Het Tuchtrecht in de Advocatuur

i

Het Tuchtrecht in de Advocatuur

Heeft mr. Rein Jan Hoekstra het

parlement voorgelicht of opgelicht ? Tijd om de gang van zaken door-te-lichten

Colofon Copyright © Emile Gemmeke 2014 Delen mogen alleen gekopieerd worden met bronvermelding. Verspreiding van de digitale versie is vrij, origineel:

www.gemmeke.nl/TuchtrechtAdvocatuur.pdf Lettertype: Foto: Eerste druk

Palatino (Linotype) dat ik sinds de geboortekaartjes van mijn dochters Maud en Marle gebruik. http://www.jeronimusvanpelt.nl (geen copyright vermelding, iets vervaagd) oplage 100 exemplaren, 27 oktober 2014, de dag waarop: • de SDU een congres “Tuchtrechtdag” organiseerde; • er in Arnhem een tuchtrechtzitting met ondergetekende als klager was.

Dankwoord Graag spreek ik mijn dank uit aan die vele juristen die dit werkje mogelijk hebben gemaakt. Mijn leven heeft, na een vervelende scheiding, door hun nieuwe betekenis gekregen. Hoewel ik mij als sparring-partner opstelde en met (voorlopige) conclusies en vragen kwam, bleek mij juridische aanspreekpunt veelal snel af te haken. Vaak hoorde ik op mijn betoog een verweer, dat juridisch leuk oogde, maar inhoudelijk eenvoudig te weerleggen was. Zo’n verweer kwam meestal vrij direct. Mijn repliek, met inhoudelijk tegenargumenten, werd veelal niet gewaardeerd. In plaats van een dupliek stopte de dialoog. Jammer, want ik wil zaken begrijpen. Wanneer aan mensen, met mijn (gematigde) instelling en (academisch) denkniveau, “het” niet meer uitgelegd wordt, is naar mijn overtuiging de staat van de rechtsstaat in verval aan het komen. Ik heb nog vragen openstaan bij: • (plv.) Procureur-Generaal van de Hoge Raad de Nederlanden • Voorzitter van het Hof van Discipline • Enkele voorzitters van de Raad van Discipline Arnhem-Leeuwarden (3) • De Nationale Ombudsman (oud) & interim, mr. van Dooren • De uitvoerders van het lokale toezicht: de deken en zijn adjudant-secretaris van het arrondissement Gelderland

Verspreiding • • • • • • • • •

1

De lijst voorgenoemd Leden van de Eerste Kamer commissie voor Veiligheid en Justitie1 Leden van de Tweede Kamer commissie voor Veiligheid en Justitie1 Mr. Ernst Hirsch Ballin (wordt genoemd) NOvA: (1) landelijke deken, (2) de algemeen secretaris en natuurlijk (3) de interim rapporteur. Zonder hem was dit nooit tot stand gekomen en daarom ook … mr. Fred Teeven in zijn rol als tegenspeler voor de NOvA Sprekers Tuchtrechtdag van de SDU de stoute advocate die een mooie casus heeft gecreëerd en natuurlijk … juristen die een rol hebben gekregen in deze procedure (die een klucht wordt).

Allen, uitgezonderd (voormalig) leden van PVV & 50plus partij (hetgeen aan bod komt)

Inhoud

iii

Inhoud 1. 2. 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 4. 4.1 4.2 5. 5.1 5.2 5.3 6. 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 7. 7.1 7.2 7.3 7.4 8. 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 9. 9.1 9.2 9.3 9.4

Samenvatting Inleiding The old beauty Schoonheid blootgelegd 1952: toen was noblesse oblige heel gewoon Ere wie ere toekomt Het klachtproces Schematisch Procescontrole bottum-up: optie klager Procescontrole top-down: optie HR De praktijk, waar het mis gaat Leidraad leidt tot wetschending From “Beauty” to “Beast” de NOvA He, he … we zijn er uit Rein Jan’s opdracht Is de opdracht uitgevoerd? De rapportage over andere activiteiten Wat was de opdracht? Maatschappelijk Burger bedrogen Ethiek & familierecht Gedragsregels en toetsing Representatieve steekproef of niet? Aansluiting gemist Conclusie Klager representatief? Leren van klachten Wie klaagt er? Ethiek en de zachte zaken Grove harde fouten The new beast Het woonerf … The beast is born. Hoofdlijnen Het nieuwe schema College van Toezicht & nette mensen Griffierechten Winst en verliesrekening “net bestuur” & “nette mensen” Sollicitatie Beauty met facelift? Kies juiste termen Probleem analyse Parket van de Hoge Raad SMART Oplossingen

1 3 5 5 5 6 6 7 8 13 13 14 15 15 16 17 17 18 19 21 22 22 23 24 24 25 27 27 27 29 29 31 31 32 32 33 34 35 36 37 38 39 39 39 40 40

iv 10.

Verantwoording 10.1 Contact met Rein Jan 10.2 Pareto-principe 11. Het rechte pad … 11.1 Wraking versus Wet RO art 13a 11.2 De ZZP-er & de advocaat 11.3 Conflictbeheersing 11.4 Aleksandr Dolmatov & Arthur Gotlieb 11.5 Jeroen Denis 11.6 Bram M. opgeofferd of ontzien? 11.7 Olie of zand? 11.8 Kernwaarden 11.9 Een goede buur … 12. Leidraad “succesvolle tuchtiging” 12.1 Ken de open punten 12.2 Techniek van antwoorden krijgen 12.3 Voor de recht-eisende in het tuchtrecht 12.4 De nieuwe rechtsstaat 12.5 Money makes the world go round. 13. Reflecteren 13.1 Dankwoord 13.2 Overwegingen 13.3 Uitnodiging

Tuchtrecht Advocatuur 43 43 44 45 45 47 48 48 49 49 50 52 54 55 55 55 57 57 58 61 61 61 63

Samenvatting

1.

1

Samenvatting

Staatsecretaris Teeven op 2 april 2014: “We zijn hier al vanaf 2009 mee bezig”.2 Dat “hier” is het tuchtrecht binnen de advocatuur. De gedachte is dat er strenger toezicht komt3. De staatsecretaris en de Tweede Kamer uiten zich in het debat erg tevreden. De complimenten gaan naar mr. Rein Jan Hoekstra, die door de Nederlandse Orde van Advocaten in 2012 is aangesteld als interim rapporteur toezicht advocatuur.4 Dat er iets moest veranderen, dat was door mr. Arthur Docters van Leeuwen met zijn rapport “Het bestaande is geen alternatief” al geformuleerd. Goede lezing van zijn rapportage leert dat hij geen ernstige feiten constateert maar dat er wel de behoefte tot verandering bestaat. Mij lijkt de basis van zijn opdracht te zijn: een niet concreet vastgelegde missie van de NOvA om het als beroepsgroep beter te gaan doen. De opdracht aan de interim rapporteur lag in het verlengde. Analyse van vele details levert op, dat de NOvA op een handige wijze, voor de komende jaren, haar voorkeur manier van werken voor haar leden heeft veiliggesteld. Haar leden! Bijzonder, want ze heeft een taak bij wet en daarmee verantwoording aan de samenleving. De opdracht aan de interim rapporteur, en zijn resultaten, worden getoetst aan het de hand van voorvallen, uitspraken, feiten en vooral op het einde de winst en verlies rekening voor de samenleving. In mijn optiek was de oude wet perfect. Maar werd deze niet nageleefd. De recent in de Eerste Kamer bekrachtigde aanpassing is de wettelijke verankering van de oude twijfelachtige dagelijkse praktijk. Tijdens het debat in de Tweede Kamer op 2 april 2014 leefde een andere indruk. Die was het tegenovergestelde, vandaar dat op feiten ingezoomd gaat worden.

http://nos.nl/video/631113-teeven-we-zijn-hier-al-vanaf-2009-mee-bezig.html http://nos.nl/artikel/631094-strenger-toezicht-op-advocaten.html 4 http://www.toezichtadvocatuur.nl/ 2 3

2

Tuchtrecht Advocatuur

Wanneer de advocatuur op een hoger plan moet komen en de samenleving beter bediend moet worden, kan geleerd worden van de mogelijkheden die in 1952, onder druk van de volksvertegenwoordiging, perfect in de Advocatenwet zijn vastgelegd. De Hoge Raad en de onderliggende gerechtelijke macht had een krachtig instrumentarium gekregen dat al zestig jaar netjes in een kast opgeborgen lijkt te zijn, dus: De attitude van de Hoge Raad was het probleem, want de oplossing lag en ligt in hun kast. En de minister had ze kunnen attenderen. Naast het feit dat een twijfelachtige werkelijkheid verankerd is , wordt hiermee de borging van de kernwaarden van de advocatuur, in de werkelijke dagelijks praktijk verlaagd. Het doel was het tegenovergestelde. Het zal u bewezen worden! --Over de schrijver: Mijn persoonlijke aanleiding om dit boekje te schrijven, zal pas aan het einde aan bod komen. Er zijn delen waarin mijn diepe teleurstelling in het Nederlandse recht, soms zelfs tot aan wanhoop, doorklinken. Die vermenging van zakelijke, analytische en juridische feiten met emotie, humor (soms enig cynisch) hoort bij mij. Ze geeft mij de kracht om, op een voor mij ethisch juiste wijze, zaken ter discussie te stellen. Mening van de schrijver: Goed toezicht zal goed gedrag tot gevolg hebben. Belangrijker is om intrinsiek goed gedrag te verkiezen boven extrinsiek goed gedrag. Liever ethiek, dan toezicht met belonen en straffen. Hiervoor zal tijdens de opleiding meer aandacht nodig zijn en selectie op aantoonbaar behaald niveau. n.b.: Veel voetnoten bevatten internet-links. In de digitale versie van dit boekje kunnen die links aangeklikt worden (niet op tablets, iPad, Android, wel PC). Zie www.gemmeke.nl/TuchtrechtAdvocatuur.pdf

Inleiding

2.

3

Inleiding

Graag wil ik mij verantwoorden voor dit boekwerkje dat niet zo sympathiek overkomt. Het is niet zomaar iemand die ik op de korrel neem. Mr. Rein Jan Hoekstra heeft in de politiek naam gemaakt en een behoorlijke reputatie. Mijn visie is tegen die algemene stroom in. Daarbij zijn de feiten waarop ik mijn visie baseer persoonlijke waarnemingen. Toen Galileo Galilei5 in het begin van de 17e eeuw beweerde dat de aarde om de zon draaide, werd hij veroordeeld tot gevangenschap zolang hij zijn mening niet bijstelde. Een soortgelijk dwang zie ik tijdens dit schrijven. Het “leger” dat een Islamitische Staat wil oprichten geeft de ongelovige één kans tot bekeren. Wordt die kans niet benut, dan volgt een executie. Deze manier om ongewenste meningen te weren is, in mijn ogen, nog absurder dan wat de paus met Galileo Galilei deed. Gelukkig kennen wij vrijheid van meningsuiting, van die vrijheid maak ik gebruik. Ongetwijfeld zullen personen een andere mening hebben dan ik, dat waardeer ik. Graag ga ik dan de discussie aan, wil van anderen leren en hoop dat die anderen ook van mij durven te leren. Misschien is het een andere invalshoek, dus een andere benadering of een andere belangenafweging. Wanneer die ander zijn mening gebaseerd is op feiten, waarbij mijn huidige voorstelling aantoonbaar onjuist is, dan verneem ik dat heel graag. Sterker nog, alle aanvullingen en wijzigingen die onderbouwd zijn ontvang ik graag. Ik wil hier namelijk een visie presenteren op basis van waarheid en feiten. Dus niet gebaseerd op leugens of verzinsels. Vooralsnog is deze visie gebaseerd op mijn concrete ervaringen en mijn onderzoek. Op 9 januari 2013 ben ik volgens mij voor niets naar Den Haag gekomen. Ik voel me bedrogen en meen recht te hebben op uitleg of excuses. Geen van beide heb ik ooit gekregen. Dit is de eerste aanleiding tot de subtitel.

5

zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Galileo_Galilei

4


Deze ervaring was ook de aanleiding die me heeft gestimuleerd mijn gedachten te vormen en te formuleren. In dit boek een herordening van oude gedachten, nieuwe ideeën en vooral ook resultaten van onderzoek naar hoe de wet en de samenleving (praktijk) op elkaar aansloten en in de toekomst aansluiten. Hoewel ik weet dat sommigen zich er aan zullen storen, kies ik er toch bewust voor om Rein Jan verder uitsluitend met zijn voornaam te benoemen, omdat ik weiger deze persoon meer status te geven. Een oude gedachte wil ik graag direct met u delen, een over Rein Jan: “hij heeft wel maniertjes, maar geen manieren”

-----

Wanneer u, de lezer, dit storend vindt, dan heb ik een reflectievraag. Wat boeit u meer: recht en correcte toepassing van recht (inhoud) of macht, positie en aanzien (vorm) ?

Advies: Mocht uw antwoord de tweede keuze zijn, dan heeft verdere lezing echt geen zin, dan kunt u dit boekje beter in de open haard te gooien. Krijgt u er toch nog een warm gevoel van en dat is uiteindelijk de bedoeling: het warme gevoel.

The old beauty

3.

The old beauty

3.1

Schoonheid blootgelegd

5

De huidige wetgeving heeft erg mooie elementen om het tuchtrechtproces te sturen. Althans dat is mijn visie en interpretatie. Voor deze interpretatie meen ik goede redenen te hebben en baseer mij op de volgende feiten: (a) In 1952 heeft de Tweede Kamer zich sterk gemaakt om in de Raad van Discipline rechters te hebben.6 De functie van de voorzitter van de Raad is een rechter en tijdens een zitting is een rechter zittingsvoorzitter; (b) In 1952 was er een behoorlijk status verschil tussen de deken en de voorzitter van de Raad van Discipline. Opmerkingen van de voorzitter zouden door de deken zonder meer serieus genomen worden; (c) In 2014 ligt dat anders, iedereen is mondiger; (d) Artikelen 46b.17 en 54.3 in de Advocatenwet zijn geniaal. De Hoge Raad heeft de bevoegdheid de (vice-) voorzitters en/of de advocaatleden (!) hun taak, binnen het tuchtrechtproces, ter discussie te stellen; (e) Indien een lid zodanig twijfelachtig acteert dat dit naar strafbaarheid tendeert, is zelfs gegeven artikel 162 lid 1 sub c, Wetboek van Strafvordering, de Hoge Raad verplicht de zaak aan het Openbaar Ministerie voor te leggen! Maar dan moet de Hoge Raad wel lef hebben.7 Hierbij kan gedacht worden aan belangenverstrengeling of corruptie zoals in dit vonnis van de oud-burgemeester van Meersen werd aangeduid: "passieve ambtelijke omkoping".

3.2

1952: toen was noblesse oblige heel gewoon

De afgelopen zestig jaar is er veel veranderd in de wereld. Tegenwoordig is het aantal advocaten in Nederland per inwoner het zevenvoudige van wat het in 1952 was. Dat geeft te denken over de veranderende samenleving. Niet alleen het aantal advocaten is gewijzigd, ook hun omgeving. Er zijn veel meer wetten. Toetsing en toepassing van die wetten op voorliggende situaties is hiermee ook gewijzigd.

Zie “Het bestaande is geen alternatief” pagina 11 laatste zin eerste paragraaf. Een zwak punt, de Hoge Rechters zijn meer beschouwend dan actief ingesteld, dat leverde ook tijdens de Tweede Wereldoorlog een bedenkelijke opstelling op, zie wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoge_Raad_der_Nederlanden 6 7

6


Vraag & visie Was het in 1952 noodzakelijk om de tuchtrecht-wetgeving in detail uit te werken? In detail hier te lezen als op het operationele niveau, niet op het strategische niveau? Mij lijkt van niet, toen niet, toen was noblesse oblige nog heel gewoon, de (b) in de lijst hiervoor. De mogelijkheid van bijsturing van de voorzitter naar de deken, ik kom er op terug hoe deze geregeld is, zal vandaag de dag krachtiger moeten plaatsvinden vanwege de veranderde verhoudingen.

3.3

Ere wie ere toekomt

Tot mijn spijt kan ik niet eenvoudig achterhalen wie de grootste bijdrage heeft geleverd aan de, in mijn ogen, fantastische oude advocatenwet. Het rapport van mr. Arthur Doctors van Leeuwen geeft wat hints voor deze vraagstelling. Hoe dan ook, het resultaat van ministers J. van Maarseveen (1948, initiatief), Hendrik Mulderije8 (1952) en Job de Ruiter (1984)9 is conceptueel een perfect product, met betrekking tot het tuchtrecht. Aan echt alles lijkt gedacht te zijn, maar tot mijn spijt, niet in detail opgeschreven. Moet iedereen wel het concept begrijpen en in de praktijk opvolgen.

3.4

Het klachtproces

De wet geeft inzicht in het proces dat een klacht over een advocaat moet volgen. Dit proces heeft enkele controle opties voor zowel de gerechtelijke macht (controle op algemene kwaliteit van het proces) als wel voor de klager (controle wanneer een klacht niet goed behandeld wordt). Ze staat niet operationeel uitgewerkt in de wet, maar de wet definieert wel de bevoegdheden en gaat uit van kennis, verantwoordelijkheid en noblesse oblige. De kracht van de huidige wetgeving zal in detail uit gewerkt worden. Voor de duidelijkheid is hiernaast schematisch het proces weergegeven. Dit schema is als losse pagina toegevoegd in A4/kleur in het fysieke boekje waarin de pagina’s zwart/wit zijn. In het schema staan personen, functies, beslissingsmomenten en dergelijke. Schriftelijke informatiestromen zijn doorgetrokken lijnen. Mondelinge informatiestromen zijn stippellijnen en controlestromen zijn streepjeslijnen. De controlestromen, die veelal in ongebruik lijken te zijn geraakt, zijn paars gemaakt. Er is veel paars, dat geeft te denken ☺.

8 9

http://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_Mulderije http://nl.wikipedia.org/wiki/Job_de_Ruiter

The old beauty

Krachtige controlepunten zijn met een smily ☺ gemarkeerd. Op enkele punten is een verwijzing naar de wet [<art>.] of gedragsregel [GR] aangebracht.

3.5

Schematisch

7

8


3.6

Procescontrole bottum-up: optie klager

De klager kan de medewerking van de deken verzoeken op basis van artikel 46c lid 1 [46c.1]. De deken mag niet weigeren.10 Gegeven gedragsregel 37 [GR37] is de medewerking van c.q. de samenwerking met de deken van belang11, zeker bij klachten tegen de advocaat van de wederpartij. De deken moet wel voldoende noblesse hebben om het onderzoek dat hij moet doen, ook netjes te doen, zie: • artikel 46c, in sub 2, 3 en 4 wordt “onderzoek(en)” als term gebruikt, als zijnde een activiteit van de deken; • artikel 46d sub 4: opnieuw “onderzoek” en de mening van de deken is relevant (!); Dagelijkse praktijk is, dat het “onderzoek” schriftelijk “hoor en wederhoor” is. Onderzoek is echter een rijker begrip dan verzamelen van meningen. Actief meningen controleren op waarheid en gemiste feiten opsporen is een onmisbaar element. De wetgever besefte dat. Dit blijkt uit artikel 46h lid 3 [46h.3]: “Is de Raad van Discipline van oordeel dat de klacht kennelijk niet-ontvankelijk, kennelijk ongegrond, of van onvoldoende gewicht is, dan kan hij zonder nader onderzoek het verzet ongegrond verklaren, echter niet dan na de klager, de deken en de advocaat tegen wie de klacht is gericht, in de gelegenheid te hebben gesteld te worden gehoord.”

Maar de deken is veelal onwillig om echt onderzoek te doen. Bij de harmonisatie van de werkwijzen van de dekens is deze dagelijkse praktijk, die verarming van het onderzoek, ook op schrift gekomen. Dank aan Rein Jan, bewijzen heb ik altijd graag op schrift. De wetgever was in 1952 & 1984 niet gek. Met weemoed denkend aan betere tijden, gebruik ik bewust de verleden tijd. Mocht noblesse oblige niet werken, dan is daar die voorzitter van de Raad van Discipline die over de schouders mee moet kijken. Is dat zo, moet die dat?

Zelf heb ik de ervaring dat de deken wel weigerde en volgens de Nationale Ombudsman was dat terecht. Nadat ik, vrij hard en helder, de gedachtegang van de Nationale Ombudsman weerlegde stopte eenzijdig de discussie. Misschien te hard voor dr. Alex Brenninkmeijer?

10

11

Gedragsregel 37: advocaat is verplicht mee te werken aan tuchtrechtelijk onderzoek.

The old beauty

9

Ja, volgens mij heel zeker. Volgens mij staat dit impliciet in de wet . Immers hoe komt de klacht bij de raad terecht? Daar wordt steeds “ter kennis stellen” gebruikt en nergens iets als “indienen”, “overdragen” of “aanbieden”. 12

De wetgever had voor ogen dat, nadat de deken een eerste inventarisatie had gedaan, de voorzitter van de Raad van Discipline meedenkt over het onderzoek. In mijn schema zitten de tweede blokken daarom aan elkaar, het is eigenlijk één blok! Samenwerking zoals binnen het strafrecht het O.M. met de rechtbank overlegt, over hoe ze het onderzoek inrichten en eventueel belangenafwegingen maken zoals: luisteren we af of niet. 13 Vandaar ook het ovaal om de deken en de voorzitter. Immers, soortgelijk moet de deken samenwerken met de voorzitter van de Raad van Discipline. Het is belangrijk twee juridische entiteiten te onderscheiden: (1) de natuurlijke personen (rechters) en (2) de rechtspersoon (de raad). Het is (sinds 1995) uit den boze wanneer dezelfde voorzitter (natuurlijk persoon) van de Raad van Discipline (rechtspersoon), over de schouder meekijkt en later ook zitting neemt in de zittingscombinatie.14 In de loop van de tijd, is de tijdgeest veranderd, niet de wet. Er zijn twee fasen gekomen: 1. Intake door de deken; 2. Behandeling door de Raad van Discipline. Beide partijen lijken gelukkig met die opdeling: In de steeds meer mondig wordende maatschappij, is een deken niet meer onder de indruk van de visie van een rechter, dus op basis van status, noblesse oblige of verantwoordelijkheid zal hij niet acteren. De voorzitter komt dan op het punt dat hij: • het moet laten zitten; • hij vraagt keer-op-keer de deken om bepaalde details te onderzoeken. wie zal zo’n onvruchtbaar getouwtrek winnen? • hij maakt er echt een punt van, wat betekent dat hij de deken voor het tuchtrecht haalt. Is een zwaar middel. Te zwaar voor een voorzitter van de Raad van Discipline?

Impliciet: het is eenduidig af te leiden, niet expliciet. zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Rechter-commissaris 14 zie ook het Procola-arrest EVRM: http://nl.wikipedia.org/wiki/Procola-arrest lees daar ook de tijdgeest, de scheiding van taken was bij de Raad van State 25 jaar “ongewoon”. 12 13

10


Daarbij speelt er ook iets anders. Terechte klachten komen te weinig in de molen.15 Mensen met terechte klachten en realiteitszin zullen na een rechtszaak die verprutst is, weinig zin hebben in strijd ten gunste van het algemeen belang. Mijn visie hierover heb ik de voorzitter van het Hof van Discipline gegeven. Deze briefwisseling, met introductie, kunt u nalezen.16 Ik zal ook aandacht geven aan terechte en tevens miskende klachten, echter vanuit een iets andere invalshoek. Bij eenvoudige zaken speelt de gemaakte opsplitsing (deken-raad) niet. Voor ernstige wel, dat zag de wetgever goed. Immers, als de deken de ernst van de zaak onderkent, is hij verplicht de voorzitter van de Raad te informeren (ter kennis stellen), zie: • 46c lid 3: hier staat dat tweemaal; • 46e lid 1: ernst wordt door de melder aangegeven17; • 46e lid 2: inzicht van de deken. Het woord “onmiddellijk” staat zelfs in de laatste twee teksten. Nergens staat beschreven dat nadat de Raad kennis heeft van de klacht, de deken klaar is met zijn klusje.18 Artikel 46d lid 4 beschrijft dat het ter kennis stellen schriftelijk moet gebeuren. Lijkt mij een goed rechtsbeginsel, dan weten partijen dat de voorzitter gaat meekijken. Hier staat niet dat alle processtukken, zie artikel 49 lid 2, op dat moment klaar zijn en overhandigd moeten worden. Logisch, want artikel 46e lid 1 is helder, de deken is niet zomaar klaar en hij moet zijn onderzoek “onverminderd” doen. Artikel 49, die de behandeling van de zaak beschrijft, geeft de raad behoorlijke opsporingsbevoegdheden. Zoals onder dwang oproepen van getuigen. Wie gaat die getuigen zoeken en informeren, wie heeft het onderzoek gedaan dat tot die verhoren gaat leiden? Lijkt mij toch echt de deken. Is daarom enige samenwerking tussen de deken en de raad niet logisch?

Mijn visie hierover komt elders aan de orde. zie: http://www.gemmeke.nl/bw_HvD.pdf 17 “melder” in plaats van “klager”, de reden hiervan komt nog. 18 Ik heb schriftelijk bewijs voorhanden, dat de deken zijn taak zo opvat. 15 16

The old beauty

11

Volgens mij is de deken om genoemde reden niet klaar, nadat de raad kennis heeft genomen! Sorry, het nu wordt even vervelend voor oud-minister Ernst Hirsch Ballin. Doet de deken zijn taak niet goed, dan was daar die waardevolle “escape” in het proces. Echter die is in de loop van de jaren om zeep geholpen en Ernst heeft hier een belangrijke rol in gespeeld. Niet wettelijk om zeep, de wet van 1982 is nu nog van toepassing, maar wel feitelijk in de dagelijkse praktijk. Want er was eens ….. artikel 46e lid 1. Ik schrijf “eens”. Niet omdat het niet meer in de wet staat. Maar omdat het niet meer nageleefd wordt! De melder, die merkt of vermoedt dat de deken zijn klusje niet netjes gaat doen, kan deze dwingen de klacht ter kennis van de Raad te brengen:19 “Indien de klager daarom bij indiening van de klacht verzoekt, brengt de deken, onverminderd het bepaalde in artikel 46c, tweede lid, deze onmiddellijk ter kennis van de Raad van Discipline.”

Twee termen zijn hier van belang: 1. onmiddellijk: dus niet aarzelen, niet zeuren, maar doen! 2. ter kennis brengen; dus niet volledig overdragen. Dat kan ook niet want het onderzoek bedoelt in artikel 46c lid 2 moet nog “onverminderd” uitgevoerd worden. Mijn hypothese is dat Ernst iets ingefluisterd is. Hij geeft de volgende informatie op 7 mei 2010 aan de Tweede Kamer. Immers hij stelt voor, het artikel te wijzigen. Hierbij gaat de werkelijke bedoeling van het artikel verloren! Let op: 20 “Deze wijziging verduidelijkt dat de deken altijd een klacht moet onderzoeken alvorens deze aan de Raad van Discipline ter kennis te brengen, ook in het geval de klager de deken om onmiddellijke doorzending verzoekt en ook in het geval de deken een minnelijke schikking ongewenst of onmogelijk acht. Het onderzoek komt een zinvolle behandeling van de zaak door de Raad van Discipline ten goede. In de praktijk blijkt dat de huidige tekst van het eerste lid bij met name klagers soms het misverstand oproept dat de deken een klacht niet zou mogen onderzoeken als de klager om directe doorzending aan de Raad van Discipline verzoekt. Ook met 19 20

Gebleken is dat dekens een dergelijk verzoek gewoon brut negeren en met een smoesje komen. Zie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-32382-3.html

12


betrekking tot het tweede lid kan dit misverstand rijzen. Om deze misverstanden te vermijden wordt de tekst van deze leden aangepast.”

Zijn nieuwe voorstel is: “Indien de klager daarom bij indiening van de klacht verzoekt, brengt de deken deze na afronding van het onderzoek, bedoeld in artikel 46c, tweede lid, onmiddellijk ter kennis van de Raad van Discipline.”

Persoonlijk twijfel ik ernstig aan het waarheidsgehalte van de “praktijkervaring” en ben erg benieuwd naar de bron. Misschien wel die dekens die een kritische blik van de voorzitter van de Raad van Discipline niet leuk vinden. Heel ernstig vind ik dat Ernst het concept van zijn voorgangers niet begrijpt en vernietigd. Ernst introduceert de gedachte dat er een tweedeling is: (1) fase deken en (2) fase raad. Het woord “alvorens” in zijn uitleg geeft dat helder aan. Hij heeft het over behandeling alsof het overgedragen is. Hiermee is het een procedureel nonsens artikel geworden. Het onmiddellijk heeft geen betekenis meer, immers het “onderzoek” kan maanden duren. De tweedeling lijkt in de praktijk ontstaan, zoals er meer in de praktijk ontstaan is. Maar die tweedeling is een grote stap neerwaarts. In 1952 is in de Tweede Kamer een strijd gevoerd met als resultaat dat het tuchtrecht een rechter als voorzitter heeft. Een hele goede juridische en strategische keuze. Van een rechter wordt objectiviteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid verwacht. Zie ook de door de Verenigde Naties bepaalde principes.21 Objectiviteit en onafhankelijkheid die voor de advocaatleden van de zittingscombinatie iets moeilijker zijn. Immers niemand vind het leuk “matenaaier” als sticker op het voorhoofd te krijgen of privileges los te laten.22 Juist de samenwerking tussen de voorzitter en de deken geeft ruimte aan die objectiviteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid, die rechtzoekende verwachten en in EVRM artikel 6 bedoeld is. Hoe was die opdracht aan Rein Jan, die slechts uit drie begrippen bestond? Begrippen die hij links liet liggen: kwaliteit, objectiviteit en integriteit. zie: http://www.unodc.org/pdf/crime/corruption/judicial_group/Bangalore_principles.pdf Het is krachtig dat de advocaat-leden binnen hun rol in het tuchtrecht gezien worden als gerechtelijk ambtenaar. Hierdoor is de wet op rechterlijke organisatie op hun van toepassing.

21 22

The old beauty

13

Dit komt nog aan bod.

3.7

Procescontrole top-down: optie HR

Alle personen die betrokken zijn in het tuchtrechtproces, buiten de deken en het bureau van de lokale orde, zijn voor wat betreft hun rol in het tuchtrecht (algemeen) of een tuchtrechtproces (specifiek), in zekere zin, een gerechtelijk ambtenaar in de zin van de Wet op de rechterlijke organisatie. Zie ook de advocatenwet artikel 46b lid 17 en 54.3, die dit regelen. Het is aan de Procureur-Generaal om de kwaliteit te bewaken. Die bewaking is wel digitaal, artikel 13a, Wet op de rechtelijke organisatie, geeft als enige sturing: voordracht tot ontslag. Het is de vraag is of het parket van de Hoge Raad proactief zoekt naar personen waarvan hun prestaties en opstelling te wensen overlaat. Mijn ervaring is dat het parket het niet leuk vindt om op deze maatschappelijke taak aangesproken te worden. Zeker niet wanneer de informatie van een niet juridische burger komt. Gegeven artikel 117 van onze Grondwet is dit te begrijpen, dat niet proactieve. De gedachte achter artikel 117 is de onafhankelijkheid van de rechter. Wanneer eenvoudig ontslag dreigt als hij niet conform wens beslist, dan is van onafhankelijkheid geen sprake. Echter: beslissen (rechtspreken) is anders dan handelen (procedure controleren). Niet handelen, kan nalatigheid zijn en dus reden tot ontslag. Wettelijk niet geregeld is de normale dialoog tussen de persoon wiens handelen (niet wiens beslissingen) beroepsmatig ter discussie te stellen zijn. De wet verbiedt de Procureur-Generaal niet een waarschuwing te geven en wanneer de betrokken rechter die waarschuwing onterecht vindt, lijkt mij daar voldoende verweer tegen mogelijk.

3.8

De praktijk, waar het mis gaat

Volgens 46c lid 1 moet de deken behulpzaam zijn bij het opstellen van de klacht, wanneer de klager hierom verzoekt. Ik heb de ervaring dat de deken dat niet doet. Ook de ervaring dat een klacht hierover bij de Nationale Ombudsman niet werkt. Waarom niet? Welk belang wordt gediend met het tegenwerken van iemand, die de moeite neemt zijn teleurstelling en afgenomen vertrouwen in ons rechtssysteem te melden?

14


Het lijkt het erop dat binnen de beroepsgroep de overtuiging overheerst dat de burger het niet begrijpt. Niet begrijpt dat juristen allemaal fijne mensen zijn die braaf hun werk doen. In een rechtsstaat is het begrip van de burger onmisbaar.

3.9

Leidraad leidt tot wetschending

Op 16 januari 2013 wordt, in het landelijk dekenberaad, in het kader van harmonisering, een leidraad opgesteld.23 Mijn kritieken daarop: • De deken moet na punt 2.6 te beslissen of hij de rol van mediator op zich neemt of de rol van griffier voor de Raad van Discipline (en de klacht direct daar indient). 2.7 lijkt hierdoor in strijd met de wet te zijn. • Punt 3.1 doet geen recht aan de artikelen 46d sub 3 tweede volzin en 46e sub 2 (vraag is op dat moment een gepasseerd station). • In 3.2 de opsomming (a-e) ontbreekt van de advocatenwet artikel 46d sub 5, dat gegeven EVRM art. 6 naar beide partijen moet! • Er is niets over artikel 46c sub 1 opgenomen. De hulp die de deken verplicht is te leveren. Jammer, dat is kwaliteit leveren. • In “2” is de rol van de deken die de wetgever bedoeld heeft en te vinden is in memorie van antwoord 16094 (1981-1982, blz 20-21) verdwenen: Het behoort tot de dagelijkse werkzaamheden van de advocaat om niet exact naar voren gebrachte bezwaren van de rechtzoekenden feitelijk en juridisch adequaat te herformuleren. Zeker van een ervaren advocaat als de deken pleegt te zijn, kan worden verwacht dat hij met het vereiste begrip en deskundigheid de justitiabele tegemoet zal weten te treden. • De leidraad bepaalt hoofdzakelijk schriftelijke klachtafhandeling, van klachten, die hun weg tot de Raad van Discipline “vinden”. Artikel 46c en 46d geven de inspanningsverplichting tot “in der minne te schikken” (zes zinnen waar dit het onderwerp is). Dit is te summier terug te vinden. • De leidraad noemt dupliek en repliek. Dit staat op gespannen voet met artikel 46e sub 2. • Het begrip onderzoek (vijf maal in de leidraad) wordt niet gebruikt zoals de wetgever het (zes maal) gebruikt in de Advocatenwet. Zie ook 46h.3 Het tussen haakjes geplaatste begrip instructie (vier maal) versterkt mijn interpretatie. Bestaansrecht gedragsregel 37! De vraag komt op: Is de Homo erectus variatio Stragulum een beschermde soort? Iets voor de Partij voor de Dieren om uit te zoeken? 23

zie http://www.advocatenorde.nl/8826/Leidraad%20dekenale%20klachtbehandeling.pdf

From “Beauty” to “Beast”

4.

15

From “Beauty” to “Beast”

Tijd om eens zaken op een rijtje te zetten. Wat speelde er in 2009 en heeft dus vijf jaar geduurd. Wie heeft aan het eindelijk van de rit het meeste uit de onderhandelingen gehaald en hoe is dat proces gegaan. Mijn stelling is dat tovenaarsleerling, of zo u wilt illusionist, Rein Jan een belangrijke bijdrage heeft geleverd in de transformatie van de oude Beauty naar het nieuwe Beast. Mijn visie op de Beauty kent u, voordat ik soortgelijk de Beast analyseer ga ik eerst op het proces in, rollen van organisaties en dergelijke. Ik gebruik illusionist omdat dit begrip goed past bij een persoon die een toneeltje speelt en het voor elkaar krijgt zijn publiek een onwerkelijkheid voor te spiegelen.

4.1

de NOvA

De Nederlandse Orde van Advocaten doet het overkomen alsof zij op eigener beweging het niveau van de advocatuur op wil krikken. Althans dat schrijft mr. Arthur Docters van Leeuwen letterlijk in zijn introductie en ook de opdracht aan Rein Jan suggereert dat. Maar klopt dat? Volgens mij wil men uitsluitend af van extreme uitwassen die tegen het criminele aanhangen. Witwassen van geld is natuurlijk uit den boze. Er blijken advocaten te zijn, die doen alsof hun dienstverlening niet gek veel anders is dan een bakker die brood verkoopt. Die weet toch ook niet wanneer hij zwart wordt betaald. Sorry, hooggeachte leugenaar, dat is een foute vergelijking. De kans van het weten is voor een advocaat heel anders en de kans op kunnen weten en vermoeden ook. Dat geeft verplichtingen! Ook, vooral kleine, kantoortjes die hun administratie niet op orde hebben lijken een doorn in het oog. Dat geeft aantoonbaar gezeur. Goed te begrijpen want de, als paddenstoelen uit de grond schietende, eenmansbedrijfjes (ZZP-er) van veelal lager opgeleide personen lukt het wel.

16


Onder de mom van geen staatstoezicht, wordt onafhankelijk toezicht ingericht door de staat, door de NOvA afgewezen. De NOvA wil niet “geloven” dat dit echt onafhankelijk is. Met sterke retoriek weet ze haar gelijk te halen: door de staat ingericht toezicht wordt systematisch staatstoezicht genoemd. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de Nationale Ombudsman zijn toch echt onafhankelijk en zeker door de staat ingericht. Wanneer geloven, dus subjectieve beoordeling, een rol gaat spelen, dan moet er heel veel op de schop. Ik geloof dat veel rechters hun oordeel zullen uitspreken ten voordele van hetgeen ze begrijpen. Wanneer één partij een verhaal heeft dat juist is, maar voor de rechter te complex, … dan is dat ‘n typisch geval van jammer. Misschien leuk om eens iets te lezen van het Nederlands Forensisch Instituut, over hoe goed rechters en advocaten in staat zijn hun rapportages te begrijpen.24 Ik geloof ook dat de NOvA een macht georiënteerde organisatie is waarbij hoofdzakelijk invloedrijke advocaten het beleid dicteren. Beleid waarbij de partijdige belangenbehartiging, bij nieuwe wet zelfs verplicht, niet begrensd wordt door normale ethische normen. Dit lijkt de nieuwe rechtsstaat te worden: een zonder scrupules en ethiek. Is dit de nieuwe definitie van beschaving?

4.2

He, he … we zijn er uit

Hoe was die legende over premier Den Uyl? Toch dat hij zolang doorvergaderde dat vermoeidheidverschijnselen bij de club voor zijn resultaat zorgde? Wanneer ik het debat in de Tweede Kamer van 2 april 2014 afspeel, dan domineert een aha-erlebnis. Alom is de zucht van opluchting te horen, we zijn klaar … Voordat de nieuwe wetgeving in kaart wordt gebracht…. eerst focus op Rein Jan en zijn opdracht.

http://www.nederlandsforensischinstituut.nl/Images/Bijkans%20begrepen_tcm119-431694.pdf de tabel op pagina 50 toont dat in de testcasus slechts bij 18% van de rechters sprake was van “goed begrip”. 24

Rein Jan’s opdracht

5.

17


De opdracht aan Rein Jan was25: “U rapporteert als interim rapporteur toezicht advocatuur over de kwaliteit, objectiviteit en integriteit van het lokale toezicht op advocaten zoals dat wordt uitgeoefend door de lokale deken. U doet dit onafhankelijk en zonder instructie van de zijde van de Nederlandse Orde van Advocaten.” Belangrijke woorden zijn onderstreept, ze zijn van belang bij het vinden van antwoorden op: 1. Heeft de interim rapporteur zijn opdracht uitgevoerd? 2. Heeft de interim rapporteur naast zijn opdracht nog meer gedaan? 3. Levert dit de verbeteringen die de samenleving verwacht? Wordt “het nieuwe wel een goed alternatief”? Dat “goed” met een schuin oog kijkend naar mr. Arthur Docters van Leeuwen zijn titel? Het laatste punt levert mijn persoonlijke vragen op: • Wat zijn de maatschappelijke klachten over de advocatuur? • Wat zijn de ingediende klachten over de advocatuur? • Hoe oordeelt de beroepsgroep zelf over hun amices? • Is er een ordening in de ernst van de klachten aan te brengen? • Komt de opdracht overeen met het probleem?

5.1

Is de opdracht uitgevoerd?

De eindrapportage over 2013 als uitgangspunt nemend kan over het eerste punt niet anders dan uiterst teleurstellend geoordeeld worden: • Objectiviteit komt in het rapport niet aan de orde. Wel staat in het begin een definitie. Niets over onderzoeksmethoden. Niets over bevindingen. Niets over conclusies. Waarmee objectief aangetoond is dat het onderdeel van de opdracht objectiviteit genegeerd is. • Integriteit komt ook niet aan de orde. Weer opnieuw uitsluitend in den beginne een definitie. • Hoe dan over kwaliteit? Gelukkig komt dit woordje wel voor in de rapportage. Paragraaf 4.4 gaat hierover.

25 Zie website en pagina 6 van de “Eindrapportage bevindingen 2012 interim rapporteur toezicht advocatuur”

18


O, nee, niet met betrekking tot het lokale toezicht, zoals in de opdracht stond, maar over de kwaliteit van advocaten. Ja, u leest het goed. In relatie tot de advocaten en niet in relatie tot het lokale toezicht: de deken en de Raad van Toezicht blijven buiten schootsveld! Mijn samenvatting op Rein Jan’s werk in het eerste jaar en de bijhorende eindrapportage is dat hij lekker aan het freewheelen is geweest. Waarbij zijn letterlijke opdracht geheel genegeerd is. Was er toch misschien een andere opdracht die onder de tafel bleef? Nee, dat kan toch niet want er staat: “U doet dit onafhankelijk en zonder instructie van de zijde van de Nederlandse Orde van Advocaten”

Ik verklaar hier artikel 21 van het Wetboek van Rechtsvordering van toepassing26, waarbij ik even de stoel van de genoemde rechtelijke ambtenaar leen en mijn gevolgtrekking naar de opdrachtgever (NOvA) niet zachtzinnig is.

5.2

De rapportage over andere activiteiten

De rapportage volgend, blijkt dat er gerapporteerd wordt over diverse veranderingen, die binnen de orde ingezet worden. Ze lijken Rein Jan te behagen, ik noem enkele zaken: • Geschillencommissie advocatuur verplicht stellen. Nu is slechts 30% aangesloten. Het gaat dan hoofdzakelijk over het gedeclareerde bedrag in relatie tot de verleende dienst; • Oprichting “Unit financieel toezicht advocatuur”. Is dit niet bijzonder? Zijn niet de AFM (Autoriteit Financiële Markten) en het O.M. hiervoor al aangewezen? Waarom een eigen unit voor de advocatuur? Wat gebeurd er dat de samenleving niet mag weten? • Oprichting Kenniscentrum Wwft (Wet witwassen). Is dit niet nog meer bijzonder? Bij de BOVAG is zo’n kenniscentrum nog te begrijpen. Hun leden hebben met witwassen te maken en zijn geen juristen. Zij weten misschien niet wat er wettelijk kan en niet kan. Maar de BOVAG verleent haar leden een dergelijke dienst niet! Artikel 21: “Partijen zijn verplicht de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren. Wordt deze verplichting niet nageleefd, dan kan de rechter daaruit de gevolgtrekking maken die hij geraden acht.” 26


•

•

19

Hun leden lijken de wet voldoende te kennen, te begrijpen en te respecteren27; Verbetering van registratie van de studiepunten. De kwaliteit en professionaliteit van individuen zijn onmogelijk af te meten aan het huidige systeem van studiepunten. Geleerd kan worden van de regelmatige praktische toetsingen die andere professionals moeten afleggen, zoals aan BHV-ers, piloten e.d.28; Harmonisatie van de werkwijze van het lokale toezicht bij de klachtafhandeling (niet in de eerste rapportage);

Het mag duidelijk zijn dat Rein Jan’s rapportage, van slechts 18 pagina’s, diverse uitstapjes kent. 29 Ongekend zijn de vele stukken tekst die wollig verhalend uit de doeken doen, hoe hij er in staat, wat hij gedaan heeft en wil gaan doen. Jammer is het detail dat ontbreekt. Wat hebben de dekens Rein Jan bij de koffie aangeboden? Vraag blijft voorlopig of het een stroopwaffel, appelgebak of iets anders was. Zoet zal het zeker geweest zijn! De harmonisatie voorgenoemd, is samengevat in de “Leidraad Houdende Regels Inzake Dekenale Klachtbehandeling” opgesteld door het landelijke dekenberaad op 16 januari 2013. In paragraaf “3.9 Leidraad leidt tot wetschending” ging ik gedetailleerd op enkele, meer dan, wetenswaardigheden in.

5.3

Wat was de opdracht?

Misschien was de echte opdracht een andere. Namelijk de ideeën van de NOvA (opdrachtgever) door het parlement lozen. Wie zal het ooit (eerlijk) kunnen zeggen? Mijn tweede aanleiding tot de subtitel.

Is het toeval dat een bekend witwasser, die nu reclame voor een wasmiddel maakt, door de Amsterdamse deken opgeofferd wordt? Leuk is dat hij zijn nieuwe werk (reclame) te danken heeft aan een ironische voorzet: http://www.youtube.com/watch?v=6IMt683gnrU 28 Interessant is de tekst op de webblog van Rosa Jansen, lid collega van bestuur van het Studiecentrum Rechtspleging, waarin ze aangeeft dat massaal de registratie bedonderd wordt. Zie: http://www.ssr.nl/index.php?page=weblog-rosa-jansen-2&hl=nl_NL mei 2014: “Tegen PEpunten” 29 Voorblad, inhoudsopgave, voornemens voor het nieuwe jaar e.d. zijn niet meegeteld. 27

20


Maatschappelijk

6.

21

Maatschappelijk

Rein Jan heeft de burger gehoord, althans dat suggereert zijn rapportage. Mag dit deel van zijn onderzoek gezien worden als maat van de maatschappelijke klacht of de maatschappelijke visie? Aangetoond gaat worden dat de interim rapporteur de burger volledig negeert. Feitelijk de samenleving negeert, want die burger vertegenwoordigt de samenleving. Zijn constateringen kunnen we lezen op pagina 7 van de eerste eindrapportage.30 Hier gekopieerd met toegevoegd enkele onderstrepingen voor de analyse: “De achtergrond van de ervaringen van het grootste deel van de burgers dat zich heeft gemeld is gelegen in het personen- en familierecht. Daarnaast is er ook een aantal ervaringen op het terrein van het huurrecht en het arbeidsrecht en enkele andere rechtsgebieden. De ervaringen van de burgers met advocaten hadden zowel betrekking op de eigen advocaat als op de advocaat van de wederpartij (voornamelijk in het personen- en familierecht). Daarnaast heeft het overgrote deel van de burgers dat zich heeft gemeld ook ervaringen met de wijze van klachtbehandeling door de deken en de afdoening door de raden van discipline en het hof van discipline. Zij geven aan dat zij zich niet kunnen vinden in de wijze waarop de deken en/of de tuchtrechter de klacht heeft behandeld, een aantal voelt zich niet gehoord of vraagt zich af wat de toegevoegde waarde van een dergelijke procedure is. Een aantal burgers beklaagt zich over de zogenaamde artikel 13 procedure, waarbij een deken onder bepaalde voorwaarde een rechtzoekende een advocaat toewijst die hem bijstaat in een procedure.”

Hoe groot is “het grootste deel” en hoe moeten we “een aantal ervaringen op ...” kwantitatief lezen? Duidelijk is dat “het overgrote deel” niet tevreden over de dekens is, dus over het lokale toezicht! Maar wat doet Rein Jan met die informatie? Niets! Alleen als wetenswaardigheid aan het begin van zijn rapport opschrijven. Hiermee is suggestie, dat “de burger gehoord is”, afgehandeld. Snel gaat hij over tot zijn eigen aandachtsgebieden. 30 Datum 22 januari 2013. Ik heb de dag erop gereageerd met een “Beschouwingen op de eindrapportage” later inboekvorm uitgebracht: “Wegwijzer tot betere advocatuur”.

22

6.1


Burger bedrogen

Van de 38 burgers31 ben ik de één na laatste geweest. Zelfs zo laat dat achteraf het nauwelijks mogelijk was om nog aanvullingen voor zijn rapportage te geven. Wie kan dan verklaren dat Rein Jan mij op 9 januari 2013, als opening, mededeelde dat het niet de bedoeling was, om over een advocaat te klagen? Deze opmerking strookt niet met de ervaring die hij met die 36 eerdere burgers had, tenminste als we zijn eigen rapportage mogen geloven. De opmerking strookt in het geheel niet met de brieven die ik Rein Jan gestuurd had. Nu bleek direct dat hij ze niet gelezen had. Hoezo interesse in de ervaringen van de burger ? Zo wist Rein Jan de naam van de deken niet, iets wat toch erg gemakkelijk te onthouden is gezien het aantal en het feit dat hij ze allemaal ontmoet had. Ik heb met twee andere burgers contact gehad. Beide waren ontstemd over hun gesprek met Rein Jan, toeval?

6.2

Ethiek & familierecht

Ik lees dat de burger het over het gedrag van de advocaat heeft, dus over ethiek. Vaak in procedures in het personen en familierecht en soms de wederpartij. Dit ligt ook in de lijn van getallen in rapportages met betrekking tot het tuchtrecht. Is 2013 niet het jaar waarin vechtscheidingen in de aandacht zijn gekomen? Het jaar waarin drie vaders hun kinderen meenamen in de dood: • 7 mei, Jeroen Denis pleegt zelfmoord nadat hij zijn zoontjes Ruben en Julian om het leven heeft gebracht. • 8 september, Bernd pleegt zelfmoord nadat hij zijn zoontjes Jasper, Marijn (10) & Seth (2) om het leven heeft gebracht. • 7 november, in Reuver pleegt een man zelfmoord nadat hij zijn dochtertje van 3 om het leven heeft gebracht. Allemaal mannen die de goede kant van het leven niet meer konden zien, na een scheiding waarbij hun ex-partner de kinderen claimde of opstookte tegen de vader. Alleen de top van de ijsberg is boven het water, dus 90% er onder. Het gebeurt veel, te veel. Wie zoomt in op het juridische traject waarin deze vaders terecht waren gekomen?

31

zie rapportage pagina 7, paragraaf 2.2

Maatschappelijk

23

2013: het jaar waarin de maatschappelijke discussie loskomt met als resultaat op 31 maart 2014 het rapport van de KinderOmbudsman. Wordt daar ergens ingezien dat misschien een advocaat olie op het scheidingsvuur heeft gegooid? Ik lees her-en-der de goede doelstelling om zoveel mogelijk te blussen, onder meer de vFas maakte reclame in de sfeer: “Ga maar lekker scheidden. Met een advocaat van de vFas wordt het goed geregeld.”

Maar mijn persoonlijke ervaring is anders. Incident of toch niet? Hoe gaat het toezicht hier mee om? Wanneer er mogelijk, ondanks goede bedoelingen, toch fouten worden gemaakt? Rein Jan doet niets met de meldingen van de burger waar hij zelf om gevraagd heeft. Dat is bedenkelijk, zeker gezien de context hierboven. Is dat angst, plaatsvervangend schuldbesef of opdracht?

6.3

Gedragsregels en toetsing

Tijdens een gesprek met het lokale toezicht werd ik vreemd aangekeken wanneer ik wijs op de gedragsregels voor advocaten. Ik refereerde naar onder regel 3: “in de minne schikken”. Aantoonbaar geschonden, maar mijn bewijzen blijken niet interessant, het thema blijkt niet interessant. Waarom bestaan er 39 regels, wanneer er bij het lokale toezicht geen interesse voor handhaving bestaat? De Nederlandse Orde van Advocaten is sinds de oprichting in 1952 een openbaar lichaam oftewel een Publiekrechtelijke beroepsorganisatie (Pbo) met regelgevende bevoegdheid (artikel 134 Grondwet). Hierdoor zijn die gedragsregels meer dat “nice-to-have”. Immers deze gedragsregels vallen onder die regelgevende bevoegdheid. Wat staat in de rapportage van Rein Jan over ethiek? “In de nieuwe beroepsopleiding is naast de juridisch inhoudelijke vakken over een langere periode meer tijd ingeruimd voor het vak beroepsattitude en beroepsethiek en voor het vak vaardigheden.”

Kijk, dat is zo typisch voor de rapportage van Rein Jan. Er staat “meer tijd ingeruimd”. Hiermee suggereert hij iets veelbelovends, maar er staat niets concreets. Niet hoeveel tijd, geen effectenmeting, geen antwoord op de vraag of een tijd daadwerkelijk de oplossing is.

24


We lezen ook niet waar die tijd vandaan komt. Dus wat minder aandacht gaat krijgen en mogelijk tot nieuwe problemen gaat leiden. Mening van de schrijver: Het is mijn oprechte indruk dat het “overall” niveau te laag is en juristen te eenzijdig zijn opgeleid. Op persoonlijk niveau betekent zoiets dat de studenten die aan de opleiding beginnen vooral zwaarder getoetst moeten worden, dat de studie zwaarder moet worden. In minder tijd meer doen, ook beter effectmetingen. Mijn toets op ethiek is eerder een psychologische persoonlijkheid toets dan een overhoring van theoretische wetenswaardigheden. Niet zo vreemd hoor! Dat is bij de opleidingen van tandartsen, EHBO-ers, piloten en dergelijke ook zo.

6.4

Representatieve steekproef of niet?

De opzet van Rein Jan’s onderzoeksinrichting om de burger te horen, is vanuit wetenschappelijk onderzoek gezien, te zot voor woorden. Een website in de lucht brengen die misschien ooit ergens genoemd werd. Alleen die toevallige vinders die ook nog hun ervaringen willen uitdragen melden zich. De “steekproef” is dus verre van representatief. Wanneer de mening en vooral de ervaringen van de burger echt interessant gevonden werd, dan was dit anders ingericht. Was dit een bewuste keuze?

6.5

Aansluiting gemist

Is het niet een interessante vraag of de bevindingen over de soorten klachten die in onze samenleving aanwezig zijn, zie hiervoor, ook in de verhoudingen van de behandelende klachten terug te vinden zijn? Advocaten in het personen en familierecht die zich misdragen. Wanneer daar er discrepantie is, dan moet daar toch op ingezoomd worden met vragen als: • Waar is de verborgen filtering? Klachten die wel leven, maar niet behandeld lijken te worden. • Heeft het lokale toezicht, de rol van de deken, hiermee te maken? • De geschillencommissie, genoemd op pagina 17 zou misschien ook informatie kunnen opleveren, waarom is deze niet opgevraagd? Rein Jan lijkt de aansluiting met de maatschappij gemist te hebben. Maar die met het parlement zeker niet.

Maatschappelijk

6.6

25

Conclusie

Rein Jan heeft wel interesse in wat betrokken juristen vinden. Leuke gesprekjes met medewerkers van Raden en het Hof van Discipline, veel gespreken met de dekens, die eigenlijk onderwerp van onderzoek zijn: het lokale toezicht. Wat voor een zin heeft het, om met de persoon die ter discussie staat, een soort van reflectie-gesprek te voeren? Reflectie gesprekken veronderstellen dat de gereflecteerde persoon zijn getoonde gedrag vergelijkt met gedrag dat hij of zij had moeten vertonen. Mijn ervaring met Rein Jan op 9 januari 2013 is hierin heel erg duidelijk. Het fatsoen om excuses aan te bieden, omdat hij zich niet heeft voorbereid, heeft hij niet. Bedenk: ik kom voor zijn onderzoek en op eigen kosten. Hij heeft wel de arrogantie de zaak om te draaien. Alsof ik dankbaar moet zijn, dat grootheid Hoekstra mij wil aanhoren. Sorry, zo zit ik niet in elkaar. Een reflectiegesprekje is aan Rein Jan niet besteed. Niet met Rein Jan in de rol van aannemer en dus ook niet in de rol van aannemer. Waarmee die gesprekken met de lokale toezichthouders geen inhoudelijke betekenis kunnen hebben gehad. Waarom die grote aandacht voor fout geld? In de opdracht staat die niet. Ook de burgers komen duidelijk met andere klachten. Misschien vanwege die dekens, die daar veel gezeur over meekrijgen? Of misschien omdat het wel mooie reclame is. Het jaarverslag van de Raden en het Hof van Discipline over 2013, mag als indicatie voor erkende problemen gelezen worden.32 Hier valt te lezen dat de aard van de gegronde klachten veel te maken heeft met te lage prestaties en slechte communicatie met de cliënt, samen over de twee gerapporteerde jaren: 412. Dit aantal komt niet in de richting van de financiële klachten of slechte boekhouding (VAFI): 141.

zie jaarverslag 2013 pagina 28, paragraaf 3.1.4 . Persoonlijk verwacht ik dat er veel terechte klachten leven, die nooit het tot een beoordeling van de Raad van Discipline zijn gekomen. De doofpot-krachten lijken enorm.

32

26


De concrete inspanningen van de NOvA en de complimenten die Rein Jan daarover opneemt hebben hun nadruk op een klein deel van die laatste kleine groep: het witwassen van zwart geld. Ja, u leest het goed, advocaten die zwart geld witwassen! Dat blijkt een zodanig probleem te zijn dat er 800.000 euro voor wordt uitgetrokken in 2013. Of al die witwaspraktijken expres gebeuren of dat er soms ook dommigheid is? Wie zal het zeggen? Hoe dan ook lijkt voor deze beroepsgroep: • Zij moeten de wet kennen en respecteren en is dit te zot voor woorden; • dat ze de vuile gewitte was buiten durven te hangen. Gewoon de AFM, de Belastingdienst en het O.M. dit laten regelen. Natuurlijk mag in het kader van Trias Politica de uitvoerende macht (regering) geen, eventuele indirecte, invloed kunnen uitoefenen op de rechtelijke macht, dus ook niet op advocaten. Vandaar dat mogelijkheden voor lastig-advocaatje-pesten door de uitvoerende macht, o.a. het Openbaar Ministerie, tot het uiterste minimum beperkt moeten worden. Maar uiterste minimum is niet absoluut minimum! Hiervoor is een maatschappelijke belangenafweging en kans inschatting belangrijk. Is de kans, in het hedendaagse Nederland, dat de overheid met lastigadvocaatje-pesten, door onderzoek naar witwaspraktijken te doen, zo groot? De media zal toch smullen van een onterechte actie en diezelfde overheid gaat direct met-de-billen-bloot. Gevolg: vragen in de Tweede Kamer. De overheid wordt dus goed gecontroleerd. Maar de NOvA niet! Die lijkt een eigen agenda te hebben. Advocaten zijn behoorlijk afhankelijk van deze beroepsvereniging. Wacht even, is dat niet in het wetvoorstel opgenomen onder nieuw artikel 10a? Deze kernwaarde: onafhankelijkheid. Sorry, ik loop enkele hoofdstukken vooruit, dat komt nog. Wel natuurlijk de derde aanleiding tot de subtitel.

Klager representatief?

7.


7.1

Leren van klachten

27

Klachten zijn het ultieme middel om aan kwaliteit te werken. Koester de klager, koester de persoon die bereid is na zijn teleurstelling deze teleurstelling te delen en te motiveren. Fabrikanten en leveranciers doen dat, immers anders verliezen ze hun klanten aan een ander die een beter product levert of meer klantvriendelijk is. Zij horen graag commentaar en beseffen dat zelfs een onterechte klager een bron van informatie is. Wanneer de ideale advocaat het niet beter gekund, dan is dat toch 99% van de mensen goed uit te leggen? Artsen moeten ook kun onmogelijkheden toegeven bij terminale patiënten. Deze patiënten willen liever over een jaartje op hun kleinkinderen passen, dan dat deze kleinkinderen over een jaar even bij hun graf stilstaan. Recht heeft een monopolie positie. Rechtbank, rechters en dergelijke zijn voldongen feiten, geen keuze. Een advocaat is wel veelal een keuze van de cliënt, maar de vraag is of het selectieproces in de praktijk te benoemen is als: bewuste keuze.33

7.2

Wie klaagt er?

Is er ooit onderzoek gedaan naar welke personen een klacht indienen? Veel belangrijker, wie niet en waarom niet? We leven in een tijd van pragmatisme, dus wanneer klagen geen zin heeft of geen zin lijkt te hebben, wordt er ook geen klacht ingediend! Mening van de schrijver: Het aantal en soort klachten over de advocatuur, is pas een maat voor kwaliteit, professionaliteit en tevredenheid bij cliënten, wanneer de klager de verwachting heeft serieus genomen te worden.

Een eenvoudig onderzoek kan indicatief en informatief zijn. Neem vier even grote representatieve steekproeven uit de Nederlandse bevolking van elk ongeveer 250 personen, De verschillen tussen de groepen zijn levenservaring en ervaring met de advocatuur. 33

Bewuste keuzes zijn te maken als er veel voorlichting en eigen ervaring beschikbaar is.

28


De indeling kan gelegd worden bij (a) 35 jaar en (b) meer dan twee uur een advocaat betaald te hebben. Vraag naar het vertrouwen in de advocatuur en de rechtstaat op een schaal van 1-10 voor de 4 groepen (a-b-, a+b-, a-b+, a+b+). Wanneer er significante verschillen zijn, dan lijkt, en niet meer dan lijkt, ervaring, met de maatschappij en/of met de advocatuur, het vertrouwen te beïnvloeden. Wanneer door ervaring het vertrouwen afneemt, is nader onderzoek geboden. Wanneer mijn ervaring redelijk “normaal” is, dat is een feit zeker: De melder van misstanden wordt ontmoedigd, vernederd en tegengewerkt. Dat wekt gevoelens op. Zij die door gaan, worden ook boos op het systeem, die getoonde boosheid wordt vertaald in: notoire klager, bagatel-klacht, een querulant. De staatsecretaris verdedigde op 2 april 2014 het griffiegeld van 50 euro met: “De heer Van Nispen heeft gevraagd of een griffierecht wel binnen het tuchtrecht valt. Ik zie geen principiële bezwarentegen een griffierecht in het tuchtrecht. In het tuchtrecht voor accountants geldt bijvoorbeeld ook een griffierecht. Ik wijs in dit verband op artikel 23 van de Wet tuchtrechtspraak accountants. Het klopt dat het tuchtrecht niet strekt tot persoonlijke genoegdoening van de klager, hoewel de klager dat zelf vaak wel zo zal ervaren. Het aanbrengen van de drempel — zoals uit de stukken blijkt — helpt ook bij het voorkomen van bagatelklachten. De klager moet ook tevoren een goede afweging maken. Wordt de klacht gegrond verklaard, dan krijgt de klager het griffierecht ook terugbetaald.”

Mening van de schrijver: Wanneer het tuchtrecht sinds jaar en dag zo is ingericht, dat je als klager niet het vertrouwen hebt dat je serieus genomen wordt, dan is het de vraag of men vanwege dat algemene belang, dat Fred net zo goed beseft als veel Nederlanders, de emotionele en financiële inspanning wil doen, die voor dat algemene belang nodig zijn. Zeker wanneer iemand een juridische kater achter de rug heeft en als tegenpartij advocaten krijgt die welbespraakt zijn en de kwestie handig weten te verdraaien. Elke extra hindernis verandert de verhouding bagatelklachten versus werkelijke negatief, want alleen de onredelijken zullen doorgaan.34 Dat is een triest feit. Ander triest feit is dat het totaal aantal klachten gereduceerd wordt: er kan dus minder geleerd worden en minder aan kwaliteit en professionaliteit gewerkt worden.

34 Ik zie mijzelf als een redelijk en aanspreekbaar persoon, die niet afhaakt en die doorgaat tot u en mijn mening gaan samenvallen zoals onze democratie verwacht, zoals Rames Shaffy het zingt: http://www.youtube.com/watch?v=06N8tzTOWrw


7.3

29

Ethiek en de zachte zaken

Hypothese is dat de grootste groep mensen met een terechte klacht over prestaties en ethiek, het veelal laten zitten. Dat komt overeen met de “goed bedoelde” adviezen en uitspraken van het lokale toezicht. Ik begreep letterlijk: “een klacht over de wederpartij is kansloos”, maar toen ik hem hiermee confronteerde, toen werd hij genuanceerde. Waarom die ontmoediging en krijg ik ongevraagd het advies: ”mijn tijd beter te besteden?” Wiens belang is dat en waarom geen interesse in details? Ethiek heeft toch veel met principes en beschaving te maken, met de staat van de rechtsstaat.35 Hoge ethiek is toch de basis van beschaving. De gedachte, achter het in onze Grondwet vastleggen, dat Nederland een rechtsstaat is hierop toch gebaseerd? Moeten we wel eerst in de praktijk waarmaken. Zeker gezien het feit dat de rechter niet aan de Grondwet mag toetsen.

7.4

Grove harde fouten

Natuurlijk zijn er veel fouten mogelijk, die duidelijk aantoonbaar, en te bestraffen zijn, zoals: • Te laat op zitting; • Stukken niet of te laat ingeleverd; • Geen reële adviezen of eenvoudige fouten;36 • Onduidelijke rekeningen of niet conform gewekte verwachtingen. Een tuchtzaak voor deze beroepszaken heeft uitsluitend zin wanneer het evident is dat een behoorlijk advocaat de fout in gelijke omstandigheden zeker niet gemaakt zou hebben. Indien de cliënt schade heeft opgelopen, ligt de klachtencommissie en/of een civiel rechtelijke aansprakelijkheid, veel meer voor de hand. Hoeveel civiele rechters hebben na het toekennen van een behoorlijke schadeloosstelling in de geest van artikel 162 wetboek van strafvordering, de betrokken advocaat bij het tuchtrecht (deken) aangemeld? Een dergelijke grondhouding werkt zeker positief op de kwaliteit.

4 februari 2014 was er een interessante meeting in de Eerste Kamer met dit thema. Zelf ervaren: maken afspraak om in beroep te gaan tegen vonnis in kortgeding. Voorlichting is beroepstermijn van 3 maanden en we maken een afspraak over 1,5 maand. Dan blijkt dat bij een kortgeding de termijn 1 maand te zijn en die is dus verstreken. 35 36

30


The new beast

8.

31

The new beast

Op 30 september 2014 is de wetaanpassing in de Eerste Kamer aangenomen, streefdatum invoering lijkt 1 januari 2015.

8.1

Het woonerf …

Stel een persoon rijdt veel te hard door een woonerf. Ziet te laat een spelend kind. Een aanrijding is het gevolg. Het kind overlijdt ter plekke. De wijkagent heeft het gezien. De wijkagent heeft een goede relatie met de bestuurder en zegt: “Ik geef jou een boete van 200 euro voor onverantwoord rijden, dan ben je vrijgesteld van vervolging voor dood door schuld, door het O.M. en die 200 euro boete gaan in de kas van de wijkagenten.” De vraag over de ethiek van de wijkagent, evenals zijn toekomstig dienstverband, laat ik graag rusten. Ik heb het vermoeden dat “we” deze optie niet willen in onze rechtsstaat. Dat een politieagent op de stoel van de strafrechter kan gaan zitten. Misschien denkt u dat te hard rijden en de dood veroorzaken twee verschillende zaken zijn. Dan hebt u helemaal gelijk! Het strafrecht redeneert vanuit het gevolg, het resultaat van het handelen. Tuchtrecht: weet u nog de uitkomst van de opdracht aan Rein Jan? Toch geen woord over integriteit en objectiviteit bij het lokale toezicht. Maar de nieuwe wet creëert wel analoge mogelijkheden voor de deken in zijn nieuwe rol als “wijkagent”. Die wijkagent waarvan Rein Jan niet weet of die integer en objectief is. Het tuchtrecht redeneert vanuit het gedrag, dat onverantwoorde rijden, niet vanuit het resultaat. Maar goed ook, anders kwam elke arts, bij wie een patiënt overlijdt, voor het tuchtrecht en ook elke advocaat, die een zaak verliest.37 Artikel 46g lid 1 onder b (nieuw) stelt: dat na een uitgedeelde boete van de deken, de Raad van Discipline de klacht niet ontvankelijk moet verklaren.38 Verder in deze analogie: wanneer de ouders van het kind erg snel zijn, dan kunnen ze de agent voor zijn, daarvoor is artikel 45g lid 3 opgenomen. Moet je als rechtzoekende ouder maar paraat hebben bij zo’n ongeval. Eerst je recht halen dan je kind begraven. Misschien is dit wel een tijdelijke optie, dat ruimt immers op ☺ De voorzitter van de RvD krijgt geen optie, ik lees de verplichting tot niet ontvankelijk verklaren! Let op de tekst, het woord: gedraging, dus oorzaak, niet gevolg. 37 38

32


Ik denk dat de samenleving het geen optie vindt dat een deken proactief de uiteindelijke straf kan bepalen.

8.2

The beast is born.

Wat vindt u van het schoonheidsfoutje hiervoor? Ik meen ook schoonheidsfouten te zien, dus een graad ernstiger. Vandaar de titel van deze paragraaf. Echter die grote fouten laten zich minder gemakkelijk inzichtelijk en “humoristisch” beschrijven, maar ik beloof mijn best te doen. Zoals ik het tuchtrecht van de oude wet in schema heb gezet, wilde ik dit ook doen voor de nieuwe. Dit schema heb ik maar beperkt kunnen invullen. Ik vind dat een teken aan de wand.

8.3

Hoofdlijnen

De nieuwe wet bevat veel meer tekst en details. Dat geeft in eerste instantie natuurlijk een gevoel van hoge nauwkeurigheid en zorgvuldigheid. De manier waarop de leden van het nieuwe College van Toezicht aangesteld worden en van hun taak ontheven kunnen worden, komt uitgebreid aan bod. Ik lees wetsartikelen, die de mogelijkheid geven, de klacht te verwerpen. Verwerping waarbij geen voorziening meer opgenomen is om hiertegen in beroep te gaan, met een voorbeeld ben ik begonnen. In de oude wet vond ik ze niet. Alsof de mindset is: de meeste klagers zijn bagatel-klagers en die moeten we vroeg in het proces afstoppen. Binnen die mindset valt ook de 50 euro griffiegeld. Hiermee is de wet gaan lijken op een handleiding van een telefonische klachtendesk waarbij het doel lijkt te zijn de klacht bij voorkeur in de kiem te smoren. Tijd om Youp van ’t Hek zijn T-Mobile ervaring naast het nieuwe tuchtrecht te leggen. 39 Ik maak dit concreet. Ik meen oprecht een klacht te hebben en dat de NOvA en de vFAS zich heel diep zouden moeten schamen voor dit lid van hun verenigingen. Met de huidige wetgeving heb ik gelukkig mogelijkheden om die desinteresse in een klacht te pareren. Laat ik stellen: het lukt door het gipswandje heen te breken. De nieuwe wetgeving maakt het spel om het tuchtrecht op het rechte pad te krijgen een heel stuk moeilijker. De klager staat voor een betonnen muur en heeft een boorhamer nodig.

39

Is de rechtsstaat T-Mobile? zie http://www.youtube.com/watch?v=fz6iMxizdcc

The new beast

8.4

33

Het nieuwe schema

Het vraagteken staat voor de vele interacties die beschreven staan tussen de deken en de Raad van Discipline. Soms de voorzitter, soms het orgaan. De fasen die de klacht doormaakt, zijn onduidelijk, de rollen zijn onduidelijk. Bevoegdheden zijn vrij helder, maar taken minder.

34

8.5


College van Toezicht & nette mensen

Het idee is dat het College van Toezicht er voor zorgt, dat de zo juist genoemde macht, goed wordt aangewend. Uitgebreid is beschreven de mogelijkheid om de leden van het College van Toezicht te ontslaan, wanneer blijkt dat het “geen nette mensen” zijn. Hoewel “geen nette mensen” omvangrijk uitgewerkt is, is het niet nauwkeurig. Mogelijke afhankelijkheid vanwege een belabberde financiële positie wel is benoemd, maar kans op chantage vanwege buitenechtelijke seks niet. Alhoewel … artikel 36c lid 3b heeft die algemene escape. Minder uitgebreid is beschreven wat het College gaat doen. Artikel 45f stelt dat ze daar zelf over mogen nadenken en beslissen. Nou ja, beslissen … de minister gaat over de centen, dus een te ambitieus werkplan kan door de minister verworpen worden (artikel 45e lid 1). Kan het College van Toezicht krachtig handelen? Er zijn diverse bepalingen die het College mogelijkheden geven. Zoals artikel 46d lid 1, op basis waarvan een deken voorgedragen voor ontslag kan worden. Maar, wat is dat beter dan de optie die al tijden gold: de voorzitter van de Raad van Discipline, die de deken gaat tuchten? Wanneer ik het goed begrijp moet de werkelijke “kracht” van het College van Toezicht zitten in: Artikel 45h Het college van toezicht stelt beleidsregels vast voor de uitoefening van de taken ingevolge artikel 45a, eerste en tweede lid, en 46c. Artikel 45i 1. Het College van Toezicht ziet toe op de werking van het toezicht, bedoeld in artikel 45a en de klachtbehandeling door de deken ingevolge artikel 46c. 2. De deken van de orde in het arrondissement verstrekt aan het college alle informatie die deze redelijkerwijs nodig heeft voor de uitoefening van de in het eerste lid bedoelde taak. Lijkt krachtig, maar is dat ook zo? Ik ben niet overtuigd en gebruik weer een analogie. Met als rollen de deken (D) en het College van Toezicht (CvT)

The new beast

35

Stel de minister van Veiligheid en Justitie vindt al die controles op de openbare weg ongemakkelijk. Hij stopt met controleren en richt het toezicht als volgt in: • Per wijk wordt de wijkagent (CvT) verantwoordelijk. • De wijkagent maakt afspraken over elke bewoner (D) over zijn verkeersgedrag. • Bewoners (D) zijn wettelijk verplicht de wijkagent (CvT) zijn vragen te antwoorden met betrekking tot hun verkeersgedrag. Ik vind dit een mooi idee. Het zou zomaar kunnen zijn dat ik (D) een lichte vorm van Alzheimer heb wanneer de wijkagent (CvT) langs komt. Alzheimer mag niet opgevat worden als gebrek aan integriteit en objectiviteit. Die relatie bestaat hooguit voor de "onderzoeker" die zijn onderzoeksthema vergeet. Ik leg nu de bewijslast bij de volksvertegenwoordiging, die ook mijn boekje krijgt. Wie kan mij fundamentele verschillen noemen, gegeven deze analogie, tussen de bewoners (zoals ik) en de deken? Welke verschillen zijn er tussen de wijkagent en het College van Toezicht? Ik zie ze niet en concludeer dat de rechtzoekende geheel aan het beleid van de NOvA, in de praktijk uitgevoerd door de deken, is overgeleverd. De eerste, die met feiten mijn analogie kan weerleggen, beloon ik met 100 euro.40

8.6

Griffierechten

Wie heeft, met enige empathie, zich ingeleefd in de terechte klager die de maatschappij wil helpen? Immers zoals Fred Teeven dit op 2 april 2014 aan Michiel van Nispen (SP) duidelijk uitgelegd: de klager doet het niet voor hemzelf. Wanneer de deken niet direct zich volledig achter de klager gaat staan, dan mag, volgens mij, de klager wel een advocaat nemen om door de betonnen muur heen te breken. Dan zijn die 50 euro peanuts.

40 Het eerste antwoord dat voldoet geeft de betalingsverplichting. Komen meerdere antwoorden ongeveer tegelijk (een dag) binnen, dan komt het antwoord dat volgens mij het beste voldoet in aanmerking voor de prijs. Over mijn beslissing kan niet worden gecommuniceerd.

36


Snel leert de gewiekste advocaat (potentieel verdachte) een vervelende tuchtklacht met enkele euro’s af te kopen. Mooi toch, geld in de kas van de NOvA en geen kosten aan de afhandeling. Denk vooral niet dat ik hier belangenverstrengeling suggereer. Immers dat heeft een relatie met afhankelijkheid en de insteek was toch: onafhankelijk toezicht!

8.7

Winst en verliesrekening

De terechte klager die door de deken niet serieus wordt genomen gaat het moeilijk krijgen. Het Collega van Toezicht zal hierover nauwelijks geïnformeerd worden. Mocht de klager het College van Toezicht direct benaderen, dat heeft deze een eerste hindernis. De landelijke deken, die als voorzitter de post afhandelt, vertrouw ik zeker toe de klager met een kluitje in het riet te krijgen. Ik ga weer met een analogie komen en een gevoelige opmerking maken. Mijn ervaring is dat binnen de gesloten juristenwereld, de niet jurist, de gewone burger, als minder gelijke wordt gezien, zoals Marokkanen in de Nederlandse samenleving door te velen. Naast die 50 euro heb je als rechtzoekende een advocaat nodig om je standpunt helder te verworden. Jammer. Dan lees ik nog graag nog eens de memorie van antwoord door van minister Job de Ruiter (kamerstuk 16094 , nr 6) pagina 21 bovenaan. Toen was toen was noblesse oblige heel gewoon. Voor mij is invloed van de NOvA op de nieuwe wet erg duidelijk. Zaken uit de leidraad van 16 januari 2013 staan nu in de wet. Ook de 50 euro griffierechten waar Arthur Docters van Leeuwen al mee kwam. Niet alleen voor de terechte klager ontstaat een probleem, ook voor de advocaat die de NOvA iets te kritisch is. Had de deken een stok achter de deur om een advocaat die zich onconventioneel opstelt te plagen, nu heeft hij geslepen messen gekregen. Geslepen messen waarvan niet duidelijk is wanneer ze ingezet worden.

The new beast

37

Het kwam al aan de orde, nu expliciet. Hierdoor wordt de advocaat (mens, natuurlijk persoon) afhankelijk van de advocatuur (beroepsgroep, rechtspersoon). Vanuit Check and Balances geredeneerd, is dit volledig onacceptabel. Verder is deze afhankelijkheid in strijd met artikel 10a: “de kernwaarden van de advocatuur”. Als laatste verliespunt benoem ik: het toezicht van de Hoge Raad heeft concurrentie gekregen. Hierdoor zal de Hoge Raad, die in mijn optiek zich meer had moeten inspannen onder de oude wetgeving, nu gemotiveerd “loslaten”. Ze lijken immers niet de eerst aangewezene te zijn en dan wordt het: we staan er bij en kijk erna.41 Waarmee het meest krachtige instrument voor de rechtzoekende, dat al in de kast bleef liggen, nu achter slot en grendel ligt.

8.8

“net bestuur” & “nette mensen”

Is het niet zo dat de samenleving op veel posities alleen maar nette mensen wil hebben? Ik noem maar bestuurders van Nationale Zorgautoriteit (NZa), Financiële autoriteit (AFM), Nationale Ombudsman, etc. Zijn er reden om verschillen in minimale eisen van “netjes” aan te brengen? Vergelijk eens de tekst, in de nieuwe advocatenwet, met analoge teksten die betrekking hebben op andere nette mensen. Zoals bestuurders van de AFM, (Kaderwet zelfstandige bestuursorganen artikel 12 & 13) of de Nationale Ombudsman (wet Nationale ombudsman (artikel 2, 3 & 4). Moet telkens wanneer er nieuwe inzichten komen over wat “nette mensen” betekent al deze wetten aangepast worden? Ik hoop van niet. De Algemene wet bestuursrecht is gemaakt om “net bestuur” te regelen. In de nieuwe advocatenwet wordt hier zeven maal naar gerefereerd. Waarom is er geen “Algemene wet bestuurders” die allerlei generieke zaken rondom “nette mensen” regelt? Dan kunnen al die wetten die benoemingen en ontslagen regelen, daar naar verwijzen. Mocht de samenleving gewijzigde normen krijgen, dan hoeft dit maar in één wet aangepast te worden.42

Omstander-effect: http://nl.wikipedia.org/wiki/Omstandereffect In de informatica bestaat hiervoor het begrip derde normaalvorm, zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Databasenormalisatie 41 42

38


Voor bestuurders met een inkomen hoger dan 75% van de Balkenendenorm lijkt mij de optie die voor rechters bestaat perfect: Wet op de rechterlijke organisatie artikel 13a (e.v.). Voor lagere inkomens suggereer ik het kantonrecht. Maar mijn persoonlijke suggestie hoeft het niet te worden. Lijkt me iets om democratisch in te stellen.

8.9

Sollicitatie

Graag zou ik als lid van het College van Toezicht de nieuwe wetgeving een boost geven. Mijn werkwijze gaat zeker wat centjes kosten, dus mijn begroting conform artikel 45e lid 1 wordt geen zuinige. Naast het aanbieden van aandacht op het individuele niveau van de rechtzoekende, zijn speerpunten: • Gedegen onafhankelijk onderzoek naar ervaringen met de advocatuur (historisch); • Vanaf heden: goede (statische) vastlegging van ervaringen van rechtzoekenden. Deze statistieken gaan tegenover die van de Raden en het Hof van Discipline staan. Voer voor een gezonde maatschappelijke discussie; • Instellen van een onderzoekswerkgroep die 5% van de tuchtrechtzaken uit de laatste drie jaar gaat analyseren op haar procedurele verloop. Getracht zal worden om binnen die 5% ook zaken op te nemen die uit het zicht van het tuchtrecht zijn gebleven. Dit mag gezien worden als een kwaliteitsmeting “voor”. Over drie jaar dan een soortgelijk onderzoek, dus de kwaliteitsmeting “na”. Mijn onderzoeksgroep zal bestaan uit: een rechtssocioloog of rechtspsycholoog, een psycholoog of “humanoloog” en een bestuurskundige. Deze deskundigen voor de opzet en de beoordelingen van de resultaten. Daarnaast enkele junior onderzoekers met gedegen onderzoek bagage voor het veldwerk.

Beauty met facelift?

9.

39


Misschien kan ook een Beauty na ruim zestig jaar een facelift gebruiken. En, wie weet, is vooral wat make-up voldoende. Mijn suggestie is dat laatste, de oude mooie wetgeving onveranderd te handhaven en een beetje de zaak opmaken (make-up). Opmaken zoals bij een bed, weer klaar maken voor gebruik.

9.1

Kies juiste termen

Wanneer een burger van mening is, dat een advocaat zich onheus gedragen heeft, dus in strijd met de regels, dan is die burger geen “klager” maar een “melder”. Op dat moment is de betrokken advocaat niet “de advocaat tegen wie de klacht is gericht” maar gewoon “verdachte”. Ik begrijp goed dat de introductie van deze termen bij de juridische lezers niet fijn binnenkomt. Tijd voor een reflectievraagje? Wanneer ik een overval meen te zien en de politie bel, dan zijn dit toch normale termen, termen die gebruikt worden tot aan een rechtszitting? Juristen bij voorbaat anders te behandelen, geeft niet het vertrouwen dat de rechtzoekende en de samenleving nodig heeft. Deze facelift zou ik de wet geven, andere gesuggereerde verbeteringen zijn organisatorisch van aard (make-up).

9.2

Probleem analyse

Volgens mijn zijn de voornaamste problemen: • De voorzitters van de Raden en het Hof van Discipline hebben hun wettelijke rol uitgekleed; • De dekens hebben dankbaar, deze taken van de voorzitters van de Raden naar zich toe getrokken; • het overleg tussen de dekens en de Raad van Discipline lijkt vervallen; • De tijdsgeest heeft invloed gehad op de relatie tussen de deken en de voorzitter van de Raad van Discipline; • Het Hof van Discipline is vergeten dat er, conform artikel 55, gewaakt moet worden. Hier staat wel tegen onnodige vertraging. Vertraging is begripsmatig een effect. Het voorkomen van onnodige vertraging (actief waken)

40


•

•

heeft logischerwijze te maken met het wegnemen van oorzaken. Moet de voorzitter dan ook wel durven zoeken; Het parket van de Hoge Raad blijkt erg passief in haar controlerende functie. Ze is door de burger niet in alarmeringsfase te krijgen, de burger wordt a priori niet serieus genomen. De minister laat het zijn gangetje gaan. De huidige minister van Veiligheid & Justitie, Ivo Opstelten, gaf, begin 2013, Hans Visser publiekelijk een standje omdat deze politiechef oprecht zijn verontrusting en waarneming uitte. 43 Tegen het parket van de Hoge Raad durft hij niet zo flink te zijn terwijl het parket al jaar en dag nalatig lijkt.

Voor bovenstaande punten is de oplossing te vinden in termen van het probleem: gewoon weer gaan doen wat de oorspronkelijke taak was.

9.3

Parket van de Hoge Raad

Het parket van de Hoge Raad is belast met de kwaliteit van de rechtspraak. Bij hen ligt de opdracht om klachten over rechters te beoordelen. Hiermee kan de rechtsgang niet beïnvloed worden. Gezien doorlooptijd en dergelijke kan ook niet een rechter van de zaak afgehaald worden, daarvoor is het systeem van wraking. De soort klacht over een rechter en het effect van een toegekende klacht is bij wraking anders dan een klacht bij het parket: • parket gaat over de kwaliteit, dus correct volgen van procedures en het niveau; • wraking gaat over partijdigheid of afhankelijkheid; • klacht bij parket staat los van de lopende procedure (en is veelal logischer nadat de procedure is afgesloten); • wraking stopt de lopende procedure.

9.4

SMART Oplossingen

Binnen zowel de oude als binnen de nieuwe wetgeving zijn er vrij eenvoudige middelen om het niveau omhoog te brengen. Ik kom hier met een SMART oplossing44. Dus Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en in Tijd snel.

43 44

http://nos.nl/video/462119-opstelten-politie-gaat-niet-over-hoogte-boetes.html http://nl.wikipedia.org/wiki/SMART-principe


41

Richt een landelijk ondersteuningspunt op dat de melder helpt bij het opstellen van zijn melding. Geen verplichting, maar wel een advies. Al die bagatel-klagers waar de staatssecretaris last van denkt te hebben kunnen daar aan deskundigen, ik denk aan psychologen, hun verhaal kwijt. Kan die psycholoog helpen met de vraagstelling: is het alleen de beleving van deze persoon of is er echt onrecht? In het eerste geval wordt de klager, door iemand met voldoende empathie, uitgelegd dat zijn/haar beeld niet klopt. Dat uitleggen zorgt ervoor dat onvrede en onbegrip wordt omgezet in vrede met de situatie en begrip voor de advocaat in kwestie. Ook al slaagt dit niet 100%, elke vermindering draagt bij tot rust. Lijkt de melding reëel, dan zet het meldpunt haar schouders er onder. Dan wordt er, zo onafhankelijke en onpartijdige mogelijk, in de zaak verdiept en een goede juridisch onderbouwde klacht (melding) geformuleerd. Wanneer de casus bij de deken wordt aangeboden, is de onderzoekstaak die nog bij die deken ligt helder verwoord. Hierbij valt te denken aan informatie die de deken op basis van gedragsregel 37 bij de verdachte kan achterhalen. Voordelen zijn: • De deken voelt minder de ogen van zijn achterban in zijn rug, immers hij wordt meer uitvoerend. Eventueel kan hij op basis van bevindingen wel zijn toezicht rol innemen en er een schepje bovenop doen. • De voorzitter van de Raad van Discipline kan meer actief controleren, immers er is draagkracht voor de stellingname dat de melding terecht is. • Personen die nu niet met een melding komen, omdat het gedoe het hun niet waard is, krijgen die steun, die het gedoe behoorlijk vermindert. Dus de drempel wordt verlaagd en terechte klachten krijgen de aandacht die ze verdienen. Waarmee de verhouding reële klachten versus bagatel-klachten wordt enorm verbeterd.

42


Puur juridisch heeft het meldpunt geen betekenis. Echter maatschappelijk zal dit een positief effect hebben op de burger die zijn verhaal kwijt wil, en op verbeteringen hoopt. Dit is vooral organiseren (regelen) en zeker niet (nog) meer wetten maken.

---

Strafrecht heeft betrekking op het gevolg van een handeling. Tuchtecht heeft betrekking op de handeling zelf, de werkwijze. Resultaat en werkwijze beoordelend, concludeer ik dat de vierde en vijfde aanleiding tot de subtitel zich opdringen.

---

Tot hier mijn analyse van het tuchtrecht in de advocatuur, graag mee ik u mee in meer beschouwende die ook achtergrond geven aan mijn proces, denken en verantwoording.

Verantwoording

43

10. Verantwoording Augustus 2012 ben ik in contact gekomen met het advocatentuchtrecht. Vrij snel was ik not amused met de opstelling van de deken van de lokale orde. Zonder zich in de zaak te willen verdiepen, bleek hij op twee feiten zijn houding te bepalen: • als wederpartij maak je historisch gezien weinig kans, er zijn diverse uitspraken van het Hof van Discipline dat een advocate behoorlijke vrijheden heeft; • de wederpartij, dus opdrachtgever in formele zin, zou “het” wel zo gewild hebben. Mij toch echt iets te pragmatisch. Vooral de laatste gedachtegang. Analoog geldt huurmoordenaars vrij te pleiten omdat hun opdrachtgever “het gewild zouden hebben”. Deze ervaring was reden om op internet rond te zoeken.

10.1 Contact met Rein Jan Ik vond de website www.toezichtadvocatuur.nl en introduceerde mijzelf bij Rein Jan. Triest is de briefwisseling die ik had. Het afschepen van de burger leek Rein Jan bij zijn “knechtje” onder gebracht te hebben. Voor degene die de communicatie-soap zelf willen beoordelen: ik stel hem graag beschikbaar. Uiteindelijk mag ik zijne hoogheid in persoon spreken op 9 januari 2013. Slechts enkele uren nadat bij zijn voorspelbare rapportage publiceert, bied ik mijn beschouwingen hierop aan. Later ook in A5 boekwerkje aan hem en onder meer enkele Tweede Kamerleden aangeboden. Alleen Alexander Pechtholt (D66) had voldoende empathie om te begrijpen dat er iets bijzonders speelde en belde mij thuis op. Maar het was niet zijn portefeuille en het bleef verder stil. Ik ben Rein Jan’s verdere schema’s en rapportages blijven volgen en meende een trend te zien. Voor mij een heldere trend. Hierover met hem gecommuniceerd, maar “zijne hoogheid” is nooit verder gekomen dan de reactie dat ik vertrouwen moest hebben in zijn goede bedoelingen. Tja …

44


10.2 Pareto-principe Het Pareto-principe kent diverse variaties.45 De hier bedoelde variatie is dat 80% of meer aandacht gaat naar 20% of minder van de problematiek. De echte maatschappelijke problematiek voor de advocatuur zijn die vele civiele rechtszaken: ontslagen, echtscheidingen, geschonden afspraken, geschonden rechten, burenruzie e.d.. Hierbij vertrouwt de burger op een kwalitatief hoogstaand rechtssysteem, althans dat zou moeten. Blijkt dit rechtssysteem voor de burger niet betrouwbaar dan ondermijnt dit de rechtsstaat. Mede hierom moeten rechters hun vonnis motiveren. Moeten, maar doen ze dat altijd wel voldoende en in termen die de rechtzoekende kan begrijpen? Voor procederen is een advocaat veelal verplicht. Vanuit de gedachte dat deze het proces in goede banen leidt. Hieronder valt de scheiding van emotie, zakelijke en juridische elementen. Verder eventueel taak het vonnis uitleggen. Er gaat veel goed, tuchtrecht gaat uitsluitend over hetgeen fout gaat. Dat kan ondanks oprechte inspanning gebeuren, maar ook omdat een jurist zijn werk ondermaats is. Die laatste situaties zijn het primaire bestaansrecht van het tuchtrecht. De politieke discussie gaat over onafhankelijk toezicht. Dan gaat het over processen met personen die staatvijanden lijken te zijn en waarbij de staat het tuchtrecht mogelijk gaat misbruiken om een rechtszaak in haar voordeel te beslechten. Te denken valt aan de zaken als: Demmink, Chipshol, Srebrenica, Pim Fortuyn, drugcrimineel Cees H.. Allemaal zaken die al jaren lopen. Gemiddeld hooguit een paar per jaar, dus maximaal 1% van de rechtszaken. Maar in de discussie lijkt die 1% van de tuchtrechtsituaties opeens 99% procent van de aandacht te vragen. Door de staat ingericht toezicht kan (voldoende) onafhankelijk zijn en zal zeker de 99% van de rechtzoekende helpen. En misschien, maar ik geloof dat niet, gaat die 1% “nat”. Het zij zo.

45

zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Pareto-principe

Het rechte pad …

45

11. Het rechte pad … De manier waarop juristen naar de wereld kijken, beschouwen zij zelf veelal als de beste. Toch ben ik van mening juist bij deze beroepsgroep beroepsdeformatie erg hoog is.46 Vandaar ook de tekst op de achterzijde van dit boekje. De politiek en het recht verwijderen zich uit het centrum van de samenleving en doen een rare poging de samenleving te verplaatsen. Beschouwend enkele onderwerpen die onder “het rechte pad” beschreven worden.

11.1 Wraking versus Wet RO art 13a De rechtzoekende verwacht van rechters een eerlijk, rechtvaardig en wijs besluit. Dat eerlijk en rechtvaardig is internationaal vastgelegd. Van een rechter wordt verwacht dat deze werkt en leeft volgens de standaard van de Verenigde Naties: The Bangalore Principles of Judicial Conduct (2002).47 In het Vredespaleis te Den haag in 2002 bekrachtigt, wij (onze staat der Nederlanden) zat er met de neus bovenop. Een rechter die aantoonbaar zich hier niet aan houdt en waarvan verwacht wordt dat dit zijn oordeel beïnvloed, kan gewraakt worden. Wraking is het instrument dat bedoeld is om rechters, waarbij de onafhankelijkheid of onpartijdigheid onvoldoende gegarandeerd is, ter discussie te stellen. Maar de bewijslast ligt bij de wrakende partij. “Uit hoofde van zijn functie wordt een rechter als onafhankelijk en onpartijdig beschouwd”, een stellingname waarvan ik betwijfel of deze voldoende regelmatig getoetst wordt (boring, garantie). Hoe is dat met die rechter die een voorkeur heeft voor een verhaal dat hij goed begrijpt boven een betoog dat voor hem vaag blijft? Hij kan wel de regels kennen, maar voor de toetsing is dat begrip nodig. Dat wijs, eerder al ter sprake geweest. Een rechter moet natuurlijk ook de voorliggende zaak volledig kunnen doorgronden. Bij een omvangrijke zaak is kan hierbij een tijdsprobleem

Op Wikipedia is de Engelse uitleg de beste http://en.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9formation_professionnelle 47 http://www.unodc.org/pdf/crime/corruption/judicial_group/Bangalore_principles.pdf 46

46


optreden. De rechter moet voldoende tijd krijgen om zich in te lezen en alles te begrijpen. Op 12 mei 2010 had ik in een rechtszaal in Arnhem vier juristen die mijn rekensom niet begrepen. Ja, vier! De twee advocaten, de rechter en de griffier. Was de som zo moeilijk? Ik dacht van niet, als docent wis- en natuurkunde meen ik het niveau redelijk te kunnen schatten en mag “uit hoofde van mijn ervaring en opleiding, mijn uitleg als adequaat worden beschouwd”. Niveau ongeveer 2e klas VWO. De griffier was ook niet in staat de argumentatie, is wel iets anders dan de rekensom, adequaat op schrift te stellen. De Bangalore Principles zijn helder, lees daar paragraaf 2.1. Er mag geen “bias” zijn, geen tendens. Dus ook niet de tendens naar simplisme, simplisme dat ik in 2009 en één jaar later, helder heb waargenomen. Deze vorm van tendens (bias) dicteer de verplichting aan de staat om te waarborgen dat rechters voldoende abstract en rekenkundig denkniveau hebben (en nog wat meer, graag wat psychologie, bestuurskunde, pedagogiek, geneeskunde etc). Jammer, deze (oud) docent deelt dikke onvoldoendes uit. Mag een partij een rechter wraken omdat hij gezien bovenstaande niet voldoet? Een vraag die een knuppel in het juristenhok is, dat begrijp ik wel. Of is, juridische gezien, de juiste weg een klacht bij de Procureur-Generaal van de Hoge Raad. Die gaat over de kwaliteit van de rechters. Dus de Procureur-Generaal aanspreken op artikel 13a (e.v.) van de Wet op de Rechtelijke Organisatie? Maar die weg dient uitsluitend het algemeen belang! Net zoals bij het tuchtrecht. Fred Teeven heeft dat op 2 april 2014 aan Michiel van Nispen (SP) duidelijk uitgelegd. Waar staat de rechtzoekende? De verprutste procedure blijft verprutst en hooguit een openstaande beroepsprocedure kan aan dat feit misschien iets veranderen. Ik roep alle burgers op om de bewustwording bij de Hoge Raad te stimuleren. Elke klacht moet immers netjes beoordeeld worden!

Het rechte pad …

47

Tenminste, tenminste … dat mag je van een professionele club als de Hoge Raad verwachten. Mijn ervaring is dat mijn klacht in 2013 over de toenmalige voorzitter van de Raad van Discipline redelijk netjes behandeld werd. Maar wel erg traag. Inhoudelijk verschil ik met de Hoge Raad van mening, maar op de eerste reactie is qua vorm weinig aan te merken. De Hoge Raad blijkt niet gediend te zijn van burgers die snel uit het riet komen nadat ze er met een kluitje in gestuurd zijn. Onzorgvuldig wordt mijn reactie van 26 mei 2014 met betrekking tot de exvoorzitter van de Raad van Discipline vermengd met mijn klacht op 18 juni 2014 over de actuele voorzitter van het Hof van Discipline. In één brief wordt over beide zaken terug gemeld en het briefnummer is van de eerste klacht. Hoe is het wanneer twee verdachten, van twee geheel verschillende misdrijven, op een rechtszitting onder het zelfde rolnummer worden afgeraffeld, omdat toevallig de Officier van Justitie dezelfde is? Mag ik hier de classificatie “gedrag hobbyclub” gebruiken? Hoe werkt dit op de statistieken? Wordt ook niet de samenleving voorgelogen omdat zaaknummers niet meer kloppen? Wanneer reacties op administratief niveau al te wensen overlaten, waarin moet de burger dan nog wel vertrouwen hebben?48

11.2 De ZZP-er & de advocaat Mij persoonlijk een doorn in het oog. Dat (bijna) elke ZZP-er de wet respecteert wanneer het over heldere tariefstelling, website, rekeningen en dergelijke gaat, maar bijna elke advocaat weigert dit te doen. Concreet, ik heb het over: • Burgerlijk Wetboek Artikel 15d: gebiedt ook advocaten hun KvKnummer en BTW nummer op al hun correspondentie en website te vermelden. • Burgerlijk Wetboek Artikel 193e: gebiedt ook advocaten hun prijzen inclusief BTW te vermelden indien hun cliënt een particulier is. Verder moeten kantoorkosten inclusief zijn wanneer deze een vast percentage of vaste toevoeging zijn.

48

Voor wie de briefwisseling wil lezen: http://www.gemmeke.nl/bw_HR.pdf

48


De advocaten“cultuur” treedt deze wetgeving met voeten. Datum uitgave van dit boekje heeft de auteur een tuchtrechtzaak en is voornemens (bijna) alle advocaatleden te wraken op de volgende grond: “Waarom zou ik als rechtzoekende, advocaatleden als rechters accepteren die er blijk van geven, binnen hun dagelijkse beroepsuitvoering, bewust de wet te negeren?” Hier mag een wrakingskamer zich gemotiveerd over uit gaan laten. Jammer, dat uitsluitend met dergelijke praktijktoetsingen een statement te maken is. De vraag staat, al ruim een jaar, bij de NOvA uit: geen antwoord. Daar lijkt de focus voorlopig vooral op ernstigere zaken: witwassen. Vraagje aan de kritische lezer. Gelooft u dat ik van de Kamercommissies voor Veiligheid en Justitie het verzoek ga krijgen om het statement van de wrakingskamer door te sturen? Of moet deze klokkenluider zelf eerst een statement maken (zie ook verderop)?

11.3 Conflictbeheersing Recht als vorm van beschaving, moet er op uit zijn, dat het zoveel mogelijk samenvalt met rechtvaardigheid. De basis van recht, de wetten, zijn niets anders dan regels, die democratisch tot stand zijn komen en volgens de democratische meerderheid rechtvaardig zijn. Dat gevoel van rechtvaardigheid zal vooral door juristen bewerkstelling moeten worden. Een beslissing die onrechtvaardig voelt, leid tot onvrede. Veel onvrede leidt tot maatschappelijke onrust. In de wereld zien we dat de meeste regeringsleiders proberen met overleg tot oplossingen te komen, de goede voorbeelden zijn talloos. De VN heeft er genoeg werk aan. Ook op een veel kleinere schaal, ouders of leerkrachten zien we inspanningen om conflicten te beheersen. Belangrijk is daarbij naar de ander te luisteren en die proberen te begrijpen.

11.4 Aleksandr Dolmatov & Arthur Gotlieb Twee personen die voor hun gevoel in een ondragelijke en uitzichtloze situatie zaten. Met hun zelfmoord is de Nederlandse politiek wakker geschut. Is dit het moderne politieke klimaat?

Het rechte pad …

49

Komt besef over ernstige misstanden pas nadat er doden gevallen zijn? Wordt zoiets als bewijs gezien? Een zelfmoord is geen bewijs, het is hoogstens een indicatie. Indicatie van niet gehoord te worden en niet zozeer van de vermeende ernst van een situatie. Moet iedereen die een boodschap heeft een einde aan zijn leven maken om gehoord te worden? Ik mag hopen van niet. Ik ben dat toch echt (nog) niet van plan. Veel discussies in de Tweede Kamer missen het zoekproces naar gemeenschappelijke missie: dat het goed met Nederland gaat, de mensen, de kinderen, de toekomst. In teveel discussies hoor ik de uitvoering. Maar uitvoering is een ander denkniveau, ander discussieniveau. Zonder heldere missie geen bruikbare uitvoering, discussie over de missie is het fundament.

11.5 Jeroen Denis Deze zaak heeft de samenleving veel meer bezig gehouden dan de twee anderen hiervoor. De samenleving, niet de politiek. Waarom? Is het niet zo dat de daad volledig gelijksoortig is, vader berooft kinderen van het leven en legt daarna de hand aan zichzelf? Hoe vaak gebeurt er zoiets? Komt alles in het nieuws? Waar zit het verschil? Voor de samenleving staat Jeroen Denis veel dichter bij. De onzekerheid over wat er gebeurd is, met die kleine kans op hoop, dat boeit. De kleine kans en grote hoop dat de kinderen ergens veilig zijn. Dus de manier waarop Jeroen de samenleving heeft proberen wakker te schudden is effectiever, maar is de samenleving (politiek) echt wakker geworden? Staat de wekker in sluimerstand en moet deze nog enige malen afgaan voordat …? Is er goed zicht op de rollen van de sociale hulpverlening en vooral het rechtssysteem, de advocaten?

11.6 Bram M. opgeofferd of ontzien? Zonder details te kennen en op de stoel van de tuchtrechter te gaan zitten merk ik wel enkele zaken op. Bram M. had natuurlijk een grote mond, maar dat zou geen probleem mogen zijn. Wel een probleem is het witwassen van geld. Ik begrijp uit het nieuws dat het O.M. ooit besloten heeft dat vervolging niet oppertune is. De belastingdienst vond een schikking een geschikte uitkomst.

50


Maar daarna, lang daarna dient de tuchtklacht. De “opsporingsbevoegdheid” van de deken lijkt hoger dan die van het O.M., in verband met verschoningsrecht.49 Opgeofferd? Mijn gevoel is jazeker. Bram M. is niet de enige, dat weet men, daarom werd ook die 800.000 euro geïnvesteerd. De Orde (van Advocaten) moest aantonen dat ze zaken serieus nam. Ontzien? Jazeker! Het Hof van Discipline had gedetailleerd inzicht. Dit inzicht moet ook betrekking hebben gehad over strafbare feiten zoals witwassen. Artikel 162 lid 1 sub c, Wetboek van Strafvordering lijk mij duidelijk: het Hof moet het O.M. volledig inlichten. Daarna had het O.M. zelfstanding een nieuwe afweging moeten maken. Ik geloof niet dat dit gebeurt, deze verwachting ligt in de lijn van mijn ervaring met het Hof: niet waakzaam (artikel 55). Mijn conclusie: Bram M. is opgeofferd (door de NOvA) en ontzien (door mr. Joost van Dijk).

11.7 Olie of zand? 20 september 1839 De eerste Nederlandse spoorlijn wordt in gebruik genomen. Een van de twee locomotieven is de Arend. Een indrukwekkende machine van 12.000 kg. Het spoorwegmuseum heeft een replica. Denkt u dat al dat staal haar werk kan doen zonder een paar litertje olie. Smeerolie? Volgens mij niet. Wat denkt u dat er gebeurt wanneer die olie vervangen wordt door zand, gewoon speelzand? Ik zie onze democratie als een mooie machine, de Nederlandse Leeuw als een gelijke van de Arend. Die democratie heeft olie nodig. Olie die staat voor het respect voor elkaars mening en vooral ook oog voor het algemene belang.

Hoe schoon Bram M. is wel dat blijkt uit de reclame, zie hier de originele versie: http://www.youtube.com/watch?v=6IMt683gnrU 49

Het rechte pad …

51

Andersoortige ideeën kan ik zeker waarderen. Zo voegt de Partij voor de Dieren echt iets toe. Misschien soms iets te moralistisch, maar haar geluid is prima, dat stuurt (licht) bij in de goede richting van beschaving. De PvdD is dus olie voor de stoommachine die dan al haar krachten kan tonen (vurige debat). Over de anderen: van sociaal tot liberaal, van conservatief tot progressief, van streng gelovig tot atheïst, in een democratie mag dat. Sterker nog, daar moet dat zelfs! Zand zijn die personen en partijen die, uitsluitend voor het mooie salaris bij die mooie blauwe stoel, in de Tweede Kamer zitten. Wiens belang een stoer toneelspel is, om daarmee een deel van het volk op te hitsen, vooral om zelf die mooie baan te behouden met dat inkomen.50 Zand haalt de vaart eruit en legt uiteindelijk de geoliede machine stil. De Arend met haar tonnen staal, is met een paar kilogram zand te blokkeren. Op het spoor wordt dergelijke sabotage als een strafbaar feit gezien, in de Tweede Kamer niet, daar zien personen speelzand als spel. Dan heb ik het over de PVV, waarvan ik in ruim tien jaar nog geen zinvolle inbreng in welke discussie dan ook gehoord heb. Ook over de 50Plus partij, die niet begrijpt dat ouderen alleen een toekomst hebben als de jeugd voor hun welvaart zorgt. Dus koester die jeugd in plaats van stuk te staren naar huidige financiële reserves. Deze 59-jarige koestert de Nederlandse jeugd. De eerste druk van dit boekje is ook aangeboden aan de leden van de vaste Kamercommissies voor Veiligheid en Justitie, met uitzondering van die partijleden waarvan ik de geestelijke en morele vermogens te laag acht om de tekst op waarde te schatten, zie vorige alinea. (ze zijn mijn 4 euro per boekje niet waard, ik doe dit zoals Fred Teeven goed beseft voor de gemeenschap).

50 Frank Zappa / The mothers of Invention (1968): We're Only in It for the Money. zie: http://en.wikipedia.org/wiki/We're_Only_in_It_for_the_Money Parodie op The Beatles (1967): Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band

52


11.8 Kernwaarden Nieuw is artikel 10a lid 1. Hier staan de kernwaarden van de advocatuur genoemd en kort omschreven. Artikel 28 lid 1 geeft enige borging: Het college van afgevaardigden stelt verordeningen vast in het belang van de goede uitoefening van de praktijk, alsmede ter waarborging van de eisen die op grond van artikel 10a daaraan worden gesteld. Wacht even, dan hebben we het toch over de gedragsregels? Maar die waren er al heel lang, al van 1968. Later herzien in 1980 en daarna nog eens in 1992 gereviseerd, ook alweer zo’n 22 jaar geleden. Maar hoe was dat op maandag 20 augustus 2012 om 16:00 uur ten kantore van de deken (Gelderland), niet letterlijk: “Och, advocaat van de wederpartij, daar ga ik niet eens over nadenken, dan zijn de gedragsregels niet van belang.” Ook op 4 april 2013 op schrift gesteld: “Daarnaast wijs ik u erop dat mr. is opgetreden als advocaat van uw wederpartij. Volgens vaste jurisprudentie van de Raden en het Hof van Discipline heeft de advocaat van de wederpartij een grote mate van vrijheid om de belangen van zijn cliënt te behartigen.” Mag ik dit lezen als: “stop maar?”. Melden dat deze werkwijze niet door de beugel kan heeft geen zin, daar trekt deze beroepsgroep zich dus niets van aan. Dank! Gaat dat veranderen? Waarom zou nieuw artikel 10a en de indirecte borging in artikel 28, de praktijk anders gaan uitwerken dan nu met gedragsregels die al jaren deze waarden bevatte en vanwege het wettelijke kader ervan, nageleefd moesten worden?51 Hiervoor zie ik drie argumenten: (1) hoop, (2) hoop en (3) nogmaals hoop!52 Dus in de praktijk verwacht ik dat artikel 28 zal leiden tot een marginale bijschaving van de gedragsregels, die dan opnieuw niet nageleefd worden en opnieuw niet gehandhaafd worden. Immers op gebied van toetsing en controle is helemaal niets geregeld. 51 52

wettelijk kader, zie eerder: de regels van een publiekrechtelijk orgaan zijn “wet” met dank aan Geert Wilders die mij de kracht van dergelijke retoriek duidelijk heeft gemaakt.

Het rechte pad …

53

Nou ja, helemaal niets … toch wel hoor … Die vaste jurisprudentie dat je de wederpartij een hak mag zetten. Controle is dat signaal van buiten benutten, de melding over dat foute gedrag. Is die kans op melding, dit signaal, niet verlaagd is met de heffing van een inlegpremie van 50 euro? Mag ik weer met een analogie komen? Stel het huis van mijn overburen staat in de fik en de brandweer wil mijn telefoontje pas serieus nemen nadat ik 50 euro heb overgemaakt? Immers de analogie volgende heeft de staatssecretaris van veiligheid en justitie de diepe overtuiging dat heel Nederland voor de lol de brandweer belt. Is immers toch zo vreselijk leuk, die sirenes door de straat. Bijzonder vind ik de relatief grote aandacht van partijen voor vastlegging van kernwaarden in de wet. Mijn mening over de (on)zin deze vast te leggen heb u tussen de regels kunnen lezen. Tijdens het debat van 2 april 2014 werd door sommigen hier relatief veel, te veel, spreektijd hieraan gewijd. Ik geef een cijfer aan de sprekers waarbij ik van het cijfer tien, punten aftrek voor dat aantal keren dat “kernwaarden:” genoemd zijn in relatie tot de omvang van het betoog en kom uit op:53 Naam Lilian Helder Jeroen Recourt Michiel van Nispen* Gert-Jan Segers Madeleine van Toorenburg Gerard Schouw Ard van der Steur

Partij PVV PvdA SP CHU CDA D66 VVD

Cijfer 3 7 7 8 10 10 10

*Michiel van Nispen had zijn maidenspeech, hierdoor moest hij wel volledig zijn en alle punten, dus ook de kernwaarden, benoemen. Ik geef hem graag een negen (9). Natuurlijk gelooft ‘n persoon met een lage score niet in onderzoek en statistiek en volgt eigen “instinct”, het zij zo.54

Rekenkundig bepaald met gebruikmaking van het aantal woorden in betoog en het aantal maal dat “kernwaarden” genoemd is. 54 “Instinct” is de beste term, die volgens past op deze hersenactiviteit. 53

54


11.9 Een goede buur … Hoe wordt de ander gezien? Luisterend naar de meeste partijen in de Tweede Kamer krijg ik de indruk dat wij in Nederland nastreven dat we elkaar respecteren. Dat respect is voor velen een belangrijk doel (missie-statement, Grondwet) Niet voor iedereen, is dat respect voor die naaste mens even logisch. Om eerlijk te zijn, ook voor vele Nederlanders in het verleden niet. Een film als “Hoe Duur was de Suiker” toont dat erg goed.55 Respect is die ander ruimte en een eerlijke gelijke plaats geven. Voorbeelden waar dat niet gebeurde zijn, maar wettelijke toegestaan: • de negers tijdens de slavernij een goede neger is een slaafse neger; • de joden onder het bewind van de nazi’s een goede jood leeft niet meer. Voorbeelden waar dat nog steeds niet gebeurt : • de IS-strijders die ongelovigen onthoofden een goede westerling heeft zijn kop eraf; • aanhangers van Wilders een goede Marokkaan zit in Marokko of een goede islamiet neemt afstand van de sharia; wat even idioot is als een goede SGP-er neemt afstand van de Bijbel of een goede katholiek erkent de paus niet; • de boze gescheiden moeder een goede vader is uit het leven van mijn kinderen; Dat advocaten, personen met dergelijke standpunten (moeten) verdedigen, dat is buiten kijf. Maar wanneer ze naast de juridische verdediging, hun cliënt ook in de realisatie van de ideologie proberen te helpen, dan geven ze volgens mij een onethische invulling aan de kernwaarde: partijdig en onafhankelijk de gerechtvaardigde belangen van de cliënt behartigen. Dan wordt er over dat hele belangrijke woord heen gelezen: gerechtvaardigde De juristen die dit niet begrijpen, zijn van mijn rechte pad af. Deze film gaat niet over recht, maar toont maatschappelijke verhoudingen. De film “A time to Kill” toont beide.Beide films die voor juristen verplichte kost moeten zijn.

55

Leidraad “succesvolle tuchtiging”

55

12. Leidraad “succesvolle tuchtiging” 12.1 Ken de open punten De afgelopen jaren heb ik Rein Jan, de NOvA, de voorzitters van de Raad en Hof van Discipline vragen gesteld, suggesties gedaan en geïnformeerd over vraagstellingen die ik heb uitgezet. Zelfs bij de Hoge Raad. Mijn vragen lijken vervelend te zijn, want antwoorden krijg ik niet. Een aantal zaken is al aan de orde gekomen, ik structureer hier enkele leuke. De verwijzingen zijn naar de oude wet: • Verklaring over eerdere klachten en tuchtrechtelijke maatregelen (artikel 46d lid 5) moet, gegeven een eerlijk proces (EVRM artikel 6), aan beide partijen toegezonden worden. Zie ook artikel 49 lid 2 (tijdig) en Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering artikel 19; • Mogen advocaatleden de functie van rechter vervullen wanneer die advocaatleden er blijk van geven in hun dagelijkse praktijk de wet niet te respecteren? Zie ook mijn stukje over de BTW, KvK nummers en heldere tariefstelling. • Deken werkt niet mee (artikel 46c lid 1) Moet de Raad van Discipline de deken niet tuchten, immers die krijgen door de tegenwerking een slecht dossier? • Mogen rechters een dossier accepteren waarvan bekend is dat het onnodige omissies bevat, gegeven dat de rechter voorzieningen openstaat deze omissie aan te vullen (ik kom hier op terug)? • Is “waken” niet een actief werkwoord (artikel 55)? Dus iets anders dan achter je bureau zitten totdat iemand je wakker probeert te maken?

12.2 Techniek van antwoorden krijgen Accepteer het uitblijven van antwoorden en de vermeende machtpositie niet. Transformeer van rechtzoekende naar een recht-eisende. Maar kies wel het juiste moment, timing wordt belangrijk. Neemt men enige afstand van details, dan komen mooie mogelijkheden in zicht, om die eis naar recht, in vervulling te laten gaan. De techniek, waar een recht-eisende in eerste instantie mee wordt geconfronteerd, is het negeren. Er komt geen antwoord (meer). Juristen durven hun vingers niet te branden aan foute antwoorden, zeker niet wanneer er een reële kans is dat dit antwoord ooit ergens op tafel ligt. Nog beroerder is het juridisch correcte, maar politiek ongewenste antwoord. Om dat te krijgen moet speciale “trek-techniek” gebruikt worden.

56


Geduld is dan een schone zaak. Zorg voor een nette casus opbouw en dossier. Blijf zelf correct (inhoud) en probeer dat ook in de vorm te blijven. Ga vooral niet de fout in met algemeenheden of zaken die niet te bewijzen zijn. Voorbeeld van zulke fouten zijn: “ze zakkenvullers noemen”, “stellen dat ze allemaal corrupt zijn” en dergelijke. Maak je een fout, geef die dan direct toe en biedt eventueel excuses aan. Want uiteindelijk zal het om de balans gaan tussen de fouten van de rechteisende en die van het rechtssysteem. Waarbij de weging van fouten van de recht-eisende zwaarder lijken te wegen dan die van het rechtssysteem. Uiteindelijk komt het moment dat ons rechtssysteem haar zelfreinigende werking heeft behouden. Dat negeren, dat de recht-eisende niet serieus nemen, dat kan de rechter tijdens de zitting niet. Anders ligt daar direct een goede grond voor wraking. Het is uiterst belangrijk om details goed scherp te hebben en te houden. Over mijn eerste vraag in vorige paragraaf schreef de voorzitster van de zittingscombinatie van 26 mei 2014 in haar proces-verbaal: De verklaring maakt geen deel uit van het dossier en kan hem om die reden niet worden verstrekt. De “hem”, dat ben ik. Dat “dossier” is een onzin begrip, ik leg dat uit. In artikel 49 lid 2 wordt de term “processtukken” gebruikt en tot deze stukken verzameling behoord het document heel zeker. Natuurlijk zijn van de “processtukken” deelverzamelingen te maken met zinvolle groeperingen als zijnde: • later binnen gekomen stukken • gereviseerde c.q. gecorrigeerde documenten • niet-schriftelijk (bijv. een wapen, een geluidsopname, video) of minder zinvolle: • in de blauwe map • door ’n kabouter, in ‘n doosje met een roze strik er omheen, gebracht Maar ik vind dergelijke deelverzamelingen niet zo interessant. EVRM artikel 6 is helder en de beperkte borging hiervan in artikel 19 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering ook. Deze rechter heeft mij nog iets uit te leggen, en als dat haar niet lukt, laat ik een wrakingskamer daarover nadenken (eerste aanleg) en eventueel het


57

Europese Hof. Europees, immers nationaal staat tegen een beslissing van een wrakingskamer geen voorziening meer open. Voor mij staat voorop dat hierover jurisprudentie komt. Voorgaande is slechts één voorbeeld van vluchten kan niet meer56 voor de rechter. Op datum publicatie heb ik wat meer eenvoudige juridische vragen, waarvan ik schriftelijke antwoorden op de dag zal afdwingen.

12.3 Voor de recht-eisende in het tuchtrecht Ik houd mij aan een aantal regels en heb de overtuiging dat die op termijn tot succes leiden: • blijf redelijk, een gevecht van onredelijk tegen onredelijk verlies je; • zorg voor een net dossier; • wees vooral bewust van jouw recht en zie het verschil tussen je rechtsgevoel en het recht (de wet); • laat helemaal niets “los”. Wanneer er een nieuwe fase lijkt in te treden, blijf aan oude openstaande punten vasthouden, dus …; • wees volhardend, maar altijd terecht volhardend; • op punten waar men zich niet aan de wet lijkt te houden, stel gewoon redelijke vragen, opnieuw en opnieuw; • accepteer dat de snelheid er uit gaat, tja, het wordt een flauw partijtje touwtrekken; Voorbeelden: • de deken heeft mij niet geholpen, daarover blijf ik bezig tot ik op schrift een antwoord van een (tucht)rechter heb. Kan je dat doen? Jazeker, wanneer aantoonbaar het dossier erg in jouw nadeel beïnvloed is; • bij mij is de deken erg flauw geweest, hij bleef niet redelijk en heeft een correcte klacht “niet ontvankelijk verklaard”. Opnieuw hetzelfde verhaal. Ik declareer ook gemaakte kosten. Het geld is niet belangrijk, wel de schriftelijke vaststelling van alles er om heen; • en eerder genoemd “voer”.

12.4 De nieuwe rechtsstaat De huidige trend in de politiek is de uiterst korte termijn. Pas nadat er kuddes kalveren verdronken zijn, wordt de put misschien een beetje gedempt.

Sorry, kan het niet laten, dit moet iedereen zien: http://www.youtube.com/watch?v=vng-3R3pPkU

56

58


Alle discussie over de staat van de rechtsstaat ten spijt. De oorzaak wordt niet gezien (de put). De verbazing over de toenemende spanning, terwijl er toch maatregelen werden genomen, zal blijven stijgen. De doorbraak zal niet van binnen uit gaan komen. Volgens mij ligt de reden in wat Einstein ooit formuleerde: “No problem can be solved from the same level of consciousness that created it.” De doorbraak gaat komen van recht-eisenden zoals ik. Die zich organiseren. Mensen die afstand nemen van klagen schoppen en schelden, maar met eenvoudige technieken de zelfreinigende kracht van het rechtssysteem weten te vinden en te activeren. Dat is fase 1. Daarna, wanneer dat proces enige body heeft gekregen volgt fase 2.

12.5 Money makes the world go round. Deze titel verwijst naar een song uit de musical Cabaret met Liza Minnelli. 57 De voorzitter van het Hof van Discipline schrijf ik op 23 mei 2014: Economische impact van slechte juristen. Kijk, anno 2014 moet je vooral financiële effecten aantonen. De media en parlementariërs smullen daarvan. Ik ga wat voeding geven. Om de analyse inzichtelijk te maken vul ik cijfers in, cijfers die niet hard te maken zijn, maar voor mijn gevoel in jouw voordeel zijn. Sterk in jouw voordeel. 17.000 advocaten werken 40 uur per week, 40 weken per jaar. Stel een gemiddeld uurtarief voor de cliënt, dus inclusief BTW en kantoorkosten, op 200 euro en met aantal declarabele uren op 75%. Dan geeft de Nederlandse gemeenschap per jaar ruim 4 miljard euro uit aan de advocatuur! Daarnaast geeft het ministerie van Veiligheid en Justitie ook nog een bijdrage aan rechters, gerechtsgebouwen en dergelijke. In die “en dergelijke” zit ook jouw mooie salaris (denk ik). Zullen we er eens 2 miljard euro bij optellen? Komen we uit op zo’n 6 miljard die we in ons kikkerlandje uitgeven aan juridische ruzies! Ruzies die vaak een behoorlijke persoonlijke impact hebben, maar die indirecte kosten laat ik even voor wat het is. In mijn brief van 27 mei 2014 aan de wrakingskamer, waarvan kopie aan jou, leg ik het volgende uit:

57

en dit ook: http://www.youtube.com/watch?v=rkRIbUT6u7Q


59

De werkelijkheid is niet wit-zwart, goed-slecht, die heeft vele gradaties. Maar laat ik er voor het gemak eens van uitgaan dat 15% van de juristen momenteel “onder de maat is”. Misschien voelt die 15% als overdreven veel, dat kan. In het rekenvoorbeeld is het handig getallen te nemen die een tendens duidelijk maken. Een goede rechtsgang is er pas wanneer de drie juristen (enkelvoudige kamer: een rechter, twee advocaten of advocaat en OM) alle drie tot die groep goede van 85% behoren. Het effect op de zittingen is ongekend, immers slechts 61% van de zittingen (0.85 x 0.85 x 0.85 x 100%) heeft een setting met alleen juristen van voldoende niveau. Dus die “kleine” groep van 15% juristen verknoeit 39% van de zittingen! Verknoeide zittingen zullen relatief meer werk opleveren dan goede. Immers de aanloop kost meer tijd, de dossiers zijn slechter en er is een hogere kans op een hoger beroep. De hoeveelheid werk die hierdoor veroorzaakt wordt lijkt mij substantieel meer dan de 39%. Ben je die 15% knoeiers kwijt, dan scheelt dat veel werk. Zaken die nooit tot een zitting zouden leiden, korte zittingen etc. Van mijn scheiding denk ik dat een goede mediator alles in korte tijd geregeld en zonder drie waardeloze zittingen en een moeizame kostbare tuchtrechtgang.

Ik calculeer een kapitaalvernietiging door slechte preventie, lees slecht tuchtrecht, van zo’n 40% van die 6 miljard euro. Dat is 2,4 miljard euro per jaar! Voor dat geld kunnen we een aantal keertjes een miskoopje Fyra doen.” --Zo’n financieel plaatje zegt veel meer dat al het morele en ethische. De taak wordt is deze aannames hard te maken. Volgens mij is dat goed mogelijk. Verder natuurlijk het genoemde effect etc. Wie weet komt het goed, wanneer we beseffen dat: Slecht tuchtrecht onze nationale portemonnee behoorlijk raakt!

60


Reflecteren

61

13. Reflecteren 13.1 Dankwoord Ik dank de lezer die mij tot hier gevolgd heeft. Graag wil ik met een soort reflectie of evaluatie moment afsluiten.

13.2 Overwegingen Misschien vraagt u zich af wat mij bewogen heeft dit boekje te schrijven en het aan velen uit te delen, wat wil ik bereiken? Het antwoord hierop is niet kort, wel eenvoudig. Ik heb vele doelen en stel geen eisen of verwachtingen in de mate waarin ze gehaald worden. Wel heb ik hoop. Mijn doelen zijn op verschillende vlakken, ik begin groot. Maatschappelijk • Hoe is het voor de burger? Ook al is mijn visie op het tuchtrecht onjuist, dan blijft overeind staan dat een positief ingestelde burger een beleving opgedrongen wordt, waar de politiek niet blij van mag worden. Voor verbetering is het besef noodzakelijk, dat ze er zelf debet aan is; • Kansen voor Nederland als kennis-economie! Ik meen visie hebben op betere codering van wetten en tal van voordelen op het gebied van coherentie-checks, “life-cycle“ en dergelijke. De complexe samenleving heeft betere codering nodig. De tijd is rijp voor deze “vinding” zoals in rond 1440 de boekdrukkunst her-en-der tot stand kwam. Laten we een voordeel maken. • Tuchtrecht en kwaliteit van het rechtssysteem staan druk! In de Eerste Kamer der Staten Generaal op 4 februari 2014 was het duidelijk: er zijn problemen. Jammer is dat het zicht op reële oplossing beperkt door de tunnelvisie van de sprekers. Zij zagen hun eigen mogelijkheden in het verleden, heden en toekomst niet. Ik bied u een ander gezichtshoek aan, geen garanties maar wel interessante opties. • Sociaal betrokken. De kans minimaliseren dat andere Nederlanders kan overkomen wat mij overkomen is. • En last-but-not-least, ik zou graag een bijdrage aan verbeteringen leveren in de vorm van een dienstbetrekking of betaald project.

62


Kleine doelen, die voeding geven aan de grote doelen. Mijn casus • Ik heb een lijst met details met schendingen van de wet door de deken en voorzitters van de Raad van Discipline. Mijn middelen zijn beperkt wanneer het machtsmonopolie wordt ingezet. Zorgen voor mee kijkers is veelal de beste bescherming wanneer je het juridische gelijk aan je kant hebt (of denkt te hebben). Analoog aan dieven in de nacht, die een bouwlamp die aanspringt niet leuk vinden. • Fouten correctie. Door de deken ontbreken de belangrijkste bevindingen die uit onderzoek hadden moeten komen, in de stukken. Ik wil dat gecorrigeerd hebben en verwijs naar een document van rechtspsycholoog prof. dr. Peter van koppen: “De Schiedammer Geloofsbrief van rechter Silvis”58 en citeer: “ Een onvolkomen dossier? Is het niet de verantwoordelijkheid van de rechter om voor een volkomen en volledig dossier te zorgen?” Kleine doelen voor de samenleving, maar mijn bestaansrecht. Privé •

•

• • 58

Mijn dochters Maud en Marle heb ik sinds 16 januari 2012 niet meer gezien. Dat was in een rechtszaal in Arnhem waarbij ze de (opgestookte) wederpartij waren. Drie dagen voordat Maud 24 jaar werd, drie weken voordat Marle 21 jaar werd. Ik voel me ervaringsdeskundige op het gebied van de effecten en efficiëntie van haat zaaien. Daarom stel ik voor psychologen als rechters in te schakelen, die begrijpen immers de effecten. Het strafrecht heeft toch met het effect te maken? Na mijn gesprek met de deken, op 20 augustus 2012 heb ik mijn gespreksverslag geschreven: “Mijn doel heb ik duidelijk verwoord, er is veel misgegaan en ik krijg de schuld. En daar pas ik voor, ik voel me verantwoordelijk voor mijn aandeel, dat veelal ligt in te snel, te eerlijk en te weinig diplomatiek. Maar ethisch altijd correct.” En natuurlijk het laatste punt onder “maatschappelijk”, hiervoor.

http://www.petervankoppen.nl/Peter_van_Koppen/Home_files/Rechter%20Silvis.pdf

Reflecteren

63

13.3 Uitnodiging Graag verneem ik hoe u dit boekje bij u binnengekomen is. Vanuit de invalhoeken die voor u het meeste domineren. Graag kritisch, ik geef enkele opties: • juridische inhoud • maatschappij beeld • presentatie, lay-out, schrijfstijl • indruk (grappig, waardeloos, waardevol, …) • persoonlijk versus maatschappelijk • etc. Dat kan in een e-mail aan mij: [email protected] of Degenen die over (delen van) de inhoud met mij een discussie willen, mogen zichzelf uitnodigen. Bij mij staat koffie of thee, met een stroopwafel, klaar. Want net als Rein Jan wil ik het wel zoet houden. Dank voor uw aandacht.

Kritisch en zoekend naar waarheid. Dat is het doel van dit boekje. Waarheid die gerelateerd is aan onze maatschappelijke afspraken, aan wat in de democratie bepaald wordt. Voor een goede werking van die democratie is juiste voorlichting van belang. De politiek en het rechtssystem staan idealiter in het midden van de samenleving. De burger heeft steeds meer het gevoel dat deze twee groepen aan het freewheelen zijn. Hierdoor neemt de interesse in de politiek af en het respect voor personen in het rechtssysteem. Wat ik van deze groep hoor is dat ze zich bewust zijn van de verwijdering, maar ze legt de oorzaak bij de samenleving en ziet een opdracht om hun werk en positie beter uit te leggen. Feitelijk de samenleving te verplaatsen zodanig dat deze weer in haar midden staat. Maar dat is de “omgekeerde wereld”. Mijn advies is: zelf te bewegen en terug te keren naar het centrum van de samenleving waar de politiek en het rechtssysteem thuis horen. Deze kritische toon naar mijn doelgroep is in het boek terug te vinden. Zonder kritiek geen verbetering, zonder harde kritiek geen snelle verbetering en dat laatste dat is mijn doel, die snelle verbetering. Over mijzelf: ben perfectionistisch, betrokken, mensgericht, filosofisch, politiek midden, humanist. Eén jaar psychologie gestudeerd en daarna lerarenopleiding wis- en natuurkunde. U bent gewaarschuwd.

Het Tuchtrecht in de Advocatuur

Recommend Documents