Hivos Jaarrekening 2012

Hivos Jaarrekening 2012

Inhoudsopgave 1. Financieel directieverslag 2. Balans per 31 december 2012 3. Rekening van baten en lasten 2012 4. Kasstroomoverzicht 2012 5. Grondslagen 6. Toelichting op de balans per 31 december 2012 7. Overzicht van de programmafondsen 2012 8. Toelichting op de lastenverdeling 2012 9. Toelichting op de resultaten 2012 10. Bezoldiging directie Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

4 6 8 10 11 14 18 21 22 25 26

4

Hivos jaarrekening 2012

1. Financieel directieverslag Financieel mag 2012 als redelijk positief gekenschetst

verlies draait wijst op een structureel probleem. Internatio-

worden. Eiste in 2011 de combinatie van bezuinigingen en

nale donoren zijn niet altijd genegen om bij te dragen aan

start van twee nieuwe regiokantoren nog haar tol, in 2012

“overhead”, hoewel ze wel profiteren van de opgebouwde

waren de gevolgen daarvan volledig verwerkt en kon de

kennis en kunde van Hivos (of andere organisaties). Voor

aandacht uitgaan naar het ontwikkelen van nieuwe initia-

Hivos ligt dat nog iets gecompliceerder omdat wij lokale

tieven. Ook werden nieuwe vormen van samenwerking

structuren voor projectuitvoering moeten opzetten, waarvan

onderzocht, bijvoorbeeld met het bedrijfsleven. Mede

de kosten dikwijls eveneens als overhead worden gezien.

daardoor was Hivos succesvol in fondswerving bij institutionele donoren. Meer dan de helft (53 procent) van onze

In het bedrijfsplan Burgers aan Zet (2011-2015) is de

omzet was afkomstig van andere bronnen dan het MFS,

doelstelling vastgelegd om het vrij besteedbare vermogen

ruimschoots meer dan de doelstelling voor 2012 in het

te vergroten, totdat dit 60 procent van de operationele

bedrijfsplan 2011-2015. Zeker zo belangrijk, zo niet

kosten zou bedragen. Na het tweede achtereenvolgende

belangrijker, is het feit dat de fondsen afkomstig waren van

jaar waarin een verlies geboekt, is zeer de vraag of deze

een groot aantal verschillende donoren en bestemd voor

doelstelling gehaald zal worden. Hivos heeft ervoor

verschillende regio’s en programma’s. Diversificatie van

gekozen om het vermogen niet meer alleen aan te houden

inkomsten is allereerst van belang voor risicospreiding,

(en voor zover mogelijk op te bouwen) ten behoeve van

maar het mag ook opgevat worden als een teken van brede

een eventuele financiering van een sociaal plan, maar het

waardering voor Hivos. We hebben 2012 afgesloten met

juist in te zetten voor versterking van de positie op de

een klein verlies van € 6.100, ruim onder het begrote

internationale markt om daarmee de financiële duurzaam-

verlies van € 200.000.

heid van de organisatie te ondersteunen. Dat gebeurt door extra geld in te zetten voor programmaontwikkeling, ook

De totale inkomsten in 2012 bedroegen 115,8 miljoen

als daar nog geen concrete financier voor gevonden is.

euro, tegenover 99,7 miljoen in 2011. Na een aarzelende

Daarmee blijft het initiatief meer bij Hivos zelf en zijn wij

start in 2011, vooral vanwege de bezuinigingen, zijn de

beter in staat de ruimte die donoren bieden voor een eigen

door MFS-2 gefinancierde programma’s en projecten in

invulling ook daadwerkelijk te benutten.

2012 volgens plan uitgevoerd. Dit resulteerde in een beduidend hoger volume aan nieuwe committeringen voor

De reserves hebben enkele veranderingen laten zien. De

partners en nieuwe initiatieven. Naast MFS-2 was de groot-

reserve voor programmamanagement nam af met 416

ste subsidie in 2012 afkomstig van de Nederlandse ambas-

duizend euro. Deze reserve is gerelateerd aan bestaande

sade in Bolivia, voor het vervolg van het genderfonds dat

verplichtingen aan partners en projecten en is geoormerkt

Hivos daar beheert. Hivos kreeg hiervoor een subsidie van

voor het beheer van deze verplichtingen. Hivos heeft in

bijna 9 miljoen euro voor nog eens 4 jaar. Ook verschei-

2012 de berekeningswijze herzien op basis waarvan deze

dene andere grote fondsen, zoals het Tanzania Media Fund,

reserve gevuld wordt. De huidige systematiek is een betere

werden verlengd. Hivos beschouwt dat als een teken dat

weerspiegeling van het ritme van de projectcyclus en het

onze donoren de kwaliteit en effectiviteit van onze pro-

programmabeheer en houdt rekening met het feit dat de

gramma’s waarderen.

hoogte van de MFS-subsidie jaarlijks herzien kan worden door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Resultaat en reserves

De programmafondsen namen in omvang toe. In het licht

Per saldo is in 2012 een positief resultaat vóór bestemming

van de verwachte sterke afname van programmamiddelen

gerealiseerd van 1,7 miljoen euro. Dit is inclusief een

na 2015 heeft Hivos besloten om niet-geoormerkte fondsen

tekort van € 6.100 op de dekking voor de operationele

te reserveren. Deze zullen vanaf 2016 gebruikt worden om

kosten. Dit tekort is ten laste gebracht van de bestemmings-

projecten te financieren waarvoor geen donoren te vinden

reserve bedrijfsvoering. Zoals al eerder aangegeven was dit

zijn, maar die wel zeer waardevol voor de verwezenlijking

verlies duidelijk lager dan waarmee wij in de begroting

van Hivos’ doelstellingen zijn. Tot en met 2015 kunnen die

rekening hielden, vooral dankzij de succesvolle fondsen-

projecten nog met MFS-subsidie gefinancierd worden.

werving op de internationale markt. Ook al is dat op

Hivos kiest voor een terughoudend beleggingsbeleid

zichzelf zonder meer positief, het feit dat Hivos nog met

en heeft geen beleggingen, met uitzondering van een

5


participatie in Triodos Bank, in het kader van de financie-

Hivos zal kritisch blijven kijken naar haar operationele

ring van HTF en daarmee van de doelstelling van Hivos.

kosten en alle mogelijkheden benutten om deze terug te dringen. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat de diversifi-

Risico’s

catie van donoren, met ieder hun eigen vragen en eisen,

Hoewel Hivos zeker succesvol is geweest in het verbreden

ook een kostenopdrijvend effect heeft.

van de financieringsbasis en daarmee de afhankelijkheid van MFS sterk heeft teruggebracht, blijft het feit dat het MFS nog

Eén van Hivos’ belangrijkste bezittingen is haar goede naam

steeds verantwoordelijk is voor circa 50% van de inkomsten.

en reputatie. Een beschadigde reputatie als gevolg van fraude

Het is dan ook niet vreemd dat de belangrijkste risico’s

of corruptie is dan ook een van de grootste risico’s. Hivos

verband houden met deze afhankelijkheid. De Nederlandse

kent een lange traditie van steekproefsgewijs georganiseerde

regering heeft besloten om met ingang van 2016 één miljard

financiële inspecties van partners. De intensiteit van het

euro te bezuinigen op de begroting voor ontwikkelingssa-

inspectieprogramma zal toenemen – niet omdat uit de

menwerking. Hoewel nog niet bekend is of en in welke mate

praktijk blijkt dat het risico op fraude is toegenomen, maar

het MFS geraakt zal worden door de bezuinigingen, moeten

omdat we problemen op dit vlak liever voorkomen dan

we wel sterk rekening houden met de mogelijkheid dat onze

genezen. De interne controles op de regio- en landenkanto-

inkomsten uit MFS in 2014 en 2015 lager dan verwacht

ren zullen op hetzelfde hoge niveau gehandhaafd blijven.

zullen zijn. Mochten er inderdaad nieuwe bezuinigingen op MFS komen, dan zal Hivos waarschijnlijk niet alleen in de

Toekomst

eigen kosten moeten snijden, maar zullen ook programma’s

De uitdagingen voor de toekomst zijn, zeker in financiële

voor partners getroffen worden. Net als in het geval van de

termen, duidelijk: mogelijke bezuinigingen op MFS-2 op de

bezuinigingen in 2011 zullen we dan niet de kaasschaaf

korte termijn, geen vervolg op MFS-2 na 2015 en een

hanteren maar duidelijke keuzes maken, zoals stopzetting van

blijvende druk op ons vermogen om voldoende dekking

programma’s in één of meer landen of terugtrekking van

voor onze operationele kosten te garanderen van onze

bepaalde beleidsterreinen. Een groter risico ligt in het feit dat

internationale donoren. Dit zijn geen futiele uitdagingen en

MFS-2 geen vervolg zal krijgen na 2015. Hivos is zich al in

zeker het feit dat MFS-2 als zodanig niet door een vergelijk-

2011 op dat scenario gaan voorbereiden. In december 2012

bare regeling opgevolgd zal worden, zal stevige gevolgen

werd het resultaat van die strategische heroriëntatie aan de

hebben voor Hivos. We zijn ervan overtuigd dat we voor

Raad van Toezicht gepresenteerd. Deze kon zich vinden in de

de nabije toekomst – 2013 en 2014 – goed in staat zijn om

belangrijkste uitgangspunten en argumentatie, maar wilde

de uitdagingen het hoofd te bieden. Er zijn tenslotte veel

een gedetailleerdere uitwerking van de financiële onderbou-

kansen op de terreinen waarop we veel kennis en ervaring

wing van het plan. Deze zal in april 2013 gepresenteerd

hebben en waarvoor we over een uitstekend track record

worden aan de Raad van Toezicht.

beschikken – transparency & accountability; gender, mensenrechten en democratisering; duurzame landbouw

De internationale markt voor institutionele fondsen is zeer

en innovatieve rurale financiering – en we werken graag

concurrerend. In de afgelopen jaren is Hivos relatief succesvol

samen met verschillende actoren, zoals het bedrijfsleven

geweest op die markt, maar er is geen garantie dat dat ook zo

en kennisinstituten. Voor wat betreft de iets verdere

blijft. We zijn er echter van overtuigd dat wij, door te blijven

toekomst – vanaf 2016– zijn we een veelbelovende nieuwe

investeren in de ontwikkeling van nieuwe programma’s,

strategie aan het ontwikkelen, die voortborduurt op onze

bijvoorbeeld op het terrein van transparency & accountability,

huidige sterkte punten en de snel veranderende context

verbetering van de positie van vrouwen en meisjes, bevorde-

van ontwikkelingssamenwerking verdisconteert.

ring van ruraal ondernemerschap of duurzame energie, maar

De komende jaren zullen gebruikt worden om die strategie

ook door onze kennis steeds verder te verdiepen over welke

te gaan implementeren. Alles bij elkaar genomen kijken

aanpak werkt in een bepaalde context, donoren kunnen

wij dan ook met vertrouwen naar de toekomst. Zonder

blijven betrekken bij onze programma’s. Wij beschouwen

de soms moeilijke realiteit te ontkennen, kijken wij bij

onze lokale aanwezigheid en geworteldheid als een van onze

voorkeur naar de kansen en mogelijkheden die er zijn, in

belangrijkste pluspunten.

plaats van ons blind te staren op de bedreigingen, en dat

De opening van twee nieuwe regiokantoren in 2011 heeft

zullen we ook blijven doen.

daar zonder meer aan bijgedragen. De opening van een nieuw regiokantoor in het Midden-Oosten wordt op dit moment

Den Haag, april 2013

niet als een realistische optie gezien; wel zullen wij in 2013

Manuela Monteiro, algemeen directeur

een liaison-kantoor in Beiroet openen om ons werk in het

Ben Witjes, directeur programma’s en projecten

Midden-Oosten en Noord-Afrika beter te kunnen uitvoeren.

6


2. Balans per 31 december 2012 na bestemming resultaat bedragen in duizenden euro’s

Activa Ref.*

31-12-2012

31-12-2011

Immateriële vaste activa Software t.b.v. bedrijfsvoering

926

1.072 926

Immateriële vaste activa 1)

1.072

Materiële vaste activa Gebouwen t.b.v. bedrijfsvoering

610

503

Inventaris t.b.v. bedrijfsvoering

348

297

Auto’s t.b.v. bedrijfsvoering

21

26

Gebouwen t.b.v. doelstelling

49

50

1.028

Materiële vaste activa 2)

876

Financiële vaste activa Gereserveerde kasmiddelen

19.493

Participaties / achtergestelde leningen

19.273

3.000

3.000

22.493

Financiële vaste activa 3)

22.273

Vorderingen en overlopende activa Vorderingen subsidies Overheid, medefinanciering

54.612

25.958

EU-fondsen

5.839

6.155

Overige fondsen

6.539

31.931

4)

66.990

64.044

5)

6.415

4.390

Vorderingen en overlopende activa

73.405

68.434

34.840

37.763

132.692

130.418

Overlopende activa

Liquide middelen: Kas en banken

6)

Totaal

* Ref. 1) t/m 6) Nader gespecificeerd in hoofdstuk 6: toelichting op de balans

7


2. Balans per 31 december 2012 na bestemming resultaat bedragen in duizenden euro’s

Passiva

Ref.•

31-12-2012

31-12-2011

Reserves en fondsen Reserves Bestemmingsreserve bedrijfsvoering

2.795

2.611

Bestemmingsreserve programmamanagement

4.029

4.461

Bestemmingsreserve omrekeningsverschillen

24

185 6.848

7)

7.257

Fondsen Bestemmingsfonds progr. Particuliere fondsen

2.322

1.308

Bestemmingsfonds progr. Riek Stienstra Fonds

0

27

Bestemmingsfonds progr. Jaap Hekkelman

0

Bestemmingsfonds progr. Nat.Postcode Loterij

669

Bestemmingsfonds progr. Stop Aids Now! Bestemmingsfonds progr. Refunds + Interest Bestemmingsfonds progr. Valutawaardering

120

73

200

3.120

3.152

1.337

596

8)

7.521

5.403

Reserves en fondsen

14.369

12.660

Langlopende schulden Algemeen leningenfonds o/g

84

Deelname Noord-Zuid Plan (Afgegeven) borgstellingen

85

718

722

22.398

22.398 23.200

23.205

Projectverplichtingen langlopend Overheid. medefinanciering

17.955

EU-projecten Overige projecten

16.722

635

5.678

1.630

38.717

Langlopende schulden 9)

20.220

61.117

43.420

84.322

Kortlopende schulden Projectverplichtingen kortlopend Overheid, medefinanciering

46.123

9.219

3.810

1.979

EU-projecten Overige projecten

16.845

Te betalen belastingen en pensioenpremies Overlopende passiva Kortlopende schulden 10)

Totaal * Ref. 7) t/m 10) Nader gespecificeerd in hoofdstuk 6: toelichting op de balans

17.397 66.778

28.595

0

168

8.125

4.673

74.903

33.436

132.692

130.418

8


3. Rekening van baten en lasten 2012 bedragen in duizenden euro’s

Baten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

Begroting 2013

1.219

1.250

1.048

1.500

Baten uit eigen fondsenwerving Donaties en giften Nalatenschappen Klimaatfonds CO2 compensatie Baten uit eigen fondsenwerving A

70

169

510

299

1.799

1.250

1.516

1.500

Baten uit acties derden

15.118

7.250

5.866

5.000

Subsidies van overheden

97.100

83.910

91.043

82.956

waarvan MFS-2 subsidie alliantiepartners

3.605

Overige baten Som der baten

B

3.605

3.410

3.505

1.810

800

1.243

1.100

115.827

93.210

99.668

90.556

9


3. Rekening van baten en lasten 2012 bedragen in duizenden euro’s

Lasten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

Besteed aan doelstellingen / Programma’s (nieuwe verplichtingen) Green Entrepreneurship

28.235

33.000

30.869

22.380

Rights & Citizenship

42.869

32.000

46.531

30.785

Expression & Engagement

28.318

19.970

8.189

24.591

Action for Change

6.701

2.000

4.664

5.050

MFS2 programma’s alliantiepartners

3.605

3.605

3.410

3.505

Totaal besteed aan doelstellingen

Begroting 2013

109.729

90.575

93.663

86.311

kosten besteed doel in % van som der baten (= C / B)

94.7%

97.2%

94.0%

95.3%

kosten besteed doel in % van som der lasten (= C / F)

96.2%

97.0%

96.2%

95.7%

367

272

313

300

20.4%

21.8%

20.6%

20.0%

C

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving

D

Eigen fondsenwerving: kosten in % van baten uit eigen fondsenwerving (= D / A) Kosten acties derden

293

114

99

100

Kosten verkrijging subsidies overheden

1.883

749

1.513

1.670

Totaal werving baten

2.543

1.135

1.925

2.070

1.846

1.700

1.782

1.825

1.6%

1.8%

1.8%

2.0%

114.118

93.410

97.370

90.206

1.709

-200

2.298

350

Beheer en administratie kosten

E

Beheer en admin kosten in % van som der lasten (= E / F) Som der lasten Operationeel Resultaat

F

Buitengewone lasten Valutarisico RO budget

-150

Totaal buitengewone lasten

0

0

0

-150

Resultaat voor bestemming

1.709

-200

2.298

200

Toegevoegd/onttrokken aan: – Bestemmingsreserve programmamanagement – Bestemmingsreserves bedrijfsvoering

432

-315

-184

450

160

111

– Bestemmingsfondsen Programma’s

-2.118

-2.943

Totaal toevoeging/onttrekking

-1.710

0

-2.697

0

0

-200

-399

200

– Bestemmingsreserve omrekeningsverschillen

Resultaat na bestemming

10 Hivos jaarrekening 2012

4. Kasstroomoverzicht 2012 bedragen in duizenden euro’s

Volgens de indirecte methode

2012

2011

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat voor bestemming Afschrijvingen

1.709

2.298

436

444

Mutatie vordering subsidies

-2.946

17.366

Mutatie overige vorderingen

-2.025

-2.114

-5

1.636

-2.714

45

Mutatie schulden lange termijn Mutatie projectverplichtingen lange + korte termijn Mutatie schulden korte termijn

3.284

Kasstroom uit operationele activiteiten

398 -2.261

20.073

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa

-126

-382

Investeringen materiële vaste activa

-316

-70

Investeringen financiële vaste activa

-220

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-504 -662

-956

0

0

-2.923

19.117

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossing van langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Mutatie liquide middelen

Recapitulatie Liquide middelen einde boekjaar

34.840

37.763

Liquide middelen begin boekjaar

37.763

18.646

Mutatie liquide middelen

-2.923

19.117


5. Grondslagen Deze jaarrekening betreft de stichting Hivos te Den Haag. De jaarrekening is opgesteld conform de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen en met inachtneming van het Financieel Reglement MFS van het ministerie van Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking. De jaarrekening is opgesteld na toedeling van het resultaat conform de resultaatbestemming. Alle bedragen in de toelichting zijn bedragen in euro’s tenzij anders vermeld. De grondslagen zijn ongewijzigd ten opzichte van het vorige boekjaar.

5.1 Algemene toelichting 5.1.1 Activiteiten Hivos steunt ruim 700 partners in 27 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Aan deze lokale particuliere organisaties levert Hivos financiële middelen, kennis, advies en politieke ondersteuning. Daarnaast ontwikkelt Hivos eigen programma’s en is de Stichting actief op het gebied van beleidsbeïnvloeding, zowel op het internationale toneel als in Nederland. Als deelnemer aan coalities en als makelaar van contacten is Hivos onderdeel van een groot aantal netwerken. Maatschappijopbouw en duurzame economische ontwikkeling vormen de centrale beleidsterreinen van Hivos. Het programma wordt hoofdzakelijk uitgevoerd vanuit de regiokantoren in Zimbabwe, India, Costa Rica, Indonesië, Kenia en Bolivia. Deze kantoren verzorgen een belangrijk deel van de relaties met partnerorganisaties, die zij advies en begeleiding bieden, evenals kapitaal, kennis en contacten. Met een omvangrijk kennisprogramma stimuleert Hivos de opbouw, uitwisseling en toepassing van kennis voor ontwikkeling. 5.1.2 Schattingswijzigingen In 2012 heeft Hivos een schattingswijziging doorgevoerd met betrekking tot de realisatie van de Programma Management dekking (PMF). In voorgaande jaren werd de PMF berekend op basis van de daadwerkelijk gedane overmakingen. De nieuwe methode verdeelt de beschikbare PMF in twee delen: 95% wordt gelijkmatig over de programmaperiode verdeeld en 5% over de zes maanden na afloop. Realisatie vindt plaats aan de hand van een drietal toetsen: 1) zijn alle beschikbare gelden gebruikt, 2) bestedingsbudget versus de daadwerkelijk gedane betaling in een bepaald jaar en 3) openstaand bedrag in % van het totaal versus de nog resterende looptijd.

5.1.3 Consolidatie In deze jaarrekening zijn de balansen en baten & lasten rekeningen van de Hivos-kantoren in de verschillende landen samengevoegd met de jaarrekening van het Hivos hoofdkantoor. Over al deze kantoren heeft het bestuur van Hivos volledige zeggenschap. Doordat alle kantoren in één systeem werken, worden onderlinge transacties geëlimineerd. In de consolidatie begrepen kantoren zijn: Hoofdkantoor (Den Haag, Nederland) Regiokantoor Zuidelijk Afrika (Harare, Zimbabwe) Regiokantoor Oost-Afrika (Nairobi, Kenia) Regiokantoor Midden-Amerika (San Jose, Costa Rica) Regiokantoor Zuid-Amerika (La Paz, Bolivia) Regiokantoor India (Bangalore, India) Regiokantoor Zuidoost-Azië (Jakarta, Indonesië) Landenkantoor Zuid-Afrika (Johannesburg, Zuid Afrika) 5.1.4 Toelichting op het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een gemiddelde koers. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. 5.1.5 Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Hivos zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Schattingen zijn gemaakt met betrekking tot de inbaarheid van de debiteuren. Hierbij loopt Hivos geen risico voor het resultaat, aangezien de verplichtingen die tegenover de vorderingen staan niet uitbetaald hoeven te worden, mocht deze vordering niet inbaar blijken te zijn.

5.2 Grondslagen voor waardering van activa en passiva 5.2.1 Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving 650.


Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winst-enverliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

De overige vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde in euro’s van de tegenprestatie. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering 5.2.8 Liquide middelen Liquide middelen zijn opgenomen tegen nominale waarde in euro’s.

5.2.2 Vergelijking met voorgaand jaar 5.2.3 Vreemde Valuta Activa in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koersen per balansdatum. Eventuele koersverschillen zijn verwerkt in de rekening van baten en lasten. 5.2.4 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen. 5.2.5 Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is geen voorziening voor groot onderhoud gevormd. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. 5.2.6 Financiële vaste activa Gereserveerde kasmiddelen betreffen kasmiddelen ter zekerheid van verplichtingen, conform de richtlijn van het ministerie van Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking inzake leningen en garanties. Participaties in, en achtergestelde leningen aan partnerorganisaties worden gewaardeerd op 1 euro. 5.2.7 Vorderingen subsidies en overige vorderingen Vorderingen subsidies betreffen vorderingen op overheid en andere instanties voortkomend uit verplichtingen die de Stichting conform daartoe strekkende overeenkomsten is aangegaan in het kader van haar programma; dit is inclusief de daarmee samenhangende programmamanagement vergoeding.

5.2.9 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en risico’s die samenhangen met de bedrijfsvoering. Zij hebben geen betrekking op specifieke activa. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. 5.2.10 Reserves en Fondsen 5.2.10.a Bestemmingsreserves In het verslagjaar goedgekeurde projecten worden als lasten verantwoord. De daarmee samenhangende subsidies worden, inclusief de programmamanagement vergoeding, als baten verantwoord. De nog niet gerealiseerde programmamanagement vergoeding wordt ondergebracht in de bestemmingsreserve programmamanagement. Het nog niet bestede deel van de programma baten wordt gedoteerd aan bestemmingsreserve programmafondsen. De bestemmingsreserve bedrijfsvoering is vrij besteedbaar. 5.2.10.b Bestemmingsfondsen programma De in een bepaald jaar ontvangen bedragen welke betrekking hebben op een specifiek bestemmingsfonds worden aan de fondsen toegevoegd. De programma verplichtingen (inclusief de gerealiseerde programma management vergoeding) worden aan de fondsen gedoteerd. 5.2.11 Langlopende schulden en overige schulden Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde in euro’s. Schulden in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de laatst bekende koersen per balansdatum. Eventuele koersverschillen zijn verwerkt in de rekening van baten en lasten. Projectverplichtingen betreffen alle verplichtingen die de Stichting kent uit hoofde van met partnerorganisaties afgesloten financieringsovereenkomsten.


5.3 Grondslagen voor bepaling van het resultaat 5.3.1 Algemeen Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Bij deze toerekening wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. In de balans wordt rekening gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn ontvangen dan wel betaald. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. 5.3.2 Nalatenschappen Nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. 5.3.3 Subsidiebaten Subsidiebaten, inclusief de programmamanagement vergoeding, worden verantwoord in het jaar waarin de aanspraak definitief wordt. Gewijzigde subsidiebedragen worden in mindering gebracht op de subsidiebaten in het jaar waarin de toegekende subsidie wijzigt. 5.3.4 Projectverplichtingen Projectverplichtingen worden verantwoord in het jaar waarop de verplichting definitief wordt. 5.3.5 Lasten Alle lasten, met uitzondering van buitengewone lasten, worden volgens bedrijfseconomische criteria en met inachtneming van de richtlijnen van de VFI terzake toegerekend aan te onderscheiden kostensoorten: besteed aan doelstellingen / werving baten / beheer en administratie. Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. 5.3.6 Pensioenen Hivos heeft alle pensioenregelingen verwerkt als een toegezegde bijdrage regeling. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. 5.3.7 Koersverschillen Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling of omrekening van monetaire posten worden in de winst en verliesrekening verwerkt in de periode dat zij zich voordoen.

5.3.8 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa inclusief goodwill en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruik neming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast.


6. Toelichting op de balans per 31 december 2012 bedragen in duizenden euro’s

Activa 1) Immateriële vaste activa De geaccumuleerde aanschafwaarden en afschrijvingen van de immateriële vaste activa per 31 december zijn aanschaf waarde

desinvesteringen

31.12.2011

2012

aanschaf waarde

cumulatieve afschrijvingen

na desinvesteringen 31.12.2011

desinvesteringen


boek waarde

investeringen

afschrijvingen

boek waarde

2012

na desinvesteringen

1.1.2012

2012

2012

31.12.2012

Immateriële activa bedrijfsvoering software (4 jaar)

1.328

-21

1.307

256

-21

235

1.072

126

272

926

Totaal immateriële vaste activa

1.328

-21

1.307

256

-21

235

1.072

126

272

926

2) Materiële vaste activa De geaccumuleerde aanschafwaarden en afschrijvingen van de materiële vaste activa per 31 december zijn: aanschaf waarde

desinvesteringen

31.12.2011

2012

aanschaf waarde


na desinvesteringen 31.12.2011

desinvesteringen


boek waarde

investeringen

afschrijvingen

boek waarde

2012

na desinvesteringen

1.1.2012

2012

2012

31.12.2012

Materiële activa bedrijfsvoering gebouwen (10-50 jr) inventaris (3-10 jr) auto’s (5 jr)

1.086 1.180 91

Materiële activa doesltelling gebouw Harare (50 jr)

106

Totaal materiële vaste activa

2.463

-46 -24

-70

1.086 1.134 67

583 883 65

106

56

2.393

1587

-46 -24

-70

583 837 41

503 297 26

56

50

1.517

876

149 167

316

42 116 5

610 348 21

1

49

164

1.028

1) De kantoorpanden met erf en tuin te ‘s-Gravenhage aan de Raamweg 15 en 16 kadastraal bekend gemeente ‘s-Gravenhage, sectie X, nummer 472, groot 5 are en 55 ca en nummer 522, groot 5 are en 55 ca. zijn in 1987 aangekocht voor € 635.292. De WOZ waarde 2012 bedraagt € 1.350.000. 2) Het kantoorpand te Harare, stand 2956 Salisbury Township, groot 2855 ca. is eind 1994 aangekocht voor € 76.245. Bij verkoop van dit kantoorpand zal boekwinst ten goede komen aan het programma in Zuidelijk Afrika, verlies zal ten laste van de Stichting gebracht worden.


3) Financiële vaste activa Gereserveerde kasmiddelen

2012

2011

954

945

Borgstelling & garantie bankrekeningen Hivos

18.538

18.328

Totaal gereserveerde kasgelden

19.493

19.273

Noord-Zuid Plan bankrekeningen Hivos

Deze middelen dienen ter dekking van de borgstelling aan het Hivos-Triodos Fonds (HTF) en garantiestelling aan de Stichting Triodos Sustainable Trade Fund (TSTF)

Participaties / achtergestelde leningen

3.000

3.000

De achtergestelde leningen bedragen € 15.790.581 en zijn verstrekt aan Hivos-Triodos Fonds (HTF) om deelnemingen van HTF in lokale kredietinstellingen in het Zuiden te financieren. De leningen zijn gewaardeerd op € 1. De actuele waarde van de participaties waaraan de achtergestelde leningen zijn gekoppeld bedragen € 35.434.954 De participaties betreffen: 1) Triodos Bank N.V., 43.817 certificaten van aandelen voor de aankoopwaarde van € 2.999.932. De intrinsieke waarde per 31-12-2012 van deze certifcaten bedraagt € 3.286.275

4) Vorderingen subsidies De openstaande vorderingen per jaareinde hebben allen betrekking op vorderingen op donoren en zijn: 2012 Totaal

Eigen Fondswerving Fondsen Werving derden Subsidies

Resterende looptijd > 1 jaar

225 3.526 63.238

103 1.582 39.642

66.990

41.327

5) Overlopende activa

De overlopende activa per 31 december bestaan uit: 2012 Debiteuren niet zijnde subsidies Rekening Courant verhoudingen Hoofd-/Regiokantoren Vooruitbetalingen (personeel/reis) Project vooruitbetalingen Te ontvangen (en vooruitbetaald) Overig

2.236 2.820 143 651 504 61

6.415

6) Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de Stichting. De liquide middelen bestaan uit: 2012

Kas Bank

8 34.832

34.840


Passiva 7) Reserves De reserves staan borg voor continuïteit in de bedrijfsvoering op de korte en middellange termijn. Bestemmings reserve bedrijfsvoering

Stand per 1 januari 2012

Bestemmings reserve programma management

Bestemmings reserve omrekenings verschillen *)

2.611

4.461

Toevoeging Onttrekking

190

7.777

1)

6

8.209

2)

Totaal mutaties 2012

184 2.795

Stand per 31 december 2012

185

Totaal reserves

7.257 7.967

161

8.376

-432

-161

-409

4.029

24

6.848

*) De Hivos kantoren in het buitenland werken met lokale valuta. Voor de samenvoeging in de Hivos jaarrekening in euro’s wordt voor de balans met de eindkoersen 2011 en 2012 gerekend. Voor de staat van baten en lasten wordt met de gemiddelde koers 2012 gerekend. De resulterende verschillen worden in de reserve omrekeningsverschillen vereffend. 1) Goedgekeurde programmamanagement vergoeding 2) Gerealiseerde programmamanagement vergoeding

Bestemmingseserve bedrijfsvoering

31-12-2012

Toevoeging t.l.v. Resultaat

Continuïteitsreserve bedrijfsvoering Onderhoud panden Automatisering Scholing (Hivos acadamy)

2.265

Saldo per 31 december

2.795

190

Onttrekking t.g.v. Resultaat

6

01-01-2012

2.081

110

110

200

200

220

220

190

6

2.611

8) Fondsen Programmafondsen

Baten categorie

Eigen fondswerving Riek Stienstra fonds Jaap Hekkelman fonds Nationale Postcode Loterij (NPL) Stop Aids Now! (SAN!) Refunds en interest Valutawaardering

eigen fondswerving eigen fondswerving eigen fondswerving acties derden acties derden subsidies overheden alle categorieën

Saldo per 31 december 1) Toevoegingen betreffen de baten in 2012 2) Onttrekkingen betreffen de nieuwe programma verplichtingen 2012

31-12-2012

Toevoeging 1)

Onttrekking 2)

01-01-2012

2.322

1.167

153

1.308

0 0

0 70

27 70

27 0

669

4.089

3.540

120

73

500

627

200

3.120

405

437

3.152

1.337

1.213

472

596

7.521

7.444

5.326

5.403


9) Langlopende schulden De langlopende schulden van Hivos bestaan uit projectverplichtingen langer dan 1 jaar plus overige verplichtingen Stand per 31-12-2012

Projectverplichtingen langlopend Overheid, medefinanciering EU-projecten Overige projecten

Betalingsverplichting na 2013

17.955



11.886

4.721

1.348

635

590

45

0

1.630

1.579

51

0

20.220

14.055

4.817

1.348

10) Kortlopende schulden De kortlopende schulden van Hivos bestaan uit projectverplichtingen welke binnen een 1 jaar betaald moeten worden plus overige verplichtingen De overlopende passiva per 31 december bestaan uit: 2012 Crediteuren Nog te betalen kosten Nog te betalen Projectbetaling Betalingen onderweg Nog te betalen belastingen Overig

1.869 3.599 1.388 1.168 23 78

8.125

Overige gegevens Pensioenkosten: Stichting Hivos te Den Haag is aangesloten bij het PFZW pensioenfonds. Deze pensioenregeling kan worden geclassificeerd als een toegezegd-pensioenregeling. Op grond van par. 310 van RJ 271 mag deze regeling worden verwerkt als een toegezegde bijdrage regeling wat inhoudt dat kan worden volstaan met het vermelden van de pensioenlast in de resultatenrekening. Niet in de balans opgenomen verplichtingen: De volgende langlopende huurovereenkomsten zijn afgesloten: - Raamweg 17 begane grond en 1e etage. Verhuurder: van Rossum, beleggingsmakelaardij & bedrijfsvoering. De huurverplichting tot 31-12-2015 bedraagt € 61.015 (prijspeil 2012)


7. Overzicht van de programmafondsen 2012 (bedragen in duizenden euro’s)

Programmafondsen: verloop vordering subsidies Vordering subsidies Stand per 1 januari 2012

Totaal fondsen

BuZa Medefinanciering

Europese Unie

Overheid + overige fondsen

64.044

25.958

6.155

31.931

99.164

Mutatie projectverplichtingen 2012 Programmamanagement vergoeding 2012 Bij: vordering subsidies 2012

46.949

1.975

50.240

7.777

4.539

149

3.089

106.941

51.488

2.124

53.329

Af: ontvangen subsidies in 2012

105.299

50.778

2.440

52.081

Mutatie valuta waardering per 31-12-12 Reconciliatie 2012 Stand per 31 december 2012

Programmafondsen: verloop projectverplichtingen Projectverplichtingen Stand per 1 januari 2012 Bij: mutatie projectverplichtingen in 2012 Af: projectovermakingen in 2012 Mutatie valuta waardering per 31-12-12 Reconciliatie 2012 Stand per 31 december 2012

1.060

1.060

244

244

66.990

Totaal fondsen

26.668

BuZa Medefinanciering

5.839

Europese Unie

34.483

Overheid + overige fondsen

89.712

25.941

7.657

56.114

99.164

46.949

1.975

50.240

101.633

42.293

5.187

54.153

0 -244

86.998

-244

30.596

4.445

51.957


EUR Contracten Donor Min BuZa

Partner Contract Fondsnr

Referentie

Valuta

Fonds bedrag

Ontvangsten

Contracten voor 2012

Contracten in 2012

Partner Betalingen Totaal

Betalingen voor 2012

Betalingen in 2012

Totaal

Div

DSO/MO-28/2011

EUR

256.673

103.202

79.381

51.488

130.869

52.650

47.623

100.273

1000015

18384/DMW0109305

EUR

29.940

15.383

24.162

580-

23.582

5.640

8.901

14.541

1000120

22272/DMH0113190

EUR

183

129

75

108

183

71

58

129

1000216

MRF2012-2015; Act.no. 23512

EUR

1.995

747

-

333

333

-

56

56

1000217

MRF 2012-2015; Act.no. 23511

EUR

1.500

749

-

726

726

-

403

403

1000293

Act.no. 24675

EUR

1.000

250

-

49

49

-

-

-

1000302

Activity no. 25006

EUR

1.298

216

-

-

-

-

-

-

CIDA

1000173

ICT EW

EUR

235

221

49

99

148

-

80

80

DFID

1000227

202351-102/ 41959/ 40050815

EUR

2.491

942

-

2.289

2.289

-

579

579

4.133

6.490

697

EU

Div

Div

EUR

10.575

2.497

NORAD

1000200

INS -11/0036

EUR

1.257

807

-

RNE Indonesia

2.004

2.701

1.205

2.358

1.205

-

313

313

1000026

ACT 19565 VS NR

EUR

5.162

2.565

5.117

-

5.117

2.212

830

3.042

1000033

IN20750

EUR

30

18

30

-

30

-

30

30

1000088

Activity Nr 17557

EUR

424

137

412

12

424

161

14

175

1000224

20750

EUR

31

31

-

31

31

-

31

31

RNE Mozambique

1000061

Activity 18487

EUR

18

61

63

-

63

57

-

57

RNE Zimbabwe

1000150

22979

EUR

130

129

130

-

130

65

65

130

1000273

SBE 1312S00 Human Rights Facility

EUR

1.320

958

-

989

989

-

734

734

1000285

Activity no 224653

EUR

100

50

-

100

100

-

49

49

RNE South Africa

1000286

Activity no 24211

EUR

4.006

390

-

2.806

2.806

-

58

58

SDC

1000163

DCI-FOOD/2010/242-563

EUR

121

-

117

4

121

-

115

115

SIDA

1000167

ACTAF

EUR

100

-

100

-

100

-

68

68

1000172

DCI-NSA PVD/2009/228110

EUR

57

57

56

-

56

-

53

53

1000209

Cosude-Cieric

EUR

57

-

-

-

-

-

-

-

1000027

72900071/01

EUR

300

266

300

-

300

267

-

267

1000148

72900071/01

EUR

176

-

75

30

105

30

60

90

1000297

54030364

EUR

3.520

1.159

-

206

206

-

11

11

EUR

-

-

22.455

6.741

29.196

10.256

8.026

18.281

322.698

130.965

136.654

68.995

205.649

72.105

70.163

142.268


USD Contracten Donor

Partner Contract

Fondsnr

Referentie

Valuta

Fonds bedrag

Ontvangsten

Contracten voor 2012

Contracten in 2012

Partner Betalingen Totaal

Betalingen voor 2012

Betalingen in 2012

Totaal

CIDA

1000160

KMP

USD

305

256

68

219

287

21

157

178

DANIDA

Div

ZADT

USD

15.387

14.988

4.667

9.627

14.294

4.667

9.627

14.294

DANIDA

1000213

104.Ken. 141-11-20-4.Nbo USD

697

697

-

570

570

-

399

399

DFID

1000183

ARIES Code Nr. 200304

USD

2.973

2.973

2.973

-

2.973

-

2.973

2.973

1000192

200120-102/40049683

USD

3.022

1.122

-

1.087

1.087

-

572

572

1000206

PO 5731. 2011/S-36 059176

USD

7.060

1.780

-

3.913

3.913

-

1.952

1.952

1000314

ARIES Code Nr 200304

USD

4.803

1.623

-

-

-

-

-

-

Ministry of Foreign Affairs Finland

1000189

NIC-2289 NIC07/004 Avtale

USD

8.207

6.300

8.207

-

8.207

3.142

4.111

7.252

The Global Fund

1000024

BOL-910-G09-H

USD

6.393

5.558

6.393

-

6.393

2.367

4.025

6.393

1000102

GUA-311-G05-H

USD

21.950

14.954

21.912

38

21.950

5.663

9.613

15.276

NORAD

RNE Bolivia

1000175

MEI-011-G01-H

USD

4.314

2.487

2.850

1.198

4.048

446

1.764

2.210

1000253

GUA-M-MSPAS

USD

125

125

-

125

125

-

125

125

1000299

GUA-311-G05-H

USD

3.672

-

-

-

-

-

-

-

1000301

GUA-M-MSPAS-2

USD

41

41

-

41

41

-

41

41

1000316

BOL-910-G09-H

USD

220

-

-

220

220

-

220

220

1000317

BOL-910-G09-H

USD

14.491

-

-

-

-

-

-

-

1000169

Cultural Cooperation in Zimbabwe

USD

1.540

1.412

1.193

218

1.411

597

791

1.388

1000315

ZIB-0300 Agreement no. 11/0044

USD

9

9

-

-

-

-

-

-

1000030

Contrato No. LAP0110874

USD

2.015

1.039

2.015

-

2.015

1.089

930

2.019

1000230

LAP0110874 - Act 19156

USD

4.000

3.990

4.000

-

4.000

1.072

2.925

3.996

1000279

Fondo Emancipación LAP0110874

USD

12.000

684

-

12.000

12.000

-

693

693

RNE Kenya

1000277

Activity 23921

USD

1.500

500

-

71

71

-

12

12

1000322

Activity 23921

USD

144

-

-

-

-

-

-

-

SDC

1000019

Tanzania Media Fund Phase I

USD

1.845

743

1.845

-

1.845

1.459

19

1.477

1000223

7F-01069.02

USD

977

614

-

947

947

-

947

947

1000306

81014847

USD

9.400

-

-

115

115

-

21

21

SIDA

1000184

SIDA Contract nr. 32100001-01

USD

2.306

-

2.306

-

2.306

2.306

-

2.306

1000201

32100001-01

USD

4.489

4.489

-

4.489

4.489

-

4.489

4.489

US Department of State

1000283

S-LMAQM-12-CA-1126

USD

1.250

-

-

62

62

-

-

-

USD

-

-

6.718

14.716

21.434

3.955

5.070

9.025

135.137

66.386

65.147

49.657

114.804

26.784

51.478

78.262

Waarde in EUR Totalen in EUR

101.779

49.999

49.066

37.911

86.977

20.210

39.645

59.855

424.477

180.964

185.720

106.906

292.626

92.315

109.808

202.123


8. Toelichting op de lastenverdeling 2012 (bedragen in duizenden euro’s)

Bestemming Lasten Subsidies en bijdragen Publ. en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en alg.kosten Afschrijving en rente Subtotaal operationele kosten Totalen

Doelstelling Green Rights & entreCitizenpreneurship ship

25.412

38.582

Expression & Engagement

25.486

Werving baten

Action for Change

6.031

MFS2 alliantie partners

3.605

Totaal Doelstelling

Eigen fondsenwerving

Acties derden

Subs. Overh.

Beh. & adm. Totaal werving baten

Totaal 2012

Begr. 2012

Totaal 2011

99.116

78.311

81.631

Totaal beheer & admin

99.116

96

145

96

23

360

148

508

619

645

2.120

3.220

2.127

503

7.969

191

255

1.639

2.085

1.212

11.265

10.903

11.365

110

167

110

26

413

8

10

67

85

85

583

533

556

416

631

417

99

1.563

17

23

147

187

460

2.210

2.618

2.729

82

124

82

19

307

4

5

30

39

89

435

426

444

2.824

4.287

2.832

670

10.612

367

293

1.883

2.543

1.846

15.001

15.099

15.739

28.235

42.869

28.318

6.701

3.605 109.728

367

293

1.883

2.543

1.846 114.117

93.410

97.370

148


9. Toelichting op de resultaten 2012

Begroting versus realisatie Baten De beschikbare baten voor de doelstelling van Hivos bedroegen in 2012 € 115,8 miljoen, waar € 93,2 miljoen begroot was. Alle categorieën – eigen fondsenwerving. acties derden en subsidies van overheden – leverden meer baten op dan begroot. Het verschil is deels te verklaren doordat Hivos bewust een conservatieve begroting opstelt. Daarnaast blijkt steeds weer dat het lastig te voorspellen is hoeveel tijd gemoeid zal zijn met het hele proces van voorstellen indienen, beoordelen, goedkeuring ten principale door de donor en uiteindelijke goedkeuring van begroting en implementatieplan. Met name de eerste en laatste fase kunnen langer duren dan verwacht. De hoogste subsidie buiten de MFS-subsidie was afkomstig van de Nederlandse ambassade in Bolivia en CIDA, voor een vierjarig vrouwenemancipatiefonds (ruim 9 miljoen euro). Grote subsidies waren er daarnaast o.a. voor het vervolg van het Tanzania Media Fund en een mensenrechtenprogramma in Midden-Amerika. waarin ook culturele activisten participeren. Als penvoerder van de Hivos Alliantie “People Unlimited 4.2” heeft Hivos € 3,6 miljoen aan baten gerealiseerd voor de andere leden van de Alliantie (Free Press Unlimited, Mama Cash en IUCN Nl). Deze baten zijn volledig doorgesluisd naar de Alliantie leden.

Lasten De bestedingen in het kader van de doelstelling van Hivos bedroegen in 2012 € 109,7 miljoen (inclusief de bijdrage voor de Hivos Alliantie leden). De bestedingen in het kader van de doelstelling beliepen daarmee (afgerond) 95% van de totale baten en 96% van de totale lasten. Het % van de bestedingen aan doelstelling ten opzichte van de totale baten was iets lager dan begroot. De niet bestede baten zijn bestemd in programmafondsen. De bestedingen aan programma’s lieten relatief grote verschillen ten opzichte van de begroting zien. De begroting is gebaseerd op het bedrijfsplan. De verhouding binnen de “werkvoorraad” aan voorstellen bij institutionele fondsen is daarmee min of meer in lijn, maar het is lastig te voorspellen welke voorstellen

wanneer succes zullen hebben. Hierdoor treden van jaar tot jaar ook vrij grote schommelingen op in de hoogte van de totale baten en lasten. De kosten voor eigen fondsenwerving bedroegen € 367.000. Dit is hoger dan begroot, maar omdat de inkomsten eveneens hoger uitvielen dan begroot zijn de kosten als percentage van de opbrengsten iets onder de begroting gebleven (20,4%). Ondanks het relatieve succes blijven de kosten voor eigen fondsenwerving een belangrijk aandachtspunt voor Hivos. Door het betrekkelijk lage volume aan fondsen heeft een kleine verandering meteen gevolgen voor de verhouding tussen kosten en opbrengsten. De kosten voor eigen fondswerving zijn als volgt samengesteld: de volledige personeelskosten voor degenen die belast zijn met eigen fondsenwerving (3.6 fte) plus een opslag per fte voor materiële kosten (huisvesting, kantoorbenodigdheden, automatisering). De opslag wordt berekend door het totaal van de betreffende materiële kosten om te slaan over de totale personeelskosten van Hivos. Tevens worden de kosten van mailings en ander promotiemateriaal toegerekend. De kosten voor fondsenwerving op de internationale markt nemen duidelijk toe. Dat is noodzakelijk en in lijn met het groeiende aandeel van deze fondsen in de totale baten van Hivos. De groei van de kosten voor internationale fondsenwerving legt echter ook een grotere druk op het programmabeheer, omdat op de internationale fondsen markt weinig tot geen rekening wordt gehouden met wervingskosten en deze dus gedekt moeten worden uit het programmabeheer. De kosten voor internationale fondsenwerving worden als volgt toegerekend: de volledige personeelskosten van de afdeling Office for Donor Relations, 25% van de kosten voor programmahoofden, directeuren van regiokantoren en senior adviseurs en 5% van de kosten van de overige programmastaf. De kosten van Hivos voor beheer en administratie zijn laag in verhouding tot andere grote goededoelenorganisaties. Dat is deels eigen verdienste, maar vooral ook het gevolg van het feit dat Hivos het merendeel van haar baten doorgeeft aan organisaties in het Zuiden.


De toerekening van kosten voor beheer en administratie gebeurt conform de richtlijn van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De personeelskosten voor de algemeen directeur en het directiesecretariaat, voor kwaliteitsbeheer en interne controle en voor de afdeling financiën worden volledig toegerekend aan beheer en administratie. Op basis van het aandeel van deze functies in de totale formatie op het hoofdkantoor worden de personeelskosten van de afdeling personeelszaken doorberekend. De kosten van de afdeling automatisering en facilitaire zaken worden doorberekend op basis van de werkplekken.

Financieel resultaat Per saldo is er in 2012 een positief resultaat vóór bestemming gerealiseerd van € 1,7 miljoen. Dit is inclusief een tekort van € 6.100 op de dekking voor de operationele kosten. Dit tekort is ten laste gebracht van de bestemmingsreserve bedrijfsvoering. Het positieve resultaat voor bestemming is het gevolg van het feit dat een deel van de baten niet meteen is omgezet in verplichtingen aan partners en projecten. Deze baten (2,1 miljoen euro) zijn volledig aan het bestemmingsfonds programma’s gedoteerd. De gelden in dit bestemmingsfonds kunnen alleen aangewend worden om partners en projecten mee te financieren. Aangezien er geen vervolg op MFS-2 zal komen zal Hivos na 2015 over veel minder (relatief ) vrij besteedbare middelen beschikken dan nu het geval is. Met het oog op die situatie heeft Hivos besloten om de vrij besteedbare middelen die tussen 2012 en 2015 ontvangen worden te besteden vanaf 2016 en tot die tijd in het programmafonds aan te houden. Op deze manier kan Hivos ook in 2016 en later een aantal van de innovatieve projecten blijven bekostigen waarvoor nog geen donor gevonden is. Tevens is er een onttrekking van € 432.000 geweest uit de bestemmingsreserve programmamanagement. Deze middelen zijn bestemd ter dekking van de uitvoeringskosten die gemoeid zijn met verplichtingen die vóór 2012 zijn aangegaan. Tegenover de onttrekking staat een dotatie van € 184.000 aan de bestemmingsreserve bedrijfsvoering en een onttrekking van € 161.000 uit de bestemmingsreserve omrekenverschillen. De bestemmingsreserve omrekenverschillen is bedoeld om de fluctuaties op te vangen die optreden omdat een steeds groter deel van de uitvoeringskosten van Hivos in andere valuta dan de euro gemaakt wordt. De dotatie aan de bestemmingsreserve bedrijfsvoering heeft te maken met de lokale regelgeving in enkele van de landen waar Hivos kantoren gevestigd heeft (m.n. ZuidAfrika en India) die het niet toestaat om een eventueel lokaal surplus binnen het concern te verevenen.

Lastenverdeling De tabel “toelichting lastenverdeling” laat ten opzichte van de begroting een forse groei zien in de subsidies en bijdragen (fondsen die aan partnerorganisaties ter beschikking worden gesteld). Dit ligt in lijn met de hogere baten die in 2012 zijn gerealiseerd. De groei ten opzichte van 2011 is substantieel, omdat Hivos erop stuurt om vóór eind 2014 95% van de volledige MFS-subsidie besteed (gecommitteerd) te hebben. Aangezien 2011 mede door de bezuinigingen een langzame start in dit opzicht kende, betekent dit dat in 2012 de bestedingen relatief hoog waren. Hetzelfde beeld zal te zien zijn in 2013 en 2014. In 2015 zullen de bestedingen vervolgens zeer sterk teruglopen en zullen, althans voor wat betreft de MFSsubsidie, uitsluitend nog overmakingen aan partners en projecten gerealiseerd worden. De lastenverdeling is net als voorgaand jaar gedaan op basis van verschillende verdeelsleutels. Hierbij is gekeken naar de kostensoort en de mate waarin kosten toe te delen zijn aan de drie categorieën; doelstelling, werving baten en beheer en administratie. Bij alle verdeelsleutels is onderscheid gemaakt tussen de kosten welke betrekking hebben op ons kantoor in Den Haag en de kosten met betrekking tot de regiokantoren. De operationele kosten zijn eveneens gestegen ten opzichte van de begroting. De belangrijkste posten hierbinnen zijn personeelskosten en kantoor- en algemene kosten. De groei wordt door twee ontwikkelingen veroorzaakt. Hivos is meer dan voorheen ook uitvoerder van projecten en moet daar (tijdelijk) staf voor aannemen. Voorbeelden hiervan zijn het Kenya Media Fund, het Strenghtening Accountable Governance programma in Zimbabwe (beide lokaal beheerd) of het Digital Defenders Partnership, dat niet aan een specifieke regio gebonden is en vanuit Den Haag wordt beheerd. Daarnaast neemt met de diversificatie van financiering ook de programmastaf toe – diversificatie is weliswaar gunstig voor de financiële duurzaamheid, maar vooralsnog niet bevorderlijk voor efficiëntie. De groei heeft hoofdzakelijk plaats binnen de regiokantoren en landenkantoren. Een groeiende staf betekent automatisch ook meer algemene kantoor- en algemene kosten. Een bezuiniging werd bereikt doordat met de ingebruikname van één geïntegreerde financiële administratie en de geïntensiveerde interne controle het niet langer noodzakelijk was om voor alle kantoren dezelfde accountant in te zetten, maar dat ook gebruik gemaakt kon worden van de diensten van goedkopere, lokale accountantskantoren.


In 2012 groeide Hivos wereldwijd van 315 naar 342 medewerkers. De groei is met name het gevolg van het al eerder genoemde feit dat Hivos vaker uitvoerder is van projecten. Verder zijn de campagnes in Den Haag nu volledig op sterkte. Ongeveer 65% van de medewerkers werkt in de regio- en landenkantoren en is daar belast met programmabeheer (selectie en monitoring van partner organisaties) en – ontwikkeling. De staf in Den Haag is onder andere verantwoordelijk voor programmaen beleidsontwikkeling, het programmabeheer voor WestAzië, voor centrale diensten als financiën, automatisering en kwaliteitssysteem en voor de uitvoering van het programma Action for Change in Nederland.


10. Bezoldiging directie De Raad van Toezicht stelt het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vast. Na een evaluatie in 2011 is dit pakket in 2012 op advies van de remuneratiecommissie opnieuw bevestigd. De Raad van Toezicht laat zich daarbij leiden door de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI, die aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen geeft. Het bezoldigingsbeleid en de hoogte van de directiebeloning vallen daarmee binnen de richtlijnen van de Code Wijffels en binnen de norm die het ministerie van Buitenlandse Zaken aan MFS organisaties stelt. Dit laatste wordt apart door de accountant getoetst in het kader van de MFS-verslaglegging.

De relevante werkelijke jaarinkomens van de directie bedroegen in 2012 voor de algemeen directeur mw. M. Monteiro € 111.294 (1,06 fte / 12 mnd) en voor de directeur programma’s en projecten dhr. B. Witjes € 80.197 (1 fte / 12 mnd). De zogenaamde BSD score (de score op zwaartecriteria op basis van de Adviesregeling VFI zoals deze in 2010 gold) bedroeg 443.7 respectievelijk 408 punten. Deze beloningen bleven binnen de relevante maxima (Code Wijffels, VFI, MFS-organisaties).

De hoogte en samenstelling van de bezoldiging wordt in onderstaande tabel verder uitgewerkt. Naam

M.M. Monteiro

B.G.M. Witjes

Functie

Algemeen Directeur

Directeur Programma’s en Projecten

Dienstverband Aard (looptijd) uren part-time percentage (fulltime = 36 uur) periode

onbepaald

onbepaald

38

36

105,56%

100,00%

1/1-31/12

1/1-31/12

102.587

74.256

8.207

5.940

Bezoldiging (EUR)

Jaarinkomen bruto loon/salaris vakantiegeld eindejrsuitkering. 13e/14emnd variabel jaarinkomen Totaal SV lasten (wg deel)

500 111.294 *

80.197 *

5.937

8.613

15.853

10.905

Belastbare vergoedingen/bijtellingen Pensioenlasten (wg deel) Overige beloningen op termijn

897 1)

Uitkeringen beëindiging dienstverband Totaal bezoldiging 2012

133.084

100.612

Totaal bezoldiging 2011

128.503

92.762

*) Relevant voor DG-norm Ministerie van Buitenlandse Zaken 1) Reservering voor werkgeversbijdrage aan sabbatical leave


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur van Stichting Hivos

Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting Hivos te Den Haag gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over2012 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de Nederlandse Raad voor de Jaarverslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Thomas R. Malthusstraat 5, 1066 JR Amsterdam, Postbus 90357, 1006 BJ Amsterdam T: 088 792 00 20, F: 088 792 96 40, www.pwc.nl ‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial & Insurance Services B.V. (KvK 54226368), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.


Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Hivos per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de Nederlandse Raad voor de Jaarverslaggeving.

Mededeling betreffende het jaarverslag Wij hebben het jaarverslag gelezen teneinde van materieel belang zijnde inconsistenties, indien aanwezig, met de gecontroleerde jaarrekening te onderkennen. Op basis van het doorlezen van het jaarverslag vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de informatie in de jaarrekening en dat het jaarverslag alle informatie bevat die vereist is volgens Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 'Fondsenwervende instellingen'. Wij hebben geen controle- of beoordelingswerkzaamheden uitgevoerd op de informatie in het jaarverslag. Amsterdam,16 april 2013 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door H.A. Wink RA MBA


Regiokantoren

Lokale kantoren

Regiokantoor Midden-Amerika Del Centro Comercial Plaza Mayor

Latijns-Amerika Guatemala

320 este. sobre el Boulevard Rohrmoser. Pavas

19 Avenida 0-89 Zona 15

San José. Costa Rica

Vista Hermosa II. Guatemala

T +506 2231 0848 | +506 296 0706

T +502 2369 7776 | +502 2369 7778

F +506 2232 2974

F +502 2369 7775

[email protected]

[email protected]

Regiokantoor Zuid-Amerika

Ecuador

Calle 12 de Calacoto. No. 10

Toledo N 24-660 y Coruña

La Paz. Bolivia

Quito. Ecuador

T +591 2277 3530

T +593 2 290 0318 | +593 2 290 0110

[email protected]

+593 2 223 4049 | +593 2 290 4581 F +593 2 290 4580

Regiokantoor Zuidelijk Afrika

[email protected] of [email protected]

Hivos Regional Office Southern Africa 20 Phillips Avenue Belgravia

Nicaragua

P.O. Box 2227 Harare. Zimbabwe

De la entrada de Residencial Lomas del Valle 1 cuadra al oeste y 20 mts. al norte m/d. Managua. Nicaragua T +505 2705 761

T +263 4 706 704 | +263 4 250 463 +263 4 706 125 F +263 4 791 981 [email protected]

Regiokantoor Oost-Afrika

Afrika Tanzania

ACS Plaza. 3rd Floor Lenana Road

P.O. Box 38266

P.O. Box 19875 00202

Dar es Salaam. Tanzania

Nairobi. Kenia

T +255 266 4301 / 4

T +254 20 3861 372 / 3 / 4

F +255 266 4308

[email protected]

Zuid-Afrika Regiokantoor India

Postnet Suite 515. Private Bag X113.

Flat no. 402. Eden Park

Melville 2109. Johannesburg. South Africa

No. 20 Vittal Mallya Road

T +27 11 726 1090

Bangalore – 560001. India

F +27 11 726 5576

T +91 80 2221 0514

[email protected]

F +91 80 2227 0367 [email protected]

Azië Timor Leste

Regiokantoor Zuidoost-Azië

Rua Cardoso Dias No.17. Bairro Central.

Jl. Kemang Selatan XII no1

Dili. Timor Leste. Indonesia

Jakarta Selatan 12560. Indonesia

T +670 443 0030

T +62 21 789 2489 | +62 21 7883 7577

F +670 331 2578

F +62 21 780 8115 [email protected]

Colofon Foto omslag: Adrian Chiyah Jose Alvarez - Cia. nomad Ontwerp, opmaak en productie Tangerine Design, Rotterdam Druk Quantes, Rijswijk Hivos – april 2013

Hivos Raamweg 16 Postbus 85565 2508 CG Den Haag T +31 (0)70 376 55 00 F +31 (0)70 362 46 00 [email protected] www.hivos.nl

Hivos Jaarrekening 2012

Recommend Documents