Hoeveel pensioen krijgt u?

nr 19 Juli 2011

De krant van uw pen­sioen­fonds over uw inkomen voor vandaag, morgen of later

3

Hoe gaat het met uw pensioenfonds?

6

Weet waar je staat, ook als je 35 jaar bent

14

Een rondleiding door de nieuwe website

Hoeveel pen­sioen­ krijgt u?

2

Pensioenen, volop in het nieuws Pensioenen zijn volop in het nieuws. U heeft ongetwijfeld gelezen over de problemen rond het centrale pensioen­ akkoord. Binnen de verschillende belan­ gengroepen lopen de meningen daarover uiteen. De Tweede Ka­ mer buigt zich erover. De gepen­ sioneerden menen dat zij langs de kant staan en alleen mogen toe­ kijken wat anderen over hun pen­ sioen beslissen. Actieve deelne­ mers zullen zich afvragen wat dit voor hen gaat betekenen. Kortom, er verandert veel. Hopelijk spoort dit u aan om u te verdiepen in uw eigen pensioensituatie. Weet u bijvoorbeeld hoeveel pensioen u opbouwt? Of in welke regeling dat gebeurt? U ontvangt binnen­ kort uw Uniform Pensioenover­ zicht, waarin u dit kunt lezen. Aan de hand van dit overzicht kunt u uitrekenen hoeveel pensioen u la­ ter ongeveer krijgt. Als u vindt dat dit niet voldoende is, kunt u als­ nog zelf extra maatregelen nemen. Dat u goed op de hoogte blijft is belangrijk, want er verandert veel de laatste tijd. Zo zijn per 1 april 2011 de inkooptarieven van de be­ schikbare premieregeling aange­ past. Dat heeft gevolgen voor uw pensioen. Wat dit voor u betekent, leest u in deze krant. We hopen u met deze krant goed te informeren over uw pensioen en de mogelijk­ heden die er zijn, om indien nodig, zelf tot actie over te gaan. We doen dat niet alleen. We worden daarbij geholpen door een lezerspanel. We willen hen hierbij hartelijk danken voor hun inzet! Rudi Nieuwenhoven Voorzitter Pensioenfonds KPN

3

Dekkingsgraad pensioen­ fonds KPN weer gestegen De financiële positie van Pensioen­ fonds KPN is dit jaar tot en met juni weer wat verbeterd. De dekkings­ graad steeg naar 107,4%. In de grafiek ziet u de ontwikkeling van de dekkingsgraad van Pensioen­ fonds KPN sinds eind 2010. De dek­ kingsgraad is de laatste maanden weer gestegen. Waardoor is dekkingsgraad gestegen? Verschillende factoren beïnvloeden de dekkingsgraad, waaronder de rente en de beleggingsrendementen. Stijging rente: positief voor dekkingsgraad Als de rente stijgt, dalen de pen­sioen­ verplichtingen. Als de rente daalt, stijgen juist deze verplichtingen. De rente is dit jaar tot en met maart ge­ stegen en daalde daarna weer, maar ligt nog wel hoger dan begin van het jaar. Beleggingsrendementen: (beperkt) negatief voor dekkingsgraad Het beleggingsrendement was dit jaar tot en met juni beperkt negatief. Dit had een negatief effect op de dek­ kingsgraad. Vereiste dekkingsgraad Pensioenfondsen moeten financiële buffers aanhouden. Deze buffers zijn nodig om een daling van de dekkings­ graad te kunnen opvangen. Deze buf­ fer is de vereiste dekkingsgraad.

Een pensioenfonds dat een risicovol beleggingsbeleid heeft, moet hoge­ re buffers aanhouden. Dit omdat bij een hoger beleggingsrisico de kans op negatieve rendementen ook gro­ ter is. Door het aangepaste beleg­ gingsbeleid van Pensioenfonds KPN in 2010 zijn de beleggingsrisico’s ver­ minderd. Hierdoor is de vereiste dek­ kingsgraad in 2010 ook gedaald. De vereiste dekkingsgraad is afhankelijk van de actuele beleggingsportefeuille en verandert hierdoor tijdens het jaar. De vereiste dekkingsgraad speelt een belangrijke rol bij de beslissing om toeslag te verlenen. Als de dekkings­ graad hoger is dan de vereiste dek­ kingsgraad, dan kan volledige toe­ slagverlening plaatsvinden.

Herstelplan In 2009 heeft Pensioenfonds KPN een herstelplan ingediend omdat de dek­ kingsgraad onder de minimale grens (van ongeveer 105%) was gedaald. Omdat het bestuur het beleggingsbe­ leid heeft aangepast én omdat de dek­ kingsgraad in het tweede kwartaal van 2010 opnieuw gedaald was, heeft het pensioenfonds in oktober een aange­ past herstelplan ingediend bij De Ne­ derlandsche Bank (DNB). Dit plan is in het eerste kwartaal van 2011 goedge­ keurd door DNB. De dekkingsgraad per eind juni 2011 loopt ruim voor op de ramingen zoals opgenomen in het her­ stelplan.

Update van de dekkingsgraad Iedere maand verschijnt er een update van de dekkingsgraad op www.kpnpen­sioen­.nl. Op die manier kunt u maandelijks bijhouden hoe uw pen­sioen­fonds er financieel voorstaat. Wilt u meer achtergrond informatie? Ieder kwartaal verschijnt er op de website een kwartaalbericht, waarbij er dieper ingegaan wordt op de oorzaken van een daling of een stijging van de dekkingsgraad.

4

Wilt u weten hoeveel inkomen u later ontvangt? Binnenkort ontvangt u uw jaarlijkse pen­sioen­overzicht. Als u wilt weten hoeveel inkomen u later ontvangt, bekijkt u dan dit pen­ sioen­overzicht goed. U ontvangt dit inkomen­naast uw AOW-uitke­ ring. Heeft u in het verleden ook via andere werkgevers een pen­ sioen­opgebouwd? Dan krijgt u misschien via hen later ook nog een pen­sioen­uitkering. Of dat het geval is en hoeveel dat is, vindt u op www.mijnpen­sioen­overzicht.nl. Met uw pen­ sioen­ overzicht krijgt u meer inzicht in uw totale inkomen dat u later ontvangt. Als dit voor u niet vol­ doende is, dan kunt u zelf sparen voor

extra pen­ sioen­ . U bent immers zelf verantwoordelijk voor de hoogte van uw inkomen. Dat van nu en dat van de toekomst.

Welk pensioen kunt u verwachten Op dit deel van uw pensioenoverzicht staat hoeveel inkomen u kunt verwachten als u met pensioen gaat. U ziet meerdere bedragen: hoeveel u krijgt als u tot uw pensioen bij deze werkgever blijft werken. En hoeveel u al heeft opgebouwd bij dit pensioenfonds. U krijgt dit pensioen naast uw AOW-uitkering.

Uniform pensioenoverzicht Hier staan uw persoonlijke gegevens, zoals welk deel van uw salaris meetelt voor het pensioen en wanneer uw pensioen ingaat. Deze gegevens zijn het uitgangspunt voor uw pensioenoverzicht. Bekijk deze gegevens goed. Als deze niet goed zijn, geeft u dat dan door aan uw pensioenfonds.

Pensioen bij overlijden Ook leest u hoeveel pensioen uw partner en kinderen krijgen als u zou komen te overlijden. Voor verschillende situaties zijn er verschillende bedragen opgenomen.

Overige informatie Daarnaast staat er op uw pensioenoverzicht nog extra informatie. Bijvoorbeeld over wat u krijgt als u arbeidsongeschikt wordt of hoeveel u nog zelf kunt bijsparen (factor A). Ook ziet u of uw pensioen de afgelopen jaren verhoogd is met een toeslag.

Toelichting Het pensioenoverzicht heeft nog een toelichting waarin de bedragen verder staan uitgelegd. Een andere bijlage gaat over uw deelname aan de vrijwillige regelingen, waarmee u extra pensioen kunt opbouwen.

Uw pen­sioen­op de website • Uw persoonlijk pen­sioen­overzicht online bekijken. • Een toelichting op uw pen­sioen­ overzicht online bekijken. • De gevolgen van uw keuzemoge­ lijkheden voor uw pen­ sioen­bere­ kenen met de pen­sioen­planner. • Veel gestelde vragen lezen. Uw pen­sioen­overzicht online Op het afgesloten deel van de web­ site kunt u uw persoonlijk pen­ sioen­ overzicht bekijken. Dit is hetzelfde overzicht dat u ook thuis ontvangt. Ook de pen­sioen­overzichten van voor­ gaande jaren vindt u hier. Een online toelichting op het pen­sioen­ overzicht Vindt u het pen­sioen­overzicht moeilijk leesbaar? U kunt online extra informa­ tie krijgen over uw pen­sioen­overzicht. Op www.kpnpen­ sioen­ .nl staat een voorbeeld van een pen­sioen­overzicht, dat vergelijkbaar is met het pen­sioen­ overzicht dat u binnenkort ontvangt. Door met uw muis over de teksten te scrollen, krijgt u meer uitleg over uw pen­sioen­overzicht. Bereken zelf uw pen­sioen­situatie met de pen­sioen­planner Als u een pen­sioen­overzicht heeft ont­ vangen, is er voor u ook een pen­sioen­ planner. Met deze planner kunt u uitre­ kenen welke invloed bepaalde keuzes hebben op uw pen­ sioen­ . U vindt de planner op www.kpnpen­ sioen­ .nl. U klikt vervolgens op ‘werknemers’ en logt dan in (rechts in het menu). Veel gestelde vragen over uw pen­ sioen­overzicht Misschien heeft u uw pen­sioen­overzicht gelezen en heeft u nog vragen? Op www.kpnpensioen.nl vindt u de meest gestelde vragen en antwoorden.

Ton van Kampen (bijna 65 jaar) over zijn pen­sioen­overzicht: “We hebben onlangs onze woning verkocht en zijn nu op zoek naar wat anders. Over anderhalf jaar word ik 65. Om na te gaan wat wij nog extra zouden kunnen lenen, gaat mijn pen­sioen­overzicht mee naar de (hypotheek)adviseur!”

5

Al uw pen­sioen­en op één plek Het Pen­sioen­register Stel u heeft bij meerdere organisaties gewerkt, of u heeft in het verleden een bijbaan gehad. Weet u of u bij die organisaties een pen­sioen­heeft op­ gebouwd? En hoeveel dat is geweest? U vindt deze gegevens op een nieuwe website: www.mijnpen­sioen­overzicht.nl. Hoe werkt het? U heeft uw DigiD nodig om te kunnen inloggen op www.mijnpen­sioen­overzicht.nl. Nadat u bent ingelogd, worden uw gegevens opgehaald bij de Sociale Verze­ keringsbank, pen­sioen­fondsen en verzekeraars. De informatie die u te zien krijgt, is onder meer gebaseerd op uw pen­sioen­overzicht(en).

Persoonlijke toelichting op uw pensioen­ Kom naar het spreekuur Heeft u vragen over uw pen­ sioen­ ? Bijvoorbeeld over uw pen­sioen­overzicht? Of wilt u we­ ten wat bepaalde keuzes voor u betekenen? En u wilt graag een persoonlijke toelichting? Ga dan naar het spreekuur van onze pen­sioen­desk.

Het Pen­sioen­register is de centrale plek waar u al uw persoonlijke pen­ sioen­informatie kunt vinden. Ook vindt u hier informatie over de AOW, dat u naast uw pen­sioen­, vanaf uw 65e krijgt. Het Pen­sioen­register laat ook zien waar u pen­sioen­heeft opgebouwd. Zo weet u direct bij wie u meer informatie kunt opvragen.

Wanneer u gebruik wilt maken van het spreekuur, neem dan contact op met de pen­sioen­desk op telefoonnummer (050) 582 79 00. E-mailen kan ook, via pen­sioen­desk@tkppen­sioen­.nl. Er wordt dan een afspraak met u gemaakt.

6

“Weet waar je staat, ook als je 35 jaar bent” Een interview met Jeroen Burcksen, nieuw bestuurslid van Pen­sioen­fonds KPN

Jeroen Burcksen, 42 jaar, werkt al 10 jaar bij KPN. Is nu Manager Business Control van het mobiele en vaste netwerk. Wil de belofte ‘het beste netwerk van Nederland’ waarmaken. Besteedt 2 dagen per week aan zijn functie als bestuurslid. Is getrouwd met Riemke en vader van drie kinderen. In zijn vrije tijd fietst hij graag. Heeft dit jaar met 4 buurmannen de Mont Ventoux beklommen. En pro­ beert als voetbalcoach de jonge mannen bij te brengen dat die saaie oefeningen toch echt nodig zijn om beter te kunnen voetballen.

Waarom heb jij je aangemeld als bestuurslid? Door gesprekken met mensen om me heen werd mijn interesse in pen­sioen­ en gewekt. En hoewel we het ons niet altijd realiseren, doen pen­ sioen­ en er toe, het is zinvol. Pen­sioen­is tegen­ woordig echt een vak. Dus toen ze vroegen of ik bestuurslid wilde wor­ den, heb ik zonder twijfel ‘ja’ gezegd. Binnen het bestuur ben ik ook nog ac­ tief in 2 commissies; de Audit & Finan­ ciële Commissie én de Communicatie & Compliance Commissie. Is dat te combineren met je werk? Nee, eigenlijk niet. Er wordt veel van je gevraagd. En wil je het goed doen,

7

moet je eigenlijk wel 2 dagen in de week met pen­sioen­bezig zijn. Daar­ om ga ik een andere rol vervullen binnen KPN, zodat ik meer tijd heb voor mijn functie als bestuurslid. Wat is je ambitie als bestuurslid? Mijn ambitie is het verder profes­ sionaliseren van het pen­ sioen­ fonds. Door goed te kijken naar de afspraken die gemaakt zijn. Maar ook door goed te kijken naar de sa­ menwerking tussen de verschillen­ de commissies en organisaties en het pen­sioen­fonds. We zoeken echt naar een partnerrelatie. Heb je ervaring als bestuurslid? Hoewel ik nog veel moet leren, heb ik veel ervaringen opgedaan die me kunnen helpen bij mijn functie als bestuurslid. Zo is bijvoorbeeld risi­ comanagement onderdeel van mijn dagelijkse werk. Pen­sioen­fondsen zijn natuurlijk erg bezig met beleg­ gingen en risicomanagement. Dus waar pen­sioen­fondsen nu heel erg mee bezig zijn, ben ik al eens mee bezig geweest. Verder heb ik in mijn werk veel contact gehad met OPTA, onze toezichthouder, wat mij goed kan helpen in deze functie, aan­ gezien we ook hier te maken hebben met toezichthouders; De Neder­ landsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Wat wil je nu al aan de mede­ werkers vertellen? Ik stond niet echt stil bij mijn pen­ sioen­. Ik ging ervan uit dat dat wel goed zou zitten. Maar toen ik me er in verdiepte, merkte ik dat het wel de moeite waard is om dat te doen. Ongeacht hoe oud je bent. Hoe werkt het nou eigenlijk pre­ cies? Waar sta je als je met pen­ sioen­ gaat?

Vervolg op het pen­sioen­akkoord Hoe gaat het verder? In de vorige pen­sioen­krant hebben we geschreven over het Pen­sioen­akkoord. Hoe is het ondertussen verder gegaan met het Pen­sioen­akkoord? Daarover willen we u graag informeren. Wat staat er in het Pen­sioen­akkoord? In het Pen­ sioen­ akkoord staan diverse maatregelen om de pen­ sioen­ en betaalbaar te houden. Immers, door de vergrijzing en door de onzeker­ heden op de financiële markten, zijn aanpassingen aan ons pen­sioen­ stelsel nodig. Nadere uitwerking van het pen­sioen­akkoord (sinds juni 2011) De uitwerking van het pen­sioen­akkoord riep veel weerstand op. Op 10 juni heeft het Kabinet met de Stichting van de Arbeid overeenstemming bereikt over de nadere uitwerking van het Pensioenakkoord. Deze uitwer­ king wordt momenteel voorgelegd aan de leden van de vakorganisaties. Welke afspraken zijn er in de nadere uitwerking van het pen­ sioen­­akkoord gemaakt? 1. De AOW-leeftijd gaat in 2020 naar 66 jaar, en naar verwachting in 2025 naar 67 jaar. 2. De AOW-uitkering wordt ieder jaar verhoogd met 0,6%. Dit gaat in vanaf 2013. De mogelijkheid blijft bestaan om de AOW-uitkering op 65 jaar in te laten gaan, maar dan wordt de uitkering verlaagd. 3.  De pen­ sioen­ en worden schokbestendig gemaakt. De ambitie is om te zorgen voor een goed pen­sioen­voor iedereen, waarbij er bij grote schommelingen op financiële markten niet meteen ingegrepen hoeft te worden en waarbij belegd wordt voor de lange termijn. Pen­sioenen kunnen daardoor hoger of juist lager worden. 4. De pen­sioen­leeftijd wordt gekoppeld aan de levensverwachting. Als de levensverwachting stijgt, wordt ook de pen­sioen­leeftijd verhoogd. 5. Stabiele pen­sioen­premies. 6. Het wordt voor oudere werknemers makkelijker gemaakt om door te blijven werken.

8

Wat moet u doen als u gaat samenwonen? Woont u samen? Of heeft u plannen om samen te gaan wonen? Dan moet u veel praktische zaken regelen, zo­ als adreswijzigingen sturen, klussen en verhuizen. Maar staat u er wel eens bij stil dat samenwonen ook gevolgen kan hebben voor uw pen­ sioen­ ? Samenwonen is een nieuwe start of fase in uw leven. Deze mo­ menten in uw leven – wij noemen die ook wel live-events – kunnen invloed hebben op uw pen­ sioen­ . Samenwo­ nen is zo’n live event. Trouwen, kin­ deren krijgen, zijn ook van die mo­ menten in een leven om eens stil te staan bij uw pen­ sioen­ . Het is goed om u op zo’n moment af te vragen of u misschien contact moet opnemen met uw pen­sioen­fonds.

U hoeft uw samenwonende part­ ner niet te melden bij ons Gaat u samenwonen? Dan hoeft u uw partner niet aan te melden bij Pen­ sioen­fonds KPN. Als u komt te over­ lijden, moet uw partner zich melden bij Pen­ sioen­ fonds KPN. Dan wordt bekeken of uw partner in aanmer­ king komt voor een partnerpen­sioen­. Als u echter met pen­ sioen­gaat en u heeft een samenwonende partner, dan moet u uw partner op dat moment wel aanmelden. Doet u dat niet, dan krijgt uw partner geen partnerpen­ sioen­als u komt te overlijden. Als uw partner al bij ons geregistreerd is, hoeft u uw partner uiteraard niet meer aan te melden.

TIP: check op www.kpnpen­sioen­.nl welke situaties invloed hebben op uw pen­sioen­! Op de homepage klikt u eenvoudig door naar de diverse live-events.

Feiten en fabels over het partnerpen­sioen­

9

Niet iedereen is even bekend met pen­sioen­en. Jammer, want als u zich op de juiste momenten in uw pen­sioen­verdiept, kan u dat later veel opleve­ ren. Maar het is soms moeilijk te bepalen wat waar is (feit) en wat niet waar is (fabel). We zetten er een paar voor u op een rij. Ze gaan allemaal over partnerpen­sioen­. Wat is partnerpensioen? FEIT Een pen­sioen­dat uw partner krijgt als u zou komen te overlijden. FABEL Een pen­sioen­dat uw partner krijgt als u met pen­sioen­gaat. Wie is een partner? FEIT Een partner is degene met wie u getrouwd bent óf met wie u een geregistreerd partnerschap heeft of degene met wie u (onge­ trouwd) samenwoont. Als u samenwoont en uw partner wil een partnerpen­sioen­aanvra­ gen nadat u overleden bent, moet uw partner kunnen aantonen dat: - uw relatie tenminste zes maanden heeft bestaan voordat u als deelnemer bent overleden; -  dat u minstens zes maanden samen heeft gewoond op het­ zelfde adres; - uw relatie is vastgelegd in een notariële samenlevingsovereen­ komst. FABEL Iedereen met wie u in hetzelfde huis woont.

Belangrijke momenten voor uw pen­sioen­ Sta eens stil bij uw pen­ sioen­ . Dat hoeft echt niet iedere dag. Maar bij een aantal momenten in uw leven is het verstandig om dat wel te doen. Neem in die ge­ vallen contact op met Pen­sioen­ fonds KPN om te kijken of u iets moet regelen voor uw pen­sioen­. U vindt op www.kpnpen­sioen­.nl meer informatie over deze liveevents. Via de nieuwe site klikt u direct door naar één van deze live-events. Wat zijn nu belangrijke mo­ menten om stil te staan bij uw pen­sioen­? • Samenwonen/trouwen • Kinderen krijgen/met verlof gaan • Scheiden • Overlijden • Nieuwe baan/meer of minder gaan werken • Arbeidsongeschiktheid

Hoe regel ik het partnerpensioen? FEIT U hoeft uw partner van te voren niet aan te melden bij Pen­sioen­ fonds KPN. Na een overlijden gaat het pen­sioen­fonds na of er een partner is die recht heeft op een partnerpen­sioen­. U moet wel uw partner aanmelden als u met pen­sioen­gaat. FABEL Ik moet mijn partner altijd vooraf aanmelden bij Pen­ sioen­ fonds KPN. Krijgt mijn partner altijd het partnerpensioen? FEIT Uw partner is – zolang u bij KPN werkt – verzekerd van een partnerpen­sioen­. Het partnerpen­sioen­bij Pen­sioen­fonds KPN is een zogeheten partnerpen­sioen­op risicobasis. Stopt u met werken bij KPN, dan stopt ook de verzekering voor het partnerpen­sioen­. Als u uit dienst gaat, wordt een deel van uw ouderdomspen­sioen­en het pen­ sioen­ kapitaal uit de beschikbare premieregeling gebruikt om een partnerpen­sioen­te kopen. U kunt er echter voor kiezen om dit niet te doen. Dit gaat altijd in overleg met de eventuele partner. FABEL U bouwt altijd een partnerpen­sioen­op. Ook als u uit dienst gaat is er een pen­sioen­voor uw partner. Wat is de hoogte van het partnerpensioen? FEIT Bij Pen­sioen­fonds KPN is het partnerpen­sioen­op uw pen­sioen­datum standaard 70% van het (verlaagde) ouderdomspen­sioen­, behalve als u ervoor gekozen heeft om een deel van het ouderdomspen­ sioen­uit te ruilen in een partnerpen­sioen­. Dit kan echter anders zijn, bijvoorbeeld als u bent gescheiden of omdat u andere pen­ sioen­keuzes maakt. FABEL Het partnerpen­sioen­is altijd 70% van uw ouderdomspen­sioen­.

Let op: feiten en fabels over pen­sioen­regelingen kunnen per pen­sioen­fonds verschillen. Check daarom altijd wat voor u geldt als u ook ergens anders nog een pen­sioen­heeft.

10

Hoeveel weet u over de AOW? Doe de test! 1. De huidige AOW-leeftijd is 65 jaar.

O ja

O nee

2. In 2015 krijg ik geen toeslag meer voor een eventuele jongere partner.

O ja

O nee

3. Ik krijg de AOW van de overheid.

O ja

O nee

4. In het pen­sioen­­akkoord staat dat de AOW-leeftijd en de pen­sioen­­leeftijd aan elkaar gekoppeld gaan worden.

O ja

O nee

5. Ik, als werknemer, betaal de AOW voor de mensen die nu met pen­sioen­­zijn.

O ja

O nee

Uitslag: heeft u 5x ‘ja’ geantwoord, dan bent u een echte kenner. Alle stellingen zijn namelijk waar. Toelichting 1: De AOW-leeftijd De AOW is een uitkering die u krijgt op basis van de Algemene Ouder­ domswet (AOW). Iedereen die in Ne­ derland woont (of heeft gewoond) krijgt deze uitkering. De hoogte van de AOW-uitkering hangt af van hoe­ veel jaren u in Nederland heeft ge­ woond. Op dit moment is de AOWleeftijd 65 jaar. Het kan zijn dat de AOW-leeftijd opschuift naar 66 of zelfs 67 jaar. Dit komt omdat mensen gemiddeld langer leven en daardoor over het algemeen ook langer kun­ nen blijven werken. De hoogte van de AOW verschilt. Dit hangt ervan af of u alleen bent of dat u een partner heeft. Iemand die alleen woont, krijgt een AOW dat netto 70% is van het mini­ mum loon. Alle bedragen van de AOW vindt u op: http://www.svb.nl/int/nl/ aow/hoogte_aow/bedragen/. Toelichting 2: De AOW-toeslag voor een jongere partner Als u een partner heeft, dan ontvangt u allebei een AOW-uitkering vanaf 65 jaar: ieder 50% van het minimum

loon. Maar als uw partner nog geen 65 jaar is, dan ontvangt u maar één keer een AOW, van 50%. Daarom krijgen mensen met een jongere partner een toeslag om dit ‘gat’ te dichten. Deze toeslag verdwijnt echter vanaf 2015, omdat de kosten van de AOW door onder andere de vergrijzing, te hoog worden. Let wel, deze toeslag is inko­ mensafhankelijk. Verdient uw partner meer dan € 1288,- bruto per maand, dan krijgt u geen toeslag. Toelichting 3: De AOW krijgt u van de overheid U krijgt de AOW van de overheid. Het is een verzekering voor iedereen die in Nederland woont, of gewoond heeft, ongeacht uw nationaliteit. Ie­ der jaar dat u in Nederland woont, bouwt u 2% AOW op. U krijgt een volledige AOW-uitkering als u van uw 15e tot uw 65e altijd in Nederland heeft gewoond. Toelichting 4: Het pen­sioen­akkoord Het pen­sioen­akkoord is een overeen­ komst tussen werkgevers en werk­ nemers die samen vertegenwoordigd

zijn in de Stichting van de Arbeid (STAR). Hierin staan diverse adviezen over de veranderingen in ons pen­ sioen­ stelsel. Het geeft aan hoe ons pen­ sioen­ stelsel er in toekomst uit moet komen te zien. Veranderingen zijn nodig om de pen­sioen­en betaal­ baar te houden. Naast een aantal ad­ viezen over het pen­sioen­staat er ook iets in over de AOW, namelijk dat de AOW-leeftijd gekoppeld moet worden aan de stijgende levensverwachting. Worden we gemiddeld ouder, dan schuiven de AOW-leeftijd en de pen­ sioen­leeftijd mee. Toelichting 5: De AOW is een omslagstelsel Iedereen die nu werkt, betaalt de AOW voor de mensen die nu 65 jaar of ouder zijn. In tegenstelling tot pen­ sioen­, waarbij iedereen als het ware ‘spaart’ voor zijn eigen pen­ sioen­ , wordt de AOW-belasting direct ge­ bruikt om de AOW-uitkeringen van de huidige gepensioneerden te betalen. Dit is een zogenaamd omslagstelsel.

11

Roelof weet het Stel uw vraag aan de pen­sioen­­deskundige

HELP ONS MEE! En vul de enquête in Bij deze pen­ sioen­ krant zit ook een vragenlijst. Met deze vragen willen we graag inzicht krijgen in: wat u van onze communi­ catie vindt. Doen we het goed? Moet het anders? Wat kan be­ ter? Vult u alstublieft de vra­ genlijst in en stuur ‘m aan ons terug. Op die manier kunnen we onze communicatie verbeteren.

Beste Roelof, Onlangs heb ik mijn pen­sioen­overzicht ontvangen. Daarin staan een aantal bedragen over mijn ouderdomspen­ sioen­en het partnerpen­sioen­. Zijn deze bedragen definitief of kunnen ze nog veranderen? Groet, Hoeveel pen­sioen­krijg ik later?

Beste Hoeveel pen­sioen­krijg ik later? U bouwt tot een salaris van € 45.378 een pen­sioen­op in de middel­ loonregeling. Voor de middelloonregeling geldt dat de bedragen die in het pen­sioen­overzicht staan, uitgaan van het salaris dat u op 1 januari 2011 verdiende. Als u meer gaat verdienen, dan gaat u vanaf dat moment ook meer pen­sioen­opbouwen. Over het deel dat u al pen­sioen­heeft opgebouwd, verandert er niets. Ook kan het zijn dat uw opgebouwde pen­sioen­nog verhoogd wordt met een toeslag. Hierover beslist het bestuur ieder jaar. Als u minder gaat werken, heeft dit ook invloed op uw pen­sioen­. U bouwt in dat geval minder pen­sioen­op vanaf het moment dat u minder bent gaan werken. Uiteraard blijft het opgebouwde pen­ sioen­dat u tot het moment dat u minder bent gaan werken, ge­ woon bestaan. Daarnaast kan ook een verandering in de pen­sioen­regeling uw pen­sioen­beïnvloeden. Stel dat de pen­sioen­leeftijd hoger zou wor­ den, dan heeft dat ook gevolgen voor uw pensioen.

Jaarverslag 2010 Wat gebeurde er met uw pen­ sioen­fonds in 2010? Op www.kpnpen­ sioen­ .nl kunt u het (verkorte) jaarverslag 2010 lezen.

Mogelijk bouwt u ook nog een pen­ sioen­op in de beschikba­ re premieregeling. Dat is het geval als uw salaris hoger is dan € 45.378 bruto per jaar. In dat geval ontvangt u twee pen­sioen­ overzichten. In het tweede pen­sioen­overzicht, dat over de beschik­ bare premieregeling gaat, geldt dat er in uw pen­sioen­overzicht voorbeeldbedragen staan. En dus geen definitieve bedragen. Deze voorbeeldbedragen zijn gebaseerd op de inleg van de be­ schikbare premieregeling waarbij er gerekend is met een voor­ beeldrendement van 4%. Groet, Roelof PS: De beschikbare premieregeling is een andere regeling dan een middelloonregeling. Bij een beschikbare premieregeling wordt de pen­sioen­premie individueel voor u belegd. Op deze ma­ nier bouwt u een pen­sioen­kapitaal op. Met dit kapitaal wordt te zijner tijd een pen­sioen­voor u gekocht. Of dit pen­sioen­ook daad­ werkelijk behaald wordt, is van te voren niet te zeggen omdat dit onder andere afhankelijk is van de beleggingsrendementen en de inkooptarieven die gelden als u met pen­sioen­gaat.

12

Verhoging van de inkooptarieven En wat dit voor uw pen­sioen­betekent Vanaf 1 april 2011 zijn de inkooptarieven verhoogd, met ongeveer 10%. Wat dit voor u en uw pen­sioen­ betekent, leggen we graag aan u uit. Deze verhoging geldt alleen voor uw pen­sioen­uit de beschikbare premieregeling en uw pen­sioen­uit de regeling individueel pen­sioen­sparen. Dit heeft dus alleen gevol­ gen voor u als u aan één van deze (of beide) regelingen deelneemt.

13

Waarom veranderen de inkoopta­ rieven? De inkooptarieven kunnen verande­ ren. Bijvoorbeeld omdat ze moeten worden aangepast aan de stijging van de levensverwachting. Daarom bekijkt het bestuur van Pen­ sioen­ fonds KPN regelmatig of de tarieven aangepast (moeten) worden. Dit is onderdeel van de pen­sioen­regelingen. En is nodig om ervoor te zorgen dat de pen­ sioen­ en betaalbaar blijven. Wat betekenen de nieuwe inkoop­ tarieven voor u? De inkooptarieven voor de beschik­ bare premieregeling en de vrijwillige regeling Individueel Pen­sioen­sparen zijn per 1 april 2011 met ongeveer 10% verhoogd. Dit betekent dat u met hetzelfde pen­sioen­kapitaal een lagere pen­sioen­uitkering kunt inkopen. Hoe werkt het? Hieronder ziet u wat voor effect de nieuwe inkooptarieven kunnen heb­ ben. Stel, uw opgebouwde pen­sioen­ kapitaal is op uw 65-jarige leeftijd € 30.000. Het inkooptarief op 65 jaar voor een ouderdomspen­ sioen­per 1 april 2011 is 14,4 (was in 2010: 13,0). Dan geldt: • Op basis van de factoren in 2010 kunt u een pen­ sioen­inkopen van € 2.308,- bruto per jaar. (€ 30.000/13,0) • Op basis van de factoren vanaf 1 april 2011 kunt u een pen­ sioen­ kopen van € 2.083,- bruto per jaar. (€ 30.000/14,4) Meer weten? Voor vragen over uw pen­sioen­en de inkooptarieven kunt u contact opne­ men met de pen­ sioen­ desk. U kunt hen bereiken van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur op telefoonnummer (050) 582 79 00. Of stuur een e-mail naar pen­sioen­desk@tkppen­sioen­.nl.

Kenmerken van de beschikbare premieregeling en de regeling Individueel Pen­sioen­sparen Bij de Pen­sioen­fonds KPN bouwt u, als uw salaris hoger is dan € 45.378 bru­ to per jaar, een deel van uw pen­sioen­op in de beschikbare premieregeling. Ook kunt u extra pen­sioen­opbouwen door deel te nemen aan de regeling Individueel Pen­sioen­sparen. Deze regelingen zijn premieovereenkomsten. Dat betekent dat als u met pen­sioen­gaat, u op dat moment met het opge­ bouwde pen­sioen­kapitaal een pen­sioen­uitkering koopt, tegen de inkoopta­ rieven die dan gelden. Hoe hoog dit deel van uw pen­sioen­wordt, staat dus van te voren niet vast. Dit hangt onder andere af van de inkooptarieven van dat moment, de totaal ingelegde premies en de behaalde rendementen.

Welke factoren beïnvloeden de inkooptarieven? De inkooptarieven kunnen nog veranderen. Bijvoorbeeld omdat we steeds ouder worden. De pen­sioen­en moeten dan langer betaald worden, waar­ door pen­sioen­en steeds duurder worden. Welke factoren invloed hebben op de inkooptarieven, leest u hieronder. 1) De vergrijzing (overlevingstafels, prognosetafels) We worden ouder dan vroeger. Voor pen­sioen­fondsen betekent dit dat het pen­sioen­duurder wordt. Immers het pen­sioen­moet langer worden uitbe­ taald. Hoe oud we in Nederland gemiddeld worden, staat in een zogeheten ‘prognosetafel’, die het Centraal Bureau voor de Statistiek publiceert. Deze prognosetafel liet een forse stijging in de levensverwachting van Nederlan­ ders zien. Waar in voorgaande jaren uit onderzoek bleek dat mensen een aantal maanden langer zouden blijven leven en langer een pen­sioen­zouden ontvangen. Blijkt uit de laatste gegevens dat mensen gemiddeld zo’n twee jaar langer blijven leven en dus twee jaar langer een pen­sioen­ontvangen. Dat had een grote invloed op de inkooptarieven. Dit was de belangrijkste reden waarom de inkooptarieven verhoogd zijn. 2) De rekenrente Een tweede reden waarom de inkooptarieven kunnen veranderen, is de rekenrente. Met deze rente wordt gerekend als de pen­sioen­en ingekocht moeten worden. Hoe lager deze rente, hoe minder pen­sioen­er ingekocht kan worden. Deze rente is verwerkt in de inkooptarieven. De rekenrente blijft in 2011 hetzelfde, namelijk 4%. 3) De solvabiliteitstoeslag Bij het vaststellen van de inkooptarieven, kan het bestuur rekening hou­ den met de zogeheten solvabiliteitstoeslag. Deze toeslag (ook wel buffer genoemd) schrijft De Nederlandsche Bank voor. Het bestuur heeft besloten om de inkooptarieven voor 2011 niet te verhogen met een toeslag. 4) Verzekerdenbestand (verdeling man/vrouw) Het pen­sioen­fonds moet voor mannen en vrouwen dezelfde inkoopfactoren gebruiken, terwijl vrouwen over het algemeen ouder worden dan mannen. Het pen­sioen­fonds onderzoekt regelmatig of de verhouding tussen het aan­ tal mannen en het aantal vrouwen zijn veranderd. Bij de nieuwe inkoop­ tarieven is rekening gehouden met de actuele verhouding tussen het aantal mannen en het aantal vrouwen bij Pen­sioen­fonds KPN.

14

Rondleiding door nieuwe website www.kpnpen­sioen­.nl Misschien is het u al opgevallen: sinds begin dit jaar heeft Pen­sioen­fonds KPN een nieuwe website. Met een nieuwe vormgeving en een verbeterde structuur. Met deze nieuwe site willen we u beter informeren. Doordat we de informatie op een betere manier aan u presenteren, willen we het voor u gemakkelijker maken. Bent u er nog niet geweest? Kijkt u dan eens op www.kpnpen­sioen­.nl. Om deze site goed te kunnen bekij­ ken, heeft u één van de volgende browsers nodig: • Internet Explorer 8 of hoger; • Google Chrome; • Firefox 3 of hoger; • Safari.

Via uw werkgever heeft u misschien nog geen toegang tot Internet Explorer 8. In dat geval kunt u de website wel bekijken, maar krijgt u de informatie anders te zien: de opmaak is anders en ook de volgorde en de vindbaarheid van de informatie is anders. Alles wat naast elkaar hoort te staan, staat bij versies van Internet Explorer die la­ ger zijn dan 8, onder elkaar. U moet in dat geval dus veel verder naar be­

neden scrollen om de juiste informatie te zien. We hopen natuurlijk dat u de website een verbetering vindt en dat we uw vragen op deze manier beter en snel­ ler kunnen beantwoorden. We leiden u graag even rond op onze nieuwe web­ site. En wilt u uw mening geven over de site: vult u dan de vragenlijst in die bij deze pen­sioen­krant zit!

Kies hier een doelgroep. U krijgt daarna verder informatie over uw pen­sioen­: Ook kunt u – als u toestemming heeft – inloggen. Via de ‘snel naar’ knoppen kunt u rechtstreeks naar bijvoorbeeld het Pen­sioen­-ABC. HOME

Gebruik de zoekmachine als u be­ paalde informatie niet kunt vinden.

Via deze knoppen (teasers) gaat u direct naar interessante of nieuwe onderwerpen.

U vindt hier iedere maand een an­ dere pollvraag, waarmee u uw me­ ning kunt geven door te stemmen.

Voor het laatste nieuws kijkt u hier.

Als u een specifieke vraag heeft over een verandering in uw leven, kunt u hier een keuze maken. Stel u gaat binnenkort trouwen en wilt weten wat dit voor uw pen­sioen­be­ tekent. Dan kiest u hier ‘trouwen’. Maar ook de gevolgen voor uw pen­ sioen­bij samenwonen, of scheiden, vindt u hier.

15

Als u via een doelgroep heeft door­ geklikt, komt u op dit scherm uit. U ziet dat u nu bij werknemers bent. U kunt nog verder doorklikken, om meer informatie te krijgen over uw pen­sioen­regeling. De pijltjes erachter geven aan dat er nog meer pagina’s achter zitten. Ook kunt u zien, dat nieuws en de zoekmachine ook hier staan.

U kunt hier inloggen. Dit is alleen mogelijk voor werknemers en exwerknemers. U kunt hier onder an­ dere uw digitale pen­sioen­overzicht bekijken, uw saldo bekijken. En u kunt uw beleggingskeuze aanpas­ sen. Ook vindt u hier de pen­sioen­ planner waarmee u kunt berekenen wat de gevolgen zijn van bepaalde pen­sioen­keuzes. Als u al met pen­ sioen­bent, kunt u niet meer inlog­ gen omdat dit voor u niet meer van toepassing is.

VERVOLGPAGINA

Uitvoerings­ kosten pensioenfonds De Autoriteit Financiële Markten (AFM) publiceerde 12 april jl. een rapport over kosten van pen­sioen­ fondsen. Naar aanleiding hiervan riepen Leden van de Tweede Ka­ mer pensioenfondsen op om meer openheid in de kosten van pen­ sioenfondsen te geven. Ook Pen­ sioenfonds KPN hecht aan trans­ parantie en helderheid, waarbij het fonds voldoet aan wet- en regelge­ ving. Op dit moment werkt de Pen­ sioen­ federatie aan een eenduidige definitie van de kosten om daarmee tot een goede vergelijking te kun­ nen komen tussen pensioenfond­ sen. Zodra dit is afgerond (verwachting september 2011), zal ook Pen­sioen­­ fonds KPN op deze wijze communi­ ceren over de kosten.

Op iedere pagina vindt u onze con­ tactgegevens. U kunt via een for­ mulier ons e-mailen, maar u kunt natuurlijk ook bellen.

Hier vindt u algemene informatie, die voor iedereen bedoeld is. Zoals informatie over uw pen­sioen­fonds, de dekkingsgraad, de behaalde rendementen, etc. Ook kunt u hier diverse bestanden downloaden, zo­ als brochures en pen­ sioen­ kranten. De meest gestelde vragen en ant­ woorden hier, en u kunt de moei­ lijke pen­sioen­termen uitgelegd krij­ gen in het pen­sioen­-ABC.

16 De krant van uw pen­sioen­­fonds over uw inkomen voor vandaag, morgen of later

“Mensen laten zien hoeveel pen­sioen­ ze netto op hun rekening krijgen” Een interview met Sietze Stob (62 jaar), deelnemer aan het lezerspanel Sietze heeft 40 jaar bij KPN gewerkt. Hij heeft in die 40 jaar verschillende functies gehad, waarvan hij de laatste 25 jaar manager was in het noorden en midden van Nederland. Sietze is nu met de VUT en is erg actief met al­ lerlei vrijwilligerswerkzaamheden. Zo is hij docent Nederlands en voorzitter van de Vrijwilligersraad (OR voor vrij­ willigers) bij Vluchtelingenwerk Noord Nederland. Verder maakt hij graag mooie dingen met zijn handen en fietst en wandelt hij graag. Ook mu­ ziek maken, fotograferen en tuinieren behoren tot zijn hobby’s. Wat heb je met het onderwerp pen­ sioen­? Niet zo heel veel eigenlijk. Het is mijn inkomen voor later. Nou ja ‘later’, ik ben 62 jaar en het pen­sioen­komt nu wel echt dichterbij.

Wat was voor jou de reden om je aan te melden voor het lezerspanel? Pen­ sioen­is voor iedereen van groot belang, maar het is ook een lastig onderwerp. Er worden veel pen­sioen­ termen gebruikt die moeilijk te be­ grijpen zijn. Graag wil ik helpen om die lastige materie begrijpelijk over te brengen. Ik vind het belangrijk dat mensen de informatie over pen­sioen­ en ook echt kúnnen begrijpen. Wat zijn je ervaringen in het lezer­ spanel? Goed, ik vind het erg leuk om mee te doen. Informatie over pen­sioen­is helaas niet zo spannend als een goed boek. Het leest nu eenmaal niet zo gemakkelijk, dat kost energie. Voor­ heen dacht ik (en waarschijnlijk ook andere mensen) al snel ‘ik lees de pen­sioen­krant snel even door, of (er­

Puzzel 1 4 8

7

4

2 3

8

3

9

2 3

Bezoekadres Europaweg 27 9723 AS Groningen

6

Voor vragen over uw pen­sioen­­­regeling kunt u contact opnemen met de pen­sioen­­desk. Telefoon: (050) 582 79 00 E-mail: pen­sioen­­desk@tkppen­sioen­­.nl

6 8

4 1

4

9

‘Over Morgen’ is een uitgave van TKP. De pen­sioen­­­krant is bestemd voor iedereen die bij Stichting Pen­sioen­­­fonds KPN een pen­sioen­­ opbouwt. Redactieadres Postbus 501 9700 AM Groningen

6 7

8

Wat zou je graag anders willen? Bekend is dat 66% van de Nederlan­ ders geen idee heeft van zijn pen­ sioen­. Daar rust voor ons een schone taak om ervoor te zorgen dat mensen goed leesbare informatie ontvangen en hierdoor een beter beeld krijgen van hun pen­sioen­. Het zou mooi zijn als je mensen kunt laten inzien hoe­ veel pen­ sioen­ze later netto op hun rekening kunnen verwachten.

Colofon

6

7

ger nog) ik leg ‘m weg’. Doordat ik nu in het lezerspanel zit, lees ik de krant veel intensiever. Bij stukken die ik niet duidelijk vind, plaats ik een opmerking, in de hoop dat het aan­ gepast wordt en daarmee ook voor anderen duidelijker wordt. Als ik te­ rugkijk, vind ik wel dat de krant beter leesbaar is dan voorheen.

8

7 6

5

Vormgeving en druk Koninklijke Van Gorcum BV Oplage 16.000

De oplossing vindt u op www.kpnpen­sioen­.nl Hoewel deze uitgave met de grootst mogelijk zorg is samengesteld, kunnen er geen rechten aan worden ontleend.