HET SPILLIAERTPLAN DOEL VAN DIT PLAN

HET SPILLIAERTPLAN DOEL VAN DIT PLAN Toerisme is voor de stad Oostende een essentieel onderdeel van het economisch, sociaal en cultureel weefsel. De voorbije jaren heeft Oostende zich op dat vlak overigens goed gepositioneerd. We mogen zonder meer zeggen dat het toeristisch imago en het toeristisch resultaat in Oostende de voorbije jaren verbeterd is. Dit betekent niet dat we alles moeten laten zoals het is. ‘Alles kan beter’ is in een evoluerende sector als het toerisme zeker geen loos begrip. Daarom hebben we een aantal onderdelen van het beleid kritisch onder de loupe genomen. Zo werd o.a. een brainstorm georganiseerd met stakeholders uit de private sector teneinde mogelijke verbeteringen in een plan te kunnen opnemen en deze om te zetten in een concreet beleidsdocument: het Spilliaertplan. Het Spilliaertplan is het masterplan voor het toeristisch centrum van Oostende. Nadien zullen nog andere plannen volgen voor andere delen van de stad. UITGANGSPUNTEN VOOR HET SPILLIAERTPLAN Een toeristisch beleidsplan voor het centrum van Oostende moet uitgaan van de specificiteit van deze zone. Het leidt weinig twijfel dat die specificiteit geweven ligt rond de kernenelementen: • • • • •

ZEE DIJK STRAND SHOPPING CULTUUR

Het is inderdaad deze combinatie, met bovendien een groot aanbod aan cultuur en evenementen, die de eigenheid van het centrum kenmerkt. Het is een stedelijke eigenheid, meer dan andere kustgemeenten, waarin de combinatie van zee, strand en dijk met een omvangrijke mogelijkheid tot shopping én een sterk cultureel aanbod uniek is. Op het vlak van culturele activiteiten en qua evenementen is het aanbod de voorbije jaren erg versterkt en dat past perfect in het stedelijk karakter van het toeristisch aanbod. Kwaliteitsbewaking en -verbetering is een permanente zorg. Op vandaag kan dat beter. Het product ‘centrum Oostende’ moet een grotere eigenheid en herkenbaarheid hebben en een kwaliteitsverbetering is dan ook aan de orde. De kernwoorden van het plan moeten dus zijn: maritieme eigenheid en kwaliteit.

KERNELEMENTEN OM VAN HET TOERISTISCH PRODUCT ‘OOSTENDE’ EEN STERK MERK TE MAKEN 1. De ontwikkeling van een eigen stijl. Het is belangrijk dat een product herkenbaar is. Dat geldt ook voor het stadscentrum. Dat betekent dat we in het uitzicht van dit deel van de stad moeten streven naar meer uniformiteit die de eigenheid van deze wijk typeert. Dit gaat zowel over het straatmeubilair, de banken, de straatmaterialen: één herkenbare stijl voor het centrum van Oostende. Het is belangrijk dat zo’n stijl breed gedragen wordt en ook enige duurzaamheid heeft. Het is immers duidelijk dat de uitbouw ervan jaren in beslag neemt. De beste werkwijze is dat bij iedere wijziging de conformiteit met de eigen stijl verzekerd is. Om dit te verzekeren moet een gemengde commissie opgericht worden, met enkele mensen van de betrokken middenstand en enkele externe mensen, die bij iedere vernieuwing over de conformiteit met de huisstijl advies geven. In de opstart moeten ze gebruik kunnen maken van externe professionele ondersteuning om de stijl te ontwikkelen. Dit zou binnen een tijdsbestek van één jaar moeten mogelijk zijn. De vzw Centrummanagement staat in voor de praktische ondersteuning van deze commissie.

2. Orde in de private bezetting van het openbaar domein De bezetting van het privaat domein is een heikele zaak. Voor veel handelaars is het openbaar domein een interessante uitbreiding van de handelsruimte. Sommigen vinden een drukke bezetting van het openbaar domein een goeie manier om een soort marktgevoel te creëren, terwijl andere zich vooral storen aan een zeker gebrek aan orde en overzicht. Veiligheid en mobiliteit leggen ook beperkingen op. Kortom: een goed evenwicht is niet evident. Wat de uitstallingen voor de winkels betreft, is het wenselijk werk te maken van een upgrading. Belangrijk is wel dat hier de leden handelaars van vzw centrummanagement finaal het laatste woord krijgen over een mogelijke hervorming van de regels. Voor terrassen willen we eenzelfde look en feel – zeker op de Zeedijk – door het opleggen van esthetische richtlijnen. Uiteraard moeten we dit op lange termijn uitrollen, gezien we de uitbaters niet kunnen verplichten om morgen opnieuw te investeren in een terras (afschrijven over +/- 10 jaar). Voor deze look en feel van de terrassen, kan best ook de onder punt 1 genoemde gemengde commissie ingeschakeld worden. Ook op vandaag zijn de bezetting van de openbare weg en de terrassen vrij gedetailleerd, maar we zien toch dat de voorwaarden niet altijd gerespecteerd worden. Om de wildgroei in te perken, zullen we de gekende problematiek van de handhaving van deze verordening scherp moeten stellen en een duidelijk lik-op-stuk-be-

leid aanhouden; bijvoorbeeld door stelselmatig het onwettelijk geplaatst materiaal te verwijderen. Dat geldt ook voor de andere aspecten van het beleid ten opzichte van het openbaar domein. Als we streng zijn voor de anderen, moeten we ook streng zijn voor onszelf. Zo werd bijvoorbeeld al beslist om de publiciteit van BASE op de dijk te verwijderen.

3. Vernieuwing van de strandbeleving KWALITEITSVOLLE STRANDBARS Op vandaag worden in verschillende badplaatsen, en ook in Oostende, strandbars (beachhouses) ingericht. In Oostende hebben we de surfclub en Q-beach. Ook de Lido kan als een - wat meer klassieke - strandbar omschreven worden. In de komende jaren is het belangrijk het aanbod te verruimen en met name ruimte te voorzien • ter hoogte van Petit Nice • op het nieuw strand ter hoogte van de Vlaanderenstraat. Ook ter hoogte van het Thermae Palace hotel moet op termijn een uitbating mogelijk zijn, maar op vandaag is dat omwille van de bestaande strandcabines niet mogelijk. Strandbars bieden de mogelijkheid om een nieuw en gediversifieerd publiek aan te spreken. Om dat te doen is het wel belangrijk dat we streven naar kwaliteitsvolle installaties. Dit betekent dat er nadruk moet worden gelegd op professionaliteit, klantvriendelijkheid en een kwaliteitsvolle vormgeving die past bij de algemene stijl van het centrum. In deze concessies en vergunningen worden best voorwaarden opgenomen: het voorzien van toiletten en douches voor de strandgasten, voor zover dat verzoenbaar is met het PRUP. Dit betekent wel dat er infrastructuurwerken nodig zijn, opdat de nutsvoorzieningen aanwezig zouden zijn. LES PLANCHES D’HIVER Zoals in andere kuststeden kan het een extra troef zijn als we een winterse strandwandeling vergemakkelijken door een houten wandelpad aan te leggen tussen de trappen bij het kunstwerk de ‘Dansende Golven’ en de trappen bij het ‘Vertigo’-beeld (Hulde aan Léon Spilliaert), met een afslag ter hoogte van de Parijsstraat. We moeten dit wel technisch onderzoeken. Na een jaar moeten we evalueren.

4. Refreshing van de Zeedijk, de promenade en de Gaanderijen De vernieuwde zeedijk tussen Petit Nice (Kursaal) en de Venetiaanse Gaanderijen is in de zomer van ’98 officieel geopend. De rest is daarna stapsgewijs ook gerenoveerd. Na 16 jaar lijdt de installatie logischerwijze aan slijtage (trappen, tegels, wand zeedijk, wapenschilden in de zeedijk, …). Daarom moeten we een globale opfrisbeurt uitvoeren. Het is nuttig een inventaris op te stellen van welke werken het best eerst worden uitgevoerd. Binnen de budgettaire mogelijkheden moeten we dan zo vlug mogelijk een opfrisbeurt kunnen uitvoeren. Behalve opfrissen moeten we er ook voor zorgen dat de infrastructuur beter wordt gerespecteerd en gemotoriseerd verkeer dus principieel wordt geweerd. Dit betekent: • sensibilisering van de horecazaken en hun leveranciers (gezien de meeste horecazaken achteraan kunnen bevoorraad worden) • strengere controles met strikter toezicht op het respecteren van laad- en lostijden • weinig tot geen toelatingen verlenen voor het stationeren en parkeren van werfcamionetten • idem voor het verkeer op de zeedijk gerelateerd aan evenementen • ook de stadsdiensten (inclusief Politie en Brandweer) dienen hierin een voorbeeld te stellen. Het weren van het verkeer op de Zeedijk spoort met de voorstellen van vzw Centrummanagement om ook in de winkelwandelzones het verkeer drastisch te beperken en meer in het algemeen de mobiliteit te verbeteren. Voor de Gaanderijen is een eerste proeffase uitgevoerd voor de renovatie. De kost voor een volledige renovatie is hoog. Met de Vlaamse Gemeenschap moeten we nazien hoe een realistisch financieel plan kan uitgewerkt worden voor de restauratie.

5. Basisvoorzieningen voor de gebruiker: toiletten, douches, omkleedruimtes In een toeristische stad als Oostende zijn voldoende en nette openbare toiletten voor de bezoeker/gebruiker/strandgast absoluut noodzakelijk. Ook de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers moeten we hierin meenemen. Er is nood aan meer openbare toiletten op het strand. Bij Q-Beach is dit duidelijk gebleken. Ook op het nieuw strand is extra capaciteit noodzakelijk. Er moet ook onderzocht worden om met privépartners kleine, leegstaande (winkel)panden in te richten als ‘toilethuis’. Dit kan voornamelijk werken in winkelstraten.

6. Straatmeubilair – uniforme banken Als we het centrum als een eenheid willen promoten, is het nuttig dat inzake straatmeubilair ook een eenheid wordt aangehouden. De typische witte houten banken zijn een deel van het merk Oostende. Ze kunnen misschien ergonomischer en onderhoudsvriendelijker uitgewerkt worden, maar ze moeten blijven.

7. Netheid en veiligheid: het beachteam De netheid blijft een belangrijk aandachtspunt in een toeristische stad als Oostende. Wanneer wordt gezegd dat ‘Oostende blinkt als de zee’ dan moeten we dat ook waar maken. Een aantal jaren geleden werd Oostende nog uitgeroepen tot netste stad door Testaankoop. Die plaats behouden is natuurlijk niet evident. Ook inzake veiligheid is het belangrijk dat er accuraat wordt opgetreden. Wie als toerist naar Oostende komt, maar uiteraard ook wie er woont, moet zich in de stad veilig kunnen voelen. We wijzen er op dat de politiecijfers op dat vlak vrij goed zijn. Oostende is geen onveilige stad: het is niet alleen belangrijk dat het zo blijft, maar dat de inwoners en toeristen het ook zo ervaren. Eigenlijk is het centrum in de weekends en de vakanties één groot evenement. Bij een evenement hoort een netheid- en veiligheidsteam. Met mensen die zorgen dat alles netjes blijft en met stewards die zorgen dat alles ordentelijk verloopt. Bovendien is het belangrijk dat ze goed met elkaar communiceren, zodat stewards de netheid helpen bewaken en de mensen verantwoordelijk voor de netheid ook de stewards kunnen briefen. Belangrijk is dat het beachteam duidelijk zichtbaar aanwezig is in de Stad. Ze hebben nood aan een eigen look. Waarom niet in het wit gekleed bijvoorbeeld? Bovendien moet het beachteam zich bewust zijn van hun belangrijke functie voor de Stad, zijn ze ook fier op Oostende en op de taak die ze voor Oostende vervullen. De mentaliteit, de plichtbewustheid en ook de flexibiliteit van het beachteam is cruciaal voor de netheid en het uitzicht van de Stad. Het is daarom ook nodig dat het beachteam kort wordt aangestuurd. De vzw Centrummanagement kan hier een belangrijke rol in spelen. Met andere woorden de plaatselijke middenstand moet bij het aansturen van het team betrokken worden. Een optie kan zijn dat het corresponderende budget van de stad naar het centrummanagement wordt overgeheveld. De stewards moeten de relais zijn van de politie. Zo is het niet zinvol en ook niet mogelijk om permanent politie op het strand te hebben. Maar de stewards moeten wel heel vlug kunnen reageren en de politie oproepen. De klantvriendelijkheid en de kordaatheid combineren is een belangrijk kenmerk van een goed functionerend beachteam. Daarom zal de nodige opleiding moeten voorzien worden, om van dit idee een succes te maken.

Het publiek is in deze een belangrijke actor. Het kan niet de bedoeling zijn dat de mentaliteit dat ‘de toerist weggooit wat hij wil en de overheid het dan maar opraapt’, blijft bestaan. De toerist moet daarom ook duidelijk gemaakt worden dat een zekere discipline van hem verwacht wordt. Dit gebeurt best ludiek, door straatanimatie, door een ruimere invoering van de sprekende vuilnisbakken (als de technische mankementen opgelost worden), door ludieke slogans, enz. In het verleden is er ook aangedrongen op minimale vestimentaire regels in de winkelwandelzone (wat we overigens ook in andere badsteden zien gebeuren). Dit kan ook een onderdeel zijn van het sensibiliserend optreden van het beachteam. De zomervakantie 2015 wordt de eerste testcase voor het beachteam.

8. Digitaal welkom in Oostende We moeten aandacht besteden aan het (digitaal) onthaal in Oostende. Als iemand Oostende bezoekt moet hij begeleid worden. Het is cruciaal om mensen op de belangrijkste aankomstpunten (parkings, station, bus, tram, …) een persoonlijk en doelgericht onthaal aan te bieden. Dit moet ervoor zorgen dat mensen snel en efficiënt hun weg in de stad vinden afhankelijk van de reden van hun bezoek (shopping, bezoek museum, Kursaal, CC De Grote Post, …). Er moet hier volop de kaart getrokken worden van een digitaal onthaal. Smartphones zijn meer en meer de moderne gidsen voor bezoekers. Oostende zal werken met gratis WiFi in de binnenstad. Dit zorgt ervoor dat alle bezoekers zonder kosten gebruik kunnen maken van verschillende applicaties om hun weg te vinden in de stad. Samen met de schepen van digitalisering wordt het digitaal welkom in Oostende onderzocht en vorm gegeven. Daarnaast wil Oostende inzetten op thematische applicaties. Deze maken de mensen wegwijs naar het voor hen meest interessante Oostende. De slimme applicaties moeten voor de bezoekers een reisgids op maat worden, die op basis van hun profiel de meest geschikte activiteiten en locaties voorstelt. Het is belangrijk dat ook winkels en HoReCa mee inzetten op dit digitaal onthaal. Er zal gewerkt worden aan een project waarbij ondernemers door middel van iBeacons doelgerichte acties of promoties naar geïnteresseerde bezoekers in de buurt kan verzenden. Deze toepassingen maken het voor ondernemers ook mogelijk om te identificeren waar hun klanten nog kopen. Dit kan hen stimuleren om interessante samenwerkingen en pakketten uit te werken. Oostende is de voorbije jaren een voortrekker geweest wat betreft digitale productontwikkeling en online communicatie. Het is onze intentie om dit de komende jaren verder te ontwikkelen en onze stad voor te bereiden op de bezoeker van de toekomst.

9. HoReCa & winkels: er even uit springen Shoppen, eten en drinken zijn een wezenlijk onderdeel van een toeristisch verblijf en soms ook de reden van een verblijf in de stad. We kunnen niet ontkennen dat Oostende op dat vlak nog een achterstand heeft en dat er niet genoeg diversiteit is. We moeten de ReCa aansporen om extra inspanningen te doen en ‘er even uit te springen’. Daarom is het een goed idee om te werken met een restaurant van de maand, een winkel en een café van de maand. Deze kunnen dan officieel gepromoot worden. De voorwaarde is natuurlijk dat er iets specifieks te promoten valt. Met andere woorden ze moeten er die maand wel even ‘uit springen’. Het is natuurlijk een delicate zaak om zo’n keuze te maken. Daarom werken we best met enkele externe mensen, die onbevooroordeeld kunnen beslissen.

10. Shopping: het centrummanagement at work Shopping is een essentieel onderdeel van het toeristisch aanbod. Een tijd geleden werd een actieplan goedgekeurd om te komen tot een heus centrummanagement, met meer in het bijzonder ook een centrummanager. Op vandaag is dat plan in actie gesteld. Belangrijke themata zoals het sterker beperken van de laad- en lostijden (en dus van het gemotoriseerd verkeer), fysieke barrières om dit beter te garanderen, het aantrekken van een stedelijk distributiebedrijf, vernieuwing in het parkeeraanbod, het overkragen van een deel van de verkeersvrije zone, enz. worden nu opgestart. Ze moeten verder opgevolgd worden, zodat het shoppingcentrum attractief blijft voor de Oostendenaars en de toeristen die daarvoor zelfs speciaal naar Oostende komen.

11. All weather voorzieningen Voor de verdere ontwikkeling van het toerisme blijven all weather attracties een pijnpunt. Het is niet de bedoeling dat dit in het Spilliaertplan allemaal wordt uitgewerkt. Het gaat over het aquarium, een maritiem kinderdorp, de klimtoren in de oude watertoren, het Maritiem Museum, …. Deze voorzieningen moeten de komende maanden een plaats en een concrete timing krijgen. Voor sommige daarvan is er wel een grote afhankelijkheid van de hogere overheid (bv. De restauratie van de oude watertoren wacht op een goedkeuring van de subsidies voor restauraties bij de Vlaamse overheid).

12. Marketing en mobiliteit In dit Spilliaertplan komen twee zaken niet aan bod: marketing en mobiliteit. Qua mobiliteit staan er grote ingrepen gepland, met name de parking onder de zeedijk en de parking in het station. Dit zal een grote impact hebben op de mobiliteit en het parkeren. Een product maken is één iets, het verkopen is weer iets anders. De komende maanden zal er een nieuw communicatie- en marketingplan gemaakt worden, dat intensiever is en de nadruk legt op het feit dat er een bezoek aan Oostende altijd de moeite is. Bovendien moeten we het effect van onze acties beter opvolgen. Op vandaag is het statistische apparaat om dat te doen niet goed genoeg. Iedere zaakvoerder van een bedrijf weet de dag nadien wat er de dag daarvoor is binnen gekomen. Ook toeristisch Oostende moet dat weten. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar wel essentieel. Alleen zo kunnen we weten of we onze doelstellingen effectief bereiken.

Jean Vandecasteele Burgemeester

Johan Vande Lanotte Schepen van Toerisme