleverd. Beheersingsindicatoren zijn richtinggevend voor het toetsen en beoordelen. • De conceptuele leerlijn levert de achterliggende theorie en focused op de praktische toepassing van deze theorie. Binnen de vaardighedenleerlijn ontwikkelt de student die vaardigheden die hij/zij als professional moet kunnen toepassen. • Bij de opleiding wordt gebruik gemaakt van diverse werkvormen: colleges, practica, trainingen, projectmatig werken, studiebegeleiding, zelfstudie, praktijkopdrachten en werkervaring. Kritische beroepssituaties vormen het uitgangspunt voor de praktijkgerelateerde projecten. Per periode staat een project centraal, waarin de student zijn/haar kennis en kunde moet bewijzen in de integrale leerlijn. • Vanuit SLB vindt regelmatige reflectie plaats op datgene wat de student heeft geleerd en welke competenties hij/zij zich ten doel stelt. • De opleiding maakt gebruik van e-learning naast contactonderwijs (blended learning). De opleiding/hogeschool zoekt samenwerking met andere organisaties binnen bijvoorbeeld projecten van de Digitale Universiteit of SURF EducatieF. Voorbeelden zijn de digitale elearning omgeving van Cisco Learning Solutions Partner en diverse Computer Based Trainings. Per 2005/2006 participeert de opleiding in het SPION project gericht op verdere implementatie van Blended Learning en gebruik van best practices.


25

•

In studentenevaluaties (2006) scoren studenten positief ten aanzien van de gebruikte werkvormen en de aansluiting op de leerdoelen.

Het panel constateert dat de opleiding een duidelijke onderwijsvisie hanteert en daar gericht onderwijswerkvormen bij hanteert. Het panel vindt het onderwijsconcept passen bij de doelstellingen en komt derhalve tot het oordeel goed.

Facet 2.8

Beoordeling en toetsing

Goed

Criterium: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het toetsbeleid van SoT is vastgelegd en is gebaseerd op het hogeschool toetsbeleid zoals vastgelegd in Backbone. De taken en verantwoordelijkheden zijn beschreven voor bijvoorbeeld de toetscommissie en examencommissie. • In het competentiegerichte opleiden ligt de nadruk op het integrale toetsen van hele competenties. Men maakt gebruik van summatieve en formatieve toetsen. Met summatieve toetsen stelt men vast of de student de competenties beheerst op het aangegeven niveau in een beroepsspecifieke context. Summatieve toetsen zijn bepalend voor de toekenning van de studiepunten. Formatieve toetsen zijn vormende, ontwikkelingsgerichte toetsen en geven inzicht in de slagingskans voor de summatieve toets. • In het toetsplan is voor iedere onderwijseenheid aangegeven of er sprake is van een integrale toetsing, conceptuele toetsing of vaardigheidstoetsing. Ook is de weging tussen de verschillende onderwijseenheden aangegeven, met referentie aan de te behalen competenties (beroepsspecifiek en algemeen hbo). Ook in de studiegids en de themahandleidingen zijn de toetsvormen/op te leveren beroepsproducten en de weging van de toetsen beschreven. In de studiegids zijn competentiekaarten opgenomen waarin de niveaus en de beheersingsindicatoren zijn beschreven van de te behalen competenties. De stage- en afstudeergids bevatten heldere toetscriteria voorafgaand en ter afsluiting van de stages. Hierbij wordt mede gewerkt met scorelijsten professionele werkhouding die aansluiten op de gewenste beroepscompetenties. • Aan elke groep van opleidingen is een examencommissie verbonden. Deze bestaat uit een aantal docenten en leden van het managementteam. Tot de taken en bevoegdheden van de examencommissie behoren onder andere het aanwijzen van examinatoren, het geven van richtlijnen en aanwijzingen voor de beoordeling en voor het vaststellen van de toetsuitslag, het verlenen van vrijstellingen en het goedkeuren van de keuze van studenten voor hun differentiatieminors. Ter waarborging van de kwaliteit van de toetsen stelt elke examencommissie een toetscommissie in. De taken van de toetscommissie zijn vastgelegd.

26


• •

•

• • •

•

De taken en bevoegdheden van de examencommissie zijn vastgelegd in hoofdstuk 1.3 van de studiegids en in het bijzonder in de onderwijs- en examenregeling. De opleiding werkt met ingang van het studiejaar 2006-2007 met toetsformats en met een vastgestelde cesuur bij toetsen die worden gescand. Het panel heeft hiervan voorbeelden aangetroffen bij de toetsen die zij heeft bestudeerd. Het panel constateert dat de toetsvormen en het toetsbeleid passen bij de uitgangspunten van het competentiegerichte onderwijs. Studenten worden veel geïntegreerd getoetst, waarbij de bewijsvoering of zij voldoen aan de beheersingsindicatoren per competentie met name tot uiting komt in de beroepsproducten die bij iedere themaperiode worden opgeleverd. Studenten geven aan dat er geen klachten zijn over de nakijktermijn van 10 werkdagen. Per onderwijsperiode is er een vast moment voor de inzage van de gemaakte toetsen. Studenten kunnen hier naar eigen inzicht gebruik van maken. De beoordelingsprocedures en –criteria voor de stageperioden staan vermeld in de stage- en afstudeerhandleiding. Ook de werkplek wordt beoordeeld op basis van een criterialijst met indicatoren voor begeleidingscapaciteit en -niveau, stageopdracht, facilitaire voorziening et cetera. Uit STO 2005-2006 blijkt dat studenten tevreden zijn over de aansluiting van de toetsen op het onderwijs qua vorm en inhoud.

Het panel constateert dat de opleiding haar toetsbeleid en toetsuitvoering laat aansluiten op de onderwijsvisie en –uitvoering. De toetsing past bij de doelstellingen en bij het onderwijsbeleid. Het panel komt derhalve tot het oordeel goed.

Onderwerp 3

Facet 3.1

Inzet van Personeel

Eisen HBO

Voldoende

Criterium: - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Het personeelsbeleid van de School of Technology is vastgelegd in het Personeelsplan van de School 2004-2005 en in het Scholingsplan SoT 2006-2007. Hieruit blijkt dat circa de helft van de docenten afkomstig is uit de praktijk of gedeeltelijk werkzaam is in de praktijk. De betrokkenheid met de praktijk probeert men te handhaven via frequent contact met de beroepspraktijk via het begeleiden van stagiairs en afstudeerders en via docentstages en deelname aan praktijkprojecten. Afspraken hieromtrent worden vastgelegd in de IPOP’s van de docenten. Het panel constateert dat dit nog niet breed herkenbaar is uitgewerkt. Het personeels- en scholingsbeleid wordt op Schoolniveau uitgewerkt en niet zozeer op opleidingsniveau.


27

•

•

Het panel constateert dat de opleiding een redelijk smalle basis aan vaste docenten heeft (totaal 9 docenten met 6,73 fte). Daarmee is het niet altijd mogelijk alle expertises en actuele ontwikkelingen direct te dekken. Het opleidingsmanagement geeft aan dat er voldoende mogelijkheden zijn tot het bijtrekken van expertise vanuit het werkveld, bijvoorbeeld door de contacten met Cisco en enkele centrale bedrijven in de regio. Vertegenwoordigers uit het beroepenveld bevestigen het nut van regelmatige docentstages. Het panel constateert dat een aantal docenten hieraan heeft deelgenomen in de laatste vijf jaren, maar stelt vast dat er nog meer nadruk zou kunnen worden gelegd op een regelmatige kruisbestuiving met de praktijk, hetgeen zich ook zou kunnen vertalen in een iets meer ‘zakelijk/commerciële’ opstelling van de docenten. Uit evaluaties blijkt dat studenten positief oordelen over de kennis van docenten van de huidige beroepspraktijk. De opleiding wil dit verder versterken door per 2007 tweejaarlijks een studiedag met alle externe betrekkingen te organiseren.

Docenten zijn voor de centrale vakken voldoende op de hoogte van de actuele ontwikkelingen en kunnen de link leggen met de beroepspraktijk. De link met de beroepspraktijk wordt in de komende jaren versterkt en gestructureerd. Het panel komt derhalve tot het oordeel voldoende.

Facet 3.2

Kwantiteit personeel

Goed

Criterium: - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding werkt met de normen van de hogeschool: medewerker-student ratio van 1: 22,5 en een docent-student ratio van 1:29. Op het gebied van ICT, kwaliteitszorg, HRM en onderwijsontwikkeling wordt vanuit de hogeschool formatie beschikbaar gesteld aan de Schools. Aan projecten worden gericht budgetten toegekend, bijvoorbeeld voor het Leerbedrijf informatica, voor Online ondersteuning stage en afstuderen en voor de ontwikkeling van de Major-Minor structuur. • De gewenste capaciteit wordt bepaald aan de hand van het jaartaaktoedelingsbeleid met jaartaakoverzichten per docent. In 2005-2006 werkte de opleiding met een docentstudent ratio van 1: 29,1. • De Medewerkers Tevredenheids Onderzoeken van 2004 en 2005 hebben er toe geleid dat meer gelden beschikbaar zijn gesteld voor de invoering van de onderwijsvernieuwingsprojecten. • Uit de MTO’s blijkt dat de tevredenheid is gestegen ten aanzien van de werkdruk, de voldoening uit het werk, de verantwoordelijkheden en de inhoud van het werk. Medewerkers voelen zich betrokken bij de opleiding en de School. Men voelt zich minder betrokken bij de hogeschool. Het ziekteverzuim is gedaald en bedroeg in de eerste helft

28


•

van het studiejaar 2005-2006 5,3%, voorheen bedroeg dit 7,8%. Het panel acht dit zondermeer acceptabel. Studenten oordelen positief over de bereikbaarheid van docenten. De afdeling is klein en de docenten zijn goed bereikbaar op de docentenkamer of via e-mail. Studenten hebben geen klachten over overmatige lessenuitval of andere storende zaken.

Het panel constateert dat er voldoende personeel (eigen of inhuur) wordt in gezet voor de uitvoering van het onderwijs en andere taken. De eigen vaste basis wordt gericht aangevuld met externen. Derhalve komt zij tot het oordeel goed.

Facet 3.3

Kwaliteit personeel

Voldoende

Criterium: - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De kwaliteit van het personeel wordt bewaakt volgens het Performance en Competence Management (PCM) van de hogeschool. Voor elke functie zijn competentieprofielen opgesteld die leidend zijn bij het opstellen van IPOP (Individueel Performance en Ontwikkelingsplan) per medewerker. Per 2006-2007 vinden op basis van de IPOP’s functionerings- en beoordelingsgesprekken plaats. Het panel constateert dat deze werkwijze nog niet geheel zijn doorgevoerd, geformaliseerd en ingebed. Door een managementwisseling in 2005 zijn nog niet alle beoordelingsgesprekken gevoerd. • Voor bij- en nascholing en innovatie zijn in totaal 10% ruimte beschikbaar in formatieruimte of via gerichte budgetten. Het scholingsplan is Schoolbreed opgenomen in het Personeelsplan. Verplichte scholingsactiviteiten (vaak hogeschool of schoolbreed) zijn voor een groot deel gericht op de onderwijsontwikkelingen binnen de hogeschool: competentiegericht opleiden, toetsen en SLB. Het panel constateert dat er nog geen uitbundige scholingsactiviteiten zijn vastgesteld. Docenten geven aan dat zij graag scholing volgen om de ontwikkelingen op het gebied van multimedia te volgen en te kunnen implementeren in het onderwijsprogramma. Concrete plannen hieromtrent heeft het panel nog niet aangetroffen. • Uit STO 2004 en 2005, onderwijsevaluaties en alumni-onderzoek 2006 blijkt dat studenten tevreden zijn over de kwaliteiten van docenten aangaande de beroepspraktijk, didactiek en algemene organisatietaken. Uit het MTO blijkt dat docenten in het algemeen tevreden zijn over hun taken en werkzaamheden binnen de opleiding. Minder tevreden zijn docenten over de tijd die zij voor werkzaamheden hebben, de aanspreekbaarheid van collega’s en de samenwerking binnen de grotere afdeling. Daarop is gerichte actie ondernomen door Schoolbreed professionalisering te richten op het werken in teams, communicatie en persoonlijke effectiviteit en projectmanagement.


29

Het panel constateert dat er hogeschoolbreed richtlijnen zijn voor het managen van de kwaliteit van het personeel. Dit is echter nog niet op alle terreinen concreet doorvertaald en vastgelegd. Het personeel is minder tevreden over de hogeschoolorganisatie en werkkaders van hogerhand. Op opleidingsniveau is er in het algemeen tevredenheid over het directe contact en de werkzaamheden. Derhalve komt het panel tot het oordeel voldoende.

Onderwerp 4

Facet 4.1

Voorzieningen

Materiële voorzieningen

Goed

Criterium: - De huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De faciliteiten zijn afgestemd op het onderwijsconcept Backbone en gericht op adequaat ingerichte studielandschappen en studiematerialen. Het gebouw te Haarlem heeft flexibel in te delen ruimtes en voldoende computer-, projecten presentatieruimtes. Docenten en studenten beschikken over ‘flexwerkplekken’, een internetadres en een eigen ruimte op het netwerk. Computerfaciliteiten zijn vanaf het woonadres toegankelijk, bijvoorbeeld Blackboard, mailaccounts en softwarepakketten. De moderne gebouwen hebben een ruime avondopenstelling op maandag tot en met donderdag. Studenten kunnen gebruikmaken van de bibliotheek met ook digitale informatie. De opleiding beschikt over een specifiek state-of-the-art computerlaboratorium (Cisco-lab): (LAN)netwerken, routers, switches en WAN technologie, Security, Server Operating Software, Linux, Database practicum en een aantal projecten. Dit lokaal staat los van het studentennetwerk. Het panel heeft een indruk van de faciliteiten gekregen tijdens een rondleiding en via de mogelijkheid om vooraf het informatiesysteem van de opleiding te verkennen via een computerverbinding. • Uit het studentenonderzoek blijkt dat studenten tevreden zijn over het gebouw en de faciliteiten, inclusief de thuiswerkfaciliteiten. Alleen de mogelijkheid tot zelfstudie scoort lager dan 3,0 (5 puntsschaal). • Medewerkers zijn gemiddeld iets minder tevreden (scores 2,9 en 3.0) over werkplek en middelen. De School heeft een werkplekonderzoek verricht in maart 2006 dat de basis zal vormen voor een verbeterplan. Het panel is van mening dat de huisvesting en materiële voorzieningen toereikend zijn voor de uitvoering van het onderwijsprogramma. Derhalve komt zij tot het oordeel goed.

30


Facet 4.2

Studiebegeleiding

Voldoende

Criteria: - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op de studievoortgang. - De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De SLB is erop gericht de beginnende student te stimuleren een zelfstandige studiehouding te ontwikkelen. Het beleid is beschreven in de documenten ‘kaders voor de onderwijsontwikkeling Informatica 2006-2009’ en SLB-nota. SLB maakt studenten bewust van de competenties die zij moeten beheersen aan het einde van de studie. De student reflecteert binnen SLB op de ontwikkeling van zijn competenties en maakt keuzes betreffende studieroute, differentiatieminor, praktijkwerkplek en het afstuderen. Deze worden door middel van persoonlijke leerdoelen uitgewerkt in een ontwikkelplan. • SLB krijgt vorm in ieder blok door middel van drie groepsbijeenkomsten (groepen van circa 12 studenten) en daarnaast minimaal drie individuele gesprekken per studiejaar. Aandacht gaat daarbij uit naar reflectie op studievoortgang en ontwikkeling van competenties, het bijhouden van de persoonlijke competentiekaart en portfolio en het formuleren van leerdoelen in een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). • De SLB-docent coacht en ondersteunt de student bij het analyseren en aansturen van de eigen ontwikkeling in relatie tot het competentieprofiel. Iedere student heeft een vaste SLB-docent gedurende de hele studietijd. Indien nodig verwijst de SLB-docent naar de studentendecaan, pastoraat, studentenpsycholoog of vertrouwenspersoon. De teamcoördinator is daarnaast aanspreekpunt voor organisatorische zaken, bijvoorbeeld roostering, uitval et cetera. • In de stage- en afstudeerfasen worden studenten begeleid door stagebegeleiders en de afstudeerbegeleider, naast de externe begeleiders van de bedrijven waar de opdrachten worden uitgevoerd. • Uit studententevredenheidsonderzoek 2005 en 2006 blijkt dat studenten Informatica tevreden zijn over de zinvolheid van SLB en docenten goed bereikbaar vinden. Uit alumnionderzoek 2006 blijkt dat alumni tevreden zijn over de begeleiding in de verschillende fasen van de studie en over de betrokkenheid van docenten. • De informatievoorziening vindt grotendeels plaats via de Schoolsite en Blackboard. Het panel heeft in beide media inzicht gekregen voorafgaand en tijdens het visitatiebezoek. De Schoolsite levert de actuele informatie over studiegidsen, periodeboeken, handleidingen, procedures en formulieren. Blackboard is het communicatieplatform tussen docenten en studenten en wordt gebruikt voor de verspreiding van roosters. Het panel constateert dat beide media toegankelijk zijn en door docenten en studenten worden gebruikt. Uit het communicatieplan blijkt dat studenten, door de kleinschaligheid van de opleiding, vaak eerder geneigd zijn direct informatie aan een docent te vragen dan deze te zoeken via de officiële kanalen. Dit vergroot het risico op ad hoc handelen en


31

•

•

mis-interpretatie. In 2006 is een SoT communicatieplan opgesteld gericht op het beter kanaliseren en formaliseren van communicatie en de verbetering van de informatie- en overlegvormen voor specifieke doelgroepen. Studenten hebben een eigen e-mailaccount van de hogeschool voor alle officiële communicatie. Ook kunnen zij online hun studieresultaten inzien op elk gewenst moment. Uit het studententevredenheidsonderzoek 2005 en 2006 blijkt dat studenten in het algemeen tevreden zijn over de informatievoorziening (score 3,2). Medewerkers waren minder tevreden over de informatievoorziening. Men hoopt dit met het communicatieplan te verbeteren. Het panel constateert dat de informatievoorziening naar en begeleiding van studenten in het algemeen goed verloopt. In de stage- en afstudeerfase is de informatievoorziening en begeleiding sterk individueel gericht, waarmee er een risico is op verschillende invulling en uitvoering. Het panel constateert dat de invulling van de portfolio’s en het gebruik ervan nog in ontwikkeling is, in kwaliteit en detail sterk verschilt en dat de portfolio’s niet altijd volledig zijn.

Het panel constateert dat de opleiding duidelijke kaders heeft voor studiebegeleiding en informatievoorziening en werk aan het optimaliseren van de uitvoering. Het panel komt derhalve tot het oordeel voldoende.

Onderwerp 5

Facet 5.1

Interne kwaliteitzorg

Evaluatie resultaten

Goed

Criterium: - De opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding werkt volgens de INHOLLAND kaders voor kwaliteitszorg (2004-2006, conform EFQM-model), zoals deze zijn ingebed in het Kwaliteitshandboek voor de School of Technology (2006). • In 2003 is per School een positiemeting uitgevoerd, waarna plannen zijn uitgezet voor de daaropvolgende jaren. In 2005 is een eerste accreditatiescan uitgevoerd ter voorbereiding op de visitatie van 2006. • De planning & control-cyclus wordt binnen INHOLLAND ingevuld door de vertaling vanuit Instellingsplan naar kaderbrieven, bedrijfsplannen, managementcontracten en persoonlijke ontwikkelingsplannen (IPOP). En vervolgens door de verantwoording van behaalde resultaten middels jaarverslagen, triaalrapportages en IPOP-gesprekken. Voorbeelden van deze documenten waren ter beschikking voor inzage door het panel.

32


•

•

•

•

In het Kwaliteitshandboek worden voor de negen resultaatsgebieden (conform INK en EFQM) de belangrijkste documenten voor borging benoemd. Tevens benoemt men de doelgroepen, de frequentie van en streefdoelen voor de gehanteerde kwaliteitszorginstrumenten (70% tevredenheid of score 3,0 en hoger bij 5 puntsschaal en score 6,0-6,5 of hoger bij tienpuntsschaal). Tevens is beschreven hoe interne activiteiten (bijvoorbeeld Backbonescan en evaluaties) aansluiten op de externe verantwoordingsactiviteiten (bijvoorbeeld visitatie en accreditatie). Naast de reguliere onderwijsevaluaties en tevredenheidsonderzoeken werkt de opleiding/School ook met de INHOLLAND Verbeterbarometer gericht op zes verbeterpunten: contactmomenten, college-uitval, klachtenbehandeling, roosters en mutaties en cijferregistratie. Studenten en medewerkers worden regelmatig ingelicht over behaalde scores en verbeterplannen. Tijdens het visitatiebezoek was de verbeterbarometer niet toegankelijk voor het panel. De resultaten van kwaliteitsmetingen worden geanalyseerd en besproken in de diverse geledingen binnen de School: managementteam, docententeam, studentenpanels en de opleidingscommissie. Resultaten worden betrokken bij coachings-, functionerings- en beoordelingsgesprekken met docenten. Verbeterpunten worden meegenomen in het businessplan en managementcontract. Hiermee richt men zich op het sluiten van de PDCA-cyclus. De opleiding wordt in het gehele proces ondersteunt door de beleidsmedewerker SoT. Het panel heeft uitgebreide voorbeelden van beleidsdocumenten, instrumenten, evaluaties, analyses en rapportages ter beschikking gekregen ter inzage en constateert dat het onderwijs en de noodzakelijke randvoorwaarden regelmatig worden geëvalueerd. Daarbij hanteert men duidelijke toetsbare streefdoelen.

Op grond van bovenstaande argumenten komt het panel tot het oordeel goed.

Facet 5.2

Maatregelen tot verbetering

Voldoende

Criterium: - De uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • Uit de documentatie constateert het panel dat de opleiding streeft naar het sluiten van de PDCA-cyclus door de analyses van evaluaties te bespreken en om te zetten naar verbeteracties. Welke besproken in de opleidingscommissie, het docententeam en ontwikkelteams. Verbeterplannen worden zoveel mogelijk ingebed in bestaande beleidsdocumenten en niet zozeer in een separaat overkoepelend verbeterplan. • Het panel constateert uit de gesprekken dat bovenstaande leidt tot gerichte bijstellingen in het onderwijsprogramma, bijvoorbeeld de verdeling van de studielast, aanscherping van de voorlichting en van de begeleiding in de propedeuse.


33

•

•

•

•

In september 2005 is binnen de School een klachtencoördinator aangesteld waar studenten en medewerkers terecht kunnen met hun klachten. In 2005-2006 is één klacht ingediend over de tijdigheid van bekendmaking van toetsresultaten. De verbeterbarometer heeft geleid tot een strakkere sturing op dit punt. Studenten zijn hierover tevreden (STO 2006). Concrete voorbeeld van verbetering op basis van de kwaliteitscyclus (STO) zijn: - het interne communicatieplan gericht op meer planmatiger informatieverspreiding binnen de opleidingen naar/tussen medewerkers; - het plan van aanpak internationalisering Bachelor of ICT, dat mede leidt tot de start van een internationale minor met instituten in Finland en Zuid-Afrika. Uit gesprekken constateert het panel dat, mede door de kleinschaligheid van de opleiding, veel zaken informeel langs de aanwezige korte communicatielijnen worden besproken en aangepakt. De opleiding is begonnen om haar kwaliteitszorgactiviteiten meer formeel op papier vast te leggen en te borgen, echter zonder dat dit al in brede operationele zin is doorvertaald. De opleiding is te jong van leeftijd (2001) om te hebben deelgenomen aan de vorige visitatieronde van de informatica-opleidingen (rapport 1999).

De opleiding heeft oog voor de noodzakelijke verbeteringen en werkt aan verbetering van de onderwijskwaliteit. De borging hiervan verdient verdere versterking. Derhalve komt het panel tot het oordeel voldoende.

Facet 5.3

Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld

Goed

Criterium: - Bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • In het Kwaliteitshandboek wordt benoemd welke doelgroepen bij de kwaliteitszorg worden betrokken, op welke manier en hoe vaak. • Medewerkers worden formeel bij kwaliteitszorg betrokken via teamoverleg, medezeggenschapsraad, opleidingscommissie, examencommissie, toetscommissie en het medewerkerstevredenheidsonderzoek. • Studenten worden formeel bij kwaliteitszorg betrokken via medezeggenschapsraad, opleidingscommissie, onderwijsevaluaties en studententevredenheidsonderzoek. • Het werkveld wordt formeel betrokken bij kwaliteitszorg via de beroepenveldcommissie, evaluaties onder externe begeleiders en werkveldonderzoek. • Men heeft een start gemaakt met het betrekken van de eerste alumni bij de opleiding door middel van een alumnionderzoek in mei 2006.

34


•

Het panel stelt via de gesprekken met medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld dat veel van de genoemde activiteiten om de diverse partijen bij de opleiding te betrekken worden uitgevoerd, geanalyseerd en besproken binnen de opleiding. Zij heeft daar veel voorbeelden van aangetroffen. Er is een positieve, actieve houding rond het betrokken worden in de opleiding.

De opleiding betrekt alle doelgroepen bij kwaliteitszorg via evaluaties, tevredenheidsonderzoeken, besprekingen en beoordeling van onderwijsbeleidskaders en verbeterplannen. Het panel komt derhalve tot het oordeel goed.

Onderwerp 6

Facet 6.1

Resultaten

Gerealiseerde niveau

Voldoende

Criterium: - De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding borgt de beoogde eindkwalificaties ondermeer door het bewaken van de faseniveaus en ingangseisen, ontwerpeisen voor het afstudeerproject en de rol van het werkveld in de beoordeling van het afstudeerproject. Studenten moeten via het afstudeerproject aantonen dat zij startbekwaam zijn en de opleidingscompetenties beheersen voor beginnende professional (niveau drie: complex onder begeleiding). • In de leerlijn SLB wordt door middel van begeleiding en instrumenten als POP en portfolio naar het gewenste eindniveau toegewerkt. • De examencommissie bewaakt het niveau van de afstudeerprojecten. Procedures en normen zijn vastgesteld in de stage- en afstudeerhandleiding. Elk afstudeerverslag wordt beoordeeld door de stagedocent, de bedrijfsbegeleider en een meelezer-docent. • Het panel heeft een achttal verslagen van het afstudeerproject kunnen bestuderen voorafgaand aan het visitatiebezoek. Het panel is van mening dat deze voldoende aan het gewenste hbo-niveau. Zij oordeelt positief over de zelfstandigheid van de studenten en de mate waarin zij projectmatig kunnen werken aan de problematiek in het informatica werkveld. De afstudeeropdrachten zijn zeer praktijkgericht en goed bruikbaar in het werkveld op hbo-nvieau. Dit sluit aan bij de ambitie van de opleiding. Het panel is van mening dat de theoretische inkadering van de afstudeerprojecten meer kan worden benadrukt. De opleiding stelt dat dit aandacht krijgt in eventuele aanvullende verdiepende opdrachten. Dit is echter bij een paar voorbeelden niet duidelijk gebleken. • Uit evaluatie van de afstudeerperiode 2005 blijkt dat praktijkbegeleiders, docenten en studenten in het algemeen tevreden zijn over het afstudeerproject qua opzet, inhoud, kennis en kunde van de student en het nut voor het werkveld.


35

•

•

Alumni geven in het alumnionderzoek aan dat zij de aansluiting tussen opleiding en hun werk goed vinden. Ook het werkveld geeft in evaluaties en gesprekken aan dat zij tevreden zijn over gerealiseerde kwalificaties van afgestudeerden. Ook in de beroepenveldcommissie en examencommissie worden de gewenste en gerealiseerde kwalificaties regelmatig geëvalueerd. In gesprekken met vertegenwoordigers uit het werkveld blijkt dat af(ge)studeerde(n)rs snel inzetbaar zijn, theoretisch goed onderlegd zijn, projectmatig werken en hun eigen tools kunnen ontwikkelen. Ze zijn sterk beroepsgericht (het hoe) en minder academisch/theoretisch/conceptueel georiënteerd (het waarom, het wat).

Op basis van bovenstaande komt het panel tot het oordeel voldoende. Het panel vindt het gerealiseerde niveau (afstudeerverslagen van het ‘oude curriculum’) van voldoende niveau en is van mening dat met de verdere ontwikkeling van de opleiding dit een goede basis biedt voor verdere uitbouw in het ‘nieuwe curriculum’ en voortzetting van het gewenste hboniveau.

Facet 6.2

Onderwijsrendement

Voldoende

Criteria: - Voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. - Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: • De opleiding hanteert in het Kwaliteitshandboek de volgende streefnormen: studieduur afstudeerders 4,25 jaar, studieduur studiestakers 1,60 jaar, diploma behaald na 5 jaar 50%, uitval na 1 jaar 35% en uitval na 3 jaar 45%. • De behaalde onderwijsrendmenten bedragen: studieduur afstudeerders 4,0 (2005), studieduur studiestakers 0,9-1,1 jaar (2002-2005); 52,4% diploma behaald na 5 jaar (schatting op basis van rendement na vier jaar van 34,5%), uitval na 1 jaar in 2004 43,4% en uitval na 3 jaar 37,9% (2001). De opleiding voldoet hiermee voor het merendeel aan haar eigen streefnormen. Wat betreft het eindrendement behaalt men een positief resultaat ten opzichte van het landelijk gemiddelde informatica-voltijd-rendement van 4047%. De studieduren voor gediplomeerden of uitvallers zijn gunstig ten opzichte van of komen dicht bij de landelijke gemiddelden voor informatica-voltijd. De uitval na 1 jaar ligt ongunstig en de uitval na 3 jaar ligt gunstig ten opzichte van de landelijk gemiddelde voor informatica-voltijd. De uitval van studenten is een zorgpunt dat de opleiding via gerichte voorlichting, proefstuderen en begeleiding in het eerste studiejaar wil aanpakken. • Het hoofdfaserendement van het cohort 2003-2004 bedraagt 90%. Het panel acht dit een belangrijke indicator voor het studiesucces van geschikte studenten.

36


•

Het panel constateert dat de rendementen onder druk staan door de hoge uitval in het eerste jaar. Uit gesprekken constateert het panel dat de opleiding werkt aan de start van een structurele aanpak van studievertraging en studieuitval in het eerste studiejaar. Het panel is van mening dat de opleiding de effectiviteit van maatregelen kan vergroten door meer gerichte maatregelen te nemen voorafgaand aan de instroom van studenten (vergelijk facet 2.5).


37

38


Deel C: Bijlagen


39

Bijlage 1:

40

Onafhankelijkheidsverklaring panelleden



41

42



43

44


Bijlage 2:

Deskundigheden panelleden

Opleiding Informatica Hogeschool INHOLLAND

Relevante werkvelddeskundigheid

X

X

Vakdeskundigheid: Vertrouwd met meest recente ontwikkelingen Vakdeskundigheid: Vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op niveau/oriëntatie te beoordelen opleiding Onderwijsdeskundigheid

X

X

Panellid NQA: Mevrouw ir. M. Dekker-Joziasse

Panellid student: De heer M.J. Smit

Panellid de heer G. Panneman

Panellid De heer ing. R.J.H. Tolido

Deskundigheid cf. Protocol VBI’s; 22 augustus 2005

X

X

X

Studentgebonden deskundigheid Visitatiedeskundigheid

X X

X

De panelleden hebben een onafhankelijkeheidsverklaring ondertekend. Specifieke aanvullingen vanuit bestand panelleden:

Panellid de heer ing. R.J.H. Tolido De heer Tolido is ingezet als panellid vanwege zijn werkvelddeskundigheid. De heer Tolido heeft meer dan 20 jaar ervaring in de IT, via betrekkingen bij diverse mondiale spelers in de IT-industrie. Hij is auteur van diverse methodische boeken, die in gebruik zijn (geweest) bij universiteiten en hogescholen. De heer Tolido was architect van de Systems Development Workbench (SDW), toentertijd marktleider in tools voor systeemontwikkeling. Hij is columnist voor IT-vakbladen en frequent spreker op nationale en internationale seminars. Daarnaast is de heer Tolido extern examinator van het Kenniscentrum CIBIT/Universiteit Middlesex (MSc-opleiding), Rijksgecommitteerde bij de Haagse Hogeschool, lid van de programmaraad en beoordelingscommissie Jacquard, NWO stimuleringsprogramma voor innovatie van software engineering. De heer Tolido is governing director van het standaardisatieconsortium ‘The Open Group’ en is hij bestuurslid van Gridforum Nederland. Daarnaast is hij lid van de adviesraad van Software Release Magazine.


45

Opleiding: 1971 – 1977 1977 – 1978 1978 – 1982

Atheneum - diploma Nederlandse Taal- en letterkunde (prop.) HTS Hogere Informatica - diploma

Werkervaring: 1983 – 1984 1984 – 1985 1985 – 1986 1986 – 2004

Defensie Computer Centrum - analist Siemens - systeemspecialist Olivetti AT&T – Unix systeemspecialist Capgemini – diverse rollen, nu Chief Technology Officer Northern Europe Asia Pacific

Panellid de heer G. Panneman De heer Panneman is ingezet vanwege zijn auditdeskundigheid, zijn grote expertise op het gebied van kwaliteitsmanagement en zijn kennis van het werkveld, ook in internationaal perspectief. Hij heeft een aantal jaren voor twee certificerende instanties audits uitgevoerd en is daarnaast INK auditor geweest. Ook heeft de heer Panneman een groot aantal kwaliteitssystemen opgezet en laten certificeren. Ten slotte heeft de heer Panneman trainingen gegeven op het gebied van kwaliteitsmanagement en Managementtrainees getraind in het kader van Management Development programma’s. De heer Panneman heeft deelgenomen aan de NQA-auditortraining hoger onderwijs. Opleiding: 1973 1990 – 1993

HAVO-B Universiteit: Bedrijfskunde

Interne Kwaliteitsaudits: Lead Assessor externe kwaliteitsaudits, Auditor Nederlandse Kwaliteits Onderscheiding (INK), Total Quality Management (TQM), Capability Maturity Model Integrated (CMMI) Commerciële vaardigheden, Selectiegesprekken (werving en selectie), Human Talent Management ITIL-essentials, Prince2, SDM-II en bijbehorende technieken Werkervaring: 1978 – 1980 1980 – 1985 1986 – 1990 1990 – 1993 1994 – 1999 1999 – heden

Polygram, Baarn; Analist/programmeur Dataview, Amersfoort; Analist/programmeur - ontwerper Verhagen Advies, Zwijndrecht; informatie-analist Ordina Advies BV, Utrecht; Adviseur Ordina Quality Consult, Utrecht; Senior adviseur Panax BV, Kapel-Avezaath; Directeur en Senior adviseur

Panellid Student de heer M.J. Smit Student panellid de heer M.J. Smit is deeltijdstudent Informatica bij de Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle. De heer Smit is actief in het Studenten Afdelingsoverleg (6-maandelijks) binnen de Christelijke Hogeschool Windesheim. Opleiding: 2003 – heden 1990 – 1998 1988 – 1990

46

Informatica Deeltijd Hogeschool Windesheim Sterrenkunde Rijksuniversiteit Groningen (niet voltooid) V.W.O Christelijk Scholengemeenschap Assen


Werkervaring: 1999 – heden

Oblivion bv Programmeur, software engineer, Technisch Consultant

Panellid mevrouw ir. M. Dekker-Joziasse Mevrouw Dekker is ingezet als NQA-auditor. Zij heeft ruim 10 jaar ervaring met visiteren in bijna alle sectoren van het hbo, bekostigd en niet bekostigd, master en bachelor, toets nieuwe opleiding en toets bestaande opleiding en in het wo een toets nieuwe opleiding master. Zij bezit auditorkwaliteiten vanwege jarenlange visitatie-ervaring en cursussen gevolgd bij Lloyds en geeft zelf de NQA-training voor auditor hoger onderwijs. Haar kennis van het hoger onderwijs is ondermeer ontstaan door docentschap WU en onderwijskundige cursussen. Opleiding: 1977 – 1983 1983 – 1989

VWO, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren te Middelburg Opleiding Tuinbouwplantenteelt, Wageningen Universiteit

Werkervaring: 1990 – 1991 Adviseur bij Tuinbouwkundig Adviesbureau ETKO 1991 – 1995 Toegevoegd docent Wageningen Universiteit, vakgroep Tuinbouwplantenteelt, belast met onderwijsontwikkeling 1995 – 2004 Beleidsmedewerker afdeling Kwaliteitszorg, HBO-raad, 7 visitatietrajecten in diverse sectoren/domeinen van het hbo. 2004 – heden Senior auditor en accountmanager NQA, met diverse trajecten in het hbo en wo Cursussen: Training Auditor Hoger Onderwijs, oktober 2003, NQA i.s.m. Lloyd’s Register Tweedaagse cursus Interne Kwaliteitsaudits, december 2002, Lloyd’s Register


47

48


Bijlage 3:

Bezoekprogramma Informatica INHOLLAND

Programma visitatie Informatica, 21 september 2006 08.30 uur

Ontvangst en aansluitend materiaalbestudering

11.00 uur

Gesprek met management:

11.45 uur

Gesprek met studenten: dhr. R. Wijker, 1e jaar regulier (in 2005-2006) dhr. P. Buijs, 2e jaar regulier dhr. A. van Lammeren, 3e jaar regulier dhr. P. Visser, 4e jaar regulier dhr. S. Klaver, 1e jaar verkort dhr. A. de Wilde, 2e jaar verkort

12.30 uur

Lunch

13.15 uur

Gesprek met docenten: dhr. N. van Ham, vak programmeren, opleidingscoördinator, major-coördinator mw. I. Wisseling, communicatieve en project vaardigheden, propedeurs en SLBcoördinator mw. D. Leentjens, HCI en Vormgeving, themacoördinator dhr. H. Middelkoop, systeemontwikkeling en databases, instroomcoördinator, themacoördinator dhr. D. Nijdam, informatiekunde, systeemontwikkeling/beheer, themacoördinator, leerbedrijf dhr. K. Sommer, organisatiekunde, onderzoek, ICT&samenleving, themacoördinator dhr. W. Wenink, technische infrastructuur en internettechnologie, themacoördinator Gesprek met werkveld: dhr. C. Liefting, consultant LogicaCMG dhr. T. Kwee, directeur PINS dhr. R. Heykoop, directeur Interlab BV dhr. M. Londal, consultant Telegraaf Media dhr. M. van de Tempel, directeur Tempel-Interactive BV dhr. S. van Vlieland, junior software engineer Getronics Gesprek met afgestudeerden: dhr. R. Marcelis, afgestudeeerd juli 2005 dhr. J. de Vos, afgestudeerd juli 2005 dhr. W. Oosterbaan, afgestudeerd juli 2005 dhr. R. Machielsen, afgestudeerd juli 2005 dhr. B. Eftekari, afgestudeerd augustus 2005

14.00 uur

14.30 uur

dhr. M. Bilstra, directeur School of Technology dhr. T. Muns, opleidingsmanager

15.00 uur

Rondleiding en materiaal bestudering en intern paneloverleg

17.00 uur

Tweede gesprek met management

17.30 uur

Afsluitend paneloverleg


49

50


Bijlage 4:

Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal

De opleiding heeft een omvangrijk informatiedossier aangeleverd aan het panel met onderstaande categorieën documenten: -notulen van overlegorganen en teamdagen -kwantitatieve gegevens rendementen en student-docentratio -projectplannen van onder andere onderwijsvernieuwingsprojecten -evaluatieonderzoeken onderwijs: studenten, medewerkers, alumni, werkveld -opleidings- en beroepsprofielen met competentie bachelor -blauwdruk opleiding en course outlines major en minors -Bindend Studie Advies procedure -Businessplannen en managementcontracten School of Technology (SoT) -instellingsplannen Hogeschool INHOLLAND -literatuurlijsten en onderwijsmateriaal -didactisch concept SoT -CV’s docenten -documentatie interne kwaliteitszorg, waaronder handboek kwaliteitszorg SoT -documentatie personeelsbeleid, waaronder scholingsplan SoT -stage- (drietal) en afstudeerverslagen (achttal) -documentatie toetsbeleid en toetsing -voortgangsrapportages management -gegevens instroom -nota internationalisering -lijst gastdocenten -menukaart LOB -nota praktijkbeleid en handleidingen stage- en afstuderen -projectplan Leerbedrijf


51

Hogeschool INHOLLAND, Haarlem

Recommend Documents