Ki voor Kinderen
Hoe sterker onze kinderen zijn, hoe mooier de wereld wordt. Hans Peter Roel
voor Kinderen
Hans Peter Roel
! Een handboek voor ouders om je kind sterk en weerbaar te maken.
Kracht van binnenuit
Hans Peter Roel
Colofon Copyright © 2013 Hans Peter Roel Omslagontwerp: Looney2
Ki voor Kinderen Hans Peter Roel ISBN: 978 90 79677 115 NUR 728 Eerste druk: februari 2013 Tweede druk: juni 2014 Derde druk: september 2015 Een uitgave van: Uitgeverij N.E.X.T. company BV te Baarn E:
[email protected] www.nextcompany.nl www.kicentrum.nl www.facebook.com/Ki.Kracht www.hanspeterroel.nl Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van N.E.X.T. company BV.
© Hans Peter Roel
voor Kinderen
Hans Peter Roel
Een handboek voor ouders om je kind sterk en weerbaar te maken.
Kracht van binnenuit Hans Peter Roel
7
Inhoudsopgave
Waarom Ki voor kinderen? .......................................11 Met je kind aan de slag .............................................15 Een eeuwenoude leer ...............................................19 Wat doet Ki voor je kind?..........................................23 Wat is Ki? ..................................................................27 Het Ki-punt ..............................................................35 De Ki-principes.........................................................41 Het eerste Ki-principe ...............................................42 Het tweede Ki-principe .............................................45 Het derde Ki-principe ...............................................49 Het vierde Ki-principe ..............................................52 De kracht van positieve woorden ..............................55 Opstaan.................................................................... 63 Slapen ..................................................................... 67 Weerbaarheid ..........................................................73
Ademhalen ...............................................................79 Een druk leven ..........................................................85 Voeding .................................................................... 93 Beweging ..................................................................99 De elektronische wereld .........................................103 Pesten ..................................................................... 109 Examenvrees en Cito stress .....................................117 De (winter)dip .......................................................121 Aan de slag! ...........................................................125 De Ki-principes ......................................................131 Hans Peter Roel ......................................................138 Het Ki Centrum.......................................................144
Waarom Ki voor Kinderen?
HOOFDSTUK 1 Waarom Ki voor kinderen?
Veel kinderen zijn zichzelf kwijtgeraakt Al vele jaren geef ik Ki-workshops in het witte kerkje in Baarn, waarbij ik de deelnemers de kracht van Ki laat ervaren. Tijdens de workshops is mij meerdere keren gevraagd om een Ki-boek speciaal voor kinderen te schrijven. De reden achter deze vraag is dat veel kinderen in onze hectische maatschappij zichzelf zijn kwijtgeraakt en niet meer in hun kracht zitten. Met dit boek geef ik gehoor aan deze behoefte. Ki staat voor levensenergie. Omdat dit een abstract begrip is, staat de afkorting "Ki" voor kinderen voor ons "Krachtige ik". Elk kind heeft een Krachtige ik, waarbij het kind goed in zijn vel zit en ontspannen is. Ga samen met je kind op ontdekkingsreis naar zijn Krachtige ik. Is dat moeilijk? Nee, Ki is onze natuurlijke staat van zijn en elk mens is uit Ki geboren. Bij kinderen is Ki aan de oppervlakte aanwezig en zij herkennen deze kracht snel. Met slechts een paar eenvoudige oefeningen toveren ze hun Krachtige ik tevoorschijn. Ki maakt een kind weerbaar, en zorgt dat hij/zij stevig en zelfverzekerd in de wereld staat.
11
Ki voor Kinderen
Ik heb zelf lang moeten wachten voordat ik mijn Krachtige ik leerde kennen. Als jongen stotterde ik en was onzeker in mijn gedrag. Deze onzekerheid beheerste mijn leven tot rond mijn dertigste levensjaar. Ik heb daardoor in mijn jeugd veel kansen laten liggen. Pas tijdens een reis naar de Himalaya, toen ik tweeëndertig jaar oud was, kwam ik met Ki in aanraking. Ik verbleef korte tijd in een Boeddhistisch klooster, waar de Ki-oefeningen mijn leven compleet veranderde. Ki is de basis voor de rust en de kracht, die Boeddhistische monniken uitstralen. Beter gezegd, Ki is de sleutel om een kind weerbaar te maken en vanuit rust te laten leven. Waarom is Ki juist in onze tijd van belang? De wereld is de afgelopen jaren sterk veranderd. In onze drukke samenleving is weinig ruimte voor het gevoel en worden we continue opgejaagd. Kinderen groeien op in deze drukke maatschappij en raken steeds verder van zichzelf verwijderd. Hun leven wordt beheerst door smartphones, televisie, internet en gaming. Deze continue informatiestroom loopt parallel aan een periode waarin meer gevoelige nieuwetijdskinderen worden geboren. Geen wonder dat onze kinderen in toenemende mate te kampen hebben met dyslexie, slaapproblemen en ADHD. Ki helpt kinderen om zichzelf te hervinden.
12
Waarom Ki voor Kinderen?
Waarom is het belangrijk om onze kinderen sterk te maken? Kinderen zijn de toekomst en daarom verdienen ze onze volle aandacht. Een belangrijke taak van de huidige volwassen generatie is om de kinderen goed in de maatschappij te laten landen. Bewuste en zelfverzekerde mensen vertonen meer positief gedrag. Zo wordt de wereld straks een beetje mooier. Voor vandaag betekent het dat we Ki inzetten om onze kinderen sterker en bewuster te maken. Daarvoor hebben ze onze hulp nodig. Kinderen helpen om sterk en weerbaar te worden zie ik als een persoonlijke missie. Vandaar ook dat ik dit boek heb geschreven. Laten we samenwerken in het streven onze kinderen sterk en zelfverzekerd te maken. Want als kinderen goed in hun vel zitten, kunnen ze zoveel meer aan. Ki helpt ze daarbij!
13
Ki voor Kinderen
14
Met je kind aan de slag
HOOFDSTUK 2 Met je kind aan de slag
Geschreven voor ouders Dit boek is geschreven voor ouders. Het initiatief om met Ki te gaan werken ligt namelijk bij de ouders. Met behulp van de kennis en de praktische oefeningen uit dit boek ga je samen met je kinderen aan de slag. De eerste stap voor een ouder is om het boek helemaal door te lezen. Leer wat Ki is en voer een aantal Kioefeningen zelf uit. Je bent beter voorbereid om met je kind aan de slag te gaan. Het werkt nog beter als beide ouders eerst het boek doorlezen en het met elkaar bespreken. Ook kunnen ze een aantal Ki-oefeningen uitproberen om de kracht van Ki aan den lijve te ondervinden. Het is belangrijk om elkaar te steunen en aan te vullen als met het kind aan zijn Krachtige ik wordt gewerkt. Alles wat je aandacht geeft, groeit Als je dit boek samen met je kind in praktijk gaat brengen en voor het eerst de oefeningen en spelletjes doet, leg dan ook uit waaróm je Ki met het kind gaat oefenen. Hoewel er voor jou en je kind waarschijnlijk een specifiek doel aan verbonden is (zoals bijvoorbeeld: beter slapen, meer zelfvertrouwen, weerbaarder tegen pestgedrag of een betere concentratie) is het raadzaam 15
Ki voor kinderen
om dat specifieke aandachtspunt bij je kind niet expliciet te benoemen. Het zou er voor kunnen zorgen dat je kind zich anders voelt dan andere kinderen en dat dit aandachtspunt hierdoor wordt benadrukt. Dat werkt demotiverend en verhelpt het probleem niet. Sterker, alles wat je aandacht geeft, groeit. Dat geldt ook voor problemen. Zoektocht naar onze Krachtige ik Een betere aanpak is om de voordelen te benoemen die voor je kind van toepassing zijn om zijn/haar Krachtige ik op te wekken. Hoewel de oefeningen ertoe leiden dat je kind zich (beter) leert ontspannen en focussen, kan iedereen zijn eigen persoonlijke voordelen uit Ki halen. Er kleven eigenlijk helemaal geen nadelen aan het zoeken én vinden van je persoonlijke kracht! Zo kun je een kind met concentratieproblemen vertellen dat je kunt leren hoe het wachten op de bus minder saai wordt. Een gespannen kind vertel je bijvoorbeeld dat je met Ki manieren leert om beter te kunnen ademen, waardoor je net als - naam van een favoriete sportheld tot betere prestaties komt. Maak van de zoektocht naar de Krachtige ik een leuk en spannend spel. Ki is eenvoudig te leren en eenvoudig toepasbaar in het dagelijkse leven. De Ki-oefeningen lenen zich uitstekend om op een speelse manier mee aan de slag te gaan. Bij een tiener kun je Ki op een meer volwassen manier benaderen. Daarom zijn de oefeningen in dit boek ook gesplitst in een oefening voor jongere kinderen en een voor tieners. Het doel voor jonge en oudere kinderen is 16
Met je kind aan de slag
hetzelfde: Ki haalt je Krachtige ik naar boven. Vergeet als ouder daarom niet om ook je eigen Krachtige ik te (her)ontdekken. Je hebt er in het dagelijkse leven veel baat bij. Ki is snel en eenvoudig te leren Ki is geen truc, maar de natuurlijke staat van ieder individu. Elk mens is uit Ki geboren en leeft in de eerste levensjaren primair vanuit zijn Krachtige ik. Kijk maar eens hoe rustig en vredig baby's kunnen slapen of probeer een peuter een uur te volgen in al zijn bewegingen. Het lukt je niet zonder uitgeput te raken. Doordat het denken met de jaren dominanter wordt, raken kinderen hun Krachtige ik meestal na hun zesde levensjaar kwijt. In de huidige tijd, waarin de computer en de televisie het kinderleven bepaalt, kan dat zelfs al eerder gebeuren. Gelukkig staan ze op jonge leeftijd nog heel dicht bij hun Krachtige ik. Kinderen kunnen Ki snel leren en raken het niet kwijt, zolang het onderdeel van hun dagelijkse routine blijft. Samenvattend is het van groot belang dat Ki een vast onderdeel wordt van het dagritme. Dit vergroot het zelfvertrouwen van het kind. Zorg dat het, net als tandenpoetsen, een normale routine wordt. Hou het vooral speels en voor je kind herkenbaar. Dan kunnen jullie beiden enthousiast aan de slag!
17
Ki voor kinderen
18
Een eeuwenoude leer
HOOFDSTUK 3 Een eeuwenoude leer
De hectiek van alledag De snel veranderende wereld heeft een weerslag op ons welzijn. We zijn massaal op zoek naar rust en geluk in ons drukke leven. Niet voor niets is de opmars van mindfulness, reiki en meditatie onstuitbaar. Een groeiend aantal volwassenen heeft problemen met de veeleisende wereld om ons heen. Bij kinderen is dit niet anders. Kinderen staan op jonge leeftijd al onder hoge druk. De Cito toetsen beginnen al praktisch op de kleuterschool. Er is veel meer buitenschoolse opvang en veel kinderen rennen van de muziekklas naar het sportveld. Het woord "vervelen" is uit het woordenboek geschrapt en er is altijd vertier. Kortom, het is in onze moderne wereld lastig om gewoon kind te kunnen zijn. Veel kinderen zijn overprikkeld door internet, televisiekijken en gamen. Ze vertonen langdurig lastig en gestrest gedrag en kennen nog maar weinig momenten van rust. Het percentage kinderen met gedragsproblemen neemt nog altijd sterk toe. Misschien herken je dit bij je eigen kinderen. Gelukkig is er een eenvoudige oplossing om weerstand te bieden aan de hectiek van alledag. Ieder kind is met een Krachtige ik geboren, die hem/haar van rust en 19
Ki voor kinderen
kracht voorziet. Het stimuleren van zijn/haar Krachtige ik brengt weer rust in het hectische leven. Wie wil zijn kind niet weerbaarder en sterker zien? Ieder mens heeft een innerlijke krachtbron, gratis en voor niets bij de geboorte meegeleverd gekregen. Het sterke punt van Ki is de eenvoud. Je leert de principes in relatief korte tijd kennen en Ki verandert het leven van jou en je kind radicaal.
“Het is in onze tijd niet gemakkelijk om kind te zijn.”
Maar niet alleen de hectiek van alledag is een probleem. In onze veeleisende maatschappij wordt er over van alles gesproken, maar helaas nog te weinig over gevoelens. Een kind dat al jong met Ki vertrouwd is, voelt zich niet snel belemmerd door zijn gevoelens of stemmingen. Een kind dat in staat is om aan te geven dat hij boos is heeft een voorsprong op al die kinderen, die hun woede niet kunnen uiten. Dat geldt niet alleen voor boosheid, maar ook voor andere emoties. Het kunnen bespreken van het gevoel maakt een probleem vanzelf kleiner. Het benoemen van emoties is daarom van groot belang in de ontwikkeling van een kind. Een eenvoudige manier om dit te oefenen is om tijdens het bespreken van de dag niet alleen te vragen: "Wat heb je gedaan vandaag?" maar ook: "Hoe voelde je je daarbij?".
20
Een eeuwenoude leer
Eeuwenoude, geheimgehouden kennis De Ki-kennis komt uit het Verre Oosten. Eeuwenlang zijn in het oude China en in Japan de inzichten en wijsheden over Ki verborgen gehouden. Ze waren slechts toegankelijk voor ingewijden: monniken en families, die deze kennis van generatie op generatie doorgaven. Ki werd bij de kinderen van de ingewijde families met de paplepel ingegoten. Pas na de tweede wereldoorlog kwam de Ki-kennis stukje bij beetje beschikbaar en werden ook westerse mensen hierin onderwezen. De resultaten van Ki zijn verbluffend. Ki geeft je de rust van een Boeddhistische monnik en stimuleert je persoonlijke kracht. Daarom is het voor elk kind van belang om de Ki-principes te leren en toe te passen in zijn/haar leven. Het helpen ontdekken van zijn Krachtige ik is het mooiste cadeau wat je een kind kunt geven. Het is hoog tijd om de volgende generatie te laten kennismaken met Ki. Onze kinderen zijn immers de toekomst. Wat kunnen we onze kinderen mooier meegeven dan de ontdekking van hun Krachtige ik en het vergroten van hun weerbaarheid.
“Als je jouw Krachtige ik ontdekt, wordt je leven magisch.”
21
Ki voor kinderen
Eigen ervaring overtuigt het meest Tenslotte nog een welgemeend advies: geloof me vooral niet op mijn woord, maar ga Ki samen met je kind ervaren. Het kan goed zijn dat het gedrag van je kind verandert: dat hij of zij rustiger wordt en beter in zijn vel zit. Alleen eigen ervaring overtuigt daadwerkelijk. Daarom staat dit boek vol met leuke oefeningen voor jonge kinderen en tieners. Op een speelse manier gaan we jou en je kind helpen de Krachtige ik in jullie zelf te ontdekken.
22
Wat doet Ki voor je kind?
HOOFDSTUK 4 Wat doet Ki voor je kind?
Weerbaarheid als basis Een kind is weerbaar wanneer hij voor zichzelf durft op te komen, zonder daarbij anderen te schaden. Een weerbaar kind bewaakt zijn of haar eigen grenzen en heeft een eigen mening. Deze kinderen zijn zelfstandig en durven om hulp te vragen, als de situatie daartoe noodzaakt. Je eigen grenzen stellen is een essentieel onderdeel in de ontwikkeling naar volwassenheid. Zoals gezegd helpt Ki een kind met het ontwikkelen van weerbaarheid en zelfvertrouwen. Het geeft kracht van binnenuit en een goed gevoel van eigenwaarde. Ki helpt met het creëren van een positief zelfbeeld, omdat elk kind in wezen prachtig is. Het is belangrijk dat een kind zichzelf zo leert zien. Ki laat een kind ervaren hoe sterk hij werkelijk is. Het is voor een kind machtig mooi om te ervaren dat hij niet op te tillen of om te gooien is. Elk kind leeft op door deze ervaring.
“Ki helpt om in je kracht te komen.”
23
Ki voor kinderen
Maar Ki biedt kinderen ook de hulp om weerstand te bieden aan de hectiek van het dagelijkse leven. We beleven allang niet meer de rustige jeugdjaren van veel volwassenen. Wij konden nog op straat voetballen. Er bestond geen internet en alleen op woensdag- en zaterdagmiddag was er televisie op twee kanalen. De druk op onze kinderen is sterk toegenomen, beter gezegd geëxplodeerd. Smartphones, schoolprestaties, social media, games en 24 uur per dag televisie beheersen het leven van een kind. De impulsen die een kind te verwerken krijgt zijn immens. We kunnen de wereld niet veranderen, zodat die druk zal blijven toenemen. Daarom moeten we onszelf en onze kinderen sterk maken. Hoe meer het kind in staat is om de rust in zichzelf te vinden, hoe beter hij bestand is tegen de chaos om hem heen. Wanneer het kind vol zelfvertrouwen is, zal hij niet gauw van de wijs raken door nieuwe of angstige situaties. Een kind dat voluit zichzelf durft te zijn, wordt vanzelf een sterk kind. De Krachtige ik geeft hem zelfvertrouwen en weerbaarheid. Daar heeft je kind zijn hele verdere leven profijt van. Want wie zijn Krachtige ik eenmaal kent, raakt hem nooit meer kwijt. Ki als middel om te aarden bij nieuwetijdskinderen We leven in een tijd met een sterk groeiend aantal nieuwetijdskinderen. Zij zijn vaak overgevoelig voor prikkels en hoog sensitief. Ze voelen emoties van anderen direct en reageren daarop. Nieuwetijdskinderen zijn in zekere zin anders. Ze voelen zich soms eenzaam, 24
Wat doet Ki voor je kind?
niet compleet of missen iemand om echt mee te praten. Ze kunnen vaak niet aangeven waarom ze zich zo verdrietig voelen. Er zijn veel nieuwetijdskinderen die het stempel ADHD, ADD, PDD-NOS of autistisch krijgen opgeplakt. Dit is zeker niet altijd terecht. De basis van de gedragsproblematiek zit in de aangeboren overgevoeligheid van het kind. Een belangrijke reden van het onbegrip is dat veel nieuwetijdskinderen te veel in hun hoofd leven en te weinig met beide beentjes op de grond staan. Ze zijn meer hemelkinderen dan aardkinderen om het zo maar eens te zeggen. Vooral aardecontact kan de balans herstellen. Vandaar dat Ki een goede aanvulling is voor nieuwetijdskinderen, omdat Ki zorgt dat het kind contact met zichzelf en de aarde maakt. De weg naar binnen Ki is eenvoudig gezegd de weg naar binnen. Het geeft inzicht in ons diepste zelf. Kinderen krijgen daardoor meer grip op zichzelf en er ontstaat zelfvertrouwen, wat weer tot betere resultaten leidt. Uit jarenlange ervaring met Ki is de onderstaande lijst met positieve effecten samengesteld. Het zijn concrete ervaringen van mensen die Ki structureel in hun leven hebben ingepast. De lijst is niet volledig, maar de belangrijkste voordelen van Ki staan genoemd.
25
Ki voor kinderen
Positieve effecten van Ki: • Ki opent de persoonlijke kracht van een kind. • Ki geeft zelfvertrouwen. • Ki geeft een energiek gevoel. • Ki maakt een kind weerbaar. • Ki zorgt voor heldere gedachten. • Ki zorgt voor beide benen op de grond. • Ki helpt om zelfs onder grote druk rustig te blijven. • Ki helpt het kind met de juiste ademhaling. • Ki zorgt voor een diepe slaap. De lijst is indrukwekkend en naar mijn mening nog niet eens compleet. Ki heeft mij persoonlijk veel gebracht. Ik geloof in de positieve effecten van Ki en heb die bij mijn eigen kinderen, Mick en Merel, gezien! Het is daarom mijn missie om de Ki-kennis wereldwijd te verspreiden en zeker naar kinderen, die nog een heel leven voor zich hebben.
26
Wat is Ki?
HOOFDSTUK 5 Wat is Ki?
Na de beantwoording van de waarom-vraag gaan we nu aan de slag met het wat en hoe. Daarbij is het belangrijk om eerst stil te staan bij het begrip Ki. Wat is die Krachtige ik precies, die in elk mens huist en die wij in onze Westerse wereld zijn vergeten? Lang geheimgehouden kennis Ki betekent levensenergie. Het is een bekend begrip in veel oude culturen. Chi uit China, Prana uit het oude India, maar ook munay-ki uit de Mayacultuur hebben een soortgelijke betekenis als Ki. Het Hebreeuwse woord Chaim betekent levenskracht en is synoniem aan Ki.
“Het begrip Ki is al meer dan 2000 jaar oud.” In veel oude culturen en natuurvolken werd actief met levensenergie gewerkt, ook al noemden ze het anders. De werking van Ki is al meer dan 2000 jaar bekend. Deze kennis werd zorgvuldig bewaard in de kloosters in China, Japan, Nepal, en Tibet. Door Ki in hun leven toe
27
Ki voor kinderen
te passen, waren de monniken tot extreme prestaties in staat. Ze konden dagenlang zonder voedsel en maakten, zonder dat het veel moeite kostte, zware tochten door de Himalaya. Ki gaf hen rust en toegang tot een grote fysieke kracht. Ook gebruikten ze Ki in de vorm van zelfverdedigingssporten om hen te beschermen tegen rovers en ander gespuis. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd de Ki-kennis stukje bij beetje voor de westerse wereld ontsloten, vaak verpakt in de vorm van zelfverdedigingssporten en therapieën. Aikido, judo, reiki, yoga en acupunctuur zijn allen gebaseerd op de werking van Ki-energie. Dezelfde Ki-energie gaan we gebruiken om onze kinderen sterker te maken. Elk kind heeft die Krachtige ik in zich. Ki is als zuurstof Het begrip levensenergie is in onze Westerse wereld voor veel mensen abstract en ongrijpbaar. Er zijn geen reguliere artsen, die zijn gespecialiseerd op het gebied van levensenergie. Daarvoor moeten we op zoek in het alternatieve circuit. Toch kunnen we net zo min zonder Ki als we zonder bloed of zuurstof kunnen. Zonder Kienergie kunnen we niet leven, sterker nog: zonder Ki zijn we dood en stijf. Daarom is het des te vreemder dat er maar zo weinig over Ki bekend is en onze levensenergie geen onderdeel vormt van de reguliere geneeskunde.
28
Wat is Ki?
Wat is Ki precies?
Ki is de universele energie waardoor we in staat zijn om te leven. Ki heeft voor ons dezelfde functie als zuurstof. Het is niet zichtbaar, maar onmisbaar in ons dagelijkse leven. Met een verstoorde Ki-stroom voelt de mens zich zwak en ongelukkig. Ki kun je goed vergelijken met de warmtestralen van de zon. Je ziet deze stralen niet, maar voelt ze wel, terwijl ze al een lange reis door het universum hebben afgelegd. Een zomerse zon in een onbewolkte hemel geeft veel aangename warmte. Op een koude winterdag zijn de zonnestralen veel minder te voelen. Zo is het ook met Ki-energie. Iemand met een krachtige, actieve Kistroom voelt Ki als de brandende zon op een warme, zomerse dag. Iemand die een geblokkeerde Ki-stroom heeft, voelt Ki als de flauwe zonnestralen op een heldere, koude winterdag. Beiden zijn op het eerste gezicht dezelfde zonnestralen, alleen de intensiteit verschilt.
“Mensen met een zwakke Ki-stroom zijn lusteloos en passief.” Ki is geen techniek, maar de basis Hoe werkt Ki precies? Om hier goed antwoord op te kunnen geven, lenen we kennis uit het oude China. Het heelal wordt in China de Tao genoemd. Deze Tao toont zich in het dagelijkse leven in twee tegengestelde krachten: yin en yang. 29
Ki voor kinderen
Yin staat voor de schaduwzijde, voor water, kou en nacht, en komt overeen met de vrouwelijke natuur. Yang wordt in verband gebracht met warmte, zon en licht en komt overeen met de mannelijke natuur. De wereld is opgebouwd uit elementen van yin en yang. Zo kennen we bergen en dalen, dood en leven, dag en nacht om er een paar te noemen. De beweging tussen deze yin- en yangelementen is de Ki-energie. Deze dynamische stroom tussen yin en yang stopt nooit en levert de universele Ki-energie op. Vergelijk het maar met een elektrische stroom tussen de plus- en de minpool of met water dat altijd van hoog naar laag stroomt. Mensen gebruiken in hun dagelijkse leven Ki-energie. Wij zijn aangesloten op deze Ki-stroom en laten deze door ons heen stromen. Ki-energie komt via ons Ki-punt het lichaam in en verlaat het weer via handen, voeten en hoofd. Zo staan we in contact met de wereld om ons heen en zijn we een volledig onderdeel van het universum. Een sterk, actief mens heeft een sterke Kistroom. Een mens dat minder goed in zijn vel zit heeft een zwakke Ki-stroom. Vitaliteit en levenslust hangen samen met Ki-energie. Kinderen maken overigens gemakkelijk contact met de universele levensenergie. Met een paar simpele oefeningen zitten ze direct in hun Ki-kracht. Het vinden van hun Krachtige ik maakt hen weerbaarder, actiever en meer in contact met zichzelf en de aarde.
Kinderen verliezen het contact met zichzelf 30
Wat is Ki?
Iedereen die wel eens een baby heeft vastgehouden, weet dat Ki-energie bestaat. Baby’s hebben een actieve en sterke Ki-stroom in hun lijfje, en dat voel je duidelijk als je ze vastpakt. Niet voor niets hebben ze een grote aantrekkingskracht op volwassenen. Maar baby's groeien en worden groot, en dan gaat het denken een steeds belangrijkere rol spelen. Opgroeiende kinderen verliezen op school vaak het contact met hun gevoel en lopen het risico daarmee zichzelf te verliezen. Nieuwetijdskinderen hebben de neiging om daarnaast het contact met de aarde te verliezen. Maar ook het excessief televisie kijken en het dag en nacht online zijn op de mobiele telefoons zorgt ervoor dat kinderen teveel in hun hoofd zijn en zichzelf niet meer kennen. Welk kind ravot er nog op straat met zijn vriendjes? Ki brengt kinderen weer in balans doordat ze hun Krachtige ik ontdekken.
“Iedereen die wel eens een baby heeft vastgehouden, kent Ki.”
Oefeningen 31
Ki voor kinderen
De onderstaande oefeningen zijn bedoeld om het kind bewust te maken van de energiestroom in zijn lichaam.
Jonge kinderen: Energieballen overgooien We gaan energieballen overgooien. Laat het kind met de rug van de rechterhand in de handpalm van de linkerhand slaan. Vervolgens slaat het kind met de rug van de linkerhand op de handpalm van de rechterhand. Doe zelf de oefening voor en laat het kind je nadoen. Wissel dit in de handen slaan een paar minuten in een hoog tempo af. Vraag het kind of hij een tintelend gevoel in zijn handen heeft en leg uit dat dit energie is, waar hij ballen van kan maken. Beweeg de handen tegenover elkaar alsof hij de denkbeeldige bal aait. Deze energieballen ga je met het kind overgooien. Steeds maakt het kind een nieuwe energiebal en gooit deze naar jou toe. Waterdruppels afslaan Vertel het kind dat hij waterdruppels van de vingers gaat afslaan. Laat de armen langs het lichaam hangen en schud de armen snel en licht op en neer alsof je waterdruppels van je vingers afslaat. Houd dit dertig seconden vol en vraag het kind of zijn handen gaan tintelen. Leg uit dat dit de Ki-energie is die stroomt. Maak er een spelletje van: wie kan de meeste waterdruppels afslaan!
Tieners: 32
Wat is Ki?
Energie voelen Deze oefening is bedoeld om de Ki-energie ook echt in het lichaam te voelen stromen. Sla met de rug van de rechterhand in de handpalm van de linkerhand. Sla vervolgens met de rug van de linkerhand in de handpalm van de rechterhand. Wissel dit een paar minuten in hoog tempo af. Daarna houdt de tiener de handen bij elkaar alsof hij een denkbeeldige, kleine bal vasthoudt. Leg de tiener uit dat het tintelende gevoel in de handen Ki-energie is. Laat de tiener de handen bewegen alsof hij een denkbeeldige bal aait. Opnieuw zal hij de tinteling en de warmte van de Ki-energie voelen.
33
Ki voor kinderen
34
Het Ki-punt
HOOFDSTUK 6 Het Ki-punt
Ki-energie komt via het Ki-punt in onze onderbuik het lichaam binnen. De buik is het centrum van de Krachtige ik van je kind. In dit hoofdstuk gaan jullie samen het Ki-punt ontdekken. Van hoofd naar buik In het Verre Oosten is de buik een belangrijk lichaamsdeel. Daar vind je de kracht van ieder mens. Veel oosterse vechtsporten, maar ook yoga en Tai Chi gebruiken de buik als centrum. De buik is naast het krachtcentrum ook de plaats van ons gevoel. In de westerse wereld wordt de buik vaak vergeten. Onze huidige maatschappij is vooral op het hoofd gericht. Televisie kijken, games en smartphones hebben het voetballen, stoeien en ravotten vervangen. Ki brengt kinderen weer terug in hun gevoel en laat ze hun Krachtige ik in de onderbuik ervaren. Terug naar de kracht in de buik Waarom is het zo belangrijk om lichaamsgewicht en aandacht in je onderbuik te laten rusten? Om dit duidelijk te maken gebruiken we de metafoor van een zeilboot op het water. Stel dat het gewicht bij de zeilboot niet in de kiel, maar in de top van de mast zit. 35
Ki voor kinderen
Bij de minste of geringste tegenwind kapseist de boot direct. Zo werkt het ook bij mensen. Als alle aandacht in het hoofd zit, ben je instabiel en gemakkelijk omver te duwen. Kinderen, die alleen maar met informatie en denken bezig zijn en hun gevoel vergeten, krijgen een vol en zwaar hoofd. Deze kinderen zijn vaak druk en instabiel. Bij de minste tegenslag zijn ze totaal van slag en kapseizen ze mentaal. Als ze daarentegen de aandacht en het lichaamsgewicht in de onderbuik hebben geplaatst, zijn ze stabieler en weerbaarder. Bij tegenwind helpt het gewicht in de onderbuik om het kind weer snel in balans te krijgen, net zoals het kielgewicht bij een zeilboot dat doet. Vandaar dat dit een belangrijk uitgangspunt is. Ieder kind heeft een Ki-punt Ons Ki-punt is het toevoerpunt van Ki-energie. Deze komt via het Ki-punt in de onderbuik het lichaam binnen en verspreidt zich via onzichtbare energiebanen (meridianen genoemd) door het lichaam. Via handen, voeten en hoofd verlaat de Ki-energie het lichaam weer. Het Ki-punt staat op geen enkele anatomische kaart van de mens aangegeven. De geneeskunde houdt zich niet met ons energiestelsel bezig. Hoe kom je er achter waar je eigen Ki-punt zich bevindt? Het Ki-punt vind je op een afstand van drie platte vingers precies onder je navel. Vanaf dat punt op de huid ga je denkbeeldig twee vingerdiktes naar binnen. Daar is de exacte plek van je Ki-punt. Als je een paar keer kucht, voel je het Ki-punt licht naar buiten drukken. De 36
Het Ki-punt
onderbuik is belangrijk voor onze energiehuishouding. De volgende wijsheid zou op een Delfts blauw tegeltje boven ons bed mogen hangen:
“Een mens is zo sterk als zijn buik.” Een zonnetje in de buik Bij veel kinderen helpt het voor het begrip om zich een visuele voorstelling van het Ki-punt te maken. Stel het Ki-punt voor als een klein, stralend zonnetje in de onderbuik, dat krachtiger wordt als er meer Ki doorheen stroomt. Deze innerlijke zon straalt warmte en licht uit en voedt daarmee ons lichaam met energie. Een fel schijnende zon in de onderbuik doet een kind stralen en tevens is het zijn rustpunt. En dat is geen overbodige luxe in onze huidige, drukke maatschappij. Een energiek en actief leven is een bewuste keuze Het Ki-punt kun je trainen, net als een spier. Hoe meer je de Ki-oefeningen doet, hoe sterker het Ki-punt wordt en hoe intensiever de Ki-energie door het lichaam stroomt. Een actieve Ki-stroom helpt bij een energiek en actief leven. Dus: net als spieren moet je een actieve Kistroom trainen om je krachtig, energiek en rustig te voelen. Het toevoerpunt voor Ki-energie zit in de onderbuik. Goed in je vel zitten is voortaan een eigen, bewuste keuze.
37
Ki voor kinderen
Oefeningen Jonge kinderen: Ontdek het zonnetje in de buik Laat het kind rechtop staan en ga met je vinger naar zijn navel. Raak de navel even aan of kietel hem speels. Daarna ga je naar het punt dat zich drie platte vingers onder de navel bevindt (bij een jong kind circa twee centimeter pal onder de navel). Druk met de top van je wijsvinger op dat punt en laat het kind kuchen. Het kind voelt dat tijdens het kuchen het Ki-punt lichtjes naar buiten drukt. Dat is de plaats van het innerlijk zonnetje. Teken met een afwasbare viltstift een mooie zon op het Ki-punt, zodat het kind ziet waar het punt zit. Zoals gezegd: het bevindt zich bij kinderen ongeveer twee centimeter onder de navel.
38
Het Ki-punt
Tieners: Ontdek het Ki-punt Met deze oefening gaat de tiener zelf het Ki-punt ontdekken. 1. Laat de tiener rechtop staan en wijs hem het Ki-punt dat zich drie platte vingers onder de navel bevindt (bij tieners circa 3 centimeter). 2. Laat de tiener met de top van zijn wijsvinger op dat punt drukken. 3. Bij het kuchen voelt de tiener het Ki-punt licht naar buiten drukken. 4. Laat de tiener het Ki-punt licht masseren en er vertrouwd mee raken.
39
Ki voor kinderen
40
De Ki-principes
HOOFDSTUK 7 De Ki-principes
Hoe kan een kind zijn Krachtige ik trainen, zodat een maximale en actieve Ki-stroom op gang komt? Daarvoor zijn er vier eenvoudige Ki-principes ontwikkeld. In dit hoofdstuk behandelen we deze vier Ki-principes. Je hoeft die Ki-principes gelukkig niet allemaal tegelijk te gebruiken. Als je één principe toepast, stroomt de actieve Ki-energie al door het lichaam van je kind. Kies het principe dat het kind gemakkelijk vindt en ga hiermee oefenen. Alle positieve effecten van Ki zijn met dit ene principe voor het kind bereikbaar. Klinkt het te mooi om waar te zijn? Ik daag je uit om samen met je kind de oefeningen te doen en lekkerder in jullie vel te zitten.
“Als je één principe toepast, is een actieve Ki-stroom gegarandeerd.”
41
Ki voor kinderen
De vier Ki-principes zijn: Aandacht in het Ki-punt. 1. 2. Ontspan volledig. Lichaamsgewicht aan de onderkant. 3. 4. Ki laten stromen.
Het eerste Ki-principe Aandacht in het Ki-punt Ons huidige schoolsysteem van kennis vergaren en presteren brengt de aandacht van het kind naar zijn hoofd. Televisie, games en mobiele telefoons doen dit in de vrije tijd nog eens dunnetjes over. De aandacht is het grootste deel van de dag in het hoofd en het gevoel raakt ondergeschikt aan het denken. Dit is niet overal op de wereld zo. Van oudsher hebben wijze mensen uit oude culturen de buik aangewezen als de plaats waar onze aandacht en ons lichaamsgewicht moeten rusten. De Boeddhistische monniken trainen dagelijks via ademhaling en meditatie dit centrum in hun buik. Zo zijn ze sterker en rustiger dan mensen, die dit niet doen. Van het denken in het hoofd naar het voelen in de buik, is het advies. Maar kan het kind nog wel denken als alle aandacht in het Ki-punt in de onderbuik zit? Gelukkig wel! Sterker nog: juist door de aandacht in de buik te hebben, ontstaat er in ons hoofd ruimte om helderder en sneller te kunnen denken. De aandacht zit het denken niet meer
42
De Ki-principes
in de weg. Een black-out bij een examen is niets anders dan een teveel aan aandacht (lees energie) in het hoofd, waardoor het kind juist niet meer goed kan nadenken en dichtklapt. Een mens kan dus prima en helder denken als het lichaamsgewicht en de aandacht in de onderbuik rusten. De Ki-energie stroomt dan maximaal door het lichaam en dat geeft een rustig en energiek gevoel. De geest is helder en de buik zwaar en krachtig.
Oefeningen 1e Ki-principe Jonge kinderen: Een boomkind Deze oefening wordt uitgevoerd door kind en ouder. 1. Het kind gaat rechtop staan. De ouder komt naast kind staan. 2. De ouder legt zijn rechterhand vlak op de borst van het kind. Met zijn linkerhand drukt de ouder zijn wijsvinger op het voorhoofd van het kind. De ouder kan het kind nu gemakkelijk naar achteren duwen. Doordat de ouder zijn wijsvinger op het voorhoofd van het kind drukt, gaat de aandacht van het kind naar het hoofd. Het kind is nu een “luchtkind” en gemakkelijk om te duwen. 3. Nu gaat het kind aarden. Laat het kind zich inbeelden dat er vanuit de voetzolen wortels de aarde inschieten. Hij/zij is nu een “boomkind” geworden.
43
Ki voor kinderen
4. Vervolgens houdt het kind zijn aandacht in zijn Kipunt, ongeveer twee centimeter onder de navel (Laat het kind het Ki-punt aanraken). 5. De ouder duwt nogmaals met zijn rechterhand rustig tegen de borst van het kind. Het kind staat als een boom en is dan ook een echt “boomkind” geworden.
Tieners: Ervaar je Ki-kracht Deze oefening wordt uitgevoerd door tiener en ouder. 1. De tiener gaat rechtop staan. De ouder komt naast de tiener staan. 2. De ouder legt zijn rechterhand vlak op de borst van de tiener. Met de linkerhand drukt de ouder de wijsvinger op het voorhoofd van de tiener. De ouder kan de tiener gemakkelijk naar achteren duwen. Doordat de ouder zijn wijsvinger op het voorhoofd van de tiener drukt, gaat de aandacht van de tiener naar zijn hoofd. 3. Vervolgens laat de tiener zijn aandacht naar zijn Kipunt zakken. (hij kan dit ook zelf even aanraken). 4. De ouder duwt nu nogmaals met de rechterhand rustig tegen de borst van de tiener. Nu zullen ze constateren dat de tiener in zijn Ki-kracht zit en nauwelijks meer omver is te duwen. .
44
De Ki-principes
Het tweede Ki-principe Ontspan volledig Wat is ontspanning precies? Eerst maar eens een groot misverstand uit de weg ruimen. Onderuitgezakt op de bank naar de televisie kijken is niet de ontspanning die we hier bedoelen. (Maar af en toe wel erg lekker!) Wat we met werkelijke ontspanning bedoelen is de actieve ontspanning. Dit is een staat van zijn waarin je zacht, ontspannen en alert bent. Eigenlijk is dit de natuurlijke staat van elk actief, spelend kind. Er stroomt overvloedig Ki door het lichaam en het kind is onvermoeibaar. Soms voel je zijn lichaam zelfs tintelen van de energie.
“Welk kind wil in deze drukke wereld niet actief, stoer en sterk zijn?” In flow Flow is de staat van actieve ontspanning, waarbij de aandacht en het lichaamsgewicht volledig in de onderbuik zijn geconcentreerd. Het lichaam is vrij om te bewegen en om zijn maximale prestatie te leveren. Vanuit een dergelijke actieve Ki-ontspanning worden de gouden medailles op de Olympische Spelen gewonnen. Flow is een mentale staat die je stil maakt, zodat je helder en geconcentreerd de wereld waarneemt. Ook een kind kan in flow zijn. Vanuit zijn Krachtige ik is het 45
Ki voor kinderen
kind geconcentreerd en haalt hij het beste uit zichzelf. Je komt in flow door je aandacht en je lichaamsgewicht in de onderbuik te concentreren.
Oefeningen 2e Ki principe Jonge kinderen: IJs-water-stoom oefening 1. Om je kind snel in een flow te brengen, is de ijswater-stoom oefening ontwikkeld.
We beginnen met ijs. Je kind staat rechtop en spant alle spieren krachtig aan.
Je kind is nu net zo hard – en net zo breekbaar – als ijs.
Laat je kind deze volledig aangespannen toestand minimaal vijftien seconden vasthouden. 2. We gaan nu van ijs naar water.
Laat je kind zich voorstellen dat hij smeltend ijs is.
Hij beeldt zich in dat zijn lichaam overgaat van vast ijs naar vloeibaar water.
De waterdruppels glijden langs zijn hangende armen en handen en vallen op de grond.
Houd dit ontdooien dertig seconden vast. 3. Ontspannen in stoom.
Laat je kind zich voorstellen dat hij in een ruimte is vol met stoom. Zachte stoom die hem draagt en hem aan alle kanten op zijn plek houdt.
Het kind kan nu alles loslaten.
Laat je kind dit beeld een minuut lang vasthouden. 46
De Ki-principes
Tieners: IJs-water-stoom oefening Om snel in een flow te komen is deze ijs-water-stoom oefening. 1. Begintoestand is ijs.
De tiener staat rechtop en spant alle spieren krachtig aan.
De tiener is nu net zo hard – en net zo breekbaar – als ijs.
Deze volledig aangespannen toestand houdt de tiener minimaal vijftien seconden vast.
2. Nu gaan we van ijs naar water.
Laat je tiener zich voorstellen dat hij/zij smeltend ijs is.
Zijn/haar lichaam gaat over van vast ijs naar vloeibaar water. Laat je tiener zich dat inbeelden.
De waterdruppels vallen via de hangende armen en handen van je tiener op de grond.
Laat hem/haar deze staat van ontdooien dertig seconden vasthouden.
3. Stoom zorgt voor ontspanning.
Laat je tiener zich voorstellen dat de ruimte waarin hij zich bevindt vol is met stoom.
Hij/zij kan nu alles loslaten omdat de stoom hem/ haar aan alle kanten draagt.
Laat je tiener dit beeld een minuut lang vasthouden. Door de actieve ontspanning stroomt de Ki-energie maximaal door het lichaam. Er is nog een tweede 47
Ki voor kinderen
oefening om een kind snel in een actief ontspannen staat te krijgen.
Jonge kinderen: Regen maken • Laat het kind staan met de armen hangend langs het lichaam. Laat het zich concentreren op het Ki-punt in de onderbuik. Nu gaan we regen maken. • Het kind beweegt de handen heel snel en licht op en neer alsof er waterdruppels van de vingers vallen. Laat het dit dertig seconden volhouden. De handen gaan tintelen en de energie gaat stromen. Dit betekent dat de actieve energiestroom in het kind op gang is gekomen.
Tieners: Levend water
• De tiener staat rechtop met licht gebogen knieën en laat de armen los langs het lichaam hangen. Het lichaamsgewicht en de aandacht zijn in het Ki-punt in de onderbuik. • Hij/zij schudt de armen snel en licht op en neer alsof er waterdruppels van de vingers worden afgeslagen. Houd dit dertig seconden vol en voel hoe de handen gaan tintelen en de energie gaat stromen. Dit betekent dat de actieve energiestroom in het lichaam op gang is gekomen. Deze oefeningen kan het kind altijd wel ergens doen. Ze
48
De Ki-principes
werken snel en effectief om in een actieve ontspannen staat te komen.
Het derde Ki-principe Lichaamsgewicht aan de onderkant De Eiffeltoren heeft een brede basis en een smalle top. Dat is niet voor niets. Vanuit het oogpunt van stabiliteit hoort het zwaartepunt van een gebouw aan de onderkant te liggen. Dit is een basisprincipe voor elke architect. Dit principe geldt ook voor ons lichaam. Ons lichaamszwaartepunt zit in onze onderbuik, voor optimale stabiliteit. Kleine kinderen hebben hun lichaamsgewicht van nature in hun onderbuik. Ze zijn onvermoeibaar en energiek. Helaas verschuift de aandacht door de jaren langzaam naar boven en zet zich vast in het hoofd. Kinderen die teveel met hun hoofd bezig zijn verliezen al snel het contact met hun eigen lichaam. Ze kunnen daardoor verkrampen en uiteindelijk last van nek en schouders krijgen. Aangespannen en soms zelfs verkrampte spieren blokkeren de Ki-stroom in het lichaam. Loslaten van de spanning is het devies. Net als het brengen van lichaamsgewicht en aandacht in het Ki-punt in de onderbuik.
49
Ki voor kinderen
Oefeningen 3e Ki-principe Jonge kinderen: Loodzwaar been 1. Het kind gaat op de rand van een stoel zitten. 2. Het kind legt zijn/haar handen op de bovenbenen. 3. De ouder gaat naast het kind staan en probeert het rechterbeen van het kind met twee handen omhoog te tillen. Dit gaat de ouder gemakkelijk af. 4. Nu brengt het kind het gewicht naar de onderkant van zijn been. En hij concentreert zich op het contact tussen de billen en de stoelzitting. Als de ouder het been weer optilt, is dat veel moeilijker. Het been lijkt wel van lood.
Tieners: Zwaartekracht aan de onderkant 1. De tiener gaat op de rand van een stoel zitten. 2. De tiener legt zijn handen op zijn bovenbenen. 3. De ouder gaat naast de tiener staan en probeert het rechterbeen van de tiener met twee handen omhoog te tillen. Dit gaat de ouder gemakkelijk af. 4. Nu brengt de tiener het gewicht naar de onderkant van zijn been. De tiener concentreert zich op het contact tussen de billen en de stoelzitting. Als de ouder het been weer optilt, is dat veel moeilijker. Het been lijkt van lood.
50
De Ki-principes
Jonge kinderen / Tieners: Door de vloer zakken 1. Laat het kind/de tiener rechtop gaan staan. De armen hangen los en ontspannen langs het lichaam. 2. Het kind/de tiener sluit de ogen en stelt zich voor dat hij/zij door de vloer zakt. Het lichaamszwaartepunt ligt nu automatisch laag. 3. Laat het kind/de tiener deze staat een minuut vasthouden. Vooral in stressvolle situaties is dit een gemakkelijke en snelle oefening voor je kind/tiener om te aarden.
“Vechten tegen de zwaartekracht is zinloos en het put je uit.”
51
Ki voor kinderen
Het vierde Ki-principe Ki laten stromen Ki is de onzichtbare levensenergie die door ons heen stroomt. Hoe krachtiger de Ki-stroom, hoe sterker en weerbaarder het kind. Als de actieve Ki-stroom blokkeert, ontstaan er problemen. Het kind zit niet lekker in zijn vel, of wordt gepest. Een langdurig geblokkeerde Ki-stroom kan zelfs leiden tot ziekte of depressie. Het is dus van het allergrootste belang voor het kind om een actieve Kistroom te hebben.
“Spanning blokkeert de Ki-stroom.” Wat kun je zelf doen om die Krachtige ik bij je kind op te roepen? Je kunt de Ki-stroom eenvoudig versterken door het kind zich te laten voorstellen dat er Ki uit zijn lichaam stroomt. Omdat Ki voor een kind abstract is, kan hij zich Ki voorstellen als water. Uit zijn handen, voeten en hoofd stroomt continu een waterstraal, alsof de handen, voeten en het hoofd openstaande kranen zijn. Via het Ki-punt stroomt de Ki het lichaam in en via handen, voeten en hoofd stroomt de Ki er weer uit. Laat het kind zich deze waterstroom mentaal voorstellen. Vaak werkt het goed om het kind er een tekening van te laten maken. Laat hij zichzelf tekenen en hoe het water stroomt. Onze geest is zo sterk dat Ki werkelijk gaat
52
De Ki-principes
stromen als we ons dit voorstellen! De waterkranen uit handen, voeten en ons hoofd staan wijd open en onmiddellijk komt de actieve Ki-stroom op gang.
Oefeningen 4e Ki-principe Jonge kinderen/tieners: De onbuigzame arm Een mooie oefening om te ervaren dat de geest de Kistroom op gang kan brengen, is de oefening met de onbuigzame arm. Deze oefening doe je samen met je kind/ de tiener. Het is een spectaculaire ervaring. 1. Het kind/de tiener steekt zijn rechterarm schuin omhoog. Hij/zij spant deze arm maximaal aan, terwijl de ouder de arm probeert te buigen. Omdat de ouder sterker is dan het kind/de tiener lukt het buigen van de arm gemakkelijk. 2. Nu steekt het kind/de tiener nogmaals de arm schuin omhoog, echter zonder de spieren aan te spannen. De hand hangt aan de gestrekte arm ontspannen naar beneden. Het kind stelt zich voor dat zijn arm een onbuigzame brandslang is waar met kracht water (lees: Ki) uit spuit. Het water spuit uit zijn arm de lucht in, zover als het kind/de tiener kan kijken. De arm blijft ontspannen, terwijl er een oneindige stroom Ki uit spuit. 3. Als de ouder de arm wederom probeert te buigen, lukt dat niet. Het kind ervaart dat het hem nauwelijks kracht kost om zijn arm recht te houden. Het beeld van een hard spuitende, onbuigzame brandweer 53
Ki voor kinderen
slang is voldoende om de arm onbuigzaam te maken, ongeacht de kracht die de ouder zet. Zo ontdekt het kind zijn Krachtige ik. Hoe weet ik dat er Ki door mij heen stroomt? Zoals al eerder gezegd, hoeft het kind niet alle vier de Ki-principes tegelijk toe te passen om een actieve Kistroom tot stand te brengen. Als hij één van de vier Kiprincipes toepast, stroomt er een actieve Ki-stroom door hem heen. Hij kan dus het Ki-principe kiezen, dat het beste bij hem past en gaat daarmee oefenen. Om te controleren of er Ki door het kind stroomt, kun je het kind vragen om naast je te komen staan. Je legt rustig een vlakke hand tegen de borst van het kind en begint te drukken. Als het kind stevig staat (boomkind) en het lichaamsgewicht en de aandacht in de onderbuik zijn, is het kind niet uit balans te krijgen. Zo kun je snel testen of de Krachtige ik in het kind is geactiveerd. Je moet veel oefenen om goed te leren tennissen. Ook het versterken van je Krachtige ik kost tijd. Je kind sterk en weerbaar maken gaat niet in één dag, maar vraagt om dagelijks oefenen. Meestal is er bij kinderen binnen een week al zoveel resultaat, dat het kind niet anders meer wil. Bij andere kinderen vraagt het meer tijd om hun Krachtige ik te ontdekken en voor zich te laten werken.
54
De kracht van positieve woorden
HOOFDSTUK 8 De kracht van positieve woorden
Naast het doen groeien van de Krachtige ik door de Kiprincipes, is ook het gebruik van de juiste taal belangrijk bij het sterk en weerbaar maken van je kind. In dit hoofdstuk gaan we bepalen hoe we daar de juiste woorden voor kunnen inzetten. Als ik positief ben, gebeuren er goede dingen. Het effect van woorden wordt vaak onderschat. Woorden zijn daadwerkelijk dingen. Ze hebben een enorme kracht om op te bouwen, maar ook om te vernietigen. Woorden hebben namelijk de eigenschap om realiteit te worden. Een kind dat herhaaldelijk hoort dat het slecht is, zal uiteindelijk ook slecht gedrag vertonen. Natuurlijk bedoelen we het als ouders goed en is een vermaning af en toe op zijn plaats. Maar de nadruk moet liggen op het feit dat een kind vooral positief wordt bevestigd. Het foutieve gedrag moet worden afgestraft en niet het kind zelf. Met het gebruik van de juiste woorden leggen we naast de Ki-principes de basis voor de groei naar weerbare en zelfverzekerde kinderen. In het dagelijkse leven doen we eigenlijk alles met woorden. We communiceren, praten, luisteren, lezen, 55
Ki voor kinderen
schrijven, overtuigen, leren en ga zo maar door. Woorden hebben ervoor gezorgd dat we op de maan zijn beland, maar woorden hebben ook criminelen doen ontstaan. Het is daarom een belangrijke taak van iedere ouder om zich bewust te worden van de kracht van woorden en het gebruik van de juiste woorden richting het kind. Erg jammer dat daar nog nauwelijks aandacht voor is in de opvoeding. Ook de manier waarop we denken beïnvloedt de communicatie naar het kind. Als je positief denkt, spreek je meer positieve woorden uit naar je kind dan een ouder met negatieve gedachten. Als je vol zelfvertrouwen bent, gebruik je krachtige, heldere woorden. Met minder zelfvertrouwen, zijn je woorden ook minder krachtig en duidelijk. Dan is er een grote kans dat je het kind met negatieve woorden belast. Het ontwikkelen van sterke en weerbare kinderen begint bij de ouders. Enerzijds door je kind de Ki-principes te leren gebruiken. Anderzijds door positief te denken en dit in woorden op het kind over te brengen. Grote kans dat het kind met meer zelfvertrouwen opgroeit.
“Je moet niet positief denken, maar vooral positief zijn.”
Laten we iets dieper op de werking van woorden ingaan aan de hand van ´Neuro Linguïstisch Programmeren´.
56
De kracht van positieve woorden
Dit is een handige methode bij de opvoeding van kinderen, en voor iedereen die daarbij betrokken is. Wat houdt Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) precies in? Iedere ouder kent het effect op kinderen als hij iets roept in de trant van ´Niet rennen!´ Namelijk: geen enkel! En degenen die deze aanpak nog verder hebben beproefd, weten ook dat harder praten of schreeuwen niet helpt. Hoe komt dit? Het antwoord is simpel: het kinderbrein gooit direct het woord ´niet´ overboord. Hoe werkt dit precies? Kinderen nemen alles letterlijk. Laten we het voorbeeld van ´niet rennen´ er nogmaals bij pakken. In de gedachten van een kind valt het ‘niet’ meteen weg. Het is te algemeen en het heeft een negatieve klank, die niet bepaald uitnodigt om erop te reageren. Wat in de gedachten van het kind blijft hangen is het woord ´rennen´. Dat wordt op deze manier dus eigenlijk benadrukt. Het is daarom veel zinvoller om hiervoor in de plaats te zeggen: ´Rustig lopen!´ Met name voor opvoeders die het gevoel hebben dat ze de hele dag van alles aan het verbieden zijn zonder dat het kind luistert, kan het nuttig zijn om hier eens bij stil te staan. Hoe is je taalgebruik ten opzichte van het kind? Voor alles wat negatief klinkt, is eigenlijk wel een positief alternatief te bedenken.
57
Ki voor kinderen
Voorbeelden: Niet schreeuwen > praat wat rustiger Niet aankomen > laat dat eens liggen Niet mee gooien > leg dat eens neer Niet zo knoeien > eet /drink voorzichtig Je merkt na verloop van tijd vanzelf dat het kind zich aangemoedigd voelt om positief gedrag te vertonen. Het klinkt bovendien een stuk gezelliger in huis. De kracht van het compliment De tweede regel is de kracht van het compliment. Wees gericht op het positieve gedrag van een kind en beloon dat met een compliment. Ieder mens heeft de behoefte om gewaardeerd te worden, en de fijnste waardering die je kunt krijgen is die van je ouders. Dit klinkt logisch en lijkt eenvoudig om uit te voeren, maar dat geldt zeker niet altijd voor ouders, die vroeger zelf weinig zijn gecomplimenteerd. Wees eens eerlijk en ga na hoe jij dit doet in de dagelijkse praktijk. Wat een kind allemaal goed doet, is ´normaal´ in onze ogen; we zijn vooral gericht op wat niet goed gaat. Hoe vaak op een dag geef je je kind een complimentje? Complimenteren is de basis voor de ontwikkeling van een gezond zelfbeeld bij het kind. Te hoge verwachtingen De derde regel is die van ons eigen beeld van het kind. Af en toe stel je onredelijke eisen of liggen de verwachtingen simpelweg te hoog. Hoeveel kinderen worden er niet mee belast om waar te maken, wat de ouders zelf niet is gelukt? Er wordt vaak onvoldoende 58
De kracht van positieve woorden
gekeken naar de specifieke talenten van een kind. De ouders duwen het kind een bepaalde richting op, die het vanuit loyaliteit naar de ouders dan ook oppakt. Inderdaad, via woorden oefenen ouders pressie op het kind uit. Geef het kind de ruimte om juist dat te gaan doen, waar hij plezier in heeft en wat hem energie geeft. Met deze drie eenvoudige regels ondersteun je de ontwikkeling van de Krachtige ik, de basis voor een sterk en weerbaar kind. Maar hoe eenvoudig deze regels ook lijken, je moet wel steeds alert blijven!
Oefeningen De onderstaande oefeningen helpen je positief te zijn en dat over te brengen op je kind.
Jonge kinderen: Een regenbui van positieve woorden. Beloon je kind met een regenbui van positieve woorden. • Je kan het! • Je bent lief! • Je bent een kanjer! • Ik ben trots op je! • Je bent een kei! • Door jou gaat de zon schijnen! • Ik hou van je, precies zoals je bent! • Je bent zo leuk! • Je bent pappa’s / mamma’s liefste schatje! • Wat ben je toch goed! • Je bent..........! (vul maar in)
59
Ki voor kinderen
Zoals een regenbui een droog land opfrist en het gewas doet groeien, zo groeit je kind door een regelmatige regenbui van positieve woorden. Vooral veel roepen dat het kind het kan!
Jonge kinderen: Het vertroetelplantje Samen met je kind koop je twee kleine gelijke plantjes en zet deze een meter uit elkaar. Je kind krijgt de opdracht om één van de twee plantjes dagelijks te vertroetelen, extra water te geven en met lieve woordjes toe te spreken. Het andere plantje wordt gewoon verzorgd, zonder extra aandacht. Kijk samen met je kind hoe het vertroetelplantje sneller groeit en sterker is.
Tieners: Positivo’s Maak een lijst van positieve eigenschappen van je tiener en schrijf deze op een briefje. Dit briefje leg je op zijn bed, bureau of waar de tiener de positivo’s kan herlezen. Hij zal het briefje zeker lezen en het zal hem sterken, ook al zal hij dat niet direct zeggen.
60
De kracht van positieve woorden
Kinderen/Tieners: De Albert Einstein oefening Albert Einstein was de slimste man op aarde. Begin vorige eeuw vond hij de relativiteitstheorie uit. Albert Einstein zei altijd dat verbeelding belangrijker was dan kennis. Hier volgt de Albert Einstein oefening. Deze kun je toepassen als je kind denkt dat hij iets niet kan. Je zult er ook zelf veel aan hebben! 1. Sluit je ogen. 2. Zie voor je, dat datgene waarvan je denkt dat je het niet kunt, tóch lukt. 3. Hoe ziet dat er uit en hoe voel je jezelf? Door je te verbeelden dat je iets wél kunt, is er een grote kans dat het je in werkelijkheid ook lukt.
61
Ki voor kinderen
voor Kinderen
Hans Peter Roel
!
in het dagelijkse leven
Kracht van binnenuit
62
Opstaan
HOOFDSTUK 9 Opstaan
Elke dag begint met wakker worden en opstaan. Gezond en goed opstaan heeft een groot effect op de hele dag. Een goed begin is het halve werk Een kenmerk van jonge kinderen die blaken van energie is, dat ze direct opstaan als ze wakker worden. Ze blijven niet liggen in hun bed, maar gaan enthousiast spelen, soms zelfs al om zes uur in de ochtend. Van deze jonge kinderen kunnen we veel leren. Elke dag heeft maar één startmoment. Een goed begin is het halve werk. Het moment van opstaan is belangrijker dan veel mensen zich realiseren. Vooral tieners hebben de neiging om urenlang te blijven liggen dommelen in hun bed.
“Een goede start van de dag is van groot belang voor een energiek leven.”
Als je met een rotgevoel opstaat en de dag chagrijnig begint, blijft dit gevoel (veelal onbewust) de hele dag aan je kleven.
63
Ki voor kinderen
Een goede start van de dag is van groot belang voor een energiek leven. Lang in je bed blijven liggen maakt je lui en duf in je hoofd. Uiteindelijk maakt dit de mens zwak. Natuurlijk kun je af en toe best eens lang uitslapen. Dat is soms zelfs nodig, om extra uit te rusten. Maar op het moment dat je wakker wordt stap je direct uit bed, liefst nog gevolgd door een koude douche of een warme douche met afsluitend een koude waterstraal. Je gaat vanzelf merken wat voor een groot kwaliteitsverschil goed opstaan betekent.
Oefeningen Onderstaande oefeningen helpen je om de dag goed en energiek te beginnen.
Tieners: Het ochtendritueel Deze oefening geldt voor alle tieners, die de neiging hebben om te lang in hun bed te blijven dommelen. Het ochtendritueel leidt tot een positieve en frisse start van de dag, en bestaat uit drie elementen: 1. Zodra je wakker bent, sla je de dekens terug en stap je direct uit bed. Neem jezelf voor om er vandaag iets moois van te maken. Deze belofte aan jezelf wekt positieve Ki op en geeft een stimulerend gevoel voor de dag. Dommelen, soezen en in bed blijven liggen maken je traag en creëren een zwakke wil. 2. Daarna is het tijd voor een frisse, koude (of lauwe) douche. Je hoofd onder een koude kraan of flink veel 64
Opstaan
koud water over je gezicht sprenkelen werkt prima. Ook kun je jezelf koud afdouchen. Het gaat erom dat je je dromen wegspoelt. Door het frisse, koude water ben je direct wakker en is je hoofd helder. 3. Tenslotte sluit je het ochtendritueel af door tien minuten Ki-oefeningen te doen. Dit brengt de positieve Ki-stroom direct op gang en daar heb je de hele dag profijt van. Deze manier van opstaan levert je een energiek leven op. Bij jonge kinderen is dit ochtendritueel meestal niet nodig. Die doen het van nature al op de juiste manier. De discipline om elke ochtend verkwikt en vol levenslust op te staan, maakt het kind geestelijk sterk. Het zijn gewoontes als deze, die een groot effect sorteren en de weerbaarheid en energie van kinderen ten goede komen. Laat het kind de dag goed beginnen met een flinke portie positieve Ki-energie. Maak het ochtendritueel tot een vaste routine en na verloop van tijd wil het kind niet anders meer. Een kleine investering in tijd met een groot effect op zijn energie en levensgeluk!
65
Ki voor kinderen
66
Slapen
HOOFDSTUK 10 Slapen
Diep slapen laadt de accu van het kind weer op. Ook een gezonde slaap zorgt daarom voor een weerbaar en sterk kind. Slaap: de acculader
Kinderen verbruiken overdag veel energie. Deze energie wordt 's nachts weer aangevuld. Ouders onderschatten het belang van voldoende slaap nog wel eens. Zeker bij tieners, die ‘s nachts liever andere dingen doen dan slapen. Als kinderen structureel te weinig slapen raakt hun energiesysteem uitgeput, zijn ze prikkelbaar en hebben ze moeite zich te concentreren. Vandaar dat tieners ‘s ochtends vaak lang in bed blijven liggen en hun dag moeizaam beginnen. Slapen heeft als doel om de ervaringen van de afgelopen dag te verwerken en het kind op te laden met Ki-energie voor de nieuwe dag. Zonder voldoende slaap is een actief en energiek leven moeilijk realiseerbaar.
67
Ki voor kinderen
Ki laadt je lichaam ‘s nachts op Kinderen die structureel te weinig slapen zijn zelden gelukkig in hun leven. Slaap is cruciaal om gezond en actief de dag door te komen. Niet voor niets leidt een periode van slecht slapen vaak tot slechte schoolprestaties. Wat doe je als een kind slecht slaapt? Je gaat aan de ontwikkeling van zijn Krachtige ik werken. Daarvoor gebruik je de Ki-principes. Pas deze toe om de natuurlijke ontspanning bij het kind terug te krijgen. Een ontspannen kind slaapt beter en zit beter in zijn vel. Hoe gaat dit opladen van het lichaam met Ki precies in zijn werk? In een diepe slaap ben je volledig ontspannen. In deze ontspannen toestand is het gemakkelijk om universele Ki-energie te ontvangen. De Ki-energie stroomt onbelemmerd door het kind heen, zodat zijn ‘accu’ wordt opgeladen. Dat gaat overigens automatisch; het ontspannen, slapende kind hoeft er niets voor te doen. De diepe slaap zorgt dat de Ki door het lijf blijft stromen en het kind oplaadt. Daarom wordt een kind ook zo verkwikt wakker als hij echt diep heeft geslapen. Boeddhistische monniken laden zichzelf volledig op met een korte slaap van slechts 10 minuten. Het gaat er dus niet alleen om hoe lang je slaapt, maar vooral hoe ontspannen je slaapt. Dit heet de kwaliteit van de slaap. Hoe dieper de slaap, hoe beter de kwaliteit.
68
Slapen
“Kinderen die structureel slecht slapen, zijn zelden gelukkig.”
Malen lost niets op Goed slapen heeft vooral te maken met gedachten los kunnen laten. Hier wordt bedoeld de gave om je in bed volledig over te geven aan de slaap. Pas als de aandacht van het hoofd naar de onderbuik is verplaatst, ben je in staat om volledig te ontspannen. Kinderen die (tijdelijk) slecht slapen, liggen vaak in bed te malen over wat hen dwars zit. Heeft dat enige zin? Nee, natuurlijk niet! Malen lost niets op! Je moet bij het kind op zoek gaan naar ontspanning. Ki is een uitstekend hulpmiddel om dit te bereiken. Het zorgt ervoor dat de aandacht bij het kind van het hoofd naar de onderbuik gaat.
Oefeningen De slaapmeditatie helpt je kind om gemakkelijk in slaap te vallen en diep te slapen. De hoge kwaliteit van slaap maakt het kind gelukkig en weerbaar.
Jonge kinderen: Slaapmeditatie Een mooie oefening om kinderen gemakkelijk in een diepe slaap te krijgen, is de volgende: • Laat het kind languit in bed op de rug gaan liggen 69
Ki voor kinderen
met de handen plat naast zich op het matras. • Het kind haalt diep en regelmatig adem in de onderbuik en sluit de ogen. • De ouder draagt het kind op om de handen steeds zwaarder te laten worden en ze in het matras te laten wegzakken. Vraag het kind alle vingers langs te gaan en te voelen hoe zwaar ze zijn. Vraag het kind vervolgens te voelen hoe zwaar de onderarmen, de bovenarmen en vervolgens ook de schouders en het achterhoofd zijn en hoe ze in het matras wegzakken. Dan is de rug aan de beurt, ook die zakt diep weg. Tenslotte zakken ook de billen en de benen helemaal weg in het matras. De ademhaling van het kind blijft rustig en diep in de onderbuik. De ouder kan nog wat lieve woordjes zeggen of zachtjes een liedje zingen. Het kind slaapt diep en haalt herstellende Ki-energie binnen. Een extra tip bij deze slaapmeditatie is de volgende: wanneer het kind onrustige gedachten heeft voor het slapen gaan, vraag je het op welke plaats hij nu het liefste wil zijn. Laat hem daar zijn bed denkbeeldig plaatsen. Stel daarbij aanwijzingsvragen als: Waar is het? Is dat de allerfijnste plek? Hoe voel je je, als je daar bent? Het kind gaat uit zijn gedachten en maakt een gevoelsmatige verbinding met een fijne plaats.
Tieners: 70
Slapen
Ontspannen inslapen De tiener voert deze oefening zelf uit. • Ga op je rug in bed liggen en leg je handen naast je lichaam, met de handpalmen op het matras. • Adem volgens de geleerde Ki-methode diep in je onderbuik. • Concentreer je vervolgens op je handen. Beeld je in dat je handpalmen steeds zwaarder worden en ze steeds dieper in het matras zakken. Ga één voor één al je vingers langs, die zwaar voelen. Voel dan je onderarmen, je bovenarmen en vervolgens je schouders en je achterhoofd, die stuk voor stuk zwaarder worden en in het matras wegzakken. Ga dan naar je rug, die helemaal zwaar wegzakt in het matras. Tenslotte laat je ook je billen en benen daarin wegzakken.
Laat alle spanning en vermoeidheid los en adem rustig en diep in je onderbuik.
Ben je er nog? Waarschijnlijk niet, en slaap je al...
71
Ki voor kinderen
72
Weerbaarheid
HOOFDSTUK 11 Weerbaarheid
Het is zinloos om te proberen je kind te behoeden voor pijn of tegenslag. Ieder mens krijgt die onvermijdelijk op zijn levenspad. Vechten tegen deze vervelende momenten haalt niets uit. Ook het ontkennen van of het weglopen voor tegenslag neemt de oorzaak en het effect niet weg. Wat kun je als ouder dan wel doen? Het is zinvol om je kind weerbaar te maken voor de momenten dat het leven tegenzit. Een ouder die zijn kind leert dat negatieve gebeurtenissen een onderdeel van het leven zijn, maar doorgaans ook weer voorbij gaan, leert zijn kind iets waardevols: omgaan met negatieve emoties! Een kind dat in staat is met tegenslag om te gaan, is ook in staat om momenten van geluk en gevoelens van liefde ten volle te beleven. En die ervaring is voor ieder mens meer dan waardevol. Weerbaarheid is te trainen Hoe maak je een kind weerbaar? Eerst maar eens de definitie van weerbaarheid: een kind is weerbaar wanneer het voor zichzelf durft op te komen, zonder daarbij anderen te schaden of respectloos te behandelen. Een weerbaar kind bewaakt zijn grenzen en staat in contact met zijn gevoel. Weerbare kinderen houden zich gemakkelijk staande in groepen en hebben 73
Ki voor kinderen
een eigen mening. Zelfs zo duidelijk dat ze in staat zijn om ook voor anderen op te komen. Ze gaan zelfstandig door het leven, en durven om hulp te vragen als de situatie daarom vraagt. Kleine tegenslagen vangen ze gemakkelijk op. Het ene kind is van nature weerbaarder dan het andere, zoals er ook verschillen zijn bij sport of tekenen. Gelukkig kunnen we als ouder veel doen om het kind weerbaarder te maken. Het allerbelangrijkste aspect van weerbaarheid is zelfvertrouwen. Dit zelfvertrouwen kun je versterken door je kind positieve aandacht te geven, complimenten uit te delen en het de dingen zelf uit te laten proberen. Ook stimuleer je je kind om een eigen mening te hebben. Probeer altijd aandachtig naar je kind te luisteren, wanneer hij iets wil vertellen dat voor hem belangrijk is. Als dat even niet goed uitkomt, beloof hier dan op een afgesproken moment op terug te komen en doe dat dan ook. Een kind dat zich gehoord en begrepen voelt, groeit in zelfvertrouwen. Daardoor zal het ook minder de neiging hebben om op een negatieve manier de aandacht te trekken, door bijvoorbeeld te gaan schreeuwen. Hij krijgt de aandacht immers al op een positieve manier!
74
Weerbaarheid
Een negatieve spiraal Een kind, dat met voldoende zelfvertrouwen door het leven gaat heeft een goed gevoel van eigenwaarde, en is zich bewust van gevoelens van anderen. Een kind met weinig zelfvertrouwen kan al snel in een negatieve spiraal terechtkomen en ongelukkig door het leven gaan. Het onzekere kind durft niet voor zichzelf op te komen en ervaart voornamelijk negatieve feedback vanuit de omgeving. Dit zorgt voor een negatief zelfbeeld, wat het zelfvertrouwen nog verder omlaag trekt. Weinig zelfvertrouwen leidt tot een lage weerbaarheid. Hoe herken je een lage weerbaarheid bij het kind? Een kind met een lage weerbaarheid heeft de volgende kenmerken: • Het is onzeker en heeft weinig zelfvertrouwen. • Het weet zijn eigen grenzen niet goed aan te geven. • Het laat gemakkelijk over zich heen lopen. • Het voelt zich snel gekwetst door kritiek. • Het toont vluchtgedrag bij problemen. • Het vraagt snel en veelvuldig om hulp. • Het vermijdt het liefst direct oogcontact. • Het heeft een gesloten houding en hangende schouders. Op basis van deze kenmerken kun je goed inschatten hoe sterk jouw kind in zijn schoenen staat.
75
Ki voor kinderen
Grenzen stellen Een kind zoekt per definitie zijn grenzen op. Het is aan de ouders om deze te stellen. Geef toe wanneer de argumenten van je kind redelijk zijn, maar wees consequent wanneer een ´nee´ geldt. Je kind iets ontzeggen lijkt misschien negatief, maar zo leert het kind omgaan met momenten van teleurstelling. Altijd toegeven aan zijn wensen maakt een kind namelijk niet per definitie meer tevreden. Het maakt hem misschien zelfs wel onzeker. Het kan zijn dat ouders van mening verschillen. Mocht het voorkomen dat ouders ergens een verschillend standpunt over hebben, antwoord dan niet direct, maar probeer eerst tot een gezamenlijk standpunt te komen. Er bestaan namelijk geen betere strategen dan kinderen. Als vader van twee levenslustige tieners kan ik dit weten! Ki verhoogt de weerbaarheid Het ontwikkelen van een actieve Ki-stroom bij je kind helpt bij het groeien naar meer zelfvertrouwen. Door het lichaamsgewicht en de aandacht in het ki-punt in de onderbuik te concentreren, staat het kind letterlijk en figuurlijk sterker in zijn schoenen. Om de Ki-kracht bij het kind op te wekken, oefent hij met de Ki-principes uit eerdere hoofdstukken. Een kind met een Krachtige ik is zelfverzekerder, voelt zich sterker en komt beter voor zichzelf op. Ki maakt een kind eenvoudigweg weerbaarder. Naast het helpen ontwikkelen van de Krachtige ik, kun je het kind met de volgende maatregelen weerbaarder maken: 76
Weerbaarheid
• Het kind “pakken” op de goede dingen, die hij/zij • • • • • • • •
doet. Door waardering groeit het zelfvertrouwen. Het kind stimuleren tot het vormen van een eigen mening. Het kind aanmoedigen om zijn eigen problemen op te lossen. Het kind de kans geven om fouten te maken en ze daarna zelf te herstellen. Het kind om zijn mening vragen. Het goede in het kind benadrukken en niet alleen de vinger leggen op wat mislukt. Het kind leren om vragen te stellen. Het kind leren om positieve opmerkingen naar anderen te maken. Het kind voordoen om als een boom te staan (zie de volgende oefening).
77
Ki voor kinderen
Oefeningen Jonge kinderen / tieners: Staan als een boom
• Het kind/de tiener staat rechtop en buigt het hoofd langzaam achterover tot het in de nek ligt. Vervolgens laat het kind/de tiener het hoofd weer rustig omhoog komen, waarbij het lijkt alsof het hoofd aan de kruin met een draadje omhoog wordt getrokken. Het kind/de tiener staat nu met een rechte rug. • Vanuit deze positie komt het kind/de tiener vervolgens op de tenen recht omhoog. • Daarna zakt het kind/de tiener omlaag en staan de voeten plat op de grond. Het grootste gewicht (ongeveer 70%) rust automatisch op de voorvoeten. Het kind/de tiener staat nu als een boom. Dit is de natuurlijke houding van ieder mens. Een rechte rug waar de energie onbeperkt doorheen kan stromen. De energie in de handen gaat stromen en misschien kan het kind/de tiener ze zelfs voelen tintelen.
78
Ademhalen
HOOFDSTUK 12 Ademhalen
Adem is een vergeten kracht De meeste kinderen (en volwassenen) zijn zich niet bewust van hun ademhaling. Ze denken er gewoon niet bij na. Toch is ademhalen een goede manier om de Kistroom op gang te brengen. Het voelen en observeren van de ademhaling in de onderbuik leidt automatisch tot een Krachtige ik, waardoor het kind zich energiek en levendig voelt. Ademhalen doen we ongeveer 30.000 keer per dag. Daarom is de invloed van de juiste natuurlijke buikademhaling ook zo groot. Een onjuiste hoge borstademhaling maakt een kind onzeker en zorgt dat het niet lekker in zijn vel zit. Door een te hoge ademhaling verspilt het kind – dag in dag uit – veel kostbare energie. Hoe zit dat precies? Door een onjuiste ademhaling heeft het kind een groter deel van de beschikbare energie nodig voor het ademhalen zelf. Er blijft dus minder energie over voor de rest van de activiteiten. Daarnaast neemt het lichaam minder zuurstof op dan bij een buikademhaling.
79
Ki voor kinderen
Een diepe buikademhaling verbetert de zuurstofopname aanzienlijk, en dat zorgt voor kracht en energie. Een lage buikademhaling zorgt voor kracht en energie Door een lage buikademhaling ontstaat een zacht onderlichaam dat krachtig en energiek is. Leg je hand maar eens op de buik van een baby om te voelen wat hiermee wordt bedoeld. Zo’n krachtige, zachte buik is niet alleen aan baby’s voorbehouden, maar is voor elk kind bereikbaar. Een lage buikademhaling hoort bij onze natuur. Jonge kinderen ademen automatisch vanuit hun onderbuik en dat is de reden voor hun ontoombare energie. Spanning brengt de ademhaling omhoog Door spanning en een druk leven gaat de ademhaling automatisch omhoog. Er lijkt geen tijd meer om fatsoenlijk door te ademen. Als ouders deze verkeerde ademhaling bij hun kind niet opmerken en corrigeren, verliest het kind gaandeweg energie en levenskracht. De borstademhaling is een onnatuurlijke wijze van ademen. Een langdurige hoge borstademhaling kan uiteindelijk leiden tot hyperventilatie, waar alleen in Nederland al 800.000 mensen last van hebben. Onze hectische maatschappij zit vol met spanning, waardoor veel volwassenen en kinderen een hoge ademhaling hebben. Kijk maar eens hoe gemakkelijk die ontstaat: ga eens na wat er gebeurt als kinderen worden gepest. In elke klas zijn wel een paar kinderen, die dit overkomt. Een gepest 80
Ademhalen
kind raakt gespannen en gedraagt zich onzeker. Het lichaam verliest het ontspannen gevoel van veiligheid en de adem schiet van de buik naar de borstkas. Maar juist deze hoge borstademhaling zorgt dat het kind zijn Krachtige ik verliest. Bij een langdurige periode van spanning blijft de ademhaling standaard hoog, zelfs in perioden van rust. Zo belandt een gepest kind in een negatieve spiraal. Om het kind -ook onder spanning- in de onderbuik adem te laten halen is veel oefening nodig. De beloning is gelukkig hoog. Het kind blijft rustig en is beter in staat om met het pestgedrag of met een stressvolle situatie om te gaan. Daarom is een lage buikademhaling van groot belang voor ieder kind, om hem te leren en om hem toe te passen in zijn leven.
“Een lage buikademhaling zorgt voor kracht en energie.”
81
Ki voor kinderen
Oefeningen Leg je handen op de onderbuik en borst van het kind en voel waar de ademhaling zit. Als de ademhaling hoog in de borst zit, doe dan samen met het kind dagelijks de onderstaande oefening om zodoende de natuurlijke buikademhaling te herstellen.
Jonge kinderen Hand omhoog duwen In deze oefening leert het kind op eenvoudige wijze de lage buikademhaling te gebruiken. We doen hiervoor een spelletje om de hand via de buik omhoog te duwen. • Het kind legt zijn hand op de onderbuik om de ademhaling te voelen. Bij elke inademing duwt zijn onderbuik de hand zo ver mogelijk omhoog. • Vervolgens ademt het kind uit. • Opnieuw duwt het kind via de inademing de hand omhoog. Als het goed is, gaat de hand ritmisch met de ademhaling op en neer. Hoe meer de hand naar buiten wordt geduwd, hoe dieper de ademhaling is. Oefen deze buikademhaling elke dag 5 minuten. Op deze manier traint het kind een lage buikademhaling, zodat die overdag automatisch laag blijft. De Krachtige ik bij je kind wordt hierdoor steeds sterker.
82
Ademhalen
Tieners: De natuurlijke buikademhaling De natuurlijke ademhaling komt vanuit de onderbuik en gaat als volgt:
• Leg de handen op de onderbuik en borst en voel waar de ademhaling zit.
• Leg nu de beide handen op de onderbuik. Tijdens de inademing komen de handen omhoog (de buik zet uit). • Tijdens de uitademing zakt de buik terug. Laat de handen op de onderbuik om dit te voelen. • Bij de volgende inademing duwt de onderbuik je handen weer omhoog. De handen gaan vervolgens ritmisch met de ademhaling op en neer. Merk op hoe krachtig de buikademhaling is en hoeveel rust je voelt.
83
Ki voor kinderen
84
Een druk leven
HOOFDSTUK 13 Een druk leven
Oorzaken van stress bij kinderen
We leven in een maatschappij, waarin zelfs jonge kinderen al gebukt gaan onder stress. Deze druk komt meestal van buitenaf. Denk hierbij aan schoolprestaties of familie-omstandigheden. Een echtscheiding heeft een sterke negatieve invloed op kinderen. Maar ook spanningen rondom financiën, relaties of werkloosheid worden feilloos door kinderen opgemerkt. Er zijn genoeg van dit soort stressbronnen te bedenken in hun dagelijkse leven. Maar niet alleen vervelende gebeurtenissen binnen het gezin leveren veel stress op. Ook de sociale druk vanuit de maatschappij is groot. Kinderen worden op jonge leeftijd al onder druk gezet. De meeste ouders hebben veel te hoge verwachtingen van hun kinderen. Ga maar eens op een zaterdagmiddag aan het sportveld staan. Ouders, die dromen dat juist hun kind de nieuwe Johan Cruijff of Richard Krajicek in wording is. Ook aan schoolprestaties worden (te) hoge eisen gesteld. Vanaf groep 5 is er al een Cito toets en de meeste scholen werken structureel vanaf groep 1 met een leerlingenvolgsysteem. Hierdoor zorgen ouders en leerkrachten onbedoeld voor spanning en frustratie bij kinderen, als 85
Ki voor kinderen
de leerprestaties even buiten de gebruikelijke norm vallen. De informatiemaatschappij levert ook haar bijdrage aan een stressvolle jeugd. Agenda’s van kinderen zijn bomvol. Ze zijn minimaal lid van twee sportclubs en ook aan cultuur moet het nodige worden gedaan. Welk kind mag in onze hectische maatschappij nog een gewoon spelend kind zijn? Het moderne leven vraagt om de nodige aanpassing. Ook jonge kinderen zijn vaak dagenlang van huis en niet ieder kind voelt zich veilig in het kinderdagverblijf. Er kunnen goede redenen zijn waarom ouders kiezen om hun kinderen (deels) door derden te laten opvangen. Houd dan wel de signalen van het kind in de gaten. Het is in de eerste plaats van belang of het kind er zelf gelukkig mee is. Een oplossing die niet goed aanvoelt, kent altijd een alternatief. De eerste jaren van een kind zijn cruciaal voor de verdere vorming. Verzuim niet om ondanks -of juist door- een drukke eigen agenda voldoende tijd en aandacht met je kind in te plannen. Die tijd draai je nooit meer terug. Samenvattend is er maar één conclusie: dat stress op jonge leeftijd vaak al aanwezig is in het leven van kinderen.
Hoe herken je stress bij kinderen?
Stress is bij kinderen niet altijd direct en gemakkelijk te 86
Een druk leven
herkennen. Soms uiten kinderen hun spanning door fysieke klachten als: hoofdpijn, buikpijn, eczeem of bedplassen. Maar veel vaker zijn het gedragsuitingen als: agressie, niet stil kunnen zitten, moeite hebben met concentreren of sterk afnemende schoolprestaties. Er zijn dus veel fysieke en gedragskenmerken waardoor je stress kunt herkennen. Overigens zijn vooral sensitieve of nieuwetijdskinderen gevoelig voor stress en reageren daar niet goed op. Bij oudere kinderen kun je stress herkennen door het onderwerp bespreekbaar te maken. Vraag het kind of hij gelukkig en ontspannen is en probeer de oorzaak te achterhalen als dat niet het geval is. Stel vragen en luister vooral goed naar het kind. Gelijkwaardigheid in een gesprek is belangrijk om de redenen van het ongelukkig zijn te achterhalen. Bied veiligheid en vertrouwen. Jij bent een rolmodel voor je kind. Als jij ontspannen bent en rustig praat, doet het kind dat ook. Tenslotte nog een goed advies: bespreek het gedrag met het kind en speel daarbij de bal (het gedrag) en niet de man (het kind zelf).
“Ki is het medicijn tegen stress.”
87
Ki voor kinderen
In de natuur kom je tot rust
De natuur heeft ´van nature´ een stressverlagend effect. Het kan bijzonder heilzaam zijn om de drukke agenda te onderbreken met een dagje ´buiten´ met het kind. Kinderen komen vandaag de dag minder snel uit zichzelf tot buiten spelen. Het is dus aan ons ouders om ze hun speelterrein te laten verleggen naar het bos, het strand, of het water. Zo kan ieder zich weer opladen met nieuwe energie. Een kind heeft ook maar weinig nodig om zich buiten te kunnen vermaken. Een bal, een schep of een emmer is vaak al voldoende, maar ook een wandeling biedt een kind een wereld vol met avontuurlijke verrassingen. Zo ontstaat er rust en ruimte in het hoofd en komt het kind dichter bij zijn gevoel. Een leuke oefening is om ieder zintuig bij het lopen apart de aandacht te geven. Bos en zee kun je ruiken, maar wat ruik je dan precies? Zand of gras onder je blote voeten geeft een wezenlijk gevoel van verbondenheid met de aarde, terwijl de zon op je gezicht of de wind in je haren weer een heel ander soort sensatie geeft. Wat zie je dichtbij en wat ligt in de verte? Hoeveel tinten groen heeft het bos? Je hoort misschien vogels of insecten. Wat zouden ze tegen elkaar zeggen, in hun eigen taal? Maak er een spelletje van. Het is boeiend om met het kind de natuur al vragend te ontdekken. Antwoorden komen spontaan vanuit hun eigen gevoel opzetten. Zo ga je met het kind naar bewust zijn in plaats van altijd maar het onbewuste doen en moeten. Gerichte aandacht helpt om beter in het moment van het nu te zijn en daardoor ontstaat er 88
Een druk leven
een contact met het gevoel. De Krachtige ik van een kind komt in de natuur tot bloei! De natuur geeft het kind letterlijk en figuurlijk de ruimte om te ademen.
Stilte als hulpsinterklaas
Maar niet alleen de natuur kan helpen om dicht bij ons eigen gevoel te komen. Ook stilte is zo'n hulpsinterklaas, die vaak wordt vergeten. Ons leven zit zo boordevol geluid, dat stilte een zeldzaamheid is geworden. Op een tegeltje bij mijn oma stond vroeger de volgende tekst: waar stilte wordt gezaaid, wordt wijsheid geoogst. Stilte is een vergeten kracht en vormt de bron voor inspiratie. Alle creativiteit, inzichten en ideeën ontstaan uit deze bron. Een stilte-oefening is een waardevolle onderbreking tijdens de drukte van de dag. Zo’n moment zorgt voor de broodnodige rust. Zoek met je kind eens de stilte op. Dat kan een plek in de natuur zijn, een kerk of een museum, of misschien wel de eigen tuin. Stilte lijkt misschien saai, maar stilte is nooit ´leeg´. Het is het geluid achter de geluiden. Of eigenlijk is het een manier van bewust luisteren naar wat het leven heeft te vertellen. Als je stil bent, hoor je het ruisen van de zee, het geritsel van bladeren of het fluiten van vogels in het bos. Maak hier ook weer een spelletje van. Vraag het kind wat hij allemaal hoort, ver weg of dichtbij. Misschien kan het kind zijn eigen hartslag, ademhaling, of gerommel in zijn buik horen. Hoe voelt de stilte voor het kind, prettig of juist onaangenaam? En waarom is dat
89
Ki voor kinderen
zo? Een kind dat vertrouwd is met stilte, zoekt de stilte vanzelf op wanneer dat noodzakelijk is. Een kind dat de stilte gewend is, kent zichzelf het beste.
Oefeningen Jonge kinderen De stilte horen Deze oefening is bedoeld om de stilte te ervaren. Je doet de oefening samen met het kind. Ook voor jou is het goed om dagelijks 15 minuten naar stilte te luisteren. • Ga samen met je kind op een stil plekje in huis zitten. Zomers kan dit prima in de tuin, het bos of op een verlaten stuk strand. • Laat het kind in zijn Krachtige ik komen door een van de 4 Ki-principes toe te passen. • Zet een timer op 15 minuten en sluit samen de ogen. • Het kind krijgt de opdracht om 15 minuten lang naar de stilte te luisteren. De ogen blijven gesloten. Je doet als ouder gewoon mee. • Na die 15 minuten gaat de timer af en praat je over wat het kind heeft gehoord.
90
Een druk leven
Tiener • Zoek een stil plekje in huis. Zomers kan dit ook
• • •
•
prima in de tuin, het bos of op een verlaten stuk strand. Kom in Ki door een van de Ki-principes toe te passen. Zet een timer op 15 minuten en sluit je ogen. Je krijgt de opdracht om 15 minuten naar de stilte te luisteren. De ogen blijven gedurende deze tijd gesloten. Ga bewust na wat je hebt gehoord.
Jonge kinderen / tieners Een eigen plekje Een kind dat zijn spanning moeilijk kwijt kan en niet goed zijn boosheid of frustratie kan benoemen, heeft baat bij een ´eigen plekje´ om tot rust te komen. Dat kan een aparte kamer zijn, of een hoekje in zijn eigen slaapkamer. Richt zijn eigen plekje in met dingen waar het kind zich prettig bij voelt en waar hij rustig van wordt. Een gemakkelijke stoel of een zitzak om in weg te duiken, knuffels, boekjes, gedempt licht en zachte muziek of zet bijvoorbeeld beeldjes en wierook voor een tiener neer.
91
Ki voor kinderen
92
Voeding
HOOFDSTUK 14 Voeding
Een op de acht kinderen is te zwaar Het aantal kinderen met overgewicht stijgt schrikbarend, ook in Nederland. Nu al is een op de acht kinderen te zwaar en de verwachting is dat dit percentage de komende jaren alleen maar toeneemt. De combinatie van teveel eten en te weinig bewegen ligt aan de basis van het probleem met overgewicht. Vis, groenten, water en fruit zijn in het eetpatroon vervangen door snoep, chips, fastfood en frisdrank. Elke supermarkt is een luilekkerland voor kinderen en langs de snelweg verrijzen de rode M's met de lachende clown. Helaas valt er voor kinderen met overgewicht weinig te lachen. Ze worden vaak gepest, voelen zich ongelukkig en lopen bovendien grote gezondheidsrisico's. Zo jong al overgewicht hebben leidt op latere leeftijd onherroepelijk tot ziektes als diabetes en hart- en vaatziekten. Geen wonder dat de overheid extreem overgewicht bij kinderen ziet als een vorm van kindermishandeling, en in de gezinnen waar dit plaatsvindt wil ingrijpen.
93
Ki voor kinderen
'Mindful' leren eten Gezonde voeding is niet hip bij kinderen. Wees daarom voorzichtig op welke wijze je over gezonde voeding spreekt. Het is beter om de positieve effecten van gezonde voeding te belichten (bijvoorbeeld: gezonde voeding zorgt voor meer energie en het leidt tot betere sport- en leerprestaties), dan om dit onderwerp in het licht van het uiterlijk van je kind te bespreken. Kritiek op het eetpatroon is al gauw persoonlijk en een opgroeiend kind is gevoelig voor het ontwikkelen van een negatief zelfbeeld, met alle gevolgen van dien. Je kunt als ouder veel doen aan overgewicht bij kinderen. De ouder bepaalt namelijk wat er in gekocht wordt en wat niet. De boodschappenmand is een vaak vergeten stuurmiddel voor het tegengaan van kinderobesitas. Wat niet is gekocht, kan ook niet worden gegeten. Een ander hulpmiddel is het bewust en met aandacht eten, ofwel ´mindful´ eten. Hierdoor wordt eten minder reflexmatig. Voor de televisie werkt een kind ongemerkt een zak chips naar binnen, zonder daarover na te denken. Misschien herken je dit gedrag. Het kan ook anders. Maak van voedsel een spelletje. Neem als voorbeeld een appel in gedachten. Voordat de appel thuis op ons bord ligt, heeft deze al een hele weg afgelegd. Laat het kind in gedachten deze afgelegde weg van de appel volgen, vanaf het pitje waaruit hij is ontstaan tot het moment dat hij op ons bord belandt.
94
Voeding
En niet alleen de weg van het voedsel is belangrijk, maar ook de mensen die daarbij betrokken zijn geweest. Zo wandel je denkbeeldig met het kind terug naar de supermarkt, waar de appel uit een krat werd gehaald door de groenteman, die de krat van een grote kar af tilde, die door een vrachtwagen van het distributiecentrum werd vervoerd, waar de appel door de fruitteler naartoe werd gebracht, enzovoort. Leer het kind dat elk voedsel zijn eigen specifieke weg heeft afgelegd en dat er vele mensenhanden aan te pas zijn gekomen. Voordat je het weet, heb je een kleurrijk verhaal op je bord liggen, van rijst uit het mysterieuze India tot boontjes uit het tropische Afrika. En bij het drinken van een kopje thee is het niet moeilijk om de theeplukkers met grote manden op de rug voor te stellen. Zo wordt het kind zich meer bewust van voedsel en de moeite en energie die het kost om het op ons bord te krijgen. Daag het kind uit om kleine hapjes te eten, waarbij het de sensatie van verschillende smaken op de tong kan ervaren en beschrijven. De structuur van het voedsel kan voelen wanneer het kind het eten doorslikt. Bewust eten brengt vanzelf respect voor de waarde van goed voedsel bij. Een ander handig hulpmiddel is om samen met het kind boodschappen te doen. Zo raakt het kind vertrouwd met het aanbod van verschillende voedingsmiddelen. En als het kind zijn favoriete eten uit mag kiezen, noem het dan niet een beloning, want dat maakt eten waar hij niet enthousiast over is vanzelf tot een straf. Het is misschien een beter idee om ieder lid van het gezin een dag in de week te laten bepalen wat er wordt gegeten. Het 95
Ki voor kinderen
belangrijkste is dat 'mindful' eten zorgt dat het hongergevoel bij een kind eerder is bevredigd en zo teveel eten en overgewicht worden tegengegaan. De basisregels voor gezonde voeding Er zijn een aantal basisregels voor gezonde voeding: 1. Nuttig drie maaltijden per dag en bied zo min mogelijk snoep of snacks als tussendoortjes aan. 2. Eet hoofdzakelijk gezonde voeding
(www. schijfvanvijf.nl). 3. Kinderen eten wat de pot schaft. 4. Wees consequent met snacks en zoetigheid en stel regels. 5. Wees zelf het goede voorbeeld. Als je zelf overgewicht hebt en ongezond eet, breng je dat over op je kinderen. 6. Leer je kind 'mindful' eten.
Met Ki op een gezond gewicht komen Ki helpt om het kind weer op een gezond gewicht te brengen. Ki zorgt namelijk voor innerlijke rust, zodat het kind beter met spanning om kan gaan en het emotiegedreven eten verdwijnt. Maar Ki helpt ook om discipline te ontwikkelen, zodat je kind minder snoept en snackt. • Een kind dat zich weerbaar en sterk voelt, staat meer open voor gezond voedsel en beweging. Het is belangrijk dat het kind bewuster met eten omgaat en het belang leert kennen van puur en vezelrijk voedsel. Uiteindelijk worden uit ons voedsel al onze 96
Voeding
lichaamscellen gevormd. • Ki zorgt dat het kind veel bewuster met zichzelf en de wereld omgaat. Ga samen op zoek naar voedsel dat je kind lekker vindt en dat ook nog eens gezond is. • Ki zorgt dat het kind bewuster en met meer smaak leert eten (mindful eten).
“De kwaliteit van ons voedsel bepaalt de kwaliteit van ons lichaam.”
Oefeningen Jonge kinderen Mindful leren eten • Kies met het kind een stuk voedsel (bijvoorbeeld een appel of boterham). • Ga na welke weg het voedsel heeft afgelegd en wie daarbij heeft geholpen. • Laat het kind de ogen sluiten om het voedsel goed te proeven, terwijl het de afgelegde weg van het voedsel in gedachten naloopt. • Vraag het kind wat hij proeft. Hou je minimaal 4 dagen per week aan de basisregels voor gezond voedsel. Op de andere drie dagen is er ook ruimte voor minder gezond voedsel. 97
Ki voor kinderen
98
Beweging
HOOFDSTUK 15 Beweging
Een kind is gebouwd om te bewegen Kinderen bewegen vanuit zichzelf de hele dag. Ze kunnen niet anders en hebben beweging nodig om hun energie kwijt te raken. Bewegen is gezond! Helaas bewegen de kinderen in onze moderne maatschappij steeds minder. Er zijn vele oorzaken: • Vervoer => de fiets en het lopen zijn vervangen door vervoer met de auto. • Ruimte => in het verstedelijkte Nederland is steeds minder vrije ruimte om buiten te spelen. • Gevaar => kinderen spelen door het drukke verkeer minder snel op straat. • Televisie en gamen => de televisie en het gamen nemen een groot gedeelte van de speeltijd in beslag. • Tweeverdieners => ouders hebben minder tijd om met hun kinderen (buiten) te spelen. • Voorbeeldgedrag => ouders geven niet het goede voorbeeld en bewegen zelf te weinig. Zoals in het vorige hoofdstuk al genoemd, is kinderobesitas een groot probleem. Voldoende beweging speelt een cruciale rol in het voorkomen van overgewicht bij kinderen.
99
Ki voor kinderen
Te dik zijn heeft voor een kind in zijn dagelijkse leven vergaande gevolgen. Het kind mag vaak niet mee doen met spelletjes, omdat hij te traag is en wordt tijdens de schoolgymnastiek als laatste gekozen. Dit kan leiden tot onzekerheid en eenzaamheid en tot slachtoffer worden van pestgedrag. Kortom: overgewicht haalt een kind uit zijn of haar kracht en beweging is naast gezonde voeding de sleutel om overgewicht te voorkomen. Ontdek de uitknop De meeste kinderen brengen veel (te veel) tijd door met televisie kijken, gamen of chatten op hun smartphone. Daardoor bewegen kinderen vooral hun hoofd en nauwelijks hun lichaam. De virtuele werelden zijn behalve boeiend zeer verslavend. Gelukkig zit er op elk apparaat een uitknop. Gebruik die als ouders veelvuldig. Bewegen, spelen en ravotten zijn van essentieel belang in de jeugdjaren. Mensen horen te bewegen en ondervinden op latere leeftijd vaak gezondheidsproblemen als ze in hun jeugd te weinig beweging hebben gehad. Gebruik Ki voor betere prestaties Plaats de aandacht en lichaamsgewicht in de onderbuik en maak de Krachtige ik bij een kind sterk. Alles is met elkaar verbonden vanuit dit centrum. Daardoor levert het kind betere sportprestaties en zit hij beter in zijn vel. Kijk maar eens naar natuurmensen. Hun lichaamsgewicht en aandacht zijn in het Ki-punt. Zij leven in de natuur, waar ieder moment het gevaar op de loer ligt.
100
Beweging
Behendigheid, kracht en snelheid zijn voor hen van het grootste belang en die komen voort uit hun onderbuik. Wij zijn onze Krachtige ik niet verloren en kunnen haar goed gebruiken om beter te presteren bij sport. Een kind is door zijn Krachtige ik ook sneller, behendiger en krachtiger op het sportveld.
Oefeningen Jonge kinderen Tikkertje spelen • Ga met je kind naar een bos of een park. • Speel daar bomentikkertje. Het kind moet van boom naar boom rennen, terwijl de ouder het kind probeert te tikken. • Doe elke dag een bewegingsspelletje met je kind. Een uur stevig bewegen per dag is echt minimaal. • Stel paal en perk aan het televisie kijken of gamen. Twee uur per dag is de limiet. Laat kinderen vooral veel buiten spelen. • Laat het kind in ieder geval kennis maken met een sportvereniging. Naast de sociale contacten en het plezier, zorgt sporten voor voldoende beweging.
101
Ki voor kinderen
Tieners Word lid van een sportvereniging en sport minimaal 3 maal per week. Samen met het sportonderwijs op school zorgt dat voor voldoende beweging en een fit en gezond lichaam.
102
De elektronische wereld
HOOFDSTUK 16 De elektronische wereld
De invloed van elektronica op een kind De leefwereld van opgroeiende kinderen is in deze tijd gevuld met continue impulsen. De invloed van elektronica als mobieltjes en computergames spelen daarbij een belangrijke rol. Daar valt niet aan te ontkomen en dat hoeft ook niet. Wel is het zaak om te zorgen dat het kind niet overprikkeld raakt. De kunst is om een zeker ritme in het gebruik van elektronische apparatuur aan te brengen, waardoor er voldoende tijd voor rust overblijft. De meeste computergames zitten vol met heftige beelden geluidseffecten. Dit kan met name op kinderen, die hier gevoelig voor zijn, flinke indruk maken en een onprettige spanning oproepen. Als je dit bemerkt, dan is het goed om afspraken met het kind te maken over de duur en het tijdstip van het spelen van computergames. Uiteraard is ook de leeftijdsindicatie bij films en games een uitgangspunt om rekening mee te houden. Het is raadzaam om een half uur voor het slapengaan geen nieuwe indrukken meer op te doen van televisie of games. Zorg daarnaast voor een vast slaapritueel, waarmee het kind de spanning van de dag kan kwijtraken. Afhankelijk van de leeftijd en behoefte van
103
Ki voor kinderen
het kind kan dit bestaan uit in bad gaan, (voor)lezen, bijpraten of een meditatie. Wanneer het kind naar jouw smaak teveel tijd spendeert aan het spelen op zijn mobieltje of de computer, kun je misschien een alternatief bieden. Een leuke bos- of strandwandeling of een eindje fietsen kunnen een plezierige afwisseling zijn. Elektrosmog, het onzichtbare gevaar Elektronica heeft naast het gemak en het plezier ook een keerzijde: elektrosmog. Dit woord is een verzamelnaam voor alle voorkomende soorten straling, elektriciteit en magnetische velden, die in onze leefomgeving aanwezig zijn. Dat zijn de televisie, huishoudelijke apparatuur, lampen en computers. Maar de draadloze communicatie zorgt veelal voor een schadelijke elektrosmog. Belangrijke draadloze stralingsbronnen in huis zijn: de GSM of mobiele telefoon, de DECT of digitale huistelefoon, draadloos internet (WiFi modem) en Bluetooth. Deze stralingsbronnen zijn zo schadelijk, omdat ze 24 uur per dag in ons leven aanwezig zijn. Veel kinderen slapen met hun mobieltje naast hun bed en dat is geen goed idee. Hoog sensitieve en nieuwetijdskinderen hebben namelijk erg veel last van elektrosmog, maar ook andere kinderen komen slecht in slaap als gevolg hiervan. Goede nachtrust is belangrijk voor een gelukkig en gezond leven. Tijdens de slaap herstelt het lichaam zich en worden we opgeladen met Ki. Maar de opname van Ki-energie wordt ernstig belemmerd door de aan 104
De elektronische wereld
wezigheid van elektromagnetische straling in de slaapkamer. Elektrosmog is nauwelijks te stoppen En juist daar zit het probleem van onze moderne wereld vol mobiele communicatie: vele stralingsbronnen belemmeren de Ki-stroom tijdens de slaap. Neem de proef maar eens op de som en ga een nacht met je ingeschakelde mobiele telefoon en de DECT-telefoon pal naast je hoofd slapen. Ervaar hoe onrustig je slaapt. Vergelijk dat eens met het slapen in de open natuur, waar veel minder of zelfs geen elektrosmog aanwezig is. Het probleem van elektrosmog is, dat het overal om ons heen is, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. In onze moderne maatschappij is het aantal stralingsbronnen flink opgevoerd. De vaste huistelefoon is vervangen door een DECT-telefoon, iedereen heeft een mobieltje en in praktisch elk huis staat wel een WiFi-modem. En heel Nederland is bedekt met UMTS-zendmasten die straling veroorzaken. Kortom de stralingsintensiteit neemt elk jaar alleen nog maar toe en we moeten ons daartegen wapenen. De Ki-stroom wordt verstoord Elektromagnetische straling heeft invloed op de opname van Ki-energie en op de energiebalans en belast onze gezondheid. De elektromagnetische straling stopt niet bij je huid, maar gaat daar dwars doorheen. Gelukkig is niet iedereen even gevoelig voor elektromagnetische straling. De meer gevoelige kinderen hebben wel flink last van dit voortdurende bombardement aan straling. Hun Ki 105
Ki voor kinderen
stroom wordt geblokkeerd, waardoor ze onvoldoende in staat zijn om Ki op te nemen tijdens het slapen. Dit zorgt voor problemen. Klachten die worden veroorzaakt door elektrosmog zijn: slapeloosheid, ernstige vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid, concentratieproblemen op school en een algemeen ellendig gevoel.
“Stralingsbronnen remmen de Kistroom als je slaapt.” Wat kun je zelf aan elektrosmog doen? Het grootste probleem van elektromagnetische straling is dat de opname van Ki ‘s nachts ernstig wordt verstoord. Overdag is in onze moderne wereld bijna niet aan de straling te ontkomen. Het is ondoenlijk om het kind daar tegen te wapenen. Daarom concentreren we ons bij de oplossing van het stralingsprobleem primair op de nachtrust. Wat kunnen ouders doen om de elektrosmog bij kinderen te minimaliseren, zodat de Ki-opname niet wordt gehinderd? Een stralingsarme nachtrust is namelijk van groot belang bij schoolgaande kinderen. Allereerst moet de kinderslaapkamer rustig en donker zijn en ‘s nachts zo min mogelijk elektrosmog bevatten.
106
De elektronische wereld
Ouders kunnen een aantal praktische maatregelen nemen om een stralingsarme nacht te realiseren: • Vervang de DECT-huistelefoon door een vaste telefoon, of een stralingsarme telefoon. Desnoods trek je ‘s nachts de voeding van de DECT-telefoon uit het stopcontact. • Schakel het Wifi modem ‘s nachts uit. • Schakel alle mobiele telefoons ‘s nachts uit. • Leg apparaten of snoeren uit de buurt van het kinderbed. Houd ze minimaal op een halve meter afstand. • Schakel de televisie of andere apparaten in de slaapkamer uit. Laat ze niet op de stand-by stand staan, maar haal de stekker uit het stopcontact. Het is elke avond even werk om alle apparaten uit te schakelen, maar het levert een veel betere nachtrust op. Het kind kan onbelemmerd Ki opladen, voelt zich ‘s ochtends vitaler en is geconcentreerder op school. Samenvattend kan straling heel goed de oorzaak zijn van gedrags- en concentratieproblemen bij (schoolgaande) kinderen. Met de genoemde maatregelen kan de straling 's nachts worden teruggedrongen.
107
voor Kinderen
Hans Peter Roel
Als hulp bij:
Kracht van binnenuit
108
Pesten
HOOFDSTUK 17 Pesten
Pesten is een vorm van zinloos geweld Pesten is een serieus probleem met vaak een jarenlange nasleep voor degenen, die op school worden gepest. En dat zijn er flink wat. In Nederland worden er wekelijks zo'n 330.000 kinderen het slachtoffer van pesten. Een beetje plagen kan toch geen kwaad. Inderdaad, zolang het bij plagen blijft is het prima. Plagen en pesten worden helaas vaak door elkaar gehaald. Plagen gaat tussen twee kinderen die elkaar aankunnen. Het geplaagde kind kan zich verdedigen als dat nodig is. Vaak vindt plagen plaats tussen vriendjes. Het geplaag duurt meestal kort en is vriendelijk of zelfs grappig bedoeld, waarbij de rollen met regelmaat worden omgedraaid. In ieder geval zit er een vorm van gelijkwaardigheid in. We spreken over pesten als één van de twee kinderen zich niet of moeilijk kan verdedigen. De pester heeft alle macht en pakt deze ook. Het pesten komt steeds terug en is kwetsend bedoeld. Vaak vindt pesten ook in groepsvorm plaats. Het gepeste kind krijgt de volle laag van verschillende kinderen en is niet in staat om zich te verdedigen. Pesten is daarom een vorm van zinloos geweld met vaak langdurige consequenties voor het 109
Ki voor kinderen
gepeste kind. De ervaring leert dat in elke schoolklas wel drie tot zes slachtoffers zijn, die in zekere mate worden gepest. Pesten uit zich op verschillende manieren Er zijn verschillende manieren van pesten, waarbij er een aantal onder de radar zijn, maar daarom niet minder kwetsend. Je mag niet meedoen of wordt nooit gekozen met gym. Niemand wil naast je zitten of je wordt stiekem geduwd. Een hele gemene vorm is om het kind een bijnaam te geven. Iedereen noemt hem homo. Dat werkt geestelijk sterk door en het ondermijnt het zelfvertrouwen van het kind. Pesten kan ook in een meer zichtbare vorm gebeuren. Klasgenoten maken de spullen van het gepeste kind kapot, wachten hem na school op, bedreigen hem of slaan en schoppen hem. Natuurlijk gebeurt het meestal zo dat de schooljuf of leraar het niet merkt. Sinds de opkomst van de nieuwe media wordt er ook gepest via de computer en de mobiele telefoon. Woorden of bedreigingen per sms kunnen een kind diep raken. Langdurig pesten kan zo’n grote impact hebben, dat een kind dat levenslang met zich meedraagt. Daarom moet pestgedrag hard worden aangepakt. Een pestend kind maakt bovendien een vier keer zo grote kans om later crimineel gedrag te vertonen.
110
Pesten
Wat kun je tegen pesten doen? Een pestend kind heeft er lol in om zich uit te leven op de onzekere kinderen, waarschijnlijk uit een soort machtsvertoon, dat meestal ook voortkomt uit angst. Vaak is de pester zelf angstig of heeft hij het familieleden zien doen. De pester heeft daarom net zo goed baat bij Ki dan het gepeste kind. Maar vooral als je kind pest of wordt gepest is het tijd om hem zijn Krachtige ik (Ki) te laten ontdekken. Behalve het ontwikkelen van een Krachtige ik kun je nog andere maatregelen treffen om te zorgen dat het pestgedrag stopt. • Zorg dat het kind veel mensen en kinderen om zich heen verzamelt, die hem of haar kunnen helpen. Schakel altijd direct de school in en houd je als ouder actief op de hoogte. Vaak helpt het ook om met de ouders van het pestende kind te gaan praten. • Bereid je kind voor.
Oefen wat hij tegen de pester kan zeggen, zodat hij zich minder onzeker voelt. Voorbereiding helpt om tijdens het pesten niet dicht te klappen. • Als een kind dit wil, kunnen een verdedigingssport of fitness het zelfvertrouwen stevig opvijzelen. • Laat het kind een dagboek bijhouden, waarin het in het rood de rotdingen opschrijft en in het groen de leuke dingen in zijn leven. Sommige dingen durven kinderen hun ouders niet te vertellen, maar hun dagboek wel toe te vertrouwen. Het uiten van de frustratie lucht altijd op. Misschien mag je als ouder delen van het dagboek lezen om meer inzicht in de 111
Ki voor kinderen
problematiek te krijgen. • Belangrijk is het in ieder geval om duidelijk te maken dat het niet aan het kind ligt, dat hij wordt gepest. Ieder kind is anders en prachtig zoals het is. Wees scheutig met complimenten. Ook dat bouwt het zelfvertrouwen bij een kind op. Zie het pesten ook als een kans om met je kind met Ki aan de slag te gaan! • Verrijk je kennis en inzicht over pesten. Lees met het kind een boek over pesten en maak samen een plan van aanpak. • Als blijkt dat je eigen kind pestgedrag vertoont, maak je kind dan duidelijk dat je dit gedrag sterk afkeurt. Zoek samen met hem/haar naar de redenen van het pestgedrag. Bespreek met je kind hoe hij het gaat goedmaken met het gepeste kind. En doe met je kind eveneens de ki-oefeningen om meer balans te krijgen in zijn leven. Zeker weten dat het pesten daarmee naar de achtergrond verdwijnt. Heb je vijanden lief! De meest krachtige oplossing voor pesten is misschien ook de meest moeilijke manier om met pesten om te gaan. Deze oplossing hangt samen met de essentie van ons mens-zijn, namelijk: compassie. Compassie betekent mededogen, ofwel liefdevol begrip. Dit is een moeilijk en verheven doel, want de opdracht aan het gepeste kind om zijn vijanden lief te hebben, is alleen voor de meest krachtige kinderen weggelegd. Toch loont het de moeite om een poging te wagen. Hoe? Leg je kind uit dat het pestgedrag van een ander een situatie is waarvan 112
Pesten
het kind kan leren. Door het toepassen van Ki wordt het kind weerbaar tegen pesterijen. En dat is misschien wel een gevolg van iets anders, dat niet aan de buitenkant te zien is. Angst, boosheid of frustratie bijvoorbeeld. En dit kun je best een beetje zielig vinden, want de pester draagt deze negatieve energie met zich mee. Wat goed helpt, is om samen met het kind een hulpmiddel te bedenken, wat de pester kleiner maakt. Laat het kind zich de pester voorstellen alsof hij in zijn ondergoed staat, of hoe hij eruit zag als hulpeloze baby. Misschien is je kind in staat om de pester in gedachten liefde te sturen. Zelfs al helpt dit niet om het pestgedrag te verminderen, dan nog leert het kind dat het negatieve pestgedrag niet op hem hoeft over te slaan. In ieder geval blijft je kind beter in zijn eigen kracht, wanneer hij besluit om zich niet gekwetst te voelen. De Krachtige ik als schild Een kind, dat zijn Krachtige ik heeft ontdekt, is niet te raken. Een pester, die zijn Krachtige ik ontdekt heeft het niet meer nodig om een ander te raken. Daarom is Ki ook zo'n krachtig wapen tegen en bij pestgedrag. Ki laat de Krachtige ik bij je kind groeien en sterkt het zelfvertrouwen. Ki maakt het kind sterker en weerbaarder en bouwt een soort schild om het kind heen, dat hem onaantastbaar maakt. Doe dagelijks de Kioefeningen en merk hoe de Krachtige ik van het kind groeit en zorgt voor bescherming. Het kan zelfs zo sterk worden dat het pesten als vanzelf ophoudt. De kinderen, die pesten voelen het namelijk snel genoeg als ze geen grip meer hebben op het kind. Door zijn Krachtige ik te 113
Ki voor kinderen
ontdekken krijgt het zelfvertrouwen een flinke oppepper, zodat het voor alle partijen een leuker leven wordt.
Oefeningen Jonge kinderen Het toverpotje in de onderbuik Het kind raakt zijn Ki-punt aan en laat zijn gehele lichaamsgewicht en aandacht in het Ki-punt rusten. • De Krachtige ik in de onderbuik staat rechtstreeks in verbinding met het oneindige universum. • Het kind stelt zich voor dat er in zijn onderbuik een koekjesblik zit zonder bodem. Het pesten of iets anders vervelends wat het kind er in gedachten in stopt, valt rechtstreeks door de bodem van het koekjesblik in het oneindige universum en is verdwenen. • Zo kan het kind op elk gewenst moment de deksel van het koekjesblik in de onderbuik openen en het pestgedrag laten oplossen in het universum. Dit kan na de nodige training zelfs op het moment van pesten zelf, zodat de woorden of het gedrag het kind niet meer rechtstreeks raken, maar meteen via het koekjesblik verdwijnen. • Deze oefening maakt gebruik van de fantasie van het kind en is zeer effectief.
114
Pesten
Jonge kinderen/tieners Ontdek je Krachtige ik • Het kind/de tiener laat zijn aandacht in het Ki-punt zakken. (het kind/de tiener kan zijn Ki-punt even aanraken). • De ouder duwt met de rechterhand rustig tegen de borst van het kind/de tiener. • Nu constateren ze beiden dat het kind/de tiener in zijn Ki-kracht staat en nauwelijks meer omver te duwen is. Zo wordt er een schild rondom het kind gebouwd tegen nare invloeden van buiten. • Tijdens het pesten kan het kind/de tiener in zijn Krachtige ik in de onderbuik zakken. Het kind/tiener staat sterk en is niet snel omver te duwen. De pester voelt dat en zal eerder stoppen met zijn pestgedrag.
115
Ki voor kinderen
116
Examenvrees en Cito stress
HOOFDSTUK 18 Examenvrees en Cito stress
Als gezonde spanning omslaat in angst Een beetje spanning voor een proefwerk, examen of toets is gezond. Dat leidt tot betere prestaties. Spanning zorgt dat het kind zich beter kan concentreren en dat hij alert is. Meestal valt de spanning direct na de start van het examen al van het kind af, zeker als hij de eerste vraag kan beantwoorden. Maar de spanning voor een examen, Cito toets of proefwerk kan ook excessief worden. Het kind gaat piekeren, slaapt slecht en klapt dicht tijdens het examen. Het hoofd zit te vol en alles wordt door elkaar gehaald. Tijdens de toets kan er zoveel stress zijn, dat het kind blokkeert en er veel slechtere resultaten worden behaald dan nodig is. De concentratie is weg en de paniek slaat toe, wat zelfs kan leiden tot zweetaanvallen, hyperventilatie of een black-out. Onverwerkte emoties Faalangst voor proefwerken, examens en toetsen komt ergens vandaan. Vaak is de onderliggende oorzaak te herleiden tot onverwerkte emoties in de vroegste jeugd. Het kind slaat dicht en heeft het gevoel niet aan de hoge eisen te kunnen voldoen. Deze onverwerkte emoties werken op onbewust niveau door. Het kind heeft er geen 117
Ki voor kinderen
idee van en merkt alleen het dichtklappen tijdens het proefwerk. Ki helpt om rustig te blijven tijdens de toetsen en lost de innerlijke blokkades op, zodat de energie vrij kan stromen. Hierdoor worden oude emoties losgemaakt. De examenvrees verdwijnt als sneeuw voor de zon. Het kind komt in een positieve stemming. Wat er over blijft, is een gezonde spanning tijdens het maken van toetsen, proefwerken en examens. Wat kun je zelf doen? Naast het ontwikkelen van de Krachtige ik bij het kind kun je het volgende doen:
• Maak vooraf een gedegen planning en houd het kind aan die planning. Een goede voorbereiding geeft zelfvertrouwen. • Maak zoveel mogelijk oude examens, zodat het kind weet wat hem te wachten staat. • Zorg dat het kind de nacht voor het examen, de Cito toets of het proefwerk lang en goed slaapt. De laatste avond en nacht blijven doorleren werkt averechts. • Plan tijdens de examenperiode ook tijd voor ontspanning en Ki-oefeningen in.
118
Examenvrees en Cito stress
De kracht van meditatie Mediteren is een andere goede manier om ontspanning bij het kind te creëren. Het kan, vooral in het begin onwennig voelen. Toch bewijst meditatie zich door het gewoonweg te dóen. Het geeft een extra stimulans als de ouder meedoet. Het is leuk en leerzaam voor het kind om ervaringen te kunnen delen. Als het mediteren moeilijk (en saai) is, kan het helpen om hier aanvullende ondersteuning in te zoeken. Er bestaat een keur aan boeken en CD´s over dit onderwerp. Wat je in ieder geval moet weten, is dat effectief mediteren heel persoonlijk is. Wat voor de één werkt, doet dat voor de ander niet. Er is niet één specifieke weg die tot een ontspannen meditatie leidt. Maar fout gaan kan het niet en negatieve effecten heeft mediteren evenmin. Gedachten mogen er tijdens de sessie zijn. Ze komen en verdwijnen vanzelf. Vecht er niet tegen. Wanneer het toch onrustig is in jezelf, zoek dan een punt waarop je de aandacht kunt focussen, zoals de ademhaling. Concentreer je op de in- en uitademing en laat het verder gebeuren. Grote kans als jullie samen de kracht van mediteren ontdekken, dat dit een vaste plaats in jullie leven krijgt. Ki helpt voor optimale resultaten bij toetsen Er is een korte, maar uitstekende Ki-oefening die tijdens het examen, de proefwerken of Cito toets prima gedaan kan worden. Ik noem hem de proefwerkstresskiller.
119
Ki voor kinderen
Oefeningen Tieners De proefwerkstresskiller Deze korte oefening is bedoeld om tijdens het examen, de Cito toets of een gewoon proefwerk uit te voeren. Het beste kan de tiener de oefening doen vlak voordat het examen begint. • De tiener concentreert zich op het contactvlak tussen de billen en de stoel. • De tiener houdt de aandacht daar (hij voelt het contactvlak). • Nu is de aandacht aan de onderkant in de Krachtige ik en is het hoofd vrij om helder te denken. • Zo kan de tiener met een helder hoofd het examen of het proefwerk maken. Tijdens de examenperiode is de oefening te gebruiken voordat het kind gaat slapen. • De tiener ligt op het matras. • De tiener concentreert zich op het contactvlak tussen de rug, billen, benen en het matras. • Het lichaamsgewicht bevindt zich nu automatisch aan de onderkant van het lichaam (het tweede Kiprincipe). • De actieve Ki-energie stroomt door de tiener en zorgt voor een diepe, verkwikkende slaap.
120
De (winter)dip
HOOFDSTUK 19 De (winter)dip
Als de dagen korter worden! Schattingen geven aan dat ongeveer vijf procent van alle kinderen lijdt aan depressiviteit. Dat is een serieus probleem, waarbij professionele hulp nodig is. Gezien de complexiteit en de ernst van deze problematiek valt depressiviteit buiten het kader van dit boek. Zeker is wel dat Ki een positief effect heeft op depressieve kinderen. Voor hen is het ontwikkelen van hun Krachtige ik belangrijk om uit de put te komen. Een lichte vorm van depressiviteit is de winterdip. Behoorlijk wat kinderen gaan minder goed functioneren als de dagen korter worden. Uit eigen ervaring weet ik hoe vervelend een winterdip kan zijn en hoe dat de schoolprestaties negatief kan beïnvloeden. De winterdip begint al in oktober Zodra in oktober de herfststormen beginnen, gaan veel kinderen zich neerslachtig voelen. De kortere dagen zorgen voor minder energie en het kind voelt zich niet goed meer in zijn vel. De klachten kunnen bestaan uit een slecht concentratievermogen, neerslachtigheid en vermoeidheid. Hoewel het wetenschappelijk nog niet precies bewezen is, lijkt het gebrek aan zonlicht een 121
Ki voor kinderen
belangrijke rol te spelen bij de winterdip. Wat kun je doen aan een winterdip? Gelukkig is er het nodige te doen aan het verlichten van de winterdip. • Ki-oefeningen zorgen voor het doorstromen van de levensenergie bij het kind. • De hoeveelheid daglicht kun je ook kunstmatig verlengen door het gebruik van speciale lampen bij het maken van het huiswerk. • Doe veel leuke activiteiten en maak minstens elke week een stevige bos- of strandwandeling. • Schenk extra aandacht aan een gezonde levensstijl (goed slapen, gezond eten en veel sporten). Het geluksdagboek Het is al langer bekend: geluk is voor het grootste deel afhankelijk van de manier waarop je tegen het leven aankijkt. In de donkere wintermaanden kan een kind het leven soms als zwaar of negatief ervaren. Dan is het zinvol om ´bij te sturen’. De kunst is om je kind anders te laten kijken. Dat werkt het beste door eigen ervaring. Het bijhouden van ´een geluksdagboek´ is hierbij een praktisch hulpmiddel. Laat het kind in een dagboek of agenda drie dingen/momenten opschrijven waar hij die dag blij of gelukkig van werd. Op die manier leert het kind zich te focussen op de positieve dingen van de dag, zelfs in de donkere herfst- en wintermaanden.
122
De (winter)dip
Oefeningen Lachen is gezond is een bekende uitdrukking. Dat is niet voor niets zo gekomen. Door te lachen, maakt het lichaam gelukshormonen aan. En juist deze hebben we hard nodig in de donkere wintermaanden.
Jonge kinderen / Tieners De lachmeditatie • Het kind gaat zitten en begint te lachen om niets. • Het lachen wordt steeds luider en de ouder doet mee. • Merk op dat jullie beiden gemakkelijk de slappe lach krijgen (ga hier minimaal 1 minuut mee door). • Naderhand voelen jullie je geweldig en zijn jullie helemaal blij.
123
Ki voor kinderen
124
Aan de slag
Aan de slag!
Nu je dit boek hebt gelezen, is het tijd om samen met het kind aan de slag te gaan. Ki is de Krachtige ik en wacht geduldig om te worden bevrijd. Om de Ki te laten groeien moet er aan drie voorwaarden worden voldaan. Ten eerste moeten jullie Ki kennen. Ten tweede moeten jullie de technieken toepassen en tenslotte moeten jullie het beiden willen. Pas dan verandert jullie leven en groeit het kind in kracht en weerbaarheid. Discipline is de motor van verandering De Ki-principes en de Ki-oefeningen zijn in dit boek ruimschoots aan de orde gekomen. Maar de echte wil om sterk en weerbaar te worden, ligt in jullie eigen hand. Jullie moeten bewust kiezen om de Krachtige ik bij het kind te laten groeien. Oefenen jullie niet dagelijks, dan valt het kind vroeg of laat terug in het oude patroon. Zonder discipline om de oefeningen uit te voeren, is er geen succes mogelijk! Het is zaak om Ki gestructureerd aan te pakken. De Kiprincipes en de Ki-ademhaling kan het kind oefenen, wanneer en waar hij maar wil. De Ki-oefeningen zijn zo eenvoudig dat je ze overal kunt doen: op school, in je bed, tijdens het televisie kijken of het douchen. Het maakt niet uit. Laat het kind zijn favoriete oefening kiezen en daarmee aan de slag gaan. 125
Ki voor kinderen
Hoe vaak oefenen? Om de Krachtige ik bij je kind te laten groeien, is het noodzakelijk elke dag een aantal keer kort (een paar minuten per keer) te oefenen. Dat kan het kind doen met de Ki-ademhaling of met de Ki-oefeningen. Het kind merkt vanzelf dat Ki op deze wijze een vast onderdeel in zijn leven wordt. Hij is weerbaarder, heeft meer zelfvertrouwen en zit beter in zijn vel. Bouw in het dagschema van het kind de volgende Kielementen: • Ki-oefeningen: Door middel van oefeningen pas je de vier Ki-principes toe. Kies de oefeningen die het best bij het kind passen en oefen deze dagelijks. Voor het slapen gaan of bij het ontwaken zijn handige momenten om met Ki aan de slag te gaan. • Aandacht in het Ki-punt: Als het kind in de klas zit kan hij het tweede Ki-principe gebruiken: het gewicht naar de onderkant brengen. Geef het kind de opdracht om zich geregeld “door zijn stoel te laten zakken”. Het kind zit dan direct in zijn Krachtige ik. • Ki-ademhaling: Begin ‘s ochtends een paar minuten met de lage buikademhaling. Laat het kind zijn hand op de onderbuik leggen en deze bij de inademing naar buiten duwen. Bij slaapproblemen kan hij voor het gaan slapen de lage buikademhaling oefenen. Het kind slaapt hierdoor rustiger en dieper.
Discipline, de vergeten kracht 126
Aan de slag
“De Krachtige ik groeit alleen als je er voor kiest.” Luiheid brengt het kind niet verder in zijn leven, discipline wel. Ervaar hoe de Krachtige ik sterker wordt door dagelijkse oefening. Wissel de Ki-oefeningen af en help het kind daarbij. Ga serieus aan de slag, want als je niet verder komt dan het lezen van dit boek is het verloren tijd geweest. Natuurlijk stuit je bij het sterker en weerbaarder maken van het kind ook op hobbels en tegenslagen. Maar het doel blijft overeind staan: het ontdekken en sterker maken van de Krachtige ik bij het kind. Neem de tijd Hoewel je in 5 minuten de kracht van Ki kunt ervaren, duurt het gewoonlijk een aantal maanden voordat de Krachtige ik bij het kind zo sterk is gegroeid dat het de hele dag aanwezig is. Discipline en toewijding zijn noodzakelijk om Ki bij het kind te ontwikkelen. Doe het op een speelse manier. Dat vergroot de slagingskans aanzienlijk.
“Een actieve Ki-stroom bevrijdt de Krachtige ik bij het kind.”
127
Ki voor kinderen
De kracht van ons gevoel Aanraking is binnen onze westerse cultuur grotendeels in de taboesfeer gekomen, terwijl dat juist een wezenlijk deel van ons menszijn is. Niet voor niets blijkt de werking van een massage of reikibehandeling heilzaam te zijn. Af en toe een knuffel of een hand op de schouder van je kind illustreert niet alleen je band van liefde en affectie, maar versterkt ook het zelfvertrouwen van het kind. Een kind dat door een ontstaan warm contact verbondenheid voelt met zijn ouders, heeft zelf ook minder moeite om zijn gevoelens te uiten. Die band ontstaat al op jonge leeftijd. Iedere ouder herkent ongetwijfeld het effect dat onze ademhaling heeft op een kleintje, dat we tegen ons aanhouden: hij wordt vanzelf rustig. Als je aan de slag gaat met je kind en Ki, vergeet dan niet om af en toe lekker te knuffelen. Spieken mag Vaak neemt de hectiek van alledag ons zo in beslag, dat we vergeten om Ki met het kind te oefenen. Persoonlijk heb ik altijd veel baat bij een spiekbriefje. Op de spiegel in de badkamer zit een geel memobriefje met het woord ‘Ki’. Zodra ik wakker word, pas ik één van de Kiprincipes of de Ki-ademhaling toe. Dat kun je een kind ook prima leren. Een sticker op een schoolagenda of een briefje in de slaapkamer doen wonderen. Zorg dat het kind op plaatsen waar hij dagelijks komt aan Ki wordt herinnerd. Doe dan ter plekke direct de Kioefeningen. Ieder kiest daarin zijn eigen manier. Maak er een spelletje van. Zo integreer je Ki in je bestaan.
128
De Ki-principes
Ki voor kinderen
De Ki-principes
Aan het einde van dit boek vat ik het begrip Ki en de vier Ki-principes kort samen. Ki, de weg naar een energiek, krachtig en weerbaar kind Ki is de levensenergie die ons lichaam nodig heeft om goed te functioneren. Het is de verbinding met het universum en alles om ons heen. Een kind met een geblokkeerde Ki-stroom is onzeker en zwak. Een gezonde, onbelemmerde Ki-stroom geeft kinderen toegang tot hun onbeperkte innerlijke kracht. Dit heb ik hun Krachtige ik genoemd. Kinderen met een actieve Ki-stroom zijn populair en minder gevoelig voor pestgedrag. Ze voelen zich energieker, zijn weerbaarder en staan stevig in hun schoenen. Alle reden dus om met Ki aan de slag te gaan. Om de krachtige ik bij het kind te activeren, zijn er vier Ki-principes. Let wel: het kind hoeft niet alle Ki-principes tegelijkertijd toe te passen. Als het kind één principe toepast, is de Krachtige ik geactiveerd.
130
De Ki-principes
Ki-principe 1: Breng de aandacht in je Ki-punt Het eerste Ki-principe is om de aandacht en het lichaamsgewicht in je Ki-punt in de onderbuik te laten rusten. Hoe weet je of de Krachtige ik bij het kind actief is? Dit is gemakkelijk te testen. 1. Laat het kind staan met licht gebogen knieën en laat de aandacht en het lichaamsgewicht in het Ki-punt in de onderbuik rusten. 2. De ouder gaat naast het kind staan en drukt met een vlakke hand met toenemende kracht tegen de borst van het kind. Hij blijft gemakkelijk rechtop staan en is niet om te duwen. Dit kost het kind nauwelijks kracht.
131
Ki voor kinderen
Ki- principe 2: Ontspan volledig In een kinderleven ontstaat gemakkelijk stress. Deze spanning kan een kind niet langdurig aan: dit leidt onherroepelijk tot stress- en gezondheidsklachten. Een goede oefening om volledige ontspanning te creëren is de ijs-water-stoom oefening. 1. Het kind stelt zich voor dat zijn lichaam bestaat uit ijs. Het kind spant daarom alle spieren maximaal aan. Het kind is nu hard en breekbaar (15 seconden). 1. Dan stelt het kind zich voor dat het ijs smelt. De armen hangen ontspannen langs het lichaam. Druppels smeltwater vallen denkbeeldig van de vingers. De spanning glijdt weg met het smeltwater. Het kind gaat naar de vloeibare waterfase. (15 seconden) 1. Tenslotte stelt het kind zich voor dat de ruimte gevuld is met stoom waardoor het als vanzelf wordt gedragen. Nu kan het kind zichzelf volledig ontspannen (30 seconden).
132
De Ki-principes
Ki-principe 3: Houd je gewicht aan de onderkant Het derde Ki-principe is: het gewicht aan de onderkant houden. Stress leidt, ook bij kinderen, tot samengeknepen billen en opgetrokken schouders, waardoor een continu gevecht met de zwaartekracht ontstaat. Dit levert pijnlijke spieren en vermoeidheid op. Het lichaamsgewicht hoort aan de onderkant. Laat de armen hangen en de schouders zakken. Probeer op school met je zitvlak ‘door de stoel heen te zakken’. Het hoofd is dan direct helder en het kind kan goed nadenken. Om diep te slapen en fris op te staan, zakt het kind bij het slapengaan helemaal weg in het matras.
133
Ki voor kinderen
Ki-principe 4: Ki naar buiten laten stromen Dit is een heel krachtig Ki-principe. Door de Ki-energie naar buiten te laten stromen, ontstaat er ruimte voor nieuwe levensenergie. Je lost op deze wijze blokkades in het lichaam op. Zo wordt het kind continu opgeladen. De gemakkelijkste manier om de levensenergie te stimuleren, is Ki te laten uitstromen via de handen en voeten. Een goede oefening is: De brandslang. 1. Het kind steekt zijn arm schuin omhoog. 2. Het stelt zich voor dat de arm een brandslang is waardoor een krachtige waterstroom eindeloos ver spuit. Door deze krachtige stroom is de arm niet meer te buigen, terwijl dit het kind weinig kracht kost. Bij het stromen van de Ki-energie ervaart het kind licht tintelende handen en voeten.
134
De Ki-principes
We hebben in dit boek samen een reis gemaakt om het kind weerbaarder, energieker en sterker te maken. Elk kind heeft recht op een onbezorgde jeugd, en om lekker in zijn vel te zitten. Dat is wat ik ieder kind van harte gun. Daarom wil ik ook eindigen met een welgemeend advies voor ouders: Ieder kind is een wonder en uniek op deze planeet. We leren ze wel dat twee en twee vier is, maar zeggen ze niet hoe mooi en uniek ze zijn. Maar bovenal vergeten we het kind te vertellen dat hij een Krachtige ik heeft. Soms is deze ondergesneeuwd, maar meestal gewoon vergeten. Ki zorgt dat deze Krachtige ik op een gemakkelijke en snelle manier weer tevoorschijn komt, zodat het kind sterk, energiek en weerbaar door het leven kan gaan. Succes!
135
Ki voor kinderen
136
De Ki-principes
Hans Peter Roel
De missie van Hans Peter Roel (Soest, 1964) is om te bouwen aan een betere wereld. Onze kinderen zijn de volwassenen van de nieuwe wereld. Daarom is het onze taak hen nu te wijzen op hun Krachtige ik (Ki). Ki speelt een sleutelrol om tot een betere wereld te komen, omdat krachtige en gelukkige mensen positief bijdragen aan hun omgeving. De Ki-kennis moet breed worden verspreid. Met dat doel schrijft Hans Peter Roel zijn Ki-boeken en geeft hij Ki-workshops. Meer informatie over Ki kun je vinden op de website van het Ki Centrum: www.kicentrum.nl Hier vind je informatie over: - Ki workshops - Online Ki workshop - Ki meditatie MP3 & Ki slaap MP3 Wil je elke dag Ki inspiratie? Dit kan via Facebook op de speciale Ki pagina: www.facebook.com/Ki.kracht www.kicentrum.nl www.nextcompany.nl www.hanspeterroel.nl
137
Uitgeverij N.E.X.T. company De visie van uitgeverij N.E.X.T. company is om boeken te publiceren, die een bijdrage leveren aan een betere wereld. Wij geloven dat mensen geïnspireerd kunnen worden door woorden en boeken met een ziel.
Mail:
[email protected] www.nextcompany.nl
138
Ki, kracht van binnenuit ISBN: 978 90 79677 10 8
In het spannende en aangrijpende boek ‘Ki, kracht van binnenuit’ maken we kennis met een gestreste zakenman (Peter) die ogenschijnlijk alles voor elkaar heeft, maar diep van binnen vastloopt. Om een burn-out te voorkomen is een drastische omslag noodzakelijk. In een boeddhistisch klooster, hoog in de Himalaya, maakt hij als eerste westerling kennis met de universele kracht Ki. Ki is een eeuwenoud geheim dat altijd binnen de kloostermuren is gebleven. Pas nadat Peter een beproeving heeft doorstaan, leert hij Ki kennen. Laat je meevoeren door dit verhaal en ontdek het geheim achter de kracht en rust van boeddhistische monniken die hoog in de Himalaya leven.
139
Ki werkboek ISBN: 978 90 79677 20 7
Eigen ervaring overtuigt Dit werkboek staat boordevol oefeningen en opdrachten om je Ki-kracht te ontdekken. Je gaat jouw verborgen krachten op een praktische en eenvoudige wijze ontdekken. Als je eenmaal de Ki-kracht hebt ervaren, laat dat je nooit meer los. Ki helpt echt Onze moderne hectische maatschappij vraagt steeds meer van mensen. Onze welvaart heeft jammer genoeg ook een prijs. Veel mensen zijn uit balans en dit kan leiden tot stress, slapeloosheid, een burn-out of depressiviteit. De oplossing zit in jezelf en heet Ki. In dit boek leer je hoe Ki je kan helpen. Door Ki ervaar je de innerlijke kracht en ga je de innerlijke energiebron mobiliseren.
140
Andere boeken van Hans Peter Roel: De Vierde Dimensie ISBN 978 90 79677 23 8 Dio & De IJskelder ISBN: 978 90 79677 09 2 Dio D-Day ISBN: 978 90 79677 13 9 STOP! Examenstress & Faalangst ISBN: 978 90 79677 18 4 De Vlindertuin ISBN: 978 90 79677 30 6 Waarom succesvolle mensen mediteren? ISBN: 978 90 79677 21 4 Meer informatie over de boeken kunt u vinden op de website van de uitgeverij:
www.nextcompany.nl
141
Ben je geïnteresseerd in actuele informatie of wil je een reactie geven, dan kan dat op de speciale Ki-pagina op Facebook: www.facebook.com/Ki.Kracht
142
De Ki-principes
Het Ki Centrum
Meer weten over de werking van Ki, kijk dan op: www.kicentrum.nl
143