Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Opbouw:
Het Indonesische archipel Het ontstaan van de VOC Indonesië onder Brits bestuur Het bestuursysteem Nederlands-Indië en het cultuurstelsel De ethische politiek De 20e eeuw { { { { { {
Universität zu Köln Institut für Niederlandistik WS 2008/09 HS: Neuere Literatur: Max Havelaar Dozentin: Prof. Dr. M.-T. Leuker Referentin: A. Theissing Do., 06.11.2008
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
{
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw Java:
Indonesië
{
{
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Voor 1595: Nederlanders kochten specerijen van Portugezen Nederlandse kooplieden Compagnieën 1602:VOC opgericht monopolie
het dichtst bevolkt eiland 2 typen van landbouw natte rijstbouw: grote inheemse rijken {
vele duizenden eilanden 300 bevolkingsgroepen sociale en religieuze verschillen {
{
{
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Heren XVII Gouverneurgeneraal Jan Pieterszoon Coen
1
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw Batavia: een van de belangrijkste steden
Nederland: sterke republiek Oorlogen met Engeland Europese landen richtten compagnieën op 1769: Fransen stielden planten 1799: VOC uiteindelijk afgeschaft
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1795: Nederland door Frankrijk bezet Daendels: bestuur gemoderniseerd
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw Gouverneur-generaal Gouverneur
Inlandse vorst
Resident
De Grote Postweg
1811-1815: Raffles
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Grote broer – kleine broer:
Regent boepathi
Assistent-resident
Assistent-regent
Controleur
Districtshoofd
pathi
wedono
Assistent-controleur
Assistent-districtshoofd assistent-wedono
2
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Van den Bosch: “aangezien de Europeaan eene zedelijke meerderheid bezit boven den Javaan, zoowel door zijne meerdere verstandsontwikkeling, als door zijne meerdere beschaving, dit voorrecht dan op de eene gepaste wijze aangewend moet worden, om de Hoofden en bevolking goed te leiden en achting en vertrouwen in te boezemen”
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1830: van den Bosch bedenkt cultuurstelsel Suiker, koffie en indigo
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
„Indië was de kurk waarop Nederland dreef!“
1815: Nederland werd eigenstandig land Indonesië werd Nederlands-Indië 1825: prins Diponegoro begon opstand
Export in 1831 en in 1845
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1824: Nederlandse Handelmaatschappij opgericht
1856: E. DouwesDekker assistentresident op Java
3
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Albertus Jacobus Dymaer van Twist 1860: Max Havelaar 1870: Cultuurwet van minister De Waal
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1899: van Deventer brengt Een eerschuld in De Gids uit
Ontwikkelingshulp
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Koningin Wilhelmina in 1901: ‘Als Christelijke Mogendheid is Nederland verplicht [...] geheel het regeeringsbeleid te doordringen van het besef, dat Nederland tegenover de bevolking dezer gewesten een zedelijke roeping heeft te vervullen’
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Vereiniging „Max Havelaar Fonds“
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
Multatuli: verplichte lectuur voor ambtenaars in Nederlands-Indië
ethische politiek: toenemend zelfbewustzijn
1908: Boedi Oetome 1918: Volksraad 1920: PKI 1926-27: communistische opstand
4
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1940: WOII 1941: Pearl Harbor
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1942: slacht op de Javazee 1942-43: Jappenkampen
Historische context: Nederlands-Indië in de 19e eeuw
1945:
Japan geeft zich over 17 augustus: Republiek Indonesië
5