Zaaknummer: 2012-12-01566 Documentnr.: 2012.0.144.658
HET SPORTPARK VAN DE TOEKOMST Sport in beweging: visie op moderne sportparken
9 december 2012 sector B&R, afdeling SSO
Pagina 1 van 16
Inhoud Zaaknummer: 2012-12-01566 ................................................................................................................. 1 Documentnr.: 2012.0.144.658 ................................................................................................................ 1 HET SPORTPARK VAN DE TOEKOMST.............................................................................................. 1 Sport in beweging: visie op moderne sportparken ........................................................................... 1 Inhoud..................................................................................................................................................... 2 1. Inleiding .............................................................................................................................................. 3 2. Ophalen van relevante informatie.................................................................................................... 4 2.1 Organisaties en websites ............................................................................................................... 4 2.2 Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden ..................................................................................... 4 2.3 Bijeenkomst Sport en Zaken 26 juni 2012 op Papendal .............................................................. 4 2.4 Ideeën ingebracht door bewoners van de wijk Schuytgraaf....................................................... 4 2.5 Good Practices ................................................................................................................................ 4 3. Good Practices .................................................................................................................................. 6 Sportplein Binnenrotte, Rotterdam ..................................................................................................... 6 Sport en Leisurepark Landgraaf .......................................................................................................... 7 Sportpark West Maastricht ................................................................................................................... 7 De Pelikaan ............................................................................................................................................ 8 4. Sportpark van de toekomst .............................................................................................................. 9 5. Conclusies, vervolg en organisatie ............................................................................................... 12 5.1 Conclusies ..................................................................................................................................... 12 5.2 Vervolg............................................................................................................................................ 13 5.3 Organisatie..................................................................................................................................... 13 Bijlage 1 ................................................................................................................................................ 14 Programmavoorstel bezoek Zwolle Pelikaan en Landstede ........................................................... 14 Doel: beeldvorming in ontwikkeling mogelijkheden Sportpark van de toekomst in Arnhem................. 14 Locatie: Zwolle....................................................................................................................................... 14 Programma: ......................................................................................................................................... 14 Bijlage 2 ................................................................................................................................................ 15 Ideeën ingebracht door de bewoners van de wijk Schuytgraaf - opbrengst ................................ 15 Bijlage 3 ................................................................................................................................................ 16 Innovatieve ontwikkelingen................................................................................................................ 16
Pagina 2 van 16
1. Inleiding 1.1 Aanleiding Op 19 december 2011 heeft de gemeenteraad van Arnhem de Visie Sport en Bewegen 2011-2021 vastgesteld (verder te noemen: ‘De SPORTVISIE’). Bij de behandeling van ‘De SPORTVISIE’ heeft de wethouder van sport toegezegd om bij het uitwerken van een Accommodatienota Sport de mogelijkheid te onderzoeken voor de realisatie van een Sportpark van de toekomst. 1.2 De vraagstelling Wat is de Arnhemse visie op en invulling van het fenomeen ’Sportpark van de toekomst’, oftewel van een (onoverdekt) Multifunctioneel Centrum (MFC) voor sport en bewegen? Omschrijf daarbij relevante aspecten als ligging en omgeving, diversiteit, multifunctionaliteit, financiën (exploitatie) en beheer en maak met voorbeelden duidelijk hoe deze vertaald kunnen worden. 1.3 De onderzoeksopdracht Onderzoek de volgende aandachtsgebieden: • Vormen van sportaanbod (georganiseerd en ongeorganiseerd) • Ruimte en omgeving in relatie tot schaalgrootte • Multifunctionaliteit en medegebruik • Samenwerking en organisatie • Eigendom, beheer en exploitatie • Voorbeelden van ’best practises’
Pagina 3 van 16
2. Ophalen van relevante informatie 2.1 Organisaties en websites Voor het onderzoek is input van relevante gegevens noodzakelijk. Deze gegevens zijn verkregen van organisaties als NOC*NSF, Vereniging Sport en Gemeenten en Sport en Zaken, van diverse (gemeentelijke) websites en digitale input van adviseurs op het gebied van sportontwikkeling. 2.2 Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden Het programma Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden wordt gefinancierd met subsidie van het Ministerie van VWS en uitgevoerd door NOC*NSF in samenwerking met onder andere sportraden, sportverenigingen en gemeenten. Om meer Nederlanders blijvend in beweging te brengen, zal de georganiseerde sport meer moeten inzetten op klantgericht, nieuw en verfrissend aanbod. Vanuit deze gedachte is het programma Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden opgezet. Dit om uit te proberen wat de mogelijkheden zijn op het gebied van sportinnovaties met als doel meer sportverenigingen met een aantrekkelijk en Klantgericht sportaanbod. Een proeftuin bestaat uit een sportvereniging die of een cluster van sportverenigingen dat zich richt op verschillende vormen van sportvernieuwing. Er zijn 15 proeftuinen die ervaringen hebben opgedaan met vernieuwend, klantgericht sportaanbod. Zo kan een bestaande sport worden aangeboden aan een nieuwe doelgroep of zijn er proeftuinen die experimenteren met nieuwe varianten van bestaande sporten of nieuwe sportactiviteiten. Maar ook het verbeteren van de toegankelijkheid van de sportmogelijkheden krijgt veel aandacht. Dit kan bijvoorbeeld door de inzet van flexibele lidmaatschappen of sportverenigingen die sport op andere locaties bieden (bedrijven, BSO, scholen). Het aanbieden van nieuwe sportmogelijkheden biedt ook voor sportverenigingen nieuwe kansen. Vernieuwend sportaanbod kan nieuwe doelgroepen aanspreken en activeren, wat de sportvereniging weer leden kan opleveren. Daarnaast veranderen de wensen en behoeften van leden. Het is goed om als vereniging hierop tijdig in te spelen. Sportverenigingen kunnen daarnaast een belangrijke maatschappelijke rol vervullen. Door sportvernieuwing kan deze rol worden vergroot, bijvoorbeeld door inzet van sport voor ouderen, sport voor minderheden of sportactiviteiten in achterstandswijken. Voor meer informatie over het programma Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden en de 15 proeftuinen kijk op www.nocnsf.nl/proeftuinen. 2.3 Bijeenkomst Sport en Zaken 26 juni 2012 op Papendal Inwoners, gemeente en sportverenigingen zien veel méér kansen op het gebied van sport, zoeken hiervoor de samenwerking en vinden het belangrijk dat het lokale bedrijfsleven daarbij betrokken wordt. In de bijeenkomst met het (lokale) bedrijfsleven op 26 juni 2012 is aan de hand van de case Schuytgraaf gekeken op welke wijze het bedrijfsleven (nog meer) betrokken kan worden bij sport. 2.4 Ideeën ingebracht door bewoners van de wijk Schuytgraaf Op de website www.schuytgraaf.nl kunnen wijkbewoners zelf ideeën aandragen voor de braakliggende veldjes in hun wijk, ook voor sportdoeleinden. Er zijn tientallen ideeën aangedragen, enkele voorbeelden zijn opgenomen in bijlage 2. 2.5 Good Practices Veel gemeenten zijn bezig (geweest) met een toekomstvisie voor hun sportparken. Dit geldt voor zowel bestaande als nieuw te bouwen sportparken. De term ’Sportpark van de toekomst’ wordt hierbij veelvuldig gehanteerd. In het land zijn zo al diverse sportparken gerealiseerd naar dit voorbeeld. Er is een lange lijst van voorbeelden met good practises, een aantal voorbeelden is samengevat met hun belangrijkste kenmerken in onderstaande tabel 1.
Pagina 4 van 16
Tabel 1: Good Practises duurzaam parkachtig urban/ organi- samenwerking / veel trendy/ satie/ verenigingen Allemaal hebben ruimte noviteiten beheer bedrijfsleven ze meerdere en andere sportfuncties. partners Watergraafsmeer Amsterdam X X Sportboulevard Enschede Sportboulevard Dordrecht Kardinge Groningen Pellikaan Zwolle Landstede Zwolle
X X X
X X
X
X
X X
X X
X
X
Sportstad Heerenveen
X
X
Sportvereniging Twello
X
Rotterdam Binnenrotte Nieuw Welgelegen en Kampong Utrecht Dordrecht wijkplein Sportcomplex EindhovenNoord Maastricht West
X X
Landgraaf Sporten Leisurepark
X
Pagina 5 van 16
X
X
vitale vernieuwend in vereniging de wijk/ vernieuwend aanbod/ sporttoegankelijkheid
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X
X
X X
X
X X
X
X
X
X X X
3. Good Practices Van de meest representatieve good practises is in dit hoofdstuk een nadere beschrijving gegeven, ter illustratie en inspiratie. Een van deze ’Sportparken van de toekomst’ zou ter inspiratie bezocht kunnen worden.
Sportplein Binnenrotte, Rotterdam
Het plan voor de Binnenrotte heeft een prijs gewonnen, is echter nog niet gerealiseerd. Het plan geeft invulling aan een locatie die twee dagen per week in gebruik is voor de markt. Het plan omvat:naast de twee marktdagen is er ook op andere dagen activiteit op het Binnenrotteplein. Op het Sportplein Binnenrotte is ruimte om te voetballen, tennissen, hockeyen, hardlopen, skaten en schaatsen. Ook kunnen er sporttoernooien worden gehouden, gymles gegeven en sportclinics worden georganiseerd. En er is ruimte voor culturele activiteiten en spelgelegenheid. De langgerekte vorm van de Binnenrotte wordt benut voor een stedelijke atletiekbaan van 800 meter lengte, een shared space voor voetgangers, joggers, fietsers en skaters. Binnen dit parcours liggen verschillende sportvelden die ieder op een specifieke manier plaatsmaken voor de markt.
Pagina 6 van 16
Sport en Leisurepark Landgraaf
Sport & Leisurepark Landgraaf voorziet in nieuwe en trendy sport- en beweegmogelijkheden voor de inwoners en bedrijven van Parkstad, Zuid-Limburg en daarbuiten. De doelstelling is de sport- en beweegdeelname van de inwoners van bovenstaand gebied te verhogen. Het Sport & Leisurepark is momenteel de overkoepelende stichting over zeven verenigingen. Samen bieden zij 25 verschillende sporten aan, in de toekomst groeit dit aanbod naar ten minste 37 sporten. Sport & Leisurepark Landgraaf organiseert samen met een aantal sportverenigingen maar liefst 400 activiteiten. Er is een sportpark aangelegd met daarin ondermeer een BMX-stadion, multi-beachveld, multifunctioneel verenigingsgebouw, cyclo cross parcours, 1.600- en 1.000-meterbaan en een discgolfparcours. In samenwerking met een aantal commerciële partijen krijgt het naschoolse sportaanbod een nieuwe impuls, worden teambuildingsdagen voor bedrijven georganiseerd en is het Sport & Leisurepark voor de toeristische attractiviteit van Park Gravenrode een waardevolle aanvulling.
Sportpark West Maastricht Sportpark West is officieel geopend in het voorjaar van 2010. Met Sportpark West wordt recht gedaan aan de groeiende behoefte en vraag van inwoners uit Maastricht om vaker en gemakkelijker gebruik te kunnen maken van mogelijkheden om te sporten en bewegen op veilige en moderne accommodaties. Het vrij toegankelijke Sportpark West beschikt over vele gebruiksmogelijkheden, kent een ruime openstelling en kan door iedereen worden gebruikt. Georganiseerde en ongeorganiseerde sport komen samen op dit sportpark, individuele (ongeorganiseerde sporters) kunnen materialen huren en gebruik maken van omkleed- en douchefaciliteiten. Sportpark West beschikt over het grootste multifunctionele kunstgrasveld van de Benelux (ca. 160 x 85 meter), een kunstgrasvoetbalveld, vier natuurgrasvoetbalvelden, twaalf jeu de boules banen, een beweegplein met de mogelijkheid voor onder meer basketbal, minivoetbal en handbal, een honk- en softbalveld en een verharde rondbaan van 600 meter, die is voorzien van elektronische tijdsregistratie. Het beweegplein kan in de winter bij vorst worden gebruikt als schaatsbaan. Het multifunctionele kunstgrasveld beschikt over zeven soorten belijningen, waardoor op het veld zeven sporten in wedstrijdverband kunnen worden beoefend.
Pagina 7 van 16
De Pelikaan De Pelikaan is een van de proeftuinen, onderstaande tekst is hieraan ontleend. Door intensieve samenwerking tussen vijf sportverenigingen op sportcomplex De Pelikaan in Zwolle ontstaat een sterk en gevarieerd sportaanbod, in het bijzonder beachvarianten zoals beachvolleybal, -tennis, -korfbal, voetbal of -rugby. Stichting Samenwerkende Sportclubs De Pelikaan richt zich op de onderlinge samenwerking tussen de deelnemende verenigingen en op samenwerking met externe organisaties, instellingen en Verenigingen die daarop een goede aanvulling kunnen zijn. Met verschillende onderwijsinstituten in de omgeving is directe betrokkenheid. Zo is De Pelikaan een leerwerkplaats voor studenten van de Zwolse (sport)opleidingen. Met inzet van studenten en docenten wordt de kwaliteit van het sportaanbod voortdurend verbeterd. Met het brede sportaanbod richt De Pelikaan zich op verschillende doelgroepen zoals senioren, mensen met een beperking, studenten, werknemers van bedrijven en scholieren maar ook op de bestaande leden van de samenwerkende verenigingen.
Pagina 8 van 16
4. Sportpark van de toekomst Veranderd aanbod De wereld rondom de sportvereniging is enorm aan het veranderen. De leden gaan zich steeds meer gedragen als klanten. Zij zoeken meer flexibiliteit in aanbod, professionele begeleiding en een dito accommodatie. De diversiteit aan activiteiten is daarom de afgelopen jaren nogal flink toegenomen. De sportverenigingen en andere sportaanbieders verbreden zo langzamerhand hun aanbod, daartoe gestimuleerd door de zeer uiteenlopende sportvraag van de kritische consument. Voorbeelden hiervan zijn sportieve (buitenschoolse) opvang, 45+ voetbal, trimhockey, panna, boarding voetbal, beachvolleybal en een specifiek senioren sportaanbod of aanbod voor gehandicapten. Ook veranderingen in het lidmaatschap behoren bij het veranderde aanbod, bijvoorbeeld een pasjessysteem voor meerdere sporten. Andere exploitatiemodellen Vanuit de overheid wordt er steeds meer druk op de vereniging gelegd om maatschappelijke waarde te creëren. Om nog in aanmerking te komen voor subsidies moeten verenigingen inzetten op sportstimulering, integratie en gezondheid. Voeg daarbij modern (meer sportgericht) bewegingsonderwijs, combinatiefunctionarissen, recreatief medegebruik van parken, creëren van meer leerwerkplekken voor studenten, het binden van recreatieve sporters en de economische crisis en er zijn genoeg redenen om een nieuwe kijk te ontwikkelen op creatiever omgaan met de inrichting, exploitatie en organisatie van (sport)parken. Ter illustratie kan het begrip parkmanager worden genomen, die zorgt voor meer ondernemerschap, meer ontmoeting en hogere kantine-inkomsten. Het Sportpark van de Toekomst heeft veel voordelen, er zal een andere exploitatie ontstaan, waarbij ook nadelige effecten moeten worden getackeld: - extra kosten als gevolg van vandalisme, afval en oneigenlijk gebruik van het sportpark; - meer overlast voor de omgeving; - duidelijkheid over wie waarvoor verantwoordelijk is. Vitale verenigingen De sportparken van de toekomst herbergen veelal financieel gezonde verenigingen, die actief inspelen op de ontwikkelingen in de maatschappij en die hun maatschappelijke rol zien. Ook de gemeente Arnhem wil door middel van haar nieuwe SPORTVISIE sportverenigingen stimuleren om nieuwe sporters aan te trekken. Vooral in de leeftijdsgroep van jongeren na de (basis)schoolleeftijd, onder jonge ouders en senioren neemt de sportdeelname af. Daarnaast wil de gemeente activiteiten en projecten gericht op aangepaste sporten ondersteunen. De subsidie biedt verenigingen en organisaties de kans om activiteiten en projecten op te zetten die juist die doelgroepen aanspreken. Verder wil Arnhem ook stimuleren dat meer sportverenigingen ’vitale verenigingen’ worden. Bedrijvigheid en beheersvorm Waar de commercialisering, vermaatschappelijking en professionalisering voor een grote uitdaging zorgen bij de partijen, moet ook het ouderwetse 'sportpark' mee. Wat wordt er verwacht van de inrichting van een Sportpark van de toekomst? En hoe zit het met de beheersvorm? Welke stakeholders komen samen om het sportpark optimaal te benutten?
Pagina 9 van 16
Verbinding met de wijk Het Sportpark van de toekomst is een bruisend centrum van de buurt, de wijk of zelfs van de stad. Sociale cohesie kan worden bewerkstelligd door verbeterde integratie van wijk en sportvoorziening. Men kan van acht uur ’s ochtends tot middernacht terecht om in het park te wandelen, om hard te lopen, waar op multifunctionele vloeren en in multifunctionele ruimten binnen en buiten gesport kan worden en georganiseerde sportlessen worden gegeven. En waar men in een sportparkcafé wat kan drinken met andere sporters. Sportpark = sport en park In dit Sportpark kunnen jongeren en ouderen, ‘ongeorganiseerde’ sporters zoals hardlopers, wandelaars, fietsers en skaters, mensen die via een vereniging sporten of mensen uit het bedrijfsleven, zich bewegen, sporten en elkaar ontmoeten. De buitensportfuncties moeten vrij toegankelijk zijn voor iedereen die daarvan gebruik wil maken. Bedrijvigheid en sport komen samen Verschillende sportaanbieders (commercieel aanbod en sportverenigingen), scholen (inclusief kinderen naschoolse opvang), bedrijfsleven en de vrije sportbeoefenaars komen samen op een park. Zo kan het park de start (ontmoeting) en finish (douchen en horeca) voor de georganiseerde en ongeorganiseerde sporter worden. Op die manier kunnen de verschillende ‘soorten’ sporters elkaar ontmoeten. Meer park Het Sportpark van de toekomst heeft geen strak omlijnde (en omheinde) verkavelingpatronen: minder hekwerken, minder prominent in beeld gebrachte parkeerinfrastructuur en meer zicht op het sportgebeuren. Voeg daarbij een aantrekkelijke groen- en routestructuur met voorzieningen voor vrij sportgebruik en er ontstaat een attractief sportpark dat meer aansluit op haar omgeving. Zo’n sportpark is een ´open´, laagdrempelige voorziening. Openbare ruimte Een goede sportieve infrastructuur, de aanwezigheid van sportparken is belangrijk voor de sportdeelname. Het zodanig inrichten van de openbare ruimte dat er een brug wordt geslagen tussen formele en de informele ruimte zal zeker kunnen bijdragen aan de sportdeelname en toegeleiding naar een sportpark van de toekomst. Een beweegvriendelijke ingerichte wijk waarbij de bewoners de vraag bepalen zal bijdragen aan een betere synergie. Intensiever gebruik Voor de verbetering van de bezetting en daarmee de exploitatie van het Sportpark is het combineren van voorzieningen noodzakelijk. Het meer multifunctioneel en meer integraal exploiteren van buitensportvoorzieningen is relatief nieuw. Het is daarbij belangrijk dat er een partij is die zich verantwoordelijk voelt voor een hogere bezetting en betere exploitatie van het Sportpark. Daarnaast is het van belang om nieuwe afspraken te maken tussen eigenaar (vaak de gemeente) en huurders (vaak sportverenigingen) met betrekking tot bezetting, beheer en exploitatie. Waarom zouden verenigingen 365 dagen per jaar en 24 uur per dag de vrije beschikking hebben over ‘hun’ sportvelden, terwijl zij daar meestal pas vanaf 16.00 uur daadwerkelijk gebruik van maken. Noviteiten Er worden nieuwe sporten ontwikkeld en ook nieuwe speeltoestellen, voorbeelden daarvan zijn de Sona en de Sutu. Maar ook qua inrichting kan een park worden aangepast, in Schuytgraaf zijn daarvoor voorbeelden bedacht. In bijlage 2 en 3 zijn toelichtingen op dit onderwerp gegeven. Duurzaamheid In het licht van de ambities van Arnhem en de mogelijkheden op duurzaamheidsgebied ligt het voor de hand ook duurzaamheid als onderwerp te introduceren op een sportpark van de toekomst. Het kan om toepassing van duurzame materialen, energieopwekking, energiebesparing enzovoorts gaan. Uit bovenstaande opsomming blijkt dat er veel mogelijkheden zijn, maar dat niet alles overal en altijd wordt toegepast. Het geeft een handreiking van de mogelijkheden. Het benutten van bovengenoemde kansen vraagt om een andere aanpak. Het zou heel verrassend zijn indien ook de binnenaccommodatie "vrij" gekoppeld wordt aan de buitenaccommodatie. Fysieke
Pagina 10 van 16
aanpassingen zijn nodig, maar niet uitsluitend zaligmakend. Met alleen het creëren van fysieke mogelijkheden en clustering is de toekomst van het sportpark niet gegarandeerd. De kracht van een nieuw sportpark is gelegen in samenwerking van meerdere stakeholders. Niet alleen de sportvereniging, maar ook bundeling van krachten met bedrijfsleven (groot en klein) en onderwijsinstellingen is van belang. Juist in de wijze van organiseren, schuilt de belangrijkste verandering. Meer activiteiten en een breder aanbod vragen om meer regie en coördinatie. Nieuwe sporten worden ingevoerd en nieuwe ondernemers (bijvoorbeeld fitness, kinderopvang) worden aangetrokken. Belangrijk daarbij is het ontwikkelen van een eigentijds marketingconcept: één organisatiestructuur met één parkmanager, één logo en huisstijl en partnerships met onderwijs, zorginstellingen, bedrijven en overheden.
Pagina 11 van 16
5. Conclusies, vervolg en organisatie 5.1 Conclusies Het sportpark van heden is niet het Sportpark van de toekomst. De wereld rondom de sportvereniging is enorm aan het veranderen. De leden gaan zich steeds meer gedragen als klanten. Zij zoeken meer flexibiliteit in aanbod, professionele begeleiding en een bijpassende accommodatie. Vanuit de overheid wordt er steeds meer druk op de vereniging gelegd om maatschappelijke waarde te creëren. Om nog in aanmerking te komen voor subsidies moeten verenigingen inzetten op sportstimulering, integratie en gezondheid en moeten zij vitaler worden. In deze trendontwikkeling van commercialisering, vermaatschappelijking en professionalisering moet ook het ouderwetse 'sportpark' mee. Dit betekent voor het Sportpark: een andere inrichting waarbij mogelijkheden worden geboden voor zowel georganiseerd als ongeorganiseerd sporten, een verandering van de functie naar meer sociaal-maatschappelijk met een verbinding naar commerciële functies, verbetering van de bezetting en daarmee de exploitatie, samenwerking tussen de organisaties (de gebruikers) in exploitatie en beheer en een betere organisatie in de vorm van een professioneel sportparkmanagement. Dit vergt van de gemeente ook de nodige flexibiliteit op het gebied van bestemmingsplannen, deze moeten op dit soort sportparken ruimte bieden voor bijvoorbeeld de commerciële functies. De grootste gemene deler is toch wel de samenwerking van verschillende aanbieders (verenigingen en commercieel) en andere partners zoals het onderwijs. Niet alle sportparken scoren even goed op alle onderdelen, maar dat hoeft ook niet. Alle sportparken in Arnhem die blijven bestaan zullen mee moeten in de ontwikkelingen naar de toekomst. Alle verenigingen kunnen zelf plannen ontwikkelen voor hun sportpark van de toekomst. Bij actieve gezonde verenigingen zal dat gemakkelijker gaan dan bij minder vitale verenigingen. Als Arnhem in wil zetten op een aantal Sportparken van de toekomst, is het niet nodig vanaf scratch te beginnen. In Arnhem zijn met een aantal maatregelen een aantal parken eenvoudig te upgraden. De volgende parken zijn, zonder andere parken te willen beperken, kansrijk. Het is de moeite waard om, naast particuliere initiatieven, na te denken over quick wins op de volgende parken: -
Sonsbeek; fantastische omgeving, raakvlak met cultuur en verbinding met de stad; De Bakenhof: mooi park met divers aanbod; Cranevelt: parkachtige omgeving, divers goed aanbod, vitale verenigingen en nabijheid van het ziekenhuis; Elderveld: klein, maar combinatie vitale vereniging, sporthal en park en ligging nabij school en in de wijk; Valkenhuizen: parkachtige omgeving, veel aanbod qua binnen- en buitensport, combinatie met bedrijfsleven, goede mogelijkheden; Schuytgraaf: een mooi sportpark waar de ontwikkeling van de wijk de groei van het sportpark hindert. De uitdaging is hier juist meer aanbod te creëren en daarmee de stichting en de verenigingen te vitaliseren. De ligging van het park is mooi, aan de westzijde ligt Park Lingezegen en aan de zuidzijde ligt golfcomplex Welderen.
Voorgestelde aanpak: na het bezoeken van praktische voorbeelden in het land de mogelijkheden per (sport)park te bezien en waar zinvol uit te werken in een plan. Of durft Arnhem het aan om haar Sportpark (gelijktijdig) te innoveren op het gebied van inrichting, organisatie, bezetting en exploitatie? Voor de langere termijn is het ook mogelijk een beeld te ontwikkelen voor Arnhem in de toekomst, te denken valt bijvoorbeeld aan: • sport in de stad, bij de Eusebiuskerk of langs de Rijnkade; • sport in Meinerswijk; • ontwikkelingen in de omgeving van de Rijnhal.
Pagina 12 van 16
5.2 Vervolg Naast desk research is het zinvol om een aantal praktische voorbeelden in het land te gaan bekijken. Een aantal voorbeelden die interessant kunnen zijn: • Sport & Leisurepark Landgraaf waar de samenwerking wordt gezocht met commerciële partijen en verbinding wordt gelegd met de omringende bedrijven. Bovendien is dit sportpark een proeftuin uit het programma Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden. • De Pelikaan in Zwolle. Stichting Samenwerkende Sportclubs De Pelikaan richt zich niet alleen op onderlinge samenwerking tussen de deelnemende verenigingen, maar ook op samenwerking met externe organisaties en instellingen. Zo is De Pelikaan een leerwerkplaats voor studenten van de Zwolse (sport)opleidingen. Ook De Pelikaan is een proeftuin uit het programma Proeftuinen Nieuwe Sportmogelijkheden. Verder wordt zij genoemd als voorbeeld in het amendement van Groen Links. • Sportcomplex Eindhoven Noord. Het sportcomplex is ontstaan door een samenwerking tussen gemeente, bedrijven en kennisinstellingen. Het bevat een Sport-, Spel-, en Beweegplein met allerlei noviteiten op het gebied van bewegen. Stoepranden met ingebouwde ledlichtjes voor de score en een klimrek waar kinderen in ijltempo allerlei lichtjes moeten uitschakelen. Maar ook een loopcircuit waarin deelnemers van de computer steeds een wisselende opdracht krijgen. Via internet kunnen zij hun score vergelijken met andere deelnemers of onderling competities spelen. Het sportcomplex biedt de mogelijkheid voor sport, ontspanning, educatie en/of voor innovatieve spelen. 5.3 Organisatie Het voorstel is om in het land één of meerdere sportparken te bezoeken om te kijken hoe een ’Sportpark van de toekomst’ er in de praktijk uit ziet. En dan niet alleen om de inrichting en het aanbod te bekijken, maar ook om kennis te nemen van de samenwerking tussen de diverse gebruikers en andere partijen, de opzet van de organisatie en van het beheer en de exploitatie (opbrengsten). De samenstelling van de delegatie die een bezoek gaat brengen, kan naast de wethouder bestaan uit een aantal raadsleden (die zich bezighouden met sport), vertegenwoordigers van de Arnhemse Sport Federatie, leden van NOC*NSF en een aantal ambtenaren belast met sport. Een voorbeeld voor de opzet van de daginvulling voor dit bezoek staat in bijlage 1.
Pagina 13 van 16
Bijlage 1 Programmavoorstel bezoek Zwolle Pelikaan en Landstede Doel: beeldvorming in ontwikkeling mogelijkheden Sportpark van de toekomst in Arnhem Locatie: Zwolle Vervoer: Bus in opstelling viertal met tafel (Hesseling) 4 a 5 tafels Groep:
1 wethouder (G.Elfrink), 8-10 raadsleden cie ‘sport’ van verschillende politieke kleur 2 Arnhemse Sport Federatie (ASF) 4-5 ambtenaren 2 NOC*NSF
Programma: 09.00 09.15 10.30 10.45 11.45 12.30 13.15 13.20 14.30
15.45
Ontvangst gemeente Arnhem stadskantoor Briefing busreis, bestemming, doel bezoek Vertrek Discussie in viertallen adhv drie stellingen voor het bezoek Ontvangst Zwolle De Pelikaan Toelichting door Diederik Mijntjes over het concept De Pelikaan Toelichting door gemeente Zwolle over het proces en aanpak Rondleiding over het sportpark Lunch en napraat Bus naar Landstede Ontvangst Landstede Toelichting door Landstede over maatschappelijke betrokkenheid onderwijs en sport Vertrek naar Arnhem Discussie in viertallen adhv drie stellingen na het bezoek, bespreking vervolg. Terug in Arnhem
Pagina 14 van 16
Bijlage 2 Ideeën ingebracht door de bewoners van de wijk Schuytgraaf - opbrengst De bewoners van de wijk Schuytgraaf zijn uitgenodigd om op de website www.schuytgraaf.nl ideeën aan te dragen voor de nog braakliggende veldjes, ook op sportief vlak. Een paar suggesties, al dan niet met illustratie, op sportief gebied zijn: 1. Buiten Fitness
Omdat er nog weinig goede sportfaciliteiten in de wijk zijn, behalve voetbal en tennis, zou buiten fitness voor jong en oud een goede aanvulling zijn. De investering is klein, en de output groot. Hoe meer mensen in beweging komen, hoe meer gezondheidswinst valt te halen. Voor ideeën kijk op de volgende websites: www.buitenbewegen.nl/, www.defitnesstuin.nl/, www.ostl.nl/site/home 2. In het Amersfoortse Vathorst is onlangs een succes project van start gegaan. Het SK8tpark. Hier kunnen jongeren zich naar hartenlust veilig uitleven met skates, BMX en skateboard. 3. Boerengolf, klootschieten, Jeu de Boules, groot schaak- of damveld. 4. Bergen en dalen, maak met een graafmachine een centrale heuvel. Dit is het startpunt van een crossbaan voor fiets, skelter of radiografisch bestuurbare auto. In de winter sleeheuvel. Door de heuvel aan iedere kant verschillende hellingshoeken te geven is er meer mogelijk. Vanuit de heuvel kan een parcours afgelegd worden, liefst een normale en een uitdagende. In de centrale heuvel kan nog een buis of ander spelelement verwerkt worden. 5. Natuurspeeltuin
Maak voor de kinderen een natuurtuin met zandbulten, boomstammen om op te klimmen en creëer met riet een doolhof waar ze zich kunnen verstoppen, een kruipgang van rioolbuis. Als een omgeving uitdaagt dan nodigt het ook uit om te ontdekken. In de natuurlijke speeltuin kunnen kinderen weer 'ouderwets' ravotten!
Pagina 15 van 16
Bijlage 3 Innovatieve ontwikkelingen De uitbreiding in het aanbod van sport- en beweegtoestellen staat niet stil, er zijn diverse leveranciers op dit gebied, waaronder Nijha en Yalp. Nog steeds worden nieuwe toestellen ontwikkeld, die aansluiten op de wensen en behoeften van de klant die wil sporten en in zijn vrije tijd wil bewegen. Ontwikkelingen die aansluiten op de digitale belevingswereld van de jeugd zoals de Sona en de Sutu. De Sona is een interactief speel, beweeg- en danstoestel. De Sutu is een digitale trapmuur met een snelheidsmeter. Onder andere Sportpark West in Maastricht beschikt over beide toestellen.
Yalp, leverancier van speel- en sporttoestellen, wil inspirerende ontmoetingsplekken creëren waar jongeren en ouderen worden uitgedaagd om te bewegen. Sport en spel gaan daar hand in hand. Het brengt mensen in beweging en versterkt bovendien de sociale cohesie en de leefbaarheid in een wijk. Naast de interactieve speeltoestellen Sona en Sutu heeft Yalp ook toestellen ontwikkeld speciaal voor ouderen. Een voorbeeld van een outdoor fitness toestel staat in Westervoort.
Pagina 16 van 16
