De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 7
1
Hoewel ik niet bekend was in de omgeving, had ik St.-Agatha’s halverwege de lommerrijke straat in Brooklyn gemakkelijk kunnen vinden. Na een korte aarzeling pakte ik de oude koperen knop vast en deed de deur open. Een korte trap leidde naar beneden en op de derde trede greep ik de leuning wat steviger vast. Toen ik de voorzitster van de Park Slope Parenting Association had gebeld om te vragen of ik de vereniging tijdens hun koffie-uurtje op donderdag zou mogen toespreken, had ik een gezellig groepje vrouwen in de kelder van de kerk verwacht. Door de openstaande deuren zag ik echter een enorm aantal vrouwen en kinderen. Ze zaten geknield in groepjes op het tapijt, met tussen hen in dekentjes waarop de peuters rondbewogen. Een hele stoet kinderwagens stond dubbel en driedubbel tegen een muur geparkeerd. Dit was geen theekransje maar een peuterfuif. Ik draaide me om en maakte me vlug uit de voeten. Toen ik veilig op de stoep stond zocht ik met mijn klamme hand naar de telefoon in mijn handtas. Mijn enige werknemer nam al na één keer overgaan op: ‘Julia’s Child vervaardigt het beste peutervoedsel ter wereld! U spreekt met Marta. Waarmee kan ik u van dienst zijn?’ ‘Marta? Met Julia.’ ‘Julia, het is vijf voor vier! Ben je verdwaald?’ ‘Nee, ik heb de kerk gevonden, maar…’ Ik schraapte mijn 7
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 8
keel. Het leek mij onmogelijk dat al die mensen waren gekomen om mij te horen spreken. ‘Zou je de datum en tijd nog een keer willen checken?’ ‘Hoezo? Is er niemand?’ Marta’s gevoelige stem maakte dat ik mij nog belachelijker voelde. ‘Jawel, maar…’ Aan het geritsel kon ik horen dat ze op mijn bureau naar het briefje zocht. Ons kantoor is zo klein dat de twee metalen bureautjes bijna tegen elkaar aan stonden. ‘Vijf september om vier uur. Naar binnen dus, chica en laat ze een poepie ruiken. Maar, eh, ik zet de voicemail er zo op, want ik moet ook weg.’ ‘Hoezo? Moet je Carlos gaan halen?’ Een van Marta’s weinige tekortkomingen was haar onbetrouwbare kinderopvang. Af en toe had ze geen hulp om haar negenjarige zoon na schooltijd op te vangen. ‘Nee, de maffiabaas belde. Blijkbaar is de stroom er vandaag een poosje af geweest. Alles doet het weer, maar ik wilde even gaan kijken hoe de voorraad erbij staat.’ ‘O,’ zei ik zachtjes. Dat was heel slecht nieuws. Onze hele voorraad zat in die vriezers. We hadden die spullen nodig voor de winkels in Brooklyn en voor de marketingactie. Ik stelde me voor hoe al ons harde werk tot één grote brij samensmolt. ‘Ik ga erheen om even te kijken.’ ‘O, Marta.’ Het effect van het nieuws drong verder tot me door en het moment had niet slechter kunnen zijn. ‘We hebben een flinke voorraad nodig voor de beurs.’ ‘Hm,’ zei Marta met een onmiskenbare aarzeling. ‘We zullen zien…’ ‘Marta? Hoe bedoel je, “we zullen zien”?’ ‘Julia, ze zitten op je te wachten. Doe dat koffie-uurtje even, dan hebben we het er straks wel over.’ ‘Waarover?’ Ze zuchtte. ‘Ik heb de post opengemaakt toen je weg was. De beurs heeft je cheque retour gezonden. Er zat een brief bij 8
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 9
dat je bedrijf niet voldoet aan de… Wacht even.’ Er klonk nog meer geritsel, ‘… de vastgestelde bruto jaaromzet.’ ‘De klootz…’ Ik slikte de laatste lettergrepen in terwijl twee jonge moeders hun kinderwagens langs mij heen naar de kerkdeur duwden. Ik liep een stukje richting de straat en zei wat zachter: ‘We zijn te klein? Dat meen je niet. Daarom hebben we die beurs juist nodig!’ Het was de enige manier om de nationale supermarktinkopers te ontmoeten die mijn telefoontjes maar niet beantwoorden. ‘Kop op, Julia. Dit overleven we ook wel weer. Zo slecht gaat het nou allemaal ook weer niet, toch?’ ‘Niet?’ ‘Nou, ten eerste duurt dit gesprek al minstens twee minuten zonder dat je telefoon ermee kapt. En belangrijker nog, je staat op het punt het evangelie van Julia’s Child te verkondigen aan een stel hippies als jij. Nu op dit moment. Dus ga naar binnen en vertel al die übermama’s van Brooklyn hoe geweldig we zijn.’ ‘Goed dan,’ fluisterde ik. Marta hing op en ik draaide me lusteloos om naar de kerk. Al mijn zelfvertrouwen was weg. Het was alweer een jaar – een heel jaar! – geleden dat ik Julia’s Child had uitgebroed met het belachelijke idee dat ik iets had bedacht waar de wereld op zat te wachten, maar ik speelde bij lange na nog niet quitte. De raderen van de handel waren stevig vastgelopen op de kleine bestellingen, slecht werkende apparatuur en gloednieuwe mogelijkheden voor publieke vernedering. Naast de kerkdeur stond een beeld van Sint-Agatha. Haar hoofd leunde beminnelijk opzij en haar stenen handpalmen wezen omhoog in een gebaar van kalmte en openheid. BESCHERMHEILIGE VAN VRUCHTBAARHEID, GEZINNEN EN VREDE, stond er onder haar voeten. Waar ik behoefte aan had was de beschermheilige van plankenkoorts en slecht gefinancierde zakelijke ondernemingen. Precies op dat moment kwam er nog een moeder aange9
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 10
hold, haar rode haar wapperde achter haar aan. Mijn goede manieren wonnen het van mijn lafheid, dus hield ik de deur voor haar open en stapte naar binnen. ‘Dank je!’ zei ze buiten adem. ‘Ik hoop dat ik niet te laat ben.’ Terwijl ze langsliep, zag ik een slapende baby in de draagzak op haar buik en een peuter in een rugdrager. Ik had nooit geweten dat die combinatie fysiek mogelijk was. De achterkant van de rugdrager zat vol bumperstickers. EET MEER KOOL, stond er op de een. VOER ETEN, GEEN OORLOG, beval een andere. Ondanks mijn sombere bui glimlachte ik. Een vriendelijk publiek was de reden waarom ik naar Park Slope was gekomen. Hoewel het me nog niet was gelukt mijn producten aan de grote winkels in Manhattan te slijten, waren de winkeltjes in Brooklyn heel ontvankelijk geweest. Van alle wijken in Brooklyn stond Park Slope bekend als het meest naar links neigend, muesli etend en bomen knuffelend. Het werd bevolkt door vrouwen die hun baby’s overal en plein public de borst gaven en hun eigen gierst bij de co-op maalden. In Park Slope was zelfs de speelklei volkoren. Gesterkt door de kans op een ontvankelijk publiek, liep ik eindelijk het trapje af naar de zaal met vele ramen. Een vrouw met kroezend haar zat vlak bij de deur achter een opklaptafeltje. Voor haar stonden een koffiekan en een klein bordje: GEADVISEERDE BIJDRAGE $ 3,-. Ik liep naar haar toe. ‘Eh, ik ben Julia Bailey.’ Ze droeg een zwarte kreukelrok, grote kralen sieraden en een baby in een draagdoek. ‘Julia!’ zei ze en ze sprong op. ‘Ik ben Nadja. We zijn zo blij dat je vandaag kon komen!’ ‘Dank je! Het is me een genoegen.’ Ik stak mijn hand uit, maar zij leunde over de tafel heen en pakte mijn schouders 10
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 11
vast voor een stevige omhelzing. Ik was voorzichtig, denkend aan het kleine mensje tegen haar buik. ‘Luister,’ zei ze en ze wreef in haar handen. ‘Mijn zoontje van twee is dol op je appel-cheddarmuffets! Ik heb Luigi’s op 5th Avenue helemaal leeggekocht. Komen er binnenkort weer nieuwe?’ Ik hield mijn adem in met het genot dat een actrice moet voelen als ze op straat voor het eerst wordt herkend. ‘Natuurlijk! We leveren elke vrijdag bij Luigi’s. Overmorgen.’ ‘Fantastisch!’ riep ze uit. ‘River zal dolblij zijn. Nietwaar, River?’ Ze keek stralend naar iemand op de grond achter haar. Ik tuurde over de tafel en zag een jongetje met een bos krullen druk aan de wielen van een speelgoedauto trekken. Hij negeerde ons volledig. ‘Dus dit is… de groep?’ vroeg ik voorzichtig. Het was nog steeds mogelijk dat de ongeveer honderd mensen hier voor iets anders waren. ‘Jazeker!’ De gastvrouw glimlachte. ‘Goed dan,’ zei ik, en ik probeerde mijn angst weg te slikken. ‘Waar wil je me hebben?’ ‘Ik heb de computer daar neergezet.’ Ze wees naar een podium en een scherm aan de muur. ‘Zwaai maar even als je zover bent, dan zal ik je introduceren.’ ‘Perfect,’ zei ik nonchalanter dan ik me voelde. Koers zettend naar de voorzijde van de ruimte, stapte ik voorzichtig tussen de gezellige groepjes door. Op de tafel bij het podium stonden koffie en koekjes. Mijn mond voelde ontzettend droog, dus bleef ik even staan om iets te drinken. Op een kan stond: FAIR TRADE, IN DE SCHADUW GEGROEIDE, LOKAAL GEBRANDE BIOLOGISCHE KOFFIE, en op een andere: VOLLEDIG NATUURLIJKE DECAF. Ik schonk een kopje chai in. Er stond een zeer grote kleuter bij, op haar tenen, haar vingers kwamen net tot aan de rand van de zorgvuldig gelabelde koekjesschaal (BIOLOGISCH! NOTENVRIJ! ZADENVRIJ!) Er zaten 11
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 12
kruimeltjes op haar schortje. ‘Wat is het toverwoord?’ vroeg ze. De peuter naast haar had zulke bolle wangen dat zijn ogen bijna verdwenen toen hij glimlachte. ‘Vrete!’ piepte hij. De hand die hij uitstak naar zijn zus had dezelfde kussentjes als Wylie, mijn peuter. Ik kon mezelf nauwelijks bedwingen en zou hem het liefst optillen en hem een knuffel geven. Mijn kleine uitbarsting van verlangen herinnerde mij eraan dat ik zonder Julia’s Child nu een rustige middag thuis zou hebben gehad, opgekruld met mijn twee kereltjes in onze veel te kleine woonkamer. Mijn ogen schoten nogmaals naar de deur, om de afstand naar mijn enige vluchtweg op te nemen. Ik haalde diep adem. Daar was die plankenkoorts weer. Ik liep naar het podium en startte de presentatie die ik had meegenomen. Kippen hebben geen vingers, stond er op mijn dia. Natuurvoeding voor het hele gezin. Marta had een afbeelding gevonden van een kip met handschoenen aan. Gisteren had ik het grappig gevonden, maar nu werd ik er onpasselijk van. Mevrouw Aranjo – Nadja – kwam eraan gestuiterd; haar sieraden en baby’tje hobbelden tegen haar aan. Ze keek op haar horloge. ‘Het is precies vier uur,’ zei ze. ‘Zullen we?’ Ik knikte en probeerde niet te trillen. Ze pakte een microfoon van het podium en klikte hem aan. ‘Welkom, ouders!’ zei ze opgewekt. ‘Eerst even een paar huishoudelijke mededelingen. Morgenmiddag is er bij Norah Jorgensen een waterpokkenfeestje. Haar besmette zoontje speelt van twee tot vier graag met niet-ingeënte kinderen van drie jaar en ouder. Verder zullen we volgende week om deze tijd worden toegesproken door Kira van Cobble Hill Verloskunde met als thema: zeg nee tegen besnijdenis. En dan nu graag jullie aandacht voor onze gastspreker van vandaag. Mevrouw Julia Bailey is iemand die de eeuwenoude kwestie “wat eten we vanavond?” op een zeer professionele manier heeft aangepakt. Haar voedingsmiddelen voor kinderen van het merk Julia’s Child zijn hier in de buurt te koop. Ga alleen niet op zoek naar 12
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 13
de appel-cheddarmuffets want die heeft River allemaal opgegeten!’ voegde ze er grinnikend aan toe. ‘Geef mevrouw Julia Bailey een warm welkom bij de Slope!’ Er klonk een beleefd applausje boven het kabaal van de peuters uit. Nadja gaf me de microfoon en ik was aan de beurt. ‘Eh, dank je, Nadja,’ hoorde ik mezelf zeggen. Echt, enorm bedankt. Ze had mijn product zo warm en goed gepromoot dat ik me afvroeg of ik er nog iets nuttigs aan toe te voegen had. Ik had niet meer voor een publiek gestaan sinds mijn laatste dansuitvoering toen ik een jaar of twaalf was. En hoe vernederend ik het toen ook had gevonden om in lycra rond te springen, toen werd er in elk geval niet van me verwacht dat ik iets intelligents zei. De microfoon voelde glad aan in mijn hand. Ik kon me niet meer herinneren hoe ik van plan was te beginnen. Een paar meter voor me begon een peuter te gillen. Zijn moeder stak haar hand in de luiertas. Even later kwam haar hand er weer uit met een zakje groene druiven, allemaal doorgesneden en ontpit om verslikken te voorkomen. Ze gaf hem een halve druif en nog geen tel later stak het kind een handje in zijn mond en was hij stil. Ik schoof de microfoon omhoog. ‘Ik heb het altijd enorm leuk gevonden mijn eigen kinderen te zien eten,’ begon ik. ‘Het begint al meteen. Je neemt je baby’tje mee naar huis, het is nog een klein schreeuwertje, en de eerst paar weken heb je slechts één taak. Als de baby vrolijk aan de borst drinkt of op zijn flesje aanvalt – en dus calorieën opzuigt – is alles goed met de wereld. Goede moeder! Jij wint!’ Ik speurde het publiek af of er instemmende geluiden klonken, maar het was heel rommelig en rumoerig. Het werd vochtig tussen mijn schouderbladen. Het leek onmogelijk om met een kamer vol baby’s en peuters te concurreren om de aandacht van de moeders. 13
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 14
Maar ik had geen andere keus, dus ik ging moedig verder. ‘We worden beloond voor onze liefdevolle aandacht als die kleine schreeuwertjes dikker worden. Er is niets schattiger dan een paar kinnetjes onder het mutsje van je baby of – en dat is mijn lievelingsplekje – van die heerlijke knieholtes die wel iets weghebben van de plooien van een Shar-pei-puppy.’ Een vrouw op een deken tegenover me grinnikte en ik was haar meteen dankbaar. Eén iemand kon mij in elk geval horen. ‘Deze vreugde duurt tot aan de peutertijd. Eenjarigen zijn hongerige wezentjes en kunnen bijna alles eten, als je het maar fijn genoeg snijdt. Ik ben er zelfs van overtuigd dat we zo in elkaar zitten dat we genot en vervulling voelen als de kinderen lekker eten. Er moet gewoon wel endorfine vrijkomen als je ziet hoe die dikke handjes in het eten graaien. Als je de hersens van een moeder op sensoren zou kunnen aansluiten en haar een video zou laten zien van haar kindje dat giechelend broccoli eet, dan zou je zien dat haar synapsen net zo sterk zouden worden gestimuleerd als wanneer ze zojuist de loterij had gewonnen. Ik weet het zeker. ‘Dan wordt je peuter twee. De kleine schat heeft nu al zijn tanden en kan overal op kauwen, maar ineens heeft hij daar geen zin meer in. Met twee jaar wordt de eetlust minder. Plotseling heeft elke moeder een kieskeurige eter in huis, een kind dat slechts om de dinsdag eet en dan alleen beige voedsel.’ Er klonk een kleine golf van gelach. Het voelde als iets wat leek op de versnelling van een motor op de grote weg. Het was namelijk niet de grootte van het publiek die mij angst aanjoeg, maar de mogelijkheid dat ze niet zouden begrijpen waarom ik een groot deel van mijn week doorbracht in een kantoor formaat kast waar ik probeerde de meest kieskeurige eters van Amerika tevreden te stellen. Zelfs op dagen dat mijn bedrijfje niet op de rand van de afgrond balanceerde, was ik soms bang dat ik een roepende in de woestijn was. Ik glimlachte naar de mensen. ‘Nu raakt moeders geïrri14
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 15
teerd. De peutertijd kan voelen als één grote persoonlijke mislukking. Ik weet zeker dat jullie allemaal weten wat er vervolgens gebeurt.’ Met schelle stem zei ik: ‘“Nog twee hapjes kip, Maddox! Dan krijg je een toetje!”’ Dit leverde me nog meer gegrinnik van herkenning op. ‘Of erger nog: wie heeft er wel eens met een vork vol eten achter zijn peuter aangerend?’ Schuldbewust stak ik een hand in de lucht en ik zag nog een paar handen omhooggaan. ‘Uiteindelijk gaan we op zoek naar een oplossing in de gangpaden van de supermarkt.We duwen ons winkelwagentje rond op zoek naar een makkelijke oplossing. En daar in de schappen staan interessante producten.’ Ik tikte op de spatiebalk van Nadja’s laptop en de advertentie die ik uit een tijdschrift had gescheurd floepte op het scherm. Het was een foto van een bol, sandwichachtig voorwerp dat uit elkaar barstte van glimmende pindakaas en druipende jam. Marta en ik hadden de glanzende afbeelding zo dramatisch vergroot dat de pixels zichtbaar waren. Het effect was opvallend – net als bij een verlichte vergrootspiegel in een hotelbadkamer die elke porie van je gezicht pijnlijk duidelijk laat zien. ‘Dit is een advertentie voor de Zamwich,’ vertelde ik. ‘Je vindt ze in het diepvriesvak bij de grote supermarktketens. Er zitten er vier in een doosje, maar elke Zamwich weegt slechts zestig gram – ongeveer de helft van een echte sandwich, en dit is het gekke…’ Ik staarde naar het publiek en zag een paar gezichten mijn kant op gedraaid, maar ook tientallen peuters die het niet was opgevallen dat ik aan het praten was. ‘… mensen betalen maar liefst drie dollar negenenzestig voor deze bevroren broodjes pindakaas met jam.’ Ik pauzeerde even om de ernst van de zaak te laten doordringen. ‘Nu denken jullie misschien: hoe schadelijk kan dat zijn? Waarom maakt dit mens zich zo druk om een broodje pindakaas met jam? ‘Laten we beginnen met de praktische aspecten. Een paar 15
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 16
dagen geleden heb ik zelf een broodje pindakaas gemaakt en bijgehouden hoe lang dat duurde. Het kostte me precies tweeënhalve minuut – drie als je het afwassen van het mes meerekent. Maar dit product dient zestig minuten te worden ontdooid voordat het kan worden…’ – ik maakte twee aanhalingstekens met mijn vingers – ‘… opgediend. ‘In mijn ogen is het echte probleem dat de Zamwich je kind leert dat een boterham uit de winkel komt en dat ze kant-enklaar uit een doosje springen – zelfs de korstjes zijn eraf! Als dit product een hit wordt, worden we misschien wel geconfronteerd met een hele generatie kinderen die niet leert hoe je een boterham met pindakaas maakt.’ Er klonk weer gelach en ik ontspande nog meer. ‘We zien ons hele leven al advertenties. We zijn er ongevoelig voor geworden, toch, dames? We zijn door de wol geverfd. Het is bijvoorbeeld al jaren geleden dat ik besefte dat de poppen op tv veel mooier zijn dan de poppen die uit de roze verpakking komen.’ Er klonk nog meer gelach terwijl ik doorklikte naar de volgende dia en ik maakte in mijn gedachten een aantekening om Marta te bedanken. Een rij barbies in doosjes staarde het publiek aan, hun gezichtjes deels verduisterd achter de glans van de glimmende verpakking. ‘Ze heet eigenlijk Barbara!’ blèrde een moeder door mijn verhaal heen, wat nog een golf van gelach veroorzaakte. ‘Maar toch,’ ging ik verder, en ik wachtte even tot het gelach verstomde. ‘Als het op onze kinderen aankomt, zijn we bijzonder kwetsbaar. En ik ben vast niet de enige.’ De ruimte was stiller geworden. ‘Ik vind de Zamwich belachelijk. Ik moet erom lachen, maar er is nog een trend die veel erger is dan een marketingafdeling die overdrijft. De nieuwste producten in de supermarkt beweren allemaal een technologisch voordeel te hebben boven normaal, thuis bereid eten. Ik zal laten zien wat ik bedoel.’ 16
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 17
Ik ging door naar de volgende dia. Het scherm was gevuld met kreten uit verschillende advertenties. Sunny Grahams – een goede bron van calcium! Alleen Yoyo voegt Omega-3
DHA
GGL
toe voor een gezonde spijsvertering!
stimuleert de hersenontwikkeling!
‘Ik heb deze drie advertenties uit een tijdschrift voor eenoudergezinnen gescheurd. Het zal jullie niet verbazen dat deze drie producten duur zijn en veel suiker bevatten. Dat is echter niet wat ik zo ergerlijk vind. Wat ik niet leuk vind, is de suggestie dat ik hun wonderingrediënten nodig heb om de gezondheid van mijn kind te waarborgen. Een vent in een laboratoriumjas voegt iets speciaals toe en er ontstaat gezond voedsel. Alsof moeders het niet goed doen – al eeuwen niet – en geen gezond eten in hun keuken kunnen klaarmaken. Dan volgt er een hippe advertentiecampagne, speciaal ontworpen om jou een schuldgevoel aan te praten omdat je de gewone yoghurt kiest of de minder wetenschappelijke cracker!’ Ik pauzeerde even om adem te halen. Ik was lekker op dreef op mijn zeepkist, uitweidend over onderwerpen die mij na aan het hart lagen. Maar er was iets vreemds gebeurd terwijl ik doorratelde over de supermarktduivels. Het publiek was stil geworden. De late middagzon scheen recht in mijn gezichtsveld. Ik hield een hand voor mijn ogen om erachter te komen of mijn publiek in vervoering was of misschien juist in slaap was gesukkeld. De moeders staarden me met een bemoedigende hoeveelheid interesse aan, maar toen zag ik hoe het kwam dat het zo stil was. Misschien was het het onderwerp, of het moment van de dag, maar elke vrouw in de zaal had een ontblote borst. Ik zag grote meloenvormige borsten, maar ook kleine citroen17
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 18
vormige – borsten in alle mogelijke kleuren en eraan hingen baby’s en peuters, allemaal dronken ze tegelijkertijd. Tientallen drukke mondjes. Het was zo’n beetje het vreemdste wat ik ooit had gezien. Vreemd, maar heel rustig. Ik raakte even de draad kwijt. ‘Dus… ik… eh.’ Juist. Ik klikte door naar de laatste dia van mijn presentatie. ‘Deze woorden las ik in een andere advertentie en die vond ik het meest angstaanjagend.’ Op het scherm, in gigantische letters, schreeuwde de advertentie: Ze zullen nooit weten dat het gezond is! ‘Wat een eng idee,’ zei ik triest. ‘Nooit te weten wat gezond is.’ Er klonk een gemeenschappelijke zucht uit het publiek. Ze waren er nog. ‘Kant-en-klaarvoedsel is een culturele noodzaak in ons drukke leven geworden. Ik heb ergens gelezen dat managers van nu elk jaar een extra maand langer achter hun bureau doorbrengen dan managers in de jaren zeventig. Kant-enklaarproducten zullen blijven bestaan, maar voordat je je zuurverdiende dollars uitgeeft aan gemaksproducten hoop ik dat je jezelf deze twee vragen zult stellen: is het werkelijk makkelijk? En: is het werkelijk voedsel?’ Ik ademde uit. ‘En nu beantwoord ik graag jullie vragen.’ Onmiddellijk klonk er een stem ergens links van me. ‘Wat staat er dan in jouw advertentie?’ Ik kneep mijn ogen half dicht om de vraagsteller te vinden en zag haar onder een hoofd vol geweldige blonde krullen. ‘Je kijkt ernaar.’ Mijn ploeterende bedrijfje kon zich geen advertenties veroorloven, maar er was geen reden om dat toe te geven. ‘Ik geef er de voorkeur aan rechtstreeks met mijn klanten te praten. Je kunt zelfs langskomen om te zien hoe ik mijn producten bereid. Op donderdagavond, hier in Brooklyn. Neem een haarnetje mee. Hapjes nemen is niet toegestaan.’ Het was makkelijk de vraag weg te lachen, maar ze legde haar vinger op een van mijn zeerste plekken. ‘Ik vind het lastig,’ gaf ik toe, ‘om me een spetterende advertentiecampagne 18
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 19
voor Julia’s Child voor te stellen. Mijn product draait om een kort en herkenbaar lijstje ingrediënten. Dus ik zou niet weten waar ik de uitroeptekens zou moeten zetten.Want “verse broccoli!” is nooit nieuw en verbeterd. Het is nooit een baanbrekende nieuwe formule.’ ‘Eh,’ onderbrak de stem links mij. Ik knikte naar haar. ‘Als je zo walgt van kant-en-klaarproducten, waarom begin je er dan zelf mee?’ Op dat moment keerde de adrenaline die door mijn aderen stroomde zich tegen me. Dit leek in eerste instantie geen moeilijke vraag. Het logische antwoord lag erg voor de hand: ik was Julia’s Child begonnen om mijn dierbare kinderen te voeden. En ooit had ik dat ook gedaan. Maar de laatste tijd had mijn keukentalent niets anders gedaan dan hun studiefonds in gevaar brengen en hen bij de au pair opgesloten houden. Het publiek wachtte op mijn antwoord. ‘Nou,’ begon ik voorzichtig, ‘ik ben Julia’s Child begonnen omdat ik een gave schijn te hebben voor… het bedenken van recepten die peuters lekker vinden. In de speeltuin met mijn zoontje hoorde ik dat moeders geobsedeerd waren door het feit dat hun kinderen alleen maar pasta zonder saus aten. Ze geloofden me niet als ik vertelde dat Jasper chili of linzensalade at. Soms gaf ik het aan hun kinderen. “Dat zal Ari nooit proberen,” zeiden ze dan. En dan schrokte Ari het zo op. En in de supermarkt vond ik gewoon niet wat ik zocht.’ Dat was een understatement. Sommige producten voor kinderen waren zo eng dat ik nauwelijks kon geloven dat ze wettelijk waren toegestaan. Het was een grote roes, in het begin, toen ik nog vol optimisme was. Het leek of de markt gewoon op me zat te wachten. Het idee voor Julia’s Child was oprecht als een missie begonnen. Maar onwillige kruideniers, handleidingen van vijfhonderd pagina’s van de gezondheidsdienst en dure verpakkingen waren vlug tussenbeide gekomen. 19
De kluts kwijt 1-304:Opmaak 1
06-03-2013
13:09
Pagina 20
Vergetend dat ik een microfoon vasthad, zuchtte ik, en dat klonk als een orkaan. Hierop volgde nog een van mijn ongemakkelijke stiltes. Daar in de kelder van de kerk leek het onmogelijk de vraag te beantwoorden zonder mijn diepste twijfels met het publiek te delen. ‘Ik ben… niet meer dan een vrouw met een idee,’ zei ik uiteindelijk. ‘Het idee dat eten voor kinderen gezond, smakelijk en natuurlijk zou moeten zijn. Als je de ingrediëntenlijst op een van mijn producten leest, zul je biologische volkoren granen, groente en fruit zien staan. Meer niet, geen bind- of vulmiddelen, maar ook geen trucjes. En geen hype. Maar toen ik begon had ik werkelijk geen flauw idee wat ik me op de hals haalde. Ik had geen flauw idee dat “puur en eenvoudig” zo moeilijk te verkopen zou zijn.’ Ik kreeg een brok in mijn keel. ‘Bedankt allemaal,’ zei ik schor. ‘Het was een eer vandaag voor jullie te mogen spreken.’ En toen hoorde ik iets wat we stiekem allemaal ooit in ons leven hopen te horen. Het begon zachtjes achteraan en zwol steeds verder aan. Ik hoorde applaus.
20
