Als je last hebt van Trichotillomanie, oftewel het dwangmatig uittrekken van je haar, denk je wellicht al snel dat er wat mis met je is. Maar is dat nu werkelijk zo? In dit Ebook staan we stil bij de volgende onderwerpen: • • • • • • • • •
Hoe kan het nou toch dat ik mijn haar tegen mijn wil uit blijf trekken? Vol verbazing wanneer je voor het eerst hoort van Trichotillomanie Trichotillomanie, eigenlijk bestaat het niet Wat is Trichotillomanie nu eigenlijk en hoe komt men aan de naam? Trichotillomanie al in 1889 benoemd Is er iets mis met mij als ik dwangmatig mijn haren uittrek? Waarom kunnen we als mens deze vorm van gedrag ontwikkelen? De eerste belangrijke stap om dit gedrag te leren overwinnen Zelf praktisch aan de slag
Hoe kan het nou toch dat ik mijn haar tegen mijn wil uit blijf trekken? Een onderwerp wat bij bijna iedereen speelt die bij ons aanklopt voor ondersteuning is te weten of er iets mis met ze is. Want hoe kan het nou dat je iets doet wat je bewust niet lijkt te willen je toch blijft doen? Daarom leeft bij veel mensen die last hebben van Trichotillomanie, oftewel het dwangmatig uittrekken van haar, de perceptie dat er dan iets mis met ze moet zijn. Maar is dat nu werkelijk zo? Of is hier sprake van een vaak zelf gecreëerde mythe? Vaak doordat je hier in isolement wat aan probeert te doen en vanwege gebrek aan informatie en kennis in de maatschappij. Gebrek aan kennis over dit onderwerp in het bijzonder en meer specifiek hoe we als mens in staat zijn gedrag automatisch aan te leren.
Vol verbazing wanneer je voor het eerst hoort van Trichotillomanie Trichotillomanie, of soms ook wel aangeduid met gewoon Trich of TTM, is iets waar de meeste mensen nog niet vaak van gehoord hebben wanneer ze er voor
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
2
het eerst mee geconfronteerd worden. Dat is niet zo heel verwonderlijk, omdat bijna iedereen die bij ons aanklopt voor ondersteuning zich schaamt voor deze vorm van gedrag en het vaak maar met een beperkt aantal mensen deelt. En dat informeren van anderen gebeurt vaak pas wanneer men op eigen kracht tevergeefs geprobeerd heeft er van af te komen. Dus is het niet zo verwonderlijk dat we er weinig over horen in de maatschappij en zijn we vaak verbaasd wanneer het woord voor het eerst ter sprake komt. ´Trichowat?´ is een vaak gehoorde opmerking van verbazing voor zowel de persoon die ontdekt dat er een naam is voor zijn of haar vorm van dwangmatig haar uittrekken of voor de directe omgeving!
Trichotillomanie, eigenlijk bestaat het niet Laten we eerst eens erkennen dat Trichotillomanie feitelijk niet bestaat. Het is slechts een naam die we maatschappelijk gegeven hebben aan een bepaalde vorm van gedrag. Dat is ook vaak het eerste wat we mensen vertellen zodra ze onze coaching praktijk betreden. “Dat je nooit Trichotillomanie kunt hebben, maar dat je je op een bepaalde manier gedraagt en je graag meer controle wil hebben om je anders te leren gedragen met betere resultaten. Want als het bestaat, geef het dan aan ons, dan gooien we het door het raam naar buiten en ben jij er mooi van af!” Waarna de eerste lach op het gezicht verschijnt! En lachen is goed, want dan maken we stoffen aan in ons lichaam die ons als mens in onze kracht zetten en creëren we een belangrijke basis voor een persoonlijke groeisprong.
Wat is Trichotillomanie nu eigenlijk en hoe komt men aan de naam? Maar wat is Trichotillomanie nu eigenlijk, of beter gezegd, wat doet een persoon nu feitelijk die last heeft van een dergelijke vorm van gedrag? Trichotillomanie is een vorm van gedrag waarbij de persoon in kwestie regelmatig haar van zijn lichaam uittrekt en daarvoor geen keuze lijkt te hebben. Dat uittrekken kan zowel bewust plaats vinden of onbewust. In het eerste geval is de persoon in kwestie zich bewust op het moment dat hij of zij het haar uittrekt, in het tweede geval niet. Vaak verkeert men daarbij in een soort van ‘trance’ (kan zowel overdag of tijdens het slapen) en realiseert men zich vaak
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
3
achteraf dat men het weer gedaan heeft. Bijvoorbeeld door het zien van de haren die er uitgetrokken zijn, of doordat men er door anderen in de directe omgeving op wordt geattendeerd. Haren kunnen daarbij uitgetrokken worden op de hoofdhuid, bij de wimpers, de wenkbrauwen, of iedere andere plek op het lichaam waar zich maar haar bevind. Nadat de persoon het haar heeft uitgetrokken kan het zijn dat hij of zij het haar nader onderzoekt, er mee speelt of soms ook opeet. Het op lange termijn opeten van haren (ook wel Trichophagia genoemd) kan daarbij haarballen (ook wel Trichobezoars genoemd) in de maag of dunne darm veroorzaken die in extreme gevallen operatief verwijderd dienen te worden.
Trichotillomanie al in 1889 benoemd Trichotillomanie bestaat al heel lang en werd in 1889 voor het eerst benoemd door een Franse dermatoloog genaamd François Hallopeau. Het woord is opgebouwd uit de Griekse woorden voor ‘haar’ (tricho) en ‘trekken’ (tillo). Het woord ‘manie’ tenslotte wordt gedefinieerd als een excessieve en intensieve interesse of enthousiasme voor iets. In veel gevallen vinden we het vaak fantastisch als iemand een manie voor iets heeft. Soms noemen we dat een grote vorm van passie. In het Duits heeft men daar zelfs de mooie naam ‘Begeisterung’ voor, wat vaak een zeer positieve associatie heeft. Net als het woord ‘passioneel’ in het Nederlands. En de grondlegger van ‘succes management’ - Napoleon Hill - ontdekte al dat één van de opmerkelijke eigenschappen van winnaars bestaat uit het kunnen ontwikkelen van een brandend verlangen naar iets. Iets heel graag willen, een manie voor iets hebben. Dus als je je herkent in dit gedrag van het dwangmatig uittrekken van je haar heb je klaarblijkelijk een talent dat je enorm kan dienen in je leven, maar waarvan je wellicht nog niet geleerd hebt hoe je dat effectiever kunt inzetten.
Is er iets mis met mij als ik dwangmatig mijn haren uittrek? Zodra mensen voor het eerst ontdekken dat ze dwangmatig hun haren uittrekken en daar zonder succes op eigen kracht mee willen stoppen, ontstaat vaak innerlijke frustratie en schaamte. Zeker ook wanneer mensen uit de directe
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
4
omgeving (met alle goede bedoelingen) ze maar blijven adviseren om er toch vooral gewoon mee te stoppen. En als je dat zelf ook graag wilt en het lukt maar niet, dan ontstaat natuurlijk al snel de volgende vraag bij jezelf en je omgeving, waarom? Waarom doe je het en waarom blijf je dit gedrag nu toch doen als je dat zelf niet meer wilt? Is er dan iets mis met je? Het antwoord op die vraag is overduidelijk nee! Je bent hartstikke goed, maar hebt gewoon een vorm van automatisch gedrag aangeleerd waartoe we allemaal in staat zijn als mens. Voor de mensen achter Beter Worden is Trichotillomanie niets anders dan het leren overwinnen van andere vormen van dwangmatig gedrag die wellicht maatschappelijk meer bekend zijn en geaccepteerd. Denk bv aan nagelbijten of roken. Veel mensen die hier last van hebben willen het vaak niet, maar doen het vaak wel ondanks dat ze zich voornemen er mee te stoppen. En wanneer je zegt dat je rookt begrijpt iedereen wat je bedoelt, maar als je zegt dat je je haren dwangmatig uit je hoofd trekt omdat je last hebt van Trichotillomanie, kijkt menigeen je vol verbazing aan alsof je van Mars komt en last hebt van één of andere gekke ziekte.
Waarom kunnen we als mens deze vorm van gedrag ontwikkelen? Het bijzondere is dat we als mens allemaal vormen van automatisch gedrag kunnen ontwikkelen en dat ook doen. Onze hersenen dienen ons hiermee om normaal te kunnen functioneren in de maatschappij, zonder continue bewust over alles na te hoeven denken. Anders zouden we werkelijk helemaal gek worden. Voor het aanleren van automatische processen in ons gedrag gaan we daarbij door een viertal fasen om nieuw gedrag op een automatische manier aan te leren. Neem het voorbeeld toen je voor het eerst leerde fietsen. In het begin had je wellicht nog nooit van fietsen gehoord en was de behoefte daar ook niet naar. Je was feitelijk onbewust onbekwaam. Maar toen zag je wellicht iemand fietsen of werd je aangemoedigd door je ouders om het te leren. Je ging op je driewielertje zitten onder de aanmoediging van vader, moeder, broer, zus of wie dan ook en ontdekte plots dat het feitelijk helemaal niet zo gemakkelijk was. Wellicht viel je zelfs van je fietsje en ontdekte je dat je op dit moment nog niet bij machte was om goed te fietsen. Maar dat wist je nu. Met andere woorden, je was bewust onbekwaam in datgene wat je graag wilde doen.
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
5
Maar je zette door, de zijwieltjes werden op een dag verwijderd en voor je het wist liet vader of moeder los en fietste je zelfstandig je eerste meters. Totdat je ontdekte dat niemand je fiets meer vasthield en je alsnog viel. Je had het niveau bereikt van bewust bekwaam. Want je diende je nog erg te concentreren op het fietsen, anders viel je zo af en toe nog. Maar ook die fase overwon je door veel te fietsen en veel te oefenen. Je leerde wellicht zonder handen te fietsen, te gaan staan op de pedalen en wie weet zelfs achterstevoren op je fiets te gaan zitten. En zo bereikte je het punt dat je feitelijk allerlei andere dingen kon doen terwijl je fietste. Zoals op latere leeftijd wellicht bellen en fietsen tegelijk, en ondertussen iemand nog begroeten die je kende en passeerde. En dat fietsen was een soort van automatisme geworden. Je was er goed in geworden. Het ging eigenlijk helemaal vanzelf, zonder dat je er nog bewust over na hoefde te denken. Met andere woorden, je had het hoogst haalbare niveau bereikt en was nu onbewust bekwaam geworden. En op dit niveau diende dat automatische gedrag je, zodat je meerdere dingen tegelijkertijd kon doen en effectiever werd voor jezelf. Nog beter kon functioneren dan in de vorige fasen en je had (wellicht onbewust) ontdekt hoe we als mens in staat zijn automatische processen in gedrag tot stand te brengen. Het proces en de fasen waar we doorheen gaan als we leren fietsen is wellicht iets dat we allemaal erkennen en onderkennen als heel vanzelfsprekend. Maar stel nu dat zodra je bij fase vier aankomt je ineens een bijzondere fiets krijgt. Een fiets die als je naar links stuurt naar rechts gaat en als je naar rechts stuurt naar links. In een bepaald pretpark in Nederland hebben ze letterlijk dergelijke fietsen, dus misschien heb je dit al eens meegemaakt of kun je je er iets bij voorstellen wat er dan gaat gebeuren. Hoe goed zou het fietsen dan nog gaan denk je? Zou je overal naartoe kunnen fietsen zonder te vallen of ergens tegen aan te rijden? Zou je nog zonder handen kunnen rijden zoals jij dat wilt? Of zou je je aangeleerde gedrag weer af moeten leren? Zou je automatische manier van handelen, die je eerst nog zo diende, je feitelijk in de weg zitten? Dat laatste is natuurlijk het geval! En het bijzondere is dat we als mens allemaal automatische processen kunnen aanleren die zich maar blijven herhalen met de juiste impulsen van binnen of van buiten, zonder dat we daar bewust over na hoeven te denken. We conditioneren ons zelf als het ware om steeds effectiever te worden in ons gedrag wanneer we door de vier leerfasen heengaan, wat in veel gevallen de kwaliteit van ons leven ten goede komt.
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
6
Maar in het voorbeeld van het plots dienen te fietsen op een nieuwe en bijzondere fiets is het tegenovergestelde het geval. Wat eerst zinvol was en een doel diende zit plotseling in de weg, namelijk oude automatisch aangeleerde gedragsprocessen. Zo is het feitelijk ook met Trichotillomanie. Toen je voor het eerst een haar uittrok had dat wellicht een positieve intentie voor je. Iets waar je je wellicht wel of niet bewust van was. Wellicht voelde je bijvoorbeeld spanning op dat moment in je leven en gaf het uittrekken van die haar een soort van rust voor je. Of wellicht vroeg je je af hoe het zou zijn een haar uit te trekken, zonder te begrijpen waarom die vraag bij je opkwam, en probeerde je het gewoon eens. Eentje maar. En wellicht gaf dat best een lekker gevoel, iets waar je behoefte aan had op dat moment, zonder dat daar nou direct een logische verklaring voor leek te bestaan. En voor je het wist had je het wellicht nog een aantal keren gedaan en gaf het je iedere keer klaarblijkelijk toch iets wat je op dat moment nodig had. Iets wat je al dan niet begreep. Maar iets in jou deed je dit toch iedere keer weer doen. Het voorzag dus in een behoefte en vermoedelijk kende datgene in jou slechts één manier om in die behoefte te voorzien. Zie het als dat iets in jou dat dorst had en iedere keer wanneer het dorst had je dit gedrag liet doen, waardoor de dorst telkens weer gelest werd. Eigenlijk niet anders dan iemand die rookt. Want iemand die rookt krijgt op de een of andere manier toch een bepaalde voldoening van dat roken. Bv iets simpels als ontspanning. En bij voldoende herhaling van dat roken en het krijgen van ontspanning kan zo´n vorm van gedrag een automatisme worden waar op een gegeven moment plots moeilijk van af te komen is. Zeker omdat de invulling van de behoefte zo makkelijk en direct is, namelijk op het moment van roken, of bij Trichotillomanie, op het moment van het uittrekken van de haar. Zowel de dwangmatige roker als de dwangmatige haar uittrekker zullen tegen zichzelf vaak genoeg gezegd hebben dat ze het ongewenste gedrag niet langer willen doen. En zijn dan vaak toch weer bezweken wanneer het verlangen van binnen voor datgene wat het gedrag geeft maar groot genoeg is. Of je je nu bewust bent van dit proces of niet. Dus wanneer we roken maatschappelijk accepteren als een normale vorm van gedrag waar we allemaal een dwangmatigheid voor kunnen ontwikkelen als we dat maar vaak genoeg doen, dan is Tirchotillamanie feitelijk niets anders. En bijvoorbeeld precies hetzelfde als iemand die ooit zijn eerste kopje koffie met afschuw probeerde omdat zijn ouders dit dronken en nu dagelijks even zijn of haar ‘shot’ cafeïne nodig heeft.
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
7
Wat je je dus dient te realiseren als je last hebt van Trichotillomanie is dat we allemaal als mens automatisme in ons gedrag kunnen ontwikkelen als we dingen maar lang genoeg blijven herhalen. En wanneer het verlangen groot wordt de drang om daar naar te handelen een stimulerende werking kan hebben om er gehoor aan te geven. Net als iemand die steeds meer dorst begint te krijgen en een fles water naast zich heeft staan, op een bepaald moment niet langer de drang om te drinken van dat water kan weerstaan. En wanneer we eenmaal onbewust bekwaam zijn geworden in een bepaalde vorm van gedrag het soms heel moeilijk kan zijn je gedrag bij te sturen als je tot het inzicht komt dat het je niet langer dient voor de kwaliteit van je leven. Net zoals het een uitdaging kan zijn om weer te leren fietsen op die bijzondere fiets van hiervoor, nadat je jarenlang geleerd hebt te rijden op een andere fiets. En daarbij maakt het totaal niet uit of je bewust hebt gekozen om een bepaald gedrag aan te leren, zoals bijvoorbeeld het fietsen, of dat de wil tot het aanleren van nieuw gedrag werd afgeroepen op een ander niveau in jou, namelijk op het niveau van je onderbewuste (zie ook ons vorige artikel hierover: hoe snel kun je dwangmatig haar uittrekken overwinnen?). Wat we je dus nu al mee willen geven is dat het feitelijk helemaal niet belangrijk is waarom je ooit deze vorm van gedrag bent gaan doen als je wilt leren er van af te komen. Je had ongetwijfeld een goede intentie om een bepaalde behoefte in te vullen, of je je daar nu bewust van was of niet op het moment dat het gedrag begon. En dat het automatisme dat je er mee hebt ontwikkelt om het te blijven doen, ook al wil je dat nu bewust niet langer, alleen maar een bevestiging is van een gezond stel hersenen. Wat niets te maken heeft met inhoud, maar puur met geconditioneerd gedrag dat is ontstaan op een niveau in je waar je wellicht rationeel niets van begrijpt en nu een automatisme is geworden. Dat met de juiste signalen van buiten je of in je toch telkens weer wordt ‘getriggerd’ als ‘de dorst’ maar groot genoeg is of de ‘onzichtbare fles water’ maar lang genoeg om aandacht schreeuwt. Net als de persoon die jaren lang koffie drinkt en gewoon ineens de behoefte voelt om het te drinken. Of de roker die ineens voelt dat het tijd is om te roken. Je bent dus hartstikke normaal als je je herkent in een vorm van dwangmatig uittrekken van haar Trichotillimanie. En ja, sommige vormen van gedrag zijn logischer te begrijpen dan anderen, maar allen dienen een positief doel voor de persoon in kwestie, anders zou hij of zij het namelijk niet doen! En daar zit logica in, toch!
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
8
De eerste belangrijke stap om dit gedrag te leren overwinnen Wellicht begon je gedrag van haar uittrekken onbewust op jonge leeftijd en deerde het je toen niet zo toen je je er bewust van werd. Maar nu je wat ouder bent constateer je wellicht dat je er mee wilt stoppen omdat het belachelijk begint te worden met de manier waarop je je zelf in bochten begint te wringen en de tijd en aandacht die je er mee kwijt bent om er tegen te vechten. Want waar het eigenlijk om gaat als je hier van af wilt komen is te leren hoe je plots met hetzelfde automatisme je stuur naar links kunt draaien, waar je voorheen wellicht jaren lang je stuur naar rechts hebt gedraaid om in het voorbeeld van het fietsen te blijven spreken. En dus werken wij vanuit Beter Worden alleen maar met winnaars, mensen die zich realiseren dat je moet bewegen en iets anders dient te proberen als wat je tot nu toe geprobeerd hebt niet lukt. Want er zijn genoeg mensen die klagen over dingen die ze graag anders zouden willen in hun leven, maar geen actie ondernemen. Die de verantwoordelijkheid voor verandering buiten zichzelf leggen en 1000 en 1 excuses hebben waarom iets wel of niet mogelijk is. En zich dan verbazen waarom anderen zoveel ´geluk´ hebben in het leven. Maar de mensen die bij ons aankloppen en we mogen helpen hier van af te komen waren allen klaar met het eindeloze gevecht met zichzelf en hebben de moed getoond om hiermee voor zichzelf naar buiten te treden. Daar is lef voor nodig en de wil om te veranderen. Omdat je daarmee ten eerste naar jezelf erkent dat je dit niet langer wilt, om vervolgens naar buiten te treden als je hulp nodig hebt in dat proces. Maar ook de wetenschap dat wat je doet feitelijk heel normaal is omdat we allemaal het talent in ons hebben om dwangmatige vormen van gedrag te ontwikkelen die op rationeel – bewust niveau soms niets met logica te maken lijken te hebben, maar wel op de een of andere manier een positief doel dienen voor de persoon in kwestie. Maar zoals Napoleon Hill al had ontdekt, wanneer we iets maar graag genoeg willen en branden van verlangen, dan vinden we vanzelf de weg daar naartoe. En dan blijkt voor ons vanuit Beter Worden iedere keer weer dat we werkelijk schitterende en zeer interessante mensen mogen ontmoeten in ons werk. Mensen die ergens voor gaan en feitelijk alleen wat hulp en ondersteuning nodig hebben om te leren hoe je meer controle kunt leren nemen over je eigen gedrag op een niveau wat we zelden geleerd hebben op school. En dan is de verassing vaak des te groter dat wat we ze leren om af te komen van Trichotillomanie ze later ook net zo makkelijk kan dienen om de kwaliteit van hun leven op andere terreinen in de gewenste richting te sturen. Niet omdat er wat mis is met hoe ze daar nu functioneren, maar omdat ze zich realiseren dat
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
9
verandering aan de buitenkant vaak start met een innerlijke revolutie. Maar belangrijker nog, omdat ze vanaf nu weten dat ze harstikke normaal zijn en de mentale kracht in zich hebben om hun onbewuste geconditioneerde gedrag (wat ze niet langer dient) in positieve zin bij te sturen.
Zelf praktisch aan de slag Wil je zelf ook praktisch aan de slag, dan bevelen we je onderstaande online coachings - en trainingsmodule van harte aan: Je leert hierin het geheim van ieder succesvol transformatieproces toepassen als eerste cruciale stap op weg naar vrijheid van Trichotillomanie. Goed voor zo'n 80 % van ieder succes dat je nastreeft in je leven! Nadere informatie en registratie mogelijkheden tref je aan via onze webshop, bereikbaar via het navigatie menu op www.haaruittrekken.nl, of rechtstreeks via onderstaande link:
http://www.beter-worden.nl/haaruittrekken
Copyright © Beter Worden – Mentale Kracht voor een beter leven! www.haaruittrekken.nl
10