Het Zwembad Maatschappelijk Visitekaartje van de gemeente
Zwembadcongres 2013
Synarchis adviesgroep? • • • • •
Opgericht in 2008 Ervaren (9 medewerkers met 10-20 jaar ervaring) Focus op maatschappelijke voorzieningen Consultancy en projectmanagement Vooral in opdracht van gemeenten
Wat doen wij? • Beleidsvorming en conceptontwikkeling • Beheer en exploitatie • Programma’s van eisen bouw en exploitatie • Kostenramingen • Aanbesteding bouw en exploitatie • Projectleiding en projectmanagement
Wie ben ik?
• Sander Fooij • 45 jaar • TU Eindhoven: Bedrijfskunde
Specialiteiten • Beleidsontwikkeling • Haalbaarheidsonderzoeken en conceptontwikkeling • Capaciteitsstudies • Exploitatiedoorlichtingen • Ontwerpen en implementeren beheervormen • Privatisering en aanbestedingen
Onze stelling
Het zwembad is in maatschappelijk opzicht de meest waardevolle voorziening binnen de gemeente
De realiteit Een aantal recente Krantenkoppen Onbegrip over sluiting zwembad
Zwembaden veel te duur
Buitenbad gaat dicht Komt er einde aan schoolzwemmen? Privatisering zwembaden moet 2 ton opleveren
Hoe kijken we naar zwembaden? De prestatie wordt uitgedrukt in: • • • • •
Dekkingsgraad kosten Verbruik per bezoeker of per m2/m3 Personeelskosten per fte of per bezoeker Gemiddelde gemeentelijke bijdrage per bezoeker Etc.
En soms (algemeen): • Aantal bezoekers per m2 zwemwater • Aantal bezoekers per formatieplaats • Etc.
Wat verliezen we uit het oog?
• Het gebruik en de exploitatie van het zwembad dient de weerspiegeling te zijn van de gemeentelijk maatschappelijke ambities en beleidsdoelstellingen • Welke bijdrage levert het zwembad daadwerkelijk aan de realisatie van de maatschappelijke beleidsdoelstellingen van de gemeente? • Een transparant inzicht in en duiding van de financiële exploitatie – Vaste kosten – Variabele kosten en opbrengsten per activiteit (ABC) – Oorzaken voor tekorten
Vraag
Op welke wijze kan de maatschappelijke meerwaarde van een zwembad worden aangetoond?
Maatschappelijk meerwaarde van het zwembad De vier maatschappelijke pijlers 1. 2. 3. 4.
Vaardigheden Gezondheid Ontmoeting & Participatie Werkgelegenheid
Per pijler meerdere prestatie-indicatoren
Vaardigheden (pijler 1)
• • • • •
Zwemvaardigheden Re-integratie (zinvolle dagbesteding) Normen en waarden (regels en gedrag) Maatschappelijk ondernemerschap verenigingen …..
Gezondheid (pijler 2)
• • • • • •
Doelgroepactiviteiten (sportief en begeleid0 Therapiezwemmen Zorggerelateerd gebruik Ontspanning/ontstressing Sporten (in verenigingsverband) …..
Ontmoeting & participatie (pijler 3)
• Sociale ontmoeting voor of na zwemmen • Eenzaamheidsbestrijding • Activiteiten voor specifieke doelgroepen (allochtonen en gehandicapten) • Verenigingsactiviteiten • Ontmoetingsplek voor het dorp (buitenbad) = sociale samenhang • …..
Werkgelegenheid (pijler 4)
• • • • • • •
Lokale werkgelegenheid Stagewerkplekken Plaatsen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt Sociale werkvoorziening Verzorgen van activiteiten door netwerkpartners Inkoop bij lokale bedrijven …….
4 Pijlers samengevat Vaardigheden
Gezondheid
Ontmoeting en participatie
Werkgelegenheid
Zwemvaardigheden
Doelgroepen begeleid
Sociale ontmoeting rondom zwemmen
Lokale werkgelegenheid
Re-integratie
Therapiezwemmen
Eenzaamheidsbestrijding
Stage-werkplekken
Waarden en regels
Zorggerelateerd gebruik
Activiteiten voor spec. doelgroepen
Afstand tot arbeidsmarkt
Maatschappelijk ondernemerschap
Ontspanning en ontstressing
Verenigingsactiviteiten
Netwerkpartners aan het werk
Sporten (verenigingen)
Ontmoetingsplek voor gemeente
Inkoop bij lokale bedrijven
Het meetbaar maken van de prestatie
• Geen algemene/landelijke “maatschappelijke score” • Lokaal maatwerk: “maatschappelijke score” is de mate waarin het zwembad bijdraagt aan lokale doelstellingen (dus maatschappelijke toegevoegde waarde heeft) • Definieer de doelstellingen, indicatoren en het relatieve belang (weging) • Geef per indicator aan op welke wijze tot prestatiemeting is gekomen per indicator (scoremethodiek en range)
Meten in model Maatschappelijke prestatie zwembad score 1 2 Pijler 1: Vaardigheden - Zwemvaardigheden - Andersoortige vaardigheden Pijler 2: Gezondheid - Sportiviteit - Therapie/medisch - Ontspanning
weging 0,35 0,7 0,3
3
4
5
6
7
8
9
10
Totaal Score 6,5
0,25 0,6 0,2 0,2
6,6
Pijler 3: Ontmoeting & Participatie - Sociale ontmoeting - Activiteiten voor speciale doelgroepen - Lidmaatschap van verenigingen
0,2 0,4 0,3 0,3
5
Pijler 4: Werkgelegenheid - Lokale werkgelegenheid - Taakinvulling "afstand tot arbeidsmarkt" - Invloed op lokaal ondernemerschap
0,2 0,6 0,3 0,1
5,5
Gewogen totaalscore: 6,025
10
8 Vaardigheden Gezondheid Participatie Werkgelegenheid
6 4 2
0
Indicator 1 Indicator 2 Indicator 3
Duiding score
• Leg de relatie tussen maatschappelijke prestatie en specifieke kosten en opbrengsten • Licht toe welke (maatschappelijke) randvoorwaarden en uitgangspunten van toepassing zijn (mogelijk reden voor noodzakelijke financiële bijdrage)
Verbetervoorstellen
• Het optimaliseren van de verhouding tussen financieel en maatschappelijk rendement per activiteit • Optimaliseren van het aanbod (productmix) en de exploitatie (het zwembad als netwerkorganisatie) • Het verbeteren van de balans tussen verlieslatende en winstgevende activiteiten (rekening houdend met beleidsdoelen) en hiermee het optimaliseren van de totale prestatie (BSC)
Een bredere beschouwing • Maatschappelijke prestatie per Euro (afzetten tegen andere maatschappelijke voorzieningen als theater en bibliotheek) • Wat zijn de spin-off effecten van de zwemvoorziening (vestigingsklimaat, leefbaarheid, etc.) • Wat zijn de consequenties van het verdwijnen van de voorziening? • Welke effecten heeft een ander beheersvorm op de maatschappelijke prestatie van een zwembad
Presenteren van bevindingen
• • • •
Onbekend maakt onbemind! Pro-actief communiceren met college en raad (en publiek) Leg voortdurend relatie met beleidsdoelen Visualiseer de bevindingen uit de meting van de maatschappelijke prestatie • Leg de relatie tussen het tekort van het zwembad en de maatschappelijke prestatie • Maak inzichtelijk dat er ook oog is voor efficiënte en bedrijfsmatige oplossingen
Belangrijkste conclusies
• Naast het exploitatieresultaat is het maatschappelijk rendement een door het zwembad te leveren prestatie • Dit maatschappelijk rendement dient op onderdelen te worden geconcretiseerd en meetbaar worden gemaakt • Zorg dat duidelijk kan worden gemaakt dat iedere Euro aan het zwembad uitstekend wordt besteed • Communiceer pro-actief en positioneer het zwembad als het maatschappelijk visitekaartje van de gemeente (met oog voor een bedrijfsmatige exploitatie
Vragen
