Overzicht workshop 1. Werking Open-School / Centrum voor
Basiseducatie 2.Laaggeletterdheid 3. Hoe doorverwijzen / ermee rekening houden in de eigen praktijk? 4. Eenvoudig taalgebruik
Historiek Basiseducatie Cultuur Vanaf de jaren ‘70: alfabetiseringswerk 1985: 5 experimenten in Vlaanderen Onderwijs 12/07/1990: decreet op de basiseducatie: 29 CBE gespreid over Vlaanderen & Brussel veranderingen via verschillende decreten 6 juni 2007: nieuw decreet op het V.O. (basiseducatie hierin opgenomen) 1 september 2008: werking vanuit 13 fusieCBE (oa 2 in West-Vlaanderen)
Voor wie is Basiseducatie? A. Anderstalige volwassenen die laag
scoorden op de covaartest of die het Westers alfabet niet kennen – Huis van Nederlands
B. Nederlandstalige volwassenen voor wie
een basisvorming noodzakelijk is om volwaardig maatschappelijk te functioneren of een verdere opleiding te volgen
Welke opleidingen? A. Voor anderstaligen 1. Nederlands voor anderstaligen (NT2) 2. Alfabetisering voor anderstaligen (alfa NT2) B. Voor Nederlandstaligen 3. Lees – en schrijfcursussen (NT1) 4. Rekenen/Wiskunde 5. Maatschappij Oriëntatie
(gezondheid, budgetteren, kunst & cultuur, rijbewijs, vrije tijd, communicatie, het nieuws begrijpen,…) 6. ICT (basis pc & internet )
7. Opstap vreemde talen: Frans/Engels in open aanbod of via samenwerkingsverband
A.Nederlands voor anderstaligen 1. 2.
Nederlands voor anderstaligen (NT2) Alfabetisering voor anderstaligen (alfa NT2)
Huis vh Nederlands: Covaar test doorverwijzing CVO /CBE Aanbod basiseducatie: Modules van 60u – richtgraad 1 Apart traject voor andersalfabeten, analfabeten en traaglerenden
B. Aanbod voor Nederlandstaligen: plan ‘geletterdheid’ verhogen 3. Lees – en schrijfcursussen (NT1) 4. Rekenen/Wiskunde 5. Maatschappij Oriëntatie (gezondheid, budgetteren, kunst & cultuur, rijbewijs, vrije tijd, communicatie, het nieuws begrijpen,…)
6. ICT (basis pc & internet ) 7. Opstap vreemde talen: Frans/Engels
Geef hen een duwtje in de rug ! Taboe doorbreken
Durven dikwijls zelf de stap niet te zetten Meerwaarde : verhogen zelfvertrouwen
meer zelfstandig worden “Had ik dat maar eerder geweten, dat ik les kon volgen !” AMBASSADEURS aan het WOORD …
Oefening 1 Wanneer is iemand ‘laaggeletterd’?
Heb je al eens contact gehad met
laaggeletterden?
Oefening 2 Hoe herkennen jullie ‘laaggeletterden’ ?
Zie getuigenissenboekje
‘Niemand mocht het weten’ 12 portretten
Teksten cursisten Kopie van een tekst van een cursist uit een
lees- en schrijfgroep, middenniveau Inhoudelijk: schaamte, truucjes gebruiken, gevoel er niet bij te horen, weinig zelfvertrouwen, telkens nieuwe confrontaties Kan schrijven, maar „typische fouten‟: veel doorhalingen, „voordeel van de twijfel‟ (d én t over elkaar schrijven), woorden verkeerd splitsen of aaneenschrijven, …
Verschuiving van de normen
‘geletterd zijn’ = tot eind 19e eeuw: hardop lezen begin jaren ’20: begrijpend lezen vanaf jaren ‘70: functioneel lezen (je plan kunnen trekken) vandaag: informatie kunnen verwerven en verwerken ook: digitale geletterdheid
Geletterdheid = ? de competentie om informatie te verwerven, te
verwerken en gericht te gebruiken. Dit betekent met taal, cijfers en grafische gegevens kunnen omgaan en gebruik kunnen maken van ICT.
Geletterd zijn is belangrijk om zelfstandig te
functioneren en participeren in de samenleving en zich persoonlijk te kunnen ontwikkelen.
het gaat om een brede waaier van vaardigheden
waarmee je als volwassene geconfronteerd wordt in verschillende rollen en omgevingen (als burger, werknemer, ouder, lid van een vereniging …)
Concreet
Lezen van een krant, folders, …. Invullen van formulieren Begrijpen van bijsluiters Voorlezen voor de (klein)kinderen Controleren van een rekening Lezen van instructies op het werk Gebruik van een gsm Gebruik maken van een pc en internet …………………..
Hoe scoren Vlaamse volwassenen? ASO 31% TSO – BSO 5%
Niveau 5
Niveau 4
Niveau 3 Niveau 2 Onvoldoende
Niveau 1 Ruim onvoldoende
Dit niveau is nodig om adequaat te functioneren in onze maatschappij Latent probleem van laaggeletterdheid risico‟s als de eisen thuis, op het werk of in de samenleving
veranderen
25,1% (= 1/4)
(jongeren = 1/3)
Manifest probleem van laaggeletterdheid grote problemen bij het omgaan met alledaagse teksten
16,8%
BSO 33%
Voorbeeld van enkele settings : ziekenhuis Bij het binnenkomen van een ziekenhuis zie je dit:
Openbaar vervoer Kan ik dit vragen in de Lijnwinkel? Omcirkel het juiste antwoord. a.
Ik wil een boekje met de uren van de tram ja / nee
b.
Ik wil een ticket naar Zeebrugge. ja / nee
c.
Ik wil de trein nemen naar Brussel. Kan ik hier een ticket kopen? ja / nee
d.
Ik moet naar het vlieg-veld. Ik wil vragen welke bus ik moet nemen. ja / nee
e.
Hier kan ik mijn nieuwe identiteitskaart afhalen. ja / nee
in de carwash JUIST 1.
De antenne moet rechtop staan.
2.
Je autospiegel is stuk. De carwash zal hem betalen.
3.
Ik wil op reis. Ik zet een rek op het dak van mijn auto voor de koffers. Zo mag ik nog in de carwash.
4.
Vensters moeten dicht zijn.
FOUT
Andere settings: verkeer, ontspanning & vrije tijd
En via de school ? Brieven Invulstrookjes Enquêtes
Formulieren Brochures Facturen
…….
Oorzaken van laaggeletterdheid Thuismilieu & sociale omgeving (kinderen met een taalarme
omgeving, kunnen taalachterstand oplopen)
Individuele stoornissen
- lichamelijke of cognitieve beperkingen - leerstoornissen (bv. dyslexie) - ontwikkeling- of gedragstoornissen - ziekte (bv. epilepsie)
Negatieve schoolervaringen Vermijden om te lezen en te schrijven
Zie ook „getuigenissenboekje‟
Herkennen van laaggeletterdheid Laaggeletterden verbergen dit en
gebruiken allerlei truucjes om dit niet te moeten toegeven: ‘overlevingsstrategieën’
zie laatste pagina’s ‘getuigenissenboekje’
Onze manier van werken cursistgericht: sluit aan op leervragen van
cursisten, volgens hun tempo en leerstijl functioneel: de cursisten leren er dingen die ze in het dagelijkse leven kunnen gebruiken gratis: alle cursussen zijn gratis in kleine groepjes in een niet-schoolse, volwassen sfeer: er wordt gewerkt met volwassen situaties en materialen de focus ligt op de gave gebieden: wat de cursist wél al bereikte en niet op hun falen
Vereenvoudigen teksten en brochures Wablieft
Klare taalcheques (Roeselare) Studiedag „Toegankelijkheid van taal‟
(Provincie West-Vlaanderen): di 23/11/2010
Meer info? Zie nationale website (van de sector BE):
www.basiseducatie.be
Of zie het promotiefilmpje dat met
middelen van de Provincie West-Vlaanderen werd gerealiseerd (voorjaar 2010): www.open-school.be (website van CBE Brugge-Oostende-Westhoek)
Bedankt … Voor uw aanwezigheid
Voor uw actieve deelname
En hopelijk kunt u wat mensen méé helpen
de stap zetten naar ons cursusaanbod …
Annemie De Leyn & Lode Coenaerts
