JAARVERSLAG 2004 HET VTI IS HET STEUNPUNT VOOR DE PODIUMKUNSTEN ............................................. 2 HET VTI STAAT GARANT VOOR EEN KWALITATIEF HOOGSTAANDE DIENSTVERLENING AAN DE PROFESSIONELE SECTOR, DE OVERHEDEN, DE OPLEIDINGEN, DE MEDIA, DE ONDERZOEKSCENTRA, EEN BREED PUBLIEK…......... 3 HET VTI IS EEN DRAAISCHIJF VOOR INFORMATIE OVER VERLEDEN, HEDEN EN TOEKOMST VAN DE VLAAMSE PODIUMKUNSTEN IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF........................................................................................................................ 7 HET VTI IS EEN KRITISCH FORUM DAT HET PUBLIEKE DEBAT AANVUURT MET ONDERZOEK, PUBLICATIES EN STUDIEDAGEN............................................................. 10 HET VTI VOERT INTERNATIONALE PROMOTIE EN ONTVANGT BUITENLANDSE DELEGATIES........................................................................................................................ 17 HET VTI WERKT LANGE-TERMIJNPROJECTEN UIT OVER DE HETE HANGIJZERS IN DE SECTOR ............................................................................................. 24 GEZIENE VOORSTELLINGEN............................................................................................. 28 ZAKELIJK JAARVERSLAG ....................................................... Error! Bookmark not defined. PERSKNIPSELS ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
HET VTI IS HET STEUNPUNT VOOR DE PODIUMKUNSTEN 2004 was een belangrijk jaar voor de (podium)kunstensector in Vlaanderen. Op 2 april werd in het Vlaams parlement het kunstendecreet gestemd. Nog hetzelfde jaar viel de eerste grote deadline: organisaties die vierjarige structurele subsidies ambiëren, hebben begin november een subsidiedossier ingediend voor de periode 2006-2009. Voor de werking van het VTi in 2004 waren die data erg bepalend. Ten eerste was het VTi – net als de andere kunstensteunpunten – nauw betrokken bij het gesprek tussen sector en beleid, dat tot de nieuwe regelgeving heeft geleid. Ten tweede hebben we – in de aanloop naar de deadline van 3 november – onze rol als steunpunt ten volle willen waarmaken: door dagelijks aanspreekbaar te zijn voor alle mogelijke vragen van podiumkunstenaars en -organisaties, én door het thematiseren van de verschillende knelpunten van de grote subsidieronde in de projectwerking. Ten derde werkte ook het VTi in 2004 aan een nieuw meerjarenplan. Dat vormde een goede gelegenheid om de werking van de voorbije jaren kritisch onder de loep te nemen. 'Hefboom voor landschapszorg' is de subsidieaanvraag van het Vlaams Theater Instituut voor de periode 2006-2009, tegelijk de tweede aanvraag om erkend en gesubsidieerd te worden als 'steunpunt voor podiumkunsten'. De nota is een collectief werkstuk van de hele VTi-ploeg, dat tot stand kwam langs verschillende pistes. De belangrijkste input kwam zonder twijfel uit het gesprek dat we in het voorjaar van 2004 aangingen met de podiumsector. We brachten vertegenwoordigers van verschillende disciplines samen op vier open bijeenkomsten die we 'Platform podiumkunsten' noemden. In 'toekomstgesprekken' werd in kleine groepjes voorbij de grenzen van de disciplines gebrainstormd over de toekomst van de podiumkunsten. Het colloquium 'Grand Tour 2006-2009' (Brussel, Vlaams Parlement, 13 mei 2004) bracht verschillende inhoudelijke lijnen samen in workshops en lezingen van persoonlijkheden uit binnen- en buitenland. We knoopten gesprekken aan met mogelijke partners in binnen- en buitenland. Die verschillende pistes hebben een interne denkoefening gevoed over de plek van kunst en cultuur in de maatschappij van de eenentwintigste eeuw, over het Vlaamse podiumlandschap en over de plaats van het VTi in het cultureel regiem. De grote subsidieronde bepaalde in 2004 voor een belangrijk deel het dagelijkse werk. Er kwamen heel uiteenlopende vragen en problemen die we beantwoordden door middel van de bibliotheek, door dienstverlening, soms ook door verder te verwijzen en mensen en organisaties met elkaar in contact te brengen. De deadline voor de meerjarenplannen gaf in 2004 ook een scherpe focus aan de projectmatige werking, waarmee we de sector voeding wilden geven bij het schrijven van de beleidsplannen en antwoorden wilden helpen formuleren op de vragen van de voormalig Vlaams minister van Cultuur, Paul Van Grembergen. In een redevoering op het Theaterfestival 2003 anticipeerde Van Grembergen op de eerste grote subsidieronde in het kader van het kunstendecreet. Hij stelde de podiumsector voor enkele belangrijke uitdagingen en trok een debat op gang over de noodzaak van synergie, de plek van jonge kunstenaars en gezelschappen, de spreidingsproblematiek, ... Als interface tussen beleid en podiumsector wilde het VTi de handschoen opnemen. Naast de lange-termijnprojecten over erfgoed, participatie, culturele infrastructuur en de situatie in Brussel waren dat de thema's die onze projectwerking inhoudelijk hebben bepaald.
2
HET VTI STAAT GARANT VOOR EEN KWALITATIEF HOOGSTAANDE DIENSTVERLENING AAN DE PROFESSIONELE SECTOR, DE OVERHEDEN, DE OPLEIDINGEN, DE MEDIA, DE ONDERZOEKSCENTRA, EEN BREED PUBLIEK… Zoek je de Vlaamse voorstellingen die vandaag te zien zijn, de deadlines voor subsidieaanvragen, decreetteksten, een dansvideo…? Heb je vragen over archiveren, auteursrechten…? Mis je een krantenknipsel over een productie van je gezelschap, zoek je een workshop, acteurs of dansers voor een auditie…? In de sector van de podiumkunsten staat het VTi bekend om de kwaliteit van zijn reguliere servicewerking, die we binnen het team trachten op te vangen door een geïntegreerde samenwerking. Daarnaast willen we ook pro-actief aan deskundigheidsbevordering doen, door workshops te organiseren, door toegepast onderzoek en door publicaties over de Vlaamse podiumkunsten systematisch aan te bieden in onze bookshop. Service Dagelijks komen er vragen toe per fax en per telefoon, aan de balie op kantoor en in de bibliotheek, en komen er e-mails binnen op het algemene infoadres en op de persoonlijke adressen van de medewerkers. Die vragen worden doorgespeeld aan de medewerkers met de juiste expertise. Zo vangen we kleine vragen en problemen op, en formuleren we gerichte antwoorden op meer uitgebreide onderzoeksvragen. Ook onze website speelt een belangrijke rol bij de dienstverlening. Uitgangspunt is dat de VTi-bibliotheek fungeert als onze belangrijkste draaischijf voor informatie. Elke bezoeker kan in de VTi-bibliotheek antwoorden zoeken op vragen over cultuurbeleid, subsidies, cultuurmanagement, kunsteducatie, internationale netwerken van organisaties voor podiumkunsten. Elke geïnteresseerde kan er (met of zonder hulp van bibliotheekmedewerkers) documentatie vinden over gezelschappen, receptieve organisaties, producties en voorstellingen uit het professionele podiumkunstencircuit in Vlaanderen. Op afspraak worden docenten en leraars met hun studentengroepen wegwijs gemaakt in de bibliotheek en zo gericht mogelijk op weg gezet voor hun taken en projecten. Op eenvoudige vraag kan het VTi (alle!) geïnteresseerde individuen of organisaties telefonisch informatie doorgeven. We willen ook elektronisch, per fax of per post antwoorden op vragen en specifieke informatie toesturen. Het op maat ontsluiten van informatie is vaak een arbeidsintensieve aangelegenheid. Door een bijdrage te vragen voor servicevragen die veel tijd en energie kosten, kunnen we de service waarborgen voor de websitegebruikers en voor heel wat bibliotheekbezoekers die gratis boeken en documentatiestukken raadplegen, video's bekijken of de VTi-databank consulteren. Wat haar dienstverlening betreft, heeft het VTi een dubbele functie voor mensen uit de sector, de overheden, studenten en buitenstaanders. Enerzijds verspreiden we kennis en expertise over de podiumsector, anderzijds faciliteren we contacten en bevorderen we netwerking. Doorgeefluik berichten Podiumkunstenaars en professionele organisaties uit de brede sector van de podiumkunsten deden in 2004 een beroep op het VTi voor de online verspreiding van 376 berichten (tegenover 325 berichten in 2003). Even inzoomen op de grootste rubrieken. Ondanks de opkomst van andere platforms waar (podium)kunstenorganisaties vacatures kunnen bekendmaken, publiceerde het VTi in 3
2004 net als in 2003 een 120-tal vacatures uit de sector van de professionele podiumkunsten. De rubriek audities/gezocht groeide fors: 102 berichten tegenover 64 berichten in 2003. Heel wat organisaties laten weten dat de respons op de berichten die ze via VTi verspreiden, erg hoog ligt. Overzicht per rubriek: Audities/gezocht = 102 Beleid/regelgeving/deadlines = 24 Debatten/colloquia/studiedagen = 29 Educatie = 2 Nominaties/prijzen = 10 Podiumzaken = 9 (daarnaast verscheen er info op de pagina Podiumzaken en op de aparte site van het Kunstenloket) Ruimtes voor repetities/projecten = 4 Vacatures = 119 Wedstrijden = 11 Workshops = 46 (het continue aanbod van workshops/cursussen is ook bereikbaar via de links naar educatieve initiatieven/DKO) Workshops/stages internationaal = 20 Salons Met een zekere regelmaat nodigt het VTi een aantal mensen uit met gelijksoortige functies voor een informele babbel, een stevig gesprek, een discussie, het uitwisselen van knowhow en inspirerende denkkaders voor verdere samenwerking. In de wandelgangen zijn we die ontmoetingen voor specialisten ‘de salons’ gaan noemen. De topics waarrond we in 2004 werkten zijn: spreiding & touring, internationale werking en de cultuurdatabank. - 26 januari en 20 april 2004: Salons over internationaal werken Voor dit salon brachten we mensen samen die ervaring hebben met internationale werking. De voorzet kwam van Guy Cools, die voor IETM een studie voorbereidde over internationaal coproduceren. Hij lichtte de inhoud van deze studie toe. Het gesprek achteraf leidde tot een verslag met aanbevelingen en tips voor jongere gezelschappen die een weg zoeken in het buitenland. Op 20 april organiseerden we een tweede salon, voor diegenen die graag over deze basisvoorwaarden worden ingelicht. - 16 februari 2004: Salon CultuurDatabank (in samenwerking met CultuurNet) CultuurNet Vlaanderen werkt in opdracht van de Vlaamse regering aan een alomvattende CultuurDatabank. Het VTi nodigde CultuurNet uit om de podiumproducenten grondig en tijdig te informeren. Op het salon CultuurDatabank van 16 februari 2004 werd tijd gemaakt voor een presentatie en een uitgebreide vragenronde. Daaruit kwamen twee cruciale items naar voor: de taakverdeling voor invoer en controle in het systeem en de mogelijke rol voor het VTi. - 26 april 2004: De spreiding van podiumvoorstellingen (met Cultuur Lokaal) Op een besloten salon, georganiseerd in het kader van een gemeenschappelijk traject met Cultuur Lokaal over de spreiding van podiumvoorstellingen, werden eerste onderzoeksresultaten afgetoetst bij makers en spreiders, ter voorbereiding van twee publieke activiteiten in het najaar (zie p. 12). Helpdesk Kunsten overgedragen aan Kunstenloket vzw Op vrijdag 5 maart werden de statuten van de nieuwe vzw Kunstenloket ondertekend door 7 vertegenwoordigers van de werkgevers, 7 vertegenwoordigers van de werknemers en 7 leden voorgedragen door de kunstensteunpunten, waarbij de deskundigheidsinbreng van de steunpunten verzekerd blijft. De voorzitter is Marc Van den Broeke. De organisatie kan
4
rekenen op de steun van de Vlaamse Gemeenschap (departementen cultuur en werkgelegenheid). Tot de nieuwe structuur operationeel is, oa. door de aanwerving van een aantal medewerkers en het inrichten van geschikte huisvesting, verzekeren de steunpunten de continuïteit van de werking : redactie van de website, organisatie infosessies en eerstelijnshulp, bibliotheek. Het VTi speelde een actieve rol. Nikol Wellens is lid van de bestuursorganen van het Kunstenloket en droeg in het najaar de binnen de Helpdesk Kunsten vergaarde kennis en ervaring over aan Jan Timmermans, directeur van het Kunstenloket en zijn medewerkers.
Infosessie internationale sociale zekerheid en fiscaliteit Op de scène zijn spannende ontmoetingen tussen kunstenaars van internationaal pluimage dagelijkse kost. Zakelijke leiders kunnen er zelden om lachen. De administratieve formaliteiten i.v.m. verblijf en vestiging in België en de toepassing van internationale regels op het gebied van fiscaliteit en sociale zekerheid zijn grote vraagstukken en potentiële financiële risico’s. Op 6 december 2004 organiseerden vdp, VTi en Muziekcentrum samen een infosessie rond grensoverschrijdend werken, met een focus op sociale zekerheid en fiscaliteit. Meer dan 120 professionelen, zowel van producerende als receptieve organisaties in de podiumkunsten en de muziek, gaven present. Na een heldere uiteenzetting werd met een ingewikkelde casus bewezen hoe groot het verschil tussen theorie en praktijk kan zijn. Deskundigheidsbevordering van buitenlandse collega's - Bezoek Pro Helvetia Op 10 december 2004 ontving het VTi een delegatie van 6 medewerkers (uit Zwitserland en Oost-Europa) van Pro Helvetia, de Zwitserse overheidsdienst voor ondersteuning van de kunst. Zij kregen een uiteenzetting over de werking van het VTi, maakten kennis met andere netwerken in het gebouw en bezochten de VTi-bibliotheek. - Québec Op 27 mei was Nadine Desrochers, Conseillère en dramaturgie responsable des projets internationaux et des activités en langue anglaise van het Centre des auteurs dramatiques (CEAD) in Montréal, te gast in het VTi. Ze maakte kennis met Pieter De Buyser met het oog op mogelijke toekomstige samenwerking en vertrok met een pakket boeken in haar bagage. - From pillar to post In opdracht van IETM maakte de Britse onderzoeker Judith Staines een vergelijkende studie naar het werkkader van zelfstandige kunstenaars in de Europese podiumkunsten. Nikol Wellens werkte met haar samen aan het luik over België met als resultaat een uiteenzetting over het nieuw sociaal statuut van de kunstenaar in het Engels. De studie werd in november voorgesteld tijdens de IETM-meeting in Milaan en is gepubliceerd op de website van IETM. Het hoofdstuk over België zal eveneens verschijnen op de Engelstalige website van het VTi. Ontmoeting met de podiumkunstopleidingen Na hun opleiding komen podiumkunstenaars terecht in een sector met specifieke wetmatigheden. Voor het VTi is de zakelijke ondersteuning van beginnende kunstenaars en occasionele samenwerkingsverbanden al lang een aandachtspunt. We gaan dan ook na hoe we toekomstige podiumkunstenaars beter kunnen voorbereiden op de beroepspraktijk. Op 19 april 2004 organiseerde het VTi een bijeenkomst voor de hogere kunstopleidingen. Om alle invalshoeken aan bod te laten komen, vroegen we ook enkele vertegenwoordigers van de overheid (onderwijs, cultuur, tewerkstelling) en ervaringsdeskundigen om deel te nemen aan het gesprek. 5
De respons van de opleidingen op het initiatief was heel positief; dat bewijst het belang dat ze aan de problematiek hechten. Het gesprek begon daarom met een rondvraag over de aandacht die de opleidingen besteden aan de behandeling van zakelijke en juridische informatie in de lessen. Daaruit volgde een discussie. Masterclass kunstkritiek Na twee edities van de workshop theaterkritiek waagde het VTi zich tijdens het afgelopen KunstenFESTIVALdesArts aan de organisatie van een veeleisender masterclass kunstkritiek. Na de workshops theaterkritiek waarin zij jonge mensen met een vlotte pen begeleidde bij het schrijven van een goede kritiek, kwam er een vraag naar verdieping en vervolmaking. De masterclass probeerde daaraan tegemoet te komen. De selectie van deelnemers mikte al op een hoger niveau; de kandidaten moesten beschikken over enkele jaren ervaring en een overtuigende portfolio. Acht deelnemers volgden van 15 tot 22 mei 2004 de activiteiten van het KunstenFESTIVALdesArts. Hun programma omvatte theater, dans, muziektheater en performance. De verscheidenheid van het festival werd als een troef uitgespeeld. De focus op theaterkritiek die de eerste twee workshops bepaalde, werd geruild voor een interdisciplinaire blik op het kunstveld. Naast het bijwonen van voorstellingen en denkwerk over kunst, cultuur en samenleving, werd er tijd uitgetrokken voor het uitwerken en evalueren van schrijfopdrachten. De besloten omgeving van de masterclass gaf aan de deelnemers de mogelijkheid vrijer te experimenteren met schrijfstijl dan wanneer ze voor een krant of tijdschrift werken. In een open sfeer van kritiek gaven ze commentaar op elkaars teksten en experimenten. Voor bijsturing konden ze een beroep doen op de ruime kennis en ervaring van Anna Tilroe, die in Nederland al lang ijvert voor een volwaardige opleiding kunstkritiek. Met de masterclass probeerde het VTi in Vlaanderen een stukje van de weg af te leggen. Deelnemers: Hannes Couvreur, Isabelle De Baets, Wouter Hillaert, Liv Laveyne, Hendrik Tratsaert, Elke Van Campenhout, Els Van Steenberghe en Jeroen Versteele. Bookshop vernieuwd De podiumkunstenboekenwinkel op de website van het VTi is sinds 2004 vernieuwd. Elk artikel krijgt nu een afbeelding en een synopsis of fragment mee; artikelen verzamelen in een boodschappenmandje en bestellen gaat heel wat vlotter.
6
HET VTI IS EEN DRAAISCHIJF VOOR INFORMATIE OVER VERLEDEN, HEDEN EN TOEKOMST VAN DE VLAAMSE PODIUMKUNSTEN IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF ...in onze collecties vind je 8.000 boeken, 70.000 documentatiestukken, 3.500 video’s, 7.000 foto’s, 1.500 affiches, duizenden seizoensbrochures en programmaboekjes en heel wat (vak)tijdschriften waarvan 120 lopende abonnementen. Daarnaast verzamelen we in een databank informatie over het wie, wat, waar en wanneer van de Vlaamse podiumkunsten. De databank en de collecties worden dagelijks aangevuld. In de catalogus of databank zoeken kan online op www.vti.be of in de bibliotheek... Uitbreiding collecties Collecties vragen veel doordeweekse zorgen: boeken aankopen en abonnementen opvolgen, kranten knippen, de diverse materialen beschrijven in de databank, collecties in goede orde op de rekken zetten, gebruikers ontvangen en helpen, enz. Ook in 2004 investeerde het VTi voluit in de uitbouw van de collecties. Er werden 3341 nieuwe tijdschriftnummers ingevoerd, waarvan 2213 uit diverse schenkingen. Dat resulteert in 65 nieuwe archiefdozen in het tijdschriftenmagazijn. (Daar bevinden zich intussen 377 dozen.) Er werden 2285 nieuwe boeken ingevoerd, waarvan 1192 uit diverse schenkingen. Ombouw afgerond Tijdens de voorbije jaren is de bibliotheek van het VTi ingrijpend veranderd. Na een kleine verbouwing en het opstellen van nieuwe rekken, werd de collectie opnieuw ingedeeld en gepresenteerd. In 2004 werd de signalisatie verder afgewerkt en kregen de krantenknipsels hun definitieve plek. Ook alle theaterteksten kregen nu hun nieuwe etiketten. Terwijl deze ruim 5000 teksten een nieuw rugetiket kregen, werd ook de beschrijving in de databank nagekeken. Dat resulteert voor de gebruikers meteen in betere online informatie over onze collecties. Ook in 2004 zetten we verdere stappen in standaardisering van de gegevens in onze databank, zodat wordt de uitwisseling met andere systemen vergemakkelijkt. Zo is ons tijdschriftenbestand (650 verschillende titels, waarvan een 120-tal courant) in Antilope (de centrale catalogus van periodieken in België) verder aangevuld. De exportmodule werd grondig onder handen genomen: nu worden ook vertaalde exports van onze databank gegenereerd, ten behoeve van de Franse en Engelse VTiwebsite. Gebruikers Er waren in 2004 in totaal 1606 bezoekers in de bib, waarvan 87 in groepsbezoeken (in 2003: 1715). In 2004 waren we 228 halve dagen open (2003: 224 dagen). We houden deze gegevens sinds mei 2002 op gestructureerde manier bij. Daardoor kunnen we stilaan ook verschuivingen volgen. Met name de nieuwe structuur van het academiejaar aan de universiteiten begint zich ook in onze bezoekcijfers af te tekenen. Onze topmaanden waren januari, maart en november, met gemiddeld 10 bezoekers per openingsdag. Dinsdag en woensdag zijn onze drukste dagen, ze nemen elk meer dan een vijfde van ons bezoekersaantal per week voor hun rekening. Networking Verschillende medewerkers namen deel aan initiatieven van de VVBAD, waardoor contacten verder konden worden uitgebouwd. Dries Moreels werd opgenomen in het 7
bestuur van het intersectorale Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen. Op 14/12 was het VTi gastheer voor een studiedag van dit overleg. Het bestuur vergaderde op 2 april, 21 juni, 24 september en 19 november. Als voorbereiding op de activiteiten van ENICPA vergaderde de Board in Paris op 25/2 en in London op 1/10. Dries Moreels is penningmeester. Aan de collega’s bibliotheken in binnen- en buitenland kon het VTi in 2004 voor het eerst een pakket van doubletten uit de tijdschriftencollectie aanbieden. Van de ruim 2500 items kregen er een 1000-tal een nieuwe plek. Ook in 2005 wordt zo’n lijst gepubliceerd. Videodigitalisering In het najaar 2004 werd een eerste pakket video's gedigitaliseerd. Het gaat om zo'n 400 tapes met integrale registraties van voorstellingen van Vlaamse (co)-producenten. In een eerste stap werden de VHS-tapes ingelezen en als hoogwaardige mpeg-2bestanden bewaard. Het VTi kocht daarvoor een forse stockageserver aan, die volgens de 'open archives'-standaarden voor digitale duurzaamheid is opgezet. De tweede stap was het klaarmaken van de videofiles: rechtknippen voor en achter, teletekst-lijnen weghalen, converteren en comprimeren. Uit de 'archiefmaster' worden daarbij verschillende gebruikskopies afgeleid, te raadplegen via het netwerk of te bekijken op TV. Begin 2005 kan je die video's raadplegen via de PC-terminals in de bibliotheek. In de volgende jaren wil het VTi lacunes in de videocollectie gericht opvullen en ook partiële registraties digitaliseren. Schenkingen in 2004 Het VTi mocht het voorbije jaar diverse kleine en grotere schenkingen van boeken, tijdschriften en documentatie in ontvangst nemen. Marcus Ampe schonk ons alle tijdschriften en knipsels van zijn Danscontact/Dansarchief. We kregen niet alleen indrukwekkende reeksen van ondermeer Saisons de la Danse en Ballet, maar ook een uitgewerkt systeem met fiches en verwijzingen tussen de choreografieën, besprekingen en namen van individuele dansers. Bij het einde van haar contract, bijna zoals op het einde van een levenswerk, bezorgde Lieve Eeckhaut ons een complete set programmaboeken en theaterteksten van KJT en HETPALEIS. Eeckhaut was jarenlang zeer invloedrijk als dramaturge van het KJT (zie dossier op www.podiumarchief.be). Bij de overgang naar HETPALEIS was ze een van de weinigen die voor het huis bleven werken. De jongste jaren was ze directrice van de vzw Festivalitis, organisator van de festivals Tweetakt en Driemast. Beide schenkingen worden in het voorjaar van 2005 verwerkt. Jan De Boever, Madeleine Sergooris, Herman Soetaert, Johan Wambacq en anderen bezorgden ons schenkingen van bescheidener omvang – ook die werden in dank aanvaard en je vindt ze al op de rekken van de bibliotheek. (En in de catalogus op www.vti.be.) De videocollectie Annie Declerck/VRT en het Archief van Wim Van Gansbeke ontsloten Al twee jaar geleden kreeg het VTi van de VRT een schat van bijna duizend videocassettes met daarop een groot stuk van het televisiewerk van Annie Declerck, die decennialang aan een opmerkelijk en persoonlijk traject van documentaire televisierealisaties bouwde. Onze toch al omvangrijke collectie werd in één klap een vijfde groter en reikt nu tot de jaren 1960. De tapes in de collectie Annie Declerck zijn kopies van het originele beeldmateriaal van de VRT, dat nu dus ook in onze videotheek geconsulteerd mag worden. Alle tapes zijn 8
geïnventariseerd; de lijsten staan op www.podiumarchief.be, waar je ze kan doorzoeken. Begin 2005 voorzien we die lijsten van de nodige context, samen met Annie Declerck en Peter Anthonissen, zodat programmatitels als 'Zeven op Zondag', 'Dag aan dag', 'Het Gerucht' of zelfs 'KunstZaken' opnieuw spreken. Vanwege de selectie via programmareeksen ontbreken de thematische of eenmalige uitzendingen over podiumkunsten stelselmatig: die moeten geïnteresseerden nog steeds in het Beeldarchief van de VRT opvragen. De videocollectie van VRT eindigt in 1989; de videocollectie van VTi, die vanaf 1989 werd opgebouwd, sluit daar dus naadloos bij aan. Van december 2003 t.e.m. mei 2004 werkte Sébastien Baudart, student van de gespecialiseerde opleiding Archivistiek en Hedendaags Documentbeheer, op het VTi aan het archief van de legendarische ex-theatercriticus Wim Van Gansbeke. Van Gansbekes dozen met dossiers, programmaboekjes, tekstvoorbereidingen, briefwisseling, foto’s en affiches werden geordend; dubbels opzij gelegd. Sébastien herverpakte het archief daarop in zuurvrije materialen en maakte een grondige inventaris. Sinds oktober 2004 staat de gedetailleerde inventaris (met een inleiding) online. Samenwerking met de CultuurDatabank uitgezet Het VTi is al van bij de start in 2000 gesprekspartner van CultuurNet, waarbij expertise rond databanken en websites wordt uitgewisseld. Het VTi heeft de zogenaamde ‘Categorisatiestandaard’ van CultuurNet gebruikt om de verschillende genretermen in de online podiumdatabank te clusteren tot een gebruiksvriendelijk aantal. Dries Moreels was lid van de ‘Adviesgroep Backend’ die vijf namiddagen inging op de technische aspecten van de CultuurDatabank. Yasmina Boudia was in augustus één van de proefkonijnen die de allereerste webpagina’s konden testen en evalueren. Na het VTi-salon (zie elders) nam het VTi enkele bezorgdheden van de producenten mee in het debat met CultuurNet, wat op 1/6 resulteerde in een samenwerkingsprotocol. Het VTi levert eenmalig alle relevante gegevens over organisaties, personen en producties in de sector aan, zodat de CultuurDatabank niet blanco moet starten. Alle betrokkenen krijgen vanaf juni 2005 de kans om deze en andere gegevens over henzelf verder bij te sturen en uptodate te houden. Elke nacht krijgt het VTi informatie aangeleverd uit de CultuurDatabank, zodat wij geen dubbel werk doen. Onze website, maar bijvoorbeeld ook het Jaarboek, worden vanaf 1/7/2005 mee door de CultuurDatabank gevoed.
9
HET VTI IS EEN KRITISCH FORUM DAT HET PUBLIEKE DEBAT AANVUURT MET ONDERZOEK, PUBLICATIES EN STUDIEDAGEN ... duidt nieuwe tendensen in de podiumkunsten, geeft reacties op ontwerpen van decreet, analyseert en volgt politieke wendingen die bepalend zijn voor het veld (bijv. het internationaal beleid), verzorgt online publicaties,… Voorbereiding structurele subsidieronde 2006-2009 - Platforms Op vier maandagen in maart 2004 vonden de 'Platforms Podiumkunsten' plaats: een reeks van ontmoetingen die het VTi organiseerde in de aanloop naar de nieuwe structurele subsidieronde in de podiumkunsten. Op 1 maart 2004 namen 38 mensen deel aan het Platform Muziektheater, in de Nottebohmzaal in Antwerpen. Op 8 maart telden we 94 inschrijvingen voor het Platform Theater, in de Kopergietery in Gent. Op 15 maart namen 38 mensen deel aan het Platform dans, in Nadine (Brussel). Op 22 maart verwelkomden we in Kunstencentrum Tor (Genk) 47 vertegenwoordigers van de festivals en de kunstencentra. Drie keer werd de aftrap van de sectoriële bijeenkomsten gegeven door de bevoegde commissievoorzitter. Patrick Allegaert (theater, voluit Nederlandstalige dramatische kunst), Steven de Belder (dans) en Hilde Teuchies (kunstencentra) schetsten de manier waarop hun commissies de structurele ronde voorbereiden: door hoorgesprekken te voeren met de organisaties en door een bredere visie te ontwikkelen op de sector waarvoor ze verantwoordelijk zijn. Voor het platform over muziektheater gaf Judith Vindevogel (Muziektheatercollectief Walpurgis) de aftrap. Op die voorzetten volgde telkens een gesprek, waarin zowel sectorspecifieke als meer algemene kwesties werden doorgesproken. - Toekomstlunches In 'toekomstgesprekken' werd in kleine groepjes voorbij de grenzen van de disciplines gebrainstormd over de toekomst van de podiumkunsten. Op 4 maart 2004 spraken we met Michel Price (Het Theaterfestival), Kristel Marcoen (Tg STAN), Theo Van Rompay (P.A.R.T.S.), Katleen Van Langendonck (UA), Hildegard De Vuyst (KVS). Op 19 maart 2004 waren aanwezig Luk Vanden Dries (UA), John Zwaenepoel (Damaged Goods), Waas Gramser (De Onderneming), Steven De Belder (Sarma). 20 april 2004 wisselden we van gedachten met: Nora Van Dessel (Koninklijk Ballet van Vlaanderen), Rik Pinxten (Universiteit Gent), Marianne Van Kerkhoven (Kaaitheater), Lieven Bertels (Concertgebouw Brugge), Mohamed Ikoubaân (Moussem). Op 4 mei 2004 namen deel Peter Jolling (Cel voor Cultuurbeleid), Tom Bonte (deSingel), Don Verboven (Internationaal Theaterschoolfestival), Ignace Cornelissen (Het Gevolg). Op 8 juni 2004 verwelkomden we Bart Van Der Herten (Cel voor Cultuurbeleid), Hilde Teuchies (Victoria), Klaas Tindemans (De Roovers), Barbara Van Lindt (WP Zimmer). - Gesprekken met internationale partners Ter voorbereiding van het beleidsplan gingen we gesprek aan met sleutelfiguren van vergelijkbare instituten en mogelijke partners uit het buitenland: Laurent Sebillotte, Centre National de la Danse Paris; Naomi Black, The Place London; Khalid Amine, Assaadi University Tétouan; Kees Vuyk, TIN Amsterdam; Milica Ilic, IETM Brussel; Oana Radu, Ecumest Boekarest. Van 25 tot 27 maart bezocht deze groep Brussel en Antwerpen. De werking van het VTi en van het Vlaamse podiumlandschap werden uitvoerig toegelicht, ondermeer met bezoeken aan de Bourlaschouwburg, de bottelarij, de site van de KVS aan de Lakensestraat en De Munt.
10
- Colloquium Grand Tour Op 13 mei 2004 vond in het Vlaams Parlement het VTi-colloquium 'Grand Tour 20062009' plaats. De subsidieronde vormde de achtergrond van het jaarlijkse VTicolloquium, maar het programma draaide niet in de eerste plaats rond technische kwesties. De 'Grand Tour' was eerder een plek om ideeën op te doen, een gelegenheid om stand van zaken op te maken voor een aantal thema's, een ontmoetingsplek. Er vonden workshops plaats over verschillende thema's: 'Het grote publiek', met Werner Trio (Klara), Dirk De Corte (Publiekstheater), Theu Boermans (De Theatercompagnie), Peter Hoogland (Music Hall) en Myriam Stoffen (Zinneke Parade). 'Culturele diversiteit', met Alida Neslo, Christine De Smedt (Les Ballets C de la B), Marc Colpaert (CIMIC) en Katrien Pype (KU Leuven) 'Synergie', met Geert Sels (De Standaard), Bruno Verbergt (Stad Antwerpen, Universiteit Antwerpen), Stefaan De Ruyck (Het Toneelhuis), Michel Uytterhoeven (VTi) - zie hieronder 'Het gebruik van het internet voor archivering, kunsteducatie en culturele diversiteit'. Er weren verder lezingen van studenten van het Hoger Instituut voor de Dans in Lier, Kathryn Bennetts (Ballet van Vlaanderen va. 2005), Catherine David (Witte de With), Viviane de Muynck (Needcompany), Hassan Khan (Caïro, KunstenFESTIVALdesArts), Guy Gypens (Rosas), Michael De Cock (o.m. Publiekstheater), Mieke van Hecke (toen nog Vlaams volksvertegenwoordiger, CD&V-fractie), Bernard Faivre d'Arcier (exFestival d'Avignon). In de kleinere commissiezalen werden de 150 deelnemers aan Grand Tour doorverwezen naar interessante publicaties, theaterteksten, video's en websites. Thema fusie, samenwerking en synergie in de podiumkunsten In zijn speech ter afsluiting van het Theaterfestival stelde minister Van Grembergen in september 2003 de podiumkunstensector voor de uitdaging creatieve strategieën te bedenken om zichzelf te herorganiseren als er in de volgende beleidsperiode geen extra middelen komen voor de sector. Ook de discussie over de uitvoering van het kunstendecreet versterkt de roep in de podiumkunstensector om te anticiperen op een budgettaire status quo en op zoek te gaan naar ‘creatieve voorstellen’, samenwerkingsverbanden, synergie … Het VTi neemt dat aandachtspunt kritisch in overweging. Drie complementaire scripties van studenten Cultuurmanagement (Universiteit Antwerpen) brengen op basis van literatuur- en veldonderzoek de mogelijkheden en beperkingen van synergie, fusie en samenwerking in kaart. In het VTi begeleidden Michel Uytterhoeven en Nikol Wellens die onderzoekstrajecten. Na de verdediging van de scripties op 18 juni 2004 werden ze opgenomen in onze collecties: Vercauteren, E. (2004). Synergie in de podiumkunsten. Kritische succesfactoren, best practises en valkuilen bij integraties, 116 blz. en 5 bijlagen. [In VTi-bib: MAN/1/VERC] Weijters, A. (2004). Mogelijkheden tot synergie in de cultuursector. Begripsomschrijving synergie, samenwerkingen en fusies in het bedrijfsleven, twee specifieke gevallenstudies, 106 blz. [In VTi-bib: MAN/1/WEIJ]. Deze scriptie werd bekroond met de prijs die de Universiteit Antwerpen sinds 2002 jaarlijks uitreikt voor een gerealiseerd managementsproject van een culturele instelling of een studie over het management van of in cultuurhuizen. Wuyts, M. (2004). Mogelijkheden tot synergie in de podiumkunstensector. Onderzoek naar kritische succesfactoren voor samenwerking, 148 blz. [In VTi-bib: MAN/1/WUYT]
11
Het materiaal over synergie werd verwerkt tot een overzichtelijke themapagina op de VTi-website. Thema spreiding van podiumvoorstellingen De Vlaamse overheid ondersteunt podiumgezelschappen en stimuleert de productie van theatervoorstellingen, binnenkort via het kunstendecreet. Ze wil eveneens de spreiding van de voorstellingen bevorderen en garanderen dat alle bevolkingsgroepen kunnen participeren. Het decreet op het lokaal cultuurbeleid is hier een belangrijk instrument. Het is voor het beleid, de gezelschappen en de cultuurspreiders een opdracht om de juiste balans te vinden tussen een aanbod- en vraaggerichte aanpak. Een betere kennis van de eigen wetmatigheden van produceren en spreiden is een voorwaarde voor een betere samenwerking tussen makers en spreiders. Daarom werkte het VTi rond dit thema samen met Cultuur Lokaal, het steunpunt voor het lokaal cultuurbeleid. Samen willen we het gesprek onderbouwen met onderzoeksmateriaal over het theaterlandschap. Zo kunnen producenten, spreiders en beleidsmakers een beter zicht krijgen op de problematiek. In het najaar van 2004 werd het onderzoek over de spreiding van de Vlaamse podiumkunsten voorgesteld op enkele studie- en debatmomenten. - De spreiding van theater en muziektheater Op donderdag 2 september 2004 organiseerden Cultuur Lokaal, Het Theaterfestival en het VTi 'Over/productie en spreiding', een debatmiddag over de spreiding van theatervoorstellingen in de Gentse Vooruit. Jan Colpaert (EHSAL, Re-Creatief Vlaanderen) kreeg van VTi en Cultuur Lokaal een gezamenlijke studieopdracht om op basis van de vele beschikbare gegevens een gedetailleerder beeld te schetsen van de spreiding van het professionele theater. Colpaert presenteerde cijfermateriaal over het aanbod en de spreiding van theatervoorstellingen in de jaren 1999 tot en met 2003 (ppt-presentatie). Nadien volgde een panelgesprek over de spreiding van het moeilijker werk, de rol van verkoopbureaus en mogelijke beleidssuggesties. - De spreiding van hedendaagse dans In het kader van haar opleiding Cultuurmanagement (Universiteit Antwerpen) deed Han De Meulemeester onderzoek naar de spreiding van hedendaagse dans in Vlaanderen. Dat gebeurde op vraag van en met de steun van het VTi. Het onderzoek (afgerond in juni 2004) bestaat uit een kwantitatief en een kwalitatief luik. De kwantitatieve analyse is gebaseerd op de databank van het VTi en de gegevens van prof. Jan Colpaert. De Meulemeester sprak ook met een aantal actoren uit de danswereld over de succesfactoren en de problemen voor spreiding. De scriptie kun je raadplegen in de VTi-bibliotheek: De Meulemeester, H. (2004). Onderzoek naar de spreiding van hedendaagse dans vanuit een kwantitatieve en kwalitatieve invalshoek, 154 blz. [In VTi-bib: POL/7/BE/MEUL/DANS] De studiedag 'Spreidstand' op 14 oktober 2004 schetste een beeld van het spreidingsprobleem van hedendaagse dans in Vlaanderen en bood een overzicht van het danslandschap als wegwijzer voor (jonge) programmatoren. De themadag was een gezamenlijke organisatie van Cultuur Lokaal, het VTi en het Cultuurcentrum Kortrijk. Het initiatief was ingebed in SOLO SOLI / LILLE 2004, een festival rond solo's in de hedendaagse dans in CC Kortrijk. - Internationale spreiding De spreidingsproblematiek beperken tot het binnenland zou getuigen van een té enge blik. Het belang van het buitenland als afzetgebied blijkt duidelijk uit een aantal studies die het VTi de voorbije jaren uitvoerde. En niet alleen als afzetgebied: de veelsoortige 12
steun van buitenlandse coproducenten geeft de Vlaamse creativiteit belangrijke impulsen. Begin 2004 publiceerde het VTi een onderzoek naar de internationale situatie van de Vlaamse podiumkunsten. 'Vlaamse voorstellingen in het buitenland. Het buitenland in Vlaamse voorstellingen' verscheen op de website en in Courant. Vele gezelschappen hebben vragen over internationaal werken. Hoe zet je een internationale werking op het spoor? Wie kan je daarbij helpen? Waar springt het beleid bij? Op 26 januari 2004 organiseerde het VTi over deze en andere vragen een salon (zie p. 3) en een infosessie over internationale fiscaliteit (zie p. 5). Ontmoeting Buiten de muren Meer en meer theatermakers willen het gevecht met het theatergebouw niet langer aangaan. Ze kiezen resoluut voor een meer nomadisch bestaan op straten en pleinen, in rondtrekkende circussen, door tijdelijke interventies in de stad. Het VTi wil deze beweging vanuit de theatermakers kritisch ondersteunen. Op 11 en 12 november organiseerden we in Neerpelt een tweedaagse ontmoeting 'Buiten de muren' in samenwerking met het PCT Dommelhof (Neerpelt) en het Internationaal Straattheaterfestival (Gent). 'Buiten de muren' wil een terugkerend platform worden waar kunstenaars, entertainers en organisatoren elkaar kunnen ontmoeten, waar ervaringen kunnen worden uitgewisseld en waar enkele thema's worden uitgediept met interventies van binnen- en buitenlandse experts. Thema's die werden aangesneden zijn de formule van de werkplaatsen, stadsontwikkeling, de inbreng van steden, aspecten van veiligheid en crowdmanagement, ... Straat- en locatietheatermakers kregen de kans lopende projecten voor te stellen. Daarnaast voorzagen we ook ruimte voor andere vragen over straattheater tegen de achtergrond van de nieuwe subsidieronde in het kader van het kunstendecreet. We telden een veertigtal deelnemers. De bijdragen van de verschillende sprekers werden verwerkt tot een uitgebreid dossier 'Buiten de Muren' in Courant nr. 71. ‘Sessions on Issues’ met André Lepecki in Vooruit in Gent Van 17 januari tot 3 februari 2004 organiseerde kunstencentrum Vooruit Connexive #1, een cluster van activiteiten rond het werk van de Portugese choreografe Vera Mantero. In het kader van dat programma ondersteunde het VTi samen met de Universiteit Gent een seminarie op 22 en 23 januari 2004, waarin Andre Lepecki, assistent-professor aan de New York University, een theoretische invalshoek gaf aan Connexive. Een eerste sessie heette ‘Walking About Recent Developments in the fields of Dance Studies and Performance Studies’. Hier kwamen theoretische invalshoeken en concepten uit het recente discours over dans en performance aan bod. De volgende sessie heette ‘Grounding Dance: towards a politics of presence’ mee. Hierin lazen en bediscussieerden de deelnemers enkele korte theoretische en filosofische teksten om ze in verband te brengen met recente choreografische praktijken in Europa. Over de sessies werd uitgebreid verslag uitgebracht in Courant nr. 68. Het groot beschrijf In De Munt ging Veerle Keuppens voor een honderdtal luisteraars in gesprek met Bart Moeyaert en Inne Goris over hun samenwerking aan de productie Drie zusters, die met de 1000-Wattprijs werd bekroond. Courant: thematische aanpak In 2004 hebben we Courant, het tweemaandelijkse informatieblad van het VTi, een metamorfose laten ondergaan. Behalve de nieuwe vormgeving van Paul Boudens opteerden we voor thematische dossiernummers, waarbij de intersecties tussen de podiumpraktijk en het cultuurbeleid centraal staan. De thematische aanpak helpt het 13
VTi om structuur in het werk te brengen, discussies te starten, te evalueren of af te ronden; stelt deadlines scherp; zoekt diepgang; wil de complexiteit van bepaalde sociale of artistieke problemen uitdrukkelijk en verstaanbaar communiceren. In 2004 verschenen themanummers over culturele infrastructuur, landschapszorg en creatie 'buiten de muren'. De opvolging van aangesneden onderwerpen vindt uiteraard een plaats online. Daarnaast willen we de lezer kort en bondig op de hoogte houden van beleidskwesties, VTi-activiteiten en lopende zaken in 'Tussenstand'. Kalender: een kort overzicht van VTi-activiteiten die op stapel staan, een uitnodiging aan alle lezers om deel te nemen of meer informatie te vragen over de aangesneden onderwerpen. Tussenstand: een handig overzicht van (tussentijdse) resultaten die voortkomen uit voorbije of actuele onderzoeken, activiteiten en projecten. Ook nieuwigheden in de dagelijkse werking rond collecties en communicatie in het VTi komt erin aan bod. Beleid: heldere informatie over relevante beleidsthema's en een opsomming van relevante deadlines voor subsidie-aanvragen, interessante studiedagen of discussies rond het gevoerde podiumkunstenbeleid. Voor urgente informatie kun je steeds terecht op de VTi-website, die we haast dagelijks actualiseren. www.vti.be in een nieuw kleedje In 2004 werden enkele wijzingen doorgevoerd aan de Nederlandstalige versie van de website. Op de VTi-homepage zie je voortaan meteen welke voorstellingen er 's avonds te zien zijn, wordt vooruit/teruggeblikt op VTi-activiteiten, vind je het laatste nieuws inzake beleid en onderzoek in de podiumkunstensector en volg je shortcuts naar nieuwigheden op de VTi-websites. Aan de nieuwe zoekomgeving van de catalogus onder 'bibliotheek' en de Vlaamse producties onder 'voorstellingen' is het even wennen. Maar de voordelen vallen al snel op: Zoeken gaat een pak sneller. Zeker als je de optie 'snelzoeken' inzet. Als je documentatie wil opsporen maar twijfelt aan de schrijfwijze van een auteur, organisatie of productie, dan kun je alfabetisch geordende lijsten doorzoeken. De knop 'wandelen door de bibliotheek' laat je toe om de documentatiestukken in een bepaalde rubriek (bijv. educatie & vorming) of onder een bepaald trefwoord (bijv. theaterkritiek) bijeen te zien. Er werd beslist om online themapagina's aan te leggen over bepaalde onderwerpen waarrond het VTi in 2004 (en daarvoor) een vruchtbaar traject aflegde. Nog in 2004 werden themapagina's gemaakt rond synergie en spreiding. Die werkwijze wist de overvloed aan informatie die in het archief van VTi-activiteiten zat, te verlichten. En verder: blijft de online informatie over de werking van het VTi aangroeien en zijn de rubrieken 'berichten' en 'links' overzichtelijker geworden. Engelse website online De Engelse versie van de VTi-website draait sinds mei 2004. Die site wordt verder uitgebouwd als een instrument voor informatie, documentatie en promotie. Van alle structureel gesubsidieerde podiumorganisaties vind je een infofiche onder 'profiles and links': niet enkel welkom als eerste kennismaking, maar ook als handige samenvatting voor anderstalige geïnteresseerden. Daarnaast is van alle artiesten, gezelschappen en werkingen die behandeld worden in PIGMENT. Trends in the Performing Arts in Flanders (uitgave in Nederlands en Engels, VTi & Ludion, 2003) 14
basisinformatie beschikbaar. En ook de catalogus van de VTi-bibliotheek en de databank van Vlaamse podiumproducties zijn nu gemakkelijk te consulteren door buitenlandse bezoekers. Lezingen en publicaties door VTi-medewerkers Dries Moreels, Lezing gegeven over de cultuurhistorische bibliotheek van Aby Warburg op de Outsiderdag van 26/3, georganiseerd door het RITS. Dries Moreels, Deelname aan het debat over de uitstraling van Belgische kunstenaars in Frankrijk op het festival Sacrés Belges in Arras op 11/6. Dries Moreels, Gastheer en moderator voor de studiedag van OKBV rond modellen van samenwerking in kunstbibliotheken op 14/12. Dries Moreels, Deelname aan een reflectiegroep over de taken en functies van Stichting Lezen op 3/12. Els Baeten, 'Les subventions pour la danse en Flandre', In: NDD, nr. 28, été 2004. Nikol Wellens, Loopbaanontwikkeling van podiumkunstenaars in het kader van een training over het nieuw sociaal statuut van de kunstenaars voor arbeidsbemiddelaars van VDAB, 24/02. Gevolgde studiedagen, colloquia 9 januari en 13 maart 2004: ASK-workshop 'De loge', Vakgroep Architectuur en stedenbouw Universiteit Gent (Michel, Veerle) 5 en 12 februari, Hoorzittingen over het kunstendecreet, Vlaams Parlement, Brussel (Michel, Els, Joris) 23 februari 2004: Culture et Démocratie/FUNDP-Charleroi, 'Les populismes et la démocratie dans leurs rapports avec la culture', Charleroi (Joris en Els) 26 februari 2004: Boekpresentatie Michael De Cock, Op een onzeker uur, asielcentrum Kappellen (Michel) 2 maart 2004: Eerstesteenlegging Passaporta, Brussel (Joris) 9 maart 2004: Studiedag Cultuurnet Vlaanderen / Cultural Studies KU Leuven: Culturele communicatie en citymarketing (Joris) 19 maart 2004: PACKED. Studiedag “Video in vraag”. SMAK (Yasmina) 20 maart 2004: Welke gemeenschap(pen) voor de Brusselaars ? colloquium georganiseerd door het Brussels Manifest, Brussel (Nikol) 31 maart 2004: Presentatie van de Commissie E-cultuur (Nederland) op het Kabinet van Minister van Cultuur Van Grembergen (Dries) 2 april 2004: rondetafel Kunst en Democratie: Van kwalitatieve bemiddeling naar een brede cultuurparticipatie, Buurtcentrum Rabot, Gent (Joris) 21 april 2004: Seminarie Brussel als kosmopolitische stad door Dieter Lesage, VUB (Nikol) 26 april 2004: Infosessie Begrotings- en opvolgingsmodel, Administratie Cultuur, Brussel (Nikol) 30 april 2004: Presentatie van packed.be, een nieuw platform voor conservering van kunst op video in Vlaanderen (Dries) 5 mei 2004, Lezing Stadsdebat en stadsproject door Eric Corijn, VUB (Nikol) 6 mei 2004: Zaken voor de Kunst – onderzoek naar de mechanismen en processen binnen de muziek en podiumkusten in Vlaanderen anno 2003, Antwerpen (Nikol) 14 mei 2004: Studiedag communicatiewetenschappen VUB "Het on(be)grijpbare publiek", Brussel (Joris, Els) 24 mei 2004 Re-Creatief Vlaanderen. Studiedag over publieksonderzoek, Gent, (Els) 27 mei 2004: Studiedag Cultuur Lokaal en Kunst en Democratie: Sociaal-artistieke praktijk in een lokale context, CC Dendermonde (Joris) 28 mei 2004: Infovoormiddag projectsubsidies 2005, Brussel (Nikol) 3 juni 2004: Overlegplatform podiumkunsten Antwerpen (Michel)
15
7 juni 2004: Infodag Subsidiëring voor het geheel van de werking kunstendecreet, Brussel (Els, Nikol) 10 juni 2004: lezing Benjamin Barber, Ateliers De Munt (Veerle en Joris) 11 juni 2004: Junitoer Cultuur Lokaal, CCBe, Berchem (Joris) 12 juni 2004: Blijde Intrede van Johan Simons, Publiekstheater, Gent (Joris) 15 juni 2004: Discussiedag van het Brussels Kunstenoverleg, Forum Kaaitheater, Brussel (Nikol, Ilse) 18 juni 2004: Inauguratie van het Centre National de la Danse in Parijs (Dries) 23 juni 2004: Workshop regeerbijdrage Administratie Cultuur (Michel) 23 tot 26 augustus 2004: Deelname aan het vierjaarlijkse congres van de International Council on Archives in Wenen (Dries) 28 augustus 2004: Bijeenkomst netwerk In Situ, Antwerpen Open (Michel) 29 augustus 2004: Boekpresentatie Onder de Torens, Gent (Michel) 30 augustus 2004: Toekomstdebat De Morgen, Theaterfestival, Vooruit, Gent (Els, Michel, Nikol, Joris) 11 september 2004: L'art peut-il souver le monde?, Centre des Art scéniques, Brussel (Nikol) 15 september 2004: Universiteit Gent. Studiedag Mondelinge Geschiedenis. Amazone (Yasmina) 24 september 2004: Deelname aan de 'Focus Collecties' georganiseerd door VVBAD in Antwerpen (Dries) 6 oktober 2004: opening Passa Porta, Brussel (Nikol) 16 oktober 2004: Opening AMVC Letterenhuis (Dries) 18 oktober 2004: CultuurNet Vlaanderen, CJP en Canon Cultuurcel “No Fake”, over jongeren, cultuur en communicatie, de Munt Brussel (Els, Caroline) 25 oktober 2004: Overlegplatform podiumkunsten Antwerpen (Michel) 15 november 2004: informatienamiddag vdp over de nieuwe vzw-wet, Forum Kaaitheater, Brussel (Stijn) 22 november 2004: Studiedag over de stand van zaken in de muziekbibliotheken in Vlaanderen, in Brussel (Dries) 16 november 2004: Lezing over thesaurusbouw door Peter van Dijck, op uitnodiging van Namahn (Dries) 24 november 2004: Les Rencontres, Presentatie van “Green paper on the cultural policies of local & regional authorities in Europe”, Stadhuis Brussel (Els) 24 november 2004: Infodag over het nieuwe Erfgoeddecreet in Leuven (Dries) 2 december 2004: lezing Wouter Davidts, Vlaanderen Culturele Nevelstad, organisatie Culturele Biografie, Rubenianum, Antwerpen (Joris) 3 december 2004: studiedag BASTT: architectuur en veiligheid, Théâtre National, Brussel (Joris) 4 december 2004: opening De Tuin, HETPALEIS, Antwerpen (Nikol) 6 december 2004: Calimero en de reuzen: colloquium Cultuurmanagement, Universiteit Antwerpen (Joris) 7 december 2004: vormingsmoment Kunst en Democratie: culturele diversiteit in de praktijk, Beursschouwburg, Brussel (Joris) 9 december 2004: Regards prospectifs sur la culture à Bruxelles, debatdag Plate-forme francophone des Arts à Bruxelles et Culture et Démocratie in Flagey (Nikol) 10 dedember 2004: Presentatie en debat over de lancering van Creative Commons in België in de Koninklijke Bibliotheek (Dries) 13 december 2004: tweede dag van de cultuurcommunicatie 'Who’s afraid of marketing', PSK Brussel (Els, Caroline) 20 december 2004: Lezing 'Kinshasa. Tale of the Invisible City' door Filip De Boeck, Stuk, Leuven (Michel)
16
HET VTI VOERT INTERNATIONALE PROMOTIE EN ONTVANGT BUITENLANDSE DELEGATIES ...ondersteunt de uitstraling van de Vlaamse podiumkunsten in het buitenland, onderstreept het unieke van het Vlaamse kinder- en jongerentheater in een internationale context, onderzoekt hoe de spreiding gebeurt in onze buurlanden en stelt vragen over podiumkunsten(netwerken) in de nieuwe lidstaten van de EU... Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland: samenwerking VTi-TIN Medio september 2004 dienden het VTi en zijn Nederlandse pendant Theater Instituut Nederland (TIN) een subsidie-aanvraag in bij de Commissie van het Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland. Dat document heet 'Diversiteit en gemeenschappelijkheid' en omvat een actieplan voor de Vlaams-Nederlandse samenwerking en promotie op het vlak van de podiumkunsten voor de periode 2005-2009. De nota vertrekt vanuit een drietal vaststellingen. Om te beginnen zien we dat de podiumkunsten, en dan vooral de dans, steeds meer internationaal functioneren. Daarbij is er toch een algemeen aanvoelen dat de podiumkunsten in Vlaanderen en in Nederland uit elkaar groeien (zie bijvoorbeeld de 'crisis' van het Vlaams-Nederlandse Theaterfestival, of de geluiden over de steeds moeizamer spreiding van Vlaams theater in Nederland, ...). Als je ten slotte spreekt over overeenkomsten tussen Vlaanderen en Nederland, dan is het ook nodig om na te denken over de toenemende culturele diversiteit in Vlaanderen en Nederland zelf. Die vaststellingen hebben implicaties voor het actieplan van VTi en TIN. Het is niet de bedoeling om, in een steeds diverser Europa, te werken aan de opbouw van een gezamenlijke identiteit. We willen gemeenschappelijke kanalen uitbouwen, waar kunstenaars met heel diverse achtergronden elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar samenwerken. Op basis van de gedeelde taal, historische achtergrond en een vergelijkbare schaal, blijven gezamenlijke acties in een steeds meer internationale productiecontext wel zinvol. Als antwoord op de geluiden over Vlaams-Nederlandse divergentie, wordt het steeds meer noodzakelijk om te werken aan gemeenschappelijke ontmoetingsplekken voor Vlaamse en Nederlandse podiumkunstenaars. Daarom steken VTi en TIN ook hun nek uit voor de verderzetting van Het Theaterfestival. Delegaties - Twee Britse delegaties Op 20 april 2004 begeleidde het VTi een Engelse groep die in Europa kinder- en jeugdtheaters bezocht, naar de ABC-studio's in Bozar. Van de iniatiefnemer, Tony Graham van het Unicorn Theatre for Children (London), kregen we volgende reactie: "I’m always delighted to discover work like that of ABC which continues to break new ground and develop ways in which children can grow through the arts and in which the arts can grow through them. (...) I would like to think that work like that of ABC is a model for what we might achieve." Een tweede delegatie uit Groot-Brittannië ontvingen we van 5 tot 9 mei 2004, in samenwerking met het KunstenFESTIVALdesArts. Vanuit hun achtergrond waren de deelnemers (programmatoren, producenten) vooral geïnteresseerd in multidisciplinaire en sociaal-artistieke projecten. Daar kregen zij in Brussel en Antwerpen een ruime waaier van te zien. De deelnemers waren vooral onder de indruk van de grote verscheidenheid van de theaterinfrastructuur en de openheid van de Vlaamse podiumkunsten naar het buitenland toe. Een reactie: "Interesting to find out and compare structures and ways
17
for supporting artistic practice within the Flemish arena (...) I will be able to pass this new insight and information" (Nicky Childs). - Werkbezoek DRACs Het VTi verzorgde op 22 oktober 2004 de Antwerpse etappe van een vierdaags werkbezoek van een twintigtal theaterconsulenten die werken in de Franse DRACs. Dat zijn de Directions Régionales des Affaires Culturelles, een interface-organisatie tussen het Franse Ministerie van Cultuur en de regio's. Na dagbezoeken aan Brussel, Gent en Mons bezochten ze in Antwerpen de Bourla/Het Toneelhuis en Monty en hadden ze een discussie met Antwerpse theatermakers. Netwerken - Jaarvergadering EUnetART EUnetART, een Europees netwerk van kunstorganisaties voor kinderen en jongeren, is een plaats voor ontmoeting, uitwisseling en studie voor professionelen uit de artistieke sector; een kader waarbinnen samenwerkingsprojecten ontwikkeld kunnen worden; een platform waar kunst voor kinderen en jongeren in Europa ter sprake komt en een stem krijgt. Van 5 tot 8 juni 2004 vond in Cork (Ierland) de 14de jaarvergadering van EUnetART plaats. - Rondetafel van CIRCLE Op 17 en 18 december 2004 vond in Barcelona de jaarlijkse Ronde Tafel van Circle plaats. Circle is een Europees netwerk van onderzoeks- en documentatiecentra i.v.m. cultuurbeleid. Onder het motto ‘Whose Culture is it? Transgenerational approaches to Culture’ was de bijeenkomst gewijd aan jeugdcultuur in vergelijking met de culturele praktijk van andere generaties. Meningen en statistieken over de jeugdcultuur in 35 landen werden gebundeld in een conferentiepaper. Het VTi verzorgde, met de hulp van de administratie jeugd en academische en meer praktijkgerichte experts, de bijdrage over de situatie in Vlaanderen. Je kan de publicatie raadplegen op het VTi. - EFAH meeting: 'Moving territories. Culture in a Europe of Regions' (Lille) Van 28 tot 30 oktober 2004 vond in Lille de Algemene Vergadering plaats van EFAH (European Forum for the Arts and Heritage). Het thema was de rol van regio’s voor culturele ontwikkelingen in Europa. Als uitgangspunt werden de volgende vragen gesteld: Wat is de plaats van cultuur in het zich uitbreidende Europa van regio’s? Hoe kunnen regio’s zorgen voor een stabiel, open platform voor grensoverschrijdende culturele samenwerking? Hoe kan een regionaal cultuurbeleid bijdragen tot culturele ontwikkeling, en ruimer gesteld, tot globale regionale ontwikkeling? Meer op www.efah.org. - IETM-meetings in Boedapest en Milaan Van 22 tot 25 april namen Michel Uytterhoeven, Nikol en Dries Moreels deel aan de IETM Meeting in Budapest (Informal European Theatre Meeting). Er was ook een Algemene Vergadering van ENICPA. Van 18 tot 21 november 2004 namen Nikol Wellens en Michel Uytterhoeven deel aan het XV Forum van IETM (Informal European Theatre Meeting) in Milaan. Uit het programma van de bijeenkomst selecteerden ze sessies over doorstroming van podiumkunstenaars, het opzetten van een Europees onderzoek naar festivals, de werkomstandigheden van zelfstandige podiumkunstenaars in Europa, de toekomstige generatie podiumkunstenaars in Turkije, de strategieën van programmatoren en het verschil tussen droom en werkelijkheid bij internationale samenwerking. Even belangrijk waren uiteraard de talrijke contacten met internationale collega’s en mogelijke partners voor toekomstige VTi-projecten.
18
- Rondetafel Enicpa (Parijs) Op 6 en 7 december 2004 namen Michel Uytterhoeven en Dries Moreels deel aan de rondetafel voor leden van ENICPA (European Network of Information Centres for the Performing Arts) in het Centre National de la Danse (CND) in Parijs. Met collega’s van documentatie- en informatiecentra werd o.m. gedebatteerd over de veranderende relatie met professionals in de podiumkunsten. Een keynote werd gegeven door Claire Hudson, hoofd collectieontwikkeling van het Theatre Museum in London en president van SIBMAS (Société Internationale des Bibliothèques et des Musées des Arts du Spectacle). De rondetafels werden gemodereerd door Pascal Brunet, directeur van Relais Culture Europe. Daarnaast werden diverse projecten van leden voorgesteld en werd tijd genomen voor een gedegen kennismaking met de werking van het nieuwe CND. Meer info op www.enicpa.org en www.cnd.fr. Taskforce culturele diversiteit - Tasjkent Van 27 tot 30 mei 2004 nam Michel Uytterhoeven voor VTi deel aan de eerste ontmoeting tussen Europese en Centraal-Aziatische theaterlui in Tasjkent (Oezbekistan). Het initiatief ging uit van IETM en het Open Society Institute en bracht een vijftigtal regisseurs en theaterwetenschappers uit de zijderoutelanden (Kazachstan, Kirgizstan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Oezbekistan), Iran en Mongolië samen met een tiental Europese collega’s. De organisatoren waren er bovendien in geslaagd om – in een omgeving waar de mobiliteit geografisch noch politiek evident is – tien theaterproducties uit de genoemde landen te presenteren. Het Centraal-Aziatische theater is nog erg schatplichtig aan de Sovjettradities: sterk tekstgericht, Stanislavski-speelstijl, georganiseerd vanuit een centralistisch staatsdenken. Dat maakte een onafhankelijk discours vanuit de individuele kunstenaar precair: zo goed als elke aanwezige regisseur vertegenwoordigde immers een Nationaal theater waarvan min of meer verwacht wordt dat het de lokale waarden en normen respecteert. De opvallende afwezigheid van e-mailadressen bij onze Aziatische collega’s op de deelnemerslijsten maakte duidelijk dat de netwerkfilosofie, die IETM wereldwijd uitdraagt, hier wellicht nog wat vroeg komt; de geesten en de technologie zijn er nog even niet klaar voor. Maar de nieuwsgierigheid naar elkaars werk is gewekt. Meer over programma, deelnemers en contactpersonen: www.ietm.org (onder meetings – past). - Balkan Express Michel Uytterhoeven nam deel aan de workshop 'Audience development: sharing practices and experiences in the region' in het kader van het netwerk Balkan Express, op 11 en 12 juni 2004 in Sfantu Gheorghe (Roemenië). Hij gaf er een lezing over nieuwe modellen van publieksbenadering in de Vlaanderen en illustreerde die met de performances van Benjamin Verdonck, de Pagnoltrilogie van De Onderneming, 9x9 van Christine Desmedt en de passage van de reuzen van Royal de Luxe in Antwerpen. Met Corina Suteu en Oana Radu, drijvende krachten achter ECUMEST, de Roemeense gastheerorganisatie (www.ecumest.ro), werd een gemeenschappelijk onderzoekstraject besproken in de context van het onderzoek naar synergie dat het VTi voert. Meer informatie over Balkan Express en de sessies in Roemenië: www.ietm.org (onder meetings – past). - Ontvangst Marokkaanse delegatie Na een studiereis naar Marokko in december 2003, nodigde het VTi een aantal contactpersonen uit voor een tegenbezoek van 22 tot 26 september 2004. We trokken 19
langs cultuurhuizen in Gent, Antwerpen en Brussel met vier gasten: Aissa Ikken, raadgever op het ministerie voor cultuur in Rabat; Latefa Ahrrare, actrice in Rabat; Hassan Darsi, beeldend kunstenaar in Casablanca en Mohamed El Amine Moumine, directeur van Cultureel Centrum Moulay Rachid in Casablanca. De delegatie werd overal zeer hartelijk ontvangen en onze gasten kregen een goed beeld van de structuur van de culturele sector in Vlaanderen en Brussel. Een belangrijk gespreksonderwerp was de betrokkenheid van allochtonen en de ondersteuning van de artistieke dynamiek binnen de allochtone gemeenschappen. Onze gasten apprecieerden de aandacht die aan die problematiek besteed wordt. Tegelijkertijd waren ze onthutst over de discrepantie tussen het discours en de praktijk. Er wordt veel over gepraat maar de allochtone gemeenschappen waren ondervertegenwoordigd in het publiek van de vier voorstellingen die we bijwoonden. We besloten dat de recent gecreëerde mogelijkheden blijvend moeten worden ondersteund, voorbij het modewoord culturele diversiteit dat overal opduikt. Onze Marokkaanse gasten beklemtoonden dat het VTi daarin een bemiddelende rol in spelen en als documentatiecentrum veel informatie ter beschikking kan stellen. De Marokkaanse culturele sector is bereid informatie te verstrekken en is vragende partij voor concrete artistieke uitwisselingen. Daarvoor werden tijdens het bezoek contacten gelegd en afspraken gemaakt. - Rondetafel en publicatie 'Vlaanderen-Marokko vice/versa' Naar aanleiding van de delegatie werd een rondetafelgesprek rond diversiteit georganiseerd in de Beursschouwburg op 24 september 2004. Veertig mensen verzamelden daar om te debatteren rond twee thema’s: de identiteit van de kunstenaar en de internationale uitwisseling Vlaanderen-Marokko. Als vertrekpunten werden een aantal concrete ervaringen gepresenteerd uit België en Marokko. Een verslag van die bijeenkomst wordt gepubliceerd op www.vti.be/cafecasa. Die dag werd er ook een nieuwe publicatie voorgesteld van Open Culturele Centra, een project van de Provincie Antwerpen. De publicatie bevat een neerslag van het colloquium 'Vlaanderen-Marokko vice/versa', dat plaatsvond in december 2003 in Antwerpen. Als praktijkvoorbeeld is het verslag opgenomen van de studiereis die VTi in december 2003 naar Marokko maakte. Een korte beschrijving van de Marokkaanse aanwezigheid in Vlaanderen schetst de sociale context van het verhaal. De publicatie besluit met een aantal beleidsaanbevelingen voor de minister van cultuur. De publicatie is gratis beschikbaar in het VTi. Ook downloaden kan (op www.vti.be of www.vti.be/cafecasa). - Café Casa Culturele diversiteit kreeg een eigen plek op de website. De oprichting van een werkgroep en een studiereis naar Marokko genereerden een pak informatie die ontsloten wordt via ‘Café Casa’, een 'online documentatiecafé over culturele diversiteit in de podiumkunsten' (voorgesteld op 13 mei 2004). Cafébezoekers kunnen bladeren door digitale informatie die het VTi in huis heeft en vinden de weg naar activiteiten van andere instellingen, kunstenaars en gezelschappen, kennis elders beschikbaar op het internet. Op de homepage van Café Casa verschijnen nieuwsitems en aankondigingen van evenementen. Via het menu bereik je basisinformatie via vijf verschillende ingangen: Creatie: een korte presentatie van kunstenaars en receptieve kunstinstellingen die culturele diversiteit in hun werking opnemen. Onderzoek: teksten, essays en artikels van vorsers; boeken en themanummers van tijdschriften die een bredere kijk geven op culturele diversiteit. Beleid: welke rol speelt de overheid in het bevorderen van diversiteit in de kunsten? Media: waar en in welke zin is er persaandacht voor culturele diversiteit? 20
Ondersteuning: korte duiding van een aantal instellingen die dienstverlening geven op gebied van culturele diversiteit. Het Café kreeg zijn eigen vormgeving en een weblog-structuur (verschillende auteurs kunnen berichten posten). De website wil een levend instrument zijn waar mensen steeds meer kennis met elkaar kunnen delen.
Internationaal onderzoek - Compendium Cultural Policies Met het project “Compendium of Cultural Policies and Trends in Europe” van de Raad van Europa en ERICarts wordt een informatie- en monitoring systeem uitgebouwd van het cultuurbeleid in de landen van Europa. Vanuit elk land wordt volgens een vast schema een toelichting gegeven over het cultuurbeleid in eigen land. Voor België is er natuurlijk een Vlaamse, Franstalige en Duitstalige bijdrage en op federaal niveau een gemeenschappelijke. Het VTi zorgt voor de Vlaamse bijdrage in samenwerking met de administratie Cultuur. Elk jaar komen de auteurs bijeen om de evolutie van het project te evalueren en om het schema aan te passen en zo nodig aan te vullen. In 2004 was er een auteursbijeenkomst in Berlijn op 11 en 12 maart. In 2004 werd gewerkt aan een vernieuwde versie, die in 2005 beschikbaar zal zijn op het web (www.culturalpolicies.net). - Festivals in Europa Op 1 en 2 mei 2004 kwamen in het VTi een twintigtal onderzoekers uit diverse Europese landen bijeen om de opportuniteit, de mogelijke doelstellingen en aanpak te bespreken van een onderzoek naar festivals in Europa. Op de bijeenkomst waren uiteenlopende wetenschappelijke disciplines vertegenwoordigd: sociologie, antropologie, politieke wetenschappen, theaterwetenschappen en culturele economie. De onderzoekers hebben een multidisciplinaire analyse voor ogen van de input en de artistieke, economische en sociale output van diverse festivalformules. Het is ook de bedoeling om toekomstige trends te detecteren en om aanbevelingen te formuleren zowel t.a.v. festivalverantwoordelijken, overheden en sponsors. - Culturele hoofdsteden in Europa In opdracht van de Europese Commissie heeft het team van Palmer/Rae Associates International Cultural Advisers een onderzoek gedaan naar 29 culturele hoofdsteden van Europa. Op basis van hun analyse formuleren ze een aantal adviezen naar de toekomst van het European Capitals of Culture programma toe. Het VTi heeft aan dit onderzoek meegewerkt. De studie is te vinden op www.palmerrae.com/culturalcapitals.htm. - Vergelijkend onderzoek podiumsector EU Van 27 november tot 4 december 2004 was het VTi de uitvalsbasis voor Toni González uit Barcelona, die in opdracht van de Catalaanse overheid onderzoek doet over de organisatie van het podiumkunstenlandschap in een aantal Europese steden / regio's / landen. Hij had gesprekken met de Administratie Muziek, Letteren en Podiumkunsten, het KunstenFESTIVALdesArts, de KVS, Rosas/PARTS, Het Toneelhuis, IETM (Informal European Theatre Meeting), Art Basics for Children, Meg Stuart/Damaged Goods, WP Zimmer, de Stad Antwerpen, Martha!Tentatief, Rataplan, deSingel, het Internationaal Straattheaterfestival, Vooruit en Het muziek Lod. Hij zag voorstellingen van Victoria, De Onderneming, DAStheater/Zuidpool en Dito'Dito & Benjamin Verdonck. Later bekijkt González de theatersituatie in Nederland, Frankrijk, Berlijn en het Verenigd Koninkrijk.
21
Vertaalfonds 2004 Het TIN initieerde in 2003 in overleg met het VTi een onderzoek naar de effecten van het vertaalbeleid van de afgelopen 10 jaar. Daarbij is gebleken dat de investering in de productie van uitgaven niet zinvol is. De kosten voor de productie van boeken zijn in verhouding tot de geboekte resultaten te hoog. Tussen TIN, VTi en Vlaams Fonds voor de Letteren is er regelmatig overleg over samenwerking en taakverdeling. Het VTi benadert de theatertekst niet als een autonoom literair product maar altijd in verband met een theatervoorstelling. Vertalingen worden dus enkel ondersteund indien een voorstelling voor een anderstalig publiek het einddoel is. In die zin kunnen zelfs bewerkingen van anderstalige stukken voor een vertaalsubsidie in aanmerking komen, d.i wanneer deze bewerkingen een typische Vlaamse theaterbenadering promoten of wanneer zij gespeeld worden in het kader van een project in het buitenland dat door het VTi als geheel wordt ondersteund. De interesse voor het Vertaalfonds van het VTi was in 2004 uitzonderlijk groot zoals mag blijken uit deze lange lijst. Alle vertalingen zijn opgenomen in de collecties van het VTi.
Paul Pourveur, Contusione è minima, vertaald naar het Frans door Paul Pourveur en Elisabeth Brouillard voor L'envers du théâtre - Compagnie Michael Delaunoy in collectief proces, De jongen die het wist, vertaald naar het Frans door Martine Bom voor de Kopiergietery in collectief proces, Wilde dingen, vertaald naar het Duits door Uwe Dethier voor de Kopiergietery Pascale Platel/Gerda Dendooven, Baby Pop/Boefjes, vertaald naar het Frans door Monique Nagielkopf voor Art Basics for Children Pieter De Buysser, Nachtzon, vertaald naar het Duits door Benoît Ophoff voor Lampe vzw Pascale Platel, Besmeurde witte laarsjes, vertaald naar het Duits door Barbara Buri voor Verlag der Autoren Vincent Bal en Johan De Smet, Calypso, vertaald naar het Duits door Uwe Dethier voor de Kopergietery Vincent Bal en Johan De Smet, Calypso, vertaald naar het Frans door Martine Bom voor de Kopergietery Eric De Volder, Achter 't eten, vertaald naar het Frans door Monique Nagielkopf voor Het muziek Lod David Van Reybrouck, Die siel van die mier vertaald naar het Frans door Monique Nagielkopf voor Het muziek Lod Peter Perceval - Luk Perceval, Andromak, vertaald naar het Frans door Monique Nagielkopf voor Het Toneelhuis Jan Van Dyck - Luk Perceval, Oom Wanja, vertaald naar het Duits door Erik Borgman voor Het Toneelhuis in collectief proces, Villamour,vertaald naar het Frans door Martine Bom voor de Kopergietery Marij Denys, Gebroeders Leeuwenhart, vertaald naar het Duits door Caroline Franssens voor Bronks Stef Driezen, Gruwelpeter, vertaald naar het Duits door Uwe Dethier voor Barre Weldaad Stefan Hertmans, Mind the gap, vertaald naar het Frans door Daniel Cunin voor Kaaitheater
22
Ubung, vertaald naar het Litouws voor Victoria Codabaproject, theaterteksten vertaald naar het Frans door Anne Vanderschueren voor Dito’Dito Joris Van den Brande, Jan Sobrie, Zolderling, vertaald naar het Frans door Karin Laporte voor Bronks Pieter De Buysser, Het onthaal van Ismael Stamp, vertaald naar het Engels door Rina Vergano voor Lampe vzw
23
HET VTI WERKT LANGE-TERMIJNPROJECTEN UIT OVER DE HETE HANGIJZERS IN DE SECTOR ...eind 2001 werden projecten aangekondigd over publieksverbreding, theatraal erfgoed, culturele infrastructuren, podiumkunsten in Brussel en het podiumkunstenevenement van 2003 in Antwerpen... Erfgoed - Toolbox op podiumarchief.be uitgebreid www.podiumarchief.be biedt niet alleen gebruiksvriendelijke informatie over archieven en collecties in de podiumkunsten. Je vindt er ook een toolbox waarin VTimedewerkers adviezen en normeringen, die voor archieven ontwikkeld worden, naar de praktijk van gezelschappen en huizen vertalen. Om de deugdelijkheid van die adviezen te toetsen en om de bestaande expertise in de verf te zetten, organiseerden we op 27 mei 2004 een bijeenkomst met archiefverantwoordelijken in de sector. Twee thema’s werden aangesneden: omgaan met foto’s in het archief (bewaring van papieren foto’s, eigenschappen van digitale foto’s, best practices) en het ordenen van productiearchieven (probleemstelling, praktijkvoorbeelden). Op 26 november 2004 ontving het VTi een groep archivarissen, zakelijk leiders en archiefmedewerkers uit de podiumsector en enkele onderzoekers voor een gesprek over de mogelijkheden en beperkingen van het functioneel beheer van zakelijke archieven en over het gebruik van zakelijke archieven van podiumkunstenorganisaties in onderzoek en beleidsanalyses van de sector. Een uitgebreide reader werd toegelicht en afgetoetst aan de ervaringen van de aanwezigen. Centrale gasten waren de onderzoekers Berend Jan Langenberg (Erasmus Universiteit Rotterdam, Kunst- en Cultuurwetenschappen), Kristien Werck (VUB, Micro-economie voor de profit en de non-profit sector) en Jan Van Goethem (Archivaris De Munt). Een aantal 'best practices' inzake ordenen en selecteren werden toegelicht. Het verslag van de bijeenkomsten en de bijgewerkte toolbox staan op www.podiumarchief.be. - Projectsubsidie Archiefdecreet afgewerkt Het project ‘Uitbouw van een Podiumarchief Vlaanderen’, waarvoor het VTi vanuit het Archiefdecreet subsidie ontving, is in 2004 afgesloten. Projectmedewerker Tine Rams nam afscheid van het VTi. Dit project was een stap in het langetermijn-traject van het Vlaams Theater Instituut in de ontwikkeling van een geïntegreerd erfgoedbeleid voor de podiumkunsten. Het VTi heeft daarvoor een voorstel geformuleerd in haar beleidsplan voor de structurele werking vanaf 2006. De allereerste stap in het traject was de ‘Stafkaart theatraal erfgoed in Vlaanderen’, met als hoofddoel de verspreide archieven en collecties i.v.m. de podiumkunsten in kaart te brengen. De publicatie en verspreiding van een ‘stafkaart’ op papier, een discussiepodium in december 2002, de voortzetting van het veldwerk, het structureren van de gegevensverzameling en de ontwikkeling van een website, waren de logische tweede stap. Uit deze twee projecten kwamen de noden duidelijk naar voor, nl. de publieke toegang tot alle documentaire informatie over de podiumkunsten verbeteren en bevorderen, praktijkgericht archiefadvies aanbieden aan de gezelschappen en de bredere kennis van het theatraal erfgoed verhogen. Het Podiumarchief Vlaanderen zoals het VTi dat wil ontwikkelen, wil hierin de hefboom zijn. Ook na het online gaan van de website werd regelmatig nieuwe informatie aangeboden: zo functioneert de website als een dynamisch instrument en blijft het als informatieplatform up-to-date (nieuwe dossiers, nieuws, aanvullingen op bestaande gegevens, …). www.podiumarchief.be is zo op korte tijd hét informatieplatform voor 24
theatraal erfgoed geworden. Na amper negen maanden trekt de website gemiddeld 3000 ‘unique visitors’ per maand en dit gaat in stijgende lijn. Tijdens de eerste helft van het jaar werd voornamelijk bijkomend materiaal opgespoord en gedigitaliseerd als aanvulling op de al bestaande dossiers die online gingen in november 2003. In april 2004 werden zes dossiers online gezet; in september werden er opnieuw vier op de website gepresenteerd. Samen met Antwerpen Averechts vzw en de erfgoedcel Antwerpen werd nagedacht over de levendige betekenis van het theatraal erfgoed in de stad. Het VTi kon haar medewerking verlenen aan de creatie van een theaterwandeling door Antwerpen Averechts. “Plankenkoorts!” is een unieke kennismaking met verleden en heden van het Antwerpse theaterleven: een begeleide wandeling langs verdwenen en verbouwde theaters waarbij ook bevoorrechte getuigen hun ervaringen meegeven. Sinds eind juni 2004 staat deze wandeling op het programma van Antwerpen Averechts. Naast hulp bij de research en gedetailleerd inhoudelijk overleg (februari & maart 2004), steunde het VTi ook de praktische & technische totstandkoming van dit wandelparcours. De interviews en getuigenissen die Antwerpen Averechts verzamelde zullen in de toekomst ook op www.podiumarchief.be worden opgenomen. De dossiers waarmee de website is opgebouwd zijn sterk contextueel: je vind niet alleen een archiefbeschrijving, maar ook illustraties in beeld en klank, ook commentaren, herinneringen en getuigenissen komen aan bod. Als tegengewicht voor deze vaak subjectieve invulling besliste VTi haar publicatie Kritisch Theaterlexicon, een wetenschappelijk-historische reeks in 18 delen, via www.podiumarchief.be gratis ter beschikking te stellen. Het Kritisch Theater Lexicon is een afgesloten serie publicaties waarmee de meest markante figuren uit de Vlaamse theaterwereld van de twintigste eeuw in de schijnwerpers geplaatst werden. De oorspronkelijke vormgever, Inge Ketelers, kon alle masterbestanden opsporen en snel en goedkoop digitaal aanleveren. Door de kracht van het informatiesysteem kan je de boekdeeltjes niet alleen downloaden (als pdf-bestanden), maar worden ze meteen ook doorzocht bij elke zoekvraag. Sinds 13 mei 2004 zijn deze publicaties ter beschikking op de website en kunnen zo bij een nieuw publiek terechtkomen. Site Brussel De aandacht voor de specifieke situatie van de podiumkunsten in Brussel is ondertussen verder doorgedrongen in de gehele werking van het VTi. Getuige de inbreng van Guy Gypens en Myriam Stoffen in het programma van het Colloquium Grand Tour, meertalig onthaal in de bibliotheek, de talrijke contacten met Franstalige professionelen. Het VTi is een actief lid van het Brussels Kunstenoverleg : - Discussiedag Brussels Kunstenoverleg Het VTi werkte mee aan een discussiedag van het Brussels Kunstenoverleg op 15 juni 2004. De Brusselse kunstensector wilde tijdens de voorbereiding van hun subsidiedossiers een langetermijnvisie ontwikkelen over drie transversale thema’s uit het kunstendecreet. Wat betekent internationaal werken met de Europese hoofdstad als thuisbasis? Welke invulling geef je aan culturele diversiteit in een kosmopolitische stad als Brussel? En wat kan kunsteducatie zoal zijn in die biotoop? Het werden drie boeiende gesprekken met medewerkers van Brusselse artistieke organisaties. Telkens gaf een spreker de aanzet, waarop een Franstalige collega reageerde en er discussie volgde. Tussendoor konden deelnemers terecht in de literatuurhoek in de VTi-bibliotheek. Drie thematische teksten vormen de neerslag van 25
de gesprekken; Ilse Thienpont maakte die over culturele diversiteit. Je kunt ze downloaden op www.brusselskunstenoverleg.be. - inventaris repetitie- en werkruimtes In Bram Lauwers, student culturele agogiek aan de VUB, vond het BKO de geschikte man om dit project op te starten. Het VTi biedt een werkplek, basisinformatie en kennis van zaken aan. De stage begon in november; de inventaris zal online zijn in voorjaar 2005. - een cultureel verdrag voor Brussel Na de samenstelling van de nieuwe gemeenschapsregeringen werd met veel verwachting uitgekeken naar de eerste contacten tussen de ministers Bert Anciaux en Fadila Laanan, die door de politieke actualiteit naar onbepaalde datum uitgesteld werden. Culturele infrastructuur - De Theaterloge In het randprogramma van het jongste Theaterfestival werd in de Gentse Vooruit een tentoonstelling opgezet over de theaterloge. Daar werd de neerslag getoond van een studie die voortging op de resultaten van de onderzoeksopdracht over theaterarchitectuur die het VTi verleende aan de vakgroep Architectuur en Stedenbouw van de UGent. Twee onderzoekers van die vakgroep, Bart Verschaffel en Wouter Davidts, zetten enkele onderzoekslijnen uit rond 'de minimale theatersituatie'. Ze focusten op 'de loge': kijken en bekeken worden, het ambivalente gegeven van de theatraliteit van de theaterzaal. Jonge kunstenaars (samengebracht in een workshop door ASK!) en studenten ingenieur-architect presenteerden hun resultaten in een speelse installatie. Daar voegde Charlotte Lybeer een reeks foto’s van theaterloges in Belgische theaters aan toe. Van de prachtige fotoreeks van Charlotte Lybeer is een verzorgde publicatie gemaakt, voor € 10 te koop in de bookshop van VTi (www.vti.be). - Acts op de Dag van de Architectuur De 2de Dag van de Architectuur op 10 oktober 2004, een initiatief van het Vlaams Architectuurinstituut, focuste op gebieden of projecten waar verbindingen tussen menselijke activiteiten tot stand komen met het thema 'publieke ruimte, openbare gebouwen'. In dat thema hadden ook (nieuwe of vernieuwde) theaters een plaats. Het VTi bood er een randprogramma aan van tekstlezingen en performances door acteurs die een band hebben met die ruimtes. Bedoeling was dat bezoekers die de 'act' meemaakten, het gebouw op een andere manier zouden ervaren of bekijken. Zo wilde het VTi een heel reële betekenis geven aan 'publieke architectuur', de band tonen tussen architectuur en ontmoeting. In het Concertgebouw Brugge gaf Jorre Vandenbussche een tekstlezing getiteld 'Hier kan ik dat zeggen'. (Vandenbussche is acteur en vanaf 2006 artistiek leider van het gefusioneerde duo De Werf/Het Net in Brugge.) In de Tacktoren in Kortrijk kregen bezoekers een tekstlezing en commentaar door Geert Six (acteur; initiatiefnemer van wijkprojecten met de Unie der Zorgelozen i.s.m. Nieuwpoorttheater). In het Stuk in Leuven bracht Günther Lesage fragmenten uit het werk van Karl Valentin en een eigen toespraak. (Lesage is acteur bij De Onderneming; plant een nieuw podiumcollectief vanaf 2006.) Recyclart in Brussel maakte een performance mee van Ruud Gielens (acteur; ontwerper; theatermaker; lid van collectief Union Suspecte). In de Brusselse Beursschouwburg presenteerde Ensemble Leporello gechoreografeerd koorwerk. (Leporello tourt al 20 jaar met een grote internationale cast en een repertoire dat zang, 26
theaterdans, rijmspraak, slapstick, opera en figurentheater combineert.) In P.A.R.T.S. in Vorst namen video-installaties van Aliocha en Boris Van der Avoort het over: Small Hands (out of the lie of no) en 40 Portraits. Bezoekers zagen er ook P.A.R.T.S.studenten aan het werk in de studio's. Op www.vti.be kun je te teksten die Jorre Vandenbussche en Günther Lesage voor de Dag van de Architectuur schreven, nalezen. (Klik op 'over VTi' en vervolgens 'langetermijnprojecten'.) - Dossier culturele infrastructuur in Courant Culturele infrastructuur was het onderwerp dat centraal stond in het eerste thematische nummer van Courant. We publiceerden bijdragen over onder meer de infrastructuur van de stadstheaters, het tweede plateau van De Warande, de tentoonstelling op het Theaterfestival over de theaterloge, het beleid van de Vlaamse gemeenschap voor culturele infrastructuur, een leeslijst en een kort overzicht van recente artistieke tendensen. Participatie In het verleden heeft het VTi een voortrekkersrol gespeeld in het aanzwengelen van het participatiedebat, onder meer op verschillende colloquia en in diverse publicaties. Intussen passen we onze thematische werking rond participatie aan enkele recente tendensen aan. Ten eerste is het participatiedebat sinds 2001 aanmerkelijk verdiept en genuanceerd. Ten tweede is de situatie van het cultureel regiem in Vlaanderen grondig gewijzigd: participatie staat centraal in de werking van verschillende transversale steunpunten en aanverwante organisaties (Cultuurnet Vlaanderen, Re-Creatief Vlaanderen, Kunst en Democratie). Beide tendensen hebben ons ertoe gebracht om onze werking over participatie uit te diepen en toe te spitsen op thema's en problemen die specifiek zijn voor (een bepaald segment van) de podiumkunsten. Participatie is een thema dat terugkeert in de verschillende andere werkterreinen van het VTi: de dienstverlening, de collecties, het onderzoek, de publicaties en activiteiten,... Een zorg voor een brede participatie aan ons rijke Vlaamse cultuurleven vormt een belangrijke motivering om mee te werken aan de ontwikkeling en invoer van de CultuurDatabank, de projectwerking over theater op straat en op locatie, het onderzoek naar de spreidingsproblematiek, ...
27
GEZIENE VOORSTELLINGEN Direct contact met het veld is uiteraard erg belangrijk voor het steunpunt podiumkunsten. Op het VTi worden alle medewerkers aangemoedigd om zoveel mogelijk podiumvoorstellingen te gaan bekijken. Elke week is een bespreking van de geziene voorstellingen een vast item op de personeelsvergadering. In 2004 zag de ploeg in totaal 663 voorstellingen van 366 verschillende, binnen- en buitenlandse producties. Met de hele ploeg zagen we Fili van Circus Ronaldo. En verder: Dito'Dito & Benjamin Verdonck: 313 (Misschien wisten zij alles) (13 keer), Needcompany: Isabella's room (11), Michael De Cock/ Publiekstheater: Saw it on televison/didn't understand (9), Tg Stan: The Monkey Trial (7), Rosas: Rain (7), Het Toneelhuis: Macbeth (7), Benjamin Verdonck: hirondelle/dooi vogeltje/the great swallow (7), Union Suspecte & Publiekstheater: De leeuw van Vlaanderen (7), Het Net/Het muziek Lod: Die siel van die mier (6), Rosas: Kassandra (6), Ceremonia/Het muziek Lod: Achter 't eten (6), Royal De Luxe: Groot Repertorium (6), De Munt: Peter Grimes (5), Bob Wilson/ De Munt: Alceste (5), KVS-Bottelarij: Gembloux, op zoek naar vergeten soldaten (5), Forced Entertainment: Bloody Mess (5), KVS-Bottelarij: Schitz (5), De Onderneming: Marius (Pagnol-trilogie) (5), KVS-Bottelarij: Lysistrata (4), Victoria: Sulla en de Mus (4), De Munt: Tannhaüser (4), Les Ballets C de la B: Tempus Fugit (4), Charlotte vanden Eynde: Map Me (4), Ceremonia: Brand (4), Meg Stuart/Damaged Goods: Forgeries, love and other matters (4), DASTheater en Zuidpool: Massis, the Musical (4), Peter Sellars: Children of Herakles (4), Bl!ndman/Transparant: Men in tribulation (4), ZT Hollandia / Publiekstheater: Seemannslieder (4), Rimini Protokoll: Sabenation, go home & follow the news (4), Trisha Brown Company: Repertoire (4), De Roovers: im happy men (4), Trisha Brown Company: Winterreise (4), De Munt: Aida (4), Bernard Van Eeghem: One hand waving free II (4), Olympique Dramatique: De Kale Zangeres (4), Tg Stan & Dito'Dito: De Kerstman (4), De Onderneming: Wat is denken? (4), Circus Ronaldo: La Cucina dell'Arte (4), Jérôme Bel: The show must go on 2 (3), Rosas: Mozart concert aria's (3), Jochen Roller: Perform Performing (3), Braakland/ZheBilding & Urban Chamber Music: Lev (3), The Atlas Group: My neck is thinner than a hair (3), Agens: Purcell Pyknolepsie (3), Volksbühne am Rosa Luxemburg platz: Pablo in der Plusfiliale (3), Tg Monk: De Presidentes (3), Kaaitheater: Revue (3), Theater Zuidpool: The Jack Sels project (3), Het Toneelhuis: Dood van een handelsreiziger (3), Discordia/Jan Joris Lamers: Zelfportret van de kunstenaar als ouder wordende man (3), Wayn Traub: Jean-Baptiste (3), DASTheater/Zuidpool: Maria, Eeuwigdurende Bijstand (3), Victoria: White Star (3), De Kakkewieten: Frustration Island (3), De Munt: Hanjo (3), Les Ballets C de la B: Bâche (3), Vlaamse Opera: Arabella (3), William Kentridge/De Munt: Il Ritorno D'Ulisse (3), Olympique Dramatique: De Jossen (3), Forced Entertainment: 12 am awake and looking down (3), BRONKS: Zot zijn doet wél zeer (3), KVS: Roberto Zucco (3), Wayn Traub: Maria Dolores (3), Abbas Kiarostami: Looking at Ta’ziyè (3), Transparant: 10 jaar Transparant (3), Vlaamse Opera: Káta Kabanová (2), Olga de Soto: Histoire(s) (2), De Roovers: Professor Bernhardi (2), Frederico Paredes: Intervalo (2), vzw Voorplan: Hulde aan Dora van der Groen (2), Zouzou Leyens: In the forest is a monster (2), Emre Koyuncuoglu: Home sweet home (2), Trisha Brown Company: Repertoire-avond (2), Compagnia Scimone Sframeli: Il cortile (2), BRONKS: De Gebroeders Leeuwenhart (2), ro theater: Proust 3: De kant van Charlus (2), Victoria Deluxe: Ne partez-pas sans moi (2), Goedertier: Maison fragile (2), Lampe: Eekhoornbrood (2), De Munt: Eliogabalo (2), Rabih Mroué: Looking for a missing employee (2), De Munt: Midsummernight's Dream (2), Les Ballets C de la B: Foi (2), Het Toneelhuis: Oom Vanja (2), Volksbühne am Rosa Luxemburg platz: Forever Young (2), Het Toneelhuis: Peer Gynt (2), Figurentheater De Maan: Neuzeneuze (2), Diversen: GAMMA (2), ZT Hollandia/Volksbühne: De Speler (2), Rosas: Once (2), 28
Buelens Paulina: Good Habits (2), Ingrid von Wantoch Rekowski: Marguerite, l'Ane et le Diable (2), ZT Hollandia: La Musica 2 (2), Zoo/Thomas Hauert: Modify (2), Casagrande & Daniela Nicola: Twin Rooms (2), ZT Hollandia: Vormsnoei (2), Krysztof Warlikowski: Cleansed (2), De Parade: Carravaggio (2), Het muziek Lod: Banda Azufaifo (2), De Tijd: Basel-Retour (2), Needcompany: And (2), Het Toneelhuis: Wayn Wash I Maria Dolores (2), Dito'Dito: Curieuze Reizen (2), Martha!Tentatief/Antigone: Sjwek, of zo klinkt het als ik te pletter sla (2), Cie Soit: Almost Dark (2), P.A.R.T.S.: Some of the P.A.R.T.S. (2), HETPALEIS: Da'iss! (2), Big Art Group: Shelf Life (2), Transparant & Zonzo cie: Sestina (2), 2cirque5: Toonmoment (2), Bruno Belträo/Grupo de Rua de Niteroi: Too legit to quit (2), Action Malaise: t Wild Vlees (2), Tg Stan & Dito'Dito: Zien en Zien (2), Laika/ ro theater: De 12e nacht (2), Lone Twin: To the dogs (2), David Flahaut (Gutta Percha Cie, FR): Toonmoment (2), Raimund Hoghe: Sacre (2), SkaGen: The Day Room (2), ro theater: Proust 2 (2), Des pieds et des mains: Toonmoment (2), Laika: Rozenblad (2), Amir Reeza Koohestani: Dance on glasses (2), Benjamin Verdonck: Never go to sleep (2), Edith Kaldor: New Game (2), Kaaitheater(Jan Ritsema & Jonathan Burrows): weak dance strong questions (2), An De Donder & Luc Mishalle: Gekelderd (1), National Th. Oezbekistan: Ayolghu (1), Cindy Van Acker: Balk 00:49 (1), Frankfurter Küche: As if (1), Christian Rizzo: Autant vouloir le bleu du ciel et m’en aller sur un âne (1), Publiekstheater: Bash (1), De Band krijgt Kinderen: Beeldpop (1), De Tijd: Emilia Galotti (1), Cristian Duarte: Embodied (1), Jan Fabre - Troubleyn: Elle était et elle est, même / Etant donnés (1), Dito'Dito: Een barbaar in Azië (1), Volksbühne am Rosa Luxemburg platz: Gier Nach Gold (1), Het Toneelhuis: Begijnenstraat 42 (1), Transparant: Enoch Arden (1), Luxemburg: Het Schaampaard (1), Stud. Lemmensinstituut: (Om)behagen (1), Inne Goris: 3 Zusters (1), Ivana Müller: How heavy are my thoughts (1), de Queeste: 9mm (1), Vooruit & Les Nuits Tout Court: Hottentottententententoonstelling (1), 't Barre Land: Hoofd zonder wereld (1), Tristero: Abigail's party (1), Fanny & Alexander: Ada, a family chronicle (1), : Aksak Istanbuli (1), Théâtre National: Allers-Retours (1), de Queeste: Holy Shit (1), Abattoir Fermè: Hof van leyden en afzien (1), Brice Leroux: Gravitations (1), 4-Hoog Producties: Amaai mijn oor! (1), Goedertier: Gij (1), PARTS: An evening for Parts (1), t Arsenaal: Het licht in de ogen (1), Théâtre Varia: Hamlet (1), Nationaal Theater Ankara: Hamlet (1), Fil. Orkest Liège: Hamlet (1), Victoria: Angsten en twijfels en eeuwige liefde (1), De Kopergietery: Doolhoofd (1), Centre Nationale de la Danse: Anomos (Paris VIII) (1), Het Paleis: Besmeurde witte laarsjes (1), Villanella: Goodbye Stranger (1), Hush Hush Hush: Argiles (1), Circolando: Giroflé (1), Fabuleus: Alles in toranje (1), Cincaleri: I Senci (1), B.V.: Black Vlaming (1), Fil. Orkest Liège: Concert (1), : De Presidentes (1), Buurttheater: De Passie van Ons Heer (1), De Verrukking: De Negers (1), Cie Okx & Stefaan Smagghe: De man met twee oren (in ISTF) (1), Nadia Gambier: Confessions (1), Cie De Koe: De man die zijn haar kort liet knippen (1), Theater Zuidpool: De Kussenman (1), 1-2-3 Comedy Club: Comedy night Amnesty International (1), De Onderneming: De Kleine Onderneming (1), Ceremonia: De reuzen (in Gand Cru) (1), Koninklijk Ballet van Vlaanderen: Dance in Progress (1), Caroline D'haese: dans (1), An De Donder: De Gelukkige Prins (1), Alain Platel en gasten: Dans onder schot (performance/debat) (1), Rosas & P.A.R.T.S.: Dansvideo-installaties (in Some/Sum of the P.A.R.T.S.) (1), HETPALEIS/Jenny: De fijnste dagen van het jaar (1), Roberto Olivan: De Farra (1), ZT Hollandia& Theater Antigone: De Bitterzoet (1), Mayenburg: Das Kalte Kind (1), ZT Hollandia & Theater Antigone: De Bitterzoet (1), Walpurgis: De beste tijd om te vliegen (1), Dito'Dito: De kok van Cordoba (1), Opéra National: Capriccio (1), Luxemburg: Beste Vrienden (1), Théâtre de quatre mains: Bin'Bin (1), Goeyvaerts Consort: Dunne Bomen (1), HetPaleis - ro theater: De avonturen van Mr Schswrm (1), Nest: Blitz (1), Mustapha Kaplan & Filiz Sizanli: Dolap & Sek Sek (1), Abattoir Fermé: Bloetverlies (1), Isabella Soupart: Boiling Point (1), De Vikingen: Djoefkenboenk en de Hand (1), Damaged Goods: Disfigure Study (1), Anatolië Toneel Groep: Breuklijn (1), Blindman: Concert (1), Reynaldo Ramperssad/Virginie Jortay/Timothy Couchman: Differents Formats (1), Theater Zuidpool: 29
Dwangvoorstelling (1), De Vlaamse Opera: Carmen (1), Het muziek Lod: Diep in het bos (1), Kris Verdonck: Catching Whales is Easy (1), Transparant: Dido (1), Philippe Decoufle: Désira (1), Rosas: Desh/ First Take (1), CC De Werf: Der Silbersee (1), Pina Bausch: Der Fensterputzer (1), Eva Meyer-Keller: Death is certain (1), Anna Luyten,Matja Ratkje & Fe-Mail: De tenen van God (1), Theater Stap & Theater Slot: De Storm (1), Publiekstheater & KVS: Diplodocus Dex (1), Opening beurs: Sprookjesboer Geert Hautekiet (1), Ictus: Sur les bords de la camera (1), Rachid Ouramdane: solo (1), Cia Virgilio Sieni Danza: Solo Empty (1), Vera Mantero: Solo's (1), 4-Hoog Producties: Specht (1), Casagrande & Daniela Nicola: Speed (1), Padmini Chettur: solo (1), Het Net: Sproken (1), Alibi Collectief: Slak (1), De Maan: Stanleyken (1), BRONKS: Stoksielalleen (1), BRONKS: Stopcontact (1), Lampe: Stranden (1), Claude Wampler: stupidity project (1), Forsythe/Ingvartsen: Sum/some of the parts (1), ro theater: Proust 1 (1), Spectra Ensemble: Spreken en Zwijgen (1), DASTheater: Rusland voor Beginners (1), Het Toneelhuis: Licht ongemakkelijk (1), Brice Leroux: Quasar/Continuum (1), Stadstheater Karshi: Raksu samo (1), Victoria Deluxe: Rantsoen (1), Museum v/d verbeelding: Rariteitenkabinet (1), Visage dancetheatre cy: Request (1), Philippe Decoufle: Solo (1), Tg Amsterdam: Rouw siert Electra (1), Sidi Larbi Cherkaoui: Tempus Fugit (1), De Filmfabriek: S*CKMYP (1), Damaged Goods: Sand Table (1), De Vlaamse Opera: Satyricon (1), Etienne Guilloteau: Scènè (1), : Searching for the Enemy (1), Cirque Ici: Secret (1), Compagnie Pal Frenak: Showcase 5 fragm. Dansvoorstel. (1), ZT Hollandia: Richard III (1), Kopergietery: Wilde Dingen (1), Reiter/Sanchis: Sum/some of the parts (1), Het Toneelhuis: Wayn Wash II JeanBaptiste (1), Benjamin Verdonck: Wewillivestorm I (1), Eszter Salamon: What the body do you have (1), Peter De Graef: Walvismuziek (1), CC Westrand-Dilbeek: Wilde Dingen (1), Walpurgis/De Roovers: Waar is thuis, en hoe kom ik daar? (1), Les Ballets C de la B: Wolf (1), Firma Rieks Swarte: Woord (1), Schaubühne am Lehniner Platz: Woyzeck (1), Gerard-Jan Rynders: Zelfportret van de kunstenaar als ouder wordende man (1), Kopergietery: Zolderling (1), Kortfilm Pier De Cock: Zorry (1), Transquinquennal: Zugzwang (1), She She Pop: What's wrong (1), Pipo del Bono: Urlo (1), Pinter Bela Company: The Peasant Opera (1), Pinter Bela Compagny: The Peasant's Opera (1), Artforum: Toonmoment (1), Yves De Pauw: Try-out "Et Voila!" (1), Russisch theater Kirgistan: Two in darkness (1), Barakaldo Theatre: Txatxorras Cube (1), La Dea: Waves (1), Het Toneelhuis/Victoria: Uitreiking Cultuurprijzen 2003 (1), Ultima Vez: Programmeert Wild Openingweekend (1), Teatro Corsario: Vampiria (1), Tristero/Kassys: Vernis (1), Damaged Goods: Verwantschappen 2 (1), Laika: Villa Fink (1), De Kopergietery: Villamour (in Gand Cru) (1), Theater Malpertuis: Vodden (1), ZT Hollandia: Vrijdag (1), Victoria & Het Net: üBUNG (1), Abattoir Fermè: Life on the Edge (1), Johan Grimonprez: Looking for Alfred (1), Jan Fabre: L'ange de la mort (1), Les Balladines du Miroir: Le cocqueu imaginaire (1), Peeping Tom: Le Jardin (1), Toneelhuis/Zuidelijk Toneel Hollandia: Leenane Trilogie (1), Rachid Ouramdane: Les morts pudiques (1), Teatro de los Sentidos: La Mémoire du Vin ou les jeux de Dionysos (1), Charlie Degotte: (Et Dieu?) dans tout ça (1), : La fina del Mondo (1), Ballet van Straatsburg: Zwanenmeer (1), Mossoux Bonté: Light (1), Le Rideau: L'Illiade (1), Théâtre de la Balsamine: L'instant (1), Russich nationaal theater: Little tatarian (1), Internationaal Theaterscholenfestival: Lobster Caravan (1), Continuum/Brice Leroux: Quasar (1), Fabuleus: Les mots… toujours (1), Tom Van Dyck: Kaatje is verdronken (1), Vlaamse Opera: Idomeneo (1), Vlaamse Opera: Il Pirata (1), Ilkhom theater: Imitation of Koran (1), Sacha Walse: Impromptus (1), Théâtre Varia: In Nominé (1), Ultima Vez - Les Ballets C de la B: It (1), Drama theater Kazakstan: Lady Milford of Almaty (1), De Vlaamse Opera Gent: Jenufa (1), 't Arsenaal: Lulu (1), Ballett Frankfurt/W. Forsythe: Kammer,kammer (1), Toneelgroep Amsterdam: Keetjes van Heilbron (1), Theater Terra: Kikker (1), Theaterwerkplaats Het Gevolg: Kissing Billy Boogers (1), Froe-Froe: Kloon (1), Sasha Waltz: Körper (1), Abke Haring: Kortstond/Zelfbaat/Tucht (1), BRONKS: Jan, mon ami (1), Ingrid von Wantoch Rekowski & Lucilia Caesar: P.P. Rubens (1), P.A.R.T.S.: Lobster Caravan (1), 30
Alexandr Petlura: Observing the observers (1), Stadstheater Karshi: Oedipous (1), Jeugdtheater Oezbekistan: Omar Khayams constellation (1), Les Tanneurs: On est des inutiles (1), Theater Stap: Ook (1), Bernard Van Eeghem: Nil Nisi Bene (1), Rits: Outsiders (1), : Nijinsky (1), Pé Vermeersch & gasten: P+ (1), Edward/David Hernandez: Perfomance Hotel (1), Decker/De Munt: Peter Grimes (1), Jeugdtheater Oezbekistan: Picnic (1), Dansacademie Arnhem: Political Assassinator (1), Théâtre de Poche: Premières Rencontres (1), KVS: Pro Patria - Nooit meer oorlog (1), Centre Nationale de la Danse: Open Repetitie : improvisatie (1), CC Berchem: Moussem Festival (1), Maria Clara Villa-Lobos: M, an average piece (1), Arkan Khan Company: Ma (1), Diversen: Maison Folie/Buda Eiland (1), Echt Antwaarps Theater: Meer dan goeie vrienden (1), Queen Margaret University College, Edinburgh: Metaphor (1), Needcompany: No comment (1), Victoria: Monoloog Sien Eggers (1), Hush Hush Hush: Ideas Please (1), Ben Benaouisse: Multiple solo provisoire (1), P.A.R.T.S.: Mxolisi George Khumalo (in Some/Sum of the P.A.R.T.S.) (1), Transparant: Nest (1), Tg Monk: Midnight Society nr. 1 (1),... Een kleine rondvraag leverde op dat de VTi-medewerkers in 2004 het meest hebben genoten van Benjamin Verdonck & Willy Thomas' 313 (Misschien wisten zij alles), Ceremonia en Het muziek Lod, Achter 't Eten en DASTheater en Theater Zuidpool, Maria Eeuwigdurende Bijstand.
31