Hoe zorg je voor een geslaagd Bonte-Wijkproject’?
Verbind energie en kwaliteit van diverse groepen Breng diverse groepen en organisaties in de wijk in beeld. Kies met wie je het project wil doen. Verbind diverse groepen. Zoek bevlogen mensen. Wees nieuwsgierig naar elkaar. Ontdek elkaars belangen, wensen, verwachtingen, tolerantiegrenzen en krachten. Zoek gedeelde ervaringen. Tips Denk aan belangengroepen, verenigingen, kerk, moskee, school, welzijnswerker, woningcorporatie, zorginstelling, jongerengroep en meer. Maak gebruik van elkaars ‘warme’ contacten. Accepteer elkaars anders zijn. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn.
Bouw een projectgroep Formuleer een gezamenlijk doel. Vorm een projectteam van mensen met de juiste kwaliteiten die elkaar aanvullen. Spreek af wie de trekker is en wie wat doet. Zorg voor rugdekking en draagvlak bij de groep of organisatie achter projectteamleden. Creëer draagvlak bij bestuurders en geldschieters. Tips Maak gebruik van ondersteuning van professionals, maar blijf eigenaar van je project. Hou het realistisch, haalbaar, kleinschalig. Bouw ‘ijkmomenten’ in je groep: zit iedereen nog op één lijn, ventileer frustraties, stuur bij. Wees flexibel en durf ‘out of the box’ te denken.
Stimuleer bewonersparticipatie Wijs buurtambassadeurs aan waarmee verschillende groepen zich kunnen identificeren. Geef bewoners actieve inbreng, maak hen drager van het project. Maak acties zichtbaar om de vaart erin te houden. Wees daadkrachtig in de uitvoering. Richt je op bevlogen en welwillende mensen. Zorg voor genoeg mankracht. Tips Vier samen successen. Creëer een sfeer waarin iedereen van ‘fouten’ kan leren. Hou vol in voor- en tegenspoed.
Roermond
Bewoners van hoogbouwflats met een verschillende culturele achtergrond hebben samen een volkstuin. Het is de tuin in de wijk die de mensen bindt, ook al zijn ze allemaal verschillend. Het initiatief voor dit project komt van de bewoners zelf. In 20 tuintjes verbouwen de flatbewoners zelf hun groenten en fruit. Twee perceeltjes zijn bestemd voor een zithoek en een materialenschuur. “Het is eigenlijk simpel: je begint met een plantje en eindigt samen aan tafel.”
Sleutel tot succes Alle flatbewoners zijn betrokken. Tuinders én ‘balkon-kijkers’. Contact ontstaat spontaan. Bewoners zijn trots op project en buurt. Mensen zijn overdag en ’s avonds bezig in de tuinen. Gevoel van veiligheid en leefbaarheid is toegenomen. Bewoners nemen zelf verantwoordelijkheid. Gevoel van eigenwaarde neemt toe. Tuinders leren elkaars culturele achtergronden kennen. Bevordert integratie. Ook tuinders zonder groene vingers beginnen met hun volkstuin. Samen komen tuinders eruit.
Roermond
Samenwerkingspartners Gemeente: buurt opgenomen in Leefbaarheidsplan, tuingereedschap en compostsilo’s gedoneerd. Welzijnsorganisatie: galerijgesprekken georganiseerd met bewoners (inventarisatie wensen, interesses en talenten), bewonersondersteuners beheren samen met twee tuinders de volkstuinen. Woningcorporatie: ruimte in flat beschikbaar gesteld voor galerijgesprekken, grond gekocht van gemeente en gratis ter beschikking gesteld.
Meer info Welzijnsorganisatie Stichting Wel.kom, www.welkom.nu Josette Thissen, Bewonersondersteuner E
[email protected] T (0475) 34 51 35
Vlaardingen
In het project ‘Bestemming bereikt: Bakkie doen’ gaan wijkbewoners op koffie-excursie bij diverse instellingen, groepen en initiatieven in de wijk. Tijdens iedere wandeling vertelt een bewoner een verhaal. Dit kan de geschiedenis zijn van straatnamen in de wijk. Of een bewonersechtpaar vertelt hun liefdesverhaal over hun eerste ontmoeting in de wijk. Op deze manier kunnen bewoners hun wijk steeds door de ogen van een ander bekijken. Elke excursie eindigt steeds op een andere sociale, culturele of sportieve ‘koffielocatie’. De deelnemers krijgen informatie over de instelling, groep of het initiatief en een nieuw koffierecept. Ze drinken een lekker bakkie koffie… of thee. ‘Samen een bakkie doen’ is een moment om even te informeren naar elkaar. “Je leert je wijk kennen en doet makkelijker een bakkie bij een ander.” Sleutel tot succes Bewoners maken kennis met wat de wijk te bieden heeft. Informatief. Op een laagdrempelige manier ontmoeten diverse mensen elkaar. Nieuwe verbindingen leggen. De wijk gaat leven door persoonlijke verhalen bij ‘elke hoek en lantaarnpaal’ in de wijk. Mensen gaan hun wijk met bewoners meer waarderen. Instellingen, groepen en initiatieven zijn toegankelijker voor bewoners.
Vlaardingen
Samenwerkingspartners Buro uit het Raam: bedenker en organisator in opdracht van Woningcorporatie Waterweg Wonen. Voorbeelden van Bakkie-doen excursie-koffie-locaties: school, jongerencentrum, welzijnsinstelling, sportclub, woon/werkgroep voor mensen met handicap, multiculturele stichting. Bewoners verzorgen delen van de excursie.
Meer info Buro uit het Raam, www.bakkie-doen.nl Miriam Reeders, bedenker en copyright E
[email protected] T (06) 28 43 42 73
Zaanstad e.a.
Hurenvanburen.nl is een website waar buurtbewoners diensten of spullen van elkaar kunnen huren en verhuren. Onder de categorie ‘burenbuurthulp’ verlenen buren elkaar maatschappelijke diensten. Je kunt denken aan het vervangen van een lamp of grasmaaien. Deze ‘marktplaats’-site wordt in verschillende Nederlandse wijken gebruikt, zoals in Zaanstad, ‘s-Hertogenbosch en Voorschoten. “Die ene keer in het jaar dat ik een klopboor of megasoeppan nodig heb… zo handig op loopafstand én voor een prikkie. Via Huren van Buren ontdekte ik de heerlijk hete pindasoep van Robert en de gedeelde thrillerboekenpassie van Kwasi.” Sleutel tot succes Op laagdrempelige wijze worden mensen bij elkaar gebracht die elkaar kunnen helpen. Huren is goedkoper van particulieren dan van een bedrijf. Er zijn ook geen transportkosten. Je leert mensen kennen uit je wijk. Het gaat uit van kwaliteiten van mensen bij verhuur van diensten. Mensen ontmoeten elkaar vanuit verschillende belangen: voor de gezelligheid, voor het geld, om mensen te leren kennen. Intussen ontstaan nieuwe contacten.
Zaanstad e.a.
Samenwerkingspartners Huren van buren: beheer van de website www.hurenvanburen.nl Buurtalliantie (gelinkte partner): online plek voor samen maatschappelijk ondernemer in buurten www.buurtalliantie.nl LSA, Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken (gelinkte partner): onafhankelijk bewonersplatform www.lsabewoners.nl Tal van buurt– en wijkverenigingen
Meer info Huren van buren, www.hurenvanburen.nl E
[email protected] MSN
[email protected] T (075) 687 50 28
Utrecht
Geïnspireerd op het ‘tupperware-party’ concept ontwikkelde ‘De Bakkerij’ de ‘Thuis bij…party’s’. ‘Thuis Bij…’ organiseert de ontmoeting tussen vrouwen in de buurt op een heel laagdrempelige manier. Ze realiseren namelijk een feestelijke middag bij de vrouwen thuis. Tijdens elke ‘Thuis Bij… party’ geeft een vrouw uit de buurt een workshop over iets wat zij goed kan, vaak op het gebied van beauty en verzorging. Het zelfverbindende vermogen in deze netwerken is groot. Volgens het ‘tupperware-principe’ nodigt de gastvrouw vriendinnen uit, die op hun beurt ook weer vriendinnen uitnodigen. Via de party’s worden bestaande netwerken in een wijk aan elkaar geknoopt en versterkt. “Een vrouw die over een netwerk beschikt, al is het maar één goede vriendin, staat een stuk actiever in het leven.” Sleutel tot succes Zelfvoorzienend. Als het eenmaal gestart is, nodigen de vrouwen elkaar steeds weer uit. Eigen kracht is de kern. Er wordt uitgegaan van wat de vrouwen kunnen. Laagdrempelig. Het wordt bij de vrouwen thuis georganiseerd. Het bestaande is het begin. Bestaande netwerken worden aan elkaar geknoopt om vervolgens een groter netwerk te krijgen. Informeel staat voorop. Het wordt georganiseerd in een ontspannen sfeer.
Utrecht
Samenwerkingspartners Woningcorporaties: zij delen een gezamenlijke visie met ‘De Bakkerij’ en zorgen voor een creatieve, resultaatgerichte en ondernemende aanpak in de buurten. Partijen in de wijk: met deze partijen worden vitale coalities gesmeed, waarbij elke partij een actieve bijdrage levert en er voor een ieder een zichtbaar resultaat wordt nagestreefd.
Meer info De Bakkerij, www.debakkerij.org E
[email protected] T (020) 427 70 07
Rotterdam
Duimdrop is een container vol met speelgoed dat uitgeleend wordt aan kinderen uit de buurt. Kinderen moeten er wel wat voor doen om het speelgoed te kunnen lenen. De kinderen moeten lid worden en duimen verdienen. Duimen verdienen doen ze door iets te doen voor de wijk, zoals het plein vegen of op te ruimen. Het idee is ontstaan in een buurt waar overlastgevende jongeren de pleinen innamen, waar kinderen alleen aan papa’s of mama’s hand buiten durfden te spelen. Duimdrop zorgt ervoor dat kinderen weer veilig kunnen spelen op de speelpleinen. Vrijwilligers uit de wijk beheren de speelgoedcontainers. Elke gemeente die met een Duimdrop begint, is verplicht om een nieuwe naam te verzinnen. “Kinderen kunnen gewoon samen met elkaar buiten spelen. Ze hoeven niet bang te zijn voor grote jongens die zeggen: ‘jij komt er niet op’. Ieder kind voelt zich welkom op elk plein.” Sleutel tot succes Landelijk ongeveer 100 projecten. Duimdrop is internationaal bekend geworden door het succes. Belgie, Nigeria en Zuid-Afrika hebben varianten van het Duimdrop project. Kinderen spelen meer buiten. Speelpleintjes worden weer benut. Jongerenwerk, buurthuis, onderwijs en politie hebben meer contact met kinderen en werken beter samen. (Overlastgevende) jongeren en stagiaires werken als vrijwilliger mee. Dit biedt kansen! Positief aan de slag! Positief gedrag wordt beloond.
Rotterdam
Samenwerkingspartners Duimdrop is een initiatief van TOS (thuis op straat). TOS is een samenwerkingsverband in Rotterdam. Jongerenwerk, onderwijs, buurtwerk en politie: kinderen informeren over Duimdrop, (overlastgevende) jongeren stimuleren vrijwilligerswerk te doen bij Duimdrop. Het onderwijs: koppelen van stagiaires aan het project. Het bedrijfsleven: sponsort straat- en pleinactiviteiten.
Meer info BSW Rotterdam (BuurtSpeeltuinWerk), www.bswrotterdam.nl E
[email protected] T (010) 292 35 55
Nijmegen
‘Futsal’ is de internationale naam voor zaalvoetbal, en ‘Chabbab’ is Arabisch voor jeugd. Futsal Chabbab organiseert wekelijks zaalvoetbalactiviteiten én huiswerkbegeleiding voor jongeren in meerdere wijken. Saïd Achouitar, Nijmegenaar van het jaar 2008, is de jongeman achter Futsal Chabbab. Tijdens de zaalvoetbalactiviteit spreekt hij de jongens individueel aan, bespreekt hun gedrag, bekijkt hun schoolresultaten, heeft het met de jongens over de situatie thuis, eventuele problemen en hoe daarmee om te gaan. Inmiddels is er de NEC-BuurtBattlecompetitie. De teams verdienen in deze battle niet alleen punten met het winnen van zaalvoetbalwedstrijden. Ze ‘scoren’ ook door BuurtBijdragen. “Het idee: jonge Marokkaanse, Nederlandse en Turkse straatjongens nog vóórdat ze overlast veroorzaken, zinvolle tijdsbesteding én huiswerkbegeleiding bieden én aanspreken op hun gedrag.” Sleutel tot succes Sportieve activiteit voor jongeren uit achterstandswijken. Overgewicht verminderen en actieve leefstijl bevorderen. Normen en waarden bijbrengen, overlast verminderen, interetnische contacten bevorderen, ouders en familie betrekken. Schooluitval verminderen, onderwijs- en arbeidsmarktkansen bevorderen, persoonlijk begeleiden en ondersteunen. KNVBopleiding ‘Futsal coach III’, nieuwe Saïd. Sportieve vaardigheden en talenten ontwikkelen, toeleiden naar sportvereniging, belonen en erkennen.
Nijmegen
Samenwerkingspartners Woningcorporaties financieren om de leefbaarheid in de wijken te bevorderen. VMBO-school werkt samen voor het huiswerktraject. NEC-Nijmegen (Eredivisie voetbalclub) is via Stichting Wij Staan Voor De Wijk medeorganisator van NEC-BuurtBattlecompetitie. Hogeschool werkt mee aan het beschrijven van de Methodiek Saïd. Welzijnsorganisatie en het ROC zijn partners in Leerbedrijf. Uitzendbureau om werkervaring op te doen door uitzendwerk. Stichting Sportactiviteiten Risicojongeren Rijk van Nijmegen adviseert en biedt bestuurlijke ondersteuning. Welzijnsorganisatie ondersteunt deze stichting.
Meer info Futsal Chabbab, www.futsalchabbab.com Saïd Achouitar E
[email protected] T (024) 365 01 57
Apeldoorn
Waar kunnen buurtbewoners elkaar beter ontmoeten en elkaar leren kennen dan in een buurtrestaurant? Samen recepten delen, inkopen doen, koken, eten én natuurlijk, af- en opruimen. Dat doe je het liefst samen. In drie wijken in Apeldoorn organiseert Mudanthe maandelijks een buurtrestaurant. Buurtbewoners van verschillende culturele achtergronden koken samen en geven daarmee een kijkje in hun keuken en hun cultuur. Tijdens het eten spelen Mudanthe musici live muziek. Buurtbewoners die muziek kunnen en willen maken, spelen mee. De vrijwilligers zetten, naast koken en musiceren, andere talenten in voor ondersteuning en doorverwijzing van buurtbewoners met problemen of wensen. Zij brengen buurtbewoners in contact met bestaande initiatieven. Het buurtrestaurant is een unieke mogelijkheid andere buurtbewoners te ontmoeten, elkaar te leren kennen en samen iets te doen. “Voor muziek is niemand bang.” Sleutel tot succes Buurtrestaurant is ‘eigendom’ van de buurt. Positiviteit staat centraal: eten, muziek, talent. Laagdrempelig. Prijzen voor maaltijden laag, zodat bijvoorbeeld ook gezinnen makkelijker ‘uit eten’ gaan. Enthousiasme en gewoon doen. Verbinden van mensen met instellingen of bestaande voorzieningen.
Apeldoorn
Samenwerkingspartners Gemeente financiert. Woningcorporaties. Oranjefonds financieert.
Meer info Stichting Mudanthe, www.mudanthe.nl E
[email protected] T (06) 170 72 758
Rotterdam
In het project Verhalend Verleden halen oudere mensen met verschillende culturele achtergronden herinneringen op. Ouderen die elkaar verhalen vertellen over ‘vroeger en ver’. Het gebeurt in heel Nederland, maar in Rotterdam lukt het om hiermee de sociale cohesie te versterken. De formule? Eerst herinneringen delen met ouderen met dezelfde culturele achtergrond. Pas daarna verhalen vertellen in een multiculturele groep. Dat levert een intens gevoel van verbondenheid op. Herinneringen worden opgehaald aan de hand van ‘triggers’ zoals voorwerpen, muziek, foto’s, eten of een verhalenverteller uit het land van herkomst. Het is de basis waarop de verhalen los komen. “Een Surinaamse vrouw vertelde op een begraafplaats aan een groep kinderen over een oom. Ze is door hem opgevoed en verhaalt hoe hij uiteindelijk is overleden en welke rituelen erbij kwamen kijken.” Sleutel tot succes Begin met een monoculturele groep en stap daarna over op een multiculturele groep. Gebruik van de methodiek Buurtreminiscentie van Pluspunt om het verhalen vertellen gestructureerd aan te pakken. De groepsbegeleiders volgen een training in deze methodiek en later de deelnemers eventueel schrijf- of vertelworkshops. De groepsbegeleiders hebben dezelfde culturele achtergrond als de deelnemers. Organiseer tussendoor regelmatig leuke uitstapjes: een gezamenlijke lunch, een boottochtje, een tentoonstelling. Maak gebruik van de DVD en het handboek van Pluspunt.
Rotterdam
Samenwerkingspartners Oranje Fonds, gemeente, Stichting De Haëlla, Stichting tot Steun van Tolkenwerk en Stichting voor Hogeschoolwerk zijn medefinanciers.
Meer info Pluspunt Rotterdam, www.pluspuntrotterdam.nl Liesbeth van Well E
[email protected] T (010) 467 17 11
Utrecht
Voorlezen is dé manier om kinderen bekend te maken met taal, boeken en verhalen. Dat stelt de VoorleesExpress. Het is een project waarbij vrijwilligers kinderen met een taalachterstand wekelijks thuis voorlezen. Uit onderzoek blijkt dat de taalontwikkeling van kinderen vooruit gaat, ouders blijvend met meer plezier voorlezen en meer gezinnen de bibliotheek bezoeken. Bovendien leidt de VoorleesExpress tot bijzonder contact tussen stadsgenoten. De VoorleesExpress startte in 2006 met tien gezinnen in Utrecht. Inmiddels hebben ruim duizend gezinnen in verschillende steden twintig weken lang een voorlezer in huis gehad. Nu richt het project zich ook op autochtone kinderen met laaggeletterde taalomgeving. “Fantastisch dat kinderen leren boeken lezen, de weg vinden naar de bibliotheek en ’t beter doen op school.” Sleutel tot succes Thuis in rustige en warme sfeer voorlezen geeft kinderen positief beeld van lezen. Volgens voorlezers en leerkrachten verbetert voorlezen schoolprestaties. Verwerving geletterdheid is de grootste voorspeller van schoolsucces. Het contact tussen vrijwilliger, ouder en kind is positief. Voortdurend onderzoek naar effecten en ontwikkeling van het project. Platform VoorleesExpress zoekt actief lokale organisaties die de VoorleesExpress zelfstandig kunnen uitvoeren. Het Platform zorgt voor training, coaching en begeleiding.
Utrecht
Samenwerkingspartners Gemeenten, woningbouwcorporaties, Ministerie van Jeugd en Gezin, VSBfonds, het Oranjefonds en verschillende andere (lokale) fondsen financieren het project. De lokale bibliotheek zorgt voor gratis abonnementen voor voorlezers, kinderen en ouders. Ook verzorgen zij workshops Interactief voorlezen en Boekkeuze voor voorlezers. Soms is de bibliotheek ook de lokale uitvoerder. Gottmer Uitgeversgroep biedt ieder gezin een boekje aan. Het project wordt ook gesteund door o.a. Stichting Lezen, Sardes en Sectorinstituut Openbare Bibliotheken.
Meer info Initiatiefneemsters zijn Anne en Marieke Heinsbroek. Platform VoorleesExpress is verantwoordelijk voor de landelijke uitbreiding en ontwikkeling van het project. www.voorleesexpress.nl Charlotte Leemans (projectleider) E
[email protected] T (06) 431 68 640
Deurne
Deze Prokkelshow biedt een podium aan mensen met en zonder verstandelijk beperking. Zij presenteren zich op het gebied van kunst en cultuur. Het uitgangspunt is de “prikkelende ontmoeting” tussen mensen met en zonder beperking en diverse organisaties. Tijdens tien voorbereidende workshops leren de deelnemers elkaar kennen en bedenken en repeteren zij een optreden. Tijdens de uitvoeringsdag laten deelnemers diverse ingestudeerde presentatievormen zien, zoals de Prokkelsong, Prokkelmovie, Prokkeldance, Prokkelmusic en Prokkelart. Het resultaat is wervelende Prokkelshow in een theaterzaal. “Het was een feest om erbij te zijn!” Sleutel tot succes Betrokkenheid van groot aantal deelnemers en ondernemers. Aantrekkingskracht en uitstraling van de activiteit. Duurzame werking door meerdere ontmoetingen bij samenwerkingsactiviteiten. Aansluiting bij de landelijke Verstandelijk gehandicapten 2daagse. Belangeloze investeringen van een Prokkelnetwerk bestaande uit zelfstandig ondernemers, zorginstellingen, gemeenten en lokale bedrijven. Prokkel DoeBoeken met inspirerende voorbeelden voor ontmoetingen tussen mensen met en zonder beperking op wijken buurtniveau beschikbaar gesteld door landelijke organisatie.
Deurne
Samenwerkingspartners Lokaal Prokkelnetwerk van zelfstandig ondernemers, zorginstellingen, gemeente, kunstenaars en lokale bedrijven investeren in geld, broodjes, decor, geven van workshops, expertise, theaterzaal en meer. De landelijke projectorganisatie van de Verstandelijk gehandicapten 2daagse biedt ondersteuning aan lokale Prokkelnetwerken bij het organiseren van lokale activiteiten.
Meer info Landelijke projectorganisatie, www.prokkel.nl Marian Geling E
[email protected] T (030) 273 97 11 / (06) 270 57 594
