Het Sportpaleis telt!

Universiteit Antwerpen Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen Academiejaar 2006-2007

Het Sportpaleis telt! Een onderzoek naar de creatie van werkgelegenheid door de activiteiten in het Sportpaleis

Kristel Lambregts

UA-begeleider: Dirk De Corte Instellingsbegeleiders: Jan Van Esbroeck en Dirk Vanhoudt Scriptie ingediend tot het bekomen van het diploma GAS Cultuurmanagement

Universiteit Antwerpen Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen Academiejaar 2006-2007

Het Sportpaleis telt! Een onderzoek naar de creatie van werkgelegenheid door de activiteiten in het Sportpaleis

Kristel Lambregts

UA-begeleider: Dirk De Corte Instellingsbegeleiders: Jan Van Esbroeck en Dirk Vanhoudt Scriptie ingediend tot het bekomen van het diploma GAS Cultuurmanagement

Een woord vooraf

In de loop van de eerste helft van mijn studie Cultuurmanagement werd voor mij duidelijk dat ik graag een praktijkproject wilde uitvoeren omtrent populaire cultuur. Het aanbod van praktijkprojectvoorstellen was echter voornamelijk afkomstig vanuit de hoge, gesubsidieerde cultuurwereld. Evenwel zat tussen de voorstellen ook een onderzoeksvoorstel van het Sportpaleis, dat mijn interesse trok. In het voorwoord van mijn scriptie kan ik zeggen dat ik er trots op ben dat ik dit onderzoek voor de grootste evenementenhal van Vlaanderen heb mogen uitvoeren en dat het een genoegen was om het Sportpaleis beter te leren kennen. Verschillende personen hebben bijgedragen aan de totstandkoming van dit onderzoek. Ten eerste wil ik de medewerkers verbonden aan het Sportpaleis bedanken die mij altijd vriendelijk en open te woord hebben gestaan en mij van alle benodigde informatie hebben voorzien. In het bijzonder bedank ik hier Jan Van Esbroeck en Dirk Vanhoudt voor de tijd die zij gestoken hebben in mijn begeleiding en hun opbouwende kritieken. Daarnaast gaat mijn dank uit naar alle externe organisaties die mij te woord hebben gestaan. Zonder hun hulp had dit onderzoek niet uitgevoerd kunnen worden. Verder bedank ik Dirk De Corte voor zijn begeleiding vanuit de Universiteit Antwerpen. Ten slotte ben ik een woord van dank verschuldigd aan mijn ouders, vriend en andere personen uit mijn omgeving voor hun steun en de interesse die zij toonden tijdens de uitvoering van mijn praktijkproject.

Kristel Lambregts 1 juni 2007

Het Sportpaleis telt!

iii

Inhoudsopgave

Een woord vooraf

iii

Executive summary

vii

1 Inleiding

1

1.1 Inleiding

1

1.2 Geschiedenis van het Sportpaleis

1

1.3 Aanleiding van het onderzoek

3

1.4 Doelstelling, probleemstelling en onderzoeksvragen

4

1.5 Relevantie van het onderzoek

5

1.6 Opbouw

6

2 Directe werkgelegenheid

7

2.1 Inleiding

7

2.2 De vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis

7

2.3 Methode van onderzoek

8

2.4 Directe werkgelegenheid toe te schrijven aan Sportpaleisactiviteiten

9

2.4.1 Antwerps Sportpaleis

9

2.4.2 PSE Belgium

11

2.4.3 Tele Ticket Service en GVA

12

2.4.4 Pre-Text

14

2.5 Vrijwilligers

15

2.6 Samenvatting

15

3 Indirecte werkgelegenheid

17

3.1 Inleiding

17

3.2 Methode van onderzoek

17

3.3 Lokaal geproduceerde shows

18

3.3.1 Inleiding

18

3.3.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door Clouseau – ‘Clouseau

18

In ’t Lang’ 3.3.3 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie lokaal

20

geproduceerde shows Het Sportpaleis telt!

iv

3.3.4 Extra indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie lokaal

24

geproduceerde shows 3.4 Internationaal toerende shows

26

3.4.1 Inleiding

26

3.4.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door Depeche Mode – ‘Touring

26

The Angel’ 3.4.3 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie internationaal

27

toerende shows 3.5 ‘Dance events’

30

3.5.1 Inleiding

30

3.5.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door ‘Reverze 2006’

30

3.5.3 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie ‘dance events’

32

3.6 Sportevenementen

34

3.6.1 Inleiding

34

3.6.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de ‘Diamond Games 2006’

34

3.7 Overige activiteiten

36

3.7.1 Inleiding

36

3.7.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie overige

36

activiteiten 3.8 Samenvatting

39

4 Afgeleide werkgelegenheid

42

4.1 Inleiding

42

4.2 Horeca in de omgeving van het Sportpaleis

43

4.2.1 Inleiding

43

4.2.2 Eetgelegenheden

44

4.2.3 Cafés

45

4.2.4 Hotels

45

4.3 De Lijn

46

4.4 Collectief busvervoer

47

4.5 Politie

47

4.6 Samenvatting

48


v

5 Conclusies

49

5.1 Inleiding

49

5.2 Beantwoording aan de probleemstelling

49

5.3 Beantwoording aan de doelstelling

51

5.4 Aanbevelingen

56

5.5 Reflectie

59

5.6 Slotbetoog

61

Bronnen

62

Bijlagen

64

Bijlage I:

Directe werkgelegenheid

65

Bijlage II:

Overzicht activiteiten Sportpaleis seizoen 2005-2006

67

Bijlage III:

Achtergrondinformatie bij de onderzochte activiteiten

68

Bijlage IV:

Indirecte werkgelegenheid

70

Bijlage V:

Afgeleide werkgelegenheid

76


vi

Executive summary

Het Sportpaleis in Antwerpen is de grootste evenementenlocatie van Vlaanderen en is daarmee één van de grotere spelers in de Belgische vrijetijdssector. De activiteiten die in het Sportpaleis plaatsvinden, brengen verschillende economische effecten teweeg. Zo genereren ze een verhoogde omzet en werkgelegenheid bij tal van organisaties (van Limburg, 2007). Daarnaast leveren zij de overheid extra btw-inkomsten op (ibid.). Deze scriptie probeert inzicht te geven in de hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis op jaarbasis creëren. Daartoe is het meest recent afgesloten Sportpaleisseizoen 2005-2006 onder de loep genomen. In het onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen drie groepen werkgelegenheid. Allereerst creëren de activiteiten in het Sportpaleis directe werkgelegenheid. Rondom het Sportpaleis is een structuur van vennootschappen opgebouwd. De werkgelegenheid die ontstaat bij deze vennootschappen wordt als directe werkgelegenheid beschouwd. Vervolgens wordt door de activiteiten in het Sportpaleis indirecte werkgelegenheid gegenereerd. Hiermee wordt de werkgelegenheid bedoeld die ontstaat bij bedrijven die betrokken zijn bij de organisatie van de Sportpaleisactiviteiten, maar die niet direct aan het Sportpaleis verbonden zijn. Het gaat hier bijvoorbeeld om de werkzaamheden van artiesten, lichten geluidsbedrijven en security. Ten slotte leveren de activiteiten in het Sportpaleis afgeleide werkgelegenheid op. Verschillende bedrijven die niet betrokken zijn bij de organisatie van de Sportpaleisactiviteiten

profiteren

hier

toch

van

mee.

Voorbeelden

hiervan

zijn

horecagelegenheden in de buurt van het Sportpaleis en vervoersmaatschappijen. Onder afgeleide werkgelegenheid wordt de werkgelegenheid verstaan die de Sportpaleisactiviteiten opleveren bij dit soort bedrijven. Door de hoeveelheid directe, indirecte en afgeleide werkgelegenheid bij elkaar op te tellen, wordt een indruk verkregen van de totale hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis creëren. De hoeveelheid directe werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 hebben voortgebracht, is vastgesteld met behulp van interne HRMoverzichten. Allereerst is bepaald hoeveel personen in dienst waren bij de verschillende aan het Sportpaleis verbonden vennootschappen in het betreffende seizoen en hoeveel bestuurders

en

zelfstandige

consultants

werkzaamheden

verrichtten

voor

deze

vennootschappen. Niet alle medewerkers en bestuurders waren echter volledig werkzaam voor hun ‘eigen’ vennootschap. Hun werkzaamheden zijn dan ook toegeschreven aan de vennootschap waar zij thuishoorden. De werkzaamheden binnen de aan het Sportpaleis verbonden

vennootschappen

waren

verder

niet

allemaal

het

gevolg

van


vii

Sportpaleisactiviteiten. De werkzaamheden die niet toegeschreven konden worden aan deze activiteiten zijn niet meegenomen in het onderzoek. In totaal werd door de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 voor 84,28 voltijdse equivalenten aan directe werkgelegenheid gecreëerd. In dit cijfer zijn de diensten van vrijwilligers die tijdens Sportpaleisshows werden ingezet niet opgenomen. Het bepalen van de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid is begonnen met het indelen van de Sportpaleisactiviteiten uit het seizoen 2005-2006 in vijf categorieën, te weten lokaal

geproduceerde

shows,

internationaal

toerende

shows,

‘dance

events’,

sportevenementen en een restcategorie met de overige activiteiten. De activiteiten binnen de eerste vier categorieën zijn met elkaar vergelijkbaar wat betreft de vereiste werklast en de creatie van indirecte werkgelegenheid. Uit elk van deze vier categorieën is vervolgens één representatieve activiteit gekozen, waarvoor is onderzocht hoeveel indirecte werkgelegenheid zij heeft gegenereerd. Deze resultaten zijn daarna geëxtrapoleerd naar de andere activiteiten in de betreffende categorie. Omdat de activiteiten in de restcategorie onderling niet te vergelijken zijn, zijn alle activiteiten in deze categorie afzonderlijk onderzocht. Als alle resultaten opgeteld worden, wordt duidelijk dat de indirecte werkgelegenheid als gevolg van de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 goed was voor 86,14 voltijdse equivalenten. De hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid is bepaald door na te gaan hoeveel werkzaamheden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 creëerden bij derden die niet betrokken waren bij de organisatie van de Sportpaleisactiviteiten. De volgende bedrijven zijn onderzocht: horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis, openbaar vervoersmaatschappij De Lijn, collectieve busmaatschappijen en de politie. Enkel de werkzaamheden die overuren of inzet van extra personeel vereisten, zijn in het onderzoek opgenomen. In totaal is in het seizoen 2005-2006 voor 60,43 voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid ontstaan bij de bovengenoemde organisaties. De directe, indirecte en afgeleide werkgelegenheid als gevolg van de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 waren samen goed voor 230,85 voltijdse equivalenten. Geconcludeerd kan worden dat het Sportpaleis een belangrijke economische speler is, wat de creatie van werkgelegenheid betreft. Elke voltijdse equivalent aan directe werkgelegenheid in het seizoen 2005-2006 creëerde 1,02 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid en 0,72 voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid. De groei van het Sportpaleis wijst erop dat de economische impact van de evenementenhal de laatste seizoenen alleen maar is toegenomen. Momenteel zit het Sportpaleis aan de top van haar kunnen. De Lotto Arena, sinds maart 2007 een nieuwe evenementenlocatie naast het Sportpaleis, zal echter nieuwe mogelijkheden bieden. De economische impact op het gebied van werkgelegenheid


viii

van het Sportpaleis en de Lotto Arena samen zal in de toekomst vermoedelijk nog veel groter zijn dan de 230,85 voltijdse equivalenten die het onderzoek naar voren heeft gebracht.


ix

1

Inleiding

1.1 Inleiding Vrijetijdsbesteding neemt in onze samenleving een belangrijke plaats in. Volgens onderzoek van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (2004, blz. 40) besteden Vlamingen doordeweeks gemiddeld bijna een zesde van de dag aan vrijetijd (tijd zonder een verplichtend karakter). In het weekend is dit zelfs meer dan een kwart van de dag. In 2004 werd gemiddeld ruim 27 uur per week aan ontspanning en recreatie besteed (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 225). De toegenomen welvaart in de laatste decennia heeft geleid tot groeiende uitgaven aan vrijetijdsbesteding. Zo is het percentage van het totale huishoudbudget dat wordt uitgegeven aan cultuur en sport gestegen van 1,7% eind jaren zeventig naar 3,1% in 2002 (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 232). De vrijetijdsindustrie is hierdoor sterk gegroeid en levert momenteel dan ook heel wat werkgelegenheid op. Alleen al in de Vlaamse cultuursector waren eind 2003 meer dan 106.000 personen werkzaam (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 229). Ook andere sectoren binnen de vrijetijdsbranche zorgen voor veel werkgelegenheid. Het Sportpaleis in Antwerpen is één van de grotere spelers in de Belgische vrijetijdssector. In deze multifunctionele evenementenhal, die plaats kan bieden aan 18.000 bezoekers, vinden jaarlijks vele grootschalige evenementen plaats, waaronder concerten, feesten en sportevenementen. Deze activiteiten leveren werkgelegenheid op bij tal van organisaties. De hoeveelheid werkgelegenheid die door de activiteiten in het Sportpaleis wordt gecreëerd staat centraal in deze scriptie. In dit hoofdstuk zal allereerst de geschiedenis van het Sportpaleis worden geschetst, waarna de aanleiding van het onderzoek naar voren zal komen. Vervolgens worden de doelstelling, de probleemstelling en de onderzoeksvragen gepresenteerd. Ten slotte wordt de relevantie van het onderzoek uiteengezet.

1.2 Geschiedenis van het Sportpaleis Het Sportpaleis kent een bewogen geschiedenis van meer dan zeventig jaar. Op 11 september 1933 wordt de bouw van het Sportpaleis in Merksem opgeleverd, precies 21 maanden na de eerstesteenlegging. Hiermee gaat een droom in vervulling van een aantal idealisten, die de grootste indoorwielerpiste van Europa wilden bouwen. De hal, met een breedte van 88 meter, een lengte van 132 meter en een vrije dakoverspanning, is een bijzonder stukje bouwkunst. Het Sportpaleis wordt in de beginperiode vooral bekend door de succesvolle wielersportHet Sportpaleis telt!

1

‘Zesdaagses’, maar er vinden in die periode ook verschillende andere sportevenementen plaats. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het Sportpaleis ernstig beschadigd, waardoor het gebouw zo goed als onbruikbaar wordt. Na de bevrijding wordt daarom noodgedwongen een nieuwe koers gekozen. Om het Sportpaleis op te knappen, moeten grote investeringen gedaan worden. Het geld hiervoor kan niet bij elkaar gebracht worden door de reeds bestaande evenementen. Er wordt besloten een veel bredere waaier aan grote spektakels met internationale sterren en een grotere verscheidenheid aan aantrekkelijke shows aan te bieden. Deze veelzijdigheid zal uitgroeien tot een gewaardeerd kenmerk van het Sportpaleis. Het lukt de eigenaren echter niet om het Sportpaleis financieel gezond te houden en in 1982 krijgt het Sportpaleis dan ook een andere eigenaar. Ten tijde van deze eigenaar brengen verschillende organisatoren een aantal nieuwe evenementen tot stand, die later uit zullen groeien tot klassiekers, waaronder de ‘Night of the Proms’, het ‘Diamond Awards Festival’ en ‘The Golden Years’. Als de zaken na verloop van tijd ook bij deze eigenaar niet langer naar behoren verlopen, haken steeds meer organisatoren af. Ook overheidssteun kan het Sportpaleis niet redden en in april 1996 is het faillissement van de nv Sportpaleis een feit. Vrij snel daarna kloppen de curatoren aan bij de organisatoren van de ‘Night of the Proms’ met de vraag om de uitbating van het Sportpaleis gedurende een jaar over te nemen. Organisatoren Jan Van Esbroeck en Jan Vereecke besluiten op dit verzoek in te gaan om de locatie voor hun jaarlijks terugkerende evenement veilig te stellen. Veel van de benodigde kennis en ervaring hebben zij reeds in huis door de organisatie van de ‘Proms’. Het jaar daarop, in 1997, wordt het Sportpaleis aangekocht door het Antwerps Provinciebestuur en de privé-partner ASB, waar ook de organisatie van de ‘Night of the Proms’ deel van uitmaakt. De Provincie Antwerpen wordt de naakte eigenaar van het Sportpaleis, ASB krijgt voor 30 jaar de rechten van het vruchtgebruik van het gebouw. Dit exploitatierecht wordt doorgegeven aan de nieuw opgerichte vennootschap Antwerps Sportpaleis nv. De nieuwe eigenaren doen in de daaropvolgende jaren een aantal investeringen. Zo wordt voor de start van het seizoen 1999-2000 een nieuwe voorbouw opgetrokken, die het comfort voor zowel het publiek, de zaalhuurders als de exploitant verbetert. In oktober 2005 wordt een Hospitality Center geopend, bestemd voor vipactiviteiten. In maart 2007 wordt naast het Sportpaleis de Lotto Arena in gebruik genomen. Deze nieuwe evenementenhal is gebouwd in publiek-private samenwerking tussen de beheerders van het Sportpaleis en de Stad Antwerpen. De Lotto Arena bezit ongeveer de helft van de capaciteit van het Sportpaleis (7.500 plaatsen) en is tevens thuishaven van de Antwerpse basketbalploeg Antwerp Giants. (www.sportpaleis.be; www.sport.be) In tabel 1.1 is een overzicht te vinden van de evolutie van het Sportpaleis vanaf het seizoen 2001-2002 met betrekking tot het aantal activiteitsdagen, het aantal shows en het


2

aantal bezoekers per seizoen. Op alle fronten is een jaarlijkse groei waar te nemen, alleen het seizoen 2005-2006 vormt een uitzondering. In dat seizoen was het Sportpaleis één dag minder in gebruik dan het voorgaande seizoen en kende het bezoekersaantal een lichte terugval. De evolutie van de activiteiten in het Sportpaleis, waar voornamelijk popconcerten plaatsvinden, sluit over het algemeen goed aan bij de waargenomen stijging van het aanbod van populaire muziek in Vlaanderen en de toegenomen participatie aan rock- en popconcerten van de afgelopen jaren (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 215). De laatste seizoenen zat het Sportpaleis aan de top van haar kunnen wat betreft het aantal activiteitsdagen en het aantal shows. De Lotto Arena zal in de toekomst echter nieuwe mogelijkheden scheppen. Tabel 1.1: Evolutie van de activiteiten in het Sportpaleis vanaf seizoen 2001-2002 Seizoen

Aantal activiteitsdagen

Aantal shows

Aantal bezoekers

93 97 109 110 109

100 111 114 119 119

1.002.990 1.100.854 1.400.555 1.411.108 1.359.123

2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006

1.3 Aanleiding van het onderzoek De laatste jaren groeit het besef dat de economische impact die de cultuursector genereert niet onderschat mag worden (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 228). Zowel in de beleidsnota Cultuur als bij internationale instellingen als Eurostat, het statistisch bureau van de Europese Unie, is een groeiende aandacht hiervoor waar te nemen (ibid.). Ook de activiteiten die in het Sportpaleis plaatsvinden, leveren een grote economische activiteit op. Er wordt veel geld omgezet in het Sportpaleis zelf, maar ook bij organisatoren en toeleveranciers

van

verschillende

diensten.

Bovendien

profiteren

derden,

zoals

horecagelegenheden in de buurt van het Sportpaleis en vervoersmaatschappijen, van extra bestedingen door Sportpaleisbezoekers. De activiteiten in het Sportpaleis genereren naast een grotere omzet bij veel bedrijven nog meer economische effecten. Zij brengen werkgelegenheid met zich mee bij tal van organisaties en leveren de overheid extra btwinkomsten op (van Limburg, 2007). In het licht van de toegenomen aandacht voor de economische impact van de cultuursector, is de groei van het Sportpaleis meermaals aanleiding geweest voor uitspraken over de grootte van de economische effecten die zij genereert. Deze uitspraken waren meestal


3

echter niet sterk onderbouwd. Een gedegen onderzoek naar de economische effecten ten gevolge van de Sportpaleisactiviteiten is daarom wenselijk. Deze scriptie zal één aspect van deze economische effecten onder de loep nemen, namelijk de creatie van werkgelegenheid.

1.4 Doelstelling, probleemstelling en onderzoeksvragen In deze scriptie zal worden onderzocht hoeveel werkgelegenheid werd gecreëerd door de activiteiten die in het Sportpaleis plaatsvonden in het seizoen 2005-2006. Het seizoen 20052006 begon op 1 oktober 2005 en werd op 30 september 2006 afgesloten. Er is voor dit seizoen

gekozen,

omdat

dit

het

meest

recent

afgesloten

Sportpaleisseizoen

is.

Werkgelegenheid wordt in dit onderzoek gedefinieerd als ‘het geheel van mogelijkheden om arbeidskrachten te werk te stellen’ (www.vandale.be). Het gaat dus om het aantal banen dat werd gecreëerd door de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 (http://vrttaal.net). Het onderzoek is gericht op de creatie van werkgelegenheid in België. De werkgelegenheid die in het buitenland is ontstaan als gevolg van de Sportpaleisactiviteiten wordt derhalve niet onderzocht. Om de hoeveelheid gecreëerde werkgelegenheid te bepalen, zullen naast de werkzaamheden van personen in loondienst ook de werkzaamheden van bestuurders en zelfstandigen meegerekend worden. De hoeveelheid gecreëerde werkgelegenheid zal worden uitgedrukt in voltijdse equivalenten (VTE). VTE is een rekeneenheid waarmee de personeelssterkte kan worden aangeduid (www.vandale.be). Eén VTE is gelijk aan 1.976 uren, het resultaat van een volledige werkweek van 38 uur maal 52 weken. In

het

onderzoek

werkgelegenheid:

directe

wordt

een

onderscheid

werkgelegenheid,

gemaakt

indirecte

tussen

drie

groepen

en

afgeleide

werkgelegenheid

werkgelegenheid. Allereerst creëren de Sportpaleisactiviteiten werkgelegenheid binnen de vennootschappen die aan het Sportpaleis verbonden zijn. Rondom het Sportpaleis is een structuur

van

vennootschappen

opgebouwd.

De

exploitatievennootschap

Antwerps

Sportpaleis nv is in paragraaf 1.2 reeds aangehaald. PSE Belgium nv is als organisator van evenementen via een aandeelhouderschap verbonden aan het Antwerps Sportpaleis. Ook een aantal kleinere managementvennootschappen is aandeelhouder van deze vennootschap. Tele Ticket Service nv (een vennootschap die zich bezighoudt met ticketverkoop), GVA (een vennootschap die instaat voor de ontwikkeling en het onderhoud van software voor ticketverkoop) en Pre-Text (een communicatiebureau) zijn nauwe samenwerkingsverbanden met het Sportpaleis aangegaan. Deze vennootschappen zijn echter geen aandeelhouder van het Antwerps Sportpaleis. De werkgelegenheid die wordt gecreëerd binnen al deze bovenstaande vennootschappen wordt als directe werkgelegenheid beschouwd. Onder de rubriek indirecte werkgelegenheid is de werkgelegenheid opgenomen bij bedrijven die betrokken zijn bij de organisatie van de activiteiten in het Sportpaleis, maar die


4

niet direct aan het Sportpaleis verbonden zijn. De werkzaamheden van artiesten, lichten geluidsbedrijven en security behoren bijvoorbeeld tot de indirecte werkgelegenheid. Tot slot creëren de Sportpaleisactiviteiten ook afgeleide werkgelegenheid. Een groot aantal organisaties dat niet betrokken is bij de organisatie van de Sportpaleisactiviteiten profiteert toch mee van deze activiteiten. Hierbij kan gedacht worden aan onder andere horecagelegenheden

in

de

omgeving

van

het

Sportpaleis

en

(openbaar)

vervoersmaatschappijen. De doelstelling van het onderzoek luidt: Inzicht verkrijgen in de hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis op jaarbasis creëren. De volgende probleemstelling staat centraal: Hoeveel werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006? Uit deze probleemstelling kunnen de volgende onderzoeksvragen worden afgeleid: 1

Hoeveel directe werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005- 2006?

2

Hoeveel indirecte werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006?

3

Hoeveel afgeleide werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006?

1.5 Relevantie van het onderzoek De resultaten van het onderzoek kunnen zowel intern als extern relevant zijn. Intern kunnen de resultaten gebruikt worden in het kader van ‘human resource planning’. Door naar de doelen en strategieën van het Sportpaleis te kijken, kunnen de toekomstige interne personeelsbehoeften bepaald worden (Robbins en Coulter, 2003, blz. 302). Zo zou de ingebruikname van de nieuwe Lotto Arena voor een grotere personeelsbehoefte kunnen zorgen bij de vennootschappen die verbonden zijn aan het Sportpaleis. Door de huidige personeelsomvang te vergelijken met de ingeschatte toekomstige behoeften kan een schatting gemaakt worden van de personeelstekorten of -overschotten in de toekomst (zowel naar


5

omvang als naar aard). Hierdoor kunnen problemen opgespoord worden waarmee de verschillende vennootschappen te maken zouden kunnen krijgen (ibid.). Extern kunnen de resultaten van het onderzoek gebruikt worden in de communicatie naar diverse externe stakeholders, waaronder de overheid, de horeca en omwonenden. De overheid heeft momenteel meer aandacht voor de hoge, gesubsidieerde cultuur dan voor de commerciële cultuur. Door aan te tonen hoeveel werkgelegenheid de commerciële activiteiten in het Sportpaleis opleveren, zal de overheid enerzijds wellicht meer aandacht krijgen voor de commerciële cultuur in het algemeen. Anderzijds zouden de resultaten van het onderzoek gebruikt kunnen worden om meer aandacht voor het Sportpaleis in het bijzonder te genereren.

Het

Sportpaleis

heeft

momenteel

te

kampen

met

onvoldoende

parkeermogelijkheden en een problematische verkeerssituatie in de omgeving. Een onderzoek omtrent het economisch belang van het Sportpaleis kan gebruikt worden om de overheid te stimuleren tot het oplossen van de parkeer- en verkeersproblemen in de buurt van het Sportpaleis. Daarnaast zouden de resultaten van het onderzoek gebruikt kunnen worden in de communicatie naar horecagelegenheden in de buurt van het Sportpaleis. Als aangetoond kan worden dat veel bezoekers van het Sportpaleis ook een bezoek brengen aan de horeca in de omgeving, kan het aangaan van een samenwerking voor beide partijen voordelig zijn. Ten slotte is de relatie tussen het Sportpaleis en de directe omgeving gespannen. Omwonenden ervaren onder meer overlast van geparkeerde auto’s van Sportpaleisbezoekers in de buurt en geluidsoverlast na afloop van de evenementen. Een onderzoek dat het economisch belang van het Sportpaleis in de omgeving aantoont, kan ertoe leiden dat men de overlast in een ander perspectief gaat zien. De positie van het Sportpaleis tegenover de buurt kan hierdoor versterkt worden.

1.6 Opbouw De opbouw van deze scriptie ziet er als volgt uit. In hoofdstuk 2 komt allereerst de directe werkgelegenheid aan bod die gecreëerd werd door de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 de indirecte werkgelegenheid behandeld. De afgeleide werkgelegenheid is het onderwerp van hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 zal afsluiten met de conclusies van dit onderzoek.


6

2


2.1 Inleiding Uit het vorige hoofdstuk is gebleken dat de activiteiten in het Sportpaleis op tal van plaatsen werkgelegenheid creëren. In paragraaf 1.4 is een onderscheid gemaakt tussen directe werkgelegenheid, indirecte werkgelegenheid en afgeleide werkgelegenheid. In dit hoofdstuk komt de directe werkgelegenheid aan bod. Met directe werkgelegenheid wordt de werkgelegenheid bedoeld die wordt gecreëerd bij de verschillende vennootschappen die aan het Sportpaleis verbonden zijn. In paragraaf 2.2 zal deze structuur van vennootschappen nader worden toegelicht. Paragraaf 2.3 zet uiteen op welke manier de directe werkgelegenheid is gemeten. Paragraaf 2.4 presenteert vervolgens de hoeveelheid directe werkgelegenheid die bij de verschillende vennootschappen is ontstaan als gevolg van de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006. In paragraaf 2.5 wordt het vrijwilligerswerk dat voor het Sportpaleis wordt verricht kort besproken. Paragraaf 2.6 sluit af met een samenvatting.

2.2 De vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis In de inleiding is reeds naar voren gekomen dat rondom het Sportpaleis een structuur van vennootschappen is opgebouwd. Deze vennootschappen zijn elk op hun eigen manier nauw aan het Sportpaleis verbonden. Hieronder zullen de vennootschappen waar mensen tewerkgesteld zijn kort besproken worden. De overige vennootschappen komen niet aan bod, omdat zij voor het onderzoek niet van belang zijn. Antwerps Sportpaleis In 1997 is het Sportpaleis aangekocht door de Provincie Antwerpen en de privé-partner ASB. De Provincie Antwerpen werd de naakte eigenaar van het Sportpaleis en ASB kreeg voor 30 jaar de rechten op het vruchtgebruik van het gebouw. Dit exploitatierecht heeft ASB doorgegeven aan de vennootschap Antwerps Sportpaleis nv. Sinds 1997 is Antwerps Sportpaleis de exploitatievennootschap van het Sportpaleis. De vennootschap verhuurt de ruimtes in het Sportpaleis (de grote zaal, de foyer en het Hospitality Center) aan organisatoren en bedrijven. Sinds kort is daar de verhuur van de Lotto Arena bijgekomen. Daarnaast treedt Antwerps Sportpaleis incidenteel op als organisator van activiteiten in het Sportpaleis.


7

PSE Belgium PSE Belgium nv staat voor ‘Promotie van Speciale Evenementen’. Deze vennootschap werkt evenementenconcepten uit, produceert shows en houdt zich bezig met commerciële activiteiten, zoals sponsoring, relatiemarketingacties en merchandising. Veel van de evenementen die door PSE Belgium worden opgezet, vinden plaats in het Sportpaleis. Voorbeelden hiervan zijn de Belgische ‘Night of the Proms’ en de jaarlijkse concertreeksen van Clouseau. PSE Belgium is tevens één van de aandeelhouders van Antwerps Sportpaleis nv. Tele Ticket Service Tele Ticket Service nv staat in voor de ticketreservering en -verkoop van vele evenementen. Een groot deel van deze evenementen vindt plaats in het Sportpaleis. Tickets worden alleen telefonisch en via de website verkocht. 61% van de ticketverkoop verloopt momenteel online. De adresgegevens waarover Tele Ticket Service beschikt, worden regelmatig gebruikt voor marktonderzoek. GVA GVA is de vennootschap die de software voor de ticketverkoop binnen Tele Ticket Service ontwikkelt. Verder zorgt deze vennootschap ervoor dat het systeem van Tele Ticket Service up-to-date blijft. De ontwikkelde software wordt echter niet alleen binnen deze organisatie gebruikt. Ook de Voetballiga maakt hier bijvoorbeeld gebruik van voor de ticketverkoop van voetbalwedstrijden. Pre-Text Het communicatie- en organisatiebureau Pre-Text heeft zich gespecialiseerd in het begeleiden van bedrijven op het gebied van communicatie, imagobehartiging en relatiemarketing. De vennootschap verzorgt de persrelaties en public relations voor Antwerps Sportpaleis en haar activiteiten. Naast Antwerps Sportpaleis kent Pre-Text verscheidene andere klanten.

2.3 Methode van onderzoek Om te achterhalen hoeveel voltijdse equivalenten aan het werk waren binnen de aan het Sportpaleis verbonden vennootschappen als gevolg van de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006, zijn verscheidene interne HRM-overzichten gebruikt. Allereerst is met behulp van deze overzichten vastgesteld hoeveel VTE’s in dienst waren van de verschillende vennootschappen in het seizoen 2005-2006. Dit aantal is in sommige gevallen nog aangevuld


8

met zelfstandige consultants. Daarna is bepaald hoeveel werkzaamheden in werkelijkheid voor de verschillende vennootschappen werden verricht. Niet alle medewerkers van PSE Belgium en Tele Ticket Service zijn namelijk volledig werkzaam voor de vennootschap waar zij in dienst zijn. Een groot deel van deze medewerkers verricht ook arbeid voor andere vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis. Om te bepalen hoeveel arbeid per vennootschap is verricht in het seizoen 2005-2006 moet er geschoven worden met de eerder gevonden equivalenten. Hiervoor zijn interne verdeelsleutels gebruikt. De equivalenten die na deze herverdeling aan de verschillende vennootschappen zijn toegewezen, kunnen vervolgens niet zomaar voor 100% aan Sportpaleisactiviteiten worden toegeschreven. PSE Belgium organiseert ook activiteiten buiten het Sportpaleis, Tele Ticket Service verkoopt ook tickets voor evenementen die buiten het Sportpaleis plaatsvinden, de software die ontwikkeld wordt door GVA wordt ook buiten het Sportpaleis gebruikt en Pre-Text verzorgt ook de public relations voor andere bedrijven dan Antwerps Sportpaleis. Om per vennootschap de correcte hoeveelheid werkgelegenheid als gevolg van de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 te kunnen bepalen, zijn wederom interne verdeelsleutels toegepast.

2.4 Directe werkgelegenheid toe te schrijven aan Sportpaleisactiviteiten In deze paragraaf wordt de werkgelegenheid gepresenteerd die is gecreëerd door de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 bij de aan het Sportpaleis verbonden vennootschappen. Achtereenvolgens worden Antwerps Sportpaleis, PSE Belgium, Tele Ticket Service, GVA en Pre-Text behandeld. 2.4.1 Antwerps Sportpaleis In tabel 2.1 is te zien dat er in het seizoen 2005-2006 11,77 voltijdse equivalenten in vaste dienst waren bij de vennootschap Antwerps Sportpaleis. Naast vast personeel was er ook tijdelijk personeel in dienst. Tijdelijke contracten werden afgesloten voor personeel werkzaam aan de kassa, controle, viptogen, vipcontrole, sanitair, parkeerterreinen, schoonmaak en The Club (de eetgelegenheid binnen het Sportpaleis). Het aantal tijdelijke contracten kan teruggebracht worden tot 31,62 voltijdse equivalenten. Naast de medewerkers met een vast of tijdelijk contract hebben in het seizoen 20052006 zes zelfstandige consultants werk verricht voor Antwerps Sportpaleis. Hun totale werkzaamheden op jaarbasis kunnen over het algemeen voor de helft toegeschreven worden aan Antwerps Sportpaleis, wat 3 VTE’s oplevert. Ten slotte moet een derde vorm van werkgelegenheid worden vernoemd die aan de vennootschap Antwerps Sportpaleis is verbonden. Voor de uitbating van een deel van de horeca binnen het Sportpaleis zijn commissiedeals afgesloten met een drietal organisaties.


9

Deze drie organisaties staan bij elke show met eigen personeel in voor de verkoop van diverse versnaperingen. De ‘dance events’ die plaatsvinden in het Sportpaleis vormen hierop echter een

uitzondering.

De

organisatoren

van

deze

activiteiten

verzorgen

hun

eigen

horecapersoneel (zie paragraaf 3.5.2), waardoor de eerder genoemde organisaties niet actief zijn tijdens deze shows. In totaal hebben de drie organisaties waarmee een commissiedeal is afgesloten voor 7,15 voltijdse equivalenten aan werk gecreëerd tijdens het seizoen 20052006. Als de werkzaamheden van het vast en tijdelijk personeel, de zelfstandige consultants en het personeel werkzaam voor de organisaties waarmee Antwerps Sportpaleis een commissiedeal heeft afgesloten bij elkaar worden opgeteld, levert dit 53,54 VTE’s op. Tabel 2.1: Werkgelegenheid Antwerps Sportpaleis 2005-2006 VTE Vast personeel Tijdelijk personeel Zelfstandige consultants Personeel uit commissiedeals

11,77 31,62 3,00 7,15

Totaal

53,54

Tabel 2.2 toont in de kolom ‘VTE totaal’ hoeveel werkzaamheden in totaal werden verricht voor de vennootschap Antwerps Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. In deze tabel is te zien dat ook bestuurders en medewerkers van PSE Belgium en Tele Ticket Service gedeeltelijk werkzaam waren voor Antwerps Sportpaleis in het betreffende seizoen. In bijlage I zijn de verdeelsleutels terug te vinden die zijn toegepast om de werkzaamheden van de personen werkzaam voor meerdere vennootschappen in het seizoen 2005-2006 te verdelen. Als de gevonden equivalenten opgeteld worden bij de 53,54 VTE’s uit tabel 2.1, levert dit 58,21 VTE’s op. De laatste vraag die gesteld moet worden, is of al deze equivalenten toegewezen kunnen worden aan Sportpaleisactiviteiten. In dit geval is het antwoord bevestigend. Alle werkzaamheden die uitgevoerd worden voor Antwerps Sportpaleis blijken volledig het gevolg te zijn van activiteiten die in het Sportpaleis plaatsvinden. De hoeveelheid werkgelegenheid die toegewezen kan worden aan Sportpaleisactiviteiten staat vermeld in de kolom ‘VTE Sportpaleis’. De kolommen ‘VTE totaal’ en ‘VTE Sportpaleis’ zijn in dit geval dus gelijk.


10

Tabel 2.2: Directe werkgelegenheid Antwerps Sportpaleis 2005-2006 VTE totaal

VTE Sportpaleis

Personeel Antwerps Sportpaleis Bestuur PSE Belgium Personeel PSE Belgium Bestuur Tele Ticket Service Personeel Tele Ticket Service

53,54 1,00 2,99 0,09 0,59

53,54 1,00 2,99 0,09 0,59

Totaal

58,21

58,21

2.4.2 PSE Belgium In tabel 2.3 is te zien dat PSE Belgium in totaal 14,20 voltijdse equivalenten aan het werk zette in het seizoen 2005-2006. Hiervan zijn 2 VTE’s toe te schrijven aan de twee bestuurders van de vennootschap. 12,20 VTE’s waren direct in dienst van PSE Belgium. Dit laatste cijfer valt uiteen in twee delen: enerzijds VTE’s toe te schrijven aan vast personeel, anderzijds VTE’s toe te schrijven aan tijdelijk personeel. 11,53 VTE’s kunnen toegewezen worden aan vast personeel. In het seizoen 2005-2006 verrichtten alle tijdelijke krachten samen arbeid voor 0,67 voltijdse equivalenten. Tabel 2.3: Werkgelegenheid PSE Belgium 2005-2006 VTE Bestuur Vast personeel Tijdelijk personeel

2,00 11,53 0,67

Totaal

14,20

De bestuurders en de meeste medewerkers van PSE Belgium staan echter niet volledig ten dienste van deze vennootschap. Zo vormen de twee bestuurders tevens het bestuur van Antwerps Sportpaleis en verrichten de meeste medewerkers ook werkzaamheden voor Antwerps Sportpaleis en/of Tele Ticket Service. Door gebruik te maken van interne verdeelsleutels (zie bijlage I) is een deel van de 14,20 VTE’s uit tabel 2.3 toegeschreven aan Antwerps Sportpaleis en Tele Ticket Service. Het restant, de werkelijke werkzaamheden van de medewerkers van PSE Belgium voor deze vennootschap, is vervolgens aangevuld met de werkzaamheden van de bestuurder en medewerkers van Tele Ticket Service voor PSE Belgium in het seizoen 2005-2006 (zie kolom ‘VTE totaal’ in tabel 2.4).


11

De kolom ‘VTE totaal’ in tabel 2.4 geeft aan hoeveel werkzaamheden in werkelijkheid voor PSE Belgium zijn verricht in het seizoen 2005-2006. Deze 9,29 voltijdse equivalenten zijn echter niet volledig toe te schrijven aan Sportpaleisactiviteiten. Zoals gezegd, organiseert PSE Belgium ook evenementen buiten het Sportpaleis, bijvoorbeeld de ‘Night of the Proms’ in het buitenland. Een deel van deze 9,29 VTE’s moet bijgevolg aan andere activiteiten worden toegewezen. Als verdeelsleutel wordt de gemaakte omzet in het seizoen 2005-2006 gehanteerd. In deze periode kende PSE Belgium een omzet van € 28.950.000. Sportpaleisactiviteiten leverden € 24.500.000 op, de rest van de omzet (€ 4.450.000) werd gegenereerd door activiteiten buiten het Sportpaleis. Deze verdeling levert een verhouding op van 84,6% - 15,4%. 84,6% van de werkzaamheden voor PSE Belgium in het seizoen 20052006 wordt derhalve toegerekend aan Sportpaleisactiviteiten, de overige 15,4% wordt toegeschreven aan externe activiteiten. De kolom ‘VTE Sportpaleis’ in tabel 2.4 toont het resultaat van de toepassing van deze verdeelsleutel. In totaal hebben de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 7,87 VTE’s gecreëerd bij PSE Belgium. Tabel 2.4: Directe werkgelegenheid PSE Belgium 2005-2006 VTE totaal

VTE Sportpaleis

Bestuur PSE Belgium Personeel PSE Belgium Bestuur Tele Ticket Service Personeel Tele Ticket Service

0,90 6,99 0,33 1,07

0,76 5,92 0,28 0,91

Totaal

9,29

7,87

2.4.3 Tele Ticket Service en GVA In tabel 2.5 is te zien dat Tele Ticket Service in het seizoen 2005-2006 werk creëerde voor 19,05 voltijdse equivalenten. Hiervan kan 1 VTE toegeschreven worden aan de bestuurder van de vennootschap, moeten 16 VTE’s toegewezen worden aan vast personeel en verrichtte het tijdelijk personeel arbeid voor 2,05 VTE’s. Ook GVA wordt in deze subparagraaf behandeld, omdat de werkzaamheden binnen GVA als gevolg van Sportpaleisactiviteiten allemaal ten goede komen aan Tele Ticket Service. GVA creëerde in het seizoen 2005-2006 werk voor 8,50 VTE’s (zie tabel 2.6). Hiervan waren 2,50 VTE’s direct in loondienst van GVA. Naast deze medewerkers in vaste dienst verrichtten nog acht zelfstandige consultants werkzaamheden voor GVA. Zij werkten over het algemeen voor 75% voor deze vennootschap. Dit levert een totaal van 6 VTE’s op. Twee van deze zelfstandige consultants vormen het bestuur van GVA.


12

Tabel 2.5: Werkgelegenheid Tele Ticket Service 2005-2006 VTE Bestuur Vast personeel Tijdelijk personeel

1,00 16,00 2,05

Totaal

19,05

Tabel 2.6: Werkgelegenheid GVA 2005-2006 VTE Vast personeel Zelfstandige consultants

2,50 6,00

Totaal

8,50

Nu bekend is hoeveel voltijdse equivalenten in dienst waren bij Tele Ticket Service en GVA in het seizoen 2005-2006, moet bepaald worden hoeveel werkzaamheden in werkelijkheid voor Tele Ticket Service zijn verricht in dit seizoen. In de kolom ‘VTE totaal’ in tabel 2.7 is hiervan een overzicht opgenomen. De bestuurder en een aantal medewerkers van Tele Ticket Service zijn niet volledig werkzaam voor deze vennootschap en verrichten ook werkzaamheden voor Antwerps Sportpaleis en PSE Belgium, zoals eerder gezegd. Deze werkzaamheden zijn gefilterd uit de equivalenten uit tabel 2.5. Vervolgens zijn bij deze uitkomst de werkzaamheden van het bestuur en de medewerkers van PSE Belgium voor Tele Ticket Service opgeteld. Ten slotte worden hier ook de werkzaamheden van GVA ten dienste van Tele Ticket Service aan toegevoegd. Omdat de software die binnen GVA wordt ontwikkeld ook buiten Tele Ticket Service wordt gebruikt, zijn de 8,50 voltijdse equivalenten uit tabel 2.6 niet voor 100% toe te schrijven aan Tele Ticket Service. Om een realistische verdeling te realiseren wordt de omzet van GVA als verdeelsleutel gehanteerd. GVA had in het seizoen 2005-2006 een omzet van € 1.377.000, waarvan € 906.000 toe te wijzen was aan Tele Ticket Service. Dit betekent dat 65,8% van de werkzaamheden binnen GVA in het seizoen 20052006 (= 5,59 VTE’s) toegerekend kan worden aan de vennootschap Tele Ticket Service. De werkzaamheden die worden verricht voor Tele Ticket Service zijn niet volledig het gevolg van Sportpaleisactiviteiten. Tele Ticket Service verkoopt immers ook tickets voor activiteiten die buiten het Sportpaleis plaatsvinden. Als verdeelsleutel wordt ook hier de omzet uit het seizoen 2005-2006 gebruikt. De totale omzet van Tele Ticket Service bedroeg € 51.900.000, waarvan € 35.930.000 (= 69,2%) toegeschreven kan worden aan activiteiten in het Sportpaleis. € 15.970.000 (= 30,8%) werd gegenereerd door de ticketverkoop voor


13

externe activiteiten. Volgens deze verdeelsleutel kunnen in totaal 17,15 voltijdse equivalenten aan Sportpaleisactiviteiten worden toegewezen (zie kolom ‘VTE Sportpaleis’ in tabel 2.7). Tabel 2.7: Directe werkgelegenheid Tele Ticket Service 2005-2006 VTE totaal

VTE Sportpaleis

Bestuur Tele Ticket Service Personeel Tele Ticket Service Bestuur PSE Belgium Personeel PSE Belgium Personeel GVA

0,55 16,35 0,10 2,19 5,59

0,38 11,32 0,07 1,51 3,87

Totaal

24,78

17,15

2.4.4 Pre-Text Tabel 2.8 laat zien dat Pre-Text 2 voltijdse equivalenten aan het werk zette in het seizoen 2005-2006. De vennootschap kende één bestuurder en had daarnaast één voltijdse medewerker in dienst. Tabel 2.8: Werkgelegenheid Pre-Text 2005-2006 VTE Bestuur Vast personeel

1,00 1,00

Totaal

2,00

In het seizoen 2005-2006 waren niet alleen de bestuurder en de vaste medewerker werkzaam voor Pre-Text. Zij werden bijgestaan door een medewerker van PSE Belgium en door de bestuurder en een medewerker van Tele Ticket Service. De werkzaamheden van deze personen worden opgeteld bij het aantal voltijdse equivalenten uit tabel 2.8 om de totale hoeveelheid werkzaamheden voor Pre-Text in het seizoen 2005-2006 te verkrijgen (zie kolom ‘VTE totaal’ in tabel 2.9). Zoals vermeld in paragraaf 2.2 is Antwerps Sportpaleis niet de enige klant van PreText. Niet alle werkzaamheden binnen de vennootschap kunnen derhalve toegewezen worden aan Sportpaleisactiviteiten. Gesteld kan worden dat de helft van de werkzaamheden binnen Pre-Text in het seizoen 2005-2006 toegeschreven kan worden aan activiteiten in het Sportpaleis. Onder de kolom ‘VTE Sportpaleis’ in tabel 2.9 is te zien dat de totale directe werkgelegenheid gecreëerd bij de vennootschap Pre-Text 1,05 VTE’s bedraagt.


14

Tabel 2.9: Directe werkgelegenheid Pre-Text 2005-2006 VTE totaal

VTE Sportpaleis

Bestuur Pre-Text Personeel Pre-Text Personeel PSE Belgium Bestuur Tele Ticket Service Personeel Tele Ticket Service

1,00 1,00 0,03 0,03 0,04

0,50 0,50 0,02 0,02 0,02

Totaal

2,10

1,05

2.5 Vrijwilligers In de voorgaande paragraaf is aangetoond dat de activiteiten in het Sportpaleis veel directe werkgelegenheid opleveren. De vermelde equivalenten bevatten zowel de werkzaamheden van medewerkers in loondienst, bestuurders als zelfstandige consultants. Diensten van vrijwilligers zijn niet in deze cijfers opgenomen. Tijdens activiteiten zet het Sportpaleis echter vele vrijwilligers in. Gemiddeld zijn er per show 235 mensen in een vrijwilligersstatuut aanwezig. Circa 200 vrijwilligers worden ingezet bij de uitbating van de buffetten en het leveren van zogenaamde comfortverhogende diensten, zoals plaatsaanduiding in de zaal en op de parkeerterreinen. Het Sportpaleis kan voor deze vrijwilligers een beroep doen op een veertigtal verenigingen (sportclubs, fanfares, …). In ruil voor de aangeboden diensten krijgt elke vereniging als geheel een vergoeding, welke ten goede moet komen aan de vereniging. Ook het Rode Kruis in het Sportpaleis wordt bemand door vrijwilligers. Gemiddeld zijn per show 35 EHBO’ers aanwezig. Deze diensten van vrijwilligers worden in dit onderzoek niet opgenomen als een vastgesteld aantal voltijdse equivalenten. De vrijwilligers krijgen immers geen individuele vergoeding voor hun werkzaamheden. Het gehanteerde systeem is in feite een winwinsituatie. Het Sportpaleis creëert extra dienstverlening voor haar bezoekers en de vrijwilligers kunnen iets doen om hun eigen vereniging te ondersteunen. Hoewel deze diensten niet gekoppeld worden aan een bepaalde hoeveelheid voltijdse equivalenten, is het vrijwilligerswerk zeker het vermelden waard.

2.6 Samenvatting Tabel 2.10 geeft een overzicht van de werkgelegenheid binnen de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. In de kolom ‘VTE in dienst’ is aangegeven hoeveel werknemers bij de verschillende vennootschappen in loondienst waren Het Sportpaleis telt!

15

(vast en tijdelijk), aangevuld met bestuurders, zelfstandige consultants en het personeel van de organisaties waarmee Antwerps Sportpaleis een commissiedeal heeft afgesloten. Het gaat hier in totaal om 97,29 voltijdse equivalenten. De kolom ‘VTE totaal’ geeft aan hoeveel werkzaamheden in werkelijkheid werden verricht voor de verschillende vennootschappen. Deze kolom verschilt van de kolom ‘VTE in dienst’, omdat niet iedereen op de payroll van PSE Belgium en Tele Ticket Service volledig werkzaam is voor zijn ‘eigen’ vennootschap. Het bestuur en meerdere medewerkers van deze vennootschappen verrichten ook arbeid voor andere aan het Sportpaleis verbonden vennootschappen. De equivalenten uit de kolom ‘VTE in dienst’ zijn dus intern verschoven met als resultaat de equivalenten in de kolom ‘VTE totaal’. De twee kolommen zijn echter niet gelijk aan elkaar, omdat in de kolom ‘VTE totaal’ de werkzaamheden van GVA die niet toe te rekenen zijn aan Tele Ticket Service (2,91 VTE’s) zijn weggelaten. De kolom ‘VTE Sportpaleis’ geeft ten slotte aan hoeveel werkgelegenheid binnen de verschillende vennootschappen werkelijk het gevolg is van de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. Om te bepalen welk percentage van de kolom ‘VTE totaal’ overgeheveld kon worden naar de kolom ‘VTE Sportpaleis’ is steeds (behalve in het geval van Pre-Text) het percentage van de omzet van de betreffende vennootschap dat toe te schrijven was aan Sportpaleisactiviteiten gebruikt. In tabel 2.10 is te zien dat de directe werkgelegenheid die gecreëerd werd door de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 84,28 voltijdse equivalenten bedraagt. Onderzoeksvraag 1 Hoeveel directe werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005- 2006? is hiermee beantwoord. In totaal kan 86,6% (84,28 / 97,29) van de totale werkgelegenheid bij de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 toegeschreven worden aan Sportpaleisactiviteiten. Tabel 2.10: Totale directe werkgelegenheid 2005-2006 VTE in dienst

VTE totaal

VTE Sportpaleis

Antwerps Sportpaleis PSE Belgium Tele Ticket Service GVA Pre-Text

53,54 14,20 19,05 8,50 2,00

58,21 9,29 24,78

58,21 7,87 17,15

2,10

1,05

Totaal

97,29

94,38

84,28


16

3


3.1 Inleiding Dit derde hoofdstuk zal de indirecte werkgelegenheid belichten die is gecreëerd door de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. Indirecte werkgelegenheid wordt in dit onderzoek beschouwd als de werkgelegenheid die ontstaat bij bedrijven die direct betrokken zijn bij de organisatie van de activiteiten in het Sportpaleis, maar die niet direct verbonden zijn aan het Sportpaleis. De methode die is gebruikt om de indirecte werkgelegenheid uit het seizoen 2005-2006 in kaart te brengen, wordt toegelicht in paragraaf 3.2. Omdat niet alle Sportpaleisactiviteiten evenveel werk met zich meebrengen, en zij dus niet allemaal evenveel indirecte werkgelegenheid creëren, zijn de activiteiten geclassificeerd in vijf categorieën. Elke categorie zal afzonderlijk worden onderzocht. In paragraaf 3.3 tot en met paragraaf 3.7 komt telkens één categorie aan bod. In paragraaf 3.8 volgt een samenvatting.

3.2 Methode van onderzoek Binnen het gegeven tijdsbestek was het onmogelijk om voor elke activiteit in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 afzonderlijk de hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid te bepalen. Slechts één activiteit onderzoeken en de resultaten hiervan doortrekken naar alle andere activiteiten zou echter ook geen betrouwbare methode zijn. Niet elke activiteit vereist namelijk een gelijke hoeveelheid werk, zoals hierboven reeds is aangehaald. Er is daarom gekozen voor de volgende methode. De activiteiten die in het Sportpaleis plaatsvonden in het seizoen 2005-2006 zijn onderverdeeld in vijf categorieën: lokaal geproduceerde shows, internationaal toerende shows, ‘dance events’, sportevenementen en een categorie overige activiteiten voor de activiteiten die niet ondergebracht konden worden in de eerder genoemde categorieën. In bijlage II is te zien in welke categorie de activiteiten zijn ingedeeld. De activiteiten binnen de eerste vier categorieën zijn met elkaar vergelijkbaar wat betreft de vereiste werklast. Binnen elk van deze categorieën is vervolgens één activiteit geselecteerd die in vergelijking met de andere activiteiten in de categorie een representatieve hoeveelheid werk vereiste. Met behulp van informatie van verschillende betrokken organisaties is voor deze vier geselecteerde activiteiten onderzocht hoeveel indirecte werkgelegenheid zij hebben opgeleverd. De resultaten hiervan zijn vervolgens geëxtrapoleerd naar de andere activiteiten in de betreffende categorie. De activiteiten die zijn opgenomen in de restcategorie zijn onderling niet vergelijkbaar als het gaat om de hoeveelheid vereiste werklast. In deze


17

categorie is elke activiteit daarom afzonderlijk onderzocht. Tot slot zijn alle resultaten uit de vier extrapolaties en de resultaten uit de categorie overige activiteiten bij elkaar opgeteld. Op deze manier is een vrij betrouwbaar beeld verkregen van de totale hoeveelheid indirecte werkgelegenheid die is gecreëerd door de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 20052006. In de volgende paragrafen komen de vijf onderscheiden categorieën één voor één aan bod. Opgemerkt moet worden dat in dit hoofdstuk steeds gerekend is met onafgeronde cijfers om afrondingsverschillen in de extrapolaties zoveel mogelijk te voorkomen. Cijfers die vermeld worden in de tekst worden telkens afgerond op twee decimalen.

3.3 Lokaal geproduceerde shows 3.3.1 Inleiding Als eerste zal de categorie lokaal geproduceerde shows worden behandeld. De activiteiten in deze categorie worden gekenmerkt door het feit dat zij allemaal in België zijn samengesteld. Voorbeelden hiervan zijn de ‘Night of the Proms’ en de concertreeksen van Clouseau in het Sportpaleis. Verwacht wordt dat deze laatst genoemde concerten representatief zijn voor alle lokaal geproduceerde shows, wat de vereiste hoeveelheid werklast betreft. Er is dan ook voor gekozen om de concertreeks van Clouseau uit het seizoen 2005-2006, getiteld ‘Clouseau In ’t Lang’, te onderwerpen aan nader onderzoek. In de volgende subparagraaf is te zien hoeveel indirecte werkgelegenheid de gehele concertreeks van dertien concerten heeft gecreëerd. Deze resultaten worden vervolgens doorgetrokken naar de andere activiteiten in de categorie om inzicht te krijgen in de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid die alle lokaal geproduceerde shows in het seizoen 2005-2006 tezamen hebben opgeleverd. In bijlage III is achtergrondinformatie met betrekking tot Clouseau en de concertreeks ‘Clouseau In ’t Lang’ opgenomen. Deze bijlage bevat ook achtergrondinformatie over de andere activiteiten die in dit hoofdstuk onderzocht zullen worden. 3.3.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door Clouseau – ‘Clouseau In ‘t Lang’ Alle activiteiten in het Sportpaleis creëren op verschillende momenten bij verschillende organisaties werkgelegenheid. Tijdens de activiteiten zijn tal van mensen aan het werk in de evenementenhal, maar ook voor en na elke activiteit vinden er vele werkzaamheden plaats. Alle activiteiten moeten immers ontworpen, georganiseerd, opgebouwd en weer afgebroken worden. In dit hoofdstuk worden voor elke activiteit drie fasen onderscheiden: ten eerste het ontwerp van de activiteit en alle voorbereidingen vooraf, ten tweede de opbouw en afbraak van de productie binnen het Sportpaleis en ten derde het plaatsvinden van de activiteit zelf.


18

Deze drie fasen zijn bij elke activiteit in elke onderscheiden categorie (lokaal geproduceerde shows, internationaal toerende shows, ‘dance events’, sportevenementen en overige activiteiten) terug te vinden. In tabel 3.1 is een overzicht opgenomen van de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid die is gecreëerd door de gehele concertreeks ‘Clouseau In ’t Lang’ in het Sportpaleis. Er is een onderscheid gemaakt tussen de drie hierboven genoemde fasen ‘ontwerp’, ‘opbouw/afbraak’ en ‘tijdens activiteit’. Na de tabel volgt een toelichting. In bijlage IV zijn de berekeningen terug te vinden die hebben geleid tot de cijfers in de tabel. Tabel 3.1: Indirecte werkgelegenheid Clouseau – ‘Clouseau In ’t Lang’ VTE Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

0,38 1,33 4,87

Totaal

6,59

Ontwerp De organisator van alle Clouseau-shows in het Sportpaleis, en dus ook van de show ‘Clouseau In ’t Lang’, is PSE Belgium. De werkzaamheden binnen deze organisatie met betrekking tot het opzetten van de concertreeks zijn reeds opgenomen bij de directe werkgelegenheid (zie paragraaf 2.4.2). In tabel 3.1 zijn onder de ontwerpfase allereerst de werkzaamheden van de productiemanagers en de light designer opgenomen. Ook bevat deze fase de repetities van de artiesten. Ten slotte zijn de planningswerkzaamheden van het bedrijf dat instond voor het licht en het geluid tijdens de Clouseau-shows hier ondergebracht. Dit levert een totaal op van 0,38 VTE. De vraag rijst of de Clouseau-shows wel representatief genoeg zijn wat hun creatie van indirecte werkgelegenheid betreft. Een show die niet van de hand van PSE Belgium komt, creëert in de ontwerpfase immers meer indirecte werkgelegenheid. Gesteld kan worden dat 74% van alle shows die in het seizoen 2005-2006 in het Sportpaleis plaatsvonden werd georganiseerd door PSE Belgium. 1 De shows van Clouseau zijn dus zeker een goede afspiegeling van de gemiddelde lokaal geproduceerde show in het Sportpaleis. In paragraaf 3.3.4 zullen de werkzaamheden met betrekking tot het ontwerp van de overige 26% lokaal 1

In totaal vonden 61 lokaal geproduceerde shows plaats in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 (zie bijlage

II). De volgende activiteiten werden georganiseerd door PSE Belgium: Night of the Proms, Clouseau, Natalia meets The Pointer Sisters, De Kreuners XXL, Swingpaleis live on stage en Milk Inc. Supersized. Deze activiteiten waren in totaal goed voor 45 shows, wat gelijk staat aan 74%.


19

geproduceerde shows in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 alsnog opgenomen worden. Opbouw/afbraak De opbouwen afbraakfase van de show ‘Clouseau In ’t Lang’ creëerde in totaal 1,33 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid. Allereerst zijn in deze fase de werkzaamheden van de chauffeurs opgenomen die het transport van de techniek van en naar het Sportpaleis verzorgden. Daarnaast bevat deze fase de werkzaamheden van de technici die instonden voor de opbouw en afbraak van het licht en het geluid in het Sportpaleis. De voorbereidingen in het magazijn bij het lichten geluidsbedrijf zijn in hun werkzaamheden verwerkt. Ten slotte is ook de tijd besteed aan de geluidsrepetities voorafgaande aan de concertreeks opgenomen in de opbouwen afbraakfase. Tijdens activiteit Tijdens de dertien shows van Clouseau in het Sportpaleis in 2005 vormden de leden van Clouseau en hun muzikanten vanzelfsprekend een eerste groep mensen die aan het werk was. Naast de artiesten waren verschillende technici achter de schermen aan het werk, te weten lichttechnici, geluidstechnici en mixers. Het aantal uren dat aan hun werkzaamheden is toegeschreven, bevat ook hun voorbereidingen buiten het Sportpaleis. Bij elke show waren tevens de light designer, light engineer en productiemanagers aanwezig. Verder zijn in deze fase de werkzaamheden van het security-personeel en de ticketcontrollers opgenomen. Ten slotte was tijdens elke showdag een cateringservice aan het werk, die de catering voor de artiesten en de crew verzorgde. Ook hier zijn de voorbereidingen buiten het Sportpaleis verwerkt in hun werkzaamheden. Alle werkzaamheden tijdens de Clouseau-shows tezamen, inclusief voorbereidingen voorafgaande aan de shows, waren goed voor 4,87 VTE’s. In tabel 3.1 is geen horecapersoneel, vestiairepersoneel of parkingpersoneel te vinden. De werkzaamheden van deze personen behoren tot de directe werkgelegenheid en zijn derhalve opgenomen in het vorige hoofdstuk (zie paragraaf 2.4.1 en paragraaf 2.5). 3.3.3 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie lokaal geproduceerde shows Nu bekend is hoeveel indirecte werkgelegenheid de concertreeks van Clouseau in 2005 in het Sportpaleis heeft opgeleverd, kunnen de resultaten geëxtrapoleerd worden naar de andere activiteiten in de categorie lokaal geproduceerde shows. Voordat de extrapolatie uitgevoerd kan worden, moet een onderscheid gemaakt worden tussen vaste indirecte werkgelegenheid en variabele indirecte werkgelegenheid. De werkzaamheden behorende tot de vaste indirecte werkgelegenheid moeten voor elke activiteit eenmalig uitgevoerd worden, ongeacht het aantal shows per activiteit. Deze werkzaamheden mogen in de extrapolatie slechts één keer


20

per activiteit meegeteld worden. Het gaat hier om de meeste werkzaamheden in de ontwerpfase en de opbouw/afbraakfase. Elke activiteit moet ontworpen worden en de productie moet opgebouwd en afgebroken worden. Het maakt daarbij niet uit hoeveel shows van een activiteit op een locatie plaatsvinden. Het variabele deel van de indirecte werkgelegenheid varieert met het aantal shows dat per activiteit wordt gegeven. Het gaat hier voornamelijk om de werkzaamheden tijdens de shows, zoals de prestaties van de artiesten en de aanwezige technici. Hoe meer shows er plaatsvinden, hoe meer werkzaamheden deze personen moeten verrichten. In tabel 3.2 is de indirecte werkgelegenheid die de concertreeks ‘Clouseau In ’t Lang’ heeft gecreëerd, uitgesplitst in een vast en een variabel gedeelte. Tot de vaste indirecte werkgelegenheid behoren allereerst de werkzaamheden van de productiemanagers en light designer, de repetities van de artiesten en de materiaal- en transportplanning van het lichten geluidsbedrijf uit de ontwerpfase. Ten tweede zijn alle werkzaamheden uit de fase opbouw/afbraak bij deze vorm van indirecte werkgelegenheid ondergebracht. Verder is de helft van de personeelsplanning van het lichten geluidsbedrijf bij de vaste indirecte werkgelegenheid opgenomen. Dit laatste cijfer komt voort uit de personeelsplanning met betrekking tot de opbouw en afbraak van het licht en geluid. De andere helft van de personeelsplanning is ingedeeld bij de variabele indirecte werkgelegenheid, omdat elke afzonderlijke show een eigen planning van de aanwezige technici vereist. Ook zijn alle werkzaamheden die plaatsvonden tijdens de Clouseau-shows ondergebracht bij de variabele indirecte werkgelegenheid. Elke extra show zou immers extra werkzaamheden vereisen van artiesten, technici, security en catering. Tabel 3.2: Vaste en variabele indirecte werkgelegenheid Clouseau – ‘Clouseau In ’t Lang’ VTE Vaste indirecte werkgelegenheid Variabele indirecte werkgelegenheid

1,71 4,88

Totaal

6,59

In tabel 3.2 is te zien dat de vaste indirecte werkgelegenheid gecreëerd door ‘Clouseau In ’t Lang’ 1,71 VTE’s bedraagt. De variabele indirecte werkgelegenheid bedraagt 4,88 VTE’s. Voordat met behulp van deze cijfers de hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid voor de gehele categorie lokaal geproduceerde shows bepaald kan worden, moet een kanttekening geplaatst worden. Het aantal geluidsrepetities voor de concertreeks van ‘Clouseau In ’t Lang’ is niet erg representatief voor de gehele categorie lokaal geproduceerde


21

shows. De meeste andere lokaal geproduceerde activiteiten vereisen minder repetities. In de extrapolatie is hier rekening mee gehouden door een aangepast cijfer voor de geluidsrepetities te gebruiken. Het totale aantal uren dat aan de geluidsrepetities voor ‘Clouseau In ’t Lang’ is besteed, is gedeeld door het aantal repetities en dit aantal is vervolgens vermenigvuldigd met vijf. Vijf geluidsrepetities is namelijk een goed gemiddelde voor lokaal geproduceerde activiteiten. Het aangepaste cijfer dat in de extrapolatie voor de vaste indirecte werkgelegenheid gebruikt zal worden, is daarom geen 1,71, maar 1,67 (1,71 – 0,04). Met behulp van de bovenstaande gegevens kan bepaald worden hoeveel indirecte werkgelegenheid alle lokaal geproduceerde shows in het Sportpaleis in het seizoen 20052006 tezamen hebben gecreëerd. Het resultaat is te zien in tabel 3.3. Deze tabel is opgesplitst in een aantal kolommen. De eerste vier kolommen geven de naam van de lokaal geproduceerde activiteit, het aantal shows per activiteit, het totale aantal bezoekers per activiteit en het gemiddelde aantal bezoekers per show weer. De vijfde kolom, ‘VTE vast’, geeft aan hoeveel vaste indirecte werkgelegenheid de lokaal geproduceerde activiteiten hebben opgeleverd als de gevonden cijfers van ‘Clouseau In ’t Lang’ als referentiepunt worden gebruikt. Het vaste gedeelte van de indirecte werkgelegenheid moet aan elke activiteit slechts één keer worden toegekend. Elke lokaal geproduceerde activiteit moet ontworpen, opgebouwd en afgebroken worden. Het aantal shows per activiteit speelt hierbij geen rol. Het zou echter niet juist zijn om aan elke lokaal geproduceerde activiteit 1,67 VTE’s aan vaste indirecte werkgelegenheid toe te schrijven. Aan een activiteit waarvoor veel bezoekers worden verwacht, wordt over het algemeen namelijk meer werk besteed dan aan een activiteit waarvoor minder bezoekers worden verwacht. Het bezoekersaantal per show is dan ook als basis gekozen voor de extrapolatie van de vaste indirecte werkgelegenheid. De dertien Clouseau-shows werden in totaal bezocht door 221.140 personen, een gemiddeld aantal van 17.011 per show. Er wordt vanuit gegaan dat een lokaal geproduceerde activiteit met gemiddeld 17.011 bezoekers per show, ongeacht het aantal shows dat gegeven wordt, 1,67 VTE’s aan vaste indirecte werkgelegenheid opleverde. Deze verhouding is gebruikt om de hoeveelheid vaste indirecte werkgelegenheid per lokaal geproduceerde activiteit vast te stellen. De cijfers in de kolom ‘VTE vast’ zijn bepaald door 1,67 (de vaste indirecte werkgelegenheid van ‘Clouseau In ’t Lang’, aangepast op het aantal geluidsrepetities) te delen door 17.011 (het gemiddelde aantal bezoekers per show van ‘Clouseau In ’t Lang’) en dit vervolgens te vermenigvuldigen met het gemiddelde bezoekersaantal per show van de betreffende lokaal geproduceerde activiteit. De ‘Night of the Proms’ trokken bijvoorbeeld gemiddeld 14.136 bezoekers per show. De vaste indirecte werkgelegenheid die aan deze activiteit wordt toegekend, is 1,38 VTE’s (1,67 / 17.011 * 14.136).


22

Om de cijfers in de kolom ‘VTE variabel’ te bepalen, is een andere berekening gemaakt. In tabel 3.2 is te zien dat ‘Clouseau In ’t Lang’ in totaal 4,88 VTE’s aan variabele indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd. Omdat de variabele indirecte werkgelegenheid afhankelijk is van het aantal shows dat gegeven wordt, betekent dit dat de variabele indirecte werkgelegenheid per Clouseau-show 4,88 VTE’s / 13 shows = 0,38 VTE bedraagt. Aangenomen wordt dat elke lokaal geproduceerde activiteit per show 0,38 voltijdse equivalenten aan variabele indirecte werkgelegenheid opleverde. De kolom ‘VTE variabel’ is dan ook ingevuld door het aantal shows per activiteit te vermenigvuldigen met 0,38. De TMF Awards kende bijvoorbeeld slechts één show, waardoor in de kolom ‘VTE variabel’ 0,38 is opgenomen achter deze activiteit. De ‘Night of the Proms’ omvatte in 2005 achttien shows. Achter deze activiteit is in de kolom ‘VTE variabel’ derhalve 6,76 (0,38 * 18) ingevuld. In tegenstelling tot de extrapolatie van de vaste indirecte werkgelegenheid is bij de extrapolatie van de variabele indirecte werkgelegenheid niet gewerkt met het aantal bezoekers per show. De reden hiervoor is dat de vaste indirecte werkgelegenheid (ontwerp, opbouw en afbraak) veel sterker afhankelijk is van het bezoekersaantal per show dan de variabele indirecte werkgelegenheid. De variabele indirecte werkgelegenheid wordt veel sterker beïnvloed door het aantal shows per activiteit. Tabel 3.3: Indirecte werkgelegenheid per lokaal geproduceerde activiteit 2005-2006 Activiteit

Shows Bezoekers Bezoekers per show (gemiddeld)

TMF Awards Night of the Proms De Grote Sinterklaasshow Clouseau The Golden Years Natalia meets The Pointer Sisters De Kreuners XXL Humo's Pop Poll de Luxe Swingpaleis live on stage Houden Van Nekka-Nacht Belle Perez Die Deutsche Schlagerparade Milk Inc. Supersized

1 18 6 13 1 10 1 1 2 3 1 2 1 1

13.521 254.451 70.659 221.140 10.142 131.956 13.704 11.711 21.096 26.022 11.803 23.573 9.853 16.143

Totaal

61

835.774

13.521 14.136 11.777 17.011 10.142 13.196 13.704 11.711 10.548 8.674 11.803 11.787 9.853 16.143

VTE vast

VTE variabel

VTE totaal

1,32 1,38 1,15 1,71 0,99 1,29 1,34 1,15 1,03 0,85 1,16 1,15 0,96 1,58

0,38 6,76 2,25 4,88 0,38 3,75 0,38 0,38 0,75 1,13 0,38 0,75 0,38 0,38

1,70 8,14 3,41 6,59 1,37 5,05 1,72 1,52 1,78 1,98 1,53 1,91 1,34 1,96

17,08

22,90

39,97

Als de cijfers achter ‘VTE vast’ en ‘VTE variabel’ bij elkaar opgeteld worden, wordt in de kolom ‘VTE totaal’ de totale hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid per lokaal geproduceerde activiteit verkregen. Alle lokaal geproduceerde activiteiten in het Sportpaleis


23

in het seizoen 2005-2006 samen hebben 39,97 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid opgeleverd, waarvan 17,08 VTE’s vaste indirecte werkgelegenheid en 22,90 VTE’s variabele indirecte werkgelegenheid. 3.3.4 Extra indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie lokaal geproduceerde shows De totale hoeveelheid indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de lokaal geproduceerde shows in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 is met tabel 3.3 nog niet compleet. Er moeten nog twee vormen van indirecte werkgelegenheid aan toegevoegd worden. Ontwerp niet-PSE Belgium-shows In paragraaf 3.3.2 is naar voren gekomen dat de meeste lokaal geproduceerde shows in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006, waaronder ‘Clouseau In ’t Lang’, werden georganiseerd door PSE Belgium. De meeste werkzaamheden met betrekking tot het ontwerp van deze shows zijn in hoofdstuk 2 opgenomen bij de directe werkgelegenheid, omdat PSE Belgium direct aan het Sportpaleis verbonden is. De werkzaamheden die zijn verricht in verband met het ontwerp van de lokaal geproduceerde shows die niet georganiseerd werden door deze vennootschap moeten dus nog toegevoegd worden aan de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid uit tabel 3.3. Het lijkt aannemelijk om voor deze vorm van extra indirecte werkgelegenheid een aantal van 0,53 VTE per lokaal geproduceerde activiteit toe te passen. Dit aantal is afgeleid uit de ontwerpfase van het ‘dance event’ ‘Reverze 2006’ (zie paragraaf 3.5.2). Er wordt verwacht dat de tijd besteed aan het ontwerp van deze activiteit ongeveer gelijk zal zijn aan de tijd die wordt besteed aan het ontwerp van een gemiddelde lokaal geproduceerde activiteit. Aan de ontwerpfase van ‘Reverze 2006’ is een aantal van 0,67 VTE toegeschreven. Dit cijfer is om twee redenen naar beneden bijgesteld. In de hiervoor uitgevoerde extrapolatie is aan de activiteiten niet afkomstig van PSE Belgium al een aantal voltijdse equivalenten uit de ontwerpfase toegeschreven. De werkzaamheden uit deze ontwerpfase zijn ook verwerkt in het aantal voltijdse equivalenten dat is toegeschreven aan de ontwerpfase van ‘Reverze 2006’. Als een aantal van 0,67 VTE gebruikt zou worden, zou een gedeeltelijke dubbeltelling van werkzaamheden plaatsvinden. Bovendien is de ontwerpfase van een ‘dance event’ niet volledig vergelijkbaar met de ontwerpfase van een lokaal geproduceerde activiteit. Om geen overschatting van deze vorm van indirecte werkgelegenheid te krijgen, is het aantal voltijdse equivalenten toegeschreven aan de ontwerpfase van ‘Reverze 2006’ met 20% verminderd. In paragraaf 3.3.2 is vermeld dat acht van de veertien lokaal geproduceerde activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 niet georganiseerd werden door PSE Belgium. In totaal moeten derhalve nog 4,27 VTE’s (0,53 * 8) aan de indirecte


24

werkgelegenheid uit tabel 3.3 worden toegevoegd, afkomstig uit de ontwerpfase van lokaal geproduceerde shows die niet georganiseerd werden door PSE Belgium. Tussentijdse afbraak en opbouw Daarnaast bestaat nog een vorm van indirecte werkgelegenheid die niet in de cijfers in tabel 3.3 is opgenomen. De shows van ‘Clouseau In ’t Lang’ vonden plaats tussen 2 en 29 december 2005. In bijlage II is te zien dat gedurende deze periode ook vier andere concerten in het Sportpaleis plaatsvonden. Deze shows vereisten elk een eigen productie. Om plaats te maken voor deze shows moest de productie van ‘Clouseau In ’t Lang’ derhalve driemaal 2 tussentijds gedeeltelijk gedemonteerd en weer opgebouwd worden. Omdat ook dit werkzaamheden zijn die zijn verricht als gevolg van de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006, moeten ook zij meegenomen worden in het onderzoek. In totaal is door het lichten geluidsbedrijf voor 0,35 VTE arbeid verricht met betrekking tot de tussentijdse afbraak en wederopbouw van ‘Clouseau In ’t Lang’. Dit cijfer bevat zowel de afbraak en opbouw van het licht en het geluid in het Sportpaleis als de transporten van de gedemonteerde techniek naar een opslagplaats en terug naar het Sportpaleis. In bijlage II is te zien dat ook tijdens de concertreeks van de ‘Night of the Proms’ twee andere concerten in het Sportpaleis hebben plaatsgevonden. De productie van deze activiteit moest derhalve ook tweemaal deels gedemonteerd en weer terug opgebouwd worden. Als de 0,35 VTE met betrekking tot ‘Clouseau In ’t Lang’ geëxtrapoleerd wordt, betekent dit dat er 0,23 VTE (0,35 * ⅔) werk aan de tussentijdse afbraak en opbouw van de ‘Night of the Proms’productie is besteed. In totaal levert deze vorm van indirecte werkgelegenheid 0,58 VTE op. In tabel 3.4 is het aantal voltijdse equivalenten dat is toegeschreven aan de twee extra vormen van indirecte werkgelegenheid opgeteld bij de resultaten uit de extrapolatie (tabel 3.3). De tabel laat zien dat de categorie lokaal geproduceerde shows in totaal 44,82 VTE’s aan indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd in het seizoen 2005-2006. Tabel 3.4: Indirecte werkgelegenheid lokaal geproduceerde shows 2005-2006 VTE Indirecte werkgelegenheid uit extrapolatie Ontwerp niet-PSE Belgium-shows Tussentijdse afbraak en opbouw

39,97 4,27 0,58

Totaal

44,82

2

Twee van de vier concerten vonden een dag na elkaar plaats, waardoor driemaal gedemonteerd en terug

opgebouwd moest worden in plaats van viermaal.


25

3.4 Internationaal toerende shows 3.4.1 Inleiding In deze paragraaf komt de categorie internationaal toerende shows aan bod. Het Sportpaleis mag jaarlijks vele artiesten ontvangen die op internationale tournee zijn. In het seizoen 2005-2006 werd het Sportpaleis onder meer aangedaan door Coldplay, Elton John, Frans Bauer en Pearl Jam. Het kenmerk van de internationaal toerende shows is dat zij in het buitenland geproduceerd zijn. Als gekeken wordt naar de vereiste hoeveelheid werklast, is de show ‘Touring The Angel’ van Depeche Mode (29 januari 2006 in het Sportpaleis) een representatieve internationaal toerende show. Er is dan ook onderzocht hoeveel indirecte werkgelegenheid deze show heeft opgeleverd. De resultaten hiervan zijn als uitgangspunt gebruikt om te bepalen hoeveel indirecte werkgelegenheid de gehele categorie internationaal toerende shows in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 heeft gecreëerd. 3.4.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door Depeche Mode – ‘Touring The Angel’ Tabel 3.5 toont hoeveel indirecte werkgelegenheid de show ‘Touring The Angel’ van Depeche Mode heeft gecreëerd. Bijlage IV geeft een overzicht van de berekeningen die tot deze cijfers hebben geleid. Tabel 3.5: Indirecte werkgelegenheid Depeche Mode – ‘Touring The Angel’ VTE Voorbereiding/promotie Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

0,10 0,33 0,27

Totaal

0,70

Voorbereiding/promotie In tegenstelling tot de andere paragrafen in dit hoofdstuk heet de eerste fase voorafgaand aan het plaatsvinden van de activiteit in deze paragraaf ‘voorbereiding/promotie’ in plaats van ‘ontwerp’. ‘Ontwerp’ is in deze context geen goede benaming, omdat alle internationaal toerende shows in het buitenland worden ontworpen. De werkzaamheden die wel in de eerste fase in tabel 3.5 zijn opgenomen, zijn de werkzaamheden bij de promotor in België. Deze lokale promotor had als taak de show van Depeche Mode in België te verkopen. Hiertoe sloot de organisatie onder andere overeenkomsten met Antwerps Sportpaleis en Tele Ticket Service en verzorgde zij de promotie voor de show. Deze werkzaamheden samen waren goed voor 0,10 VTE.


26

Opbouw/afbraak De opbouwen afbraakfase leverde 0,33 VTE aan indirecte werkgelegenheid op. In deze fase zijn allereerst de werkzaamheden opgenomen van de lokale technici en crewleden die instonden voor de opbouw en afbraak van het podium en het licht en geluid in het Sportpaleis. Zij werkten als ondersteuning voor de technici en crewleden die meereisden met de tournee ‘Touring The Angel’. Tijdens de opbouw en afbraak van de show werd ook een security-ploeg

ingezet

in

en

rondom

het

Sportpaleis.

Ten

slotte

werden

twee

binnenhuisarchitecten ingehuurd voor het klaarmaken van de kleedkamers voor de artiesten. Tijdens activiteit Tijdens de show van Depeche Mode in het Sportpaleis waren diverse personen aan het werk. Zo waren de lokale productiemanager en zijn assistent achter de schermen aanwezig. In bijlage IV is te zien dat hun werkzaamheden voorafgaande aan de show in het Sportpaleis ook in tabel 3.5 zijn opgenomen. De lokale ondersteunende crew vormde een tweede groep personen die aan het werk was gedurende de show. Verder werd niet alleen in de opbouwen afbraakfase, maar ook tijdens het concert van Depeche Mode security-personeel ingezet. Tevens was tijdens de showdag een cateringdienst aan het werk, die de maaltijden voor de crew verzorgde. Er werden lokale assistenten catering ingehuurd om de cateringdienst, die mee op tournee was en de maaltijden voor de artiesten bereidde, bij te staan. Ook werd een lokale assistent wardrobe ingehuurd als stand-by voor de eigen kleedsters van de band. In totaal werd in deze fase voor 0,27 VTE aan werk gecreëerd. De werkzaamheden van het horecapersoneel en van de medewerkers aan de kassa, op de parkeerplaats en aan de vestiaire zijn opgenomen bij de directe werkgelegenheid. In tabel 3.5 is te zien dat de ‘Touring The Angel’-show van Depeche Mode in het Sportpaleis 0,70 VTE aan indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd. In dit cijfer is alleen de indirecte werkgelegenheid opgenomen die in België is gecreëerd. De categorie internationaal toerende shows levert vanzelfsprekend ook veel werkgelegenheid op in het buitenland. De activiteiten in deze categorie worden in het buitenland ontworpen en naast de artiesten gaan onder andere eigen chauffeurs, productiemanagers, technici en traiteurs mee op tournee. De hoeveelheid indirecte werkgelegenheid die internationaal toerende shows buiten België creëren, valt echter buiten het bereik van dit onderzoek. 3.4.3 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie internationaal toerende shows Voordat de resultaten van de show van Depeche Mode geëxtrapoleerd kunnen worden naar de andere activiteiten in de categorie internationaal toerende shows moet er wederom een onderscheid gemaakt worden tussen vaste indirecte werkgelegenheid en variabele indirecte


27

werkgelegenheid. Tabel 3.6 geeft aan welk deel van de hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid uit tabel 3.5 beschouwd kan worden als vaste indirecte werkgelegenheid en welk deel beschouwd kan worden als variabele indirecte werkgelegenheid. Alle lokale werkzaamheden met betrekking tot voorbereiding/promotie en opbouw/afbraak zijn ondergebracht bij de vaste indirecte werkgelegenheid, omdat deze werkzaamheden per activiteit slechts één keer uitgevoerd worden. Een extra show van Depeche Mode in het Sportpaleis zou geen effect hebben gehad op deze werkzaamheden. De werkzaamheden die tijdens de show van Depeche Mode werden verricht, behoren tot de variabele indirecte werkgelegenheid. Als Depeche Mode een tweede show had gegeven in het Sportpaleis, hadden deze werkzaamheden nogmaals uitgevoerd moeten worden. Tabel 3.6 geeft aan dat de show ‘Touring The Angel’ van Depeche Mode in totaal 0,43 VTE aan vaste indirecte werkgelegenheid en 0,27 VTE aan variabele indirecte werkgelegenheid opleverde. Hierboven is gesteld dat de vaste indirecte werkgelegenheid niet afhankelijk is van het aantal shows per activiteit. Er moet echter vermeld worden dat een extra internationaal toerende show in sommige gevallen wel extra werkzaamheden creëert, die in tabel 3.6 aan de vaste indirecte werkgelegenheid zijn toegeschreven. Wanneer na het uitverkopen van een eerste show een tweede show van dezelfde artiest wordt aangekondigd, moet de lokale promotor soms extra promotie maken om ook deze show te verkopen. Hier is geen rekening mee gehouden in het onderzoek. Ten eerste is het niet altijd zo dat er extra promotie nodig is om een volgende show van dezelfde artiest te verkopen. Ten tweede is het zeer moeilijk om aan deze extra werkzaamheden een cijfer te koppelen. De promotie voor de tweede show zal immers niet twee keer zo veel werk vragen dan de promotie voor de eerste show, omdat de promotiecampagne niet helemaal opnieuw opgestart moet worden. De werkzaamheden in de opbouwen afbraakfase blijven daarentegen wel altijd gelijk, ongeacht het aantal shows per activiteit. Tabel 3.6: Vaste en variabele indirecte werkgelegenheid Depeche Mode – ´Touring The Angel´ VTE Vaste indirecte werkgelegenheid Variabele indirecte werkgelegenheid

0,43 0,27

Totaal

0,70

De resultaten van de Depeche Mode-show worden op dezelfde wijze geëxtrapoleerd als de resultaten van de Clouseau-shows uit de categorie lokaal geproduceerde shows. De vaste indirecte werkgelegenheid wordt slechts één keer per activiteit gecreëerd, ongeacht het aantal


28

shows per activiteit. Ook hier is het echter niet realistisch om aan elke internationaal toerende activiteit 0,43 VTE aan vaste indirecte werkgelegenheid toe te schrijven. Zoals eerder gezegd, is de hoeveelheid werkzaamheden in de voorbereiding/promotie- en opbouw/afbraakfase afhankelijk van het verwachte bezoekersaantal per show. De vaste indirecte werkgelegenheid wordt dan ook geëxtrapoleerd aan de hand van het gemiddelde aantal bezoekers per show. De variabele indirecte werkgelegenheid is minder afhankelijk van het bezoekersaantal. Er wordt daarom vanuit gegaan dat elke show behorende tot een internationaal toerende activiteit in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 0,27 voltijdse equivalenten aan variabele indirecte werkgelegenheid creëerde. Aan Monster Jam, een activiteit met vier shows, worden bijvoorbeeld 1,09 voltijdse equivalenten aan variabele indirecte werkgelegenheid toegeschreven (0,27 * 4). Tabel 3.7: Indirecte werkgelegenheid per internationaal toerende activiteit 2005-2006 Activiteit

Monster Jam Coldplay Anouk Simply Red Stars on Ice Aznavour Elton John Duran Duran Rod Stewart Depeche Mode Frans Bauer FMX Holiday On Ice Apassionata Celtic Tiger Santana Eric Clapton John Fogerty Pearl Jam Totaal

Shows Bezoekers Bezoekers per show (gemiddeld) 4 33.993 8.498 2 33.606 16.803 2 33.162 16.581 1 12.358 12.358 2 17.201 8.601 1 4.740 4.740 1 11.506 11.506 1 4.686 4.686 1 9.132 9.132 1 16.207 16.207 4 49.163 12.291 3 16.258 5.419 5 17.632 3.526 3 14.209 4.736 2 17.437 8.719 1 11.077 11.077 1 14.249 14.249 1 10.058 10.058 1 18.055 18.055 37

344.729

VTE vast

VTE variabel

VTE totaal

0,23 0,79 0,78 0,33 0,23 0,13 0,31 0,12 0,24 0,43 0,33 0,14 0,09 0,13 0,41 0,29 0,38 0,27 0,49

1,09 0,54 0,54 0,27 0,54 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 1,09 0,82 1,36 0,82 0,54 0,27 0,27 0,27 0,27

1,31 1,33 1,32 0,60 0,77 0,40 0,58 0,40 0,51 0,70 1,41 0,96 1,45 0,94 0,95 0,57 0,65 0,54 0,76

6,10

10,06

16,16

De hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid is voor drie internationaal toerende activiteiten op een afwijkende wijze berekend. In tabel 3.7 is te zien dat Coldplay, Anouk en Celtic Tiger elk twee shows hebben verzorgd in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. Tussen de eerste en de tweede show van zowel Anouk als Celtic Tiger zat een tussentijd van enkele dagen. De tweede show van Coldplay vond zelfs ruim een maand na de eerste show plaats (zie bijlage II). De producties van deze drie activiteiten zijn in de tussentijd niet in het


29

Sportpaleis gebleven en zijn tweemaal volledig opgebouwd en afgebroken. Bij het bepalen van de vaste indirecte werkgelegenheid die door deze activiteiten werd gecreëerd, is het aantal voltijdse equivalenten besteed aan opbouw en afbraak dan ook tweemaal meegeteld. In totaal heeft de categorie internationaal toerende shows 16,16 VTE’s aan indirecte werkgelegenheid gecreëerd in het seizoen 2005-2006. 6,10 VTE’s kunnen toegeschreven worden aan vaste indirecte werkgelegenheid en 10,06 VTE’s aan variabele indirecte werkgelegenheid. In de vorige paragraaf zijn na de extrapolatie nog twee extra vormen van indirecte werkgelegenheid toegevoegd (zie paragraaf 3.3.4). Eén van deze extra vormen bevatte de werkzaamheden met betrekking tot de tussentijdse afbraak en opbouw van producties wanneer middenin een reeks shows van één activiteit een andere activiteit plaatsvond in het Sportpaleis. In bijlage II is te zien dat in de tussentijd van drie internationaal toerende activiteiten (Coldplay, Anouk en Celtic Tiger) een andere activiteit in het Sportpaleis plaatsvond. Het is echter niet nodig om ook in deze paragraaf een extra aantal voltijdse equivalenten aan de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid uit de extrapolatie toe te voegen. Hievoor is vermeld dat zowel de productie van Coldplay, Anouk als Celtic Tiger tweemaal volledig is opgebouwd en afgebroken. Deze werkzaamheden zijn reeds opgenomen in tabel 3.7. Deze tabel is derhalve compleet wat betreft de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid die werd gecreëerd door de internationaal toerende shows in het Sportpaleis gedurende het seizoen 2005-2006.

3.5 ‘Dance events’ 3.5.1 Inleiding De derde onderscheiden categorie bevat de ‘dance events’ die tijdens het seizoen 2005-2006 in het Sportpaleis plaatsvonden. ‘Dance events’ zijn evenementen waar één of meerdere dj’s een avond en nacht lang optreden. Deze activiteiten zijn niet ondergebracht in één van de twee voorgaande categorieën, omdat zij hier niet mee te vergelijken zijn wat tewerkstelling betreft. De activiteit die binnen deze derde categorie is onderzocht, is ‘Reverze 2006’. Dit ‘dance event’ vond op 21 januari 2006 plaats in het Sportpaleis. 3.5.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door ‘Reverze 2006’ Net als in de voorgaande paragrafen wordt ook hier een tabel gepresenteerd waarin de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de betreffende onderzochte activiteit is samengevat (zie tabel 3.8). Er is wederom een onderscheid gemaakt tussen drie fasen:


30

‘ontwerp’, ‘opbouw/afbraak’ en ‘tijdens activiteit’. De berekeningen die hebben geleid tot de aantallen vermeld in tabel 3.8 zijn terug te vinden in bijlage IV. Tabel 3.8: Indirecte werkgelegenheid ‘Reverze 2006’ VTE Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

0,67 2,28 1,41

Totaal

4,35

Ontwerp Elke activiteit in het Sportpaleis begint met een ontwerp, zo ook ‘Reverze 2006’. De ontwerper van dit ‘dance event’ bevond zich intern bij de organisator en hield zich in de maanden voorafgaand aan de activiteit bezig met onder andere het maken van afspraken met het Sportpaleis, het boeken van de dj’s en het zoeken naar sponsors. In de ontwerpfase was tevens een decorontwerper aan het werk. De werkzaamheden in de ontwerpfase leverden samen 0,67 VTE op. Opbouw/afbraak In de opbouwen afbraakfase zijn ten eerste de werkzaamheden van de chauffeurs opgenomen die onder andere licht, geluid, decor en drank naar het Sportpaleis en weer terug hebben vervoerd. Verder was in de dagen voor en na ‘Reverze 2006’ een groep technici aan het werk. Zij verzorgden de opbouw en afbraak van het licht en geluid, het decor, de togen en de vestiaire in het Sportpaleis. Een aantal personen hield zich bezig met het ombouwen van de tribune. Ook werden er werkzaamheden met betrekking tot het opzetten en afbreken van de sponsoractivaties verricht. Na afloop van het ‘dance event’ heeft een schoonmaakploeg de eerste fase van de schoonmaak van het Sportpaleis op zich genomen. De tweede fase van de schoonmaak werd uitgevoerd door schoonmaakpersoneel in dienst van het Antwerps Sportpaleis. De werkzaamheden van deze tweede groep schoonmaakpersoneel zijn al in de cijfers van de directe werkgelegenheid opgenomen (zie paragraaf 2.4.1) en zijn derhalve niet terug te vinden in tabel 3.8. Ten slotte zijn de werkzaamheden van de personen die de catering hebben verzorgd voor de crew tijdens de opbouw en afbraak opgenomen in de opbouwen afbraakfase. Alle werkzaamheden in deze fase waren samen goed voor 2,28 VTE’s.


31

Tijdens activiteit Tijdens ‘Reverze 2006’ waren meer dan 200 personen werkzaam in verschillende functies. Hun werkzaamheden kunnen teruggebracht worden tot 1,41 voltijdse equivalenten. Allereerst waren er verscheidene artiesten aan het werk. Zij werden bijgestaan door een showploeg, die zich bezighield met onder meer het licht, het geluid en het vuurwerk tijdens de show. Backstage was een groep personen aan het werk om bijvoorbeeld de dj’s te begeleiden. Ook werd tijdens ‘Reverze 2006’ een security-ploeg ingezet. Verder was een grote groep personen werkzaam in de horeca. Een deel van deze personen stond achter de bar om de bezoekers van het evenement van drank te voorzien, een ander deel verkocht etenswaren. Omdat de drankconsumptie niet gelijkmatig verloopt tijdens ‘dance events’ (een piek halverwege het evenement en zeer weinig drankverkoop tegen het einde), heeft niet iedereen achter de toog de gehele nacht gewerkt. Ten slotte werden tijdens ‘Reverze 2006’ personen ingezet bij de ticketverkoop ter plaatse, de drankbonnenverkoop en de vestiaire. Als alle genoemde werkzaamheden opgeteld worden, levert dit 4,35 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid op. Het valt op dat verschillende posten in tabel 3.8 niet terug te vinden zijn in tabel 3.1 (indirecte werkgelegenheid gecreëerd door Clouseau – ‘Clouseau In ’t Lang’) en tabel 3.5 (indirecte werkgelegenheid gecreëerd door Depeche Mode – ‘Touring The Angel’). Voorbeelden hiervan zijn horecapersoneel, personeel voor ticketverkoop ter plaatse en personeel bij de vestiaire. Bij lokaal geproduceerde shows en internationaal toerende shows worden voor de uitvoering van deze taken vrijwilligers, medewerkers in loondienst van het Antwerps Sportpaleis of medewerkers in loondienst van de organisaties waarmee het Antwerps Sportpaleis een commissiedeal heeft afgesloten, ingezet, zoals eerder vermeld. Hun werkzaamheden zijn al opgenomen in het hoofdstuk met betrekking tot de directe werkgelegenheid. Tijdens ‘dance events’ regelt de organisator zelf zijn eigen horecapersoneel, ticketpersoneel en personeel voor de vestiaire. De werkzaamheden van deze personen behoren in de categorie ‘dance events’ derhalve wel tot de indirecte werkgelegenheid. 3.5.3 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie ‘dance events’ In de vorige subparagraaf is naar voren gekomen dat de editie van ‘Reverze’ in 2006 in het Sportpaleis 4,35 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd. Als aangenomen wordt dat ‘Reverze 2006’ een representatief ‘dance event’ is, kan dit cijfer gebruikt worden om te bepalen hoeveel indirecte werkgelegenheid de gehele categorie ‘dance events’ in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 heeft gecreëerd. Ook in deze paragraaf zal voorafgaand aan de extrapolatie een onderscheid worden gemaakt tussen de vaste indirecte werkgelegenheid en de variabele indirecte werkgelegenheid. De werkzaamheden uit


32

de ontwerpfase en de werkzaamheden uit de opbouw/afbraakfase worden ondergebracht bij de vaste indirecte werkgelegenheid. De werkzaamheden die werden verricht tijdens ‘Reverze 2006’ kunnen beschouwd worden als variabele indirecte werkgelegenheid. In tabel 3.9 is te zien dat de vaste indirecte werkgelegenheid 2,95 VTE’s bedraagt en dat de variabele indirecte werkgelegenheid 1,41 VTE’s bevat. Tabel 3.9: Vaste en variabele indirecte werkgelegenheid ‘Reverze 2006’ VTE Vaste indirecte werkgelegenheid Variabele indirecte werkgelegenheid

2,95 1,41

Totaal

4,35

In paragraaf 3.3.3 (indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie lokaal geproduceerde shows) en paragraaf 3.4.3 (indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie internationaal toerende shows) zijn de vaste indirecte werkgelegenheid en de variabele indirecte werkgelegenheid op een verschillende wijze geëxtrapoleerd. De vaste indirecte werkgelegenheid werd geëxtrapoleerd aan de hand van het gemiddelde aantal bezoekers per show en de variabele indirecte werkgelegenheid werd geëxtrapoleerd aan de hand van het aantal shows per activiteit. In deze paragraaf wordt een andere methode toegepast. Bij ‘dance events’ is namelijk niet alleen de vaste indirecte werkgelegenheid, maar ook de variabele indirecte werkgelegenheid sterk afhankelijk van het aantal bezoekers per show. Ten eerste behoort het horecapersoneel tijdens ‘dance events’ tot de variabele indirecte werkgelegenheid, wat niet het geval is bij de lokaal geproduceerde shows en de internationaal toerende shows. Het horecapersoneel dat nodig is tijdens een ‘dance event’ wordt bepaald door het aantal bezoekers per show. Ten tweede worden bij ‘dance events’ regelmatig meerdere ruimtes gecreëerd met elk een eigen dj. Zo wordt vaak niet alleen gebruik gemaakt van de grote zaal van het Sportpaleis, maar ook van verschillende foyers en/of het Hospitality Center. Meerdere ruimtes, die meer bezoekers toelaten, vereisen meer werkzaamheden van onder andere artiesten en security. De hoeveelheid vereiste werkzaamheden tijdens ‘dance events’ is dus sterk afhankelijk van het aantal bezoekers per show. Zowel de vaste als de variabele indirecte werkgelegenheid gecreëerd door ‘Reverze 2006’ zal aan de hand van het gemiddelde aantal bezoekers per show worden geëxtrapoleerd naar de andere activiteiten in de categorie ‘dance events’. De variabele indirecte werkgelegenheid per show moet vervolgens vermenigvuldigd worden met het aantal shows per activiteit om de totale variabele indirecte werkgelegenheid per activiteit te verkrijgen. Van elk ‘dance event’ in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 vond echter slechts één


33

show plaats. In tabel 3.10 zijn de resultaten van de extrapolatie te vinden. In totaal hebben alle ‘dance events’ in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 tezamen 19,18 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid opgeleverd. Hiervan kunnen 12,99 voltijdse equivalenten aan vaste indirecte werkgelegenheid en 6,20 voltijdse equivalenten aan variabele indirecte werkgelegenheid worden toegeschreven. Ook in deze paragraaf is het niet nodig om extra vormen van indirecte werkgelegenheid aan de extrapolatie toe te voegen. Tabel 3.10: Indirecte werkgelegenheid per ‘dance event’ 2005-2006 Activiteit

Shows Bezoekers Bezoekers per show (gemiddeld)

Reverze Antilliaanse Feesten Sensation Illusion Studio 54

1 1 1 1 1

9.955 5.924 14.505 4.985 8.528

Totaal

5

43.897

9.955 5.924 14.505 4.985 8.528

VTE vast

VTE variabel

VTE totaal

2,95 1,75 4,29 1,48 2,52

1,41 0,84 2,05 0,70 1,20

4,35 2,59 6,34 2,18 3,73

12,99

6,20

19,18

3.6 Sportevenementen 3.6.1 Inleiding In deze paragraaf staan de sportevenementen centraal die in het seizoen 2005-2006 in het Sportpaleis hebben plaatsgevonden. Zoals te zien is in bijlage II, vond in het seizoen 20052006 slechts één sportevenement plaats in het Sportpaleis, te weten de ‘Proximus Diamond Games Antwerp’ van 10 tot en met 19 februari 2006. Dit tennistoernooi wordt jaarlijks in de evenementenhal georganiseerd. Ook in de voorgaande seizoenen waren de ‘Diamond Games’ het enige sportevenement in het Sportpaleis. Voor deze activiteit zal dan ook onderzocht worden hoeveel indirecte werkgelegenheid zij heeft opgeleverd. 3.6.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de ‘Diamond Games 2006’ Tabel 3.11 geeft aan hoeveel indirecte werkgelegenheid de ‘Diamond Games’ in 2006 hebben gecreëerd. Het tennistoernooi nam in totaal tien dagen in beslag. In bijlage IV is te zien dat het aantal VTE’s dat gepresteerd is tijdens de activiteit slechts op negen dagen is gebaseerd. De eerste dag van het toernooi vonden enkel de prekwalificatiewedstrijden plaats, waarbij alleen vrijwilligers actief waren. De werkzaamheden opgenomen in de rubriek ‘tijdens activiteit’ werden dus slechts op negen van de tien toernooidagen uitgevoerd.


34

Tabel 3.11: Indirecte werkgelegenheid ‘Diamond Games 2006’ VTE Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

0,42 0,25 3,72

Totaal

4,40

Ontwerp De ‘Diamond Games’ worden jaarlijks georganiseerd door een sportmarketingbureau. De organisatie van het toernooi in 2006 nam een maand werk in beslag voor vijf personen, wat gelijk staat aan 0,42 VTE. Opbouw/afbraak De opbouwen afbraakwerkzaamheden voor de ‘Diamond Games’ creëerden in totaal 0,25 VTE aan indirecte werkgelegenheid. Voorafgaand aan het toernooi moesten de tennisvelden aangelegd worden in het Sportpaleis. Daarnaast werd extra licht en geluid aangebracht. Ook werd de toegangshal aangekleed met verscheidene stands en promotiemateriaal. Na afloop van het toernooi moest het Sportpaleis weer in originele staat achtergelaten worden. Tijdens activiteit Tijdens de ‘Diamond Games’ waren verschillende groepen personen aan het werk. Allereerst was de organisator van het evenement op elke toernooidag met tien personen aanwezig. Om de veiligheid te bewaken werd security-personeel ingezet. Drivers zorgden voor het vervoer van de tennissters en hun begeleiders naar het Sportpaleis en weer terug. Daarnaast was een cateringdienst actief die de catering verzorgde voor speelsters, begeleiders en medewerkers. Tijdens de ‘Diamond Games’ werd een aantal vipsessies georganiseerd. Anders dan bij de vipsessies van andere activiteiten, was de organisatie van deze vipsessies in handen van de organisator

van

het

tennistoernooi.

Deze

sessies

creëerden

dus

ook

indirecte

werkgelegenheid. De werkzaamheden van de personen werkzaam tijdens vipsessies van andere activiteiten zijn opgenomen in de directe werkgelegenheid (zie paragraaf 2.4.1). Alle werkzaamheden tijdens de ‘Diamond Games’ samen waren goed voor 3,72 VTE’s. Op het toernooi waren verder veel vrijwilligers aanwezig. Zij vervulden de taken van lijnrechter en ballenjongen en verzorgden onder andere de plaatsaanduiding in de zaal. Naast de hierboven genoemde medewerkers en vrijwilligers kunnen nog een aantal personen aangeduid worden die tijdens de ‘Diamond Games’ aan het werk waren. Allereerst waren er vanzelfsprekend tennissters actief op het toernooi. Veruit de meeste speelsters


35

waren afkomstig uit het buitenland en hun werkzaamheden vallen buiten het bereik van dit onderzoek. Het blijkt erg moeilijk om een realistisch aantal voltijdse equivalenten toe te schrijven aan de prestaties van de Belgische deelneemsters. Hun prestaties zijn dan ook buiten beschouwing gelaten. Verder waren tijdens het sportevenement zogenaamde ‘sparring partners’

aanwezig.

Deze

Belgische

mannelijke

toptennissers

ondersteunden

de

deelneemsters aan het toernooi tijdens hun warming-up. Ook de tijd die deze personen besteedden tijdens het toernooi is moeilijk in te schatten en derhalve niet verrekend in het onderzoek. Ten slotte worden hier de besnaarders van de tennisrackets genoemd. Hun werkzaamheden zijn om dezelfde reden niet in het onderzoek opgenomen. Het aantal voltijdse equivalenten dat is gepresteerd tijdens de ‘Diamond Games’ zal in werkelijkheid dus hoger liggen dan 3,72 VTE’s. Zoals gezegd, waren de ‘Diamond Games’ het enige sportevenement in het Sportpaleis tijdens het seizoen 2005-2006. In deze paragraaf is het derhalve niet nodig om een extrapolatie uit te voeren om te weten te komen hoeveel indirecte werkgelegenheid de gehele categorie sportevenementen heeft gecreëerd. Op basis van de hierboven gevonden cijfers kan geconcludeerd worden dat de categorie sportevenementen in totaal 4,40 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd in het seizoen 2005-2006.

3.7 Overige activiteiten 3.7.1 Inleiding De categorie overige activiteiten is de laatste onderscheiden categorie. Deze categorie omvat alle Sportpaleisactiviteiten uit het seizoen 2005-2006 die niet ondergebracht kunnen worden in één van de voorgaande vier categorieën. In bijlage II is te zien dat het hier gaat om vijf activiteiten. De activiteiten binnen de eerder behandelde categorieën waren steeds met elkaar vergelijkbaar, omdat zij per categorie over een gemeenschappelijke noemer beschikten. De activiteiten in de restcategorie bezitten daarentegen geen gemeenschappelijke noemer, waardoor zij onderling niet te vergelijken zijn. Het zou dan ook geen betrouwbare methode zijn om ook uit deze categorie één activiteit te onderzoeken en de resultaten te extrapoleren naar de andere activiteiten in de categorie. Er is daarom voor gekozen om voor elk van de vijf activiteiten afzonderlijk de hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid vast te stellen. 3.7.2 Indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie overige activiteiten In tabel 3.12 is te zien hoeveel indirecte werkgelegenheid de activiteiten uit de categorie overige activiteiten hebben opgeleverd. Per activiteit is wederom een onderscheid gemaakt


36

tussen de drie fasen ‘ontwerp’, ‘opbouw/afbraak’ en ‘tijdens activiteit’. De achterliggende berekeningen zijn opgenomen in bijlage IV. Tabel 3.12: Indirecte werkgelegenheid categorie overige activiteiten 2005-2006 VTE Eroticabeurs Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

1,09 0,09 0,04 0,96

Vlaams Nationaal Zangfeest Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

-

‘Children of the Street’ Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

-

Paralympics ceremonie Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

0,25 0,09 0,16 -

Dalai Lama Ontwerp Opbouw/afbraak Tijdens activiteit

0,25 0,09 0,16 -

Totaal

1,58

Op 11 en 12 maart 2006 vond in het Sportpaleis de Eroticabeurs plaats. Op deze beurs stelden verschillende standhouders aan erotiek gerelateerde zaken tentoon en verkochten deze zaken eventueel. De ontwerpfase van de beurs nam 0,09 VTE in beslag. De opbouwen afbraakfase was goed voor 0,04 VTE. De werkzaamheden tijdens deze fase bestonden onder andere uit het verdelen van de beschikbare ruimte over de verschillende standhouders, het uitzetten van het door de bezoekers te volgen traject en het verzorgen van de logistieke ondersteuning. De beurs bood plaats aan een veertigtal standhouders. Elke stand werd bemand door gemiddeld twee personen. Het inrichten van de stands is in de werkzaamheden van de standhouders tijdens de activiteit verwerkt. Tijdens de beurs waren tevens een aantal logistiek ondersteunende diensten actief, waaronder security en catering. Alle werkzaamheden tijdens


37

de activiteit waren goed voor 0,96 VTE. In totaal creëerde de Eroticabeurs voor 1,09 VTE’s aan indirecte werkgelegenheid. Achter de activiteiten Vlaams Nationaal Zangfeest en ‘Children of the Street’ staat niets vermeld in tabel 3.12. Dit duidt erop dat deze activiteiten geen indirecte werkgelegenheid hebben gecreëerd. Het Vlaams Nationaal Zangfeest, een activiteit waar het samen zingen van Vlaamse liedjes centraal staat, vond direct na de lokaal geproduceerde show Nekka-Nacht plaats en maakte gebruik van de productie van deze activiteit. De werkzaamheden in verband met de opbouw en afbraak van de Nekka-Nachtproductie zijn reeds opgenomen in de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de categorie lokaal geproduceerde shows. Tijdens het Vlaams Nationaal Zangfeest waren nagenoeg enkel vrijwilligers actief. Ook in deze fase werd dus geen indirecte werkgelegenheid gecreëerd. Evenzo

genereerde

de

activiteit

‘Children

of

the

Street’

geen

indirecte

werkgelegenheid. Tijdens deze jaarlijks terugkerende activiteit zingen basisschoolkinderen uit heel Antwerpen samen liedjes die zij vooraf op school hebben ingestudeerd. De voorbereiding van deze activiteit lag geheel in handen van het basisonderwijs en leverde dus geen extra werkgelegenheid op. Net zoals het Vlaams Nationaal Zangfeest maakte ook ‘Children of the Street’ gebruik van de productie die zich op dat moment in het Sportpaleis bevond. Er vonden derhalve geen extra opbouwen afbraakwerkzaamheden plaats voor deze activiteit. Ten slotte werd ook tijdens ‘Children of the Street’ geen indirecte werkgelegenheid gecreëerd, omdat de togen op dat moment gesloten waren en de werkzaamheden van het security-personeel en de personen aan de toiletten reeds zijn opgenomen in de cijfers met betrekking tot de directe werkgelegenheid. Op 24 mei 2006 vond de openingsceremonie van de Nationale Special Olympics Spelen plaats in het Sportpaleis. Twee weken later, op 5 juni 2006, werd het Sportpaleis vereerd met een bezoek van de hoogste spirituele leider van het Boeddhisme, de Dalai Lama. Deze laatste twee activiteiten uit de categorie overige activiteiten zijn in tegenstelling tot de eerder genoemde activiteiten wel met elkaar vergelijkbaar wat de vereiste hoeveelheid werklast betreft. In tabel 3.12 is aan de Paralympics ceremonie en aan de komst van de Dalai Lama dan ook een gelijk aantal voltijdse equivalenten toegekend, namelijk 0,25 VTE. De voorbereiding van deze activiteiten in de ontwerpfase nam 0,09 VTE in beslag. Aan de werkzaamheden tijdens de opbouw en afbraak van de producties kan 0,16 VTE toegeschreven worden. De Paralympics ceremonie en de komst van de Dalai Lama creëerden geen indirecte werkgelegenheid tijdens de activiteit. Achter de togen werden vrijwilligers ingezet en de werkzaamheden van het security-personeel en de personen aan de toiletten behoren tot de directe werkgelegenheid. Als de indirecte werkgelegenheid gecreëerd door de Eroticabeurs, de Paralympics ceremonie en de komst van de Dalai Lama bij elkaar wordt opgeteld, kan geconcludeerd


38

worden dat de categorie overige activiteiten in het seizoen 2005-2006 1,58 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd.

3.8 Samenvatting De activiteiten in het Sportpaleis zijn niet allemaal gelijk als het gaat om de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid die zij creëren. Om te bepalen hoeveel indirecte werkgelegenheid de Sportpaleisactiviteiten uit het seizoen 2005-2006 hebben opgeleverd, zijn de activiteiten daarom verdeeld over vijf categorieën: lokaal geproduceerde shows, internationaal toerende shows, ‘dance events’, sportevenementen en een restcategorie met de activiteiten die niet in één van de andere categorieën thuishoren. De activiteiten binnen de eerste vier categorieën zijn met elkaar vergelijkbaar wat betreft de hoeveelheid werklast die zij vereisen. Per categorie is vervolgens voor één representatieve activiteit bepaald hoeveel indirecte werkgelegenheid zij heeft gecreëerd. Deze resultaten zijn doorgetrokken naar de andere activiteiten in de categorie. Omdat de activiteiten in de restcategorie onderling sterk verschillen, kon deze methode hier niet toegepast worden. De hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid is in deze categorie voor elke activiteit afzonderlijk vastgesteld. Tabel 3.13 geeft een samenvatting van dit hoofdstuk. Om een realistische extrapolatie te kunnen uitvoeren, moest in de paragrafen 3.3, 3.4 en 3.5 een onderscheid worden gemaakt tussen vaste en variabele indirecte werkgelegenheid. Achter de categorieën lokaal geproduceerde shows, internationaal toerende shows en ‘dance events’ is in tabel 3.13 dan ook aangegeven hoeveel vaste (‘VTE vast’) en hoeveel variabele indirecte werkgelegenheid (‘VTE variabel’) zij hebben gecreëerd. Achter de categorieën sportevenementen en overige activiteiten is niets ingevuld onder deze rubrieken. Het uitvoeren van een extrapolatie was in deze categorieën niet nodig of niet mogelijk, waardoor in paragraaf 3.6 en paragraaf 3.7 geen onderscheid is gemaakt tussen vaste en variabele indirecte werkgelegenheid. Onder ‘VTE extra’ is het aantal voltijdse equivalenten opgenomen afkomstig van de extra vormen van indirecte werkgelegenheid die aan het resultaat van de extrapolatie toegevoegd moesten worden. Alleen in de categorie lokaal geproduceerde shows was het nodig om extra voltijdse equivalenten bij het resultaat van de extrapolatie op te tellen. Het ging hier om een aantal ontwerpwerkzaamheden van lokaal geproduceerde shows die niet ontworpen waren door PSE Belgium en om de werkzaamheden met betrekking tot gedeeltelijke tussentijdse afbraken en opbouwen, wanneer een activiteit middenin een concertreeks plaats moest maken voor een andere activiteit. De laatste kolom ‘VTE totaal’ geeft aan hoeveel indirecte werkgelegenheid alle onderscheiden categorieën in totaal hebben opgeleverd.


39

Tabel 3.13: Totale indirecte werkgelegenheid 2005-2006

Lokaal geproduceerde shows Internationaal toerende shows ‘Dance events' Sportevenementen Overige activiteiten Totaal

VTE vast

VTE variabel

VTE extra

VTE totaal

17,08 6,10 12,99

22,90 10,06 6,20

4,85

44,82 16,16 19,18 4,40 1,58 86,14

In tabel 3.13 is te zien dat de categorie lokaal geproduceerde shows de meeste indirecte werkgelegenheid heeft opgeleverd. Dit kan enerzijds verklaard worden door het feit dat ruim de helft (51,3%) van alle shows in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 tot deze categorie behoort. Anderzijds behoort de indirecte werkgelegenheid gecreëerd door deze categorie geheel tot de lokale werkgelegenheid. Dit is niet zo in het geval van de internationaal toerende shows. Een groot deel van de indirecte werkgelegenheid die de activiteiten in deze categorie genereren, ontstaat in het buitenland. Deze indirecte werkgelegenheid is niet in dit onderzoek opgenomen. Ondanks dat de categorie internationaal toerende shows 31,1% van alle shows in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 bevat, is de hoeveelheid gecreëerde indirecte werkgelegenheid dus niet erg groot. De categorie ‘dance events’ bevat daarentegen slechts vijf shows en creëert toch bijna twintig voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid. Vrijwel alle indirecte werkgelegenheid wordt in België gecreëerd. De belangrijkste oorzaak van dit hoge aantal voltijdse equivalenten heeft echter te maken met het feit dat de organisatoren van ‘dance events’ zelf het personeel in de horeca, aan de kassa en aan de vestiaire verzorgen tijdens hun activiteit. Tijdens lokaal geproduceerde shows en internationaal toerende shows worden deze werkzaamheden uitgevoerd door vrijwilligers en personeel in dienst van Antwerps Sportpaleis. De werkzaamheden van deze personen behoren tot de directe werkgelegenheid. In het geval van de ‘dance events’ behoren de bovenstaande werkzaamheden tot de indirecte werkgelegenheid. Ook het feit dat ‘dance events’ langer duren dan andere activiteiten in het Sportpaleis levert extra werkgelegenheid op. ‘Dance events’ beginnen meestal rond 21.00 uur ’s avonds en eindigen om 7.00 uur ’s morgens, terwijl de meeste andere shows tussen 20.00 uur en 21.00 uur starten en slechts drie tot vier uur in beslag nemen. In de categorie sportevenementen was het zoals gezegd niet nodig om een extrapolatie uit te voeren. Het tennistoernooi de ‘Diamond Games’ was het enige sportevenement in het Sportpaleis gedurende het seizoen 2005-2006. Deze categorie draagt dan ook maar 4,40 voltijdse equivalenten bij aan de totale hoeveelheid indirecte werkgelegenheid. Ten slotte creëert ook de categorie overige activiteiten slechts een klein aantal voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid. Enerzijds wordt dit verklaard Het Sportpaleis telt!

40

door het kleine aantal activiteiten in de restcategorie, anderzijds door het feit dat deze activiteiten atypisch zijn in vergelijking met de andere activiteiten in het Sportpaleis. Zij vereisen veel minder werkzaamheden en zijn over het algemeen kleiner dan de andere activiteiten. Uiteindelijk geeft tabel 3.13 een antwoord op de tweede onderzoeksvraag: Hoeveel indirecte werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006? De activiteiten die tijdens het seizoen 2005-2006 in het Sportpaleis plaatsvonden, leverden in totaal 86,14 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid op.


41

4


4.1 Inleiding Na de directe en indirecte werkgelegenheid behandeld te hebben, komt in dit hoofdstuk de afgeleide werkgelegenheid aan bod die is gecreëerd door de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. In 2005 werd door Toerisme Vlaanderen een onderzoek gepubliceerd omtrent MICE-toerisme 3 , waarin onder andere de bestedingen van deelnemers aan residentiële meetings en congressen in Vlaanderen en Brussel in kaart werden gebracht. Deze

bestedingen

werden

onderscheiden

in

vier

categorieën:

deelnameprijs,

logiesbestedingen, transportbestedingen en overige bestedingen in Vlaanderen en Brussel (Toerisme Vlaanderen, 2005, blz. 72-73). Uit het onderzoek bleek dat MICE-toeristen naast de deelnameprijs gemiddeld € 103 per nacht aan logies, € 242 aan transport van en naar de bestemming en € 53 per nacht aan overige zaken (hoofdzakelijk maaltijden, drank en shopping) besteden. Geconcludeerd kan worden dat niet alleen de organisaties die fysieke ruimten en diensten ter beschikking stellen voor meetings en congressen van deze activiteiten

profiteren.

Ook

verblijfsaccommodaties,

transportbedrijven,

horeca

en

detailhandel die niet direct bij de organisatie van de meetings en congressen betrokken zijn, maken extra omzet. In verband met het Sportpaleis kan een soortgelijk verschijnsel waargenomen worden. Niet alleen bij de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis en andere bedrijven die betrokken zijn bij de organisatie van de Sportpaleisactiviteiten wordt veel geld omgezet. Ook derden profiteren mee van het feit dat de evenementenhal tegenwoordig meer dan honderd activiteitsdagen per jaar telt. Zo komen vrijwel alle bezoekers met eigen vervoer, collectief vervoer dan wel openbaar vervoer naar het Sportpaleis. Voorafgaande aan of na afloop van het Sportpaleisbezoek brengen veel personen een bezoek aan de omliggende horecagelegenheden. Verwacht wordt dat ook bij bedrijven die niet direct betrokken zijn bij de organisatie van de activiteiten in het Sportpaleis werkgelegenheid ontstaat als gevolg van deze activiteiten. Achtereenvolgens worden in dit hoofdstuk de volgende organisaties besproken: horeca in de omgeving van het Sportpaleis (paragraaf 4.2), De Lijn (paragraaf 4.3), collectief busvervoer (paragraaf 4.4) en de politie (paragraaf 4.5). Omdat de hoeveelheid gecreëerde 3

Toerisme Vlaanderen geeft de volgende omschrijving van MICE-toerisme: ‘MICE is een Engelstalig letterwoord

dat staat voor: Meetings (vergaderingen), Incentives (motivatiereizen), Conventions (congressen), Exhibitions (beurzen). De vier MICE-segmenten geven de basisindeling weer binnen de toeristische zakenmarkt. Het MICEtoerisme is per definitie een groepsgebeuren’ (2005, blz. 91).


42

afgeleide werkgelegenheid bij elk van deze organisaties op een verschillende manier berekend is, bevat dit hoofdstuk geen paragraaf waarin de methode van onderzoek uiteen wordt gezet. Er wordt niet gepretendeerd dat de bovenstaande opsomming van organisaties waar afgeleide werkgelegenheid wordt gecreëerd, compleet is. Het komt bijvoorbeeld regelmatig voor dat personen voorafgaande aan hun bezoek aan het Sportpaleis in het centrum van Antwerpen gaan winkelen. De middenstand profiteert dus ook van de activiteiten in het Sportpaleis. Personen die met de auto naar het Sportpaleis komen verrijden benzine en creëren hierdoor extra omzet en werkzaamheden bij tankstations. Deze vormen van afgeleide werkgelegenheid zijn buiten beschouwing gelaten, omdat de genoemde bestedingen wel extra werkzaamheden creëren, maar geen overuren of inzet van extra personeel vereisen. Er is voor gekozen om enkel de werkzaamheden die werkelijk extra uren arbeid of extra personeel vereisen als afgeleide werkgelegenheid in het onderzoek op te nemen.

4.2 Horeca in de omgeving van het Sportpaleis 4.2.1 Inleiding De meeste activiteiten in het Sportpaleis vinden ’s avonds plaats. Veel bezoekers combineren hun bezoek aan het Sportpaleis dan ook met een diner in een restaurant of een cafébezoek in de buurt van de evenementenhal. Een aantal Sportpaleisbezoekers blijft in Antwerpen overnachten. Om de hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid in de horeca in de omgeving van het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 te bepalen, zijn alle horecagelegenheden in een straal van één kilometer rondom de evenementenhal ondervraagd. De kaart in figuur V.1 (bijlage V) geeft de omlijning van dit gebied aan. De Sportpaleisactiviteiten zullen het meeste effect hebben op de werkgelegenheid binnen de horecagelegenheden in dit gebied. Verwacht wordt dat verscheidene personen na het bijwonen van een show in het Sportpaleis een bezoek brengen aan een eetgelegenheid of café in het centrum van Antwerpen of in hun eigen woonplaats. Deze bezoeken zijn in het onderzoek buiten beschouwing gelaten. Enerzijds is het de vraag of deze horecabezoeken het gevolg zijn van de Sportpaleisactiviteit die deze personen hebben bezocht of dat zij de horecagelegenheden ook hadden bezocht als zij niet naar het Sportpaleis waren gegaan. Anderzijds, als aangenomen wordt dat deze horecabezoeken inderdaad veroorzaakt werden door de Sportpaleisactiviteiten, is het effect van hun bestedingen waarschijnlijk niet zo groot dat zij overuren of inzet van extra personeel in deze horecagelegenheden vereisten.


43

4.2.2 Eetgelegenheden Binnen een straal van één kilometer rondom het Sportpaleis zijn 22 eetgelegenheden te vinden, waaronder restaurants, frituren, pitabars en andere eetgelegenheden. De eetgelegenheden ondervinden niet allemaal evenveel gevolgen van de activiteiten in het Sportpaleis. Zoals verwacht gaven veel zaken dichtbij het Sportpaleis aan dat zij op activiteitsdagen van de evenementenhal werkelijk meer klanten ontvangen dan op andere dagen. Eetgelegenheden aan de rand van de één-kilometergrens ondervinden daarentegen nauwelijks extra drukte. Zeven van de ondervraagde eetgelegenheden zetten geen extra personeel in op activiteitsdagen van het Sportpaleis, ook al ondervinden sommige van deze zaken op deze dagen extra drukte. Vier van hen zetten wel extra personeel in om de extra drukte op te vangen. Eén eetgelegenheid is zelfs enkel open op dagen dat er een activiteit in het Sportpaleis plaatsvindt. Als alle werkzaamheden verricht door extra personeel worden opgeteld, levert dit in het seizoen 2005-2006 3,70 VTE’s aan afgeleide werkgelegenheid op. In bijlage V is de berekening uitgewerkt die tot dit resultaat heeft geleid. Opgemerkt moet worden dat niet alle eetgelegenheden in het aangeduide gebied ondervraagd konden worden en zij dus niet allemaal in de bovenstaande uitkomst zijn opgenomen. In de hierboven gebruikte methode is geen rekening gehouden met het feit dat een aantal horecazaken in de omgeving van het Sportpaleis slechts kan overleven door de activiteiten in de evenementenhal. Als het Sportpaleis zou verdwijnen, zouden verscheidene van deze horecagelegenheden zich genoodzaakt voelen om te sluiten. De groei van het Sportpaleis is immers ook gepaard gegaan met een groei van de horeca in de omgeving. Gesteld kan worden dat de impact van het Sportpaleis op de werkgelegenheid in de horecagelegenheden in de buurt derhalve veel groter is dan 3,70 VTE’s. Om een realistisch aantal voltijdse equivalenten met betrekking tot de afgeleide werkgelegenheid in de eetgelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis te verkrijgen, is een extrapolatie uitgevoerd aan de hand van de bovenstaande uitkomst. Deze extrapolatie valt uiteen in twee delen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen eetgelegenheden dichtbij het Sportpaleis (in een straal tot 500 meter) en eetgelegenheden die verder weg liggen (tussen 500 en 1000 meter vanaf het Sportpaleis). De impact van het Sportpaleis is namelijk veel groter voor zaken dichtbij de evenementenhal. Aangenomen wordt dat deze verdeling 50%-50% bedraagt. Met betrekking tot de eetgelegenheden het meest dichtbij het Sportpaleis is het gemiddelde aantal extra VTE’s van alle eetgelegenheden die extra personeel inzetten tijdens activiteitsdagen van het Sportpaleis vermenigvuldigd met het totale aantal eetgelegenheden in een straal van 500 meter rondom het Sportpaleis. Met betrekking tot de overige eetgelegenheden is het gemiddelde aantal extra VTE’s gedeeld door twee, omdat de impact van het Sportpaleis hier veel kleiner is. Dit aantal is vervolgens vermenigvuldigd met het aantal eetgelegenheden gelegen tussen 500 en 1000 meter vanaf het Sportpaleis. Deze


44

extrapolatie levert een aantal van 15,28 VTE’s op (zie bijlage V). Aangenomen wordt dat dit aantal een beter beeld geeft van de afgeleide werkgelegenheid in de eetgelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006. 4.2.3 Cafés In het afgebakende gebied rondom het Sportpaleis zijn 20 cafés gevestigd. Alleen de cafés het meest dichtbij het Sportpaleis ervaren extra drukte op activiteitsdagen van de evenementenhal. Twee van hen zijn zelfs alleen geopend op deze dagen. De andere ondervraagde cafés in een straal van één kilometer rondom het Sportpaleis ontvangen (bijna) geen extra klanten op dagen dat er in het Sportpaleis een activiteit plaatsvindt. Wanneer gevraagd wordt naar de inzet van extra personeel op activiteitsdagen van de evenementenhal reageren slechts drie cafés bevestigend. Deze cafés zijn allemaal gevestigd in de directe omgeving van het Sportpaleis. De extra werkzaamheden in deze cafés kunnen teruggebracht worden tot 5,80 voltijdse equivalenten in het seizoen 2005-2006 (zie bijlage V). Vier van de zeven cafés waar het (enigszins) drukker is op activiteitsdagen van het Sportpaleis vangen de extra drukte op zonder extra personeel. Ook hier moet vermeld worden dat niet alle cafés in het afgebakende gebied ondervraagd konden worden. Net zoals in de voorgaande subparagraaf is ook in de bovenstaande berekening voorbijgegaan aan het feit dat verscheidene cafés in de buurt van het Sportpaleis hun bestaan ontlenen aan de evenementenhal. Om een realistischer beeld van de afgeleide werkgelegenheid in de cafés te verkrijgen, is ook hier een extrapolatie uitgevoerd op dezelfde wijze als bij de eetgelegenheden. Deze berekening is terug te vinden in bijlage V. Op basis hiervan kan gesteld worden dat de afgeleide werkgelegenheid in de cafés in de omgeving van het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 28,99 VTE’s bedraagt. 4.2.4 Hotels Een aantal bezoekers blijft na hun bezoek aan het Sportpaleis in Antwerpen overnachten. Daarnaast komt het regelmatig voor dat ook artiesten die hebben opgetreden in het Sportpaleis een hotelovernachting boeken in de omgeving. Om te bepalen hoeveel afgeleide werkgelegenheid deze overnachtingen hebben opgeleverd in het seizoen 2005-2006 kan geen gebruik worden gemaakt van de bovenstaande methode. Binnen een straal van één kilometer rondom het Sportpaleis zijn namelijk geen hotels te vinden. Daarnaast moet opgemerkt worden dat de hotelovernachtingen van Sportpaleisbezoekers en artiesten sterk gespreid zullen zijn over veel verschillende hotels. Deze gasten zullen extra werk met zich meebrengen voor het hotelpersoneel (als hun kamer niet aan iemand anders verhuurd zou zijn, als zij geen kamer hadden geboekt als gevolg van een Sportpaleisactiviteit), maar hoogstwaarschijnlijk niet in die mate dat er overuren gemaakt moeten worden of extra personeel ingezet moet


45

worden. Aan deze extra werkzaamheden is derhalve geen vastgesteld aantal voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid toegewezen. Er kan een bedenking geplaatst worden bij de keuze om geen vastgesteld aantal voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid in de hotels toe te schrijven. Geschat wordt dat het Sportpaleis omstreeks 2.500 hotelovernachtingen per jaar creëert. Als het Sportpaleis zou verdwijnen, zou Antwerpen jaarlijks vele hotelovernachtingen verliezen. Dit zou gepaard gaan met een groot verlies in omzet en dit zou op zijn beurt zeker zijn weerslag hebben op de werkgelegenheid in de Antwerpse hotelsector. Deze impact is echter zeer moeilijk in cijfers uit te drukken.

4.3 De Lijn Sinds een aantal jaren zet openbaar vervoersmaatschappij De Lijn extra trams in om alle bezoekers die (deels) met het openbaar vervoer naar het Sportpaleis willen reizen, te kunnen vervoeren. In het seizoen 2005-2006 zette De Lijn vijf trams extra in per Sportpaleisshow. De chauffeurs die deze extra trams bemanden, waren per persoon vier uur aan het werk. In totaal levert deze vorm van afgeleide werkgelegenheid dus 1,20 voltijdse equivalenten op. Opgemerkt moet worden dat dit aantal voltijdse equivalenten niet zonder meer doorgetrokken kan worden naar volgende seizoenen. Zoals gezegd, werden in het seizoen 2005-2006 voor elke show in het Sportpaleis vijf extra trams ingezet. Aan het begin van het seizoen 2006-2007 is een nieuw systeem in werking getreden. In paragraaf 1.5 is naar voren gekomen dat het Sportpaleis slechts beperkte parkeermogelijkheden bezit en te maken heeft met een problematische verkeerssituatie in de omgeving. Om bezoekers te stimuleren (deels) met het openbaar vervoer naar het Sportpaleis te komen, is aan het begin van het seizoen 2006-2007 voor elke Sportpaleisbezoeker het combiticket Sportpaleis – De Lijn ingevoerd. Dit ticket bevat de toegang tot de show in het Sportpaleis en vrij gebruik van trams en bussen van De Lijn naar en van de evenementenhal. Elke Sportpaleisbezoeker betaalt € 0,50 per ticket om dit initiatief mogelijk te maken, ongeacht de intentie om van het openbaar vervoer gebruik te maken. Het aantal extra trams dat De Lijn per show inzet, wordt nu bepaald in samenspraak met het Sportpaleis en is afhankelijk van het aantal bezoekers dat het Sportpaleis voor de show verwacht. Dit betekent dat voor sommige shows slechts één tram extra wordt ingezet en dat andere shows waar veel bezoekers op af komen acht tot negen extra trams vereisen. De hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid die de Sportpaleisactiviteiten bij De Lijn creëren, vraagt voor het huidige seizoen dus een nieuwe berekening.


46

4.4 Collectief busvervoer Niet alleen openbaar vervoersmaatschappij De Lijn vervoert bezoekers naar het Sportpaleis. Ook

door

collectieve

vervoersmaatschappijen

worden

bussen

ingezet

om

Sportpaleisbezoekers naar hun bestemming en terug naar huis te brengen. Tussen september 2006 en april 2007 is door het Antwerps Sportpaleis bijgehouden hoeveel bezoekers gebruik maakten van deze vorm van collectief vervoer. Het blijkt te gaan om een aantal van 103.862 personen op een totaal aantal bezoekers van 906.682. Vermeld moet worden dat in deze periode de ‘Night of the Proms’, de concertreeks van Clouseau en ‘Holiday on Ice’ plaatsvonden. Het percentage bezoekers dat gebruikmaakt van collectief busvervoer ligt bij deze activiteiten veel hoger dan het gemiddelde. Om een realistisch percentage met betrekking tot het gebruik van collectief busvervoer te verkrijgen, lijkt het aannemelijk een foutpercentage van 20% te hanteren. Op een bezoekersaantal van 906.682 zullen gemiddeld genomen 83.090 bezoekers gebruikmaken van collectief busvervoer. Dit geeft een percentage van 9,2%. Om te bepalen hoeveel afgeleide werkgelegenheid de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 hebben opgeleverd bij collectieve busmaatschappijen kan het bovenstaande percentage van 9,2% worden toegepast. Er bestaan geen redenen om aan te nemen dat tijdens dit seizoen veel meer of minder gebruik werd gemaakt van collectief busvervoer dan in het seizoen 2006-2007. Het seizoen 2005-2006 kende een bezoekersaantal van 1.359.123. Als aangenomen wordt dat 9,2% hiervan gebruik heeft gemaakt van collectief busvervoer levert dit een aantal van 125.039 bezoekers op. Een bus bezit gemiddeld 40 plaatsen. In totaal zijn er dus 3.126 bussen ingezet door collectieve busmaatschappijen om Sportpaleisbezoekers te vervoeren. Als uitgegaan wordt van een dienst van acht uur per buschauffeur levert deze vorm van afgeleide werkgelegenheid 12,66 voltijdse equivalenten op.

4.5 Politie De activiteiten in het Sportpaleis creëren ook afgeleide werkgelegenheid bij de politie. Tijdens Sportpaleisshows worden agenten ingezet in de omgeving van de evenementenhal om de veiligheid te waarborgen. Gemiddeld genomen wordt per bezoekersaantal van 1.200 één agent ingezet. Tabel V.1 in bijlage V toont hoeveel agenten zijn ingezet per Sportpaleisactiviteit in het seizoen 2005-2006 als de genoemde verhouding wordt toegepast. In totaal werden in dit seizoen 1.138 agenten ingezet. Elke agent had vier uur dienst. Dit levert een totaal van 2,30 voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid op. Onlangs zijn in de omgeving van het Sportpaleis zogenaamde blauwe zones aangegeven waar tijdens shows in het Sportpaleis niet langer dan één uur geparkeerd mag


47

worden. De werkzaamheden van de personen die controleren op naleving van dit verbod zijn niet in de bovenstaande cijfers opgenomen, omdat het lastig is hier een betrouwbaar aantal voltijdse equivalenten aan toe te schrijven. Deze personen zijn niet tijdens elke Sportpaleisshow aanwezig en het is zeer moeilijk vast te stellen tijdens hoeveel shows in het seizoen 2005-2006 gecontroleerd werd. Het is het vermelden waard dat de controle op foutparkeerders naast een bron van werkgelegenheid ook een bron van extra inkomsten voor de lokale overheid vormt.

4.6 Samenvatting In tabel 4.1 is te zien dat de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 60,43 voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid hebben gecreëerd. Hiermee is een antwoord gegeven op onderzoeksvraag 3: Hoeveel afgeleide werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 20052006? De meeste afgeleide werkgelegenheid is ontstaan in de horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis, al mogen de andere organisaties waar afgeleide werkgelegenheid is gecreëerd zeker niet verwaarloosd worden. Tabel 4.1: Totale afgeleide werkgelegenheid 2005-2006 VTE Horeca De Lijn Collectief busvervoer Politie

44,26 1,20 12,66 2,30

Totaal

60,43


48

5

Conclusies

5.1 Inleiding Een groot deel van de tijd die we ter beschikking hebben, bestaat uit vrijetijd (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 2004, blz. 40). Door de toegenomen welvaart zijn de uitgaven aan vrijetijdsbesteding sterk gestegen (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 232), met als gevolg een groeiende vrijetijdsindustrie. De laatste jaren wordt steeds meer aandacht geschonken aan de economische impact van de vrijetijdssector en van de cultuursector in het bijzonder (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 228). Ook het Sportpaleis genereert heel wat economische effecten. Zo zorgen de activiteiten in de grootste evenementenaccommodatie

van

Vlaanderen

voor

een

verhoogde

omzet

en

extra

werkgelegenheid bij een groot aantal organisaties en leveren zij btw-inkomsten op voor de overheid (van Limburg, 2007). In deze scriptie is één van deze economische effecten, namelijk de creatie van werkgelegenheid, nader onderzocht. De volgende doelstelling stond in het onderzoek centraal: Inzicht verkrijgen in de hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis op jaarbasis creëren. Om te voldoen aan deze doelstelling is het meest recent afgesloten Sportpaleisseizoen 20052006 onder de loep genomen. De werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis tijdens dit betreffende seizoen hebben gecreëerd, is in kaart gebracht. In paragraaf 5.2 zal het resultaat worden gepresenteerd. In paragraaf 5.3 zal vervolgens bekeken worden of de doelstelling behaald is. Op basis van de resultaten van het onderzoek worden in paragraaf 5.4 een aantal aanbevelingen gedaan. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een reflectie (paragraaf 5.5) en een slotbetoog (paragraaf 5.6).

5.2 Beantwoording aan de probleemstelling In paragraaf 1.4 is een onderscheid gemaakt tussen drie verschillende groepen werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis creëren, te weten directe werkgelegenheid, indirecte werkgelegenheid en afgeleide werkgelegenheid. Aan elke groep is vervolgens een onderzoeksvraag verbonden. In de hoofdstukken 2, 3 en 4 zijn de drie groepen werkgelegenheid achtereenvolgens aan bod gekomen en zijn de onderzoeksvragen beantwoord. De resultaten tezamen beantwoorden aan de probleemstelling van het


49

onderzoek: Hoeveel werkgelegenheid, uitgedrukt in voltijdse equivalenten, creëerden de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006? Tabel 5.1 geeft een overzicht van de totale hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 hebben opgeleverd. De directe werkgelegenheid bedroeg 84,28 VTE’s, de indirecte werkgelegenheid telde 86,14 VTE’s en de afgeleide werkgelegenheid was goed voor 60,43

VTE’s. Als deze drie groepen

werkgelegenheid opgeteld worden, wordt duidelijk dat de Sportpaleisactiviteiten uit het seizoen 2005-2006 in totaal 230,85 voltijdse equivalenten aan werkgelegenheid hebben voortgebracht. Hiermee is beantwoord aan de probleemstelling van het onderzoek. De directe en

indirecte

werkgelegenheid

dragen

het

meest

bij

aan

de

totale

hoeveelheid

werkgelegenheid. Hun bijdrage is met 36,5% (directe werkgelegenheid) en 37,3% (indirecte werkgelegenheid) bijna even groot. De afgeleide werkgelegenheid mag met een bijdrage van 26,2% echter ook niet onderschat worden. Tabel 5.1: Totale werkgelegenheid 2005-2006 VTE

%

Directe werkgelegenheid Antwerps Sportpaleis PSE Belgium Tele Ticket Service Pre-Text

84,28 58,21 7,87 17,15 1,05

36,5

Indirecte werkgelegenheid Lokaal geproduceerde shows Internationaal toerende shows ‘Dance events' Sportevenementen Overige activiteiten

86,14 44,82 16,16 19,18 4,40 1,58

37,3

Afgeleide werkgelegenheid Horeca De Lijn Collectief busvervoer Politie

60,43 44,26 1,20 12,66 2,30

26,2

230,85

100,0

Totaal

De cijfers in tabel 5.1 bevatten werkzaamheden van personeel in loondienst (zowel vast als tijdelijk), bestuurders van vennootschappen en zelfstandigen. Tijdens vrijwel elke show in het Sportpaleis worden door Antwerps Sportpaleis ook nog eens om en nabij de 235 vrijwilligers ingezet. Hoewel deze diensten niet als werkgelegenheid opgenomen kunnen worden in het onderzoek (de relatie tussen de vrijwilligers en Antwerps Sportpaleis is in economische zin


50

niet vergelijkbaar met de relatie tussen werknemers, bestuurders en zelfstandigen en de vennootschap), is dit vrijwilligerswerk zeker het vermelden waard.

5.3 Beantwoording aan de doelstelling In deze paragraaf zal gepoogd worden te voldoen aan de doelstelling van het onderzoek. Het meest recent afgesloten Sportpaleisseizoen 2005-2006 is onder de loep genomen om een indruk te krijgen van de hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis op jaarbasis creëren. In paragraaf 5.2 is naar voren gebracht dat de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 230,85 voltijdse equivalenten aan werkgelegenheid genereerden. De activiteiten stelden niet alleen mensen tewerk bij de vennootschappen die nauw verbonden zijn aan het Sportpaleis, maar ook bij andere bedrijven die betrokken waren bij de organisatie van de Sportpaleisactiviteiten en zelfs bij bedrijven die niet betrokken waren bij de organisatie hiervan. Voor elke voltijdse equivalent aan directe werkgelegenheid werden 1,02 voltijdse equivalenten aan indirecte werkgelegenheid en 0,72 voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid voortgebracht. Deze cijfers tonen aan dat het Sportpaleis een belangrijke economische impact genereerde in het seizoen 2005-2006. De activiteiten in de evenementenhal veroorzaakten niet alleen een direct economisch effect binnen de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis, maar brachten ook een niet te onderschatten indirect en afgeleid effect teweeg. Tabel 1.1 in hoofdstuk 1 toont de evolutie van de activiteiten in het Sportpaleis vanaf het seizoen 2001-2002. Over het algemeen is een groei waar te nemen in het aantal activiteitsdagen, het aantal shows en het aantal bezoekers per seizoen. De werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis jaarlijks creëren, is afhankelijk van deze factoren. Meer activiteitsdagen, meer shows en meer bezoekers creëren meer werkgelegenheid. Als aangenomen wordt dat de vereiste werklast van de activiteiten en shows in het Sportpaleis gemiddeld gelijk is gebleven de laatste seizoenen, kan gesteld worden dat de hoeveelheid werkgelegenheid die de Sportpaleisactiviteiten hebben opgeleverd de laatste jaren is gestegen. De economische impact van het Sportpaleis op dit gebied is de laatste jaren dus alleen maar gegroeid. Geconcludeerd kan worden dat het Sportpaleis een belangrijke economische speler is in de omgeving, wat de creatie van werkgelegenheid betreft. In de inleiding is naar voren gekomen dat het Sportpaleis haar capaciteiten maximaal heeft benut de laatste seizoenen. Binnen de evenementenhal is derhalve geen grote groei meer mogelijk. Als de gemiddelde vereiste werklast van de activiteiten en shows in het Sportpaleis in de toekomst ongeveer gelijk blijft, zal de economische impact van de evenementenhal op het gebied van werkgelegenheid de komende jaren dan ook niet veel verder kunnen toenemen. De Lotto Arena, geopend in het voorjaar van 2007, biedt echter


51

nieuwe mogelijkheden. Tot op heden hebben hier al enkele activiteiten plaatsgevonden en ook in de toekomst staan veel activiteiten op het programma. Ook deze activiteiten brengen werkgelegenheid met zich mee bij tal van organisaties. Als de capaciteiten van het Sportpaleis de komende jaren maximaal benut blijven, zal de hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in het Sportpaleis en de Lotto Arena tezamen opleveren in de toekomst veel groter

zijn

dan

de

230,85

voltijdse

equivalenten

per

seizoen,

die

enkel

de

Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 opleverden. Aan de hand van de gevonden cijfers uit het seizoen 2005-2006 kan een instrument ontwikkeld worden waarmee de hoeveelheid werkgelegenheid als gevolg van de activiteiten in het Sportpaleis in voorgaande en toekomstige seizoenen bepaald kan worden. Voorwaarde voor het gebruik van dit instrument is dat de Sportpaleisactiviteiten in het beoogde seizoen ongeveer evenveel werk per activiteit vereisen dan de activiteiten in het seizoen 2005-2006. In dit onderzoek zijn de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 beschouwd als onafhankelijke variabele en is de hoeveelheid werkgelegenheid (in directe, indirecte en afgeleide zin) beschouwd als afhankelijke variabele. Aan de Sportpaleisactiviteiten kunnen verschillende aspecten verbonden worden, zoals het aantal activiteiten per seizoen, het aantal shows dat de activiteiten in een seizoen verzorgd hebben 4 en het bezoekersaantal per seizoen. Niet elke vorm van werkgelegenheid is afhankelijk van hetzelfde aspect. Het is van belang om dit gegeven mee te nemen bij de ontwikkeling van een instrument waarmee de hoeveelheid gecreëerde werkgelegenheid door de Sportpaleisactiviteiten voorspeld kan worden. Tabel 5.2 geeft aan van welk aspect de verschillende vormen van werkgelegenheid hoofdzakelijk afhankelijk zijn. Hieronder volgt een toelichting op de tabel. De hoeveelheid directe werkgelegenheid binnen de vennootschap Antwerps Sportpaleis is voornamelijk afhankelijk van het aantal shows per seizoen. De meeste werkzaamheden binnen deze vennootschap worden namelijk verricht tijdens de shows in het Sportpaleis. Achter PSE Belgium is een kruisje onder het aantal activiteiten te vinden. In het bijzonder gaat het hier om het aantal activiteiten in het Sportpaleis dat door PSE Belgium is georganiseerd. De werkgelegenheid binnen Tele Ticket Service wordt het sterkst beïnvloed door het aantal bezoekers per seizoen. Hoe meer tickets verkocht worden voor activiteiten in het Sportpaleis, hoe meer werk ontstaat bij deze vennootschap. Achter Pre-Text is een kruisje onder het aantal activiteiten gezet. Meer Sportpaleisactiviteiten leveren meer prwerkzaamheden op voor deze vennootschap. Bij de indirecte werkgelegenheid moet een onderscheid gemaakt worden tussen vaste indirecte werkgelegenheid en variabele indirecte werkgelegenheid. In hoofdstuk 3 is naar 4

Om het verschil tussen de termen activiteit en show duidelijk te maken volgt hier een voorbeeld. De concertreeks

‘Clouseau In ’t Lang’ wordt beschouwd als één activiteit. Deze activiteit verzorgde dertien shows in het Sportpaleis.


52

voren gekomen dat de hoeveelheid vaste indirecte werkgelegenheid per activiteit wordt beïnvloed door het gemiddelde aantal bezoekers per show. De totale hoeveelheid vaste indirecte werkgelegenheid per seizoen wordt echter het sterkst beïnvloed door het aantal activiteiten dat in een seizoen in het Sportpaleis plaatsvindt. De variabele indirecte werkgelegenheid is afhankelijk van het aantal shows per seizoen. De hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid bij de horeca in de omgeving van het Sportpaleis is in hoofdstuk 4 afhankelijk gesteld van het aantal Sportpaleisshows (zie bijlage V). In tabel 5.2 is achter horeca tevens een kruisje te vinden onder het aantal bezoekers. Het aantal extra personeelsleden dat wordt ingezet bij shows in het Sportpaleis is in de meeste horecagelegenheden afhankelijk van het aantal bezoekers per show. Over het algemeen zal een grote show met veel bezoekers tot meer horecabezoeken leiden dan een kleine show met weinig bezoekers. Ook achter De Lijn zijn twee kruisjes gezet. Tot en met het seizoen 20052006 werd de afgeleide werkgelegenheid bij deze organisatie bepaald door het aantal Sportpaleisshows. In paragraaf 4.3 is naar voren gebracht dat De Lijn vanaf het seizoen 2006-2007 een nieuw systeem hanteert, waarbij het aantal extra trams per show afhankelijk wordt gesteld van het aantal bezoekers van deze show. Onder het aantal bezoekers is daarom ook een kruisje geplaatst. De afgeleide werkgelegenheid die wordt gecreëerd in het collectief busvervoer is voornamelijk afhankelijk van het totaal aantal bezoekers per seizoen. De inzet van politie wordt ten slotte beïnvloed door het aantal bezoekers per show. Tabel 5.2: Onafhankelijke variabelen directe, indirecte en afgeleide werkgelegenheid Aantal activiteiten Directe werkgelegenheid Antwerps Sportpaleis PSE Belgium Tele Ticket Service Pre-Text

*

Indirecte werkgelegenheid Vaste indirecte werkgelegenheid Variabele indirecte werkgelegenheid

*


Aantal shows

Aantal bezoekers

* * *

* *

* *

* * * *

Aan de hand van de gegevens uit tabel 5.2 kan een instrument opgesteld worden waarmee de hoeveelheid werkgelegenheid als gevolg van de activiteiten in het Sportpaleis per seizoen


53

bepaald kan worden. Dit instrument wordt getoond in tabel 5.3. De cijfers in de tabel zijn vastgesteld op basis van de gevonden gegevens uit het seizoen 2005-2006. Met behulp van de volgende informatie kan voor elk verstreken of toekomstig seizoen bepaald worden hoeveel werkgelegenheid de Sportpaleisactiviteiten hebben gecreëerd of zullen creëren: het (verwachte) aantal (PSE Belgium-)activiteiten per seizoen, het (verwachte) aantal shows per seizoen en het (verwachte) bezoekersaantal per seizoen, per activiteit en per show. Zoals eerder gezegd, is een voorwaarde voor het gebruik van dit instrument dat de Sportpaleisactiviteiten per activiteit ongeveer evenveel werklast vereis(t)en dan de activiteiten uit het seizoen 2005-2006. Tabel 5.3: Werkgelegenheid per show, per activiteit of per 10.000 bezoekers VTE per show/activiteit/10.000 bezoekers Directe werkgelegenheid Antwerps Sportpaleis PSE Belgium Tele Ticket Service Pre-Text

0,49 1,31 0,13 0,02

Indirecte werkgelegenheid Lokaal geproduceerde shows vast variabel extra

0,98 per activiteit, op basis van 10.000 bezoekers per show 0,38 per show 0,53 per niet-PSE Belgium-activiteit

Internationaal toerende shows vast variabel

0,27 per activiteit, op basis van 10.000 bezoekers per show 0,27 per show

‘Dance events' vast variabel

2,96 per activiteit, op basis van 10.000 bezoekers per show 1,42 per show, op basis van 10.000 bezoekers per show

Sportevenementen vast variabel

0,67 per activiteit 0,41 per sportdag

Tussentijdse afbraak en opbouw

0,12 per tussentijdse afbraak en opbouw


0,37 0,01 0,09 0,02

per show per PSE Belgium-activiteit per 10.000 bezoekers per activiteit

per show per show per 10.000 bezoekers per 10.000 bezoekers per show

Met behulp van de cijfers in tabel 5.3 onder directe werkgelegenheid kan bepaald worden hoeveel werkgelegenheid de activiteiten in het Sportpaleis per seizoen hebben gecreëerd of


54

zullen creëren bij de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis. In de tabel is te zien dat elke extra show in het Sportpaleis 0,49 VTE aan directe werkgelegenheid oplevert bij de exploitatievennootschap Antwerps Sportpaleis. Een activiteit van PSE Belgium in het Sportpaleis creëert 1,31 VTE’s binnen deze vennootschap. Elke groep van 10.000 bezoekers genereert 0,13 VTE bij Tele Ticket Service. Ten slotte ontstaat per Sportpaleisactiviteit 0,02 VTE aan directe werkgelegenheid bij Pre-Text. Onder de indirecte werkgelegenheid zijn vier van de vijf eerder vermelde categorieën met activiteiten terug te vinden. Binnen elke categorie is een onderscheid gemaakt tussen vaste indirecte werkgelegenheid en variabele indirecte werkgelegenheid. De vaste indirecte werkgelegenheid mag aan elke activiteit slechts één keer toegeschreven worden. Bij de lokaal geproduceerde shows, de internationaal toerende shows en de ‘dance events’ moet het gemiddelde aantal bezoekers per show gebruikt worden om de hoeveelheid vaste indirecte werkgelegenheid per activiteit te bepalen. Bij sportevenementen mag aan elke activiteit een gelijke hoeveelheid vaste indirecte werkgelegenheid toegeschreven worden, omdat de grootte van de productie van deze activiteiten veel minder afhankelijk is van het gemiddelde aantal toeschouwers per sportdag. De hoeveelheid variabele indirecte werkgelegenheid moet steeds bepaald worden aan de hand van het aantal shows. De shows binnen de categorieën lokaal geproduceerde shows, internationaal toerende shows en sportevenementen creëren steeds een gelijke hoeveelheid variabele indirecte werkgelegenheid. De variabele indirecte werkgelegenheid per show in de categorie ‘dance events’ wordt echter sterk beïnvloed door het aantal bezoekers per show. Elke show behorende tot een ‘dance event’ krijgt dus een verschillende hoeveelheid variabele indirecte werkgelegenheid toegeschreven op basis van het aantal bezoekers per show. In de categorie lokaal geproduceerde shows moet per nietPSE Belgium-activiteit vervolgens nog 0,53 VTE toegevoegd worden, omdat een deel van de werkzaamheden uit de ontwerpfase van deze activiteiten nog niet in de voorgaande cijfers is opgenomen. Ten slotte moet aan de groep indirecte werkgelegenheid nog 0,12 VTE per tussentijdse afbraak en opbouw worden opgeteld. De vijfde onderscheiden categorie (overige activiteiten) is niet opgenomen in tabel 5.3. In paragraaf 3.7 is aangehaald dat de activiteiten in deze restcategorie onderling sterk verschillend zijn wat de creatie van indirecte werkgelegenheid betreft. Het is dan ook onmogelijk om een gemiddeld aantal voltijdse equivalenten voor de creatie van vaste en variabele indirecte werkgelegenheid aan deze activiteiten toe te schrijven. De restcategorie is derhalve niet in de tabel opgenomen. Tot slot wordt hier de afgeleide werkgelegenheid besproken. De hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid in de horeca in de omgeving van het Sportpaleis kan bepaald worden door een aantal van 0,37 VTE te vermenigvuldigen met het aantal Sportpaleisshows. Om de hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid bij De Lijn te bepalen in seizoenen tot en met 20052006 moet 0,01 VTE vermenigvuldigd worden met het aantal Sportpaleisshows per seizoen.


55

Het is met behulp van tabel 5.3 niet mogelijk om de hoeveelheid afgeleide werkgelegenheid bij De Lijn in volgende seizoenen te bepalen, omdat in dit onderzoek geen cijfers zijn verkregen over het huidige systeem van de vervoersmaatschappij wat de inzet van extra trams tijdens Sportpaleisshows betreft. Het collectief busvervoer levert 0,09 voltijdse equivalenten aan afgeleide werkgelegenheid op per 10.000 bezoekers. Ten slotte wordt bij de politie 0,02 VTE aan afgeleide werkgelegenheid voortgebracht per 10.000 bezoekers per show. Vermeld moet worden dat de totale politie-inzet per seizoen berekend moet worden op basis van het aantal agenten per show en niet op basis van het totale aantal bezoekers per seizoen.

5.4 Aanbevelingen Op basis van de resultaten van het onderzoek kunnen een aantal aanbevelingen gedaan worden aan de vennootschappen die verbonden zijn aan het Sportpaleis. In de inleiding is aangegeven dat de resultaten enerzijds intern gebruikt kunnen worden in het kader van ‘human resource planning’. Volgens Robbins en Coulter (2003, blz. 302) worden de toekomstige HR-behoeften van een organisatie bepaald door haar doelen en strategieën. Het Sportpaleis kent echter weinig concrete doelen en strategieën, omdat haar toekomst deels afhankelijk is van een aantal externe factoren waar de evenementenhal zelf geen controle over heeft. De bezettingsgraad van het Sportpaleis wordt allereerst bepaald door de vraag van externe organisatoren. Omdat in het Sportpaleis

enkel

grootschalige

activiteiten

plaatsvinden, wordt deze vraag op zijn beurt bepaald door het aanbod van grootschalige activiteiten in België. De vraag van externe organisatoren en de uiteindelijke bezettingsgraad per seizoen heeft het Sportpaleis dus niet zelf in de hand. PSE Belgium zorgt door een ‘eigen’ toevoer van activiteiten evenwel elk seizoen voor een minimumbezetting van het Sportpaleis. De externe vraag naar het Sportpaleis kent echter zijn beperkingen. In België bestaat slechts een beperkt aanbod van grootschalige activiteiten vanwege de geringe afzetmarkt. Ook is de vraag naar het Sportpaleis in juli en augustus traditioneel kleiner, omdat in deze zomermaanden het festivalseizoen plaatsvindt. Behalve de vraag naar is ook het aanbod van het Sportpaleis beperkt. Vanzelfsprekend heeft de evenementenhal een beperkte capaciteit. Als er een show in het Sportpaleis plaatsvindt, kan gelijktijdig niet nog een show plaatsvinden. Daarnaast heeft elke activiteit tijd nodig voor de opbouw en afbraak van de productie. Het Antwerps Sportpaleis kan hierdoor een bepaald maximaal aantal activiteitsdagen per seizoen inplannen. Bovendien heeft de evenementenhal te maken met de zeer strikte kalenders van internationaal toerende shows. Deze shows zijn slechts een beperkte tijd in de omgeving van België. Als het niet lukt om hun show in deze periode in te passen tussen de al geplande activiteiten, gaat de show aan het Sportpaleis voorbij.


56

Al deze factoren tezamen leiden ertoe dat het geen gemakkelijke opgave is om voor het Sportpaleis concrete toekomstplannen te formuleren. De toekomst van het Sportpaleis kan deels niet beïnvloed worden. Het lijkt dan ook moeilijk om in deze context aan ‘human resource planning’ te doen. Er kan echter geprobeerd worden om de toekomstige bezettingsgraad van het Sportpaleis te voorspellen. De twee belangrijkste externe factoren die de toekomst van het Sportpaleis bepalen, zijn het aanbod van grootschalige activiteiten en de vraag van organisatoren. In paragraaf 1.2 is aangehaald dat zowel de participatie aan pop- en rockconcerten als het aanbod van populaire muziek in Vlaanderen de afgelopen jaren is gestegen (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2006, blz. 215). Extrapolatie van deze trend wijst op een gunstige toekomst voor het Sportpaleis. Er moet echter rekening gehouden worden met het feit dat het aantal grootschalige concerten in België niet sterk meer zal stijgen vanwege de kleine afzetmarkt. De vraag van organisatoren naar het Sportpaleis is een tweede belangrijke externe factor. Deze vraag wordt allereerst beïnvloed door het aanbod van grootschalige activiteiten. Daarnaast is de vraag naar het Sportpaleis afhankelijk van het aanbod van nieuwe of bestaande concurrentie van grote evenementenlocaties. De kleine markt en de hoge toetredingsbarrières leiden ertoe dat een grote verandering in de huidige markt echter niet erg aannemelijk is. Als beide verwachtingen bij elkaar opgeteld worden, lijkt een sterke daling van de bezettingsgraad van het Sportpaleis in de nabije toekomst niet erg waarschijnlijk. Een grote groei is echter ook niet mogelijk, omdat een groei enerzijds wordt beperkt door het geringe aanbod van grootschalige activiteiten en anderzijds door de beperkte capaciteit van de evenementenhal. Eerder is aangegeven dat het Sportpaleis de laatste seizoenen reeds aan de top van haar kunnen zat. De Lotto Arena zal in de toekomst echter nieuwe mogelijkheden creëren. Deze evenementenhal is geschikt voor activiteiten met een bezoekersaantal tot 7.500, waardoor zij aantrekkelijk is voor organisatoren van kleinere activiteiten. Hierdoor wordt een nieuwe markt aangeboord. De groeiperspectieven in de toekomst liggen dus bij de Lotto Arena. Als aangenomen wordt dat ‘human resource planning’ in beperkte mate toch mogelijk is in de context van het Sportpaleis, kunnen de cijfers uit tabel 5.3 met betrekking tot de directe werkgelegenheid een instrument hiervoor aanreiken. De uiteenzetting hierboven geeft aan dat geen grote inkrimping of groei van het Sportpaleis verwacht wordt in de nabije toekomst. De werkgelegenheid bij de aan het Sportpaleis verbonden vennootschappen als gevolg van de Sportpaleisactiviteiten zal dan ook niet veel veranderen de komende jaren. De Lotto Arena kan in de toekomst echter wel een behoefte aan nieuwe medewerkers bij deze vennootschappen creëren. Als aangenomen wordt dat de cijfers in tabel 5.3 ook van toepassing zijn op de creatie van werkgelegenheid door de activiteiten in de Lotto Arena, kan met behulp van deze tabel en de verwachte bezettingsgraad van de evenementenhal bepaald


57

worden hoeveel extra werknemers bij de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis (en de Lotto Arena) nodig zijn in de toekomst. In paragraaf 1.5 is naar voren gebracht dat de resultaten van het onderzoek tevens extern relevant kunnen zijn en gebruikt kunnen worden in de communicatie naar verschillende externe stakeholders. De overheid kan als eerste stakeholder worden aangeduid. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat het Sportpaleis een belangrijke economische speler is als gekeken wordt naar de hoeveelheid werkgelegenheid die de activiteiten in de evenementenhal creëren. Verwacht wordt dat ook andere grote commerciële culturele instellingen veel werkgelegenheid opleveren en naast directe werkgelegenheid ook indirecte en afgeleide werkgelegenheid genereren. De economische impact van commerciële culturele organisaties op het gebied van werkgelegenheid mag derhalve niet onderschat worden. De resultaten van dit onderzoek kunnen gebruikt worden om de overheid te overtuigen van het economisch belang van deze sector met als gevolg wellicht meer aandacht en waardering van de overheid voor commerciële cultuur. De resultaten van het onderzoek kunnen ook gebruikt worden om bij de overheid meer aandacht voor het Sportpaleis in het bijzonder te creëren. Een bezoek aan het Sportpaleis wordt door bezoekers op verschillende aspecten beoordeeld. De show zelf is hier uiteraard primair. Hiervoor is de bezoeker uiteindelijk naar het Sportpaleis gekomen. Naast de show worden ook andere aspecten beoordeeld, waaronder de heen- en terugreis, de medebezoekers, het onthaal en de diensten in het Sportpaleis. Deze zaken zijn ondergeschikt aan de eigenlijke show, maar dragen minstens net zo sterk bij aan de beleving van de bezoeker. De totale beleving heeft vervolgens een sterke invloed op het toekomstig gedrag van de bezoeker. Het Sportpaleis probeert daarom zo veel mogelijk aan de behoeften van alle bezoekers te voldoen. De evenementenhal heeft echter niet alle aspecten die bijdragen tot een positieve beleving van de bezoeker in eigen hand. In de inleiding zijn het tekort aan parkeerplaatsen en de problematische verkeerssituatie in de buurt van het Sportpaleis aangehaald. Deze problemen kan het Sportpaleis onmogelijk alleen oplossen, hiervoor is de hulp van de overheid nodig. Het niet oplossen van deze problemen zou op den duur een inkrimping van het Sportpaleis tot gevolg kunnen hebben. Een gebrek aan parkeerruimte en een lastige verkeerssituatie hebben een negatieve invloed op de beleving van de Sportpaleisbezoeker, wat kan leiden tot een verkleinde intentie tot herhalingsbezoek en negatieve mond-tot-mondreclame. Deze negatieve attitude van bezoekers tegenover het Sportpaleis zou er op zijn beurt toe kunnen leiden dat organisatoren liever een andere locatie voor hun activiteit zoeken. Op deze manier wordt een negatieve spiraal in gang gezet die inkrimping van het Sportpaleis, en dus inkrimping van de positieve economische effecten van de evenementenhal, tot gevolg heeft. Oplossing van de problemen waarmee het Sportpaleis te


58

kampen heeft, is nodig om het Sportpaleis in haar huidige vorm voort te kunnen laten bestaan. De resultaten van dit onderzoek kunnen de overheid wellicht bewegen tot oplossing van de parkeer- en verkeersproblemen. Een tweede externe stakeholder is de horeca. In het onderzoek is naar voren gekomen dat de meeste horecagelegenheden in de directe omgeving van het Sportpaleis extra drukte ervaren tijdens activiteitsdagen van de evenementenhal. Een aantal horecagelegenheden is zelfs enkel geopend op deze dagen. Geconcludeerd kan worden dat het Sportpaleis de leefbaarheid van de horeca in haar omgeving beïnvloedt. Deze bevinding wordt bevestigd door de waarneming dat het aantal horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis de laatste jaren sterk in aantal is toegenomen. Deze groei lijkt gelijk op te gaan met de groei van het Sportpaleis. Het kan voor beide partijen aantrekkelijk zijn om een samenwerking aan te gaan. Het Sportpaleis kan de horecagelegenheden bijvoorbeeld op de hoogte brengen van het aantal verwachte bezoekers per show. De horecagelegenheden kunnen het extra personeel dat zij willen inzetten hier vooraf op aanpassen. Het Sportpaleis kan naast de vier restaurants die ze momenteel op haar website vermeldt meer horecagelegenheden aanbevelen als extra service voor haar bezoekers. Als laatste externe stakeholder worden de buurtbewoners genoemd. In de inleiding is de gespannen relatie tussen het Sportpaleis en de omgeving aangehaald, die het gevolg is van de overlast die omwonenden ervaren van Sportpaleisbezoekers. Dit onderzoek heeft aangetoond dat het Sportpaleis wel degelijk een breder effect heeft dan slechts het vermaken van de concertgangers. De activiteiten in de evenementenhal zetten op jaarbasis een groot aantal voltijdse equivalenten aan het werk. Bovendien ondersteunt het Sportpaleis het verenigingsleven door een gezamenlijke vergoeding aan vrijwilligers te verstrekken. Communicatie van dit gegeven naar de omgeving leidt er wellicht toe dat omwonenden de overlast in een ander perspectief gaan zien en een positiever gevoel tegenover het Sportpaleis ontwikkelen.

5.5 Reflectie In deze paragraaf zullen drie kanttekeningen bij het onderzoek geplaatst worden. De eerste kanttekening heeft betrekking op het aantal uren dat is toegeschreven aan één voltijdse equivalent. Standaard bevat één VTE 1.976 uren, een aantal dat ontstaat door een 38-urige werkweek te vermenigvuldigen met 52 weken. Omdat dit een standaardberekening is, is dit aantal ook in dit onderzoek gebruikt. Opgemerkt moet worden dat een gemiddelde werknemer in de praktijk echter geen 1.976 uren per jaar werkt. Een werknemer die 52


59

weken per jaar 38 uur per week werkt, zou immers geen vakantie hebben. Het onderzoek heeft aangetoond dat de activiteiten in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 230,85 voltijdse equivalenten aan werkgelegenheid hebben opgeleverd. Geconcludeerd kan worden dat de Sportpaleisactiviteiten in theorie dus voor meer dan 230,85 personen een voltijds contract hebben opgeleverd in dat seizoen. Als aangenomen wordt dat een gemiddelde persoon 1.824 uur op jaarbasis werkt (38 uur * 48 weken), leverden de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 voor 250 personen een voltijds contract op. Inherent aan een onderzoek naar het inzichtelijk maken van economische effecten is het maken van keuzes en het afbakenen van grenzen. Het zogenaamde multipliereffect, het effect dat bestedingen andere bestedingen uitlokken, werkt oneindig door. Zo gaat ook de creatie van werkgelegenheid door de activiteiten in het Sportpaleis onnoemelijk ver. Dit onderzoek vereiste derhalve een goede afbakening. Allereerst is de keuze gemaakt om alleen de werkgelegenheid te onderzoeken die in het seizoen 2005-2006 in België gecreëerd werd. Een groot deel van de activiteiten in het Sportpaleis behoort tot de categorie internationaal toerende shows. Deze activiteiten creëren veel werkgelegenheid in het buitenland. Er is voor gekozen deze werkgelegenheid buiten beschouwing te laten in dit onderzoek. Verder is de keuze gemaakt om onder de indirecte werkgelegenheid alleen de werkzaamheden op te nemen waar een duidelijk vastgesteld aantal voltijdse equivalenten aan verbonden kon worden. Zo zijn de prestaties van de tennissters tijdens de ‘Diamond Games’ niet in de cijfers verwerkt, omdat zeer moeilijk ingeschat kon worden hoeveel werk zij hebben verricht als gevolg van het toernooi. Op deze manier zijn bijvoorbeeld ook de werkzaamheden als gevolg van Sportpaleisactiviteiten op de administratie van de lichten geluidsbedrijven werkzaam voor het Sportpaleis niet in het onderzoek opgenomen. Ook bij de bepaling van de afgeleide werkgelegenheid is voor een duidelijke afbakening

gekozen.

Enkel

de

werkzaamheden

bij

derden

als

gevolg

van

de

Sportpaleisactiviteiten die verricht werden in extra werktijd en de werkzaamheden die verricht werden door extra ingezet personeel zijn in de cijfers verwerkt. De extra werkzaamheden in de horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis en bij vervoersmaatschappijen zijn in het onderzoek opgenomen, omdat zij werkelijk overuren of extra inzet van personeel vereisen. De extra werkzaamheden in de detailhandel in het centrum van Antwerpen en aan de tankstations zijn daarentegen niet meegenomen. Naast directe, indirecte en afgeleide werkgelegenheid creëren de activiteiten in het Sportpaleis geïnduceerde werkgelegenheid. In dit onderzoek is naar voren gekomen dat de Sportpaleisactiviteiten werkgelegenheid opleveren voor veel personen. Deze personen verwerven hierdoor een inkomen, wat op een bepaald moment uitgegeven zal worden. Deze uitgaven zorgen op hun beurt weer voor extra omzet en werkgelegenheid bij talloze


60

verschillende organisaties. Deze vorm van werkgelegenheid is buiten beschouwing gelaten in het onderzoek. De gemaakte keuzes hebben tot gevolg dat niet alle resultaten uit het onderzoek een even hoog waarheidsgehalte bezitten. Aan het resultaat met betrekking tot de directe werkgelegenheid kan een waarheidsgehalte van nagenoeg 100% worden toegeschreven. De werkzaamheden bij de vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis als gevolg van de Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 konden volledig nagegaan worden door het gebruik van interne HRM-overzichten. De resultaten met betrekking tot de indirecte werkgelegenheid kennen daarentegen een lager waarheidsgehalte. Ten eerste zijn niet alle Sportpaleisactiviteiten uit het seizoen 2005-2006 afzonderlijk onderzocht wat betreft hun creatie van indirecte werkgelegenheid. Door steeds de meest representatieve activiteiten te onderzoeken is desondanks geprobeerd de waarheid zo dicht mogelijk te benaderen in de extrapolaties. Ten tweede zijn de werkzaamheden waar zeer moeilijk een aantal voltijdse equivalenten aan gekoppeld kon worden buiten beschouwing gelaten, zoals hierboven is aangehaald. Ook de resultaten in verband met de afgeleide werkgelegenheid bezitten een lager waarheidsgehalte dan de resultaten in verband met de directe werkgelegenheid. Met name het in kaart brengen van de afgeleide werkgelegenheid in de horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis was een moeilijke opgave. De hoeveelheid gecreëerde afgeleide werkgelegenheid bij de overige organisaties (De Lijn, collectief busvervoer en politie) kon echter vrij nauwkeurig bepaald worden. Tot slot moet opgemerkt worden dat de activiteiten in het Sportpaleis niet alleen werkgelegenheid creëren, maar wellicht ook werkgelegenheid verminderen op bepaalde plaatsen. Een persoon die een activiteit in het Sportpaleis bijwoont, kan op hetzelfde moment niet ergens anders zijn. Als deze persoon geen bezoek aan het Sportpaleis had gebracht, had hij misschien een andere uitgaansgelegenheid bezocht. Deze uitgaansgelegenheid loopt omzet mis door de keuze van deze persoon voor het Sportpaleis. In uitzonderlijke gevallen zullen ook werkelijk minder arbeidsuren nodig zijn om de kleinere klandizie te bedienen.

5.6 Slotbetoog Dit onderzoek naar de creatie van werkgelegenheid door de activiteiten in het Sportpaleis heeft aangetoond dat de evenementenhal een belangrijke economische factor in de omgeving is. De Sportpaleisactiviteiten in het seizoen 2005-2006 creëerden in totaal niet minder dan 230,85 voltijdse equivalenten aan werkgelegenheid. De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dan ook dat de economische impact van het Sportpaleis zeker niet onderschat mag worden. Het Sportpaleis telt!


61

Bronnen

Gedrukte bronnen MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP (2004), Tijd voor Vrije Tijd? Vrijetijdsparticipatie in Vlaanderen: sport, cultuur, media, sociale participatie en recreatie, Brussel, Josée Lemaître, 87 blz. ROBBINS, S.P. en COULTER, M. (2003), Management, Pearson Education Benelux, 598 blz. STUDIEDIENST VAN DE VLAAMSE REGERING (2006), VRIND 2006. Vlaamse Regionale Indicatoren, Brussel, Josée Lemaître, 434 blz. TOERISME VLAANDEREN (2005), Reizen met kennis van zaken. MICE-onderzoek in Vlaanderen en Brussel, Brussel, Wim Vanseveren, Toerisme Vlaanderen, 92 blz. VAN LIMBURG, B. (2007, 9 februari), Eindhoven Winterstad gedijt uitstekend, Eindhovens Dagblad, blz. 36-37.

Elektronische bronnen www.clouseau.be (geraadpleegd op 22 mei 2007) www.darconproductions.be (geraadpleegd op 22 mei 2007) www.depechemode.be (geraadpleegd op 22 mei 2007) www.depechemode.nl (geraadpleegd op 22 mei 2007) www.proximusdiamondgames.be (geraadpleegd op 22 mei 2007) www.sport.be/octagoncis (geraadpleegd op 22 mei 2007) www.sport.be/sanexantwerpgiants (geraadpleegd op 20 februari 2007) www.sportpaleis.be (geraadpleegd op 20 februari 2007) www.vandale.be (geraadpleegd op 2 maart 2007) http://vrttaal.net (geraadpleegd op 2 maart 2007) www.wikipedia.nl (geraadpleegd op 22 mei 2007)


62

Interne informatie De volgende organisaties hebben interne informatie ter beschikking gesteld: Antwerps Sportpaleis nv Darcon Productions De Lijn EML Creative Audio & Visual Solutions GVA Horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis Live Nation Octagon CIS Belgium and The Netherlands Politie Pre-Text PSE Belgium nv Tele Ticket Service nv


63

Bijlagen

Bijlage I:


Bijlage II:


Bijlage III: Achtergrondinformatie bij de onderzochte activiteiten Bijlage IV:


Bijlage V:



64

Bijlage I


Deze bijlage bevat de verdeelsleutels die in hoofdstuk 2 met betrekking tot de berekening van de

directe

werkgelegenheid

zijn

gebruikt.

Medewerkers

van

de

verschillende

vennootschappen verbonden aan het Sportpaleis werken vaak niet alleen voor de vennootschap waar zij in dienst zijn, maar ook voor andere aan het Sportpaleis verbonden vennootschappen. De volgende verdeelsleutels zijn toegepast om hun werkzaamheden te verdelen. De verdeelsleutels zijn afgeleid uit interne HRM-overzichten.

Antwerps Sportpaleis Alle medewerkers (53,54 VTE) werken voor 100% voor Antwerps Sportpaleis.

PSE Belgium Er zijn verschillende verdeelsleutels toegepast: a) Bestuurder A (1 VTE): PSE Belgium

23,33% =

0,233 VTE

Antwerps Sportpaleis

66,67% =

0,667 VTE

Tele Ticket Service

10,00% =

0,100 VTE

PSE Belgium

66,67% =

0,667 VTE


33,33% =

0,333 VTE

b) Bestuurder B (1 VTE):

c) Medewerkers PSE Belgium (12,20 VTE): PSE Belgium

57,33% =

6,994 VTE


24,50% =

2,989 VTE

Tele Ticket Service

17,92% =

2,186 VTE

Pre-Text

0,25% =

0,031 VTE


65

Tele Ticket Service Er zijn verschillende verdeelsleutels toegepast: a) Bestuurder (1 VTE): Tele Ticket Service

55,00% =

0,550 VTE


9,00% =

0,090 VTE

PSE Belgium

33,00% =

0,330 VTE

Pre-Text

3,00% =

0,030 VTE

b) Medewerkers Tele Ticket Service, ook werkzaam voor andere vennootschappen (4 VTE): Tele Ticket Service

57,50% =

2,300 VTE


14,75% =

0,590 VTE

PSE Belgium

26,75% =

1,070 VTE

Pre-Text

1,00% =

0,040 VTE

c) Medewerkers volledig werkzaam voor Tele Ticket Service (14,05 VTE): Tele Ticket Service

100,00% =

14,050 VTE

GVA Alle medewerkers (8,50 VTE) werken voor 100% voor GVA.

Pre-Text De bestuurder en medewerker (2 VTE) werken voor 100% voor Pre-Text.


66

Bijlage II


Datum 01-10-2005 07-10 t/m 09-10-2005 14-10 t/m 12-11-2005 26-10 en 30-11-2005 09-11 en 15-11-2005 13-11-2005 19-11 en 20-11-2005 22-11-2005 27-11 en 28-11-2005 02-12 t/m 29-12-2005 10-12-2005 12-12-2005 13-12-2005 21-12-2005 06-01 t/m 18-01-2006 21-01-2006 29-01-2006 02-02 t/m 05-02-2006 10-02 t/m 19-02-2006 25-02-2006 11-03 en 12-03-2006 18-03-2006 20-03-2006 25-03 en 26-03-2006 31-03 en 01-04-2006 07-04 t/m 09-04-2006 15-04-2006 18-04 t/m 20-04-2006 21-04-2006 23-04-2006 29-04-2006 01-05 en 04-05-2006 02-05-2006 06-05 en 07-05-2006 09-05-2006 24-05-2006 31-05-2006 05-06-2006 01-07-2006 30-08-2006 15-09-2006 16-09-2006 23-09-2006 30-09-2006

Activiteit

Shows Bezoekers Categorie*

TMF Awards Monster Jam Night of the Proms Coldplay Anouk Simply Red Stars on Ice Aznavour De Grote Sinterklaasshow Clouseau The Golden Years Elton John Duran Duran Rod Stewart Natalia meets The Pointer Sisters Reverze Depeche Mode Frans Bauer Proximus Diamond Games Antwerp De Kreuners XXL Eroticabeurs Antilliaanse Feesten Humo's Pop Poll de Luxe FMX Swingpaleis live on stage Holiday On Ice Sensation Houden Van Nekka-Nacht Vlaams Nationaal Zangfeest Apassionata Celtic Tiger Children of the Street Belle Perez Santana Paralympics ceremonie Eric Clapton Dalai Lama John Fogerty Pearl Jam Illusion Die Deutsche Schlagerparade Studio 54 Milk Inc. Supersized Totaal

*

1: Lokaal geproduceerde show 4: Sportevenement

2: Internationaal toerende show 5: Overige activiteit

1 4 18 2 2 1 2 1 6 13 1 1 1 1 10 1 1 4 10 1 2 1 1 3 2 5 1 3 1 1 3 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

13.521 33.993 254.451 33.606 33.162 12.358 17.201 4.740 70.659 221.140 10.142 11.506 4.686 9.132 131.956 9.955 16.207 49.163 92.819 13.704 6.513 5.924 11.711 16.258 21.096 17.632 14.505 26.022 11.803 3.747 14.209 17.437 8.000 23.573 11.077 12.000 14.249 11.644 10.058 18.055 4.985 9.853 8.528 16.143

119

1.359.123

1 2 1 2 2 2 2 2 1 1 1 2 2 2 1 3 2 2 4 1 5 3 1 2 1 2 3 1 1 5 2 2 5 1 2 5 2 5 2 2 3 1 3 1

3: ‘Dance event’


67

Bijlage III

Achtergrondinformatie bij de onderzochte activiteiten

Clouseau – ‘Clouseau In ’t Lang’

In 2000 schrijft de Vlaamse band Clouseau geschiedenis in het Sportpaleis. Samen met het symfonisch orkest Il Novecento van de ‘Night of the Proms’ weet de band het Sportpaleis twee maal uit te verkopen. Het jaar daarop, in 2001, weet Clouseau de zaal twee keer op eigen kracht volledig te vullen. De Sportpaleisconcerten worden vanaf dan een jaarlijks terugkerend evenement met een steeds groter succes. In 2002 verkoopt de concertreeks maar liefst negen keer uit, in 2003 zelfs veertien keer. Eind 2005 betreden de Belgische broers voor het vijfde achtereenvolgende jaar het podium in het Sportpaleis. Dat jaar worden dertien uitverkochte concerten gegeven voor 221.140 fans. De titel van de concertreeks ‘Clouseau In ’t Lang’ verwijst naar de spectaculaire opstelling van het podium midden in het Sportpaleis. (www.clouseau.be)

Depeche Mode – ‘Touring The Angel’

De succesvolle New Wave-band Depeche Mode wordt in 1980 in Engeland opgericht. Hun naam is afkomstig van het Franse modetijdschrift ‘Dépêche-mode’. De band scoort een aantal hits in België, zoals ‘People are People’, ‘Just Can’t Get Enough’ en ‘Enjoy the Silence’. In oktober 2005 brengt Depeche Mode zijn veertiende album uit, getiteld ‘Playing The Angel’. Naar aanleiding van dit album wordt de internationale tournee ‘Touring The Angel’ opgezet. Op 29 januari 2006 doet Depeche Mode het Sportpaleis aan. De band treedt op voor een publiek van 16.207 bezoekers. (www.depechemode.be; www.depechemode.nl; www.wikipedia.nl)


68

‘Reverze 2006’

‘Reverze’ is een internationaal bekend ‘dance event’ en vindt al enkele jaren plaats in het Sportpaleis. Techno, trance, jumpstyle en hardstyle behoren tot de muziekstijlen die op het evenement vertegenwoordigd zijn. De line-up van ‘Reverze’ bestaat elke editie uit circa veertig dj’s. Net als tijdens voorgaande edities wordt het Sportpaleis ook tijdens de editie van 2006 opgedeeld in drie ‘area’s’. Dat jaar dragen zij de namen ‘infected’, ‘quarantine’ en ‘contaminated’. (www.darconproductions.be; www.wikipedia.nl)

‘Proximus Diamond Games Antwerp 2006’

In 2002 organiseert sportmarketingbureau Octagon CIS voor de eerste maal de ‘Proximus Diamond Games Antwerp’ in het Sportpaleis. Het vrouwentennistoernooi verwerft na deze eerste editie meteen grote belangstelling in het Europese indoortennis. In 2006 vindt de vijfde editie van het WTA-toernooi plaats. Ook tijdens deze editie wordt het streven van een topbezetting met minimaal vijf speelsters uit de top tien van de WTA-ranking behaald. Amélie Mauresmo weet voor de tweede keer op rij het toernooi te winnen. Ook in 2007 zal ze het toernooi op haar naam schrijven. Het diamanten racket, de prijs voor de winnares, mag zij dan definitief mee naar huis nemen. (www.sport.be; www.proximusdiamondgames.be)


69

Bijlage IV


In deze bijlage zijn de berekeningen terug te vinden die in hoofdstuk 3 zijn gemaakt om de hoeveelheid indirecte werkgelegenheid vast te stellen. Achtereenvolgens komen de volgende activiteiten aan bod: Clouseau – ‘Clouseau In ’t Lang’, Depeche Mode – ‘Touring The Angel’, ‘Reverze 2006’, ‘Diamond Games 2006’, Eroticabeurs, Paralympics ceremonie en Dalai Lama.

Clouseau – ‘Clouseau In ’t Lang’ Berekeningen behorende bij tabel 3.1: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

Productiemanagers

2

*

20

*

7,6

/ 1.976 =

0,154

Light designers

1

*

20

*

7,6

/ 1.976 =

0,077

Repetitie artiesten

8

*

5

*

6

/ 1.976 =

0,121

Personeelsplanning 1

*

3

*

7,6

/ 1.976 =

0,012

1

*

3

*

7,6

/ 1.976 =

0,012

1

*

1

*

7,6

/ 1.976 =

0,004

Ontwerp

licht en geluid Materiaalplanning licht en geluid Transportplanning licht en geluid

0,380

Opbouw/afbraak Transport

3

*

1

*

7,6

/ 1.976 =

0,012

Opbouw licht

1.506,8

/ 1.976 =

0,763

Opbouw geluid

470,4

/ 1.976 =

0,238

Repetitie geluid

194

/ 1.976 =

0,098

Afbraak licht

296,4

/ 1.976 =

0,150

Afbraak geluid

144,4

/ 1.976 =

0,073 1,334


70

Tijdens activiteit Artiesten

8

*

13

*

6

/ 1.976 =

0,316

Lichttechnici

2.018

/ 1.976 =

1,021

Geluidstechnici

724

/ 1.976 =

0,366

Mixers

3

*

13

*

10

/ 1.976 =

0,197

Light designer

1

*

13

*

8

/ 1.976 =

0,053

Light engineer

1

*

13

*

8

/ 1.976 =

0,053

Productiemanagers

2

*

13

*

8

/ 1.976 =

0,105

Security

43

*

13

*

6

/ 1.976 =

1,697

Ticketcontrole

17

*

13

*

6

/ 1.976 =

0,671

Catering artiesten

6

*

13

*

10

/ 1.976 =

0,395

en crew

4,874

Depeche Mode – ‘Touring The Angel’ Berekeningen behorende bij tabel 3.5: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

5

5

Voorbereiding/ promotie Lokale promotor

*

*

7,6

/ 1.976 =

0,096 0,096

Opbouw/afbraak Crew boss

1

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,005

Opbouw/afbraak

6

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,030

40

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,202

Runners

2

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,010

Riggers

11

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,056

Forklifters

2

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,010

Security tijdens

2

*

1

*

8

/ 1.976 =

0,008

1

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,005

podium Opbouw/afbraak licht en geluid

opbouw/afbraak


71

Binnenhuis-

3

*

1

*

2

/ 1.976 =

0,003

2

*

1

*

3,8

/ 1.976 =

0,004

architecten

0,333

Tijdens activiteit Productiemanager

1

*

1

*

20

/ 1.976 =

0,010

Assistent

1

*

1

*

20

/ 1.976 =

0,010

10

*

1

*

8

/ 1.976 =

0,040

1

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,005

43

*

1

*

6

/ 1.976 =

0,131

2

*

1

*

2

/ 1.976 =

0,002

6

*

1

*

3

/ 1.976 =

0,009

Security parking

6

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,030

Catering crew

3

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,015

Assistenten catering 3

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,015

Assistent wardrobe

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,005

productiemanager Ondersteunende crew Security tijdens show

1

0,272

‘Reverze 2006’ Berekeningen behorende bij tabel 3.8: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

Ontwerp

1

*

130

*

7,6

/ 1.976 =

0,500

Ontwerp decor

1

*

43,3

*

7,6

/ 1.976 =

0,167

Ontwerp

0,667


72

Opbouw/afbraak Transport

1,5

*

1

*

7,6

/ 1.976 =

0,006

Opbouw/afbraak

80

*

4

*

10

/ 1.976 =

1,619

Ombouw tribune

18

*

2

*

10

/ 1.976 =

0,182

Sponsoractivaties

10

*

3

*

10

/ 1.976 =

0,152

Schoonmaak

45

*

1

*

10

/ 1.976 =

0,228

Catering crew

3

*

6

*

10

/ 1.976 =

0,091

techniek+decor

2,278 Tijdens activiteit Artiesten

40

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,223

Showploeg

20

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,111

Backstage

20

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,111

Security

70

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,390

Drank

40

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,223

40

*

1

*

6

/ 1.976 =

0,121

Food

15

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,084

Ticketing/bonnen-

10

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,056

10

*

1

*

6

/ 1.976 =

0,030

10

*

1

*

11

/ 1.976 =

0,056

verkoop Vestiaire

1,405

‘Diamond Games 2006’ Berekeningen behorende bij tabel 3.11: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

5

22

Ontwerp Organisator

*

*

7,6

/ 1.976 =

0,423 0,423


73

Opbouw/afbraak Opbouw en afbraak

10

*

5

*

10

/ 1.976 =

0,253 0,253

Tijdens activiteit Organisator

10

*

9

*

12

/ 1.976 =

0,547

Security

22

*

9

*

12

/ 1.976 =

1,202

Drivers

8

*

9

*

12

/ 1.976 =

0,437

Catering

6

*

9

*

8

/ 1.976 =

0,219

Busvervoer vip

12

*

9

*

4

/ 1.976 =

0,219

2.164

/ 1.976 =

1,095

Catering vip

3,719

Eroticabeurs Berekeningen behorende bij tabel 3.12: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

1

22

Ontwerp Organisator

*

*

7,6

/ 1.976 =

0,085 0,085

Opbouw/afbraak Organisator

5

*

2

*

8

/ 1.976 =

0,040 0,040

Tijdens activiteit Standhouders

80

*

2

*

10

/ 1.976 =

0,810

Logistieke

15

*

2

*

10

/ 1.976 =

0,152

ondersteuning

0,962


74

Paralympics ceremonie Berekeningen behorende bij tabel 3.12: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

1

22

Ontwerp Organisator

*

*

7,6

/ 1.976 =

0,085 0,085

Opbouw/afbraak Licht/geluid/podium 20

*

2

*

8

/ 1.976 =

0,162 0,162

Tijdens activiteit -

Dalai Lama Berekeningen behorende bij tabel 3.12: Taak

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

personen

dagen

uren

VTE

1

22

Ontwerp Organisator

*

*

7,6

/ 1.976 =

0,085 0,085

Opbouw/afbraak Licht/geluid/podium 20

*

2

*

8

/ 1.976 =

0,162 0,162

Tijdens activiteit -


75

Bijlage V


In deze bijlage zijn gegevens terug te vinden die in hoofdstuk 4 met betrekking tot de berekening van de afgeleide werkgelegenheid zijn gebruikt.

Horeca in de omgeving van het Sportpaleis De zwarte cirkel in figuur V.1 geeft het gebied aan dat binnen een straal van één kilometer rondom het Sportpaleis ligt. Figuur V.1: Omgeving Sportpaleis

Sportpaleis


76

Hieronder zijn de berekeningen met betrekking tot de afgeleide werkgelegenheid in de horecagelegenheden in de omgeving van het Sportpaleis weergegeven. In de eerste berekeningen is er vanuit gegaan dat de horecagelegenheden bij elke show in het Sportpaleis in het seizoen 2005-2006 extra personeel inzetten. Omdat zij niet bij elke Sportpaleisshow evenveel personeel inzetten, is in deze berekeningen gebruik gemaakt van gemiddeldes voor het aantal personen en het aantal uren. Horeca-

Aantal

Aantal

Aantal

Aantal

gelegenheid

personen

uren

shows

VTE

1

2,5

*

2

*

119

/ 1.976 =

0,301

2

2,25

*

2

*

119

/ 1.976 =

0,271

3

4

*

4

*

119

/ 1.976 =

0,964

4

4,5

*

8

*

119

/ 1.976 =

2,168

Eetgelegenheden

3,704 Cafés 1

8

*

5,5

*

119

/ 1.976 =

2,650

2

7

*

5,5

*

119

/ 1.976 =

2,319

3

2,5

*

5,5

*

119

/ 1.976 =

0,828 5,797

Extrapolatie Eetgelegenheden 0-500 meter

3,704 /

4

500-1000 meter

(3,704 /

4)

*

50%

*

11

=

10,186

*

11

=

5,093 15,279

Cafés 0-500 meter

5,797 /

3

500-1000 meter

(5,797 /

3)

*

50%

*

10

=

19,323

*

10

=

9,662 28,985


77

Politie Tabel V.1: Inzet politie tijdens Sportpaleisactiviteiten 2005-2006 Activiteit

TMF Awards Monster Jam Night of the Proms Coldplay Anouk Simply Red Stars on Ice Aznavour De Grote Sinterklaasshow Clouseau The Golden Years Elton John Duran Duran Rod Stewart Natalia meets The Pointer Sisters Reverze Depeche Mode Frans Bauer Proximus Diamond Games Antwerp De Kreuners XXL Eroticabeurs Antilliaanse Feesten Humo's Pop Poll de Luxe FMX Swingpaleis live on stage Holiday On Ice Sensation Houden Van Nekka-Nacht Vlaams Nationaal Zangfeest Apassionata Celtic Tiger Children of the street Belle Perez Santana Paralympics ceremonie Eric Clapton Dalai Lama John Fogerty Pearl Jam Illusion Die Deutsche Schlagerparade Studio 54 Milk Inc. Supersized Totaal

Shows Bezoekers

1 4 18 2 2 1 2 1 6 13 1 1 1 1 10 1 1 4 10 1 2 1 1 3 2 5 1 3 1 1 3 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

13.521 33.993 254.451 33.606 33.162 12.358 17.201 4.740 70.659 221.140 10.142 11.506 4.686 9.132 131.956 9.955 16.207 49.163 92.819 13.704 6.513 5.924 11.711 16.258 21.096 17.632 14.505 26.022 11.803 3.747 14.209 17.437 8.000 23.573 11.077 12.000 14.249 11.644 10.058 18.055 4.985 9.853 8.528 16.143

119

1.359.123

Bezoekers per show

Politie per show

Politie totaal

13.521 8.498 14.136 16.803 16.581 12.358 8.601 4.740 11.777 17.011 10.142 11.506 4.686 9.132 13.196 9.955 16.207 12.291 9.282 13.704 3.257 5.924 11.711 5.419 10.548 3.526 14.505 8.674 11.803 3.747 4.736 8.719 8.000 11.787 11.077 12.000 14.249 11.644 10.058 18.055 4.985 9.853 8.528 16.143

11 7 12 14 14 10 7 4 10 14 8 10 4 8 11 8 14 10 8 11 3 5 10 5 9 3 12 7 10 3 4 7 7 10 9 10 12 10 8 15 4 8 7 13

11 28 216 28 28 10 14 4 60 182 8 10 4 8 110 8 14 40 80 11 6 5 10 15 18 15 12 21 10 3 12 14 7 20 9 10 12 10 8 15 4 8 7 13 1.138


78


79

Het Sportpaleis telt!

Recommend Documents