HOE OMGAAN MET PUBERS?

HOE OMGAAN MET PUBERS? DE SPURT ( MET HINDERNISSEN) NAAR VOLWASSENHEID

[email protected]

Opvoeden gaat gepaard met verwachtingen All families are making plans (XTC) 

…

We’re only making plans for Nigel We only want what’s best for him We’re only making plans for Nigel Nigel just needs this helping hand And if young Nigel says he’s happy He must be happy He must be happy in his work We’re only making plans for Nigel He has his future in a British steel We’re only making plans for Nigel Nigel’s whole future is as good as sealed And if young Nigel says he’s happy He must be happy He must be happy in his work Nigel is not outspoken But he likes to speak And loves to be spoken to Nigel is happy in his work We’re only making plans for Nigel

1

MAAR OPVOEDEN GAAT NIET ALTIJD VANZELF  Zuigeling : huilen, eten, …  Peuter : spraak,…  Kleuter : zindelijkheid, druk, …  Lagere school: leerproblemen,

huiswerk, faalangst…  Puber: conflicten,…  Adolescent: drugs,..

onderzoeksgegevens Onderzoek toont aan:  80 % tot 85 % komt zonder problemen op de pootjes

terecht ( af en toe opvoedingsvragen/problemen)  10% tot 15 % volgt na een hindernissenparcours (gedragsproblemen)  6 tot 7 % kampt met ernstige gedragsstoornissen

2

Ouders maken het verschil Onderzoek toont aan: “Voor de meeste kinderen is het gezin nog steeds hun nest. Ouders en opvoeding oefenen nog steeds de belangrijkste invloed uit op het (toekomstig) gedrag van jongeren”

Opvoedingsproblemen, gedragsproblemen, gedragsstoornissen

opvoedingsproblemen

gedragsproblemen

gedragsstoornissen

3

MEER PROBLEMEN MET KINDEREN ? VROEGER

NU

 grote gezinnen  leren moet niet  meer waarden

 minder kinderen  bewuste opvoeding  onzekerheid, instabiel

(ouderlijk gezag)  geen twijfel  meer autoriteiten  meer sociale steun controle

gezin  ouders weten meer  spanningsveld: schoolgezin  opvoeden is privé

Opvoeden  Fout  ouders kneden het kind en

zijn verantwoordelijk voor het resultaat (schuldmodel)  Juist:  opvoeding wordt in sterke

mate mee bepaald door het kind, gezinskenmerken en opvoederskenmerken. (interactioneel model)

4

OPVOEDEN IS COMPLEX GEZIN

KIND

- relatie ouders/hiërarchie

- temperament - intellectueel

- gezinsklimaat

- emotioneel

- gezinsdynamiek

- eigen identiteit

- individuele leden

OPVOEDINGSVRAAG

OPVOEDINGSCONTEXT

- beschikbaarheid/betrokkenheid - visie op opvoeden

OUDERS

- eigen opvoeding - draagkracht OPVOEDINGSAANBOD

Kenmerken Puberteit  Lichamelijke ontwikkeling  Seksualiteitsontwikkeling  Gedrags- en

stemmingsschommelingen  Experimenteergedrag op weg naar zelfstandigheid  Evenwicht groep-individu  Revolte

5

Lastpakken? Aristoteles ( 384 v. C.) : “de jeugd is opvliegend en tegendraads, ze tiranniseren hun opvoeders en leermeesters”, “de jeugd van tegenwoordig houdt van luxe, heeft slechte manieren en veracht alle gezag” Herder in Shakespeare’s The Winter’s Tale: “de jeugdperiode kan beter overgeslagen worden”, “sliepen ze er maar doorheen”

Of nog … “Het is een geruststellend idee voor ouders dat er een einde zal komen aan het pubergedrag. Omgekeerd moet het een ondraaglijk idee voor sommige leraren zijn dat voor iedere puber die zich gaat gedragen en die ze afleveren aan de maatschappij, er een verse jonge puber de school binnenkomt. Voor hen houdt het nooit op.” Uit : “Wij zijn ons brein. Van baarmoeder tot Alzheimer” Dick Swaab 2010

6

Puber en ouders : specifieke taken  Puber moet een nieuw lichaam

 Ouder moet beschikbaar zijn

aanpassen 

 Puber moet zelfbeeld en

identiteit ontwikkelen  Puber moet relationele



vaardigheden ontwikkelen  Puber moet leren dansen op

evenwicht tussen groep en individu



 Puber moet seksualiteit een



plaats geven

maar niet nadrukkelijk moeien Ouder moet aanvaarden dat hij/zij tijdelijk in de koelkast moet Ouders moeten mee evolueren in grensstelling (gezinsdynamiek) Ouders moeten leren onderhandelen Ouders moeten leren incasseren en niet op alle slakken zout leggen

De juiste dosis

Grenzen: -Grenzen nodig? -Duidelijk en consequent

Autonomie jongere

Puberteit

Controle en ouderlijk gezag

-Opnieuw en opnieuw -Relativeren en humor -Vertrouwen

7

Opletten met …  Ouders stellen te veel, te hoge en niet leeftijdsadequate  

 

eisen. Ouders stellen terechte eisen en regels maar zijn niet in staat van ze doen na te leven. Ouders beschikken over te weinig onderhandelingstechniek, er is te weinig onderhandelingsruimte. Men spreekt te weinig ‘met’ elkaar, men luistert niet naar mekaar. Ouders zien te weinig mogelijkheden om te sanctioneren. Zowel positief (belonen) als negatief (straffen).

“Father and daughter” … Trust your intuition ( P.S.)” If you leap awake in the mirror of a bad dream And for a fraction of a second you can't remember where you are Just open your window and follow your memory upstream To the meadow in the mountain where we counted every falling star I believe a light that shines on you will shine on you forever And though I can't guarantee there's nothing scary hiding under your bed I'm gonna stand guard like a postcard of a Golden Retriever And never leave 'til I leave you with a sweet dream in your head [Chorus:] I'm gonna watch you shine Gonna watch you grow Gonna paint a sign So you'll always know As long as one and one is two There could never be a father Who loved his daughter more than I love you Trust your intuition It's just like goin' fishin' You cast your line and hope you get a bite But you don't need to waste your time Worryin' about the market place Try to help the human race Struggling to survive its harshest night

8

“Father and daughter” … Trust your intuition ( P.S.)” If you leap awake in the mirror of a bad dream And for a fraction of a second you can't remember where you are Just open your window and follow your memory upstream To the meadow in the mountain where we counted every falling star I believe a light that shines on you will shine on you forever And though I can't guarantee there's nothing scary hiding under your bed I'm gonna stand guard like a postcard of a Golden Retriever And never leave 'til I leave you with a sweet dream in your head [Chorus:] I'm gonna watch you shine Gonna watch you grow Gonna paint a sign So you'll always know As long as one and one is two There could never be a father Who loved his daughter more than I love you Trust your intuition It's just like goin' fishin' You cast your line and hope you get a bite But you don't need to waste your time Worryin' about the market place Try to help the human race Struggling to survive its harshest night

WANNEER HULP ZOEKEN ?  Probleemgedrag duurt al een hele tijd  Gedrag komt frequent voor  Gedrag past niet bij de leeftijd  Gedrag komt voor bij verschillende personen en in

verschillende situaties  Plotse wijzigingen in gedrag  Meerdere problemen samen  Vreemd gedrag

9

HOE

HELPEN?

 Meersporenaanpak : Ouders – jongere - derden  Niet alleen kindere/jongere ‘behandelen’ maar

ook gezinsaanpak  Zorgvuldige verkenning van het probleem i.p.v.

“witte konijnen toveren”

 Meerdere overlegmomenten  Een diagnose alléén lost niets op  Tijd nodig  Samen aan de eindmeet

Om af te sluiten…

10