Hierbij vindt u de presentatie van Herwig Bogaerts. Van de andere sprekers hebben wij geen toelating om hun presentatie op de website te plaatsen.
Herwig Bogaerts – Head of Belgium 2
Opkomende landen / ontwikkelde landen De voorwaarden voor de ontkoppeling komen tot stand
3
De voorwaarden voor de ontkoppeling komen tot stand • De uitvoering van het reddingsplan voor de euro zal het systeemrisico waarschijnlijk wegnemen, maar maar:: 1. Europa
de staatsschuldencrisis in de eurozone houdt aan; het monetair beleid blijft restrictief; de groeivooruitzichten zijn zwak.
2. Verenigde Staten
• Er is inderdaad sprake van een conjuncturele groeivertraging, maar deze lijkt zich te stabiliseren. • De Amerikaanse economie, die ondersteund wordt door een soepel monetair beleid, heeft weliswaar iets betere vooruitzichten dan Europa, maar maar:: 2012 is een verkiezingsjaar, waardoor een status status--quo dreigt op begrotingsgebied.
3. Opkomende landen
• Het inflatieprobleem is niet meer zo acuut, zoals blijkt uit de recente renteverlagingen (Brazilië, Turkije, Israël en Indonesië). • De belangrijkste opkomende landen beschikken over voldoende speelruimte om hun economie nieuw leven in te blazen als de groeivertraging van de ontwikkelde landen overslaat. • De groeivertraging in China wordt door de autoriteiten georkestreerd, maar er is nog altijd geen dringende behoefte aan stimuleringsmaatregelen.
4
Algemene conclusies: twee hoofdscenario’s DEFENSIEF 60%
Europa
Verenigde Staten
•
Recessie treedt in Politieke impasse
•
Abrupte groeivertraging (weinig waarschijnlijk) en/of Hardnekkige inflatie
•
•
Groeiondersteunende maatregelen = waarschijnlijkheid van 10%
• •
Zwakke groei Monetaire ondersteuning = waarschijnlijkheid van 50%
•
Begin van monetaire versoepeling in China = waarschijnlijkheid van 100%, maar wanneer?
Geen duurzame politieke oplossing
• •
Opkomende landen
OFFENSIEF 100%
5
‘Zelfopgelegde’ begrotingsdiscipline fnuikt de groei Zonder groei kan de schuld niet worden afgelost Streefcijfer voor de reductie van het tekort in:
Jaarlijkse impact van de bezuinigingsplannen op de toekomstige groei (in % van het BBP)
Griekenland
2013
-1,98
Ierland
2015
-1,24
Portugal
2013
-0,96
Spanje
2013
-0,94
Ver. Koninkrijk
2015
-0,88
Frankrijk
2013
-0,58
Italië
2012
-0,46
Bron: Exane BNP Paribas, mei 2011
6
Zelfs de Duitse motor vertoont tekenen van zwakte … BBP - Duitsland 116
20
114
10
112
0
110
-10
108
-20
106
-30
104
-40
102
-50
ZEW - Vertrouwensindex van de marktspecialisten IFO - Verwachtingen van Duitse ondernemingen Bron: Bloomberg per 30.09.2011
7
4,7% 4% 4%
3,7% 2,7%
…en de steun van Duitsland aan andere landen van de Europese Unie laat te wensen over Duitsland: aandeel in de import van binnen en buiten de EU (op jaarbasis)
Buiten de Europese Unie
Binnen de Europese Unie 2011 Bron: Thomson Reuters Datastream, Les cahiers verts de l’économie, september 2011
8
De staatsschuldencrisis en bankencrisis zijn verstrengeld: risico op een vicieuze cirkel voor de economie Toch minder spanning op de interbancaire markt dan in 2008 %
250 230
6,5
% 2,5
6 2
210 5,5
190 170
5
1,5
150 4,5
130 110
1
4 0,5
90 3,5
Spaanse rente 10 jaar Index Euro Stoxx Banks
70
3 06-11
03-11
12-10
09-10
06-10
03-10
12-09
09-09
06-09
03-09
12-08
50
Bron: Bloomberg per 30.09.2011 (links ) en per 18.08.2011 (rechts)
9
0
Spread Euro Libor 3 maand / Europese rente 3 maand
Situatie in Europa: een vicieuze cirkel 1 ECONOMISCHE ROEIVERTRAGING
2
5
STIJGING
AFNAME VAN DE
VAN DE OVERHEIDSSCHULD
KREDIETVERLENING
3
4
PORTEFEUILLE-
TOENAME
VERLIEZEN VAN DE BANKEN
VAN HET LANDEN RISICO
10
De banksector moet geherkapitaliseerd worden, en snel! De steun aan de Ierse banken heeft het Ierse overheidstekort met 12,3% van het BBP doen stijgen Begrotingstekort Italië In % van het BBP
Portugal Spanje Griekenland
Ierland
Bron: Reuters EcoWin Pro, september 2011
11
Conclusie Europa ZONDER GROEI KAN DE SCHULDENCRISIS NIET WORDEN OPGELOST De tot nu toe overeengekomen maatregelen versterken de deflatiedruk De nieuwe economische terugval maakt goede beslissingen noodzakelijk De economische vertraging zal dus goede beslissingen afdwingen • Herkapitalisatie van de banken • Gedeeltelijke wanbetaling • ‘Nulrente’ • Monetisering van de overheidsschuld Deze beslissingen zullen integratie van het begrotingsbeleid mogelijk maken; dat moet een politieke doelstelling worden waarvoor steeds meer steun komt
12
Verenigde Staten/Europa: japanisering onmogelijk Europa: het monetair beleid is nog steeds niet aangepast aan de omstandigheden
Verenigde Staten: Wat is de speelruimte in het monetair en het begrotingsbeleid? Opkomende landen
13
De markten lijken de Verenigde Staten tijd te willen geven … 120
bp
110 100
Ratingverlaging door S&P Akkoord over het schuldplafond CDS 5 jaar, Ver. Staten CDS 5 jaar, Duitsland
90 80 70 60 50 40 30
Bron: Bloomberg per 12.10.2011
14
… maar zal de door de markten vergunde speelruimte wel worden benut? •
Het vertrouwen in de Amerikaanse overheid is op een dieptepunt: in het verkiezingsjaar dreigt een status-quo op het gebied van begrotingsbeleid
•
Bij niet-verlenging van de door de regering-Bush genomen fiscale stimuleringsmaatregelen zou de groei 1,30% lager zijn geweest
VERKIEZINGSAGENDA 2012-2013 IN DE VERENIGDE STATEN JANUARI 2012
JUNI 2012
6 NOVEMBER 2012
BEGIN VAN
EINDE VAN DE
AMERIKAANSE
DE VOORVERKIEZI NGEN eerst Iowa, daarna New Hampshire
VOORVERKIEZI NGEN Montana en Zuid-Dakota
15
PRESIDENTSVER KIEZING
20 JANUARI 2013 DE NIEUWE PRESIDENT TREEDT AAN
Your logo
De Fed heeft een bijzonder offensief monetair beleid gevoerd om de groei te stimuleren Maar raken de mogelijkheden van de Fed niet uitgeput? 14
4
%
3
12
2
10
1
Beleidsrente van de Fed
8 6 4 2 0
Amerikaans BBP, mutatie op jaarbasis
-2 -4 -6
Bron: Bloomberg per 30.09.2011
16
0
Aankopen van schatkistpapier door de Fed (in mrd USD)
120 80 40 0
Verenigde Staten: zullen de investeringen in deze omstandigheden stand kunnen houden? Leveringen van kapitaalgoederen (exclusief defensie en luchtvaart) 20% 15%
Mutatie op jaarbasis
10% 5% 0% -5%
-10% -15% -20% -25%
Bron: Carmignac Gestion per 30.09.2011
17
Verenigde Staten/Europa: japanisering onmogelijk Europa: het monetair beleid is nog steeds niet aangepast aan de omstandigheden Verenigde Staten: Wat is de speelruimte in het monetair en het begrotingsbeleid
Opkomende landen
18
China: de inflatie is bijna bedwongen USD
149
100%
129
80% 60%
109
40%
89
20% 69
0%
49 29 9
-20% Groothandelsprijzen van varkensvlees in China, mutatie op jaarbasis (voortschrijdend gemiddelde over 12 maanden) Prijs van ruwe olie (in USD)
Bron: Bloomberg per 30.09.2011
19
-40% -60%
China: de onderliggende groei blijft evenwel sterk, waardoor een stimuleringsplan en een renteverlaging nog niet nodig zijn Staalverbruik
Electriciteitsverbruik
Bron: IMF, CEIC, Haver, UBS ramingen, 17.08.2011.
20
China kan binnenlandse groei genereren Bijdrage van de belangrijkste componenten aan de groei van het Chinese BBP
Netto-export Bruto-investeringen Particuliere consumptie Groeipercentage
Bron: Haver, CEIC, UBS-ramingen, september 2011
21
De belangrijkste opkomende landen zijn in staat hun economie nieuw leven in te blazen als de groeivertraging van de ontwikkelde landen overslaat 4
%
Overheidstekort (in % van het BBP)
120
2
Overheidsschuld
100
0
80 En % du PIB
-2 -4 -6 -8
60 40 20
-10
0
-12
Opkomende landen
Verenigde Staten
Eurozone
Perifere regio's - Europa*
*Omvat Griekenland, Ierland, Italië, Portugal en Spanje Bron: J.P. Morgan, juli 2011
22
Latijns-Amerika Opkomende landen - Europa Opkomende landen - Azië G3 Perifere regio's - Europa
Ontwikkelde landen / opkomende landen: twee werelden Groei van het BBP
Overheidsschuld in % van het BBP 120%
12% 10%
100%
8%
80%
6% 4%
60%
2% 0%
40%
-2%
20%
-4% -6%
0% 2009
2010
Verenigde Staten
2011 Eurozone
2009
2012 China
2010
Verenigde Staten
Bron: OESO per 30.06.2011
23
2011 Eurozone
2012 China
In Europa zijn het recessie- en het systeemrisico in de spreads verwerkt 2008
Europese ‘investment grade’ bedrijfsobligaties
200
2011
300
250
200
150
150 100 100 50
Amerikaanse ‘investment grade’ bedrijfsobligaties
50
0
0
Bron: Bloomberg per 06.10.2011
24
Waardering: de premies lopen vooruit op de macro-economische cyclus
December 2008
250
2008
Index van de Amerikaanse industrie
65
2011 60
200
Spread Itraxx 216,8
PMI 33,3
55 150
50 45
100
40 50
Itraxx Europe 5 jaar
35 30
0
Bron: Bloomberg per 06.10.2011
25
SEPTEMBER 2011 Spread Itraxx 201,9
PMI 51,6
Waardering: de spreads van bankobligaties weerspiegelen een hoger systeemrisico dan bij Lehman Itraxx-index van tweederangsbankobligaties 2011
Faillissement van Lehman Brothers 2008
Bron: Bloomberg 06.10.2011
26
Positionering: de banken houden zeer weinig bedrijfsobligaties aan
Een veel defensievere technische positionering dan in 2008 In miljoen USD
Volume van de posities van de ‘Primary dealers’ in de Verenigde Staten
250.000
200.000
2008 150.000
100.000
2011
50.000
0
Bron: Bloomberg per 06.10.2011
27
Fundamentals: het impliciete percentage wanbetalingen dat tot uitdrukking komt in de spreads, ligt ruim boven de prognoses Impliciet en reëel percentage wanbetalingen (Itraxx-index van Europese ‘high yield’ obligaties) 20% 18% 16%
Impliciet percentage wanbetalingen
14% 12% 10% 8% 6%
Reëel percentage wanbetalingen
4% 2%
Prognoses van Moody’s
0%
Bron: Carmignac Gestion per 06.10.2011
28
Wij geven de voorkeur aan bedrijven met weinig schulden Verdeling van de hefboom*est) binnen onze Total (ND/EBITDA bedrijfsobligatieportefeuille (exclusief financiële instellingen)
63,50%
20,20% 11,30%
0-2x
2-3x
3-4x
Bron: Carmignac Gestion per 30.09.2011 *schulden/EBITDA (raming voor 2011)
29
5,00%
4x+
De oorzaken van de slechte prestaties van de opkomende landen in het voorbije kwartaal De economische groeivertraging in de ontwikkelde economieën slaat over naar de opkomende markten Toename van de kapitaaluitstroom
Een inflatie die zich maar moeilijk laat bedwingen
Specifieke zorgpunten met betrekking tot China
30
Op lange termijn: fors betere prestatie van de opkomende markten ten opzichte van de ontwikkelde markten 1400 1200 1000
MSCI Emerging Markets
800 600 400
MSCI World 200 0
Bron: Bloomberg, 30.09.2011 Basis 100: 01/01/1988
31
Toename van de kapitaaluitstroom Gecumuleerde stromen (in miljard USD)
Schuld van opkomende landen
Aandelen opkomende landen
Bron: BofA Merrill Lynch, Bloomberg, EPFR Global
32
China: wij blijven ervan overtuigd dat de inflatie zal afnemen Index van de consumptieprijzen
CPI, mutatie op jaarbasis CPI, basiseffect, mutatie op jaarbasis CPI, evolutie tussen maart en augustus 2008, mutatie op jaarbasis Bron: Carmignac Gestion per 31.08.2011
33
07-12
04-12
01-12
10-11
07-11
04-11
01-11
10-10
07-10
04-10
01-10
10-09
07-09
04-09
01-09
10-08
07-08
04-08
01-08
10-07
07-07
04-07
01-07
10-06
07-06
04-06
01-06
10-05
10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3%
China: de verkoop van vastgoed komt in wezen voort uit een reële behoefte aan woningen 100 22
15
19
21
22
22
16
18
15
16
15
16
13
41
45
11
10
10
10
11
11
39
41
44
42
42
44
50
49
46
48
48
45
80
60
25
28 35
35
46
44
37
37 40
39
42
41
42
39
43
43
43
42
45
40
20
53
57
41
39
47
0 sept 07
K2 09
Instappers
K4 09
K2 10
okt-10
dez-10
feb-11
Particulieren niet zijnde instappers
apr-11
juni-11
aug-11
Beleggers
Vooruitzicht: de behoefte aan nieuwe woningen zal structureel hoog blijven, aangezien de urbanisatiegraad in China slechts 50% bedraagt (85% in Frankrijk) Bron: NBS, CEIC
34
China: niet-gereguleerde bankactiviteiten in perspectief geplaatst Niet-gereguleerde kredieten (underground bank) maken slechts 6% uit van de totale kredietverlening in China.
Rente op leningen in Wenzhou %
Wenzhou is goed voor 1% van het Chinese BBP In Wenzhou zijn de parallelle markten sterker ontwikkeld dan elders Sinds eind september beginnen de autoriteiten te reageren Bron: Pboc Wenzhou Branch, BofA Merril Lynch research
35
Financiële hefboom*
Solide balansen, gesloten kapitaalmarkt: kans op een bankencrisis op middellange termijn erg klein
Chinese banken
K/W / dividendrendement
Bron: Company, CCBIS research * Tangible leverage = schuld / netto eigen vermogen
36
Reële beleggingskansen Een verdere en sterkere inhaalbeweging van de waarderingen lijkt waarschijnlijk Hang Seng-index en koers/eigen vermogen van Chinese bedrijven die aan de Hongkongse beurs noteren
21000 19000
5 4,5 4
17000
3,5
15000
3
13000
2,5
11000
2 1,5
9000
1
7000
0,5
5000
0
Hang Seng index
Koers/eigen vermogen – de facto
Koers/eigen vermogen – schatting 2012 Bron: Bloomberg, UBS-index, 30.09.2011
37
Opkomende landen / ontwikkelde landen: een verdere en sterkere inhaalbeweging lijkt waarschijnlijk Premie/korting tussen de K/W van de MSCI Emerging Markets en de MSCI World 10% 0% -10% -20% -30% -40% -50%
Bron: Bloomberg, UBS-index, 30.09.2011
38
In China is de consumptie net zoals in India en Brazilië een essentiële motor van de economie Aantal huishoudens met een beschikbaar inkomen van meer dan 10.000 USD In duizenden
China
Verenigde Staten India Brazilië
Bron: Euromonitor, Morgan Stanley Research, oktober 2011
39
Besluit ONDANKS DE STERKE VOLATILITEIT OP KORTE TERMIJN BLIJVEN WIJ OVERTUIGD VAN HET POTENTIEEL VAN DE OPKOMENDE MARKTEN OP LANGE TERMIJN
• De inflatie begint te wijken • Hun sterke fundamenten zullen normaal gezien de groei ondersteunen
ONZE POSITIONERING BLIJFT GERICHT OP DE BINNENLANDSE GROEI • Een sterke portefeuillekern met vooral producenten van consumptiegoederen • Een doorgedreven spreiding ten gunste van de sterk groeiende regio’s
DE LAGE WAARDERINGEN BIEDEN BELEGGINGSKANSEN
40
Goudmijnen: gunstige omstandigheden voor het gele metaal Ontwikkeling van de goudprijs tegenover de reële rente USD
Negatieve reële rente Stijging van de goudprijs
Goud
Negatieve reële rente Stijging van de goudprijs
Positieve reële rente Stabiele goudprijs
Reële rente
Reële rente = nominale rente gecorrigeerd voor de inflatie Bron: BMO Research
41
Goudmijnen: aantrekkelijke waarderingen Laagste peil in 10 jaar De gemiddelde koers/kasstroomverhouding van de 4 grootste goudbedrijven* SCHATTING
40,0x 35,0x 30,0x 25,0x 20,0x 15,0x 10,0x 5,0x ,0x
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011E 2012E 2013E 2014E *Newmont, Kinross, Barrick en Goldcorp Bron: Bloomberg, BMO Research forecasts
42
China: de vraag naar grondstoffen stijgt als die in de rest van de wereld daalt Mutatie op jaarbasis in de vraag naar basismetalen
Wereld Wereld (exclusief China)
China
Bron: INSG, ICSG, ILZSG, IAI, Macquarie Research, Ecowin, oktober 2011
43
Grondstoffen: een betere situatie dan in 2008 Gezonde balansen, een gunstige factor voor een opleving van de fusie- en overnameactiviteit •
DE VERBETERING VAN DE KWALITEIT VAN
Gemiddelde nettoschuld / beurskapitalisatie
DE BALANSEN BETEKENT DAT DEZE BEDRIJVEN:
veel beter bestand zijn tegen een economische terugval; 2. kunnen profiteren van de lage waarderingen van bedrijven mogelijkheid van fusies en overnames 1.
•
EEN GUNSTIG KLIMAAT VOOR KLEINE EN MIDDELGROTE KAPITALISATIES
Bron: Carmignac Gestion, 30.09.2011
44
December 2008
4 oktober 2011
6%
13%
RIO TINTO
156%
10%
XSTRATA
198%
23%
ANGLO AMERICAN
48%
16%
VALE
13%
9%
TECK
497%
18%
153%
15%
BHP BILLITON
Middelgrote kapitalisaties hebben nog steeds de voorkeur Lundin Petroleum: een bedrijf dat beschikt over een sterke kasstroom en een uitstekende exploratieportefeuille Koersontwikkeling van Lundin Petroleum
SEK
140 130 120 100-400 miljoen vaten
110 100
800-1800 miljoen vaten
AVALDSNES, EEN NIEUWE ONTDEKKING
90
Verhoging van de omvang van het veld met 100-400 miljoen vaten tot 800-1800 miljoen vaten
80 70 60
De grootste ontdekking van de afgelopen 10 jaar in de Noordzee
Opname in de portefeuille: 7 oktober 2010
50
09-11
08-11
07-11
06-11
05-11
04-11
03-11
02-11
01-11
12-10
11-10
10-10
09-10
40
Bron: Bloomberg, Lundin Petroleum, 30.09.2011
45
Een van de 5 grootste ontdekkingen ooit in Noorwegen
Onze derivatenstrategieën op indexen hebben in het derde kwartaal ten volle bijgedragen aan de bescherming van de portefeuille 110 100
80
S&P 500 -14,3% KOSPI-index -15,8%
70
Euro Stoxx 50 -23,4%
90
Euro Stoxx Banks -34,3%
60 50
Bron: Bloomberg per 30.09.2011 Basis 100 op 30.06.2011
46
Algemene conclusie ONTWIKKELDE LANDEN: EUROPA: zonder groei kan de schuldencrisis niet worden opgelost VERENIGDE STATEN: • •
De politieke impasse verhindert dat de speelruimte in het begrotingsbeleid wordt benut om de groei te stimuleren Zijn de grenzen van het monetair beleid bereikt?
OPKOMENDE LANDEN: De daling van de mondiale groei en de inflatie leidt nu al tot een soepel monetair beleid De Chinese en Indiase inflatiedruk moet nog verder dalen
GROEIVERTRAGING DOOR SCHULDAFBOUW IN DE ONTWIKKELDE LANDEN + SOEPELER MONETAIR BELEID OP KOMST IN DE BELANGRIJKSTE OPKOMENDE LANDEN = ONTKOPPELING IN ZICHT
47
