Het vernieuwingsplan voor Smitsveen

Het vernieuwingsplan voor Smitsveen Kaders en uitgangspunten

Concept

Soest, mei 2009

Vernieuwing Smitsveen - concept

Inhoudsopgave

Samenvatting ............................................................................................................... 3 1 Vernieuwing in Smitsveen .......................................................................................... 6 2 Fysiek programma Smitsveen – naar een gevarieerde wijk....................................... 10

Het beste voor alle partijen ................................................................................ 10 Van uniformiteit naar verscheidenheid ................................................................. 10 Sloop en herhuisvesting ..................................................................................... 12 Voorraad en compensatie sociale woningen .......................................................... 14 Grondruil.......................................................................................................... 15 Sociaal Plan Portaal ........................................................................................... 15 Planning ........................................................................................................... 16 3 Sociaal Programma Smitsveen - nieuwe kansen voor Smitsveners ............................ 17

Sociaal Programma Smitsveen ............................................................................ 17 Kaders en uitgangspunten .................................................................................. 18 I. II. III. IV. V.

Speerpunt wonen ............................................................................................ Speerpunt werken ........................................................................................... Speerpunt onderwijs en opvoeding ................................................................. Speerpunt veiligheid .................................................................................... Speerpunt welzijn en sociale samenhang.............................................................

18 20 20 21 22

Planning: fase 1 ................................................................................................ 24 Planning: fase 2 en fase 3 .................................................................................. 25 Hoofdstuk 4: Financiën en het uitvoeringsplan ............................................................ 26

Financiën ......................................................................................................... 26 Uitvoering ........................................................................................................ 26

2


Samenvatting Smitsveen, een wijk uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, met grote galerijflats en veel groen. Een eenzijdig woningaanbod en een negatief imago in Soest. Het Vernieuwingsplan voor het middengebied van Smitsveen is een plan om de woon- en leefomgeving in de wijk structureel te verbeteren.

Planvorming vanaf 2002 In het Wijkperspectief uit 2002 wordt al vermeld dat differentiatie een belangrijke opgave is voor de wijk Smitsveen. Het gaat om differentiatie in woningtype, huur en kwaliteit voor doelgroepen en leefstijlen. In die tijd is er o.a. gesproken over het aftoppen van flats in Smitsveen. Volgens de Woonvisie Soest uit 2007 is Smitsveen de grootste vernieuwingsopgave voor Soest. In fysieke zin zou meer differentiatie (kleinschaliger, meer grondgebonden, meer koopwoningen) een belangrijke voorwaarde zijn om de wijk aantrekkelijker te maken. Het actuele Vernieuwingsplan voor Smitsveen borduurt voort op het Wijkperspectiefplan en de Woonvisie. Door de jaren heen is er met alle betrokken partijen over de plannen voor vernieuwing van de wijk gesproken. Dat betekent mét Portaal, mét de bewoners, mét de partijen in de wijk en mét de gemeente (ambtenaren, college en gemeenteraad). Het doel is steeds geweest het verhogen van de kwaliteit van leefbaarheid en het maatschappelijk welbevinden van individuen en gezinnen in Smitsveen-Midden. Intensieve samenwerking heeft uiteindelijk geresulteerd in een Vernieuwingsplan voor Smitsveen, met twee onlosmakelijke componenten: een fysiek programma én een sociaal programma.

Fysiek Programma Smitsveen Een gevarieerder woningaanbod ontstaat door vier flats van zeven verdiepingen plaats te laten maken voor 136 nieuw te bouwen woningen: 98 eengezinswoningen (huur en koop) en 38 appartementen (huur en koop). De bewoners uit die sloopflats zullen moeten verhuizen. Dat is een zorg, zowel voor de bewoners als voor Portaal en de gemeente. In ieder geval is het zeker dat er jaarlijks meer dan voldoende geschikte (= gelijkwaardig qua oppervlakte, aantal kamers en huurprijs e.d.) woningen voor de verhuur vrijkomen om alle bewoners uit de te slopen flats te herhuisvesten. Portaal geeft hiervoor een garantie af. Er is ook een uitgebreid Sociaal Plan Portaal opgesteld met rechten en plichten voor de bewoners:

• • • • • • • • • • •

Het Sociaal Plan treedt in werking vanaf de datum waarop Portaal het sloopbesluit voor een complex heeft genomen. Portaal legt bij elk huishouden een individueel huisbezoek af. Bewoners krijgen de vernieuwingsurgentie en hebben daarmee voorrang bij de toewijzing van alle woningen in Soest, met uitzondering van eengezinswoningen. Gezinnen met minderjarige kinderen krijgen ook voorrang bij de toewijzing van een eengezinswoning in geheel Soest. Portaal levert maatwerk aan minder zelfredzame bewoners, zoals bijvoorbeeld ouderen. Bewoners die binnen twee jaar te kennen geven spijt te hebben van hun verhuizing uit Smitsveen, krijgen de mogelijkheid terug te keren naar Smitsveen. Zij krijgen dan opnieuw een voorrangsstatus die één jaar geldig is (de spijtoptantenregeling). Bewoners krijgen indien gewenst en zolang er woningen beschikbaar zijn, voorrang voor de nieuw te bouwen woningen in Smitsveen. Bij verhuizing ontvangen bewoners een tegemoetkoming in de verhuis- en inrichtingskosten. Portaal volgt hierin de bedragen die door het ministerie van VROM worden voorgeschreven. Per 1 maart 2009 bedraagt deze vergoeding € 5.264,28. Dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. Wanneer bewoners in twee keer verhuizen naar een nieuw te bouwen woning in Smitsveen midden, ontvangen zij een vergoeding van € 7.054,44 (per 01-03-2009). Afhankelijk van het inkomen en de hoogte van de huur in de nieuwe woning, kunnen bewoners in aanmerking komen voor huurgewenning, die geldt voor vier jaar. Indien huurders met toestemming van Portaal zelf voorzieningen hebben aangebracht in hun woning, ontvangen zij een vergoeding conform het ZAV-beleid van Portaal. Tenzij Portaal daar al een vergoeding voor heeft verstrekt.

3


Aantal sociale huurwoningen Wanneer de plannen in 2016 zijn uitgevoerd, blijven er in Smitsveen minder sociale huurwoningen over dan er nu staan. Er zullen 300 sociale huurwoningen worden gesloopt en weer 98 nieuwe sociale woningen (huur en koop) teruggebouwd. Dat is een verlies van 202 woningen in de sociale voorraad. Dit verlies wordt in de rest van Soest gecompenseerd door nieuwbouw van sociale woningen. In de Structuurvisie Soest staan een aantal locaties genoemd waar de komende jaren gebouwd kan worden. Dit zijn ongeveer 107 woningen. Er zijn nog meer locaties in Soest die mogelijkheden voor woningbouw bieden. Daar is, uitgaande van 40% sociale woningbouw, plaats voor de bouw van ca. 60 sociale woningen. Er blijft dan een verschil van 35 woningen (202 – 107 – 60 = 35) bestaan. Deze woningen zouden dan buiten de zogenaamde “rode contouren” moeten komen. Binnen deze “rode contouren” is daar geen ruimte meer voor. Het aantal sociale huurwoningen (de zogenaamde kernvoorraad, woningen bereikbaar voor mensen met huurtoeslag) moest op 01-01-2008 minimaal 4048 bedragen. Op 01-01-2008 stonden er 4186 woningen in de gemeente Soest sociale huurwoningen. In maart 2009 hebben de twee woningcorporaties, De Alliantie Eemvallei en Portaal Eemland, het systeem van Huur-op-Maat in de gemeente Soest ingevoerd. Door Huur-op-Maat behoren meer sociale huurwoningen in Soest tot de kernvoorraad. Concreet bestaat de kernvoorraad in Soest nu uit zo’n 1.000 woningen meer dan het afgesproken aantal van minimaal 4048 woningen.

Sociaal Programma Smitsveen Het Sociaal Programma Smitsveen bestaat uit: a. Het Sociaal Plan Portaal Met afspraken over de rechten en plichten van huurders van Portaal in Smitsveen als gevolg van de voorgenomen vernieuwingsplannen, zoals o.a. de verhuispremie, een voorrangsregeling bij verhuizing, een voorrangsregeling bij nieuwbouw Smitsveen en een spijtoptantenregeling, huren op maat. b. Het project “Achter de Voordeur” Via een huisbezoek inzicht krijgen in de behoefte per individu of gezin aan (extra) sociale en economische ondersteuning (zoek de verborgen vraag), gevolgd door de coördinatie van het hulpaanbod. c. De lopende projecten in de wijk Inventarisatie, coördinatie en focus bij de lopende projecten in het middengebied van Smitsveen. In alle fasen wordt gewerkt aan de speerpunten wonen, werken, onderwijs en opvoeding, veiligheid en welzijn & sociale samenhang. Investering per fase Tijdens fase 1 (2009-2011) wordt geïnvesteerd in de mensen die moeten verhuizen door het Sociaal Plan Portaal, door het creëren van kansen via het project “Achter de voordeur” én door activeringstrajecten en trajecten vanuit participatie, integratie en educatie. In fase 2 (2011-2014) staat het investeren tijdens de vernieuwing centraal. Dat houdt in het voorkomen van verloedering; ‘schoon’, ‘heel’ en ‘veilig’ zijn dan cruciale thema’s. Het versterken en vooruithelpen van bewoners is het andere accent in deze fase. Het gaat dan om inzet vanuit WMO, ondersteuning van scholen, sport- en cultuurprojecten, voortzetting “Achter de voordeur” en inzet vanuit het Participatiefonds. De investering in Fase 3 (2014-2016) betreft het opzetten van een vernieuwde, sociaal leefbare wijk. Een extra impuls in het welzijns- en opbouwwerk is nodig om het buurt- en vrijwilligersnetwerk opnieuw op te kunnen bouwen. Een ontmoetingsruimte in of bij de Plantage kan daarin een rol spelen.

4


Financiën De kosten voor het Fysieke Programma van het Vernieuwingsplan Smitsveen zijn voor rekening van Portaal. De geschatte investering bedraagt circa € 56 miljoen. De kosten voor gemeente Soest bestaan uit jaarlijkse proceskosten om het plan uit te kunnen voeren en uitvoeringskosten voor afzonderlijke activiteiten in het plan. Sommige activiteiten kunnen direct starten. Voor andere ontwikkelingen is een nadere uitwerking nodig, om zo inzicht te krijgen in de kosten en de uitvoeringsorganisatie. Het Uitvoeringsplan voor het Sociaal Programma ‘Nieuwe kansen voor Smitsveners’ gaat over de wijze van uitvoering van de vernieuwingsplannen, binnen de gestelde kaders en uitgangspunten. Het geeft inzicht in de samenwerkende organisaties, verantwoordelijkheden, tijdsplanning en natuurlijk ook in de kosten.

5


1 Vernieuwing in Smitsveen Smitsveen, een wijk uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, met grote galerijflats en veel groen. Een groot deel van de woningen zijn huurwoningen. Eenzijdigheid van het woningaanbod en de aard van de openbare ruimte laten zich voelen in verloedering en onveiligheid van de openbare ruimte. De wijk heeft een negatief imago, vooral bij mensen die niet in de wijk wonen. Hoewel Smitsveen niet behoort tot de top van landelijke ‘probleemwijken’ scoort de wijk ongunstig op het vlak van werkloosheid, vernieling en inbraken, tevredenheid over de gebouwde omgeving, woonoppervlak per woning en winkelvoorzieningen, en het aandeel hoogbouw en huurwoningen ligt ver boven het Soester gemiddelde. Smitsveen, een wijk uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, met grote galerijflats en veel groen. Een groot deel van de woningen waren huurwoningen. Eenzijdigheid van het woningaanbod en de aard van de openbare ruimte lieten zich voelen in verloedering en onveiligheid van de openbare ruimte. De wijk had een negatief imago, vooral bij mensen die niet in de wijk woonden. Vernieuwd tussen 2009 en 2017. Daarna heeft de wijk veel verschillende soorten woningen en goed gebruikt openbaar groen. Oorspronkelijke bewoners hebben de kans gegrepen om tijdens de vernieuwing van de wijk een eengezinswoning in Smitsveen te betrekken. Sommigen zijn elders in Soest gaan wonen, ook in een eengezinswoning. Bewoners willen graag in de wijk wonen, niet omdat de huren laag zijn, maar omdat het een fijne wijk is met goede scholen, allerlei voorzieningen en een levendige wijkeconomie. “Het kan verkeren” zoals Bredero al zei.

Eindsituatie Smitsveen midden in 2016

Het Wijkperspectiefplan uit 2002 signaleert al de belangrijkste opgaven o.a. differentiatie in deze buurt. Over Smitsveen zegt het Wijkperspectiefplan: “Karakter aanbrengen – ontmoeten en verbinden van mensen (samenleven) en fysieke aspecten (wonen, openbare ruimte en voorzieningen).”

6


Eén van de doelen uit het Wijkperspectief is dan ook: “aanbrengen van differentiatie in woningtype, huur en kwaliteit voor doelgroepen en leefstijlen”. In die tijd is er o.a. gesproken over het aftoppen van flats in Smitsveen, zonder compensatiemogelijkheden voor nieuwbouw in de wijk. In december 2007 is de Woonvisie Soest door de gemeenteraad vastgesteld. In deze Woonvisie wordt de wijk Smitsveen aangemerkt als de grootste vernieuwingsopgave voor Soest. “De wijk Smitsveen is de grootste vernieuwingsopgave voor Soest. In fysieke zin is het aanbrengen van meer differentiatie (kleinschaliger, meer grondgebonden, meer koopwoningen) een belangrijke insteek om de wijk aantrekkelijker te maken. Daarbij hoort: • Verkoop van huurwoningen • Sloop en nieuwbouw van woningen, met meer nadruk op koopwoningen en grondgebonden wonen • Investeren in de sociale structuur van de wijk” Uit: Woonvisie Soest verbindt bestaand en nieuw (2007).

Differentiatie is de trend Op dit moment kent Smitsveen midden een concentratie van woningen met veel van hetzelfde. Het zijn allemaal gestapelde meergezinswoningen met een lage huur. In het middengebied van Smitsveen is geen enkele differentiatie. De toekomstwaarde van het gebied is in het geding. Portaal is ervan overtuigd dat een wijk met een dergelijke eenzijdige concentratie uiteindelijk geen toekomst heeft. Het is niet voor niets dat veel steden in Nederland plannen maken om wijken die vergelijkbaar zijn met Smitsveen midden, ingrijpend te vernieuwen. Door het creëren van verscheidenheid in het woningaanbod, hoog- en laagbouw, koop en huur, lage en hogere huren, probeert men een wijk tot stand brengen, die ook in de toekomst een goed leefklimaat heeft. Niemand zou het nu nog in zijn hoofd halen een wijk te bouwen met 100% sociale huurwoningen. Het is ook niet voor niets dat het gemeentebestuur van Soest bij nieuwbouwplannen uitgaat van een differentiatie van 40% betaalbare koop- en huurwoningen en 60% duurdere woningen. Ook in de Vinex-wijken wordt gekozen voor verscheidenheid in het woningaanbod. In deze wijken is het aandeel sociale huurwoningen vaak niet hoger dan 30%. Waarom zou je dan de eenzijdigheid in bestaande wijken nog jaren in stand houden?

Renovatie leidt niet tot differentiatie Gemeente Soest en Portaal streven naar een wijk waar bewoners met plezier wonen of willen wonen. In hun optiek zal dat in Smitsveen midden niet gaan lukken door alle flats te renoveren. Flats in Smitsveen zijn best te renoveren. De woningplattegronden zijn goed en ook bouwtechnisch verkeren de woningen nog in goede staat. Portaal is ook absoluut niet tegen renovatie. In Smitsveen zullen er over enkele jaren uiteindelijk van de ruim 900 woningen die Portaal in eigendom heeft, zo’n 550 zijn gerenoveerd. Maar door renovatie van het totale Portaalbezit in Smitsveen komt de gewenste differentiatie in het woningaanbod met geen mogelijkheid tot stand. Portaal is dan ook niet bereid miljoenen te gaan investeren in een wijk waarvan de toekomstwaarde wordt betwijfeld. Een duiventil Veel Soesters willen niet in het huidige Smitsveen wonen. Het imago van de wijk is slecht, al dan niet terecht. Veel starters stromen Smitsveen binnen in afwachting van een andere woning in een betere buurt. Het is nog relatief eenvoudig om in de wijk aan een woning te komen. Zodra een woning elders is gevonden, is men echter snel weer vertrokken uit Smitsveen. Dit komt de stabiliteit en het groeien van allerlei buurt- en wijkcontacten niet ten goede. De wijk wordt een soort duiventil waar men in- en uitvliegt. Resultaat door integrale aanpak Het is dan ook al lange tijd duidelijk dat er iets in en met Smitsveen moet gebeuren. De acties uit het Wijkperspectief leverden niet dat op wat nu als resultaat gewenst is, namelijk een leefbare wijk met kansen voor haar bewoners.

7


Het “Vernieuwingsplan voor Smitsveen” biedt dat resultaat wél door de integrale aanpak. Meer differentiatie in woningen, meer kansen voor bewoners: een fysiek en sociaal programma en meer menselijke schaal. En natuurlijk de durf om dit te realiseren.

Fysiek én sociaal In fysieke zin is het aanbrengen van meer differentiatie (kleinschaliger, meer grondgebonden, meer koopwoningen) een belangrijke insteek om de wijk aantrekkelijker te maken. Voor goed samen leven en samen wonen in Smitsveen is sociaal investeren net zo belangrijk als fysiek investeren. Daarom moet het sociaal programma onlosmakelijk deel uitmaken van de vernieuwingsopgave. Sociaal investeren houdt onder meer in: het stimuleren van bewoners om deel te nemen aan de samenleving, het voorkomen van sociaal isolement, het betrekken van mensen met een zorgvraag in de maatschappij, het bieden van ondersteuning aan elkaar door vrijwilligerswerk. Dit betekent ook: multifunctionele wijken. Een diversiteit aan functies stimuleert de levendigheid, de ontmoeting en ook de binding van verschillende groepen aan de wijk. Samenwerking met de WMO en haar activiteiten ligt dan ook voor de hand. Het Vernieuwingsplan voor Smitsveen borduurt voort op het Wijkperspectiefplan en de Woonvisie. In de afgelopen jaren zijn er dan ook vele overleggen, informatieavonden en klankbordgroepen georganiseerd om met elkaar een goed plan te maken voor Smitsveen. Met elkaar betekent mét Portaal, mét de bewoners, mét de partijen in de wijk en mét de gemeente (ambtenaren, college en gemeenteraad). Een totaaloverzicht in de tijd ziet er als volgt uit:

2005 2005

Woonwensenonderzoek door Portaal uitgevoerd onder 265 deelnemers.

2005

Verspreiding van 3 nieuwsbrieven in Smitsveen.

1e helft 2005

Een studie van 6 architecten op verzoek van Portaal, naar de toekomstmogelijkheden van het middengebied van Smitsveen. Presentatie van deze studies op 4 bijeenkomsten voor de bewoners van Smitsveen. Organisatie van verschillende overleggen met HBV, WBT, VHOS, vrouwengroepen Balans over de studies.

Sept/okt 2005 Okt/nov 2005 Eind 2005

Soester markt gesprekken.

2006 Febr 2006

Presentatie van de plannen aan de gemeenteraad.

Juni/aug/sept 2006

4 bijeenkomsten met een klankbordgroep van bewoners, om met elkaar na te denken over de toekomst van Smitsveen.

Najaar 2006

Presentatie aan B&W.

Eind 2006

Uitslag van de in 2006 door de HBV gehouden enquête, onder alle 913 huurders van Portaal in Smitsveen. Uiteindelijk hebben 204 bewoners de enquête ingevuld.

2007 Begin 2007 Voorjaar 2007

Presentatie en bespreking van de plannen met de werkgroep herstructurering van de HBV ’t Soesterveen. Presentatie van de uitkomsten van een sociale inventarisatie inclusief ideeën voor sociale projecten aan bewoners.

Mei 2007

Memo stand van zaken herstructurering Smitsveen aan het presidium.

Medio 2007

Tentoonstelling over de plannen in het wijkgebouw de Plantage en het Servicepunt van Portaal aan de Nieuweweg in Soest.

Juni 2007

Informatienota over ontwikkelingen in Smitsveen aan gemeenteraad.

Jan 2008

Adviesnota “Integrale aanpak van de woon- en leefomgeving in Smitsveen”.

2008

8


April 2008 Juni 2008 Okt 2008 Dec 2008

Schriftelijke informatie aan de Gemeenteraad over een gezamenlijke probleemanalyse van Smitsveen, opgesteld door de gemeente Soest en Portaal. Wijkanalyse naar de gemeenteraad. 2 sessies met stakeholders over een Sociaal Programma voor Smitsveen. Presentatie aan de gemeenteraad van het concept-plan voor Smitsveen, zowel fysiek als sociaal.

2009 Jan 2009

Expertmeeting met in de wijk actieve organisaties en bewoners.

Febr 2009

4 informatiebijeenkomsten voor bewoners uit Smitsveen midden en een inloopmarkt voor bewoners uit heel Smitsveen. Huis aan huis verspreiding van informatiefolder in heel Smitsveen.

Febr/mrt 2009

Organisatie van spreekuren voor bewoners.

Mrt 2009

Presentatie in de Ontmoeting aan de gemeenteraad met een verslag van veelgestelde vragen die schriftelijk, telefonisch of per email zijn binnengekomen.

April 2009

Overleg met ‘actiegroep’.

April 2009

Nieuwsbrief, huis aan huis verspreid in Smitsveen.

April 2009

Memo ‘stand van zaken’ naar de raadsleden.

April/Mei 2009

Toelichtende gesprekken tussen Portaal met fracties.

Mei 2009

Informatiekraam op de markt.

Febr 2009

Mei 2009

Wekelijkse spreekmiddagen voor bewoners in het wijkkantoor van Portaal. Gesprek bestuurders gemeente Soest en Portaal met de actiegroep.

Juni 2009

Presentatie in Ontmoeting en Ronde op speciale avond voor Smitsveen.

Mei 2009

In 2005 en 2006 is veel met bewoners gesproken en nagedacht over de toekomstplannen voor Smitsveen. Er is in deze periode overlegd met het WBT (WijkBeheerTeam) en samengewerkt met professionals van organisaties die in Smitsveen actief zijn. Vele ideeën zijn in deze twee intensieve jaren van overleg de revue gepasseerd. Voors en tegens zijn afgewogen en uit een reeks van alternatieven zijn keuzes gemaakt. Deze keuzes zijn terug te vinden in de huidige voorstellen. In 2008 heeft een “finetuning” van de plannen plaatsgevonden. Er is gekeken of de plannen voldoen aan de gemeentelijke wensen/eisen zoals de parkeernormen, onder- en bovengrondse infrastructuur en het zoveel mogelijk handhaven van waardevolle bomen in het gebied. Dit in combinatie met het weer terug kunnen bouwen van een acceptabel aantal nieuwe woningen. Het laatste is vooral ingegeven door de uitdrukkelijke wens van alle betrokkenen om het verlies aan sociale huurwoningen zoveel mogelijk te beperken. De Vernieuwing van Smitsveen gaat over de keuze tussen verbetering op korte termijn en verbetering op lange termijn. Het gaat over verbetering voor de hele wijk en een verbetering voor de individuele bewoner van Smitsveen. In de zoektocht naar de mogelijkheden voor Smitsveen zijn veel obstakels zichtbaar geworden.

Het voorliggende plan “Vernieuwing voor Smitsveen” is een resultaat van vele jaren en is uiteindelijk de beste oplossing voor de toekomst van de wijk en de toekomst van de individuele bewoner.

9


2 Fysiek programma Smitsveen – naar een gevarieerde wijk In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de fysieke vernieuwing van Smitsveen en dan vooral het middengebied.

Het beste voor alle partijen Na lang denken, praten en overleggen is een plan gemaakt dat zoveel mogelijk rekening houdt met wensen van betrokkenen, een geoptimaliseerd plan. Optimaal voor bewoners, voor partijen in de wijk, voor Portaal en voor de beleidsmakers van de gemeente. Als voorbeeld het verhaal over de bomen in de wijk. Veel bewoners vinden het groene karakter van Smitsveen midden plezierig. Alle reden dus om zorgvuldig om te gaan met de bomen in de wijk. Er is een inventarisatie gemaakt van het bomenbestand in Smitsveen midden. De bestaande bomen zijn ingemeten en gewaardeerd in twee categorieën: niet waardevol (mag eventueel worden gekapt) en waardevol (moet in principe worden gehandhaafd). Verder is het plan beoordeeld op de parkeercapaciteit. De gemeente Soest hanteert bij nieuwbouw een parkeernorm van 1:1,7 dat wil zeggen 1,7 parkeerplaats per woning in het openbare gebied. Deze norm is verwerkt in het stedenbouwkundig plan. Daarbij is niet alleen gekeken naar de nieuwbouw maar deze norm is ook voor de bestaande woningen gehanteerd. Er is rekening gehouden met extra parkeerplaatsen voor bezoekers van de Plantage en de sporthal aan de Smitsweg. Gezocht is naar een optimum waarbij rekening is gehouden met de volgende uitgangspunten:

• • • •

aanbrengen van differentiatie in het woningaanbod handhaven van zoveel mogelijk waardevolle bomen hanteren van de parkeernorm van 1:1,7 voor het middengebied zo min mogelijk woningverlies

330

103 138

geoptimaliseerd stedenbouwkundig plan

136

241

89

330

51

172

totaal nieuwe situatie

89

nieuw aan te planten in Smitsveen

totaal huidige situatie

241

waardevol verslepen

niet waardevol

136

waardevol handhaven

waardevol

oorspronkelijke stedenbouwkundig plan

waardevol kappen

aantal woningen nieuw

Uiteindelijk is het niet te vermijden een aantal bomen te kappen om plaats te maken voor woningbouw en parkeerplaatsen.

138 18

29

219

Na de optimalisatie kunnen bij een gelijkblijvend aantal nieuwe woningen zo’n 50 waardevolle bomen extra worden gehandhaafd, ondanks een forse uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen als gevolg van de hogere parkeernorm. Door het planten van een aantal nieuwe bomen zijn er in de eindsituatie ca. 80 bomen meer in Smitsveen midden in vergelijking met het oorspronkelijke stedenbouwkundig plan.

Van uniformiteit naar verscheidenheid In Smitsveen staan totaal 2.267 woningen. Hiervan zijn 913 woningen in bezit van Portaal. De overige woningen zijn vooral eengezinswoningen en flats van particuliere eigenaren. In Smitsveen midden staan 514 woningen, allemaal in de categorie ‘sociale huurappartementen’. Om de

10


eenzijdigheid in het woningaanbod te doorbreken, speelt de vernieuwingsslag zich de komende jaren vooral in dit deel van Smitsveen af.

Sloop, renovatie en instandhouding Smitsveen midden bestaat uit zes flats van 7-hoog en twee flats van 3-hoog. De keuze is gemaakt vier flats van 7-hoog te slopen om ruimte te maken voor nieuwbouw in de vorm van eengezinswoningen. Dit gaat gefaseerd gebeuren. Mede gezien de beschikbare capaciteit voor de herhuisvesting, is uitgegaan van de sloop van één flat per jaar. De totale sloop neemt dus minimaal vier jaar in beslag. Als de eerste twee flats zijn gesloopt, kan worden gestart met fase 1 van de vervangende nieuwbouw. Fase 2 van de nieuwbouw begint na de sloop van de laatste twee flats. Naast de sloop van vier flats van 7-hoog vindt er renovatie plaats van twee flats van 7-hoog. In deze renovatie worden een aantal zaken in de woning zoals de keuken, badkamer verbeterd. Er komt een tweede trappenhuis met lift in het gebouw en tevens een ophoging van de galerijen. Na de ingreep zal het gebouw rolstoeltoegankelijk zal zijn. Het streven is om de woningen een 2/3-sterren kwalificatie te geven en beter geschikt te maken voor ouderen. Ook de uitstraling van het gebouw verbetert. Deze renovatie verlengt de levensduur van de flat met minimaal 30 jaar. In Smitsveen midden staan ook nog twee flats van 3-hoog aan de Varenstraat. Deze twee flats krijgen een instandhoudingsbeurt. De ingreep richt zich vooral op het verhogen van de veiligheid door het afsluiten van de trappenhuizen en het aanbrengen van een spreek-luister verbinding. In de woning zelf worden geen verbeteringen aangebracht. De instandhouding gaat uit van een levensduurverlenging met 10/15 jaar. Na deze periode wordt bekeken of de flat een nieuwe ingreep krijgt of alsnog wordt gesloopt.

Er gaat niet alleen iets veranderen in het middengebied van Smitsveen. Ook in Smitsveen noordoost waar de andere woningen van Portaal staan, zullen de 3-hoog flats worden gerenoveerd. Voor een deel is dat al gebeurd, is de renovatie nu in uitvoering of zal dit het komend jaar gebeuren. Tijdens de renovatie vindt een ingrijpend opgeknapt plaats van de entree, worden er liften bijgeplaatst en galerijen opgehoogd om het gebouw beter geschikt te maken voor ouderen. Als volgens de planning medio 2010 de uitvoering van het laatste complex gereed is, zijn alle 3hoog flats in Smitsveen noordoost gerenoveerd. Ook de 7-hoog flat aan de Weegbreestraat, die vergelijkbaar is met de 7-hoog flats in Smitsveen midden, zal worden gerenoveerd. Naar verwachting zal deze renovatie in 2010 klaar zijn.

Nieuwbouwprogramma Het doel van de fysieke vernieuwing van Smitsveen is het tot stand brengen van meer woningdifferentiatie in het middengebied, een grotere verscheidenheid aan woningen. Differentiatie ontstaat door het nieuwbouwprogramma: eengezinswoningen in plaats van flats, koopwoningen in plaats van huurwoningen en duurdere huurwoningen in plaats van goedkope sociale huurwoningen. De navolgende tabellen geven een overzicht in de aantallen woningen per renovatie, instandhouding of nieuwbouw.

11


Overzicht ingrepen in Smitsveen renovatie ingreep voor 20 jaar ingreep voor 30 jaar

327 219 totaal renovatie 546

instandhouding nieuwbouw

67 136

totaal aantal woningen na vernieuwing 749 huidig aantal woningen Portaal in Smitsveen 913 woningverlies 164

Overzicht nieuwbouw Smitsveen midden goedkoop eengezinswoningen sociale huur (Huur op Maat)

46

appartementen sociale koop eengezinswoningen goedkope koop

20 32

totaal goedkoop

98

vrije sector appartementen vrije sector huur eengezinswoningen vrije sector koop

18 20

totaal vrije sector

38

totaal aantal nieuwbouwwoningen 136

De tabel hieronder laat zien dat als in 2016 de laatste nieuwbouwwoning is opgeleverd, Portaal in Smitsveen nog 677 woningen in bezit heeft. Hiervan zullen er dan 80% (546) zijn gerenoveerd, hebben 10% (67) een instandhoudingsbeurt gehad en zijn er 10% (64) nieuw gebouwd. Uitgesplitst naar de verschillende categorieën woningen ziet het woningbezit van Portaal in Smitsveen er na realisatie van de plannen als volgt uit:

Woningbezit Portaal in Smitsveen na ingrepen Smitsveen Smitsveen totaal midden renovatie instandhouding nieuwbouw sociale huur

546 80%

147 53%

67 10% 46 7%

67 24% 46 17%

3%

nieuwbouw vrije sector huur totaal

18 677

sociale huur (Huur op Maat)

659 97%

vrije sector huur totaal

18 677

3%

18 278

6%

260 94% 18 278

6%

Sloop en herhuisvesting Als gevolg van de vernieuwingsplannen zullen 300 huishoudens uit de vier te slopen flats in Smitsveen een andere woning moeten zoeken. De sloop gaat gefaseerd plaatsvinden. Te beginnen in 2011 zal er vervolgens in 2012 resp. 2013 en resp. 2014 een complex worden gesloopt. Sloop vindt pas plaats als de laatste bewoner uit het complex is verhuisd naar een andere woning. Voor dit “uitverhuisproces” wordt uitgegaan van een termijn van maximaal 1,5 jaar.

12


Aan de hand van de kwartaalrapportages van het WVS (Woonruimte Verdeling Soest) die door WoningNet zijn opgesteld, is gekeken naar de beschikbare capaciteit aan vrijkomende woningen in de afgelopen twee jaar. Rapportages over eerdere jaren zijn niet beschikbaar. In de tabel “aantal verhuringen per kwartaal” is een uitsplitsing gemaakt naar geheel Soest, Soesterberg en Smitsveen. Als gevolg van de sloop zullen gedurende vier jaar 75 huishoudens jaarlijks een andere woning moeten vinden. Uit gegevens van de GBA (Gemeentelijke Basis Administratie) blijkt dat er gemiddeld per te slopen flat ca. 30 gezinnen wonen met minderjarige kinderen. Deze huishoudens krijgen voorrang bij de toewijzing van een eengezinswoning in geheel Soest. De kans is zeer reëel dat de meeste gezinnen ook van deze mogelijkheid gebruik zullen maken. De resterende huishoudens (zonder minderjarige kinderen) zijn aangewezen op een gelijkwaardige woning. Het jaarlijkse aantal vrijkomende woningen in Smitsveen zelf, is al ruim voldoende om te voldoen aan deze behoefte aan gelijkwaardige woningen. Daarbij komt nog de jaarlijkse capaciteit aan vrijkomende woningen in de rest van Soest. De conclusie is dus dat er jaarlijks meer dan voldoende geschikte (= gelijkwaardig qua oppervlakte, aantal kamers en huurprijs e.d.) woningen voor de verhuur vrijkomen om de bewoners uit de te slopen flats te herhuisvesten. Portaal zal hiervoor een garantie afgeven. Bewoners die dat willen, kunnen in Smitsveen blijven wonen. Ervaringen elders leren dat minder dan de helft van de oude bewoners uiteindelijk in de wijk zelf blijft wonen. Er komen voldoende vergelijkbare woningen beschikbaar. Men krijgt voorrang bij verhuizing naar deze vrijkomende woningen.

Er zijn misschien ook gezinnen met kinderen die straks graag in één van de nieuw te bouwen eengezinswoningen in Smitsveen willen wonen. Ook dat is mogelijk. Sloop van flats is een voorwaarde om deze nieuwe eengezinswoningen te kunnen bouwen. Het kan dus zo zijn, dat op het moment dat men moet verhuizen, deze nieuwe eengezinswoningen er nog niet zijn. Dan bestaat de mogelijkheid eerst naar een tijdelijk woning te gaan en vervolgens opnieuw te verhuizen naar de nieuwe eengezinswoning. Nadeel is dat men dan twee keer moet verhuizen, maar dat kan helaas niet anders. Wel krijgt men in dit geval een hoger bedrag uitgekeerd als tegemoetkoming in de verhuiskosten: € 7.054 i.p.v. € 5.264 (Prijspijl 2009) bij één keer verhuizen. Nu kan het natuurlijk ook gebeuren dat bewoners verhuizen naar een woning buiten Smitsveen en daar spijt van krijgen. Als mensen dit binnen twee jaar na de verhuizing kenbaar maken bij Portaal, krijgen ze de mogelijkheid binnen één jaar met voorrang bij de toewijzing weer terug te keren naar Smitsveen. Portaal zak echter in deze gevallen geen tweede keer een tegemoetkoming in de verhuiskosten betalen. De mogelijkheid om met voorrang te verhuizen naar een nieuwe eengezinswoning in Smitsveen is er zolang deze woningen beschikbaar zijn. De plannen voorzien in de bouw van 98 sociale woningen (huur en koop) en 38 vrije sector woningen (huur en koop). Het aanbod is dus beperkt. Als alle bewoners van de vier te slopen flats naar de nieuwbouw in Smitsveen midden zouden willen verhuizen, zal dat niet lukken. De verwachting is echter dat uiteindelijk slechts een deel van de bewoners van deze mogelijkheid gebruik zal maken. Dit blijkt ook uit referentieprojecten.

13


Het zou kunnen voorkomen dat Portaal een aantal keren een passende woning heeft aangeboden, maar een bewoner deze steeds niet wil accepteren. In uiterste instantie kan Portaal dan gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden en een juridische procedure starten.

2006 4e kw Smitsveen Soesterberg Aanbod Totaal Smitsveen Verhuringen Soesterberg Totaal

abs

%

18 6 93 18 3 69

19% 6% 100% 26% 4% 100% 2007

1e kw Smitsveen Aanbod Soesterberg Totaal Smitsveen Verhuringen Soesterberg Totaal

2e kw

4e kw

jaar

%

abs

%

abs

%

abs

%

abs

%

21 6 81 29 10 98

26% 7% 100% 30% 10% 100%

11 12 75 13 5 47

15% 16% 100% 28% 11% 100%

14 6 80 15 15 94

18% 8% 100% 16% 16% 100%

17 7 105 16 7 71

16% 7% 100% 23% 10% 100%

63 31 341 73 37 310

18% 9% 100% 24% 12% 100%

1e kw Smitsveen Aanbod Soesterberg Totaal Smitsveen Verhuringen Soesterberg Totaal

3e kw

abs

2008 3e kw

2e kw

jaar

4e kw

abs

%

abs

%

abs

%

abs

%

abs

%

15 8 90 20 7 89

17% 9% 100% 22% 8% 100%

11 10 74 6 10 56

15% 14% 100% 11% 18% 100%

25 18 104 24 11 84

24% 17% 100% 29% 13% 100%

17 20 94 15 16 83

18% 21% 100% 18% 19% 100%

68 56 362 65 44 312

19% 15% 100% 21% 14% 100%

2009 1e kw Smitsveen Soesterberg Aanbod Totaal Smitsveen Verhuringen Soesterberg Totaal

abs

%

18 22 80 22 21 69

23% 28% 100% 32% 30% 100%

Aantal verhuringen per kwartaal

Bron: Kwartaalrapportages WVS, WoningNet

Voorraad en compensatie sociale woningen Wanneer de plannen in 2016 zijn uitgevoerd, blijven er in Smitsveen minder sociale huurwoningen over dan er nu staan. Deze rekensom klopt. Er zullen 300 sociale huurwoningen worden gesloopt en er worden weer 98 nieuwe sociale woningen (huur en koop) teruggebouwd. Dat is dus een verlies van (300 – 98 =) 202 sociale huurwoningen. Dit verlies wordt in de rest van Soest gecompenseerd door nieuwbouw van sociale woningen. In de Structuurvisie staan een aantal locaties genoemd waar de komende jaren in de gemeente Soest gebouwd kan worden. Dit zijn ongeveer 107 woningen. Er zijn ook nog meer locaties in Soest die mogelijkheden voor woningbouw hebben. Te denken valt aan de locaties aan de Insingerstraat (40 woningen) en de Jachthuislaan (110 woningen). Als we het uitgangspunt van 40% sociale woningbouw op deze locaties hanteren, kunnen er op deze twee locaties dus 60 sociale woningen worden gebouwd. Er blijft dan een verschil over van 35 woningen (202 – 107 – 60 = 35). Deze woningen zouden dan buiten de zogenaamde “rode contouren” moeten komen. Binnen deze “rode contouren” is daar geen ruimte meer voor.

14


Bij sloop van de flats in Smitsveen, zal het aantal sociale huurwoningen in de gemeente Soest dus voor een aantal jaren iets afnemen. De Structuurvisie biedt Soest samen met de Woonvisie kansen om zowel van Smitsveen een gevarieerde en aantrekkelijke wijk te maken, als de sociale woningvoorraad in de gemeente Soest op peil te houden. Om toch een gevoel te krijgen bij de orde van grootte van deze getallen: in de prestatieafspraken die tussen de gemeente Soest en de twee woningcorporaties en SBBS zijn gemaakt, staat dat het aantal sociale huurwoningen (de zogenaamde kernvoorraad, woningen bereikbaar voor mensen met huurtoeslag) op 01-01-2008 minimaal 4048 moet bedragen. Op 01-01-2008 stonden er 4186 woningen in de gemeente Soest die tot deze kernvoorraad mogen worden gerekend. In maart 2009 is in de gemeente Soest door de twee woningcorporaties, de Alliantie Eemvallei en Portaal Eemland, het systeem van Huur-op-Maat ingevoerd. Door Huur-op-Maat behoren meer sociale huurwoningen in Soest tot de kernvoorraad. Concreet omvat de kernvoorraad in Soest nu zo’n 1.000 woningen meer dan het afgesproken aantal van minimaal 4048 woningen.

Grondruil De nieuw te bouwen eengezinswoningen zullen niet precies gebouwd kunnen worden op de grond van de te slopen flats. In feite is er bij het realiseren van de plannen sprake van een nieuwe stedenbouwkundige lay-out voor het middengebied van Smitsveen. Dat betekent dat de gemeente Soest en Portaal grond zullen ruilen. Openbaar gebied wordt ten dele bestemd voor woningbouw en grond die nu is bebouwd, zal uiteindelijk ten dele openbaar gebied worden. In de eindsituatie zal er in verhouding meer grond zijn bebouwd dan in de huidige situatie het geval is. huidig

bebouwd (woningbouw) verhard (parkeren, wegen, voetpaden e.d.) groen (openbaar) de Plantage totaal

7.538 24.544 35.573 3.757

toekomstig 11% 34% 50%

71.412 m2

5%

16.396 26.483 24.776 3.757

verschil 23% 37% 35% 5%

8.858 1.939 -10.797 0

71.412 m2

Huidig en toekomstig grondgebruik Tussen het college van B&W en Portaal is de principe-afspraak gemaakt dat de kosten voor het bouwen woonrijp maken voor rekening komen van Portaal. Bij de inrichting van het openbare gebied zal worden uitgegaan van het programma van eisen, zoals dat door de gemeente Soest wordt gehanteerd. De kosten voor het bouwen woonrijp maken zijn geraamd op ca. € 3.400.000,-- (inclusief aanpak bomen). In ruil hiervoor stelt de gemeente de benodigde grond “om niet” beschikbaar aan Portaal. Uitwerking en vastlegging van deze afspraken volgen op een later moment in een overeenkomst.

Sociaal Plan Portaal Om de herhuisvesting goed te laten verlopen voor de bewoners, komt er een Sociaal Plan. In dit Sociaal Plan liggen de rechten en plichten van de huurder en de verhuurder vast. In feite gaat het om een overeenkomst tussen de bewoners en Portaal, maar omdat een aantal afspraken vallen onder de regels van de Woonruimte Verdeling Soest, zal ook de gemeente Soest goedkeuring moeten verlenen. Meer over het Sociaal Plan van Portaal vindt u in hoofdstuk 3.

15


Planning In onderstaand plaatje staat de planning van de verschillende te slopen of te renoveren flats. De planning gaat er vanuit dat Portaal voor de eerste flat het sloopbesluit neemt in september 2009.

Planning van de ingrepen per complex De vernieuwing van Smitsveen midden zal gefaseerd gebeuren. Mede vanuit de beschikbare herhuisvestingcapaciteit zal één flat per jaar worden gesloopt. Voordat sloop mogelijk is, zal de flat geheel leeg moeten zijn. Vanaf de datum van het sloopbesluit is gerekend met een periode van maximaal 18 maanden voor het uitverhuizen. De bouw van de nieuwe woningen kan pas beginnen als er is gesloopt. Met de eerste fase van de nieuwbouw kan worden gestart na de sloop van de eerste twee flats. Als de laatste twee flats zijn gesloopt, kan de tweede fase van de nieuwbouw ingaan. Na de eerste fase zal bekeken worden of de planning op deze wijze wordt voortgezet of dat aanpassing van de planning nodig is.

Planning nieuwbouw Smitsveen

16


3 Sociaal Programma Smitsveen - nieuwe kansen voor Smitsveners

Hoofdstuk 3 schets de kaders en de uitgangspunten voor het Sociaal Programma, als onderdeel van de Vernieuwingsplannen voor Smitsveen. Het doel is een fysiek en sociaal leefbare wijk met een positief imago, waar mensen prettig kunnen en willen wonen, en tevens een sociale infrastructuur die aansluit bij de behoeften van de (nieuwe) bewoners in een veranderde wijk Smitsveen. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen in de maatschappij. Dat mensen zelfstandig kunnen wonen en leven in hun eigen huis, wijk of buurt. Wat daar voor nodig is, verschilt van persoon tot persoon. Met de WMO werkt de gemeente aan het ondersteunen van de zelfredzaamheid en participatie van de bewoners van Soest. Dit geldt dus ook voor de bewoners van Smitsveen-Midden. In de Wmo zijn burgers zelf als eerste verantwoordelijk om mee te doen. Voor mensen die niet in staat zijn dit zelf te organiseren, zorgt de gemeente dat er goede voorzieningen zijn. Het kan dan gaan om mensen met beperkingen door ouderdom, handicap, een chronisch psychisch probleem of psychosociale problemen, ouders van kinderen met opvoedingsproblemen, verslaafden en vrouwen die crisisopvang nodig hebben. De gemeente werkt samen met de maatschappelijke instellingen hard aan een betere afstemming van al die verschillende voorzieningen. Dat geldt dus ook voor de bewoners van Smitsveen-Midden. Toch wil de gemeente, samen met Portaal en andere partijen in de wijk, de bewoners van Smitsveen-Midden extra aandacht geven en extra kansen. Daarom worden er ‘huis-aan-huis’bezoeken afgelegd. In deze gesprekken kan over vele zaken gesproken worden. Het gaat uiteindelijk om het inventariseren van de verborgen vraag naar hulp die bij bewoners (mogelijk) aanwezig is. De gemeente heeft zich als doel gesteld om die verborgen vraag te vinden en die samen met andere maatschappelijke organisaties en instellingen, met voorrang op te lossen.

‘Smitsveen, we gáán ervoor!’

Sociaal Programma Smitsveen Het Sociaal Programma bestaat uit het Sociaal Plan, het project “Achter de voordeur” en de accentuering binnen en aanpassing van de sociale infrastructuur tijdens de periode van sloop en renovatie. Dit als onderdeel van de speerpunten wonen, werken, onderwijs en opvoeding, veiligheid en welzijn en sociale samenhang d. Het Sociaal Plan Portaal. Met afspraken over de rechten en plichten van huurders van Portaal in Smitsveen als gevolg van de voorgenomen vernieuwingsplannen Smitsveen, zoals de verhuispremie, een voorrangsregeling bij verhuizing, een voorrangsregeling bij nieuwbouw Smitsveen en een spijtoptantenregeling, huren op maat. e. Het project “Achter de Voordeur”. Via een huisbezoek inventariseren van de behoefte per individu of gezin aan (extra) sociale en economische ondersteuning (zoek de verborgen vraag), gevolgd door de coördinatie van het hulpaanbod. f. De lopende projecten in de wijk. Inventarisatie, coördinatie en focus in de lopende projecten (op gebied van de speerpunten wonen, werken, onderwijs en opvoeding, veiligheid, welzijn en sociale samenhang) voor het middengebied van Smitsveen.

17


Een vernieuwing van een wijk met renovatie, sloop en een Sociaal Programma kent verschillende fasen die van belang zijn voor de aanpak binnen de speerpunten: fase 1 – herhuisvesting, sloop en renovatie (2009-2011) fase 2 - herbouw en herinrichting (2011-2014) fase 3 – nieuwbouw is bijna klaar! (2014-2016)

investeren in de bewoners die moeten verhuizen of wiens woning gerenoveerd wordt investeren in sociale leefbaarheid tijdens de uitvoering investeren in de vernieuwde sociale infrastructuur die aansluit bij de behoeften van de oude en nieuwe bewoners

Kaders en uitgangspunten Vernieuwing is een dynamisch proces, waarin veel tegelijkertijd plaatsvindt. Er staan hekken en bouwketen in de wijk en veel nieuwe gezichten. Bewoners bereiden zich voor op een verhuizing, soms op een afscheid van de wijk, soms op een terugkeer. Voor elke bewoner is het weer anders. Af en toe worden positieve veranderingen ervaren als negatief. Bewoners herkennen kansen en mogelijkheden nog niet altijd meteen. Dit vraagt om een proces met een grote zorgvuldigheid en accuratesse. Er bestaat geen blauwdruk hoe tot een vernieuwde wijk te komen. Het gaat om handelen naar een doel en daar tijdens en na de uitvoering rekenschap over afleggen. Basis voor alles is de overtuiging dat Smitsveen een wijk is met kansen voor mensen. Het primaire doel is een wijk te creëren, waar bewoners met plezier wonen of willen wonen. In de optiek van Portaal en de gemeente zal dat in Smitsveen midden niet gaan lukken door alleen renovatie. Het is geen kwestie van enkel flats renoveren in Smitsveen. De woningplattegronden zijn goed en ook bouwtechnisch verkeren de woningen nog in goede staat. In Smitsveen zullen over enkele jaren uiteindelijk van de ruim 900 woningen die Portaal in eigendom heeft, er zo’n 500 zijn gerenoveerd. Echter, door renovatie van het totale Portaalbezit in Smitsveen komt de gewenste differentiatie in het woningaanbod niet tot stand. Smitsveen heeft toekomstwaarde en is van groot belang voor Soest. Naast renovatie worden er ook flats gesloopt om plaats te maken voor woningen met een tuin. Portaal en de gemeente zijn daarom bereid miljoenen te gaan investeren in deze wijk én haar bewoners.

I. Speerpunt wonen Hoofddoelstelling: differentiëren van de woningvoorraad in Smitsveen. Voor het verbeteren van de leefomgeving in de wijk Smitsveen nu en in de toekomst, is differentiatie van de woningvoorraad een vereiste, net als een schonere en meer veilige leefomgeving. Meer verscheidenheid aan woningen en kansen voor álle bewoners. Bewoners uit Smitsveen krijgen voorrang bij de toewijzing van verschillende categorieën woningen. Een gezin met kinderen kan bijvoorbeeld met voorrang verhuizen naar een eengezinswoning. Woningbouwcorporatie Portaal is eigenaar van de flatwoningen die gesloopt gaan worden en wil haar huurders helpen met het zoeken van en begeleiden naar een andere woningen. Daarvoor is het Sociaal Plan opgesteld. Portaal geeft een garantie op een vervangende woning.

Het Sociaal Plan Portaal In het Sociaal Plan Portaal staan afspraken over de rechten en plichten van huurders van Portaal in Smitsveen, als onderdeel van de voorgenomen vernieuwingsplannen. Dit sociale plan van Portaal plan is besproken met de huurdervereniging. Kern van het Sociaal Plan Portaal is het huisbezoek aan de bewoners van de te slopen flat, om de woonwensen van de huurder te inventariseren. Het Sociaal Plan treedt in werking vanaf de datum waarop Portaal het sloopbesluit voor een complex heeft genomen. Het Sociaal Plan zal uiteindelijk ondertekend worden door de VHOS i.c. gedelegeerd aan de HBV ’t Soesterveen en Portaal. Voorrangsregeling Om het zoeken naar een nieuwe woning in Soest/Soesterberg te vergemakkelijken, is een voorrangsregeling afgesproken. Bewoners van Smitsveen krijgen de zogenaamde Vernieuwingsvoorrang, die voor alle huurders van een flatblok op dezelfde datum ingaat. Deze geeft het recht om in de gemeente Soest met voorrang in aanmerking te komen op vrijkomende woningen via de woonkrant van de Woonruimteverdeling Soest/Soesterberg (WVS).

18


Kandidaten met een vernieuwingsvoorrang zoeken in principe zelf via het aanbodsysteem van Woonruimteverdeling Soest/Soesterberg een nieuwe woning. Gezinnen met minderjarige kinderen krijgen ook voorrang bij de toewijzing van een eengezinswoning in geheel Soest. Voorrang bij nieuwbouw in Smitsveen De bewoners die uit Smitsveen zijn verhuisd, hebben voorrang bij de nieuwbouw en dus bij terugkeer naar de wijk. Bewoners krijgen indien gewenst en zolang er woningen beschikbaar zijn, voorrang voor de nieuw te bouwen woningen in Smitsveen. Omdat er eerst gesloopt moet worden om nieuw te bouwen, zou de consequentie kunnen zijn dat bewoners dan twee keer moeten verhuizen. Spijtoptantenregeling Portaal garandeert dat huurders die hebben gekozen voor het betrekken van herhuisvesting buiten Smitsveen of de gemeente Soest en die daarvan spijt krijgen, de mogelijkheid krijgen terug te keren naar een woning in Smitsveen. Deze huurders dienen dit binnen twee jaar na verhuizing bekend te maken bij Portaal. Op basis van de oude voorrangsstatus kunnen zij reageren op vrijkomende woningen. Zij kunnen één jaar van deze voorrangsstatus gebruik maken. Er wordt niet een tweede keer een bijdrage in de verhuiskosten uitgekeerd. Tegemoetkoming in verhuis- en herinrichtingskosten Bij sloop komt de hoofdhuurder in aanmerking voor een tegemoetkoming in de verhuis- en herinrichtingskosten. Dit houdt in dat per woning maximaal 1 huishouden in aanmerking komt voor een vergoeding. Bij verhuizing ontvangen bewoners een tegemoetkoming in de verhuis- en inrichtingskosten. Portaal volgt hierin de bedragen die door het ministerie van VROM worden voorgeschreven. Per 1 maart 2009 bedraagt deze vergoeding € 5.264,28. Dit bedrag zal jaarlijks worden geïndexeerd. In het geval bewoners in twee keer verhuizen naar een nieuw te bouwen woning in Smitsveen midden, ontvangen zij een vergoeding van € 7.054,44 (per 01-03-2009). Vergoeding Zelf Aangebrachte Voorzieningen Indien huurders met toestemming van Portaal zelf voorzieningen hebben aangebracht in hun woning die door de sloop vernietigd worden, ontvangen zij daarvoor een vergoeding conform het ZAV beleid van Portaal. Dit tenzij Portaal conform haar ZAV beleid al een vergoeding heeft verstrekt aan huurder. Huurgewenningsbijdrage Afhankelijk van het inkomen en de hoogte van de huur in de nieuwe woning, kunnen bewoners in aanmerking komen voor huurgewenning, die geldt voor vier jaar. Er is een huurgewenningsbijdrage voor huurders met een inkomen tussen de vigerende grens van de huurtoeslag1 en de vigerende grens van de zorgtoeslag2 die bij verhuizing door sloop een huursprong maken van meer dan € 50,- per maand. De bijdrage bedraagt het eerste jaar 75% van het verschil tussen de oude en nieuwe huur minus € 50,- in het tweede jaar 50% van het verschil tussen de oude huur en de nieuwe huur minus € 50,- en in het derde jaar 25% van het verschil tussen de oude huur en nieuwe huur minus € 50,-. De bijdrage wordt betaald door Portaal. Bij een huursprong van € 180,- of meer, geldt een maximum bijdrage van € 130,- (€ 180,- minus € 50,-).

Compensatielocaties Wanneer de flats in Smitsveen worden gesloopt, zal het aantal sociale huurwoningen in de gemeente Soest voor een aantal jaren iets afnemen. De Structuurvisie, samen met de Woonvisie, biedt Soest kansen en mogelijkheden om zowel van Smitsveen een gevarieerde wijk te maken met bewoners die daar graag wonen, als de sociale woningvoorraad op peil te brengen en te houden. De vernieuwing van de wijk Smitsveen brengt naast verhuizingen en ander groot ongemak, ook grote kansen met zich mee. Het ontstaan van nieuwe en andersoortige woningen geeft perspectief op sociale stijging van de wijk. Door het bredere aanbod van woningen krijgt Smitsveen-Midden een beter imago en meer aantrekkingskracht voor toekomstige bewoners. 1

2

Grens huurtoeslag in 2009: eenpersoonshuishoudens < 65 jaar € 20.975,-, meerpersoonshuishoudens < 65 jaar € 28.475,- , eenpersoonshuishoudens ≥ 65 jaar € 19.800,-, meerpersoonshuishoudens ≥ 65 jaar € 27.075,Grens zorgtoeslag in 2009: eenpersoonshuishoudens € 32.502,-, meerpersoonshuishoudens € 47.880,-

19


II. Speerpunt werken Hoofddoelstelling: creëren van werkgelegenheid en terugdringen van werkloosheid. De bewoners ervaren hun woonomgeving niet als uitdagend. De wijk heeft ook een imago dat niet perse door de bewoners uit Smitsveen onderschreven wordt. De sociaal-economische gegevens laten zien, dat de arbeidsparticipatie van deze doelgroep lager dan gemiddeld is. Het stimuleren van werk is daarom een speerpunt van de vernieuwing van Smitsveen-Midden. Speerpunt Werken richt zich op het creëren van werk en op het begeleiden naar werk. Het creëren van werk in Smitsveen-Midden gebeurt door het stimuleren van de wijkeconomie. Wijkeconomie is kleinschalige, niet-hinderlijke bedrijvigheid in de wijk. Om de wijkeconomie te stimuleren, worden door de gemeente eerst in 2009 de mogelijkheden en belemmeringen van werken aan huis verkend. Tevens onderzoekt de gemeente hoe in de wijk kleinschalige bedrijvigheid gefaciliteerd kan worden. Ook Portaal richt zich op het mogelijk maken van werk, van inzet van langdurig werklozen in projecten tot het faciliteren van ‘werk aan huis’. Contacten tussen Portaal en de gemeente Soest (UAC) zijn al gelegd. Wijkeconomie en stimulering van kleinschalige economische initiatieven zijn instrumenten om de eigen zelfredzaamheid en de binding met de wijk te verhogen. Om dit in Smitsveen verder te ontwikkelen wordt ook samenwerking gezocht met de Kamer van Koophandel en MKB Soest.

Pilot Participatie Pilot Participatie: iedereen neemt deel aan de Soester samenleving. Vanuit de Startnotitie Participatiebudget Gemeente Soest (vastgesteld oktober 2008) is het Plan van Aanpak Participatiebudget Soest opgesteld. De doelstelling van het Participatiebudget als bundeling van de budgetten voor reïntegratie, inburgering en volwasseneneducatie, is om reeds aanwezige instrumenten op het gebied van scholing, inburgering en activering, zo creatief en efficiënt mogelijk in te zetten. Het resultaat is dan het eerder of meer participeren van burgers in de samenleving. De instrumenten worden in afstemming en in samenhang passend bij de burger ingezet. Instrumenten zijn scholing, training, coaching, verwijzing naar hulpverlening, begeleidingstraject naar werkervaring, vrijwilligerswerk en Nijverheidscentrum en Loopbaanbegeleiding. Het vinden van werk wordt gezien als dé kans voor mensen om vooruit te komen in het leven. Werk draagt bij aan participatie en zelfredzaamheid. De kans op werk brengt ook perspectief in de wijken. Waar arbeidsparticipatie (nog) niet aan de orde kan zijn, is maatschappelijke participatie (weer meedoen, anderen ontmoeten) een eerste stap. Dit alles komt de leefbaarheid in wijken ten goede. De pilot Participatie richt zich behalve op reïntegratie ook op educatie en inburgering. Deze onderdelen zijn in de pilot opgenomen, zowel als onderdeel van reïntegratie als een op zich zelf staande weg naar deelname aan de samenleving. De pilot Participatie loopt van 1 maart 2009 tot 1 januari 2010 en past binnen de beleidskaders van de gemeente (‘Iedereen doet mee’). Organisatorisch is het project verbonden, via haar projectstructuur, met bestaande netwerkorganisaties en projectorganisaties. De resultaten van de pilot Participatiebudget dienen als basis voor inzet van het Participatiebudget vanaf 2010.

III. Speerpunt onderwijs en opvoeding Hoofddoelstelling: handhaven capaciteit bestaande scholen, verbetering spreiding leerlingen en het preventief ondersteunen van jeugdigen met opgroei problemen en van ouders met problemen bij het opvoeden. In Smitsveen staan vier scholen: De Egelantier, de 3e van der Huchtschool, de Prof.J.Waterinkschool en de Daniëlschool. Er is in kaart gebracht wat de verhuisbewegingen betekenen voor de groepen onderbouw/bovenbouw van de scholen in Smitsveen. De Egelantier is de school waar in absolute en relatieve zin de meeste kinderen uit de beoogde sloopflats wonen. Dit geldt ook voor de Prof.J.Waterinkschool en in mindere mate voor de 3e van der Huchtschool. In totaal wordt ca. 12% van de basisschoolleerlingen met sloop van hun woning geconfronteerd.

20


Ook is, in samenwerking met betreffende schoolbesturen, een raming opgesteld van de mogelijke financiële gevolgen voor de scholen (leerkrachtvergoeding). In deze raming zijn tevens de effecten (in aantallen leerlingen) meegenomen van de nieuwbouwwoningen in Smitsveen, zoals de Plantago. Aanvullende onderzoekskosten in deze eerste fase komen voor rekening van de gemeente. Tijdens de vernieuwing helpt de gemeente de scholen om de tijdelijke terugval vanwege verhuizingen van gezinnen, op te vangen. Uitgangspunt van handelen voor de gemeente is, zoals geformuleerd in het raadsprogramma 2006-2010, de gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeente en schoolbesturen voor spreiding van allochtone en autochtone kinderen en waar mogelijk, stimulering van het brede-schoolconcept.

Opvoeding De gemeente Soest wil ouders en opvoeders conform de WMO ondersteunen bij de opvoeding en het opgroeien van hun kinderen. Om hier invulling aan te geven heeft de gemeente, mede gebruikmakend van landelijke regelingen, vanuit de Welzijnswet (voorganger van de WMO) bijgedragen aan het tot stand komen van een aanbod opvoedingsondersteuning en is een jeugdloket/opvoedwinkel gerealiseerd. De gemeente wil (dreigende) probleemsituaties in het opvoeden en opgroeien van kinderen vroegtijdig signaleren en aanpakken en daarvoor is een lokale netwerkstructuur gerealiseerd voor jeugdigen van 0-18 jaar. In de opvoedingsondersteuning en de lokale netwerkstructuur is er een speciale focus op Smitsveen. De gemeente Soest werkt samen met betrokken netwerkorganisaties aan een Centrum voor Jeugd en Gezin. Een kaderstellende notitie wordt in juni in de Ronde besproken. In september volgt het plan van aanpak en het streven is begin 20010 het Centrum voor Jeugd en Gezin te openen.

IV. Speerpunt veiligheid Hoofddoelstelling is: een schone, hele en veilige leefomgeving. Veiligheid is een onderwerp dat aan vele terreinen raakt. Van openbare orde en veiligheid tot de fysieke veiligheid van woning en woonomgeving; van sociale veiligheid tot verkeersveiligheid; van objectieve onveiligheid tot subjectieve onveiligheid. Tijdens de vernieuwing van Smitsveen vraagt de integrale aanpak van dit speerpunt veel aandacht. Er is een wijkveiligheidsplan opgesteld voor de wijk Smitsveen. In dit plan is de vernieuwing van de wijk nog niet opgenomen. Toch is borging van de veiligheid gedurende de looptijd van het gehele project van essentieel belang voor het slagen van de vernieuwing van de wijk. Om een integrale aanpak te organiseren is specifieke aandacht voor veiligheid door de projectorganisatie noodzakelijk; dit kan in de vorm van een veiligheidsscan voor de verschillende onderdelen van het project of door het (laten) opstellen van een Veiligheids Effect Rapportage (VER) specifiek voor Smitsveen. Integraliteit Vanaf het moment dat Portaal het eerste sloopbesluit heeft genomen is het zaak signalering en attendering door zowel bewoners, Wijkbeheerteam als professionals in de wijk mogelijk te maken en gecoördineerd af te handelen. Tijdens de sloop, renovatie en nieuwbouw ontstaat een druk op de veiligheid door de leegstand bij (gedeeltelijke) verhuizing en door de verminderde sociale controle. Dit vraagt continue om een integrale aanpak. Een veiligheidsaanpak door samenwerking van verschillende organisaties. Over de afhandeling van de signalen en attenderingen worden met organisaties in de wijk afspraken gemaakt. De regie ligt bij de gemeente. Betrokken organisaties zijn o.a. politie, brandweer, Balans en Portaal. De signalering en attendering gaan over onderwerpen en voorvallen op het gebeid van overlast, criminaliteit, verkeersveiligheid en meldingen uit de woon- en leefomgeving. Het is belangrijk in een situatie snel en accuraat te kunnen handelen of het nu gaat om een melding over verkeersveiligheid, een overlastmelding of huisvuil dat over de straat waait.

21


Voor werkzaamheden die zijn uitbesteed, bijvoorbeeld aan de RMN, dienen resultaatafspraken te worden vastgelegd. Naast inzet van organisaties wordt ook gebruik gemaakt van maatregelen als tijdelijke verhuur van woningen aan anti-kraak, door kunstenaars of studenten en de inzet van een klusteam dat kleine reparaties versneld uitvoert. Ook zal er aandacht zijn voor de verkeersveiligheid tijdens bouwen sloopwerkzaamheden. Portaal zal hiervoor sluitende afspraken met aannemers en bouwers maken. Beheerplan Portaal stelt voor Smitsveen-Midden een Beheerplan op. In dit beheerplan zijn, volgens een draaiboek, alle onderwerpen geregeld die ter sprake komen bij sloop en renovatie: van verkeersveiligheid tot zwerfvuil en veiligheid op de sloopcomplexen en aanbieding grof vuil en onderhoud openbaar groen. Portaal heeft nu twee fulltime buurtbeheerders in Smitsveen ingezet en een leefomgevingsadviseur. Voor de afronding van het beheerplan zoekt Portaal samenwerking met andere partijen in de wijk en de gemeente. ‘Veilige Wijken’ Portaal haakt met Smitsveen-Midden in gedachten aan bij het project “Veilige Wijken” van de SEV (Stichting Experimenten Volkshuisvesting). ‘Veilige Wijken’ gaat over subjectieve veiligheid in een woonwijk. In een wijk zijn niet alle onderdelen van veiligheid objectief in cijfers onder te brengen. Portaal heeft voor ogen dat bewoners worden betrokken bij de bewustwording rond veiligheid en leefbaarheid van de wijk. Ook wil ze dat er een mogelijkheid komt om werkloze bewoners een rol te geven in het beheren van het middengebied met de kans op een vaste baan!

V. Speerpunt welzijn en sociale samenhang Hoofddoelstelling: het bevorderen van welzijn en sociale samenhang in de wijk tijdens en na de vernieuwing van de wijk.

‘Sociale samenhang is de mate waarin mensen in gedrag en beleving uitdrukking geven aan hun betrokkenheid op andere mensen, bij maatschappelijke organisaties en andere sociale verbanden, en bij de samenleving als geheel. Het gaat hier om betrokkenheid bij andere mensen en wat er gebeurt in wijk en buurt. Sociale samenhang in wijk en buurt betekent niet dat mensen van verschillende achtergronden per se van alles gezamenlijk moeten ondernemen. Het betekent wel dat er respect is voor een andere manier van leven èn dat er ruimte is voor de verschillen die naast elkaar in de wijk of buurt bestaan.’ Uit: Beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning Soest 2008-2011 De Wet op de Maatschappelijke Ontwikkeling (Wmo) biedt bewoners van Smitsveen de mogelijkheid mee te doen in de samenleving. Er is veel ruimte voor het eigen initiatief van de bewoner. In de wijk Smitsveen voert de stichting Balans werkzaamheden uit in opdracht van de gemeente Soest om welzijn en sociale samenhang te vergroten (bestaand beleid): volwassenenwerk (maken van leefafspraken, workshops voor volwassenen, bewegingsactiviteiten, bewonersontmoetingen etc.), jongerenwerk (groepsgerichte benadering (methode Beke-Ferwerda), recreatieve, sportieve en educatieve jongerenactiviteiten, jongerencoaching) en kinderwerk (brede recreatieve en educatieve voorzieningen, natuur- en milieueducatie en vrijetijdsactiviteiten). Tijdens de veranderingen zijn deze projecten van belang voor de bestendiging van sociale infrastructuur in Smitsveen. Niet alles verandert in de wijk! Vanaf het eerste sloopbesluit van Portaal worden de bestaande activiteiten gecontinueerd, maar daar waar nodig aangepast aan de ontstane omstandigheden. Flexibiliteit is een must. Als dat nodig is wordt, onder regie van de gemeente en op basis van signalen van professionals uit de wijk, het beleid aangescherpt of aangepast.

22


Ook worden burgers betrokken bij het opzetten van de sociale samenhang in de wijk, een vorm van burgerparticipatie en –initiatieven. De SWOS organiseert voor senioren in Smitsveen verschillende ontmoetingsactiviteiten. Ook Portaal voert acties uit in de leefomgeving. Samen met Balans maakt Portaal in portieken leefafspraken, houdt fietsenacties (flatplinten schoonhouden), extra schoonmaakacties in de flat en grof-vuil-ophaal-acties rond de feestdagen.

‘Achter de voordeur’ In Soest bieden verschillende maatschappelijke organisaties hulp aan individuen en gezinnen. Bewoners weten die hulp zelf te vinden of worden doorverwezen. Om de problematiek van individuele huishoudens beter aan te kunnen pakken en de verborgen vraag op te zoeken, gaan huisbezoeken gehouden worden. De dienstverlenende instanties gaan bij de bewoners langs in plaats van andersom. Voor Smitsveen-Midden worden huisbezoeken voorbereid in een ‘Achter de Voordeur’ project. Hoofddoelstelling: Signaleren van (sociale) problemen van bewoners en actief begeleiden van bewoners naar de verantwoordelijke instantie Direct oplossen van (dagelijkse) problemen, die zelfs een bescheiden vorm van participatie kunnen verhinderen Sociaal activeren van bewoners Werkwijze ‘Achter de voordeur’ is een werkwijze om op buurt- of zelfs complexniveau, hulpverlenings- en participatievraagstukken te inventariseren. ‘Achter de voordeur’ is een aanpak in situaties waarin bewoners kampen met soms meervoudige problematiek, die vervolgens iedere vorm van (maatschappelijke) participatie belemmert. Onafhankelijke ‘intakers’ bezoeken alle bewoners van sloop- en renovatiecomplexen in Smitsveen-Midden huis aan huis voor een activerend interview. Hierin komen meerdere thema’s aan bod: wonen en woonomgeving, sociale contacten en vrije tijd, gezondheid, relaties en opvoeding, werk en inkomen en andere persoonlijke problemen. De ‘intakers’ zijn getraind in het ‘ophalen’ van de vraag. Uitgaande van de hulpvraag van de cliënt, wordt de cliënt actief begeleid naar een hulpverlenings- of participatietraject. Door de activerende interviews komen problemen van bewoners in een vroeg stadium boven tafel. ‘Achter de voordeur’ voorkomt dat huishoudens in een later stadium langdurig gebruik moeten maken van hulpverlening. In het najaar starten de eerste huisbezoeken door onafhankelijke ‘intakers’. Het gaat om alle flats in Smitsveen-Midden, dus zowel de sloop- als de renovatieflats. Coördinatie De gemeente heeft de regie over de coördinatie van het hulpaanbod. De projectleider leidt het team waarin de ‘intakers’ de resultaten van de huisbezoeken bespreken met de verschillende maatschappelijke instellingen. Verder onderhoudt de projectleider de contacten met de deelnemende instellingen, coördineert het project en houdt het bestuur op de hoogte van de procesgang en resultaten. Samenwerking Essentieel onderdeel van de ‘Achter de voordeur’-aanpak is de samenwerking met de verschillende relevante maatschappelijke organisaties op het gebied van de hulpverlening, de maatschappelijke participatie. Samenwerking tussen al deze organisaties gebeurt op basis van een convenant. Waar meerdere bewoners dezelfde vragen hebben, bijvoorbeeld rond opvoeding, vocht in de woning of wanneer er behoefte is aan ontmoeting, sociaal contact, dan komt er actie vanuit ‘Achter de voordeur’.

23


Relatie OGGZ Tegelijk met voorbereidingen voor ‘Achter de Voordeur’ werkt Soest aan het coördineren en regisseren van alle overleggen en activiteiten, die te maken hebben met de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ). Er is nu te weinig inzicht en overzicht over de overleggen en de resultaten van de overleggen. Ook ‘Achter de Voordeur’ is een werkwijze die een nieuw overleg in het leven roept. Dat heeft alleen zin als het nog niet bestaat. ‘Achter de Voordeur’ gaat met de verschillende deelnemende instanties na of er overlap met andere overleggen bestaat of hoe overleggen samengevoegd kunnen worden. Kortom: ‘Achter de Voordeur’ bestaat uit huisbezoeken, de analyse van de resultaten uit de huisbezoeken, het verder geleiden van de ontdekte vraag en het coördineren van het bestaande hulpaanbod.

Planning: fase 1 Fase 1 gaat in op het moment dat de gemeenteraad het besluit heeft genomen om Smitsveen te vernieuwen. Dan start voor alle speerpunten de voorbereidingen. Voor sommige projecten en activiteiten betekent dit dat direct gestart wordt. Voor andere ontwikkelingen is een nadere uitwerking nodig, om inzicht te krijgen in de kosten en de uitvoeringsorganisatie. Verslaglegging hierover komt samen in het Uitvoeringsplan voor het Sociaal Programma ‘Nieuwe kansen voor Smitsveners’. Daarin staat de wijzen van uitvoering, binnen de gestelde kaders en uitgangspunten de Vernieuwing van Smitsveen. Met welke organisaties dat gebeurt, met welke verantwoordelijkheden, de tijdsplanning en natuurlijk ook hoeveel het gaat kosten. Voor het speerpunt Wonen ondertekent Portaal het Sociaal Plan samen met de VHOS. De huisbezoeken van Portaal over het Sociaal Plan kunnen dan aanvangen. De inschrijving met voorrangsurgentie door Portaal gaat van start in september, na het eerste sloopbesluit door Portaal. Het speerpunt Werken start met het onderzoek naar de mogelijkheden en belemmeringen van werken aan huis. De uitkomsten zijn de basis voor een visie op wat er in Smitsveen kan en niet kan. In het uitvoeringsplan voor het Sociaal Programma ‘Nieuwe kansen voor Smitsveners’ is een planning hiervoor opgenomen. De pilot Participatie werkt samen met het project ‘Achter de Voordeur’ om de informatie die uit de huisbezoeken komt, te verwerken. Het speerpunt Onderwijs en Opvoeding richt zich voornamelijk op het Centrum voor Jeugd en Gezin. Dit is een ontwikkeling die al gaande is en voor Smitsveen van belang is door de locatiekeuze van het Centrum. Er is regelmatig contact met de scholen. Dit wordt geïntensiveerd in de aanloop naar de start van de Vernieuwing van Smitsveen. In het Uitvoeringsplan staat hoe dit wordt vormgegeven. Veiligheid is een speerpunt dat een bijzondere benadering vraagt. Veiligheid is een onderwerp dat tevens in alle andere speerpunten voorkomt. Het vraagt veel nauwe samenwerking en coördinatie. Naast het ontwikkelen van een beheerplan gaat het vooral om de coördinatie en de geleiding van de signalen uit de wijk richting de betrokken organisaties, de zogenaamde ketenbenadering. Een samenwerking op dat niveau vraagt een intensieve start met veel dialoog en overleg. Het uitvoeringsplan omschrijft hoe de veiligheid op verschillende terreinen efficiënt geborgd kan worden en onder welke voorwaarden. Het speerpunt Welzijn en sociale samenhang heeft verschillende elementen. De lopende projecten en activiteiten: voldoen die aan de vraag uit de wijk of moet er, na de vaststelling van het vernieuwingsplan door de raad, al in het lopende programma gewijzigd worden. Dit geldt voor alle betrokken organisaties in Smitsveen. In het Uitvoeringsplan staan de beweegredenen, de resultaten en de kosten. Ook het project ‘Achter de voordeur’ krijgt vorm in het Uitvoeringsplan. Wanneer gaan de huisbezoeken van start, wat is de doorlooptijd, met welke organisaties, en onder welke voorwaarden kan het project resultaten opleveren. Direct na de instemming van de gemeenteraad in juli met de Vernieuwing voor Smitsveen, kan het opstellen van het Uitvoeringsplan beginnen.

24


Planning: fase 2 en fase 3 Fase 2 kenmerkt zich door verhuizingen, sloop en bouw. In deze complexe fase is er extra aandacht voor de mensen die de wijk verlaten en voor de mensen die in de wijk blijven wonen. De activiteiten richten zich dan op het voorkomen van verloedering en het versterken en vooruithelpen van bewoners. In fase 3 ligt de nadruk op ‘oude’ bewoners die terugkomen en nieuwe bewoners die naar Smitsveen trekken. Het welzijns – en opbouwwerk krijgt een extra impuls. Ook is er veel aandacht voor het verbeteren van het imago van Smitsveen in de rest van Soest. Het dynamische proces van vernieuwing betekent dat de verschillende fasen door elkaar heenlopen in het gebied. Op de ene plek in de wijk is gesloopt en vindt nu nieuwbouw plaats, terwijl op een andere plek de sloop net begint. Dat geeft consternatie en onrust. Door ‘snel, slim en samen’ te handelen kunnen we de overlast voor bewoners zo klein mogelijk maken. Voor de gemeentelijke projectleider Smitsveen is dit dan ook de belangrijkste opdracht. Het is nu nog niet duidelijk wat er precies nodig is wanneer de sloop zal starten. Sommige onderdelen zijn natuurlijk wel duidelijk, zoals projectleiding en communicatie, inspanningen voor het project ‘Achter de voordeur’ en voor het schoon, heel en veilig houden van de openbare ruimte. Ook het vigerende welzijnsbeleid in Smitsveen, de inzet van Balans en SWOS, gaat door. Om voeling te houden met de voortgang van de vernieuwing en zodoende meer te wéten dan níet te weten, wordt twee maal per jaar een aparte rapportage over Smitsveen aan de raad gestuurd. Op basis daarvan krijgt de raad elk jaar een voorstel voorgelegd voor het beschikbaar stellen van middelen. Deze middelen worden ingezet voor projecten en activiteiten in het kader van de vernieuwing van Smitsveen en voor de projectleider om ‘snel, slim en samen’ te kunnen handelen.

25


Hoofdstuk 4: Financiën en het uitvoeringsplan Zoals eerder beschreven zijn er al heel lang plannen voor de vernieuwing van Smitsveen-Midden. In het Wijkperspectiefplan uit 2002 dat destijds door de raad is vastgesteld werd al gesproken over de wenselijkheid van differentiatie in deze buurt. Op basis van stedenbouwkundige, planologische en ruimtelijke wensen/eisen is uiteindelijk het beste vernieuwingsplan voor Smitsveen gemaakt. Verder zijn er verschillende bijeenkomsten met stakeholders en experts uit de wijk georganiseerd om input te verkrijgen voor het opstellen van een sociaal programma. Daarnaast hebben diverse overleggen plaatsgevonden met schoolbesturen. Gedurende het traject is er veel aandacht besteed aan bewonerscommunicatie en participatie. Portaal en de gemeente Soest hebben op verschillende manieren en momenten over de plannen in Smitsveen gecommuniceerd, afhankelijk van de fases in het proces: o.a. via diverse bewonersbijeenkomsten, een informatiemarkt, een flyer, nieuwsbrieven, informatieborden in de flats, individuele gesprekken en spreekuren in de wijk, een speciale informatiekraam op de wekelijkse markt in Smitsveen. Via de websites van Portaal en de Gemeente is steeds actuele informatie beschikbaar gesteld en bewoners konden reacties geven en/of vragen te stellen.

Financiën De kosten voor het fysieke programma van het Vernieuwingsplan zijn voor rekening van Portaal. De geschatte investering hiervan bedraagt circa € 56 miljoen. Ook is Portaal bereid diverse onderdelen uit het sociaal programma te financieren, bijvoorbeeld de extra inzet van flat-/buurtbeheerders. Nu al is duidelijk dat de kosten voor gemeente Soest voor het Vernieuwingsplan Smitsveen bestaan uit jaarlijkse proceskosten om het plan uit te kunnen voeren en uitvoeringskosten voor afzonderlijke activiteiten in het plan. De proceskosten betreffen een programmaleider, voorbereidingskosten waaronder ambtelijke inzet en inzet van communicatieactiviteiten. Daarnaast zijn er de uitvoeringskosten voor de verschillende onderdelen van het plan. Het project ‘Achter de voordeur’ bijvoorbeeld vraagt expertise en coördinatie, planning en afstemming met verschillende instellingen. Het speerpunt veiligheid heeft als uitgangspunt ‘schoon, heel en veilig’. Een wijk waar gerenoveerd, verhuisd, gesloopt en gebouwd wordt, heeft op dat punt extra aandacht nodig.

Uitvoering Volgens de planning start de uitvoering van het fysieke programma in september 2009. Portaal begint dan met het nemen van het eerste sloopbesluit, gevolgd door de huisbezoeken aan de eerste flat. De Vernieuwing van Smitsveen-Midden zal gefaseerd gebeuren. Mede vanuit de beschikbare herhuisvestingcapaciteit zal één flat per jaar worden gesloopt. Vanaf de datum van het sloopbesluit is gerekend met een periode van maximaal 18 maanden voor het uitverhuizen van de bewoners. De eerste fase van de nieuwbouw gaat in na de sloop van de eerste twee flats. Als de laatste twee flats zijn gesloopt, start de tweede fase van de nieuwbouw. Na de eerste fase zal bekeken worden of de planning op deze wijze wordt voortgezet of dat aanpassing nodig is. Tegelijkertijd begint ook de uitvoering van diverse onderdelen van het sociaal programma. De verschillende speerpunten hebben ieder hun eigen activiteiten. Een aantal zaken kan direct opgepakt worden, terwijl voor andere activiteiten eerst een uitvoeringsplan moet worden opgesteld. Aangezien het Sociaal Programma Smitsveen bestaat uit een breed een scala aan activiteiten, wijst de gemeente Soest een programmaleider aan voor de regie en garantie van de gezamenlijke uitvoering van het Sociale Programma Smitsveen. De coördinatie van diverse deelprojecten c.q –activiteiten is essentieel. Het gaat tenslotte om een integrale aanpak. Daarnaast stelt de programmaleider het Uitvoeringsplan op en legt dat komend najaar aan de gemeenteraad voor.

26


Colofon Dit is een uitgave van burgemeester en wethouders van de gemeente Soest in samenwerking met woningcorporatie Portaal Eemland. Postbus 2000 3760 CA Soest Projectleiding gemeente Soest: drs. M. (Mustafa) Hamurcu Projectleiding woningcorporatie Portaal Eemland: R.H. Janssen Eindredactie, opmaak: Mieke Buijs/ Jenneke van Doorn Illustraties: TTF De referentiebeelden in dit plan zijn bedoeld als illustraties. Deze beelden zijn geen exacte weergave van de toekomstige situatie. Voor meer informatie: internet: www.soest.nl/smitsveen www.portaal.nl email: [email protected] [email protected]

27

Het vernieuwingsplan voor Smitsveen

Recommend Documents