Het vfonds vond zichzelf opnieuw uit door transparanter en doelgerichter te gaan werken

Jaarverslag 2010

Inhoudsopgave klik op de tekst om naar de pagina te gaan

Voorwoord Interview: “Om te kunnen groeien moet je eerst snoeien” Het vfonds vond zichzelf opnieuw uit door transparanter en doelgerichter te gaan werken

Beleidsontwikkelingen: vrijheid verantwoordelijkheid vrede verdraagzaamheid Financieel beleid: Projectfinanciering is de toekomst Loterijen Financieel verslag Interview: “Iedereen ging er van uit dat het vfonds wel zou betalen” De Basis en haar grootste geldschieter zijn zakenvrienden geworden

Interview: “Je hoeft maar met de strip te wapperen of de verhalen komen los” Meer aandacht voor oorlogsslachtoffers in Nederlands Indië dankzij Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en Indisch Herinneringscentrum Bronbeek

Interview: “We moeten vooral niet doen wat anderen al doen” Het vfonds helpt het NIOD en het Nationaal Comité 4 en 5 mei hiaten te vullen

Interview: “Zo zouden wij het zelf niet bedacht hebben” Het vfonds helpt met de voorlichting aan bezoekers op afgelegen plaatsen van herinnering

Interview: “Als je zegt dat het over Europa gaat komt er niemand” Het vfonds bevordert het democratisch bewustzijn door laagdrempelige en prestigieuze projecten te financieren

Projecten Veteranenzorg Projecten Begrip oorlogsgetroffenen en veteranen Projecten Herdenken en vieren Projecten Historisch besef: actuele lessen uit het verleden Projecten Democratie, rechtsstaat en internationale rechtsorde Colofon

Het jaarverslag 2010 geeft een voortreffelijk inzicht in de activiteiten van het vfonds. De eerdere in gang gezette beleidwijzigingen komen zichtbaar tot uitdrukking. Het nieuwe Meerjarenbeleidsplan van het vfonds maakt helder en duidelijk dat we volop bezig zijn met de uitvoering van dat nieuwe beleid. Bestuur en directie zijn trots op het geleverde werk van de medewerkers die dagelijks de gewijzigde koers uit dragen en vorm moeten geven. Die wijzigingen zijn ook nodig om het vfonds een vaste positie te geven binnen de Goede Doelen organisaties. Onze belangrijkste inkomsten komen immers uit de BankGiro Loterij en in mindere mate uit De Lotto/ Krasloterij. De toekomst van die organisaties is ook bepalend voor die van het vfonds. Daarom volgen wij ook op de voet de ontwikkelingen van het door het kabinet voorgestane Kanspelbeleid. Een woord van dank past ook aan Marc Eysink Smeets die in het verslagjaar te kennen gaf zijn werkzaamheden voor het vfonds te willen beëindigen. Met het verzelfstandigen van een eigen bureau voor

het vfonds heeft hij gezorgd voor een eigen positie van het vfonds dat klaar is voor de toekomst. Een toekomst waarbij het vfonds sterk actief zal worden op het terrein van Democratie, Rechtsstaat en Internationale Rechtsorde. Een toekomst ook waarbij we de zorg voor Veteranen en Oorlogsgetroffen niet zullen vergeten. Dat is immers de oorsprong van het ontstaan van ons mooie fonds.



Mr. Robert S. Croll Voorzitter

Het vaststellen van het nieuwe Meerjarenbeleidsplan was voor de Raad van Bestuur een logische stap als vervolg op de stappen van de afgelopen jaren. Neem daarbij dat het thema Vrijheid dagelijks in ons leven staat en veel onderhoud nodig heeft en u heeft de ingrediënten voor een fonds dat stevig in beweging is en voorlopig ook wel zal blijven. Het vfonds wil investeren in de toekomst en zal daartoe goede initiatieven steunen. Want wie niet investeert, heeft veel te verliezen. Daarom zult u hopelijk veel van ons vernemen.

Ton Heerts Directeur

Dat fondsenverstrekking een serieuze zaak is, bleek enkele jaren geleden pas echt toen Marc Eysink Smeets op verzoek van het stichtingsbestuur de ramen van het vfonds open gooide. “Als je dat doet, komt er ook veel op je af.” Hij vertrok onlangs en laat een professionele organisatie achter volgens Robert Croll, voorzitter van het vfonds. “Zonder hem was het ons niet gelukt.”

Croll, president van de rechtbank Zwolle-Lelystad, werd ze-

niet langer het maatschappelijk werk voor veteranen ‘subsidi-

het vfonds echter dat het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Bank-

ook dat we meer afspraken moeten maken dan in de

ven. “Dan vragen wij, als we er veel aan meebetalen, of

ven jaar geleden benaderd om toe te treden tot het bestuur

ëren’ en het ministerie van Defensie zo via een omweg fabui-

Giroloterij volop aan PR en communicatie deden. “Wij hebben

tijd dat er ‘eeuwigdurende’ contracten werden afgeslo-

ze niet kunnen samenwerken met een ander blad. Na-

van de SFMO, ‘als de Benjamin van de club’. “Ik was 46, 47

ten de spotlights worden verricht’. “Het vfonds zou niet langer

toen besloten, net als zij dat deden, daar professioneler in te zijn.”

ten.” Croll: “Het werd ons nog meer dan eerst duidelijk

tuurlijk krijg je dan de mare dat het vfonds zich aan het

en de toenmalige bestuursleden zagen in dat in de maat-

het maatschappelijk werk voor veteranen ‘subsidiëren’, omdat

dat fondsenverstrekking een serieuze zaak is. Gelukkig

terugtrekken is uit de veteranenzorg. Maar dat is niet

schappij steeds meer behoefte ontstond aan transparantie

het ministerie van Defensie bereid en in staat bleek –mede op

Dat was eigenlijk ook het moment dat Eysink Smeets in het

staan nu alle neuzen dezelfde kant op.”

zo. Wij helpen nog steeds jonge veteranen een plekje te

bij goede doelen. De bestuursleden acteerden wel vanuit

grond van politieke druk vanuit de Tweede Kamer- haar rol als

vizier kwam. Hij had veel ervaring op het gebied van commu-

Eysink Smeets verlaat met een goed gevoel het pand,

vinden in de maatschappij.” Sterker, het vfonds denkt

de overtuiging dat je aan het goede doel doet in stilte, ter-

(ex)werkgever van de veteraan van ons over te nemen”, aldus

nicatie. En zei, toen het bureau moest worden uitgebouwd: “Ik

maar vraagt zich wel openlijk af of het vfonds genoeg

dat het door deze ‘nieuwe’ veteranen voor meer men-

wijl het venster dat ziet op de wereld van vandaag ‘mar-

Croll, “Maar het zou zich”, zegt Eysink Smeets, “bovenal laten

kom hier niet alleen windows dressen. Er moet wel een even-

mensen heeft om goed te kunnen functioneren. “Mis-

sen een actuele betekenis krijgt. Croll: “Nu is er ruimte

keting & sales’ heet. Dat staat soms een beetje haaks op

zien als ‘maatschappelijk investeerder’ en als ‘partner in de com-

wicht komen tussen de etalage en het magazijn. Mooi als je de

schien moet de organisatie nog verder gestabiliseerd

om de veteranenzorg te vernieuwen, om tegen andere

elkaar. De SFMO voelde zich bovendien een onderneming,

municatie over de positie van veteranen in de samenleving’”.

ramen open zet, maar dan moet je geen rommel laten zien.”

worden.”

clubs in de sector te zeggen: heb je een nieuw initiatief?

Mede daarom werd onlangs in het meerjarenplan vastgelegd

met inkomsten uit de loterijen, die niet aan een achterban

De v staat voor vrijheid, verbroederen, verzorgen en veel

Naast de veteranenzorg verrezen vier nieuwe aandachtsgebie-

dat het vfonds daadwerkelijk meer aandacht en geld moet be-

Croll benadrukt dat de aandacht van het vfonds voor

bewezen, kijken we hoe we dat samen met bestaande

niet eens een achterban, in de vorm van donateurs of leden,

den die alle vijf in balans met elkaar moesten komen. Instel-

steden aan projecten die verband houden met de bevordering

veteranen niet is verslapt bij al deze wijzigingen. Wel

trajecten op elkaar kunnen afstemmen.”

zoals andere goede doelen die soms wel hebben.

lingen die zich richten op herdenken en vieren, die het begrip

van de democratie en rechtsstaat. Croll zegt dat Eysink Smeets’

wordt de aandacht verlegd, naar nieuwe groepen vete-

vergroten voor oorlogsgetroffenen, die democratie en de inter-

stellige opmerkingen ‘cruciaal’ zijn geweest voor de organisatie.

ranen met andere zorgvragen en naar organisaties die

Eysink Smeets droeg op 2 februari 2011 feestelijk zijn ta-

De SFMO luisterde dus naar die roep om verandering en ver-

nationale rechtsorde promoten en die actuele lessen trekken

“Want als bestuur lukte het ons in onvoldoende mate.”

aandacht besteden aan het oorlogsleed en de vrijheid

ken over aan oud-Tweede Kamerlid Ton Heerts. Dat hij

antwoording. “De loterijen ontwikkelden zich ook die kant

uit het verleden, kregen voortaan ook steun van het vfonds. Als

van anderen.

beroepsmilitair is geweest, zal bij veel veteranen in goe-

op”, memoreert Eysink Smeets; “zij wilden hun spelers

deze althans verzochten om niet-structurele financiële injecties

Eysink Smeets noemt het ook een ‘illusie’ dat het hen gelukt

steeds beter laten weten hoe hun inleg wordt besteed. Zij

waarvan het effect achteraf toets- en meetbaar zou zijn.

zou zijn, met die toen nog ‘onmogelijke naam’ SFMO en een erg

Het kon, doordat de veteranenzorg vanaf 2006 door een

realiseren”, zegt Croll. Het fonds is tevreden over wat de

kleine organisatie. De nieuwe directeur pleitte succesvol voor

nieuwe organisatie (de Basis) werd uitgevoerd die het

vertrekkend directeur heeft bereikt: gemotiveerde me-

de aarde vallen. “Hij gaat de daadwerkelijke verbreding

te vergroten. Met succes: nu krijgen zij een warm applaus

Volgens Croll werd het vfonds zo een vliegwiel: “Iemand komt

uitbreiding van de staf en voor een nieuwe naam: vfonds. En hij

maatschappelijk werk scheidde van andere nazorg en

dewerkers, een degelijk project-administratiesysteem

voor hun inzet voor goede doelen. Dan moeten die goede

bij ons met een idee dat past bij onze doelstellingen, en wij hel-

zette de ramen open. “Waardoor er ook meer op ons af kwam”,

doordat deze akkoord ging met een andere, projectma-

en een duidelijke en stevige positie in de charitatieve

doelen niet geld uitgeven zonder te verklaren waaraan ze

pen het op weg, tot het zelf, op eigen kracht, verder kan.” “Te-

voegt hij eraan toe. “Het is nu veel gecompliceerder geworden,

tige financiering door het vfonds. Daar hebben we heel

sector.

dat uitgeven. Die dingen gaan niet samen.” Croll: “Daarom

gelijk zijn wij geen subsidieloket”, waarschuwt Eysink Smeets.

we moeten echt keuzes maken om goed te kunnen opereren.

bewust voor gekozen, zegt Croll. “We wilden groeien in

besloten wij als bestuur ook meer verantwoording af te leg-

“Er worden planken vol gezet met projecten voor educatiedoel-

We zijn kritischer tegenover de ontvangers, maar dat betekent

die nieuwe aandachtsgebieden. Maar om te kunnen

“Het staat nu allemaal”, zegt Eysink Smeets zelf. “Dat

gen aan de buitenwacht.”

einden.” Croll: “Het is briljant wat er allemaal gemaakt wordt.”

groeien, moet je eerst snoeien.” Uiteindelijk leidde een

we konden uitvoeren wat we wilden, was erg plezierig

“Maar die worden meestal maar één keer van die plank ge-

en ander tot een doelmatiger en efficiëntere organi-

en nuttig.” Hij somt nog meer resultaten op: organisa-

haald”, vervolgt Eysink Smeets. “Wij vinden dat te weinig. Wij

satie en een aanmerkelijke kostenreductie. Vanaf dit

ties die het vfonds ondersteunt werken meer samen,

meer, blijkt uit de stroom woorden die langskomen op de website van het vfonds, de voormalige SFMO (Stichting

Prima, ga het maar ontwikkelen en als het zich heeft

verantwoording hoefde af te leggen.” Sterker: de SFMO had

hebben hard gewerkt om het maatschappelijk draagvlak

Subsidieloket

Fondsenwerving Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers

Croll mocht in deze cultuuromslag de voortrekkersrol spe-

willen mensen die ons benaderen met nieuwe plannen vooral

jaar neemt Defensie zelf de financiering van het maat-

er zijn nieuwe perspectieven voor het fonds zelf en het

en aanverwante doelen). Met haar inkomsten hielp zij na

len. Maar dat deed hij beslist niet in zijn eentje. De vicevoor-

ook die volle planken laten zien. Wij willen mensen meer aan el-

schappelijk werk over, waardoor het snoeien nu al tot

vfonds is steeds bekender aan het worden. Maar nog

de Tweede Wereldoorlog vooral veteranen, maar met het

zitter nam in oktober 2009 de voorzittershamer over van

kaar koppelen, een knooppunt zijn van maatschappelijke initia-

groei leidt: het vfonds kon het vrijvallende budget be-

niet bekend genoeg: in zijn meerjarenplan spreekt het

verstrijken der jaren kregen de andere v’s ook haar interesse.

Generaal b.d. Govert Huyser. Daarnaast werd een bureau

tieven waardoor de effectiviteit en efficiency vergroot worden.“

steden aan andere activiteiten.

zichzelf aanmoedigend toe dat ‘de nieuwe doelstellin-

Reden voor een koerswijziging in 2004, een nieuwe naam

opgezet in ’s-Hertogenbosch dat, onder leiding van Marc

en een nieuw bestuur, waarin Robert Croll vanaf 2009 als

Eysink Smeets, dagelijks vorm zou geven aan het verande-

voorzitter zou fungeren en waarin Marc Eysink Smeets de

ringsproces.

dagelijkse leiding op zich nam. Nu het merk staat als een

‘Om te kunnen groeien moet je eerst snoeien’

gen nog maar in beperkte mate hebben geleid tot een Kaas van het brood

Briefpapier

helder, eenduidig profiel’: “Waarom staan we eigenlijk

Investeren in de maatschappij lukt niet als je achter de scher-

Niet dat de veteranen geen aandacht meer krijgen van

niet op het briefpapier van onze partners?”, vraagt Croll

men blijft, vandaar dat het vfonds de eerder genoemde ‘spot-

het vfonds. Het is volgens Eysink Smeets nog steeds

dan ook. Maar ook daar blijkt aan te worden gewerkt. Eysink Smeets kan met een gerust hart vertrekken.

huis, draagt de laatste zijn taken over aan Ton Heerts, en

Ze besloten allereerst een ‘scherpe’ koerswijziging in te

lights’ besloot op te zoeken. “Maar”, zegt Croll, “wij waren niet zo

‘druk bezig’ de band met veteranenorganisaties te ver-

blikt hij met Croll nog één keer terug, maar vooral ook voor-

zetten, onder het motto ‘Goede werken kunnen niet lan-

van ‘Kijk eens wat voor een Goede Werken wij doen’.” Toen zag

nieuwen. Hij wijst op de vele clubbladen die deze uitge-

uit.

ger buiten de spotlights worden verricht’. “Het vfonds zou

Het vfonds vond zichzelf opnieuw uit door transparanter en doelgerichter te gaan werken

VETERANENZORG Veel Nederlandse (oud)militairen, burgers en hun familieleden kampen met de (psychische) gevolgen van oorlogen of de inzet voor vrede en vrijheid. Het vfonds ondersteunde van oudsher instellingen die hun maatschappelijk werk, juridische dienstverlening en nazorgprogramma’s bieden. Omdat de toekomstige behoeften aan veteranenzorg echter mogelijk de budgetten van het vfonds te boven gaan, ontstond een principiële discussie of financiering van zo’n primaire zorgfunctie wel thuishoort bij een particulier fonds. Deze dsicussie leidde ertoe dat het Ministerie van Defensie de financiering vanaf 2011 voor haar rekening neemt en erkent dat nazorg een primaire overheidstaak is, waardoor het vfonds de financiering in dat jaar geleidelijk kan afbouwen. Het vrijvallende budget zal worden besteed aan andere activiteiten en nieuwe werkterreinen. Stichting de Basis Belangrijkste beneficiant van het vfonds binnen de veteranenzorg is nog altijd Stichting de Basis in Doorn, waar (primair) hulp en ondersteuning wordt geboden bij het verwerken van traumatische ervaringen. Met de Basis werd afgelopen jaren een actief beleid ontwikkeld om van instellingssubsidie naar projectfinanciering te komen, wat leidde tot meer inzicht in de efficiency en een aanmerkelijke kostenreductie. Om de Basis ruimte te bieden voor de ontwikkeling van nieuwe activiteiten (met andere financieringsstromen) voor (jongere) veteranen en overige geüniformeerde diensten en

doelgroepen, werden diverse taken ondergebracht bij andere, beter geëquipeerde instellingen en organisaties. Zo ontfermt Stichting Beukenstein zich nu over de AWBZ-taken waarmee die zorg beter is gegarandeerd. En is beheer en nieuwbouw van de woningen (zelfstandige woningen, aanleunwoningen en plaatsen voor intensieve AWBZ-zorg) overgedragen aan woonvoorziening Heuvelrug Wonen. Het vfonds heeft ten behoeve van die nieuwbouw een lening verstrekt van zes miljoen euro, tegen een vaste rente van 5% met een looptijd van 15 jaar. Maar ook de Triodos Bank is medefinancier, wat het vertrouwen in een moderne en gezonde exploitatie van de Basis onderstreept. Met de nieuwbouw is in 2010 begonnen.

belangstelling. Inzet hierbij is bestaande initiatieven te versterken, nieuwe initiatieven te omarmen en projecten te beoordelen op effectiviteit en efficiency. Het Ministerie van Defensie neemt vanaf 2011 de verantwoordelijkheid voor (de financiering van) de primaire veteranenzorg, zoals maatschappelijk werk, op zich. De Tweede Kamer debatteert momenteel over een nieuwe Veteranenwet, die de positie van veteranen moet versterken. Ook hier geldt echter dat mogelijke bezuinigingen van invloed kunnen zijn op de uiteindelijke uitwerking.

gin 2011 besproken en zullen mogelijk leiden tot specifieke en aanvullende beleidslijnen. Ondertussen neemt de erkenning en waardering voor veteranen in de samenleving gestaag en continu toe – zo blijkt onder meer uit het succes van de Nederlandse Veteranendag, met veel bezoekers en media-aandacht. Veteranen worden niet alleen meer geassocieerd met ouderen, het besef dat ook grote groepen jonge veteranen deel uitmaken van de samenleving is toegenomen. Vanuit dat perspectief is in het onderwijs meer behoefte aan educatief materiaal over veteranen en Nederlandse betrokkenheid bij internationale operaties.

BNMO Het vfonds heeft samen met de BNMO een intensief traject bewandeld om samen te komen van deficit financiering naar een projectmatige financiering van nieuwe activiteiten - met name gericht op verwerking voor nieuwe groepen veteranen. Voor activiteiten die gericht zijn op ontspanning mag de BNMO bijvoorbeeld een hogere eigen bijdrage verwachten van de deelnemers. Nieuwe ontwikkelingen en kansen Door een voortgaande vergrijzing binnen bestaande veteranenorganisaties, maar ook door recente, internationale militaire interventies, is de verhouding tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ veteranen in de afgelopen jaren ingrijpend veranderd; in 2010 zijn er evenveel veteranen uit de periode tot 1953 (Korea) als vanaf 1979 (Libanon). Deze ontwikkeling zal zich de komende jaren rap en drastisch voortzetten. Met deze ‘verjonging’ zullen ook de hulpverlening en het lotgenotencontact sterk veranderen; internet en sociale media zullen bijvoorbeeld een nadrukkelijker rol gaan spelen. Om hierop in te kunnen spelen dienen bestaande veteranen- en hulpverleningsorganisaties hun traditionele aanpak aan te passen en vernieuwingen door te voeren. Het vfonds ziet bovendien een groei in regionale centra met speciale voorzieningen voor veteranen. De ontwikkelingen op dit gebied, hoe deze voorzieningen zich verhouden tot de reguliere activiteitencentra in de geestelijke gezondheidszorg en of de financiering ervan niet vanuit meerdere bronnen moeten komen, volgt het vfonds met grote

In 2011 zal het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) taken op het gebied van ‘Herinnering’ aan Nationaal Comité 4 en 5 mei overdragen. De komst van het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek (IHB) levert een verdere bijdrage aan de inhoudelijke verdieping van (de communicatie rond) de herdenking op 15 augustus en de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in het voormalige NederlandsIndië. Stichting 15 augustus en Nationaal Comité 4 en 5 mei (NC) bespreken of de organisatie van de herdenkingsactiviteiten wordt overgenomen; een inhoudelijke afstemming zal tussen de Stichting 15 augustus en het IHB plaatsvinden. De continuïteit en kwaliteit van de herdenking worden door deze samenwerkingsvormen gewaarborgd. Het stripboek ‘De Brief’ dat het IHB in 2010 uitgaf, over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië, is zeer goed ontvangen bij jongeren in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het vfonds ondersteunde ‘De Brief’ met € 75.000,-.

E DUCATIE / ACTUELE LESSEN UIT HET VERLEDEN

BEGRIP OORLOGSGETROFFENEN Het aantal burger-oorlogsgetroffenen neemt in rap tempo af: organisaties van verzetsdeelnemers worden opgeheven of beperken zich tot een enkele samenkomst. In sommige gevallen nemen nieuwe generaties het stokje over en komt de nadruk meer te liggen op educatieve- of voorlichtende activiteiten. In het najaar van 2010 belegde het COVVS (de koepel van organisaties van verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen) een conferentie om met alle betrokken organisaties van gedachten te wisselen over hun toekomst. De conclusies uit deze bijeenkomst worden be-

HERDENKEN EN VIEREN Met de herdenking van vijfenzestig jaar bevrijding vormde 2010 een markeringspunt in de herdenkingsgeschiedenis. Het vfonds ondersteunde onder meer ‘Stilstaan bij vrijheid’, de bevrijdingstrein van Nationaal Comité 4 en 5 mei. In de trein was, naast een bijzondere rijdende expositie, een speciale coupe ingericht voor de actie ‘Niet weggooien’, waarmee aandacht werd gevraagd voor het behoud van materiaal uit de oorlogsjaren dat nog op zolders lag bij particulieren en instanties.

Het voorlichtings- en educatiebeleid over de Tweede Wereldoorlog wordt in 2011 van het Ministerie van VWS overgedragen aan het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het NC is gemachtigd subsidies te verstrekken, tot een maximum van € 900.000 per jaar. De nadruk ligt daarbij op implementatie van bestaande materialen en op projecten rond specifieke thema’s die onderbelicht zijn gebleven of om extra aandacht vragen. Een en ander vereist een goede afstemming tussen het NC en het vfonds en afbakening van werkzaamheden. De ongeveer tachtig Nederlandse herinnerings- en bezoekerscentra, oorlogs- en verzetsmusea hebben zich verenigd in een branchevereniging waarmee gestreefd wordt naar een betere efficiency, uitwisseling van expertise en een gezamenlijke uitstraling. De drie musea in Oosterbeek, Overloon en Groesbeek hebben een gezamenlijke ambitie ontwikkeld om te komen tot één oorlogs- en verzetsmuseum met drie kleinere bezoekerscentra.

DEMOCRATIE, RECHTSSTAAT EN INTERNATIONALE RECHTSORDE Het vfonds hecht belang aan initiatieven en projecten die zich ontfermen over democratie en rechtsstaat, vrede en veiligheid en die discussie initiëren en betrokkenheid op het gebied van democratie bevorderen. In december 2010 is daarom besloten Movies That Matter, hét jaarlijkse internationale film- en debatfestival van de geëngageerde film, met € 100.000 ruimhartig te ondersteunen; het vfonds wordt daarmee in de nabije toekomst hoofdfinancier van dit festival dat een podium biedt aan speelfilms en documentaires die de aandacht vestigen op situaties waarin mensenrechten en menselijke waardigheid in het geding zijn. Het Huis van de Democratie en Rechtsstaat opent in de tweede helft van 2010 en richt zich primair op voorlichting over de werking van de parlementaire democratie. Met deze start verdwijnt het Forum van Democratische Ontwikkeling (FDO) dat fungeerde als laagdrempelig platform voor debat over democratie en burgerschap, en subsidie verstrekte aan kleine, vernieuwende burger­ initiatieven op dit gebied. In plaats hiervan wordt in 2011 een nieuw digitaal netwerk ontwikkeld waarin verschillende projecten, met name op het gebied van democratie en debat, samenwerken. Het vfonds heeft hiervoor € 100.000 beschikbaar gesteld. Ook het project Model European Parliament, dat zich ten doel stelt jonge mensen inzicht te geven in het proces van de Europese eenwording, ontving in 2010 een subsidie van € 50.000,-.

Al veertig jaar ondersteunt het vfonds mensen en organisaties die zich inzetten voor een vrije, vreedzame en rechtvaardige samenleving, voedt het nieuwe en bestaande initiatieven die het begrip voor oorlogsgetroffenen vergroten en verbindt het actualiteit aan historisch besef van de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het vfonds richt zich op het verleden. De Bevrijding ligt immers pas vijfenzestig jaar achter ons en nog dagelijks kampen mensen met de gevolgen van dit navrante keerpunt in de recente geschiedenis. Bovendien blijkt de publieke belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog onverminderd groot. Het vfonds richt zich op het heden. De recente militaire missies in Afghanistan en Bosnië leidden tot een stevig maatschappelijk en politiek debat over de Nederlandse deelname aan dergelijke operaties in de toekomst en een mogelijke, hernieuwde, andersoortige inzet. De komende jaren zal zorg dan ook nodig blijven voor veteranen die zich in opdracht van de Nederlandse samenleving ingezet hebben. De relevantie van het vfonds is nog dagelijks zicht- en voelbaar. Het heeft de afgelopen vijf jaar grote ingrijpende or­ganisatorische en beleidsmatige veranderingen ondergaan en is daarmee een zelfbewust, hedendaags en professioneel fonds geworden dat zich onverminderd

vrijheid verantwoordelijkheid vrede verdraagzaamheid beleidsontwikkelingen

blijft inzetten voor vrijheid en veteranenzorg. Er is veel ‘verbouwd’ aan het vfonds, er is gewerkt aan een verbreding van de doelstellingen en de organisatie is geprofessionaliseerd, met naast een directeur twee projectadviseurs, een communicatieadviseur en twee secretariaatsmedewerkers. Met een efficiënt communicatiebeleid, gericht op verschillende doelgroepen, heeft het vfonds zich als hernieuwde organisatie naar de directe omgeving gepositioneerd. Het vfonds richt zich op de toekomst. Het vfonds gaat vol vertrouwen de komende vijf jaar in. We blijven sterk actief in de veteranenzorg en we zijn er voor oorlogsgetroffenen. Maar daarnaast willen we ons ook meer en meer richten op het terrein van Democratie, Rechtsstaat en Internationale rechtsorde. Een cruciaal uitgangspunt dat, met de overige beleidsrichtingen, wordt beschreven in het Meerjaren Beleidsplan 2011-2015. Kernpunt in dat beleidsplan is onder meer een veranderde, projectmatige financiering van organisaties in de toekomst: doorlopende instellingssubsidies worden

verder omgebouwd naar toets- en meetbare projectfinancieringen. Er wordt een balans aangebracht tussen de projecten rond en voor veteranen en de andere werkvelden van het vfonds. Een herschikking van de werkvelden heeft geleid tot een gewijzigde projectindeling in drie hoofdcategorieën: • ‘Erkenning en Waardering’, waarin onder andere nazorg voor en lotgenotencontact van veteranen en oorlogsgetroffenen is ondergebracht. • ‘Herinnering en Actualiteit’, voor projecten met betrekking tot erfgoed en musea en initiatieven rond democratie, rechtsstaat en rechtsorde. • ‘Herdenken en Vieren’, het kristallisatiepunt waarin alle projecten bij elkaar komen. In 2010 verleende het vfonds steun aan projecten en organisaties op de werkvelden ‘Veteranenzorg’, ‘Begrip voor oorlogsgetroffenen’, ‘Herdenken en Vieren’, ‘Actuele lessen uit het verleden’ en ‘Democratie, rechtsstaat en internationale rechtsorde’.

COMMUNICATIE

ORGANISATIE

Communicatie met belanghebbenden

Eigen communicatieprojecten

Met de in 2009 ingezette organisatorische professionalisering heeft het vfonds de eigen communicatie, die naar belanghebbenden én naar een breed publiek, sneller, gerichter en adequater kunnen vormgeven. Het voornaamste communicatiemiddel bleef daarbij de website. Ondanks voortdurende actualisatie met onder andere informatie over gesubsidieerde projecten, bleek uitbreiding en modernisering gewenst. Medio 2011 zal daarom een nieuwe website verschijnen. Er werden in 2010 vijf digitale nieuwsbrieven verspreid onder zo’n 600 ontvangers, met informatie over toegekende subsidies en actuele ontwikkelingen.

In 2008 startte het vfonds de Game Overcampagne; het wilde, met onder andere een website en interactief videospel op de Bevrijdingsfestivals, extra aandacht genereren voor de inzet van veteranen voor vrede en vrijheid en de steun die sommigen nodig hebben bij de verwerking van hun ervaringen. Na gedegen evaluatie werd in 2010 geconcludeerd dat het doel van de campagne niet overeenstemt met de gekozen opzet en onvoldoende aansluit bij de beoogde jongerendoelgroep. Hierop is besloten het project stop te zetten.

Om de wederzijdse betrokkenheid met haar belanghebbenden te bevestigen en te verstevigen, organiseerde het vfonds in 2010 wederom diverse relatiebijeenkomsten. Naast de feestelijkheden rond het 40-jarig jubileum van het vfonds en het gebruikelijke openluchtconcert op een boot in de Amstel ter afsluiting van de Dag van de Vrijheid op 5 mei, werd een werkbezoek met betrokkenen aan het Vredespaleis georganiseerd. Medewerkers van de Lotto werden tijdens een speciale bijeenkomst in het Haags Museum geïnformeerd over de (gezamenlijke) geschiedenis en doelen van het vfonds.

Actie ‘Niet weggooien’ ‘Stilstaan bij vrijheid’ is een project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei in samenwerking met o.a. de NS en het vfonds. In de vrijheidstrein stond de vraag centraal wat er nodig is voor vrijheid wereldwijd. Het vfonds hecht veel waarde aan het behoud van erfgoed uit WO II. In de vrijheidstrein was een speciale coupe ingericht voor de actie ‘Niet weggooien’. In deze coupe werd aandacht gevraagd voor het behoud van materiaal uit de oorlogsjaren dat nog op zolders lag bij particulieren en instanties. Dit materiaal kan een goede bestemming krijgen bij musea en educatieve instellingen. Voorkomen moet worden dat op het eerste gezicht onbelangrijk geachte unieke originelen uit de oorlogsjaren verloren gaan. Het vfonds heeft aan deze actie bijgedragen met € 9.500,-.

BESTUUR De Raad van Bestuur kwam in 2010 vier maal in een algemene vergadering bijeen, waarbij bespreking van en besluitvorming over de subsidieaanvragen een terugkerend en belangrijk agendapunt vormde. In de vergadering van juni werden de jaarrekening 2009 en het jaarverslag 2009 goedgekeurd. Met de realisatie van het bureau begin 2009 verschoven in toenemende mate taken van Raad van Bestuur naar de directeur en het bureau. Deze verschuivingen werden ingegeven door de eerder geconcludeerde onwenselijkheid van een gecombineerde beleidsbepaling en –uitvoering, en door de toenemende complexiteit van specifieke vraagstukken en op­­drachten. De Raad van Bestuur besloot dan ook in december 2008 al tot een scheiding der taken: het dagelijks bestuur werd ondergebracht bij een bestuursdelegatie bestaande uit de voorzitter, vice-voorzitter en penningmeester De directeur neemt deel aan de vergaderingen van het dagelijks bestuur. De Raad van Bestuur kreeg een meer toezichthoudende rol waarin zij verantwoordelijk blijft voor het inhoudelijk, strategisch en financieel beleid, begrotingen en jaarrekeningen, en de financiële beslissing over het al dan niet toewijzen van subsidies. Leiding geven (besturen) en toezicht houden werden zo losgekoppeld. Door de voortgaande fasen van organisatorische veranderingen bleek het in 2009 niet wenselijk deze aanpassingen al op te nemen in de statuten en het huishoudelijk reglement; dit zal in de nabije toekomst alsnog verder uitgewerkt worden.

Samenstelling In juni 2010 is de heer Drs. H.H. Hulshof als lid toegetreden tot de Raad van Bestuur.

Evaluatie Raad van Bestuur Gezien het permanente proces van veranderingen de afgelopen jaren, met o.a. de ontwikkeling van een eigen bureau met nieuwe taken en bevoegdheden, is de werkwijze binnen de organisatie, de Raad van Bestuur en Dagelijks Bestuur een permanent punt van evaluatie. De structuur moet geïmplementeerd worden maar vraagt in de dagelijkse praktijk toch nog geregeld aanpassing en verfijning. Bij de bespreking van het jaarverslag wordt hier nadrukkelijk bij stilgestaan. In het voortgaande ontwikkelingsproces van de organisatie blijft evaluatie belangrijk.

Register accountant Mazars / J.M.A. van Huut RA

Bureau Op het bureau van het vfonds werken zes mensen op part-time basis. De werknemers zijn ingeschaald volgens CAO welzijn en aangesloten bij pensioenfonds PGGM.

Directeur Marc Eysink Smeets, 24 uur, schaal 12.U1 (€ 45.448,- op jaarbasis), tot 1 februari 2011 Ton Heerts, 24 uur, schaal 12.U1 (€ 45.448,op jaarbasis), per 1 februari 2011

Projectadviseurs Nevenfuncties Enkele leden van de Raad van Bestuur zijn betrokken bij organisaties die door het vfonds worden ondersteund. Wanneer aanvragen van betreffende organisaties aan de orde zijn, participeren zij niet in de beraadslagingen en besluitvorming. Deze nevenfuncties worden vermeld in het overzicht van bestuur, medewerkers en adviseurs op deze pagina. Het rooster van aftreden staat op de website van het vfonds.

Bureau Sinds april 2009 beschikt het vfonds over een eigen bureau in een representatief pand aan de Oranje Nassaulaan in ’s-Hertogenbosch. Er is hier ruimte voor kantoor en archief, waarbij is gekozen voor een beperkte opzet met flexibele werkplekken zodat de adviseurs ook vanuit thuis kunnen werken.

BESTUUR EN BUREAU Raad van Bestuur 2010 Mr. R.S. Croll (voorzitter) C.J.M. de Veer Lt-generaal b.d. (vicevoorzitter) J.C.W. Burggraaf RA (penningmeester) M.M. Houben-van Lanschot P.W. Kruseman Mr. N.J. van der Lee Mr. P.A. Offers Mr. B.J.M. baron van Voorst tot Voorst Drs. H.H. Hulshof

Wiard Molenaar, 24 uur Debby van Soest, 24 uur

Veruit de meeste middelen van het vfonds komen uit de BankGiro Loterij en De Lotto; meer specifiek de Krasloterij. De BankGiro Loterij maakt het mogelijk dat heel veel investeringen kunnen worden gedaan in de cultuursector. De Lotto richt zich voornamelijk op sport en welzijn. Onder het motto ‘Cultuur maakt je rijker’ voerde de BankGiro Loterij diverse acties die ertoe leidden dat de opbrengsten opnieuw zijn gestegen. Ook De Lotto had een goed jaar. Daar werd veel energie gestoken in nieuwe concepten om de diverse ‘spelletjes’ nog aantrekkelijker te maken.

Communicatieadviseur Marineke Wensink, 24 uur (vanaf 01.03.2010)

Secretariaat Geert Traa, 24 uur Evelyn Aarts, 24 uur

Directie De taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd in een directiestatuut dat in de vergadering van de Raad van Bestuur van 18 juni 2009 is vastgesteld. In dit statuut is een procuratiereglement opgenomen.

Nevenfuncties Raad van Bestuur • De heer R.S. Croll is president van de Oorlogsgravenstichting. • Mevrouw P. Kruseman is lid van de Raad van Toezicht van de Anne Frank Stichting en vicevoorzitter van het Nationaal Fonds 5 mei. • De heer C.J.M. de Veer is plaatsvervangend voorzitter van de Stichting Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen tot medio 2010 en lid van het Comité Nederlandse Veteranendag. • Mevrouw M.M. Houben-van Lanschot is bestuurslid van de Prins Bernhard stichting. • De heer B.J.M. baron van Voorst tot Voorst is lid van de Raad van Bestuur van de Oorlogsgravenstichting en voorzitter van stichting Margraten Memorial Center.

loterijen

Het vfonds is uiteraard heel dankbaar voor de inspanningen van beide organisaties. Zonder hun bijdragen is de steun van het vfonds aan de verschillende organisaties onmogelijk. Daarom zal het vfonds ook actief door blijven gaan met het stimuleren van deelname aan deze Goede Doelen Loterijen.

Met de BankGiro Loterij heeft het vfonds

De opbrengsten uit De Lotto/Krasloterij be-

een langlopend contract tot 2032. In dat

droegen in 2010 € 403.263,-. In 2010 zijn

contract is geregeld dat 18% van de loterij-

belangrijke initiatieven genomen binnen

opbrengst ten goede komt aan de activi-

de organisatie van De Lotto om zowel de

teiten van het vfonds. In 2010 was die op-

naamsbekendheid als het aantal deelne-

brengst € 7.955.340,-. Een kleine daling ten

mers te vergroten.

opzichte van 2009. Ook werd in 2010 een eerste evaluatie gehouden van de relatie

De verschillende loterijen uit de Goede Doe-

tussen de BankGiro Loterij en het vfonds.

len hebben het initiatief genomen om de

De afspraak daartoe is gemaakt in het lang-

gezamenlijke belangen uit te dragen via

lopende contract. Een belangrijk aandachts-

het zogenoemde Goede Doelen Platform.

punt dat uit de evaluatie naar voren kwam,

Mede gelet op de Europese ontwikkelingen

betrof de hoogte van het vermogen van het

als die van de Wet op de Kansspelen is dit van

vfonds. Met name over de opgenomen voor-

belang. Vanuit de Nederlandse Goede Doelen

zieningen in de balans zijn kritische vragen

loterijen komt er veel geld beschikbaar voor

gesteld. Het vfonds heeft toegezegd de ko-

sociale cohesie, cultuur, volksgezondheid en

mende jaren toe te zien op een geleidelijke

sport. En dat wil ook het vfonds graag zo

bijstelling van reëel toe te zeggen subsidie-

houden. Mede daarom hebben we onze par-

verplichtingen voor meerdere jaren.

ticipatie in de Algemene Loterij Nederland versterkt.

Overzicht toekenningen en afwijzingen Subsidieverplichtingen.

250

250

250

250

200

200

200

200

150

150

150

150

100

100

100

100

50

50

50

50

0

0

0

0

2010



2009

totaal aantal aanvragen

2008

Het vfonds heeft een lange geschiedenis met een aantal organisaties op basis van het verleden. Dat zijn de BNMO en de Basis te Doorn. Ook het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Stichting Herdenking 15 augustus behoren daar toe. Het vfonds garandeert deze organisaties een zekerheid voor een aantal jaren en zoals uit de jaarrekening blijkt is daarvoor een substantieel bedrag opgenomen. Wel worden ook deze organisaties door het vfonds gestimuleerd om meer op projectbasis te gaan werken. Uiteraard vergt dat een wijziging van de werkwijze zoals die lange tijd gebruikelijk was. In 2010 heeft wel een belangrijke wijziging plaatsgevonden in de relatie tussen het vfonds en de Basis. Zo is in 2010 besloten dat het maatschappelijk werk dat de Basis ten behoeve van veteranen en oorlogsslachtoffers verrichtte vanaf 2011 zal worden gefinancierd door het Ministerie van Defensie. In de jaarrekening 2010 is daarom de meerjarenverplichting aan de Basis aanzienlijk naar beneden bijgesteld.

2007

totaal aantal toekenningen

totaal aantal afwijzingen

Ook zijn er in 2010 afspraken gemaakt over de financiering ten behoeve van de nieuwbouw die is voorzien op het terrein van de Basis. Het vfonds heeft daartoe voor 2011 een geldlening toegezegd.

Toegekende subsidies

Saldo van baten en lasten over 2010 Zoals in het voorgaande reeds is vermeld heeft bij de Stichting De Basis een belangrijke wijziging plaats gevonden in de financiering van het maatschappelijk werk. Omdat uit hoofde daarvan de Voorziening voor subsidieverplichtingen voor een periode van vijf jaren naar beneden diende te worden bijgesteld ontstond een bijzondere bate van € 10 mio. Ook de reeds in 2010 toegekende subsidie aan de Stichting voor het jaar 2011 daalde daardoor met € 2 mio. Tenslotte werden de ongerealiseerde koersresultaten op beleggingen als baten verantwoord en via de resultaatbestemming toegevoegd aan de Herwaarderingsreserve. ( 2009: rechtstreeks). Hiermee was een bedrag gemoeid van € 2,3 mio. Alles tezamen genomen is het getoonde saldo van baten en lasten over 2010 voor een bedrag groot € 14,3 mio positief beïnvloed. Zonder de hier beschreven ’ingrepen’ zou dit saldo ca. € 514.000 hebben bedragen.

Organisatie en interne controle

In 2010 is verder vormgegeven aan interne procedures met betrekking tot de verschillende financiële werkprocessen. Doordat het vfonds een kleine werkorganisatie tot haar beschikking heeft, wordt thans gebruik gemaakt van externe dienstverleners.

WIJZIGINGEN SUBSIDIEBELEID

nabestaanden (1e graad). Hiervoor geldt een standaard vergoeding van € 25,- per persoon per reisdag met een maximum van 5 dagen voor reizen binnen Europa en een maximum van 10 dagen voor reizen naar Azië. Dergelijke reizen moeten ondersteund worden door professionals als een arts en een geestelijk verzorger. Ook hiervoor biedt het vfonds de gelegenheid tot een financiële ondersteuning van € 50,- per dag met een maximum van 5 reisdagen binnen Europa en maximaal 10 reisdagen naar Azië. De bijdrage voor professionals geldt alleen als het gaat om reizen van de organisaties van oorlogsgetroffenen (kamporganisaties) of de Oorlogsgravenstichting.

Overkomst geallieerde veteranen

Uit waardering voor hun inzet bij de bevrijding van Nederland gaf het vfonds bijdragen aan de overkomst en het verblijf van geallieerde veteranen om herdenkingen in Nederland bij te wonen. De regeling betrof alleen veteranen die daadwerkelijk bij de bevrijding van Nederland betrokken zijn geweest. Het vfonds neemt incidentele aanvragen voor veteranen bij lokale/regionale herdenkingen nog in behandeling. Het betreft de hierboven beschreven doelgroep waarvoor per veteraan, inclusief een eventuele begeleider, een bedrag van € 50.- per dag beschikbaar kan komen met een maximum van 5 dagen. Grootschalige overkomsten zijn, gezien de leeftijd van de veteranen niet meer te verwachten. Bovendien hebben landelijk werkende instellingen zoals het Nationaal Comité Thank You Canada & Allied Forces aangegeven dit soort overkomsten in 2010 voor het laatst te hebben georganiseerd. Eventuele hernieuwde activiteiten in 2015 worden niet meer door het vfonds ondersteund.

Onderzoek

Het vfonds ondersteunt geen wetenschappelijk onderzoek. Eventuele publieksgerichte presentaties n.a.v. wetenschappelijk onderzoek kunnen voor on­dersteuning in aanmerking komen. Daarvoor gelden de criteria t.a.v. boeken of educatieve activiteiten. Aanvragen voor toegepaste en praktijkgerichte onderzoeksprojecten met het doel te komen tot methodische en inhoudelijke vernieuwing van activiteiten, worden beoordeeld op urgentie, concreetheid en lange termijn perspectief.

Reizen kampslachtoffers

Het vfonds vindt herdenkings- of pelgrimsreizen naar Azië en diverse Europese landen belangrijk. Er kan aan het vfonds een financiële bijdrage worden gevraagd, die specifiek bedoeld is voor overlevenden en directe

Musea

De wijzigingen in het subsidiebeleid gelden alleen voor de wisseltentoonstellingen. Het vfonds kan bijdragen aan wisseltentoonstellingen mits het nieuwe onderwerpen

Gemiddeld bedrag per toekenning

of benaderingen bevat. Tevens dient doorplaatsing van de wisseltentoonstelling op andere plaatsen in het land onderdeel te zijn van het totaal project,

Meerjaren subsidies

Het vfonds ontvangt in toenemende mate aanvragen die een meerjaren karakter hebben. Het gaat daarbij om projecten die zich jaarlijks min of meer herhalen en grote behoefte hebben aan een meerjaren perspectief om zich verder te kunnen ontwikkelen. In het verleden heeft het vfonds daar een terughoudend beleid ingevoerd. Wel is o.a. aan het Forum voor Democratische ontwikkeling een intentie uitgesproken om de organisatie drie jaar te steunen. In de jaarbegrotingen werd daar budget voor gereserveerd en op basis van een concrete jaaraanvraag werd dan een subsidie voor het betreffende jaar toegekend. Diverse andere fondsen in Nederland (VSB, Prins Bernhard Cultuurfonds, Oranjefonds) hebben bovengeschetste lijn in hun subsidiebeleid uitgewerkt. Zij bieden projecten met een jaarlijkse cyclus de gelegenheid om een aanvraag voor maximaal drie jaar 120 te doen. Na die drie jaar wordt uitgebreid inhoudelijk overleg gevoerd. Sommige verlengen daarna de periode nog eens, terwijl 100 anderen afbouwen, een jaar overslaan of een nieuwe invulling willen (b.v. geen algemene projectondersteuning maar een ver80 nieuwend programma onderdeel). Intenties voor meerjarige ondersteuning moet geval per geval bekeken en afgewogen worden. 60

2007

100.000

Aantal aanvragen per doelstelling

90.000

2008

2009

2010

2009

2010

Veteranenzorg

Aantal aanvragen per doelstelling

80.000 70.000

11.500.000

120

120

60.000

11.000.000

50.000

10.500.000

100

120

120

100

100

100 80

80

60

60

40.000 10.000.000

30.000 9.500.000

80

80

20.000

9.000.000

40

10.000 60

8.500.000

2010

2009

2008

2007

60

2007

0

2010

2009

2008

2007

20

20072009 200820102009 2008

2010

250

120

100

100

80

80

60

60

40

40

20

20

2007

Veteranenzorg Veteranenzorg

250

40

120

0

20072009 200820102009 2008

2010

0

250

120

120

100

100

100

100

80

80

80

80

60

60

60

60

40

40

40

40

20

20072009 200820102009 2008

Begrip voor veteranen en Herdenken Herdenken Begrip voor veteranen en en vierenen vieren oorlogsgetroffenen oorlogsgetroffenen

250

120

250

200

150

20

2007

120

2010

20

2007

20

20072009 200820102009 2008

2010

20

2007

100

20072009 200820102009 2008

2010

Actuele lessen/historisch Democratie en internationale Actuele lessen/historisch besef besef Democratie en internationale rechtsorde rechtsorde

2007

2008

Totaal toewijzingen

Planontwikkeling

Het ontwikkelen van kwalitatief (inhoudelijk en vormgeving) hoogstaande projecten zoals wisseltentoonstellingen of educatieve projecten kost veel voorbereiding (conceptontwikkeling, onderzoek, ontwikkeling bij­­passend educatief plan, onderzoek naar doorplaatsmogelijkheden bij collega instellingen, fondsenwerving). Veel organisaties ontbreekt het aan capaciteit om dat op een goede manier te doen. Om de instellingen tegemoet te komen hierin kent het vfonds een aparte regeling voor planontwikkeling om te komen tot hoogwaardige aanvragen. Instellingen kunnen met een kort plan een aanvraag doen voor de ontwikkeling van een projectplan. Hiervoor staat een vast bedrag (€ 2.500,-). De financiering is erop gericht om de instellingen in staat te stellen een basisplan om te zetten in een uitgewekt projectplan (concept-ontwikkeling, research, ontwikkeling bijpassend educatief- en communicatieplan, bereik, onderzoek naar doorplaatsmogelijkheden/gebruik bij collega instellingen, begroting) en te werken aan de fondsenwerving.

Inhoudelijk is het subsidiebeleid van het vfonds in 2010 op enkele punten gewijzigd. In de procedure zijn geen wijzigingen.

Projectfinanciering is de toekomst financieel beleid



Door de bijdragen van de BankGiro Loterij gensbeheer van het vfonds is in handen gesteld van twee beheerders. Deze been De Lotto/Krasloterij maar ook door op­heerders werken vanuit een vastgesteld brengsten uit het eigen vermogen was er mandaat op basis van het beleggingsstain 2010 een bedrag van bijna € 9.000.000,tuut van het begroot als subsidiebudget. Zoals uit 120 120 vfonds en er is nauw con120 120 Op basis van een doorwrocht projectplan tact met de penningmeester. de jaarrekening blijkt is dat budget voor en een doortimmerde begroting en een re-100 € 6.700.000,- toegekend aan de verschil100 100 100 alistisch dekkingplan kan aanvraag worden lende doelstellingen. Het verschil laat Risico’s 80 gedaan t.b.v. projectrealisatie. zich in belangrijke Aangezien80 het vfonds veruit het grootste 80 mate verklaren door 80 een gewijzigde financiële relatie met de deel van haar subsidiebudget verkrijgt 60 stichting de Basis door inkomsten uit de BankGiro Loterij en 60 in Doorn. Onder het 60 60 40 kopje subsidieverplichtingen wordt dat De Lotto/Krasloterij is de ontwikkeling nader toegelicht.40 van het door 40 de regering gevoerde Kanspel­ 40 20 In 2010 werd de beleidslijn ver­stevigd om beleid van groot belang. Het nieuw aan20 20 0 20 getreden kabinet in 2010 heeft aangegein toenemende mate subsidies te verstrek2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007op 2008 2009 2010 ven een nieuwe Wet de Kansspelen te ken aan projecten en minder aan zogeDaarnaast speelt in dit noemde instellingssubsidies. Begrip voor veteranen en Herdenken en vieren Actuele lessen/historischwillen besef invoeren. Democratie en internationale kader de vraag in hoeverre buitenlandse oorlogsgetroffenen rechtsorde organisaties toegang krijgen tot de NeSamenstelling budget vfonds derlandse loterijmarkt. Het vfonds volgt De inkomsten voor het vfonds bestaan deze ontwikkelingen op de voet onder uit drie bronnen. Op de eerste plaats, op 250 meer via de Algemene Loterij Nederland, basis van een langdurig contractueel vastwaar zij deel van uit maakt en via het zogesteld percentage de inkomsten uit de 200 genoemde Goede Doelen Platform. BankGiro Loterij en op de tweede plaats, eveneens op basis van een vast percenta150 Het jaar 2010 heeft ook opnieuw laten ge de inkomsten uit De Lotto/Krasloterij. zien dat opbrengsten uit het vermogen Tot slot zijn er dan de opbrengsten uit 100 via beleggingen sterk kunnen verschillen beleggingen. In 2010 waren de opbrengwaardoor er onzekerheid bestaat over de sten uit de beleggingen aanmerkelijk be50 te verwachten inkomsten. Via onze verter dan in 2009. Uiteraard speelde het mogensbeheerders trachten we de risilichte herstel van de economische crisis 0 co’s beperkt te houden. hierbij de belangrijkste rol. Het vermo2007 2008 2009 2010 Totaal aantal aanvragen

Bestemmingsreserve

Het vfonds hecht waarde aan het behoud van erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog om daarmee ook de geschiedenis levend te houden. Vanuit de geschiedenis is het blijvend nodig om daaruit lessen te trekken voor de toekomst. De verschillende musea en centra spelen daarbij zowel vanuit het behoud van erfgoed als vanuit een rol van toekomstige educatiedoeleinden een belangrijke rol. Mede door de enorme bezuinigingen die afkomen op deze musea en centra ziet het vfonds het als een belangrijke taak om hierin gericht te blijven investeren. Het vfonds wil daartoe blijvend bijdragen aan een landelijk dekkende structuur. In 2010 is onder andere met het Verzet/Kindermuseum in Amsterdam gesproken over een substantiële bijdrage in verbouwingsplannen. Daarnaast is het vfonds betrokken bij een intensievere samenwerking tussen de verschillende oorlogs- en verzetsmusea en herinneringscentra. Het vfonds wil daarbij gericht als investeerder haar rol vervullen en initiatieven met toekomstperspectief mogelijk maken. Vanuit de verschillende besprekingen in 2010 is het gerechtvaardigd te verwachten dat dit de komende jaren zal leiden tot besteding van de opgenomen bestemmingsreserve.

STAAT VAN BATEN EN LASTEN BOEKJAAR 2010

BALANS PER 31 DECEMBER 2010 (in euro’s) (na resultaatbestemming)

ACTIVA

31-12-2010

31-12-2009

VASTE ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA (1) Inventaris 74.779 FINANCIËLE VASTE ACTIVA (2) Obligaties 30.057.979 29.300.938 Aandelen 21.115.588 18.409.743 51.173.567 47.710.681 Leningen 76.225 269.116 51.249.792

91.255

47.979.797

VLOTTENDE ACTIVA OVERLOPENDE ACTIVA (3) Rente beleggingen 767.011 744.497 Overige vorderingen 3.068.047 3.095.809 3.835.058

3.840.306

LIQUIDE MIDDELEN (4)

2.827.533

4.616.365



57.987.162

56.527.723

PASSIVA

31-12-2010

RESERVES EN FONDSEN (5) RESERVES Stichtingskapitaal Rendementsreserve waarborg doelstelling Continuïteitsreserve Herwaarderingsreserve Bestemmingsreserves

31-12-2009

45 17.269.343 1.200.o0o 5.763.772 3.363.024 27.596.184

45 4.783.794 1.171.800 3.471.470 3.363.024

VOORZIENINGEN (6) Voorziening subsidieverplichtingen SCHULDEN (7) Schulden op korte termijn

12.790.133

22.875.000

32.875.000

7.515.978

10.862.590



57.987.162

56.527.723

BATEN Baten uit acties van derden (8) Baten uit beleggingen (gerealiseerd) (9) Baten uit beleggingen (ongerealiseerd) (9) Overige baten (10) Som der baten

Realisatie 2010 €

Begroting 2010 €

Realisatie 2009 €

8.358.603 8.250.000 1.502.233 1.500.000 2.294.852 10.000.000 22.155.688 9.750.000

8.457.827 1.704.582 3.471.470

LASTEN Besteed aan doelstellingen (11) Hulpverlening en bijstand 140.750 Veteranenzorg en eigen organisaties veteranen 3.796.679 Reünies 63.886 Overkomst geallieerde veteranen 224.310 Begrip oorlogsgetroffenen en veteranen 230.240 Herdenken en vieren 1.146.340 Actuele lessen historisch besef 399.314 Democratie en rechtsstaat 734.893 6.736.412 Restitutie voorgaande jaren 177.106- Mutatie subsidieverplichtingen Tussentelling subsidie 6.559.306 9.000.000 Personeelskosten (12) Communicatiekosten (12) Totaal Werving baten (12) Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie (12) Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat

Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Herwaarderingsreserve Rendementsreserve waarborg doelstelling

13.633.879

58.700 8.631.222 153.385 98.970 1.094.890 392.405 504.485 10.934.057 56.520135.664 11.013.201

327.474 106.760

315.320 98.000

292.085 96.165

6.993.540

9.413.320

11.401.451

23.864 117.267 141.131

20.000 100.000 120.000

Financieel verslag

17.171 94.574 111.745

ALGEMEEN

VORDERINGEN

De jaarrekening 2010 is opgesteld in overeenstemming met

De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde

de Richtlijn RJ 650 Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen

kostprijs, indien nodig verminderd met een voorziening voor

van de Raad van de Jaarverslaggeving zoals deze in 2008 is

oninbaarheid.

vastgesteld. RENDEMENTS- EN CONTINUÏTEITSRESERVE GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

De rendementsreserve ter waarborging van de doelstelling

Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva gewaar-

wordt aangehouden om voor maximaal drie jaren de subsi-

deerd tegen de nominale waarde. Baten en lasten worden toe-

diëring aan instellingen, behoudens de instellingen waarvoor

gerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben.

de voorziening subsidieverplichtingen is gevormd, te kunnen continueren ook in het geval dat de jaarlijkse baten daartoe

MATERIËLE VASTE ACTIVA

niet toereikend blijken te zijn.

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrij-

De continuïteitsreserve is gevormd ter waarborging van de

gingsprijzen, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen.

continuïteit van de eigen bureau-organisatie en bedraagt 1,5

De afschrijvingen zijn gebaseerd op de geschatte economische

keer de jaarlijkse kosten van de bureau-organisatie (conform

levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage

CBF-richtlijn).

van de verkrijgingsprijs. 212.416 212.416

227.880 227.880

197.164 197.164

7.347.087

9.761.200

11.710.360

14.808.601

11.200-

1.923.519

28.200 2.294.852 12.485.549 14.808.601

23.4373.471.470 1.524.5141.923.519

HERWAARDERINGSRESERVE FINANCIËLE VASTE ACTIVA De beleggingen in obligaties en aandelen worden gewaar-

Via de staat van baten en lasten worden ongerealiseerde koersresultaten verantwoord in de herwaarderingsreserve.

deerd tegen de beurswaarde ultimo boekjaar. Het verschil tussen de beurs- of marktwaarde en de aanschafwaarde is

VOORZIENING SUBSIDIEVERPLICHTINGEN

verantwoord in de staat van baten en lasten. Ongerealiseerde

Verplichtingen aan instellingen waar subsidies in beginsel voor

koersresultaten worden via de staat van baten en lasten ver-

onbepaalde tijd aan zijn toegekend, zijn opgenomen onder de

antwoord in de herwaarderingsreserve.

voorziening subsidieverplichtingen voor een periode van vijf jaar.

De leningen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, indien nodig verminderd met een voorziening voor oninbaarheid.

BESTEDINGEN Toegekende bijdragen worden als last in de staat van baten en lasten opgenomen in het jaar waarin het besluit tot toeken-

Percentage totaal van bestedingen/doelstellingen gedeeld door totaal van de baten (exclusief de 0ngerealiseerde beleggingsresultaten en overige baten): Realisatie 2010 Begroting 2010 Realisatie 2009 71% 97% 112%

ning is genomen.

KASSTROOMOVERZICHT

Leningen u/g Aan Stichting de Basis te Doorn zijn de volgende leningen verstrekt: Saldo Aflossing 1-1-2010 2010

Om een inzicht te geven in het verloop van de kasstromen in 2010, is onderstaand een kasstroomoverzicht opgenomen (bedragen x € 1.000). 2010 Saldo van baten en lasten 12.514 Mutatie overlopende activa 5 1.101Mutatie schulden op korte termijn 3.347- 599 Mutatie voorziening subsidieverplichtingen op lange termijn 10.000- 140 13.342- Kasstroom uit operationele activiteiten 828- Mutatie materiële vaste activa Investeringen 9- 108Afschrijvingen 26 17 Kasstroom uit investeringsactiviteiten 17

2009 1.548-

3621.910-

91-

Mutatie financiële vaste activa 3.270- 6.337Herwaarderingsreserve beleggingen 2.292 3.471 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten 978-

2.866-

Netto-kasstroom Beginstand liquide middelen Eindstand liquide middelen

4.8679.483 4.616

1.789- 4.616 2.827

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2010 VASTE ACTIVA ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA ( 1) Inventaris Boekwaarde per 1 januari 2010 Investeringen 2010 Afschrijving 2010 Boekwaarde 31 december 2010

91.255 9.393 100.648 25.86974.779

FINANCIËLE VASTE ACTIVA (2) Obligaties De ontwikkeling van deze post in het boekjaar kan als volgt worden weergegeven: Waardering per 1 januari 2010 Aankoop Aflossing respectievelijk verkoop Koersmutaties Waardering per 31 december 2010

29.300.938 4.314.827 33.615.765 3.613.360 30.002.405 55.574 30.057.979

Aandelen Waardering per 1 januari 2010 Aankoop Verkoop Koersmutaties Waardering per 31 december 2010

18.409.743 1.727.173 20.136.916 1.260.606 18.876.310 2.239.278 21.115.588

Investeringen 2007 Vervangingsinvesteringen 2007 Investeringen 2008 Investeringen 2009

Saldo 31-12-2010

Aflossing 2011

Langlopend 31-12-2010

145.275 48.425 96.850 83.400 27.800 55.600 233.333 116.666 116.667 1.000.000 1.462.008 192.891 1.269.117

48.425 27.800 116.667 1.000.000 1.192.892

48.425 27.800 1.000.000 76.225

Herwaarderingsreserve beleggingen Deze herwaarderingsreserve heeft als doel schommelingen op te vangen in de waarderingen van de beleggingen (aandelen en obligaties) ultimo boekjaar als gevolg van ongerealiseerde koersresultaten. Het verloop van deze reserve is als volgt: Saldo 1 januari Bij: ongerealiseerd koersresultaat boekjaar Saldo per 31 december

2010 3.471.470 2.294.852 5.763.772

2009 3.471.470 3.471.470

2010 3.000.000 363.024 3.363.024

2009 3.000.000 363.024 3.363.024

De looptijd van de leningen is van 1 tot 5 jaar. Rente is gelijk aan het jaargemiddelde van de 1-maands EURIBOR rentetarieven in een jaar. Het af te lossen deel 2011 door Stichting de Basis te Doorn ad € 1.192.892 is opgenomen onder kortlopende vorderingen.

Bestemmingsreserves € 3.363.024. Nieuwe activiteiten World Veterans Federation

VLOTTENDE ACTIVA

Bestemmingsreserve Oorlogs-verzetsmusea € 3.000.000. In 2008 is een bestemmingsreserve gevormd voor investeringen die verband houden met de infrastructuur van musea en herinneringscentra.

OVERLOPENDE ACTIVA (3) 2010 Rente beleggingen Obligaties 767.011 Leningen Stichting de Basis 767.011

741.330 3.167 744.497

Overige vorderingen BankGiro Loterij 1.644.445 Krasloterij 203.735 Vruchtgebruik Stichting de Basis Intrest bank 12.256 Aflossing lening Stichting de Basis 1.192.892 Pensioenfonds 14.719 3.068.047

1.588.310 184.910 89.643 40.006 1.192.892 48 3.095.809

Voorziening subsidieverplichtingen Onder deze post zijn opgenomen subsidieverplichtingen waarvan de betalingsverplichting valt in een periode later dan één jaar na balansdatum. Dit betreft subsidieverplichtingen ter zake van Stichting de Basis en BNMO vereniging te Doorn, Nationaal Comité 4 en 5 mei en Stichting Herdenking 15 augustus 1945.

1.433.063 1.368.609 10.848 9.586 230.412 313.847

De specificatie van deze balanspost is als volgt: Stichting de Basis te Doorn BNMO vereniging Nationaal Comité 4 en 5 mei Stichting Herdenking 15 augustus 1945

LIQUIDE MIDDELEN (4) Triodos bank rekening-courant 1.557.961 Triodos bank rendementsrekening 183.432 ABN-AMRO Bank N.V. ABN-AMRO MeIIon (beleggingsrekening) Schretlen & co. (beleggingsrekening) 101.294 Mees Pierson Fortis (beleggingsrekening) 984.846 Mees Pierson Fortis 3,9% deposito 12/4 2009 tot 12/4 2010 2.827.533

2009

1.250.000 4.616.365

PASSIVA EIGEN VERMOGEN (5) Rendements-en continuïteitsreserve De continuïteitsreserve bestaat uit twee delen. Een continuïteitsreserve ten behoeve van de eigen organisatie en een rendementsreserve ter waarborging van de doelstelling.

Bestemmingsreserve World Veterans Federation € 363.024. De bestemmingsreserve World Veterans Federation is opgebouwd uit éénmalige bedragen door het ALN en het Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg, waarvan de jaarlijkse opbrengst (fictief gesteld op 10%) wordt uitbetaald aan World Veterans Federation. VOORZIENINGEN (6)

De subsidieverlening aan deze instellingen is gebaseerd op een jaarlijkse bijdrage in de exploitatie voor een in beginsel onbepaalde tijd. De primaire verantwoordelijkheid van het vfonds betreft het mogelijk maken van een langdurige dienstverlening door deze instellingen. Deze bijzondere verantwoordelijkheid wordt tot uitdrukking gebracht door het opnemen van een verplichting voor een periode van vijf jaar. 2010 15.000.000 2.500.000 5.000.000 375.000 22.875.000

2009 25.000.000 2.500.000 5.000.000 375.000 32.875.000

2010

2009

3.979.200 1.043.750 2.406.377 7.429.327 16.474 10.156 11.775 48.246 7.515.978

7.388.724 1.000.000 2.299.953 10.688.677 8.088 7.497 47.102 111.226 10.862.590

De vrijval van de voorziening Stichting de Basis te Doorn houdt verband met het feit dat het Ministerie van Defensie met ingang van 2011 een deel van de financiering van de activiteiten op zich neemt. SCHULDEN (7)

Het verloop van deze reserves is als volgt: Saldo 1 januari 2010 Resultaatbestemming 2010 Saldo 31 december 2010

5.955.594 12.513.749 18.469.343

Bestaande uit: Continuïteitsreserve ten behoeve van de bureau-organisatie Rendementsreserve ter waarborging van de doelstelling

1.200.000 17.269.343 18.469.343

Schulden op korte termijn Toegekende subsidieverplichtingen die nog niet zijn uitgekeerd: Stichting De Basis en vereniging BNMO Nationaal Comité 4 en 5 mei Overige toegekende bijdragen Loonheffing Reservering vakantiegeld Legaten Overige kosten

BEGROTING 2011 IN VERGELIJKING MET DE BEGROTING 2010 EN DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2010 EN 2009 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN (LATENTE) RECHTEN

LASTEN SUBSIDIES (11)

1. De door subsidiënten te restitueren subsidie-overschotten. De omvang van deze posten is pas bekend nadat de afrekening door de betreffende instelling is ingediend en worden in het jaar van ontvangst in het resultaat van het vfonds opgenomen.

De over 2010 en 2009 toegekende bedragen minus de ontvangen restituties kunnen als volgt worden samengevat ( in € 1.000).

2. Bij de verstrekking van subsidie is door het vfonds in een aantal gevallen de voorwaarde gesteld dat de statuten van de betreffende subsidiënt zodanig worden gewijzigd dat een eventueel liquidatiesaldo geheel of gedeeltelijk dient te worden uitgekeerd aan het vfonds. Per 31 december 2010 hebben zeven instellingen deze clausule in de statuten verwerkt.



3. In 1992 is een renteloze lening ad € 1.722.674 aan een subsidiënt verstrekt. Als voorwaarde is gesteld dat bij liquidatie van deze subsidiënt genoemd bedrag direct dient te worden terugbetaald aan de BNMO; in het geval dat de BNMO niet meer zou bestaan, dient terugbetaling aan het vfonds plaats te vinden. Als zekerheid is een bankgarantie gesteld. 4. A  an een subsidiënt is in 2003 een renteloze lening verstrekt ad € 56.523. Deze lening is in het jaar van verstrekking als uitgekeerde subsidie in de jaarrekening verwerkt. De lening zal in 10 jaren worden terugbetaald. In het boekjaar 2010 is de 7e aflossing ontvangen en als bate verantwoord.



Aantal

2010

Begroting 2010 Bedrag

Bedrag

Aantal

BATEN

2009

Subsidies: € 50.000 en hoger 21 5.617,3 13 Tussen € 25.000 en € 50.000 13 375,5 11 Beneden € 25.000 125 743,6 97 Restitutie voorgaande jaren/ terugboekingen 177,1- 6.559,3 Mutatie subsidieverplichting per balans datum* 6.559,3 9.000,0 *Deze post mutatie bestaat uit: Mutatie voorziening subsidieverplichtingen Stichting de Basis Terugboekingen garantie- en mitssubsidies Bureau en organisatie (12) Personeelskosten Communicatie

TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2010 BATEN Baten uit acties van derden (8) BankGiro Loterij Krasloterij

Realisatie 2010

Begroting 2010

Realisatie 2009

7.955.340 403.263 8.358.603

7.900.000 350.000 8.250.000

8.021.522 436.305 8.457.827

Baten uit beleggingen (9) Gerealiseerd Inkomsten uit obligaties (rente) Inkomsten uit aandelen (dividend) Inkomsten uit leningen (rente) Inkomsten uit liquide middelen (rente) Inkomsten uit vruchtgebruik Koersresultaat Diverse baten Ongerealiseerd Koersresultaat aandelen en obligaties Overige baten (10) Vrijval langlopende subsidieverplichting Stichting De Basis

1.301.457 158.967 11.083 38.283 89.643- 80.550 1.500.697 1.536 1.502.233 1.500.000

1.332.461 111.398 10.724 131.831 89.643 24.384 1.700.441 4.141 1.704.582

2.294.852

3.471.470

10.000.000

Realisatie 2010

Begroting 2010

Realisatie 2009

327.474 106.760

315.320 98.000

292.085 96.165

Werving baten Kosten acties derden 23.864 20.000 17.171 Kosten van beleggingen 117.267 100.000 94.574 141.131 120.000 111.745 Beheer en administratie Huisvestingskosten 28.468 33.500 28.352 Afschrijvingskosten 25.869 19.380 17.246 Algemene kosten 17.581 19.500 13.994 Bestuurskosten 76.245 72.500 66.823 Financiële administratie 14.283 15.000 16.090 Kosten accountant 39.841 40.000 30.983 Kosten advisering 5.801 25.000 13.261 Overige kosten 4.328 3.000 10.415 212.416 227.880 197.164 787.781 761.200 697.159 Het gemiddeld aantal werknemers bedroeg in 2010 3,9 (FTE) en in 2009 2,0 (FTE).

1. Bezoldiging bestuurder:

2010 59.197

2009 56.843

Dit bedrag is inclusief sociale lasten en pensioenpremies. 2. Specificatie van de personeelskosten in lonen & salarissen. sociale lasten, pensioenlasten en overige personeelskosten: Lonen & salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten

2010 217.799 31.910 20.306 57.459 327.474

2009 165.439 14.395 9.683 102.568 292.085

Bedrag 10.052,0 405,4 476,6 56,510.877,5 135,7 11.013,2 140,0 4,3135,7

Begroting 2011

Realisatie 2010

Baten uit acties van derden 8.400.000 Baten uit beleggingen (gerealiseerd) (9) 2.000.000 Baten uit beleggingen (ongerealiseerd) (9) Overige baten Som der baten 10.400.000

Begroting 2010

Realisatie 2009

8.358.603 8.250.000 1.502.233 1.500.000 2.294.852 10.000.000 22.155.688 9.750.000

8.457.827 1.704.582 3.471.470 13.633.879

Oranje Nassaulaan 5 5211 AR ’s-Hertogenbosch 073 613 91 00 [email protected] www.vfonds.nl

LASTEN Besteed aan doelstellingen (11) Subsidies Personeelskosten Communicatie Werving baten (12) Acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Huisvesting Afschrijvingskosten Algemene kosten Bestuurskosten Financiële administratie Kosten accountant Kosten advisering Overige kosten Som der lasten

Verantwoordingsverklaring

9.615.000 345.000 130.000 10.090.000

6.559.306 327.474 106.760 6.993.540

9.000.000 315.320 98.000 9.413.320

11.013.201 292.085 113.336 11.418.622

100.000 100.000

23.864 117.267 141.131

20.000 100.000 120.000

94.574 94.574

32.500 25.000 19.000 70.500 15.000 40.000 20.000 3.000 225.000

28.468 25.869 17.581 76.245 14.283 39.841 5.801 4.328 212.416

33.500 19.380 19.500 72.500 15.000 40.000 25.000 3.000 227.880

28.352 17.246 13.994 66.823 16.090 30.983 13.261 10.415 197.164

10.415.000

7.347.087

9.761.200

11.710.360

28.200 11.200- 2.294.852 12.485.549 22.155.688 9.750.000

23.4373.471.470 1.524.51413.633.879

Mutatie in continuïteitsreserve 15.000- Mutatie in herwaarderingsreserve Mutatie in rendementsreserve Totaal 10.400.000

De Raad van Bestuur van het vfonds heeft in de vergadering van donderdag 23 juni 2011 het jaarverslag en de jaarrekening 2010 van de stichting besproken en vastgesteld. Hiermee legt de Raad van Bestuur verantwoording af over het gevoerde beleid in het achterliggende boekjaar. Met het oog op de certificering wordt door het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) een specifieke verantwoording gevraagd ten aanzien van drie specifieke principes. Deze verantwoording is terug te vinden in het jaarverslag. Ten aanzien van het principe van bestuur en toezicht verwijst het bestuur naar het hoofdstuk Communicatie en Organisatie. Ten aanzien van de besteding van de middelen naar het hoofdstuk Financieel beleid. De toepassing van het principe inzake de omgang met belanghebbenden wordt beschreven in het hoofdstuk Loterijen.

’s-Hertogenbosch 23 juni 2011

ANALYSE VERSCHILLEN TUSSEN BEGROTING EN REALISATIE 2010 In de begroting 2010 was rekening gehouden met een negatief saldo van € 11.200. De realisatie 2010 geeft een voordelig saldo aan van € 14.808.601. Dit is afgerond een voordelig verschil van € 14.820.000. Dit verschil kan als volgt nader worden geanalyseerd: Hogere kosten dan begroot Besteed aan doelstellingen personeelskosten 12.000communicatiekosten 8.000 meer uitgaven werving baten

20.00021.000-

Lagere kosten dan begroot minder besteed aan doelstellingen (met name aan Stichting De Basis) minder kosten beheer en administratie

2.441.000 15.000

Hogere opbrengsten dan begroot Hogere baten uit acties derden Hogere opbrengst beleggingen (gerealiseerd) Hogere opbrengst beleggingen (niet gerealiseerd) Overige baten (lager bedrag aan langlopende verplichting Stichting De Basis)

108.000 2.000 2.295.000 10.000.000 14.820.000

Mr R. S. Croll voorzitter

J.C.W Burggraaf penningmeester

C.J.M. de Veer vice-voorzitter

De Basis is in beweging. Het vfonds trekt zich gedeeltelijk terug uit de basisfinanciering van dit hersteloord voor veteranen in Doorn. Resoluut, maar niet schoksgewijs, dankzij de intensieve samenwerking tussen Jan Burggraaf, penningmeester van het vfonds, en Hugo van de Kamp, directeur van de Basis.

“Tot 2007 ging ongeveer 80 procent van ons budget naar

punt van het Veteraneninstituut waar veteranen en hun

serieus wordt genomen als we bij Defensie en andere

de Basis”, zegt Jan Burggraaf, penningmeester van het vfonds.

naasten terecht kunnen voor informatie en hulp van een

partners om financiering vragen.”

“Vrijwel de volledige kas van de Basis werd zo, via het vfonds,

maatschappelijk werker.

met loterijgelden gevuld”, beaamt directeur Hugo van de

Jonge veteranen blijken daarbij minder behoefte te heb-

Tijdens het gesprek blijkt duidelijk dat Burggraaf en Van

Kamp. En dat in een tijd waarin de politiek opnieuw militai-

ben om naar Doorn te komen om daar voor een langere

de Kamp erg op elkaar zijn ingespeeld. “We hebben al vijf

ren uitzond naar oorlogsgebieden (Irak, Afghanistan).

periode te wonen. “Dat heeft consequenties voor onze

jaar met elkaar te maken”, erkent de laatste. “Achteraf

“Dat wilden en moesten we herzien. We vonden dat het

dienstverlening en voor het gebruik van ons gebouw in

ben ik daar blij mee.” De directeur fungeerde als een

ministerie van Defensie het maatschappelijk werk voor

Doorn. Onze maatschappelijk werkers zitten nu in het

wegbereider voor veranderingen. “Het was hier een heel

veteranen moest financieren.” Tegelijk drongen de loterijen

hele land, verspreid over drie regioteams. Want jongeren

bijzondere zorginstelling. De aandacht die de Basis al-

aan op een andere verhouding tussen het vfonds en de Ba-

zoeken wel hulp en tijdelijke opvang; er zijn zelfs wacht-

tijd kreeg! Zeker vergeleken met de gehandicaptenzorg,

sis. Burggraaf: “Wij moesten onze bestedingen meer gaan

lijsten voor.”

waar ik hiervoor werkte. Prins Bernhard kwam, de konin-

spreiden en we wilden ons zelf ook meer gaan bezighouden met andere projecten in de samenleving.”

gin en de media. En dat moest dan veranderen, zonder Tegelijk worden de oudere veteranen en hun partners

negatieve aandacht. Veel oudere bestuurders zeiden: we

steeds ouder. Voor jong én oud wordt de Basis daarom

regelen het wel. Dan kon ik, met Jan, daar wel anders over

Het duo werkte intensief samen om deze veranderingen in

nu verbouwd. “Het vfonds financiert een deel van de

denken, het moest wel langs hen. Dat duurde soms lang,

gang te zetten. Met als resultaat dat het vfonds en de Basis

lening die hiervoor nodig was”, zegt Burggraaf. Hij ver-

maar door samen op te trekken, hebben we veel bereikt.”

sinds 2011 van hechte partners zakenvrienden zijn gewor-

dedigt zich. “Dat klinkt inderdaad niet als projectfinan-

den; voortaan zal het vfonds alleen nog eindige projecten

ciering. Maar hier is ook sprake van het veiligstellen van

De Basis is klaar voor de toekomst. Ze presenteert zich

financieren. “En terecht”, zegt Van de Kamp. “Het was wel

erfgoed; dit terrein is door particulieren opgebouwd. Wij

ook steeds meer naar buiten – voor haar eigen bestwil,

spannend”, voegt hij daaraan toe. Immers, als Defensie de

helpen de gebruikers ervan het goed te beheren, met het

en voor haar verantwoordelijkheid tegenover de maat-

financiering van het maatschappelijk werk van de Basis

oog op de behoeften van veteranen. Zo valt het dus wel

schappij. En daar komt het vfonds weer kijken: de meeste

niet had overgenomen, was het niet gelukt. “Gelukkig had-

degelijk binnen onze doelstellingen.”

projecten waarbij de Basis betrokken is, passen binnen

den we de tijdgeest mee. Niet alleen was er in de media

Dat de Basis haar expertise in een nieuw gebouw ook

de doelstellingen van het fonds. Die richten zich op er-

veel aandacht voor de missie in Uruzgan en de militairen

beter kan vermarkten, vindt het vfonds eveneens ‘mooi’,

kenning, herinnering en respect voor vrijheidsstrijders,

die terugkeerden, ook bij Defensie had een professionalise-

zegt Burggraaf. Hij is tevreden. “In de Raad van Bestuur

kortom, op die dingen die ook aan de basis stonden van

ring plaatsgevonden. Ook daar vond men dat de steun van

bestond angst dat we meer zouden financieren dan bin-

de Basis zelf.

het vfonds additioneel moesten zijn.”

nen de doelstellingen zou vallen.” Van de Kamp: “Dat is helemaal weggeëbd.”

“We beseften goed dat er een heel andere cultuur zou gaan ontstaan”, herinnert Burggraaf zich. Het vfonds zou ener-

Robbertje vechten

zijds meer gericht gaan controleren hoe de subsidiegelden

Stapsgewijs terugtrekken, afbouwen van de relatie:

werden besteed, anderzijds zou Defensie meer invloed krij-

Burggraaf houdt niet van zulke bewoordingen. Het

gen op het maatschappelijk werk zelf, waar het vfonds dat

vfonds blijft zich tenslotte inzetten voor veteranen, net

altijd aan deskundigen van de Basis zelf had overgelaten.

als de Basis. De relatie is veranderd, volwassen geworden. “Iedereen ging ervan uit dat het vfonds wel zou betalen

Verbouwing

‘Iedereen ging ervan uit dat het vfonds wel zou betalen’

voor wat de Basis wilde. Totdat we ons met de inhoud

De Basis ging ook de markt op; ook dat is wennen. Van de

gingen bemoeien. Dat liep geregeld uit op een robbertje

Kamp: “Er zijn binnen het Landelijk Zorgsysteem voor Vete-

vechten. Maar dat toonde en toont juist onze betrokken-

ranen nog zestien organisaties die zich met veteranenzorg

heid bij de Basis.” Van de Kamp is het daarmee eens. “Het

bezighouden.” De Basis bemant het centraal aanmeld-

is een professionaliseringsslag geweest. Onze begroting is dankzij het vfonds nu zo zorgvuldig opgesteld dat die

De geschiedenis van de Basis gaat terug tot 26 augustus 1945, toen de Bond van Nederlandse Militaire Oorlog- en Dienstslachtoffers werd opgericht. Met hulp van de actrice Audrey Hepburn en vele geldschieters realiseerde deze vereniging een woonoord voor veteranen in de bossen van Doorn, waar zij en hun partners werden begeleid bij het verwerken van oorlogservaringen. Vanaf 1970 ontvangt de Basis structureel geld uit de opbrengsten van de BankGiroloterij, via het vfonds, en voorheen via de Stichting Fondsenwerving Militaire Organisatie (SFMO), de voorloper van het vfonds. Sinds 2011 heeft Defensie de financiering van het maatschappelijk werk op zich genomen. www.de-basis.nl

De Basis en haar grootste geldschieter zijn zakenvrienden geworden

In een van de kleinere gebouwen op het landgoed Bronbeek staat sinds kort het Indisch Herinneringscentrum. Directeur Yvonne van Genugten praat er samen met John Sijmonsbergen, bestuurslid van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, over de mogelijkheden die zij hebben om de geschiedenis van Nederlands Indië in het algemeen en de Tweede Wereldoorlog in Azië in het bijzonder meer bekendheid te geven.

Daarom zijn ze blij dat de strip ’De Terugkeer’ die erover

pen zomer in Den Haag, toen tweeduizend aanwezigen

neratie Indische oorlogsslachtoffers is nog relatief jong.

is gemaakt en mede dankzij het vfonds in een grote

gezamenlijk kampliedjes gingen neuriën. “Dat grijpt je

De voormalige kampkinderen en buitenkampkinderen

oplage is uitgegeven, razend populair is geworden. “Er

naar de strot! En dat moet iedereen weten.”

zijn nu zeventigers.

gonnen in september en de hele oplage van 200.000

“Daarna werd het ook ontzettend leuk, hoor”, zegt

Van Genugten: “Aan hun kinderen hebben zij vaak niet

exemplaren is nu al verspreid.”

Van Genugten. “De herdenking is ook een soort reünie.”

willen vertellen wat ze hebben meegemaakt. Aan hun

Sijmonsbergen: “De combinatie van vorm en inhoud

kleinkinderen wel, bij hen voelen ze die psychologische

In het verhaal gaat een Nederlander die in Indië is opge-

spreekt veel mensen aan.” Het duo denkt hardop na over

barrière minder.” “Vergeet ook de tweehonderdduizend

groeid terug naar de plaatsen uit zijn jeugd, en vertelt dan

een ‘leuk plan’ van Marc Eysink Smeets, oud-directeur

Hollandse jongens niet die na de oorlog naar Indië zijn

daarover. Er horen lespakketten bij, maar de strips zijn ook

van het vfonds, om de hele periode van 4 mei tot 15 au-

gestuurd”, zegt Sijmonsbergen. In heel veel Nederland-

zonder toelichting educatief verantwoord. Sijmonsbergen

gustus via Veteranendag eind juni te gebruiken voor

se families zit wel ergens een Indisch verhaal. Hij ziet

geeft aan dat er ook internationaal belangstelling is. Van

herinnering en viering. Zij zien het wel zitten dat de Indië-

dan ook nog voldoende toekomst voor hun beider or-

Genugten: “Je hoeft er maar mee te wapperen of de en-

herdenking zo meer aandacht krijgt in Nederland.

ganisaties.

ontstond een ware run op”, zegt Van Genugten. “We be-

thousiaste verhalen komen los.”

Van Genugten wijst erop dat er nog veel onderwerpen Enorme cesuur

zijn die extra aandacht verdienen. “Laatst waren er isla-

Wel zal er dan nog meer behoefte ontstaan aan co-

mitische leerlingen op bezoek; zij keken met interesse

Volgens haar maken de 1,5 miljoen Nederlanders die

ördinatie tussen de Indische organisaties, ook omdat

naar het Arabische schrift op sommige foto’s. En dan

een band hebben met Nederlands Indië een inhaalslag.

deelnemende organisaties vergrijzen en verdwijnen. De

zijn er nog de Molukse kwestie en de backpaykwestie.

Terecht, zegt ze: “De Tweede Wereldoorlog is meer dan al-

verdeling is nu zo dat Sijmonsbergens stichting zich con-

Die liggen politiek gevoeliger natuurlijk…” “…maar laten

Indisch icoon

leen de Jodenvervolging.” Haar centrum is nog jong en is,

centreert op de herdenking van de Tweede Wereldoorlog

wel zien hoe weinig begrip er was voor de Indische kant

“Er staan nog niet overal teksten bij”, verontschuldigt

naast de kampen van Vught, Amersfoort en Westerbork,

en Van Genugtens centrum zich bezig houdt met het bre-

van het verhaal “, vult Sijmonsbergen aan.

Yvonne van Genugten zich als ze haar bezoek rondleidt

een van de vier officiële herinneringscentra voor oorlogs-

dere verhaal van Indië. Hun samenwerkingspartners kun-

door Het Verhaal van Indië, een coproductie van mu-

getroffenen. Een gevestigde naam is het nog niet, erkent

nen zich daar goed in vinden, maar die vinden het wellicht

Beiden hebben duidelijk een missie: nog meer men-

seum Bronbeek en het Indisch Herinneringscentrum.

Van Genugten. “Maar”, zegt Sijmonsbergen, “het eerste

ook tijd voor een volgende stap, zegt Van Genugten. “We

sen bereiken. Van Genugten: “Het is heel mooi als we

“Maar volgens de nieuwste museuminzichten hoeft dat

stapje is gezet, de rest volgt vanzelf.”

moeten alles wat er beschikbaar is, beter voor het voet-

klassen op bezoek krijgen; maar de volgende doelgroep

ook niet altijd, toch?” John Sijmonsbergen, bestuurslid

‘Je hoeft maar met de strip te wapperen of de verhalen komen los’

licht brengen. Dankzij het VWS-programma ‘Erfgoed van

moeten de pabo’s zijn, dan zit het gelijk al bij de lera-

van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en daar-

Helemaal vanzelf gaat het natuurlijk niet. Zo moet Van

de Oorlog’ hebben we veel materiaal gekregen, maar dat

ren tussen de oren. Iedereen ziet andere dingen in de

naast directeur publiek & partners bij Museum Volken-

Genugten de ruimte nog bevechten om gasten te kun-

moeten we nu ook laten zien – in films, in een webpor-

tentoonstelling en praat daar weer over door. Als dat

kunde in Leiden, beaamt dat de vorm van de presentatie

nen ontvangen en wisseltentoonstellingen te kunnen

taal en hier natuurlijk op het landgoed. Nergens anders in

gebeurt, hebben we ons doel bereikt.”

op zichzelf ook de boodschap kan vertellen. Hij is bijvoor-

organiseren. Ook werkt ze er hard aan om de zichtbaar-

Nederland is een compleet overzicht van de Nederlands-

beeld zelf onder de indruk van de zaal, gelegen boven het

heid van haar centrum te vergroten. Sijmonsbergen

Indische geschiedenis te zien. Hier wel. Dat moeten we

veteranentehuis, waarin de ontvangst van Indische Ne-

wijst op de datum van 15 augustus 1945 als symbool

kenbaar maken.”

derlanders na de oorlog wordt verbeeld en toegelicht. Er

voor het leed dat de oorlog in Indië heeft veroorzaakt

staan rijen kille dossierkasten*. “Sterke beeldspraak.”

en heeft voortgebracht. Tot 1988 duurde het voordat er

Van Genugten en Sijmonsbergen praten verder over

onder meer door het educatieve stripboek dat het centrum

een nationaal monument verrees in Den Haag. “Dat is

hoe het toch komt dat veel Nederlanders zo weinig we-

over de geschiedenis van Nederlands-Indië heeft gemaakt, in

Ze spreken elkaar veel over de Indische kant van de oor-

inmiddels een Indisch icoon geworden”, zegt Sijmons-

ten over de ‘enorme cesuur’ die 15 augustus 1945 is ge-

200.000-voud te verspreiden over Nederlandse scholen. Ook

log. Daaraan wordt op scholen veel te weinig lestijd

bergen. Hij is tevreden over de toegenomen belangstel-

bleken in de Nederlandse geschiedenis. Om al gauw te

financierde het de jaarlijkse Indiëherdenking in Den Haag op

besteed, stelt Sijmonsbergen. “En dan gaat het vaak al-

ling, niet alleen in Den Haag, maar ook in Bronbeek,

stellen dat hieraan een einde lijkt te komen. “De tijd is

de dag van de capitulatie van Japan.

leen over de militaire acties.” Over het oorlogsleed van

waar ieder jaar ook herdenkingen zijn. Met kippenvel

er gewoon rijp voor”, denkt Van Genugten. Wat volgens

Indonesiërs en Indische Nederlanders vaak geen woord.

denkt hij terug aan de ochtendbijeenkomst van afgelo-

Sijmonsbergen helpt is de kracht van het verhaal van de

Zie ook www.indieherdenking.nl en

eerste generatie. En de nog aanwezige groep eerste ge-

www.indischherinneringscentrum.nl.

Het vfonds helpt de Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en Indisch Herinneringscentrum Bronbeek bij het vergroten van het begrip voor oorlogsgetroffenen in Azië. Het deed dat

Meer aandacht voor oorlogsslachtoffers in Nederlands Indië dankzij Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en Indisch Herinneringscentrum Bronbeek

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei en het NIOD, Instituut voor OorlogsHolocaust- en Genocidestudies, helpen Nederland de oorlog te documenteren, te herdenken en de vrijheid te vieren. Eén ding kunnen zij nog beter, vertellen Annemieke van Bockxmeer, manager Netwerk Oorlogsbronnen bij het NIOD, en directeur Nine Nooter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei: “zorgen dat wat wij doen, beter onder de aandacht komt van het grote publiek.” Daar helpt het vfonds bij.

niet al die monumenten tot in lengte van dagen kunt

naderde het eindpunt, “het moment waarop je moet

mensen dat weten. Dat is zonde.” Ook Van Bockxmeer

onderhouden; wij vinden dat je daar kritisch naar moet

zeggen: nu moeten we focussen op dat wat we binnen

ziet dit met lede ogen aan. “Wij voelen ons daar ook

kijken en dat je moet voorkomen dat er nog weer tal-

hebben”. Nu Erfgoed van de Oorlog is afgerond, heeft

verantwoordelijk voor, we willen daar ook over meeden-

loze monumenten worden opgericht.”

VWS de eindresultaten van het programma overgedra-

ken.” Nooter: “Wij moeten elkaar telkens wijzen op wat

Met het vfonds is het Nationaal Comité 4 en 5 mei in

gen aan het NIOD, dat het moet borgen en uitbreiden.

er allemaal al is.”

gesprek over de vraag of er eventueel extra aandacht en

Het heeft nu de naam Netwerk Oorlogsbronnen,.

middelen moeten komen voor het onderhoud van hele

“Een van onze motto’s is: we moeten vooral niet doen

Het duo weet dat deze houding wordt toegejuicht door

bijzondere monumenten. Nooter: “Als particulieren of

Zij is nog volop bezig met de nasleep van het program-

het vfonds en de overheid. Toch wil Nooter graag wijzen

lokale overheden daar anders over denken, prima. Bo-

ma. Maar ze weet dat er méér is, op zolders en bij in-

op een verschil tussen beide geldschieters.: “Wat vaak

vendien kunnen schoolklassen monumenten adopte-

stellingen. Dat speuren, daarvoor de publiciteit zoeken,

gebeurt als de overheid je geld geeft: dan mag het niet

ren; dat stimuleren wij zelfs, dankzij een bijdrage van

kan ze niet alleen. “Het hoort niet bij onze kerntaken.”

mislukken. Terwijl wij ook bij ingewikkelde artistieke

het vfonds.” Maar andere reddingsoperaties mag het

Opnieuw is er dan het vfonds. “Dat heeft ons project

projecten betrokken zijn waarbij je eerst een pilot wilt

vfonds, als het aan Nooter ligt, alleen nog financieren

Oorlog in Blik ondersteund, dat het publiek online laat

doen om te kijken of het wel werkt. Dat geldt zeker voor

‘als de monumenten hiaten vullen’

zien welke films er uit de oorlogsperiode zijn en welk

grote projecten zoals de bevrijdingsfestivals. Je wilt

soort beeldmateriaal wij nog zoeken.”

kunnen zeggen: stop ermee, het werkt niet. Van het

Trots

vfonds mag dat.”

wat anderen al doen”, zegt Nooter. “Dan kun je beter sa-

Van Bockxmeer ziet een overeenkomst tussen haar

menwerken.” Als voorbeeld noemt ze de lokale doden-

werk bij het NIOD en dat van Nooter. “Ook wij doen

Oorloginblik.nl, andere erfgoedsites en de portal twee-

“Op dezelfde manier probeerden wij in 1990 bevrij-

herdenkingen. “Die hoeven wij niet te organiseren; dat

liever geen dubbel werk. Onze kerntaak is letterlijk als

dewereldoorlog.nl (de site van het comité waarop in

dingsdag anders in te vullen, met festivals. We wisten

doen gemeenten en lokale comités al. Wel kunnen wij

centrum te fungeren waar alle lijnen op het gebied van

de laatste tentoonstelling de erfgoedprojecten wor-

niet of het zou slagen. Van de tweede generatie hoefde

hen inhoudelijke en organisatorische handreikingen en

oorlogsdocumentatie samenkomen – en te onderzoe-

den gepresenteerd) trekken veel bezoek. “De meeste

het niet, en de eerste generatie vond het moeilijk. Als

publiciteit bieden.” Een van de taken van het Nationaal

ken waar nog aanvullingen nodig zijn.” Voor die laatste

sites hebben 300 tot 500 bezoekers per dag”, zegt Van

die, en met name oud-verzetsman Wim Tensen, toen

Comité 4 en 5 mei is namelijk het bevorderen van af-

taak spoorde VWS het NIOD en een groot aantal andere

Bockxmeer; “toch is het sinds het begin een beetje weg-

niet met ons was meegegaan, was het niet gelukt. Zon-

stemming van landelijke en plaatselijke manifestaties.

instellingen aan nog één keer films, foto’s en documen-

gevallen.” Nooter trekt een parallel met het onderwijs:

der het geld van het vfonds, toen nog SFMO, evenmin.

“We werden eens gebeld door een burgemeester”, her-

ten te laten digitaliseren en interviews te maken met

“Mensen willen vooral dingen weten over de dingen die

Het vfonds is een hele grote partner geworden in de

innert Nooter zich; “die wilde weten of hij een verande-

getuigen van de Tweede Wereldoorlog. Nooter: “Voor

ze al weten.” Haar comité doet periodiek onderzoek naar

communicatie en organisatie van de festivals. Het had

ring kon aanbrengen op een monument, en of hij in een

dit programma, Erfgoed van de Oorlog, heeft VWS 23,

wat mensen weten over de oorlog. “Wij dachten: ‘De Oor-

allemaal kunnen mislukken. Voor ons hebben zij enorm

overzicht van oorlogsmonumenten kon zien hoe dat

24 miljoen euro uit de algemene middelen vrij weten

log’ en ‘13 in de oorlog’ hadden goede kijkcijfers, de kennis

hun nek uitgestoken.”

elders gebeurde. Dat overzicht was er niet. Zo zijn we

te krijgen. Dat is erg bijzonder.” Daarna zijn in 2011 de

over de oorlog zal wel zijn toegenomen. Maar wat bleek”,

met dat idee gaan leuren, onder andere bij het NIOD.”

‘herinneringstaken’ overgedragen aan het Nationaal

zegt ze: “heel veel mensen die niet naar de publieke om-

“Maar zo’n overzicht hebben wij niet”, zegt Van Bockx-

Comité 4 en 5 mei.

roep kijken, hadden er nog nooit van gehoord.”

meer, die bij het NIOD manager Netwerk Oorlogsbron-

Belangrijke delen van de NIOD-collectie werden in het

Volgens Nooter is de belangstelling voor de oorlog

nen is. Nooter: “Dus deden we het zelf, want we vonden

kader van het programma digitaal toegankelijk gemaakt.

groot; “maar de prachtige producten die erover worden

dat het er wel moest komen.” Maar wel met partners:

“Toen kwam er heel veel materiaal onze kant op”, zegt Van

gemaakt verdienen een veel groter bereik.” “We moeten

“We hebben het fotoarchief van het NIOD gebruikt en

Bockxmeer. “Halverwege dachten we: het kan helemaal

ons maximaal inspannen om dat bereik te realiseren.”

een bijdrage van het vfonds gekregen om ons plan uit

niet. Maar het lukte, iedereen was er trots op.”

Er is volgens haar veel minder afstemming en samen-

te kunnen voeren.” Wie nu ‘oorlogsmonument’ googlet,

‘We moeten vooral niet doen wat anderen al doen’

Nog meer publiek

werking tussen organisaties die zich met dit thema be-

ziet gelijk dat er 3.500 exemplaren zijn – 2.000 meer

Al snel werd duidelijk waar de hiaten zaten. Vanzelfspre-

zighouden dan ze zou willen. “Soms werken kleine in-

dan verwacht. “We realiseren ons”, zegt Nooter, “dat je

kend wilde het NIOD die vullen. Maar afgelopen najaar

stellingen aan prachtige onderwerpen zonder dat veel

Het vfonds helpt het Nationaal Comité 4 en 5 mei onder meer bij de ondersteuning van de Bevrijdingsfestivals, het project Adopteer een Monument en communicatiecampagnes rond 4 en 5 mei, zoals de campagne Stilstaan bij Vrijheid. Het NIOD krijgt steun van het vfonds bij het stimuleren van organisaties om hun archieven voor oorlogsdocumentatie aan te vullen en bij te houden – en er publieksgerichte toepassingen uit destilleren. Voorbeelden van zulke toepassingen zijn de websites www.tweedewereldoorlog.nl en www.oorloginblik.nl. Zie ook www.niod.nl en www.4en5mei.nl.

Het vfonds helpt het NIOD en het Nationaal Comité 4 en 5 mei hiaten te vullen

De meidagen – dat is Rotterdam, de Grebbelinie en de Duitse overmacht. En de bevrijding – dat is de Slag om Arnhem en de capitulatie na de Hongerwinter. Maar het is óók de verdedigingslinie bij Kornwerderzand en de slag om de Schelde. Het vfonds helpt de musea op die plekken de herinnering levend te houden voor nieuwe generaties.

“Wel voelen wij natuurlijk de raakvlakken goed” – en ver-

stellen, ondersteunt het vfonds de zestig, respectieve-

tellen ze er graag over. Dat doen ze het liefste in het be-

lijk tachtig vrijwilligers die hier proberen bezoekers een

Kees Traas vertelt enthousiast over alle wapens die in de

zoekerscentrum, in een zithoek, bij beelden en verhalen

historische sensatie te bezorgen. In Friesland financierde

buurt uit de klei werden getrokken “of al die tijd onder

over de verdedigings­linie uit 1932. Maar die was veel te

het een audiotour, waarin Mieke van der Weij haar luis-

het bed of in de dakgoot bewaard werden”. Enkele jaren

klein, “te ama­teuristisch”, zegt Cieraad. “Zat je een film

teraars in twintig stappen langs alle vertrekken gidst, in

geleden dacht hij: die verzameling is niets als de verha-

te kijken, kwamen er mensen achter je langs om koffie

Zeeland betaalde het een bureau dat alle 40.000 verza-

len erachter niet worden verteld. Daarom is hij blij dat

te bestellen.” De ruimte wordt twee keer zo groot; mede

melde items educatief verantwoord rangschikte. Dat be-

zijn zoon en hij nu van alle kanten steun krijgen om er

dankzij het vfonds kan het museum straks grotere groe-

viel beide musea uitstekend. Cieraad: “Nu moeten we de

een erkend museum van te maken. “Dan ga je wel een

pen tegelijk bedienen. De verbouwing is af, de deuren

lesbrieven moderniseren.” Kees Traas laat het plan zien

traject in dat je niet kent”, blikt Traas terug. “De provincie

gaan eind maart open.

voor een ‘Bevrijdingspark’ achter zijn museum, waarin

vond dat er ruimte voor een koffiehoek moest komen,

onder meer een noodkerkje uit 1944 zal herrijzen. “Ideaal

voor film en vooral ook voor onderwijs. Dien maar een

voor wisselexposities.”

plan in, zeiden ze. Het vfonds heeft ons daarbij een flink

Nu is er weinig te zien, tijd om de rondleiding voort te zetten. Die voert langs vijf kazematten en één Duitse bunker – de verschillen in bouwstijl zijn goed te zien.

zetje gegeven, zodat we het Haarlemse bureau Tekst & Uit de klei

Uitleg konden inschakelen.”

“Toch was ons leger hier niet ondergeschikt aan het

Henk Cieraad en Rein Hofstee, de secretaris van het Ka-

Dat zei: je moet geen poppen laten zien, maar touch

Duitse”, vertelt Cieraad. “Dit is de enige plek in Neder-

zemattenmuseum, zien duidelijk een verschil tussen

screens met films over hoe de slag om de Schelde ver-

land waar de Duitsers in mei 1940 niet langs kwamen.”

bezoekers die zich hebben ingelezen en bezoekers die

liep. Met succes drong Traas sr. erop aan toch vitrines

‘voor de fun’ komen; Hofstee: “Bij hen blijft veel minder

neer te zetten, “maar dan moesten we wel de achter-

hangen.” Zeker jongeren hebben uitleg nodig. “Ik had

wanden zwart verven”. Uiteindelijk kregen de artefacten

“Dit is Kees Sinke uit Yerseke”, zegt Stef Traas. Opnieuw

eens een groep van 15 leerlingen die zonder leraren kwa-

geen bordjes, zodat er nog veel te raden over is voor be-

zien we een etalagepop met uniform, ditmaal in het

men. Binnen tien minuten waren er 4 vertrokken.” Nu

zoekers. Uitleg is er altijd, maar van ooggetuigen op film,

Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp, waar Traas

kun je hier vrijwel nergens heen en mag je overal aan-

van Tekst & Uitleg op de schermen en van rondleiders als

verantwoordelijk is voor de professionalisering van het

zitten – dat is niet de bedoeling. Cieraad: “De leraren

Traas. Vertellen vindt hij zichtbaar geweldig. Toch is hij

museum, dat zijn vader Kees vanuit een verzameling

daarentegen aan wie we vooraf dvd’s en lesmateriaal

blij met de interventie van het vfonds en de museum-

heeft opgezet. Sinke en zijn rol bij de bevrijding lopen als

verspreidden, bleven zo een uur, met leerlingen die aan-

makers. “Je ziet dat het zo het beste werkt”, beaamt zijn

een rode draad door het museum. Ook hier is Indië niet

dachtig vragen stelden.” Hofstee ‘vindt het een eer om

zoon. “Zo zouden wij het zelf niet bedacht hebben.”

ver, blijkt ook hier uit insignes. Traas wijst op die van het

elk jaar meer mensen te verwelkomen’. Vooral kinderen

Bataljon Zeeland in een vitrine over vechten in de tropen.

uit groep 7 en 8 vindt hij een dankbare doelgroep. Voor

“Sinke had aangeboden mee te helpen bij de bevrijding.

hen is er een speurtocht en een opdrachtenboekje. Voor

“Ziet u dat?” Henk Cieraad wijst in Kazemat XIV in Korn-

Hij had de kleine lettertjes niet gelezen. Al gauw werd hij

ouderen zijn er boeken en dus de audiotour.

werderzand op een groen-rood insigne op het uniform van

uitgezonden naar Indië.”

Kleine lettertjes

Het vfonds helpt het Kazemattenmuseum in Kornwerderzand en het Bevrijdingsmuseum Zeeland bij hun inzet om het oorlogsverhaal over te brengen aan nieuwe generaties. Het deed

“Zo blijven we kijken hoe we kunnen vertellen wat hier

dat door de museumdeskundigen te financieren die de vitrines

op de nabijgelegen kanonneerboot Hr.Ms. Johan Maurits

Beide centra voldoen aan de eisen voor officiële musea,

is gebeurd.” Dat is, de bouw -na de voltooiing van de Af-

in Nieuwdorp hielpen inrichten en door bij te dragen aan de

van Nassau. “Dat is van Nieuw-Guinea, waar hij mijn baas

maar liggen afgelegen en kunnen nauwelijks grote groe-

sluitdijk- van een bolwerk dat de vijand uit het Oosten

uitbreiding van het bezoekerscentrum aan de Afsluitdijk. Ook

was toen ik daar gestationeerd was.” We staan in het Ka-

pen aan. Het Kazemattenmuseum krijgt jaarlijks 12- tot

wist tegen te houden en dat na de capitulatie zou die-

betaalde het de realisatie van de auditour langs de diverse ka-

zemattenmuseum, waar Cieraad, verantwoordelijk voor de

14.000 bezoekers en kan per kazemat 15 mensen aan,

nen als bolwerk tegen de geallieerden uit het Westen.

zematten. Het vfonds ondersteunt de 16 grootste oorlogs- en

PR, benadrukt dat zijn vrijwilligerscorps ‘geen militair clubje

het Bevrijdingsmuseum 18.000 en ziet liever niet meer

Maar die kwamen uit het Zuiden, waar zij, na de val van

verzetsmusea en herinneringscentra.

is’, ook al heeft menig lid gediend in Azië en zijn de banden

dan 50 mensen tegelijk arriveren. Toch is het belang van

Antwerpen in 1944 in Zeeland enkele maanden hard

met de bases in de buurt zo goed dat militairen er vaak ko-

beide musea voor Nederland en van wat hier is gebeurd

vochten, met Nieuwdorp als uitvalsbasis voor de bevrij-

Zie ook www.kazemattenmuseum.nl

men oefenen of juist uitrusten.

groot. Om nieuwe generaties daarvan op de hoogte te

ders van Oost-Walcheren.

en www.bevrijdingsmuseumzeeland.nl

Leen Reeser, die hier in de meidagen artillerieofficier was

‘Zo zouden wij het zelf niet bedacht hebben’

Het vfonds helpt met de voorlichting aan bezoekers op afgelegen plaatsen van herinnering

De Grondwet, weten de meeste Nederlanders, is best belangrijk. Net als Europa. Maar lijkt vooral ook saai. Het Montesquieu Instituut en de Stichting Model European Parliament (MEP) proberen jongeren van het tegendeel te overtuigen, met hulp van het vfonds. Nicolas Cramer en Nicole Heijdra (namens het Parlementair Documentatiecentrum PDC werkzaam bij het instituut) en Annetje van Sminia-Meijerink (secretaris-generaal van het MEP) leggen uit hoe.

Van Sminia plaatst een kanttekening:“Jullie zeggen niet langer

nia, maar ook erg nodig: “Soms besef je niet welke lading

ring: “Als de organisatie van het internationale Model Eu-

alleen een hoogopgeleid publiek te willen bereiken. Met het

een woord nog meer kan hebben. Je moet ook in de eer-

ropean Parliament een initiatief zou zijn van de lidstaat

Model European Parliament spreken wij ook alleen die piep-

ste zin zeggen wat je wilt. Als wij ambassadeurs niet bo-

Nederland en ook door Nederland gefinancierd zou wor-

kleine hoogopgeleide laag aan. Maar is dat erg? Dat zijn toch

venaan in de brief al uitnodigen om de opening van een

den, dan zou dit Nederland in de andere lidstaten een

de mensen die vroeg of laat aan de touwtjes zullen trekken?

MEP bij te wonen, komen ze niet, omdat ze de rest van de

geweldig Europees gezicht geven. Aan de kosten hoeft

Wij noemen ze de ‘decision makers of the future’.”

brief niet lezen.”

het niet te liggen, twee ton is niet veel vergeleken met de bedragen die nu worden uitgetrokken.”

Ook over het wedstrijdelement is ze kritisch:“Discussiëren

Sinds 1990 probeert zij met haar stichting het Europees

moet betekenen dat je eerst de deelnemers informeert

bewustzijn bij jongeren te bevorderen. Zij laat hen zit-

Cramer wijst nog op een groep jongeren die niet zo

waarover het gaat, waarna zij met elkaar gaan praten, om

tingen van het Europees Parlement nadoen, eerst op

gauw zullen deelnemen aan een MEP, de vmbo’ers. “Met

vervolgens samen tot een oplossing te komen die de posi-

schoolniveau, dan in de provincie en vervolgens in het

hen delen we wel de kennis die we opdoen met het MEP.

tie van de minderheid respecteert.” Cramer erkent dat het

nationale parlement. “Eén kind per provincie gaat vervol-

Als je hen in de tweede klas aan een project laat werken

een kwestie is van ‘en-en’. Zo heeft PDC debatkampioen

gens naar de internationale zitting.” Dat is ook een wed-

waarin de wereld over twintig jaar wordt uitgebeeld, en

Lars Duursma gevraagd een debattraining te bedenken

strijdelement, erkent ze. “Het is the icing on the cake: je

er klimaatproblemen opgelost moeten worden, dan ko-

die zich niet richt op winnen, maar op het overtuigend

hebt prestige nodig. Toch is het belangrijker dat er twaalf,

men ze vanzelf met oplossingen die grensoverschrijdend

brengen van genuanceerde oplossingen.

zestien of twintig scholen meedoen in een provincie dan

zijn. Dan zeggen ze, zonder het woord resolutie te noe-

dat er één Brabander naar Tallinn gaat. Als je te expliciet

men, vanzelf dat Europese leiders een bepaald idee van

zegt dat het gaat over Europa, komt er niemand, wel als

burgers moeten uitvoeren.”

Oog om oog Volgens Van Sminia zijn mensen vooral geïnteresseerd

je zegt dat je naar een statige zaal of naar het buitenland

in wat belangrijk is voor henzelf. “Daarom beginnen wij

mag.” Cramer: “Waar zij prestige nodig heeft, hebben wij

Van Sminia ‘begrijpt niet dat de Europese Unie het MEP-

“De meeste Nederlanders hebben geen idee wat er

op de site vanuit concrete situaties”, zegt Cramer, “zoals

concrete voorbeelden nodig die veel mensen aanspreken

project niet omarmd heeft in de afgelopen jaren’: “Te-

in de Grondwet staat”, zegt Nicolas Cramer, directeur

de discussie over de politiemissie voor Afghanistan, om

en kunnen herkennen.”

meer daar de Unie zelf absoluut niet genoeg doet om

van het PDC, bij de toelichting op de plannen voor

daarna pas uit te leggen wat de Grondwet erover zegt.

de nationalespelregels.nl, een laagdrempelige grondwet-

Jongeren die zijn aangetrokken door het leger, vraag je

site. “Ze hebben keine blasse Ahnung”, onderstreept

dan: waarom doen we niet aan oog om oog, tand om

Het MEP liep zo goed dat Van Sminia het in 1994 in ande-

loops uit hoe democratie werkt – daar kun je toch goed

Annetje van Sminia-Meijerink, secretaris-generaal van

tand? Omdat we dat democratisch hebben afgesproken

re lidstaten introduceerde. “Zonder het vfonds, of althans

mee aankomen bij Barroso?”

Model European Parliament (MEP) Nederland, die zich

in artikel 100 van de Grondwet.”

zijn voorganger, was dat overigens niet gelukt.” Ze noemt

Europa dichter bij de burgers te brengen. Het Model EuSeelenmassage

ropean Parliament laat zien wat Europa doet en legt ter-

het ‘heerlijk’ dat het fonds zo ‘daadwerkelijk de democra-

De Stichting Model European Parliament Nederland laat scho-

www.deNederlandseGrondwet.nl wordt goed gebruikt”,

Het Haagse instituut heeft geregeld groepjes leerlingen

tie helpt bevorderen’, maar ook dat het Montesquieu In-

lieren zittingen van het Europees Parlement nadoen. Het Mon-

zegt Cramer, “maar alleen door bestuurders, ambtenaren

– soms ook neefjes en nichtjes – op bezoek die worden

stituut de organisatie van haar stapsgewijs overneemt.

tesquieu Instituut in Den Haag is een onderzoeks- en onder-

en wetenschappers.”

gevraagd wat ze van de site vinden. Toch is de jeugd niet

“Het MEP past echt bij hun filosofie”, zegt Van Sminia, die

wijsinstituut voor vergelijkende parlementaire geschiedenis

Met steun van het vfonds probeert het Montesquieu In-

de enige doelgroep, zegt Heijdra. “Ons staat de aanpak

zich vooral nog met het internationale deel en ‘Seelen-

en constitutionele ontwikkeling. Samen vergroten zij de ken-

stituut, waarbinnen het PDC deze kar trekt, nu een breder

van het Jeugdjournaal voor ogen. Dat is niet schreeuwe-

massage’ wil bezighouden. “Er liggen altijd wel een paar

nis over onze democratie en rechtsstaat. Dat is eveneens een

publiek te bereiken. Projectmanager Nicole Heijdra doet

rig en wordt dankzij de heldere achtergrondinformatie

lidstaten op de grond; u hebt geen idee wat een gezeur

doelstelling van het vfonds, dat beide organisaties dan ook fi-

dat met onder andere video’s, plaatjes en een pubquiz.

ook bekeken door veel volwassenen.” Tot de lancering

het is om die dan weer overeind te krijgen. Zo hadden we

nancieel ondersteunt: het MEP per zitting en het Montesquieu

“Veel mensen hebben meer met beeld en competitie dan

van de site, die staat gepland op 9 juni, wordt nog hard

in Letland heel veel scholen die meededen, maar stopte

Instituut bij het realiseren van een website over de Grondwet

met documentatie. Bij deze site komen wij pas in de onder-

gewerkt aan het verzamelen van filmopnames en het

de organisatie omdat er door de crisis geen geld meer

in eenvoudig Nederlands.

liggende pagina met antwoorden en uitleg.” Die informatie

uitschrijven van eenvoudige teksten. Het moet allemaal

was.”

wordt met behulp van slimme software via zo veel mogelijk

op taalniveau B1, legt Heijdra uit. “Dat is wat de meeste

Ze benadrukt nog eens hoe blij ze is met de steun van

Zie ook www.montesquieu-instituut.nl en

andere sites toegankelijk gemaakt.

Nederlanders spreken.” Dat is erg basaal, weet Van Smi-

het vfonds, maar legt ook de bal bij de Nederlandse rege-

www.mepnederland.nl

bij het gezelschap heeft gevoegd. “Onze huidige site

‘Als je zegt dat het over Europa gaat komt er niemand’

Het vfonds bevordert het democratisch bewustzijn door laagdrempelige en prestigieuze projecten te financieren

Veteranenzorg Voks Koreareis

Veteranen Actief Oorlogsgraven Herdenki

ngsreis

Organisatie/project

toegekend in €

Identiteitsgroep vredesmachten Reünie op 26 maart 2010

750

Reünie Ex-militairen / veteranen Libanon Reünie 24 en 25 juli

408

Poolse pantserdivisie Poolse pantserdivisie

1.500

Oud Strijders ned. Indië Deurne 20 jaar jubileum op 20 april 2010

864

Stg. Op vleugels der vrijheid Overkomst veteranen 20-27 september

500

Stichting Veteranen Platform Reiskosten WVF

2.271

900

Vereniging JIN Subsidie projectjaar 2010

Veteranen Platform Ondersteuning organisatie 2010

18.000

Stg. Jongens in japanse kampen Reünie op 13 november 2010

NFRVV Ondersteuning organisatie 2010

25.000

Regiment Stoottroepen Reünie 2010

3.000

Bond van Wapenbroeders Subsidie projectjaar 2010

NFRVV Uitgeven blad “Kontakt”

12.000

Regiment Stoottroepen Brochures

1.500

Reünie en nazorgcommissie 1-6 R.I. Subsidie projectjaar 2010

560 8.000

KOMBI Ondersteuning organisatie 2010

4.700

8e Regiment Infanterie 1940 DVD 70-jarig bestaan

3.600

Land. Kontaktgroep verzetsgepens. Subsidie projectjaar 2010

Veteranen Actief Ondersteuning organisatie 2010

17.950

Stg. Oldenzaalse veteranen Excursie naar de Grebbeberg

1.000

Stichting Centrum ‘45 Behoefte onderzoek veteranen

Prinses Irene Brigade Ondersteuning organisatie 2010

18.500

Oorlogsgravenstichting Pelgrimsreizen 2010

31.250

Ver. dragers mil. Dapperh. Onderscheiding Subsidie projectjaar 2010

Prinses Irene Indië Brigade Subsidie projectjaar

5.500

2.200 110.000

Oorlogsgravenstichting Oorlogsgraven De Basis Subsidie 2011 De Basis

13.750 3.952.500

De Basis Aanvraag extra nazorgdagen 2010

359.375

BNMO 2011 Subsidie 2011 BNMO

420.000

50.000

BNMO 2011 Subsidie huurgewenning

450.000

Stg. Samenwerkend verzet Dag van het verzet 2009

10.000

Stg. Veteranen Oud-Militairen Reünie op 16 september 2010

1.000

6.400

Stg. Samenwerkend verzet Dag van het verzet 2010

10.000

Stg. Omzien en Gedenken Reünie veteranen 26 oktober

1.600

De Basis / Anjerkinderen Kinderen van veteranen

12.400

Stg. Anjerveteranendag Anjerveteranendag 2010

3.500

Stg. Herinnering LO-LKP Reünie mei / juni 2011

900

Stg. Vriendenkring Oud-Dachauers Reünie op 16 april

800

VOKS Subsidie projectjaar

9.000

COVVS Projectsubsidie 2010

4.500

Stg reünie Bangkinang Reünie 17 april 2011

700

Ver. Ned. Nieuw-Guinea militairen Reünie op 14 en 15 april 2011

4.550

10.000

Stichting Sakura Projectsubsidie 2010 sakura

2.250

Stichting MDKL Projectsubsidie inloophuis 2010

5.000

Reunie comm. 928 e afd. lichte lua Reünie op 15 april

560

Vereniging Poolse oud-strijders Ondersteuning organisatie 2010

4.000

Bego Herdenking jubileum reünie

2.390

Stg. Veteranen platform Subsidie project jaar 2011

Stichting Nederlands Dachau Comité Ondersteuning organisatie 2010

3.700

Stg. Veteranencentrum Oude Stomp Projectsubsidie 2010 oude Stomp

8.700

Indië bataljons Prinses Irene Subsidie project jaar 2011 Indië Brigade

VOKS Reis naar Korea

Stg. Benteng Reünie sfor isaf

5.110

6.260

Comité jongenskampen Bankong Reünie op 22 mei 2010

700

16.450

Stg. Herd. Japanse Jongenskamp. Extra subsidie herdenking 2010

880 210

18.000

5 HPVA Reünie op 21 april 2010

105

Contact 5-11 R.I. Reünie 2010

2.352

Nederlandse brigade Prinses Irene Projectsubsidie 2010 Prinses Irene

Staf chauffeursgroep 403 B Reünie 6 mei 2010

154

Vereniging van Oud pontonniers Reünie op 10 mei 2010

1.500

Vereniging Huzaren van Boreel Subsidie project jaar 2011

9.700

Reüniecomm. 2-1 41 RVA reg. Veld Reünie augustus 2011

6e esk vechtwagens KL/KNIL Reünie 5 oktober 2010

161

Stichting veteranen 4-10 RI Reünie op 27 augustus 2010

Stg. Genootschap Engelandvaarders Projectsubsidie 2011 Engelandvaarders

2.000

Stg. Japanse vrouwenkampen Reünie augustus 2011

3.500

Stg. Herd. Japanse Jongenskamp. Jaarlijkse herdenking op 23 augustus

2.800

Vereniging van gerepatrieerden en vrienden Jubileum 60 jaar bestaan

3.500

Stichting Al Amal Overkomst veteranen 12 – 20 mei 2010

1.000

Reüniecommissie 413E Bataljon Infanterie West-Java Reünie 1 juli 2010

1.380

714

4-8 R.I. Reünie op 14 oktober 2010

400

7e afdeling veldartillerie OVW Reünie 3 september 2010

280

BOSS Projectsubsidie 2011 Boss

Eerste hulpverbandplaats 7 Reünie op 20 mei 2010

500

Reüniecomité 7e afd. lichte lua Reünie 16 september 2010

700

Stg Benteng Projectsubsidie 2011

Herd. Birma Siam spoorweg Reünie op 21 augustus 2010

560

Reüniecommissie 17 cie Aan en afvoertr. Reünie 15 september 2010

280

Stg. Vriendenkring oud-Natzweilers Projectsubsidie 2010 Natzweilers

6E bataljon regiment Reünie 25 augustus

595

Reüniecie ondersteuningscompagnie Reünie 29 september 2010

560

FIM ver. Van Indië militairen Projectsubsidie 2011

16.050

LTD Noord Sumatra Z. Brigade Laatste reünie op 16 april

600

Veteranen vereniging Curaçao Reünie op 26 juni Curaçao

840

VOMI Nederland Projectsubsidie 2011

20.765

Militaire Erehof Den Haag Reünie op 10 mei 2010

700

Reüniecommissie 6 e Esk PAW OVW Reünie op 16 september 2010

140

Taskforce Veteranencruise Veteranencruise 2011

54.000 3.560 7.071

8.500

Begrip Organisatie/project

oorlogsgetroffenen en veteranen

toegekend in €

Nederlandse veteranendag Website ‘www.watzoujijbeslissen.nl

75.000

Stg. Sobibor Herdenkingsreis Sobibor

1.000

RVU Aflevering met Frans Bromet

7.462

Roshan Afhaanse vrouwen ‘Licht op herinneringen’

7.500

Hellwig productions Oorlogsliefde kind

10.000

Centraal joods overleg Herdenking marathon van getuigenissen

10.000

Stg. Gastdocenten Projectsubsidie 2010 gastdocenten

8.500

Omroep Brabant A Dutch soldier’s story

11.078

Veteraneninstituut Documentaire Hellships

oorlogsliefde kind

rs story

a Dutch soldie

Slamat Her denking

40.000

Auschwitz Comité Herdenkingsreis Polen

6.000

Stg. Dovenshoah Website

5.000

De Basis Literair Trainingskamp

36.700

Stg. Kon. Rotterdamsche Lloyd museum Slamat Herdenking

12.000 RVU met Frans Bromet

Wat zou jij beslissen?

z door Dirk H.

reis Auschwit

ngs Foto’s Herdenki

licht op herinnerin

gen

Herdenkingsreis Polen

P. Spits.

Herdenken en vieren Organisatie/project

Een prikkelend en on naar aanleiding van de Fetroerend avondprogramma bruaristaking 70 jaar gel eden GESPEELD DOOR TH EATERGROEP

BARBAREN & CO

toegekend in €

Donderdag 24 februari / 20:00 uur Theater van ’t Woord / OBA Oosterdokskade 143

Nationaal Monument Kamp Amersfoort Herdenking 19 april

10.000

Nationaal Comité 4 en 5 mei Trein 65 jaar bevrijding

25.000

Stg. Herdenking gevallenen Z-O Azië Reünie 15 augustus 2010

Kaarten kosten €7,50; met kaartverkoop en routebeschCJP-korting €5,rijving: www.oba.nl

5.000

Stg. Herdenking 15 augustus Projectsubsidie 2011-04-07

68.840

Stg. Comité Herd. Februaristaking Activiteiten rondom herdenking Februaristaking

10.000

vrijding Trein 65 jaar be

Nationaal Comité 4 en 5 mei Subsidie 2011 Nationaal Comité

1.000.000

Stg. Nationaal Indië Monument Herdenking Indië Monument

7.500

Welcome Holten Overkomst veteranen mei 2010

ristaking

g Februa

Herdenin

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het V-fonds:

WWW.FEBRUARISTAKI

NG.NL

62.500

Nat. Comité thank you Canada & allied forces Overkomst veteranen mei 2010 150.000 Stg. Herdenking landing Franse parachutisten Overkomst Franse veteranen april

560 Overkomst

teranen

Canadese ve

t dië monumen

Herdenking In mité 4 en 5

Nationaal Co

mei

Historisch besef Organisatie/project

toegekend in €

Coda Vergeten Kinderen

7.500

7.500

Samenw. Oorlogs en verzetsmusea Website Actie niet weggooien

9.500

Stg. Synagoge Elburg De Diamant van Opa

5.000

seum

Nat. Monument Kamp Vught Basisregistratie Kamp Vught

10.000

NIOD WOII ‘oorlog in blik’

51.264

Uitgeverij Penn Boek Joods onderduikertjes

2.300

Zuidenwind Flimproducties Zwarte Soldaten

9.000

Stg. Interculturele alliantie Educatief project Helicon Nijmegen

5.000

Stg. Synagoge Enschede Onderduiken en terugkeren

4.000

Stg. Ogen Open Ondertiteling ‘en sindsdien zitten we hier

2.500

Lagestee film Documentaire ‘de verloren overwinning’

40.000

Nat. Monument kamp Vught Expositie Kindertransporten

20.000

RMWO van Hoek Veteranen voorl. Project crossings

1.500

Joods Historisch museum Tentoonstelling Joods Nederland

17.500

Vrijetijdshuis Brabant Liberation route Brabant

25.000

Stg. Vredeseducatie Educatieve activiteiten fort de Bilt

40.000

Uitgeverij Elikser Boek Kapelmeester van Auschwitz

1.250

m mattenmuseu scentrum Kaze er ek zo be ng uitbreid

Zwarte Soldaten

ire documenta

1.500

Nat. Monument Kamp Amersfoort Educatief progr. Kinderen van toen

17.500

Soeterbeeck programma Holocaust memorial Day

2.000

De verloren

overwinning

onderduik en en teru

gkeren

website Actie niet weggooien

Graven in de

toekomst expositie kindertransporten

2.000

Kon BDU uitgevers Boek geschiedenis kamp Amersfoort



storisch Mu

7.500

Hi gge / Haags

Haags Historisch museum Tentoonstelling Oorlog en bevrijding

Stg. Akkers van Margraten Project ‘Graven in de Toekomst’

De Diamant van Opa

10.000

Berssenbru Foto’s Wim

Kazemattenmuseum Uitbreiding bezoekerscentrum

Stg. Thank Eve productions Korte film ‘Verlaat’

actuele lessen uit het verleden

g nstellin Tentoo

nd

ederla

Joods N

tentoonstelling Oo rlo

g en bevrijding

n

mege

ij con N

eli oject H tief pr Educa

Democratie Organisatie/project

toegekend in €

Lava jeugdwerkbureau Project de vrede express

26.208

St. Geuzenverzet Uitreiking geuzenpenning

18.000

Carnegie foundation Vredespaleis Stg. Model European parliament Projectsubsidie 2010 COS Zuid Holland Expositie Afghanistan

50.000 16.185 25.000

Stg. Coolpolititcs Coolpolitics parlement @ Habbo

25.000

University col. Utrecht debating Union University College Utrecht open 2010

24.000

Intituut voor Publiek en Politiek Debatten militaire/politieke missies

50.000

Unisca Conferentie over werking VN 2011

10.000

Studievereniging Clio Cio congres waarde van democratie Stg. Holy Clips voor vrijheid 2011

enpenning uitreiking Geuz

1.500

PDC informatie architectuur Website grondwet

Stg. Movies that matter aanvraag voor 2011

Movies that matter

200.000

Stg. Hope XXL Manifestaties Liemers List

Stg. Critical Mass Inbox factory

rechtsstaat en internationale rechtsorde

17.500 100.000

Doelwit vrede Vie

Forum voor democratische ontw. Netwerk democratie.nl

100.000

ndwet

Met o.a. Eimert van Middelkoop, Jan Pron k, Jaap de Hoop Scheffer, Kees Homan, Henk Sollie Kijk voor meer infor matie op www.doelwitv rede.nl Gesp reksleiding: Mark Krane

nburg (Journalist NRC

Handelsblad)

‘Besluitvorming: daad kracht of draagvlak ?’ Donderdag 31 maar ‘Oorlog of ontwikkel t, 20:15 uur ing?’ Donderdag 21 april, 20:15 uur ‘Nederland in de were ld’ Donderdag 12 mei, 20:15 uur ‘Mens en missie’ Woe nsdag 8 juni, 20:15 uur Locatie: De debatten zullen rechtsstaat in Den Haag, plaatsvinden in de locatie van het Huis voor democratie en Hofweg 1H (5de verdie ping).

7.500 50.000

website G ro

r debatten over militaire missies

4.000

Stg. Model European Parliament Projectsubsidie 2011 MEP

Holy clips

debatten militaire

missies

Hope X

Vrede express

Vredespaleis

Nederlandse SS’er

XL

Licht op herinneringen

Colofon Redactie Marineke Wensink Tekst Marineke Wensink, Marc van Doornewaard Tekst & Uitleg Vorm Marcel van Dijk | btz ’s-Hertogenbosch Druk BiblovanGerwen ’s-Hertogenbosch Foto’s en beeld Marineke Wensink en gesteunde projecten

Oranje Nassaulaan 5 5211 AR ’s-Hertogenbosch 073 613 91 00 [email protected] www.vfonds.nl

Bijdragen van de BankGiroloterij en de Lotto maken het werk van het vfonds mogelijk.