Het prikkelbare darmsyndroom of spastisch colon

Orthofyto

®

20 1989-2009

Het prikkelbare darmsyndroom of spastisch colon

Volle granen voor gezonde darmen Kan glutenintolerantie tot kanker leiden Histamine in de voeding/pseudoallergieën Ziekte van Crohn

Jaargang 14 oktober-november 2009

Afgiftekantoor Lochristi

Verantwoordelijke uitgever: Walter O.M. Faché Kerkstraat 103 9270 Laarne België: e 7,8 Nederland: e 8,5

Echinacea effectief als Tamiflu

Thema: prikkelbare darm

ORTHO trends inclusief middenkatern met:

®

78

Orthofytho® en Orthotrends® zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde, voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM.

De natuurlijke pijn- en ontstekingsremmer bij artrose

Sculacia

TM

(Scutellaria en Acacia)

Een nieuw gepatenteerd product met duidelijke verbetering van het bewegingsapparaat in minder dan 30 dagen. Artrose Reumatische klachten Wetenschappelijk onderzocht op veiligheid en effectiviteit (Burnett et al 2007) Door de Dual pathway inhibitor is er een nauwkeurig bepaalde balans waarbij Cox-1, Cox-2 en 5-Lox evenredig worden geremd. Hierdoor voorkomt men bijwerkingen Een significante verbetering van de functionele mobiliteit en de functionele stijfheid binnen 30 dagen Samenstelling per capsule: SculaciaTM proprietair mengsel 250 mg bestaande uit: - Glidkruid (Scutellaria baicalensis extract; wortel) - Catechuboom (Accacia catechu; extract kernhout en schors)

Referenties: - Burnett BP et al (2007) Safety evaluation of a combination, defined extract of Scutellaria baicalensis and Acacia catechu. J. Food Biochemistry 31; 787-825. - Burnett BP et al (2007) A medicinal extract of Scutellaria baicalensis and Acacia catechu. Acts as a dual inhibitor of cyclooxygenase and 5-lipoxygenase to reduce inflammation. J Med Food 10 (3) 2007, 442–451 - Levy R et al (2007) Safety, efficacy and acceptability of flavocoxid (Limbrel) compared with naproxen in subjects with osteoarthritis of the knee: a pilot study. Posterpresentation ICRS (International Cartilage Repair Society)

PROFESSIONELEN KUNNEN DE TECHNISCHE FICHE AANVRAGEN VOOR MEER UITGEBREIDE INFO.

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

Tweemaandelijks magazine - orthofyto® - orthotrends®



Inhoud Het Faché Instituut eert Dr. Hulda Clark............................................................................ Het prikkelbare darmsyndroom of spastisch colon Heb respect voor het buikgevoel................................. Laat je darmen een graantje meepikken Volle granen voor gezonde darmen............... Kan glutenintolerantie tot kanker leiden ......................................................................... Voedselintolerantie of pseudo-allergie Histamine en Histamine Liberators in de voeding. .............. De ziekte van Crohn behandelen met fyto-aromatherapie............................................

Verstoorde darmtransit............................................. De peristaltische beweging orthomoleculair ondersteunen De genetica van spastisch colon................

4 6

10 12 14 24

Nefrologie

Natriumbicarbonaat vertraagt de ontwikkeling van nierfalen....................... Probiotica geven groter gewichtsverlies na Gastric Bypass operatie.......................................................

18

Zwangerschap

Oncologie

Afgiftekantoor Lochristi

Verantwoordelijke uitgever: Walter O.M. Faché Kerkstraat 103 9270 Laarne België: e 7,8 Nederland: e 8,5

19

20

Pulmologie

21

Soja voor de longen.................................... Selenium en N-acetyl-cysteïne verbeteren de kwaliteit van sperma..........

30

Monografieën Faché Instituut

Een vetrijk dieet versnelt de uitzaaiing van kanker..........................

De ziekte van Crohn

Granen en darmen Kan glutenintolerantie tot kanker leiden Echinacea even effectief als Tamiflu

tHema: prikkelbare darm

ortHo trends inclusief middenkatern met:

®

78

Orthofytho® en Orthotrends® zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde, voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM.

coverstory

Hormoontherapie verhoogt het risico op ovariumkanker....................

Vruchtbaarheid

20 1989-2009

Histamine in de voeding/pseudoallergieën Jaargang 14

Groenten en fruit beschermen tegen infecties van de bovenste luchtwegen tijdens zwangerschap................................

28

32

18

Gastro-enterologie

Voeding

Echinacea even effectief als Tamiflu.... Extracten van de volledige plant werken echt.

®

ORTHOtrends®

OrthOfytO

ORTHOfyto®

21

22

De darm is door zijn enorme activiteit ook hypergevoelig voor ontstekingen en het prikkelbare darmsyndroom of het irritable bowel syndrome. Er bestaat trouwens een heel intense communicatie tussen de darm en de hersenen. Steeds meer wetenschappers noemen de darm daarom onze ‘tweede hersenen’. De term ‘buikgevoel’ is hiermee misschien onmiddellijk verklaard.

N°22 Zwangerschap orthomoleculair behandelen......................................................19 N°21 Orthomoleculaire hormoonsubstituties bij menopauze............20 N°55 Ziektepreventie met de voedingsdriehoek Faché................................22

Adverteerders Energetica Natura. .......... Sculacia.................................. 2 Pharma Nord ...................... Primmuno......................... 16 Similia ........................................ Somnisim.......................... 23 Primrose .................................. PrimaFec/Cram.......... 23 Springfield ............................. Echincell............................ 34 Urmale........................................ Immunaran. ................... 34 Primrose. .................................. Primaril.............................. 35 Energetica Natura. .......... Atherozol........................... 37 Ojibwa-DeRoeck............... Probiotica.......................... 39 Minami-Nutrition............ MorEPA...............................40

FACHé instituut nieuws Faché Instituut Online......................................................... 9 Lustrumcongres - 20 jaar FIOW............................35 Monografieën FIOW. ..........................................................36 Promotie Gezondheidsboekjes 1 & 2. ................ 36 Seminaries aan het Faché Instituut.................... 37 Volgende editie......................................................................... 38 Colofon............................................................................................. 38

Erkenning Orthofyto Orthofyto is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

Redactioneel

Het Faché Instituut eert Dr. Hulda Clark (°18 oktober 1928 – †3 september 2009)

D

okter Hulda Clark overleed in de nacht van 3 op 4 september 2009 rustig in haar slaap. Ze werd 81 jaar jong. Voor vele klassieke wetenschappers en voor de farmaceutische nijverheid betekende Dr. Clark een bedreiging… voor de jaarlijkse winstcijfers, vooral als het er om ging kankerpatiënten en mensen die aan Aids lijden te helpen en in veel gevallen te genezen. In haar hospitaal in het Mexicaanse Tijuana genas ze 95 procent van alle kankerpatiënten. Niemand sprak hier over. Trouwe lezers van Orthofyto en LeefNu, en leden van het Orthospakket konden – en die mogelijkheid bestaat vandaag nog - echter wel artikelen raadplegen over deze voor velen (te) vooruitstrevende dame en arts.

Walter OM Faché, hoofdredacteur en Medisch Journalist. Bezoek onze nieuwe website www.viow.be • Dagelijkse gezondheidstip Faché • Alle data van onze komende activiteiten • Schrijf u in voor de gratis wekelijkse nieuwsbrief • Twee proefnummers Leefnu en Orthofyto • Lijst goedgekeurde orthomoleculaire firma’s

Maak ook kennis met onze wekelijkse gratis nieuwsbrief Faché Instituut Neem hiervoor ook een kijkje op onze website om de nieuwsbrief ook bij u thuis te ontvangen.

Abonneer u op het gesloten gedeelte van onze website: • Volledig archief van Orthofyto en Leefnu met meer dan 6000 artikels • Meer dan 400 actuele artikels • Seizoensadviezen • Nieuws op vlak van orthomoleculaire diagnostiek • Zoekfunctie

Ze werd uit de Verenigde Staten verbannen, ze kreeg er immers regelmatig doodsbedreigingen. Hulda Clark heeft ook korte tijd in Amerika in de gevangenis gezeten, maar kon gelukkig niet worden vastgehouden. Mexico is het enige land waar ze zonder problemen haar werk kon blijven doen. Er zijn genoeg mensen, bedrijven, machthebbers en politici die niet

4

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

blij zijn met de uitvindingen van Hulda Clark, op dezelfde manier dat men niet wil dat we allemaal bijna gratis zonder enige vervuiling te veroorzaken auto zouden kunnen rijden. Een trieste, letterlijk en figuurlijk ziekmakende waarheid, die voor ieder positief ingestelde man of vrouw moeilijk te begrijpen

Redactioneel



is. Als je echter beseft dat de farmaceutische industrie één van de machtigste lobby’s vertegenwoordigt op deze planeet, met een omzet van miljarden euro´s per jaar, en je weet dat er gemiddeld aan een kankerpatiënt 300.000 euro wordt verdiend, (terwijl die niet eens geneest) en er is dan iemand die deze ernstige gezondheidproblemen met zeer weinig kosten en eenvoudige middelen wel geneest, dan wordt het vanuit louter economisch standpunt bekeken een pak eenvoudiger om in te zien, waarom zowel orthomoleculaire adviezen en therapieën, als de wetenschappelijk bewezen werkwijze van Dr. Hulda Clark, enkel worden geprezen door de mensen die door deze therapieën konden genezen, terwijl de klassieke geneeskunde deze patiënten al als verloren had genoteerd. Het is de hebzucht van de mens en zijn obsessie voor geld en macht, die de moderne ‘homo sapiens’ gevangen houdt en ziek maakt. Dankzij Hulda Clark, de orthomoleculaire voedingsleer en wetenschap, ligt de macht nu echter bij het individu! Het gaat tenslotte om het eigen lichaam en de eigen gezondheid en die van al diegenen die ons lief zijn. Misschien is het te vergelijken met voeding. Iedereen bepaalt immers zelf wat hij of zij eet (of niet eet) en wanneer en waar. Geen arts kan en mag zich daar, buiten het geven van adviezen, mee bemoeien. De adviezen van Hulda Clark en van de orthomoleculaire leer liggen meer in diezelfde sfeer, want vanaf het moment dat men weet wat de kanker of elke willekeurige andere ziekte in het lichaam heeft veroorzaakt, kan men zelf, indien de wil bestaat, het initiatief nemen die oorzaken uit het leven te bannen, zodat het genezingsproces in werking kan treden. Het lichaam is een wonderbaarlijk mechanisme dat, mits het niet gehinderd wordt, zichzelf altijd weer op ingenieuze en zeer effectieve wijze regenereert. Zo bevinden zich in de meeste levensmiddelen van nature stoffen die de basis kunnen vormen voor onze ziektes. Ik heb me gedurende de voorbije twintig jaar, net als Dr. Hulda Clark, zeer intensief bezig gehouden met onderzoek naar de rol van parasieten in het menselijk organisme. Zowel voor het Faché Instituut als volgens Dr. Clark bestaan er slechts twee oorzaken die tot ziekte leiden: gifstoffen, zoals zware metalen, oplosmiddelen (benzeen, isopropyl alcohol, PCB´s), astbest, kleurstoffen, radioactieve stoffen en meer... in combinatie met parasieten.

Al deze factoren hebben een grote invloed op ons immuunsysteem dat erop gericht is ons gezond te houden. Is het immuunsysteem om één of andere reden verzwakt, dan opent dat direct de deuren voor ziektekiemen, zoals virussen, bacteriën en parasieten. In het geval van kanker gaat het o.a. om 3 stoffen: chlorogeenzuur, phloridzine en gallinezuur. Deze - behalve gallinezuur - bevinden zich van nature in verschillende soorten groenten, fruit en andere levensmiddelen. Deze drie stoffen vormen, als er ook nog aan andere voorwaarden wordt voldaan, het begin van elke tumor! De meeste van deze stoffen kunnen door koken onschadelijk worden gemaakt, andere moet men zien te vermijden. Het Faché Instituut en Dr. Hulda Clark stelden al in 1994 vast dat alle kankerpatiënten allemaal dezelfde parasiet (een platworm) in hun lichaam hadden, met ook allemaal dezelfde gifstof (Isopropyl alcohol). Een klein voorbeeldje om te laten zien hoe weinig we weten over de gevaren die schuilen in onze eenvoudige maaltijden van elke dag. Het is namelijk niet alleen de ‘levensgenieter’ die het allemaal niet zo nauw neemt, die gevaar loopt. Ook de gezondheidsfanaat die zeer kritisch alleen maar dat eet wat biologisch en ‘gezond’ is, loopt door de uitputting van de landbouwgronden, zonder het te weten, toch even groot gevaar. Om kanker te kunnen krijgen is heel wat nodig! Er moet aan een hele reeks voorwaarden voldaan worden, wil een tumor zich uiteindelijk vormen. Ontbreekt er maar één schakel in de hele ketting, dan kan de kanker niet tot ontwikkeling komen. Dat is enorm goed nieuws, want dat betekent dat kanker helemaal niet zo moeilijk te genezen en te voorkomen is. Het laat echter wel zien dat het heel slecht met ons en onze voeding en leefstijl gesteld is, want anders zouden er niet zoveel mensen – één op drie in België - kanker krijgen! Wie alles wil vernemen over hoe men zich kan beschermen tegen toxines en parasieten wordt vriendelijk uitgenodigd op het Congres ‘Stop toxiciteit, stop kanker’. De eerste editie van 17 oktober was reeds zo snel volgeboekt dat wij besloten hebben een tweede editie te organiseren, op dezelfde locatie, op 20 maart 2010. Walter O.M. Faché Hoofdredacteur Orthofyto

Een andere belangrijke factor is de innerlijke en geestelijke toestand van de persoon. Denk hier vooral aan stress in al zijn vormen. Het spreekt voor zich dat ook luchtvervuiling en electrosmog de laatste jaren de bedreiging om ziek te worden nog aanzienlijk vergroten.

Orthofyto

Info: Het congresboek: “Stop 100 jaar toxiciteit... stop kanker” kan besteld worden in voorintekening aan e20 tot 15 november. Daarna e25. Alle voordrachten staan volledig in het congresboek, zodat de lezer alle informatie, adviezen en producten kan raadplegen.

Parasieten zijn een onderliggende pathologie bij degeneratieziekten. In MN 56 “Parasieten orthomoleculair elimineren” verneem je hoe je parasieten, schimmels, virussen en bacteriën op een orthomoleculaire wijze kan aanpakken. Auteur: Walter Faché Prijs: e30

5 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Hoofdartikel Orthomoleculair

Walter O.M. Faché

Het prikkelbare darmsyndroom of spastisch colon

Heb respect voor het ‘buikgevoel’

D

e darm krijgt in de medische wetenschap, en ook van onszelf, niet hetzelfde bewuste en onbewuste respect als het hart of de hersenen. Maar alles wijst erop dat het een even complex orgaan is, met een even essentieel sturende rol in het leven. Zeventig procent van het menselijke afweersysteem komt tot stand in de darmen.

Enkele feiten. De laag cellen in de darmwand moet voortdurend in staat zijn om nuttige stoffen te selecteren uit de constante stroom voedsel en water die voorbijkomt, en moet tegelijkertijd toxische stoffen en ziekteverwekkers kunnen herkennen en verwijderen. De darm is ook constant in beweging en wordt voortdurend vernieuwd. Elke dag worden niet minder dan 70 miljard cellen in zijn wand vervangen. Het is precies die celvernieuwing die hem kwetsbaar maakt voor een van de meest gevreesde ziekten van onze moderne samenleving: darmkanker. De darm is door zijn enorme activiteit ook hypergevoelig voor ontstekingen en het prikkelbare darmsyndroom of het irritable bowel syndrome. In de darm verblijven er

6

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

niet minder dan 100.000 miljard microben, dat zijn tien keer meer microben dan er cellen in het hele menselijke lichaam zitten. Die vormen een wereld op zich, met hun milieu en eigen wetten. Maar de microbenwereld kan ontregeld worden, is kwetsbaar voor aanvallen die resulteren in allerhande darmklachten waarvan het ‘irritable bowel syndrome’ (IBS) de meest voorkomende is. De darm vormt mee de basis voor een optimale werking van het lichaam. Zonder voeding vanuit de darm kunnen hart en hersenen niet functioneren. Er bestaat trouwens een heel intense communicatie tussen de darm en de hersenen. Steeds meer wetenschappers noemen de darm daarom onze 'tweede hersenen'. De term 'buikgevoel' is hiermee misschien onmiddellijk verklaard.

Hoofdartikel Orthomoleculair

Walter O.M. Faché 

Moderne voeding, stress, milieuvervuiling, elektromagnetische stralingen... het zijn slechts enkele factoren die er mee verantwoordelijk voor zijn dat steeds meer mannen en vrouwen op termijn een prikkelbare darm krijgen. Op zich is IBS niet gevaarlijk. Indien men echter onvoldoende aandacht schenkt aan het prikkelbare darmsyndroom dan kunnen er op termijn wel ernstige darmaandoeningen ontstaan. Daarom is het zo cruciaal om er voor te zorgen dat de microbenpopulatie in onze 'buikhersenen' niet gedomineerd wordt door pathogenen (ziektekiemen). De dagelijkse aanvoer van o.a. probiotica vervult op dit vlak een zeer belangrijke functie. Sceptici beweren dat de mens anno 2009 nog steeds alle elementen voor een optimale gezondheid terugvindt in een gevarieerde gezonde voeding. Probiotica zouden daarom dure geldverspilling betekenen. De Kings College University of Londen, het Britse Medical Research College en het Britse Ministerie van landbouw, spreken dit echter tegen. Uit hun jaarlijkse publicaties blijkt immers dat voeding 75 tot 90 procent van haar mineraalwaarde heeft verloren, dat er teveel sporen van herbiciden, pesticiden, bewaarmiddelen, kleurstoffen en smaakversterkers in ons voedsel aanwezig zijn. Alleen al het verlies van de mineralen zorgt ervoor dat honderden enzymen ontregeld worden in het menselijk lichaam en meer bepaald in de darm. De andere genoemde chemische componenten plegen een aanslag op de gezonde darmflora. Dit verklaart het feit waarom zoveel mensen vandaag klagen over een prikkelbare darm. Andere benamingen voor hetzelfde ziektebeeld zijn spastische dikke darm of spastisch colon.

Bestaat er een definitie van een prikkelbare darm? Het Prikkelbare Darm Syndroom, oftewel PDS, is een chronische darmstoornis. PDS wil zeggen dat de beweeglijkheid van het darmstelsel tijdelijk is verstoord. Als alles normaal is, zorgen de darmen ervoor dat het voedsel gekneed en getransporteerd wordt zonder dat je van die processen iets merkt. Bij PDS gaan de bewegingen van de darm of te snel of te langzaam.

Gevaarlijk of niet? Een prikkelbare darm is een onschuldige aandoening die veel voorkomt: bijna net zo vaak als een verkoudheid. De kans dat iemand een prikkelbare darm heeft

of heeft gehad is dus groot. Met name vrouwen hebben er last van. Bovendien weten veel mensen niet eens dat ze een prikkelbare darm hebben. De belangrijkste symptomen van PDS zijn buikpijn, gasvorming, diarree en verstopping. Stress en voeding kunnen veel invloed hebben op de klachten. PDS is niet gevaarlijk, maar wel heel vervelend. PDS kan van grote invloed zijn op uw leven. PDS-patiënten ervaren vaak onbegrip en maatschappelijke problemen. PDS valt onder de zogenaamde functionele buikklachten en is de meest voorkomende chronische darmstoornis. Ongeveer 20% van de Belgische en Nederlandse bevolking heeft PDS. Maar liefst 75% hiervan zijn vrouwen.

Symptomen De klachten van PDS verschillen van persoon tot persoon, en zelfs per persoon kunnen de klachten nog weer van dag tot dag verschillen. Soms hebben mensen maanden achtereen klachten, gevolgd door klachtenvrije perioden. En vervolgens verschijnen de klachten weer. De meest kenmerkende symptomen van het PDS zijn zeurende, krampachtige of stekende pijn in de buik. Pijn kan op allerlei plekken in de buik worden gevoeld en vermindert soms na de stoelgang, soms ook na de maaltijd. De pijn kan zeer hevig zijn, zodat normale dagdagelijkse activiteiten moeten worden onderbroken of volledig worden stopgezet. PDS gaat gepaard met een afwijkend ontlastingpatroon. Sommige mensen hebben last van obstipatie, anderen krijgen diarree, weer anderen hebben last van een plotselinge niet houdbare aandrang, met of zonder diarree. En weer anderen hebben een ontlastingpatroon, waarbij verstopping en diarree elkaar afwisselen. Ook kan het ontlastingpatroon zich gedurende de dag wijzigen. Opvallend is dat er mensen zijn die vooral ’s avonds en ‘s nachts nogal eens last hebben van pijn, al dan niet gepaard gaande met aandrang. PDS-patiënten hebben vaak ook andere maagdarmklachten. Veel voorkomend zijn zuurbranden, slikklachten, een brok in de keel, gasvorming, winderigheid, een opgeblazen gevoel en een opgezette buik. Voorbeelden van klachten buiten het maag-darmkanaal zijn problemen met urinelozing, hoofdpijn, moeheid, onregelmatige menstruatie en pijn bij of na de seksuele gemeenschap. Er zijn nogal wat mensen met PDS die ook kampen

met spierpijn en/of gewrichtsklachten.

Oorzaken De factoren, die kunnen samenhangen met oorzaken van PDS zijn: • Bewegingsstoornissen in het maagdarmkanaal • Voedingsfactoren • Verlaagde pijndrempel in het maagdarmkanaal • Psychosociale factoren zoals stress of angst • Afwijkingen in de darmflora • Mogelijke ontstekingscellen in de darmen

Een gezonde darm betekent veel meer levenskwaliteit • Een gezonde darm zorgt voor vertering en voedselopname. Mensen kunnen heel gezond eten, maar als de voeding niet goed opgenomen wordt, ontstaan er toch gezondheidsproblemen. • Een gezonde darm staat ook borg voor een optimale detoxificatie. Via de darm verdwijnen de meeste gifstoffen uit het lichaam. De darmen zijn zowel energieleveranciers voor het lichaam, als een afvalverwerkingsinstallatie om het in maatschappelijke termen uit te drukken. • Een gezonde darm helpt om een goede weerstand op te bouwen. Een gezonde darm versterkt en reguleert namelijk het immuunsysteem. Bij een vervuilde darm of een zwakke darmflora kan dus ook het immuunsysteem verzwakken, ontsporen, uit balans raken. In de darmwand bevindt zich namelijk het grootste deel van het lymfeweefsel. Het lymfesysteem is een belangrijk deel van het immuunsysteem.

Wat kan er fout gaan? •

• •

Er kan gisting en/of rotting ontstaan en er kunnen parasieteninfecties optreden. Ofwel er kan een darmvervuiling optreden. De bacteriën, gisten en parasieten produceren stoffen die voor de mens giftig zijn. De geproduceerde gifstoffen komen door de darmwand in de bloedbaan en bereiken de andere vitale organen. Het immuunsysteem verzwakt door een afwijkende darmflora. Door verkeerde samenstelling van de darmflora raakt het immuunsysteem uit balans waardoor ontstekingen en allergieën kunnen ontstaan

Orthofyto

7 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Hoofdartikel Orthomoleculair •

Doordat de opname van voedingsstoffen achteruitgaat, krijgen mensen af te rekenen met voedingstekorten.

Hoe weet men of de darmfunctie optimaal verloopt?

•

Een gezonde darm voldoet aan de volgende voorwaarden: • • • • • • •

Dagelijks 1 tot 2 maal ontlasting die makkelijk komt en niet aan de toiletpot kleeft De buik voelt soepel aan Er is geen sprake van een opgeblazen buik Men heeft veel energie, ook onmiddellijk na het eten (er is geen moeheidgevoel na de maaltijd) Men heeft weinig toiletpapier nodig De ontlasting is lichtbruin tot bruin, vast gevormd, dus geen brij Er zitten geen onverteerde resten in de ontlasting

Hoe kan men de darmfunctie gezond houden? De totale lengte van het spijsverteringskanaal is 14 meter en de oppervlakte van het darmslijmvlies is maar liefst 200 vierkante meter. Het is dus een enorm groot orgaan dat over een heel groot oppervlak voedingsstoffen maar ook toxinen kan opnemen. Ook kan over een heel groot oppervlak het immuunsysteem beïnvloed worden. Dit benadrukt eens temeer het belang van een sterk en goed functionerend darmstelsel.

Daarom de volgende orthomoleculaire adviezen: •

•

•

8

Walter O.M. Faché

Eet niet teveel. Dat vindt de darm namelijk niet aangenaam, want wat niet verteerd en dus niet opgenomen wordt gaat gisten en/of rotten. Kauw goed! Goed kauwen is minimaal 30 maal per hap. Als men te snel eet kan de darm dit niet aan en gebeurt hetzelfde als hierboven. Er ontstaat gisting en rotting. Bovendien is het zo dat indien men te snel eet er niet tijdig een verzadigd gevoel optreedt. Hierdoor eet men dan teveel en ontstaat er kans op overgewicht. Eet niet te vaak. Indien men te dikwijls eet is de darm nog bezig met verteren van de vorige maaltijd en dit proces lijdt schade door de nieuwe toevoer van voeding. Het is beter na een maaltijd minstens 2 tot

•

• • • • •

•

3 uur niet te eten. Het is ideaal om niet meer dan driemaal per dag te eten. Sommige mensen moeten wel wat vaker eten (voorbeeld: sommige diabetici, sporters, hypoglycemiepatiënten). Gebruik alleen zure zuivelproducten. Vermijd zoete zuivel. Veel mensen verteren immers zeer moeilijk melksuiker! Eet vezelrijk. De darm reageert positief op vezels, vooral gezonde darmbacteriën hebben de vezels nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen. Het gevolg is een gezondere darmflora. Vezels zitten vooral in groente, fruit, peulvruchten en volkorenbrood. Let op welke vezels u gebruikt! Men moet de voorkeur geven aan fruit en groenten die oplosbare vezels bevatten. Vermijd zemelen omdat ze vezels bevatten die onoplosbaar zijn, waardoor ze de pijn nog verergeren. Eet geen geraffineerd meel, dus geen witbrood en afgeleiden. Schrap alle zoetigheid en suiker, dit verzwakt de darmflora. Eet niet te veel vlees, niet vaker dan tweemaal per week en liefst biologisch gevogelte. Heb aandacht voor een teveel aan emoties! Stress en angst veroorzaken niet alleen neurologische problemen, ze zorgen ook voor een prikkelbare darm via de ‘hersendarm-as’. Yoga, sport en wandelen in het bijzonder zijn ideaal om spanningen te verminderen. Neem een goed probioticum.

Wat als deze maatregels niet helpen? Eén procent van de mensen heeft een gluten intolerantie, wat een sterk onderschat probleem is. Een groter deel van de bevolking lijdt aan lactose intolerantie. Deze patiënten hebben moeite met het verteren van melksuiker. Er treedt vrij snel verbetering op na het weglaten van alle zuivel. Voeg daarna langzaam en uitsluitend zure zuivel toe, zoals karnemelk, yoghurt en brooddrank. Een deel van de mensen komt niet van hun prikkelbare darm af doordat ze een parasieteninfectie hebben.

De hersen-darm-as “De darmfunctie wordt in sterke mate mee beïnvloed door het brein”, vertelt RobertJan Brummer: “Men noemt dit de hersendarm-as." Prof. Dr. Robert-Jan Brummer is hoogleraar Medische voedingsleer en klinische diëtetiek in het Academisch Ziekenhuis Maastricht (AZM).

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

Angsten, piekeren, wisselende stemmingen In de darm is serotonine verantwoordelijk voor de signaaloverdracht naar de cellen die zijn betrokken bij de motiliteit (vermogen tot actieve beweging). In de hersenen is serotonine een belangrijke mediator in de regulatie van bijvoorbeeld stemming- en angststoornissen. Brummer beschouwt stemming- en angststoornissen als een onderdeel van het IBS-syndroom.

Veel darmklachten door stress en verkeerde voeding “Mensen met het prikkelbare darmsyndroom kunnen heel veel last hebben van hun klachten”, stelt Prof. Dr. Brummer, die ook gastro-enteroloog is. Volgens Brummer hebben de darmen en de hersenen veel met elkaar te maken en noemt men dit daarom de ‘brain gut axis’. Zo produceren de darmen 95 procent van de serotonine in het lichaam, zodat er een direct verband is tussen stress en darmfunctie. Maar liefst heeft 35% van de mensen met IBS last van depressie en angststoornissen. Het functioneren van de darm is niet los te zien van de hersenfunctie. Nu zal iedereen dat wel herkennen. Voor een belangrijk examen of spannende wedstrijd krijgen mensen bijvoorbeeld al snel last van diarree. Eigenlijk zijn de darmen en de hersenen voortdurend met elkaar in contact door regulerende stoffen als serotonine. Uit studies blijkt dat ruim een derde van de mensen met een prikkelbare darm ook last heeft van een depressie of een angststoornis. Brummer: “Een prikkelbare darm zit niet ‘tussen de oren’. De lichamelijke klachten en de verhoogde gevoeligheid van de darmen zijn heel reëel. Maar de hersenen hebben wel veel invloed op de darmfunctie. In de darm worden bijvoorbeeld hormonen aangemaakt, die de werking van de hersenen beïnvloeden en vice versa.”

Voeding en IBS Voeding speelt bij de behandeling een grote rol. Brummer noemt bijvoorbeeld omega-3-vetzuren uit vette vis, die ontstekingsreacties in de darmen kunnen remmen. Of het gebruik van probiotica, die helpen zorgen voor een gezonde darmflora en mogelijk de gevoeligheid van de darmen kan remmen.

Hoofdartikel orthomoleculair

Walter O.M. Faché

Pre-, probiotica en orthobiotica tegen prikkelbare darmsyndroom Prebiotica en probiotica staan ervoor bekend dat ze diarree, veroorzaakt door het gebruik van antibiotica, helpen voorkomen en behandelen. Sommige pre- en probiotica preparaten zijn ook uitermate efficiënt bij mensen die lijden aan het prikkelbare darmsyndroom. Uit een studie, met bepaalde probiotica versus placebo, blijkt dat 43 procent van de mensen met een prikkelbare darm een duidelijke verbetering waarnamen nadat ze vier weken probiotica hadden ingenomen. De meeste klachten verdwenen. Dit resultaat is zeker bevredigend indien men rekening houdt met het feit dat probiotica geen enkel negatief neveneffect veroorzaken. Glutaminezuur is als een orthobiotica een subliem aminozuur om de prikkelbare darm rust en energie te geven: 500 à 2000 mg/dag.

Onkruid tegen gevoelige darmen Het klein hoefblad is een plant uit de asterfamilie die in hoge bermen langs grachten en op braakgrond groeit. Het plantje bevat veel gomslijm, silicium, tannines, carotenoïden en diverse suikers. De jonge scheuten van de plant bevatten flavonoïden die vrije radicalen

bestrijden en de celstofwisseling bevorderen. De bladeren zijn in trek voor hun gomslijm, dat de darmwanden en slijmvliezen bedekt en zo de symptomen van een prikkelbare darm (IBS) verzacht. De bladeren bevatten ook ontstekingsremmende, ontzwellende en bacteriedodende tannines.

Vergeet Psyllium niet! Psyllium is een bulk vormend laxans en bevat zowel veel vezels als slijmvormende elementen. Psyllium zaden bevatten 10 tot 30% slijmvormers. De laxerende eigenschappen van psyllium komen voort uit het zwellen van de zaden wanneer ze in contact met water komen. De zo gevormde gelatineuze massa houdt de fecaliën zacht en vochtig. Door het volume worden de darmen aangezet tot samentrekken.

Tot slot… prikkelbare darm syndroom behandelen met hypnose? Hypnotherapie is volgens twee Britse wetenschappers even efficiënt als de klassieke medicijnen die artsen meestal voorschrijven om mensen te helpen die aan het prikkelbare darm syndroom lijden. De onderzoekers kwamen tot die conclusie nadat ze alle beschikbare studies met betrekking tot dit

ongemak terug hadden geanalyseerd. Hypnotherapie is een van de oudste vormen van psychotherapie, waarbij gebruik wordt gemaakt van trance en hedendaagse technieken, zoals autogene training en zelfhypnose. In een aantal gevallen gaf de hypnotherapie zelfs betere en meer duurzame resultaten dan een behandeling met medicijnen die dikwijls voor ongewenste nevenverschijnselen zorgden. Ook de aangeleerde relaxatietechnieken (12 wekelijkse sessies van 45 tot 60 minuten) waren volgens de wetenschappers succesvol. De Britten ontdekten dat het PDS een zeer belangrijke stress component bezit. Daarom moet zowel de geest als het lichaam voor dit gezondheidsprobleem behandeld worden. Referenties: 1. Hoveyda N et al. A Systematic Review and Meta-Analysis: Probiotics in the treatment of Irritable Bowel Syndrome. BMC Gastroenterol. 2009 Feb 16;9(1):15 2. Hayee B, Forgacs I. Psychological approach to managing irritable bowel syndrome. BMJ. 2007 May 26;334(7603):1105-9. 3. Kajander K et al. Clinical trial: multispecies probiotic supplementation alleviates the symptoms of irritable bowel syndrome and stabilizes intestinal microbiota. / Aliment Pharmacol Ther. 2008 Jan 1;27(1):48-57. 4. Faché Walter. Orthomolecuraire Geneeskunde Module 4 deel 1 Publi Media Faché Instituut 2009

Faché Instituut Online De vernieuwde website

WWW.VIOW.BE

in deUniek bene lux

De meeste dynamische website over orthomoleculaire geneeskunde: www.viow.be met meer dan 4000 artikels Het betalende gedeelte van deze website omvat: ;; ;; ;; ;; ;;

Archief van 70 Orthofyto’s Archief van 40 Leefnu’s Meer dan 400 Orthotrends Seizoensadviezen Een databank van meer dan 400 artikels die wekelijks aangevuld wordt

Men kan elk artikel snel opvragen via een zoekfunctie met trefwoorden of via de geavanceerde zoekmachine.

Nieuwste aanwinsten: ;; Gezonde voeding beschermt de huid tegen de zon ;; Ook vlierbessenconcentraat beschermt tegen griep ;; PEGysomal Resveratrol™ neutraliseert alle griepvirussen ;; Studie bewijst dat massamedia een negatief beeld weergeeft over voedingssupplementen ;; Rokers ondervinden meer slaapproblemen ;; Melk is niet de beste bron van calcium ;; Franse wetenschappers bewijzen dat vitamine C kankercellen doodt ;; Echinacea verlengt levensduur ;; Geneesmiddelen tegen alzheimer werken niet

Word digitaal abonnee Toegang voor het betalende gedeelte gaat enkel via het Orthopakket. Met dit pakket (160 euro) ontvang je het vakblad Orthofyto, het voedingsmagazine Leefnu, uitnodiging voor het ledenseminarie en toegang tot het geslo-

ten gedeelte van de website. Info: www.fache-instituut.be/lidworden

Orthofyto

®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

9

Voeding

Dirk Bogaert

Laat je darmen een graantje meepikken

Volle granen vormen de ‘kiemen’ voor gezonde darmen

D

e meeste gezondheidsproblemen beginnen met een slechte spijsvertering die in zeer veel gevallen het gevolg is van een te beperkt gebruik van volle graansoorten in de voeding. Veel mensen krijgen daardoor uitgezette darmen. De darmen kunnen dan niet meer goed samentrekken, zodat er geen goede vertering en verbranding plaatsvindt. Daardoor blijven er teveel afvalstoffen in het lichaam achter, waardoor ziektes zich kunnen ontwikkelen. De darmen van een mens kan men vergelijken met de wortels van een plant. Wanneer daarin het voedsel niet goed kan worden omgezet, wordt de plant ziek en sterft af. Ziekten ontstaan wanneer mensen hun lichaam de kans ontnemen zich te reinigen, wanneer men teveel minderwaardig voedsel eet, teveel calorieën per dag consumeert, voortdurend onder druk staat of veel medicijnen gebruikt. Het natuurlijke reinigingsproces wordt dan sterk onderdrukt, afvalstoffen hopen zich op en ziekten kunnen zich binnen het lichaam ontwikkelen. Het belang van een dagelijkse en degelijke detoxificatie via de darmen is hiermee duidelijk aangetoond. ` Alle soorten volle granen vervullen hierbij een essentiële functie.

Minder immuniteit door een gebrek… aan granen Wanneer door een slechte spijsvertering de bloedsamenstelling vettig wordt en verzuurt, neemt de weerstand van het lichaam af. Mannen en vrouwen worden meer vatbaar voor verkoudheden, griep en ontstekingen en er kunnen zich ziekteverschijnselen voordoen als allergieën, astma en bronchitis. Het lichaam corrigeert dat in eerste instantie door overschotten uit te stoten via transpiratie, slijmvorming en huiduitslag. Ook op het geestelijk vlak proberen we ons van afvalstoffen te ontdoen door emoties als huilen, boos worden, een slecht humeur, sommige vormen van depressiviteit en angst. Al deze ‘ontladingen’ zijn correcties die ons lichaam uitvoert om gezond te blijven. Als we gezond of betrekkelijk gezond zijn, vinden deze processen voortdurend vanzelf plaats. Raakt het lichaam echter verzadigd met afvalstoffen, zodat de energie niet meer vrij door kan stromen, dan zijn er vaak klachten als chronische moeheid, gebrek aan energie, hoofdpijn, kiespijn, stijve nek of schouders en stramheid. Volle granen zijn de fitnesstoestellen voor onze darmen. Ze zorgen voor ‘gespierde’ darmen die optimaal kunnen werken. Goed functionerende darmen zijn de basis voor een dagelijkse gezondheid en levenskwaliteit. De darmen van ieder mens zijn zelfs te vergelijken met de wortels van bomen. Als ze sterk zijn dan staat en groeit de boom optimaal. Door dagelijks volle granen te eten, rekent men af met darmproblemen en voedt men het lichaam met de beste soort koolhydraten die er voor de darm bestaan. De grootste oorzaak van darmproblemen is dat er voedsel gegeten en gedronken wordt waarbij de darmen niet aan het werk gezet worden. Het huidige geraffineerde voedsel, zuivel en suiker zijn meestal

10

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

Voeding

Dirk Bogaert 

de oorzaak van veel darmproblemen. Het gevolg is dat de darmen slap, uitgezet, inactief en slijmerig worden. Wil men een optimale basisconditie voor de darmen, dan is het belangrijk om te stoppen met geraffineerd voedsel, zuivel en suiker en over te schakelen van geraffineerde koolhydraten naar ongeraffineerde koolhydraten. Daarnaast is elke dag dertig minuten stevig wandelen in de frisse lucht een weldaad voor de darmen.

Dagelijks volle granen eten Er is bruine rijst, gerst, haver, gierst, boekweit, tarwe, zoete rijst, kamut, rogge, spelt maïs, bulgur, couscous, quinoa... volop keuze van biologische kwaliteit en overheerlijk van smaak. Erg lekker is het om bij granen bijvoorbeeld gomasio (mengsel van sesamzaad en zeezout), pickles, umeboshi (met zout ingelegde pruimen), tekka (fijngehakte kliswortel, wortel, lotuswortel en gefermenteerde soja) of geroosterde zaden te serveren uit de Japans macrobiotische keuken. Granen dien je optimaal te kauwen zodat je gehele spijsvertering optimaal aan de slag gaat. Elk graan heeft een specifieke werking op de verschillende organen, het geeft goed functionerende darmen, zuiverder bloed en een mooiere huid.

Resultaat in twee weken Mensen die de moeite doen om van fastfood over te schakelen naar het dagelijks consumeren van volle granen, krijgen na amper twee weken een beter en gezonder ‘buikgevoel’. Ook de kwaliteit van het toiletbezoek wordt veel beter en regelmatiger. Voor mannen en vrouwen die streven naar een platte buik, zijn granen de beste en meest gezonde weg, samen met oefeningen voor een optimaal resultaat. De darmen worden namelijk door het eten van volle granen teruggebracht naar een gezonde compacte vorm. Ongeraffineerde koolhydraten voorzien het lichaam van regelmatige, langdurige en constante energie toevoer zodat je optimaal je werk, je sport en overige activiteiten kunt uitvoeren. Eet elke dag volle granen en ga stevig wandelen, je darmen en je lijf zullen je dankbaar zijn.

Waarom is volkoren gezond? Volkoren producten zijn gezond, dat weet haast iedereen. Maar waarom is dat eigenlijk? Wat zit er in volkoren dat

niet in de witte variant zit? En wat zijn de gevolgen indien men nauwelijks volkoren producten eet? Van bijna alle graanproducten bestaat er tegenwoordig ook wel een volkoren variant. Denk aan volkorenbrood, volkoren pasta, volkoren rijst (zilvervliesrijst) en volkoren koekjes. Maar ook granen zoals havermout en gerst zijn volkoren granen. Indien mensen willen weten waarom volkoren zo gezond is, is het belangrijk dat men zich realiseert wat de term ‘volkoren’ precies inhoudt. Volkoren betekent dat de granen die zijn gebruikt nog helemaal intact zijn. Ieder volwaardig graan bestaat immers uit vier onderdelen: • Het meellichaam, het binnenste gedeelte: bevat veel zetmeel, B-vitaminen, ijzer, fosfor, vet en water. • De aleuronlaag, de dunne eiwitlaag om het meellichaam: bevat veel B-vitaminen en mineralen. • Zemel, de buitenste laag van de graankorrel: bevat veel mineralen. • De kiem: bevat veel onverzadigd vet, B-vitaminen, vitamine E en mineralen. De kiem wordt altijd verwijderd uit het graan. Omdat deze veel vet bevat, kan het graan namelijk sneller bederven. Witte producten, zoals wit brood en gewone pasta, bevatten alleen het meellichaam, de rest wordt er door bewerking vanaf gehaald. Doordat het grootste gedeelte van het graan verwijderd wordt, gaan ook veel voedingsstoffen verloren. Volkoren producten bevatten voornamelijk veel meer vezels dan de witte tegenhangers. Daarnaast bevatten ze meer B-vitaminen, vitamine E, ijzer, calcium en fosfor. Vanuit de orthomoleculaire voedingsleer is het in principe onverantwoord om nog geraffineerde graanproducten te eten… de voorkeursmaak van de mens werd spijtig genoeg commercieel geadverteerd en gereguleerd. De talrijke ziektebeelden, die het gevolg zijn van een tekort aan volle granen, vormen de keerzijde van dit louter economisch winstbejag.

De voordelen van volle granen Een boterham volkorenbrood bevat – om maar iets te noemen - drie keer meer vezels en ook drie keer meer ijzer, dan een snee witbrood. Honderd gram gekookte zilvervliesrijst bevat bijna drie keer meer vezels en 1,5 keer meer ijzer dan gewone rijst. En honderd gram

gekookte volkoren pasta bevat ruim zeven keer meer vezels en ruim drie keer meer ijzer dan gewone pasta. Het grootste risico van alleen maar witte producten eten, is dat men een tekort aan vezels binnenkrijgt. Van een tekort aan vezels krijgen mensen darmproblemen door een verstoorde peristaltiek. De gevolgen zijn o.a. obstipatie, hemorroïden (aambeien) en een prikkelbare darm. Volle granen zijn ook zeer belangrijk om overgewicht te voorkomen. Vezels zorgen er namelijk voor dat men zich langer verzadigd voelt, waardoor mensen over het algemeen minder gaan eten en bijgevolg minder calorieën binnenkrijgen. Mannen en vrouwen die te weinig volle granen eten, kunnen ook een tekort aan ijzer hebben. Bloedarmoede is het onvermijdelijke gevolg. Tot slot is het zeer belangrijk om nog te vermelden, dat het voor een goede opname van vezels en ijzer door het lichaam van cruciaal belang is dat mensen behalve echte volkoren producten – liefst van biologische oorsprong – ook voldoende fruit en groenten eten. (Zie de voedingsdriehoek Faché).

Waarschuwing 1: opletten voor gekleurde volkorenbroden! Veel mensen denken dat ze al goed bezig zijn als ze bruin brood kopen. Maar helaas is dat niet altijd het geval. Veel broden worden namelijk bruin gekleurd met moutextract, waardoor ze gezonder lijken dan ze eigenlijk zijn. Kijk daarom altijd goed naar de ingrediënten. Is het eerste ingrediënt volkerentarwebloem, dan is er sprake van een echt gezond brood. Indien het eerste ingrediënt gewone tarwebloem of bloem is, heeft men veel kans dat het brood een gezond ogend kleurtje heeft gekregen met een moutextract. Koop dit niet, het is bedrog. Dit brood bevat immers bewerkte graansoorten met alleen nog het meellichaam.

Waarschuwing 2: Teveel gluten in onze voeding Glutenintolerantie behandelt Prof. J. Poppen in het volgende artikel blz.12. Referenties: 1. Faché W., Vermoeid door te eten? Wat is de oorzaak en wat doe je er aan? 18 oktober 2006 op www.fache-instituut.be (orthospakket) 2. Faché W., Moe door verkeerde voeding. 26 september 2008, op www. fache-instituut.be (orthospakket) 3. Faché W., Angst en onzekerheid natuurlijke behandelen. 11 november 2007, op www.fache-instituut.be (orthospakket) 4. Faché W. Ontbijten met Walter en Karine. PubliMedia Faché Instituut, Laarne 2005.

Orthofyto

11 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Voeding

Jozef Poppe

Kan glutenintolerantie tot kanker leiden?

B

ij gluten en glutenintolerantie denkt men vooral aan allerlei spijsverteringsongemakken, zoals buikpijn, diarree en constipatie, en aan huidproblemen en vermoeidheid. Hoewel glutenintolerantie altijd als een vrij onschuldige, maar vervelende aandoening werd beschouwd, blijkt uit steeds meer onderzoeken dat ze ook aanleiding kan geven tot het ontstaan van kanker.

Gluten en de dunne darm De dunne darmwand bestaat uit duizenden vlokjes (villi) die op hun beurt gevormd zijn uit miljoenen darmwandcellen (enterocyten) die kunnen regelen of bepaalde suikers, aminozuren, vitaminen, mineralen enz. al dan niet doorheen deze cellenlaag naar het bloed zullen migreren. Tussen twee opeenvolgende darmwandcellen vindt men telkens een voegje. Dit noemt men een “tight junction” of “sterke band”. Het bestaat uit een reeks eiwitmoleculen, met “zonuline” als meest bekende. Voegen wij hierbij een laagje darmslijm en een laagje goede darmbacteriën, dan krijgen wij een mooie, fijne microscopische zeef of barrière die zoveel mogelijk moet verhinderen dat ongewenste stoffen door de darmwand naar het bloed kunnen gaan.

Darmlekken of “leaky gut” door gluten en bondgenoten De glycoproteïne gliadine uit de half verteerde gluten speelt een hoofdrol in het aanvreten van de celvoegjes, vooral in de eerste helft van de 7 tot 8 meter lange dunne darm. Er wordt al lang vermoed dat dit invreten van de voegjes verergert bij een onevenwichtige darmflora, door prikkelende stoffen zoals peper en mosterd, door te veel alcohol, door stress, hormonale stoornissen en soms ten dele door erfelijke vatbaarheid. Hoe het ook zij, zodra de gliadine aankomt in een darmwand met een ontoereikende beschermende “barrière”, start hij beetje bij beetje de invreting van het voegje-eiwit. Dus eigenlijk het ene eiwit dat het andere vernietigt, vermoedelijk wegens een chemische of elektrochemische reactie, want in het laatste geval zal stress hier een sterke rol gaan spelen wegens een opgejaagde darmperistaltiek. In elk geval lijkt gluten niet de enige oorzaak! Helaas, zoals bij de verweerde muurvoegen het water zomaar het huis kan binnensijpelen, zullen de darmlekken heel wat toxinen, virussen, bacteriën en gistpolysacchariden

12

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

Voeding

Jozef Poppe

doorlaten naar ons bloed, waardoor het immuunsysteem wordt opgejaagd, met meer kans op diverse autoimmuunziekten. Volgens Bethune & Khosla (2) kan gluten zelfs ongewijzigd door de lekken passeren, waardoor dan direct typische glutenantistoffen en gliadine-antistoffen worden gevormd. Bethune meldt ook een stimulatie van tumor necrosis factor alfa (TNF-α) die een zeer verstorende invloed heeft op de werking van de darmwand. Dit kan snel gebeuren en diverse andere autoimmuunziekten veroorzaken, zoals gewrichtspijnen en de ziekte van Crohn.

Celiakie of “vlokkenval” Aangezien men in het Engels “celiac sprue” schrijft, wordt in onze taal steeds minder “coeliakie” geschreven en steeds meer “celiakie”. Wanneer gluten zijn schadelijke werking voortzet, zien wij hoe de mooie darmvlokkenstructuur uit elkaar valt, zodat de voedselopname nog meer verstoord wordt. In de eerste helft van de dunne darm kunnen allerlei stoffen doorheen de “lekken”dringen, terwijl in de tweede helft bijna niets meer kan worden opgenomen, want de verstoorde darm krijgt een nog snellere peristaltiek, met als gevolg diarree enz. Bethune en Khosla (2) vermelden hier opnieuw zoals bij “lekke darm” gliadine als hoofdoorzaak maar ook glutenine als bij-oorzaak. Bovendien bevat gluten nog twee andere aminozuren, namelijk glutamine en proline. Glutamine blijkt eerder een gunstige component van gluten te zijn, die de darmwandceldeling kan bevorderen. Over proline worden geen details vermeld. (2,5,7,)

Gluten en kanker Wanneer wegens de vele darmlekken tal van gevreesde toxinen door de darmwand migreren, kan het bijna niet anders dan dat er hier en daar in het lichaam diverse cel- of weefselverstoringen ontstaan die normaal door een gepaste voeding en door afweerstoffen worden gereguleerd.(Bethune, 2008: “many questions remain to be answered”)

Helaas kan bij celiakie aan de oproep voor hulpstoffen niet worden voldaan, omdat de opname door vlokkenval zo goed als stil is gelegd. Het is dan ook niet te verwonderen dat diverse auteurs een verband vonden tussen gluten en kanker. Wilson schreef in 1991: “Carcinoma and inflammatory bowel disease; there is an increased incidence of carcinoma in patients with chronic inflammatory bowel disease when compared to the general population; cumulative risk of cancer rises steadily with the duration of disease”.(12) Verder schrijft Bethune in 2008: “Cancer is a well-established complication of chronic inflammation in response to the persistent presence of a pathogen like gluten. It is therefore not surprising that untreated “celiac sprue patients” have an elevated risk for developing rare lymphomas; while exclusion of dietary gluten reduces this risk”.(2) Zeer recent lezen wij bij Engber in 2009 in “Throwing out the wheat”: “Celiac patients have almost twice the normal risk of cancer”.(4)

Gluten, de ziekte van Crohn en kanker Volgens de meeste literatuurgegevens is gluten zeker niet de hoofdcomponent van deze chronische inflammatoire darmziekte, maar na het uitvoerig bestuderen van de zeer variabele en ongelijnde literatuur moet men wel concluderen dat het er iets mee te maken heeft. Denken wij maar even aan de aan gluten gerelateerde “celiakie” die eveneens tot de “IBD-groep” of de “groep van de inflammaroire darmziekten” behoort en aan het feit dat beide ziekten door TNF-remmers zoals metothrexaat en infliximab worden verholpen. Helaas kan de ziekte van Crohn net als celiakie resulteren in kanker, wat blijkt uit o.a. een artikel van Beers van 1999: “the incidence of colon cancer is increased when the entire colon is involved”.(1, pag. 308) Bij dokter Van Outryve (Croniek, tijdschrift 2004) lezen wij: “Maligniteiten bij IBD; aangezien bij IBD het risico op darmkanker verhoogd is, is screening aangewezen. Dit betreft zowel tumoren van de dunne darm als die van de dikke darm”.(11)

Adviezen bij glutenintolerantie •

•

•

•

• •

•

• •

Een glutenarm dieet, geen tarwe, rogge, gerst, haver en alle producten die daarvan gemaakt zijn, zoals brood, pasta en meel. Prikkelende stoffen zoals peper, mosterd, pickels en alcohol minimaliseren. Consumeer olijfolie en vlaszaadolie. Maagwerking verbeteren met betaïneHCl of andere zuren en enzymen die de glutenafbraak kunnen bevorderen. Men zoekt nog steeds naar passende glutanasen. Zuurdesembrood verbetert de spijsvertering! Anti-TNF middelen, zoals die ook bij de ziekte van Crohn worden toegepast: resveratrol, gengerolen, CoQ10, vitamine E werken zeer effectief. Eiwitrijk dieet als tegengewicht voor het gluteneiwit; veel rijst, maïs, boekweit en spelt. Rustgevende voedingssupplementen en kruiden, zoals passiflora, theanine, magnesium, melatonine en bachbloesems. Zorgen voor een goede darmwandbarrière met probiotica, prebiotica en orthobiotica. Nu en dan glutamine als voedingssupplement, voor snelle darmwandcelverniewing. Matig gebruik van paddestoelen en van onuitgebakken brood (te veel polysacchariden). Enzymen werken eveneens ontstekingswerend indien ze nuchter worden ingenomen ‘s morgens en ‘s avonds.

Referenties 1. Beers M. & Berkow R. 1999: The Merck Manual. 17ed. Merck Research Laboratories . 2. Bethune M. & Khosla C. 2008: Parallels between pathogens and gluten peptides in celiak sprue. PLOS Pathogens / WWW.plospathogens.org; 16 pag & fig. 3. Dorland’s illustrated Medicinal Dictionary 1994 : Ed Saunders Company, 2088 pag. 4. Engber D.2009: Throwing out the wheat, too tolerant of glutenintolerance, Slate Science. 5. Jochems A. & Joosten F. 2000: Zakwoordenboek Geneeskunde, ElsevierKoninglijke PBNA. 6. Kneepkens C. 2007: Coeliakie, diagnostiek en therapie. Tijdschrift voed. en gezond vol 4. 7. Mouton G. 2003 : Een nieuwe kijk op coeliakie, voordracht Biodynamics. 114 pag & fig. 8. Reporter Staff 2007: Scientists create stronger wheat with gluten fortification. Edited by Food Navigator.com/Europe. 1 pag. 9. Smith A. et al 2004 : Oxford dictionary biochem. and mol. biol. Oxford University Press. 10. Van Outryve S. 2004: Maligniteiten bij inflammatoire darmziekten (Infl. Bowel Disease); Croniek, tijdschrift Vlaamse patiënten met IBD vol 23, juli-aug-sept; Turnhout; pag 2-8 11. Wilson M. et al 1991: Harrisons principles of internal medicine, Mc Grow-Hill-Health Profession Divisions, vol 1 + 2, 2208 pag & fig.

Orthofyto

13 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Ziektebeeld

Hilde Maris

Voedselintolerantie  of pseudo-allergie Histamine en histamine liberators in de voeding

B

ij een allergische reactie is er altijd sprake van een immuunrespons. Als reactie op de inname van of contact met een bepaalde stof (voeding, pollen, schimmels, insectenbeet) wordt door de B-cellen immunoglobuline E (IgE) geproduceerd. IgE bindt zich op de mestcellen of basofielen en veroorzaakt mestceldegranulatie, waardoor mediatoren, zoals histamine, vrijkomen. Deze mediatoren moeten ervoor zorgen dat het allergeen zo snel mogelijk verwijderd wordt. Dit geeft een aantal lichamelijke reacties die de typische allergische symptomen veroorzaken: roodheid, zwelling en inflammatie. Bij een voedselintolerantie zien we vaak dezelfde symptomen, hoewel deze reactie niet via de immunologische weg gaat. Er wordt namelijk geen IgE aangemaakt. Vandaar de naam pseudo-allergie. Hier zijn het histamine liberators die in actie komen; zij stimuleren rechtstreeks de vrijmaking van histamine uit de mestcellen, zonder tussenkomst van IgE. Ook histamine in de voeding kan hetzelfde effect veroorzaken.

De rol van histamine Histamine is van groot belang voor het verwijderen van allergenen of antigenen uit het lichaam. Het doet dat via verschillende mechanismen. • Het zorgt ervoor dat de gladde spiercellen in de longen, bronchiën, darm, uterus en huid samentrekken. Dit veroorzaakt ondermeer obstructie van de bronchiën en darmspasmen. • Het verhoogt de productie van maagzuur. • Het veroorzaakt een toename van het aantal eosinofiele en neutrofiele leukocyten; deze cellen ruimen in het lichaam alle schadelijke stoffen op. • Het verwijdt de bloedvaten en vergroot de doorlaatbaarheid van de vaatwanden, waardoor hyperemie (toename van de bloedtoevoer) en oedeem ontstaat; deze effecten zorgen ervoor dat de componenten van het immuunsysteem sneller op hun plaats kunnen komen. • Het prikkelt het parasympathisch zenuwstelsel in het bronchiale slijmvlies en activeert op die manier de slijmklieren; door de trilharen en hoesten wordt het slijm dan uit de longen gewerkt. Histamine moet echter in bedwang gehouden worden. In een normaal functionerend lichaam wordt de inflammatoire reactie ook weer automatisch afgeremd. Eens vrijgekomen, remt histamine zijn verdere vrijmaking via de H2-receptoren op de mestcellen: door T-suppressorcellen te stimuleren remt het de inflammatie die het zelf op gang bracht. Vervolgens wordt histamine op enkele seconden tijd afgebroken tot inactieve metabolieten. De aanmaak en afbraak van histamine moeten in evenwicht zijn. Indien het histamineeffect zichtbare of voelbare proporties aanneemt, is er dus iets fout gelopen en heeft men

14

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Fig.1: Allergische reacties en hun stimuli (Bron: Walter Faché, Orthomoleculaire Geneeskunde. Module 5, deel 1. Publi-Media, Laarne 2008)

®

Ziektebeeld

Hilde Maris  Tabel: Histamine in de voeding

Geraffineerde koolhydraten en teveel dierlijke eiwitten moeten in ieder geval vermeden worden.

Vis

Makreel, tonijn, kabeljauw, haring, sardines, garnalen, schaal- en schelpdieren bevatten veel histamine. Vis uit blik bevat nog meer dan verse vis. Diepvriesvis bevat het minste histamine.

Vlees

Varkensvlees, lamsvlees, verschillende wildsoorten en lever bevatten veel histamine. Rundvlees, kip, kalkoen en paardenvlees bevatten slechts een geringe hoeveelheid. Bewerkt vlees bevat over het algemeen meer histamine dan onbewerkt vlees.

Zuivel

Vooral schimmelkaas, oude kaas, yoghurt, kwark, karnemelk en het wit van een ei bevatten veel histamine. Jonge kaas en smeltkaas bevatten minder en zijn dus een betere keuze. Melk en room bevatten slechts een geringe hoeveelheid.

Groenten en fruit

Tomaten, spinazie, zuurkool, bietjes en paddestoelen bevatten veel histamine. In paprika, rabarber en bonen zit een matige hoeveelheid. De meeste andere groenten bevatten een geringe hoeveelheid histamine. Bij fruit zit het vooral in avocado’s, kiwi, aardbeien, meloen, ananas, grapefruit en frambozen. Een matige hoeveelheid vind je in bananen, mango, papaja, druiven en vijgen. Andere fruitsoorten bevatten over het algemeen een geringe hoeveelheid.

Kruiden en specerijen

Bevatten over het algemeen veel histamine. Vooral kaneel, anijs, sesamzaad, kruidnagel, mosterdzaad, komijn, koriander, kervel, gember, zonnebloempitten, nootmuskaat en vanille.

Dranken

Van de alcoholische dranken bevatten cider, bier, rode wijn het meeste histamine. Jenever, whisky en wodka het minst.

Andere

Drop, chocolade, pepermunt, soja en sojasaus bevatten veel histamine. Noten bevatten een matige hoeveelheid.

een allergische of pseudo-allergische reactie.

Histamine in de voeding Histamine is een biogeen amine. Het is een stof die van nature in de voeding voorkomt. Normaal zorgt de darm ervoor dat er niet te veel histamine in de bloedbaan komt. Histamine wordt niet door de darmwand opgenomen of afgebroken. Wanneer deze barrière echter niet goed werkt, zoals bij een verstoorde darmfunctie en verhoogde darmpermeabiliteit, kunnen biogene aminen, zoals histamine, in de bloedbaan terechtkomen en voor lichamelijke reacties zorgen. Histamine komt in de voeding ondermeer voor in varkensvlees, tomaten, spinazie, avocado, aardbeien, kaas, wijn, bier, zuurkool en sojasaus. Ook andere voedingsmiddelen kunnen histamine vrijmaken uit de mestcellen en op die manier de typische lichamelijke reacties veroorzaken. Deze voedingsmiddelen noemt men histamine liberators; het zijn ondermeer chocolade, schaal- en schelpdieren, kruiden, citrusvruchten, noten, granen, alcoholische dranken en additieven, zoals kleurstoffen en bewaarmiddelen. Mensen met een verhoogde darmpermeabiliteit kunnen deze voedingsmiddelen dus beter vermijden.

Histamine in bedwang houden Het behandelen van een voedselintolerantie vraagt heel wat discipline. Als men bovenstaande tabel met histami-

nebevattende voedingsmiddelen of histamine liberators bekijkt, is het duidelijk dat het bijna onmogelijk is om al deze voedingsmiddelen uit het dieet te schrappen. Toch moet men, zeker in de beginfase, de voedingsmiddelen die de meeste biogene aminen bevatten, zoveel mogelijk vermijden. Vooral alcohol, voedingsadditieven, chemicaliën en medicijnen dienen vermeden te worden. Het roteren van voedingsmiddelen die klachten veroorzaken, dat wil zeggen deze voedingsmiddelen slechts om de vier dagen of één keer per week eten, kan al een hele verbetering geven. Het is van groot belang dat de darmpermeabiliteit verbeterd wordt, zodat histamine niet door de darmwand kan passeren en in de bloedbaan kan terechtkomen. Dit kan door de darm te saneren met vastenkuren en een voeding met veel vezels en de intestinale microbiologische balans te herstellen met probiotica. Betaïne HCl en enzympreparaten kunnen de spijsvertering bevorderen, zodat minder onvolledig verteerde of onverteerde eiwitten de darmwand kunnen passeren. Voedingsadditieven, medicijnen, salicylaten (aspirine), chemische residuen, agressieve vezels en laxeermiddelen beschadigen de darmwand en verhogen de darmpermeabiliteit. Deze dienen dus vermeden te worden. Gedissocieerde voeding (het scheiden van koolhydraten en eiwitten) draagt eveneens bij tot een betere spijsvertering en verbeterde darmpermeabiliteit.

De histamineproductie kan geremd worden door het gebruik van volgende antihistamicum supplementen, die het enzym histidine-decarboxylase remmen, waardoor de omzetting van histidine naar histamine verhinderd wordt:

• Vitamine C • Bioflavonoïden (quercitine, catechinen) • Oligomere Procyanidinen (OPC), Pycnogenol • Vitamine E • Enzympreparaat

Verder zijn alle stoffen die de inflammatie remmen en het immuunsysteem ondersteunen van belang bij het verminderen van (pseudo)allergische reacties. Het gaat hier vooral om: • Vitamine C, bioflavonoïden, quercitine, OPC • Bromelaïne, enzympreparaat • Visolie (DHA en EPA), teunisbloemolie (GLA), lijnzaadolie (ALA) • Zink, magnesium, vitamine E, B-vitaminen • Gember, knoflook, boswellia, kurkuma

Besluit •

•

Pseudo-allergieën of voedselintoleranties komen steeds vaker voor. Dat heeft te maken met de slechte voedingsgewoonten van de meeste mensen en het toegenomen aantal additieven en chemicaliën in de voeding. Daardoor hebben heel veel mensen een verstoorde darmfunctie en een verhoogde darmpermeabiliteit. Ook een gebrek aan voedingsstoffen draagt bij tot het verergeren van voedselintoleranties. Een gezond voedingspatroon, volgens de voedingsdriehoek Faché, bij voorkeur aangevuld met bovengenoemde supplementen, is een absolute noodzaak indien men voedselintoleranties wil voorkomen of genezen.

Referentie:

Walter OM Faché. Nutritionele Orthomoleculaire Geneeskunde. Module 5 deel 1. Voedingsallergie, een klinische ecologische benadering. Faché Instituut, Publi Media, Laarne 2009.

Orthofyto

15 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Werkt het of zuivere verspilling?

Haal je wel het volle voordeel uit je voedingssupplement? • Een voedingssupplement kan enkel werkzaam zijn als je lichaam het kan opnemen én écht kan gebruiken. Kies daarom voedingssupplementen waarvan de fabrikant de biologische opneembaarheid én werkzaamheid kan documenteren. • Pharma Nord heeft meer dan 200 gepubliceerde studies van haar producten. • Onze inzet en toewijding om te streven naar de hoogst mogelijk standaard van biologische opneembaarheid, werkzaamheid én veiligheid is uw garantie op voedingssupplementen die U kan vertrouwen.

SELENIUM+ZINC

BIO-BILOBA

BIOACTIVE Q10

– een extra gezondheidsverzekering

– voor een goede circulatie

– voor direct meer energie

Bevat het unieke, gepatenteerde SelenoPrecise als natuurlijke bron van gestandaardiseerd organisch gebonden selenium. Dit garandeert U bij élke inname steeds eenzelfde gezondheidseffect! In combinatie met de vitaminen A, C, E en B6 en het spoorelement zink een eerste keus antioxidant preparaat voor een extra bescherming het hele jaar door.

Het best werkzame Ginkgo biloba preparaat uit een selectie van 18 en dit volgens University of Newcastle (Engeland, 2003), en het meest zuivere uit een selectie van 12 Ginkgo preparaten volgens de Consumentenbond (Nederland, 2003). Bio-Biloba is een werkzaam, zuiver én veilig Ginkgo biloba-preparaat dat zorgt voor een goede circulatie nodig voor een heldere geest en warme handen en voeten.

Bio-Q10 is sinds jaren dé standaard in coënzym Q10 preparaten: natuurlijk CoQ10 in een 100% homogene oplossing (zonder kristallen) voor de beste opname, het best gedocumenteerde en gekozen als eerste preparaat voor wetenschappelijk onderzoek (USA, 2005). BioActive Q10 is hét CoQ10-preparaat van de 2de generatie: zorgt voor meer energie, goede spierwerking en ondersteunt de werking van het hart.

PRIMMUNO

BE_Quality_Ad_Orthophyto_VIOW_DU_0809_210x297

– voor een betere weerstand Verkozen tot beste product 2009! Bevat het goed gedocumenteerde WGP Wellmune 1,3/1,6 bètaglucanen uit gist. Efficiënt om de aangeboren én verworven immuniteit scherp te stellen voor een maximale bescherming. Primmuno bevat 250mg hooggeconcentreerde (80%) bètaglucanen.

16

De Pharma Nord producten zijn verkrijgbaar in de apotheek in uw buurt. Vraag de speciale Pharma Nord folder.

Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel. 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:[email protected]

ORTHO trends

ORTHOTRENDS wordt samengesteld uit de wetenschap­ pelijke literatuur en de actualiteit en voorzien van orthomoleculaire commentaren, toelichtingen en adviezen. ORTHOTRENDS wordt samengesteld door Orth. Biochemicus Walter OM Faché, Wetenschapsjournalist Dirk Bogaert, Hilde Maris, Guido Duerinckx. Eindredactie Walter OM Faché, Directeur van het Faché Instituut FIOW.

ORTHOtrends® Nefrologie

Natriumbicarbonaat vertraagt de ontwikkeling van nierfalen.......................

18

Gastro-enterologie

Probiotica geven groter gewichtsverlies na Gastric Bypass operatie.......................................................

18

Zwangerschap

Groenten en fruit beschermen tegen infecties van de bovenste luchtwegen tijdens zwangerschap................................ Oncologie

Hormoontherapie verhoogt het risico op ovariumkanker....................

20

Pulmologie

21

Soja voor de longen.................................... Vruchtbaarheid

Selenium en N-acetyl-cysteïne verbeteren de kwaliteit van sperma.......... Voeding

Een vetrijk dieet versnelt de uitzaaiing van kanker..........................

Dit label is voor alle orthoceutische producten een kwaliteitsgarantie!

19

21

22

Orthomoleculaire trends Nefrologie

Natriumbicarbonaat vertraagt de ontwikkeling van nierfalen

Referenties: 1. Ione de Brito-Ashurst , Mira Varagunam , Martin J. Raftery , and Muhammad M. Yaqoob Bicarbonate Supplementation Slows Progression of CKD and Improves Nutritional Status. J Am Soc Nephrol. Published online July 16, 2009. 2. www.nierstichting.nl

Gastro-enterologie

Referenties: 1. www.uzbrussel.be 2. Woodard GA, Encarnacion B, Downey JR, Peraza J, Chong K, Hernandez-Boussard T, Morton JM. Probiotics improve outcomes after Roux-en-Y gastric bypass surgery: a prospective randomized trial. J Gastrointest Surg. 2009 Jul;13(7):1198-204. Epub 2009 Apr 18.

18

Als de nierfunctie voor 60 tot 70 procent is uitgevallen spreken we van chronische nierinsufficiëntie. Dat betekent dat de nieren niet meer voldoende in staat zijn om afvalstoffen uit het bloed te verwijderen, met alle gevolgen van dien. Als 90 tot 95 procent van de nierfunctie is uitgevallen, is een niervervangende behandeling noodzakelijk, namelijk dialyse of niertransplantatie. Men spreekt dan van eindstadium nierfalen. Dagelijkse suppletie met natriumbicarbonaat vertraagt de snelheid waarmee nierinsufficiëntie zich ontwikkelt tot eindstadium nierfalen en verbetert de voedingsstatus van patiënten met chronische nierinsufficiëntie. Metabole acidose, meestal waargenomen als een laag plasma bicarbonaat niveau, is een veel voorkomende complicatie bij chronische nierinsufficiëntie, vooral wanneer de glomerulaire filtratie snelheid onder de 30ml/min valt. Dat heeft een hele reeks gevolgen, zoals groeiachterstand bij kinderen, verlies van boten spiermassa, een negatieve stikstof balans en een mogelijk versnelde progressie van chronische nierinsufficiëntie. Onderzoekers verdeelden 134 nierpatiënten in twee groepen. De ene groep kreeg dagelijks natriumbicarbonaat tabletten van 600mg (totaal 1,82g/d) en de andere groep kreeg een standaardbehandeling gedurende een periode van twee jaar. Op het einde van de studie bleek de creatinineklaring (een maat voor het filtrerend vermogen van de nieren) aanzienlijk minder snel gedaald bij de bicarbonaatgroep dan bij

de controlegroep (5,93 tegenover 1,88 mL/ min/1,73m²). Bovendien vond men slechts bij 9% van de bicarbonaatgroep een snelle progressie van de ziekte. Bij de controlegroep was dat 45%. In de bicarbonaatgroep ontwikkelden 4 patiënten (6,5%) eindstadium nierfalen, tegenover 22 patiënten (33%) in de controlegroep. Verschillende nutritionele parameters verbeterden aanzienlijk met natriumbicarbonaat suppletie. Er werd een significante toename gevonden van proteïne-inname met de voeding, terwijl de nPNA (een maat voor de hoeveelheid eiwit die de patiënt per dag per kg lichaamsgewicht verbruikt) aanzienlijk daalde. Dit vertaalde zich in een toename van de spiermassa, gemeten door de omtrek van de bovenarmspier. Deze nam in de bicarbonaatgroep gemiddeld toe van 24,8 cm naar 26,3 centimeter, maar bleef onveranderd in de controlegroep. Hoewel de natrium inname steeg in de natriumbicarbonaatgroep, zorgde dat niet voor een verhoging van de bloeddruk. Er werd ook geen verergering van oedeem waargenomen. De onderzoekers concluderen dat orale suppletie met natriumbicarbonaat bij patiënten met lage HCO3-waarden de progressie van nierinsufficiëntie en de ontwikkeling van eindstadium nierfalen vertraagt. Deze goedkope en simpele strategie verbetert bovendien de nutritionele status en kan een gunstig effect hebben op economische aspecten en de levenskwaliteit van nierpatiënten. (HM)

Probiotica geven groter gewichtsverlies na Gastric Bypass operatie Bij een gastric bypass operatie wordt de maag verkleind, soms tot nog amper 10% van zijn oorspronkelijke omvang, en verderop op de dunne darm aangesloten, zodat het spijsverteringskanaal wordt omgelegd en de maag, de twaalfvingerige darm en een deel van de dunne darm van de spijsvertering worden uitgesloten. Deze ingreep wordt vooral toegepast om ernstige vormen van overgewicht te ‘behandelen’. Men kan na deze operatie nog slechts een beperkte hoeveelheid voedsel eten en de opname van vetten wordt licht verminderd. Het eten van calorierijk voedsel, vooral van suikers zal bovendien een onbehaaglijk gevoel geven. Dit zou er voor moeten zorgen dat men na de operatie een gezonder voedingspatroon aanneemt, maar of dat ook werkelijk het geval

ORTHO trends

®

is, hangt meer af van de algemene levensstijl van de persoon in kwestie. Als men bedenkt dat elk onderdeel van de spijsvertering essentieel is voor een goede opname van voedingsstoffen, dan spreekt het voor zich dat dergelijke drastische ingreep een heleboel ernstige gevolgen heeft voor de gezondheid. Een gezond voedingspatroon, in combinatie met beweging, is nog altijd de beste manier om overgewicht te bestrijden en de enige manier om bovendien gezond te blijven. Mensen die toch een gastric bypass operatie hebben ondergaan doen er goed aan een probiotica preparaat te nemen. Uit een studie van de Surgery Center for Outcomes Research and Evaluation in California bleek dat een probioticum van 2,4 miljard Lactobacillus

Orthomoleculaire trends kolonies bacteriële overgroei in de darmen verminderde, vitamine B12 waarden in het serum verhoogde en de gastrointestinaal gerelateerde levenskwaliteit aanzienlijk verbeterde. Bovendien zorgde het probioticum voor een groter gewichtsverlies.

Naast een probioticum is een multivitaminen en -mineralenpreparaat absoluut noodzakelijk om na een gastric bypass operatie een voldoende toevoer van vitaminen en mineralen te verzekeren. (HM)

Zwangerschap

Groenten en fruit beschermen tegen infecties van de bovenste luchtwegen tijdens zwangerschap Infecties van de bovenste luchtwegen tijdens de zwangerschap kunnen de ontwikkeling van de foetus negatief beïnvloeden. Ook de behandeling van deze infecties met medicatie kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Het is dus van groot belang om tijdens de zwangerschap infecties van de bovenste luchtwegen te voorkomen. Uit een Amerikaanse studie onder leiding van Martha Werler blijkt dat een hoge groentenen fruitconsumptie het risico op infecties van de bovenste luchtwegen vermindert. Er werd een dosisafhankelijke risicovermindering gevonden, dat wil zeggen dat hoe meer porties men per dag at, hoe kleiner het risico. Voor een matige risicovermindering moet men minstens 7 porties groenten en fruit per dag eten.

Er werd alleen voor een combinatie van groenten en fruit een verband gevonden en niet voor groenten en fruit afzonderlijk. Dit bewijst nog maar eens dat de synergie van alle verschillende nutriënten die in groenten en fruit aanwezig zijn - met hun uiteenlopende eigenschappen - een krachtiger effect heeft op de gezondheid. Martha Werler is van mening dat vrouwen tijdens hun zwangerschap in ieder geval meer groenten en fruit zouden moeten eten dan normaal, omwille van de extra belasting van hun lichaam. Een hoge groenten- en fruitconsumptie heeft naast een vermindering van infecties van de bovenste luchtwegen nog vele andere gezondheidsvoordelen. Deze zijn voor zwangere vrouwen zeker even belangrijk als het voorkomen van luchtweginfecties. (HM)

Info: Leer alles over de juiste voeding tijdens de zwangerschap. MN 22. Zwangerschap, lactatie en orthomoleculaire voeding e 35 [email protected] 09 369 06 42

Referentie: 1. Li L, Werler MM. Fruit and vegetable intake and risk of upper respiratory tract infection in pregnant women. Public Health Nutr. 2009 Jun 25:1-7. [Epub ahead of print]

®

ORTHO trends

19

Orthomoleculaire trends Oncologie

Hormoontherapie verhoogt het risico op ovariumkanker

Info: MN 21. Orthomoleculaire hormoonsubstitutietherapie bij menopauze € 30 [email protected] 09 369 06 42

Referentie: 1. Mørch LS, Løkkegaard E, Andreasen AH, Krüger-Kjaer S, Lidegaard O. Hormone therapy and ovarian cancer. JAMA. 2009 Jul 15;302(3):298-305. 2. www.menopauzeonline.be

20

Tijdens en na de menopauze opteren veel vrouwen voor hormoonsubstitutie om de ongemakken van de menopauze tegen te gaan en osteoporose te voorkomen. Hormoontherapie heeft echter een heleboel schadelijke effecten. Ze verhoogt namelijk het risico op ondermeer baarmoederkanker, borstkanker, trombose en hartinfarct. Ze heeft ook een heleboel neveneffecten, zoals gevoelige borsten, waterretentie, hoofdpijn, misselijkheid, buikpijn en onregelmatig bloedverlies. Uit de resultaten van een recent Deens onderzoek blijkt dat hormoontherapie ook het risico op ovariumkanker of eierstokkanker verhoogt. Deze bevindingen houden stand ongeacht de duur van de therapie, de dosis, de formule of de manier van toedienen. Het goede nieuws is dat het risico twee jaar na het beëindigen van de therapie weer gelijk is aan dat van vrouwen die nooit hormoon­ therapie hebben gekregen. In een landelijke prospectieve cohort studie vonden Deense onderzoekers dat vrouwen die hormoontherapie ondergaan of het minder dan twee jaar geleden ondergingen een 40% hoger risico hadden op epitheliale ovariumkanker dan vrouwen die nooit hormoontherapie ondergingen. Ovariumkanker is nog steeds zeldzaam, volgens Lina Mørch van de Gyneacological Clinic van het Rigshospitalet in Kopenhagen.

ORTHO trends

®

Ondanks een 40% verhoogd risico blijft het absolute risico om ovariumkanker te ontwikkelen volgens haar heel klein. Indien er een causaal verband is, betekent dit dat hormoontherapie verantwoordelijk zou zijn voor 140 extra gevallen van ovariumkanker in Denemarken gedurende een follow-up van 8 jaar. Dat zou neerkomen op 5% van de ovariumkankers in deze studie. Echter, ovariumkanker is een zeer dodelijke ziekte, dus het risico, hoe klein ook, moet voldoende afgewogen worden vooraleer men beslist om voor hormoontherapie te kiezen. De gegevens van het onderzoek toonden aan dat de duur van de therapie geen invloed had op het risico op ovariumkanker. Er was ook een verhoogd risico bij kortdurende hor­ moontherapie (van 0 tot 4 jaar). Ook de dosering, de toedieningsvorm en het type therapie (oestrogeen alleen of oestrogeen in combinatie met progesteron) lieten geen significante verschillen zien. De onderzoekers raden ovariumkanker screening omwille van een verhoogd risico door hormoontherapie voorlopig niet aan. Volgens Mørch zijn er geen betrouwbare screening technieken voor het ontdekken van ovariumkanker. Zelfs de combinatie van CA125 (Cancer Antigen 125, een tumormarker) en echografie geeft veel vals positieve resultaten, met onnodige operaties tot gevolg. (WF)

Orthomoleculaire trends Pulmologie

Soja voor de longen Een studie uitgevoerd in Japan en gepubliceerd in Respiratory Research suggereert een verband tussen een hoge soja consumptie en een verlaagd risico op COPD en ademnood. COPD of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, in het Nederlands Chronisch Obstructief Longlijden, is de algemene benaming voor een aantal chronische longaandoeningen. Bij COPD is er sprake van een blokkering binnen de bronchiolen en de longblaasjes waardoor het uitademen verhinderd wordt. De lucht wordt daardoor in de longen opgesloten en normaal ademen wordt bemoeilijkt. De belangrijkste risicofactor voor COPD is roken. Andere factoren, zoals voeding en omgevingsfactoren, kunnen bescherming bieden tegen de aandoening of juist bijdragen aan de ontwikkeling ervan. In bovenvermelde studie werd gezocht naar het verband tussen soja consumptie en het risico op COPD en ademhalingsmoeilijkheden. De deelnemers aan de studie (278 COPD patiënten en 272 gezonde controlepersonen) werden onderworpen aan een lichamelijk onderzoek en moesten een vragenlijst invullen om informatie te verkrijgen over demografische gegevens, leefstijlfactoren en voedingsgewoonten. De controlepersonen hadden een significant hogere soja consumptie dan de COPD patiënten. Er werd een positief verband gevonden tussen totale soja consumptie en longfunctie. Het risico op COPD was aanzienlijk verminderd bij diegenen met de hoogste inname van

sojaproducten vergeleken met diegenen met de laagste inname. Er werd ook een omgekeerd verband gevonden tussen een hoge consumptie van sojaproducten en ademhalingsstoornissen, vooral ademnood. Volgens één van de onderzoekers, Dr. Lee, biedt regelmatige consumptie van sojaproducten een nieuwe mogelijkheid voor de preventie van COPD en kan het een belangrijke impact hebben op de kosten die gepaard gaan met deze ziekte. Meer onderzoek en langdurige follow-up moeten uitwijzen of soja consumptie de overlevingstijd van mensen die al COPD hebben kan verlengen. (DB)

Referentie: 1. Hirayama F, Lee AH, Binns CW, Zhao Y, Hiramatsu T, Tanikawa Y, Nishimura K, Taniguchi H. Soy consumption and risk of COPD and respiratory symptoms: a case-control study in Japan. Respir Res. 2009 Jun 26;10:56.

Selenium en N-acetyl-cysteïne verbeteren de kwaliteit van sperma In een Iranese studie werd onderzocht of selenium en/of N-acetyl-cysteïne (NAC) suppletie de verschillende parameters van het sperma bij onvruchtbare mannen kon verbeteren en of er een verband was tussen de kwaliteit van sperma en de selenium en NAC concentraties in het zaadplasma (zaadvocht). De dubbelblinde, placebo gecontroleerde studie omvatte 468 onvruchtbare mannen met sperma van een zeer slechte kwaliteit. Zij werden onderverdeeld in vier groepen: (1) een seleniumgroep kreeg dagelijks 200µg selenium, (2) een NAC-groep kreeg dagelijks 600mg NAC, (3) een selenium plus NACgroep kreeg dagelijks 200µg selenium plus 600mg NAC en (4) een controle groep kreeg dagelijks een placebo. Zij kregen deze suppletie gedurende 26 weken, daarna kregen ze 30 weken niets. In een bloedanalyse werden de waarden bepaald van serum testosteron, estradiol,

follikelstimulerend hormoon, luteïniserend hormoon, prolactine, inhibine B, selenium en NAC. Zaadmonsters werden afgenomen om de verschillende parameters van het sperma te analyseren en om de selenium en NAC concentraties in het zaadplasma te bepalen. Selenium en NAC verbeterden allebei de hormonale balans. Ook alle zaadparameters verbeterden met zowel selenium als NAC suppletie. De combinatie van selenium en NAC gaf echter de beste resultaten. De hoogste concentraties selenium én NAC in het zaadplasma resulteerden in de sterkste verbetering van alle parameters: het aantal zaadcellen (concentratie), de beweeglijkheid (motiliteit) en het aantal zaadcellen met een normale vorm en grootte (morfologie). Deze bevindingen suggereren een belangrijke rol voor selenium en NAC suppletie in de behandeling van mannelijke onvruchtbaarheid. (WF)

®

ORTHO trends

Vruchtbaarheid

Referentie: 1. Safarinejad MR, Safarinejad S. Efficacy of selenium and/or N-acetyl-cysteine for improving semen parameters in infertile men: a double-blind, placebo controlled, randomized study. J Urol. 2009 Feb;181(2):741-51. Epub 2008 Dec 16.

21

Orthomoleculaire trends Voeding

Een vetrijk dieet versnelt de uitzaaiing van kanker

Info: Geef kanker geen kans en lees MN 55: Preventie met de voedingsdriehoek Faché € 20 secretariaat@ viow.be - 09 369 06 42

Referentie: 1. Le TT, Huff TB, Cheng JX.Coherent anti-Stokes Raman scattering imaging of lipids in cancer metastasis. BMC Cancer. 2009 Jan 30;9:42.

Het verband tussen overgewicht en kanker is goed gedocumenteerd, hoewel het voordien niet echt duidelijk was waarom dat zo is. Onderzoek bij dieren heeft ondertussen aangetoond dat een vetrijk dieet de uitzaaiing van kanker dramatisch verhoogt. Het biedt ook een inzicht in de mechanismen die hiervoor verantwoordelijk zijn. De studie werd uitgevoerd bij muizen die een uitzaaiende longtumor ingeplant kregen (geïnjecteerd in de achterpoot). De helft van de muizen kreeg een vetarm dieet (4,2 % vet en 3,82 kcal/g) en de andere helft kreeg een vetrijk dieet (34,9 % vet en 5,24 kcal/g). De muizen op het vetrijke dieet werden na vier weken “erg ziek”. Dit was volgens één van de onderzoekers, Dr. Le, duidelijk te wijten aan een zeer hoog aantal tumorkolonies en heel grote tumorkolonies in de longen. Deze muizen verloren enorm veel gewicht en bewegelijkheid. Vier weken na de tumorimplantatie was er een drie keer zo hoge uitzaaiing in de longen van de muizen op een vetrijk dieet, vergeleken met de muizen op een vetarm dieet. Aangezien de muizen op het vetrijke dieet veel meer buikvet hadden en een verhoogd aantal vrije vetzuren - eigenschappen die gewoonlijk bij overgewicht worden gezien - kan dit verklaren waarom overgewicht de verspreiding van kanker versnelt. Het bleek ook dat de muizen op een vetrijk dieet twee weken na de tumorimplantatie drie keer zoveel circulerende tumorcellen

hadden dan de muizen op een vetarm dieet. Dit duidt erop dat de kankercellen bij de vetrijke groep zich sneller uit de oorspronkelijke tumor losmaakten en in de bloedcirculatie terechtkwamen. Een meer gedetailleerde studie van de kankercellen zelf, bracht aan het licht dat het vetrijke dieet afwijkingen in de membranen van de kankercellen veroorzaakte, wat bijdroeg aan de verhoogde agressiviteit. Zo was er onder invloed van het vetrijke dieet een verhoogde membraanafscheiding en kregen de kankercelmembranen een rondere vorm. Daardoor waren ze beter in staat zich af te scheiden, zich te verspreiden en in weefsel binnen te dringen. Als kankercellen geen overmaat aan vetten ter beschikking hebben, blijven ze aan elkaar kleven en vormen ze zeer sterke verbindingen in een tumor, volgens Dr. Le. Een verhoogde toevoer van vetten geeft de kankercellen een rondere vorm, zodat ze zich kunnen losmaken van elkaar. Het onderzoeksteam demonstreerde verder dat linolzuur een verhoogde membraanafscheiding veroorzaakt, terwijl oleïnezuur dat niet doet. Linolzuur is een meervoudig onverzadigd vetzuur dat rijkelijk aanwezig is in plantaardige oliën zoals maïsolie, saffloerolie en zonnebloemolie. Oleïnezuur zit vooral in mono-onverzadigde vetzuren zoals olijfolie. Dit verklaart waarom teveel linolzuur kanker promoot en olijfolie juist een beschermende werking heeft. (HM)

Kamelenmelk voor diabetici

Referentie: 1. Mohamad RH et al. Camel milk as an adjuvant therapy for the treatment of type 1 diabetes: verification of a traditional ethnomedical practice. J Med Food. 2009 Apr;12(2):461-5.

22

In het Midden Oosten gelooft men dat het regelmatig drinken van kamelenmelk kan helpen in de preventie en de controle van diabetes. Wetenschappers van de universiteit van Cairo in Egypte onderzochten of kamelenmelk werkelijk effect had als aanvullende therapie in jonge type 1 diabetici. Tijdens een 16 weken durende studie werden 54 jonge type 1 diabetespatiënten met een gemiddelde leeftijd van 20 jaar willekeurig in twee groepen verdeeld. De eerste groep kreeg een standaard diabetesbehandeling (dieet, beweging en insuline) en de tweede groep kreeg naast de standaardbehandeling dagelijks 500ml kamelenmelk. Aan het begin van de studie en na 4 en 16 weken werden de volgende, aan diabetes gerelateerde parameters bepaald: hemoglobine A1c (HbA1c), nuchter bloedglucose, C-peptide, bloedvetten, serum insuline, anti-insuline antilichamen, creatinine klaring, albumine in 24-uurs urine, body mass index en Diabetes Quality of Life score. Na 16 weken werden er duidelijke verschillen

ORTHO trends

®

gemeten tussen de twee groepen in een aantal van de parameters. Nuchtere bloedglucose was in de kamelenmelkgroep gemiddeld 98,9 tegenover 227,2 mg/dl in de standaardgroep. HbA1c was gemiddeld 7,16 tegenover 9,59. Serum anti-insuline antilichamen bedroegen gemiddeld 20,92 tegenover 26,20 µU/ml. Urinaire albumine excretie was gemiddeld 14,54 tegenover 25,17 mg/dl/24 uur. De dagelijkse benodigde insuline dosis was gemiddeld 23 units tegenover 48,1 units en de body mass index bedroeg gemiddeld 24,3 tegenover 18,43 kg/m². Het opmerkelijkst was een aanzienlijk hoger C-peptide niveau (een maat voor endogene insulineproductie) in de kamelenmelkgroep (2,30 tegenover 0,28 pmol/ml). Deze resultaten tonen aan dat dagelijkse consumptie van kamelenmelk als aanvulling op de standaard diabetes therapie de metabolische controle in jonge type 1 diabetici kan verbeteren, deels door de endogene insulinesecretie te stimuleren. (HM)

SOMNISIM

Voor een goede nachtrust Beter dan schaapjes tellen! Je wilt slapen, maar het lukt niet. Je ligt uren te woelen in bed, je kunt slecht doorslapen of je bent voor dag en dauw wakker. Herkenbaar? Niet kunnen slapen is een probleem dat voorkomt bij mensen van alle leeftijden. Naar schatting hebben zowat één op drie mensen te kampen met slaapproblemen. Meestal gaat het om moeilijkheden bij het inslapen of het doorslapen. Somnisim capsules bevatten een combinatie aan extracten van zorgvuldig geselecteerde planten, aangevuld met B-vitamines en magnesium. De formule is werkzaam op 3 opeenvolgende fasen in het slaapproces, zijnde het lichaam in een rusttoestand brengen en bijdragen tot sneller inslapen alsook beter doorslapen. Somnisim is een natuurlijk product, werkt niet verslavend en geeft geen sufheid bij het ontwaken.

Somnisim is vrij te verkrijgen bij uw apotheker. CNK-bestelcode: 2447-274

Laat uw buik spreken Similia_Somnisim_v5.indd 1

4/15/08 11:43:03 PM

Primrose Laboratories ontwikkelde met PRIMAFEC en PRIMACRAM twee fytotherapeutische middelen die, zowel preventief als curatief, een gezond antwoord bieden op spijsverteringsklachten. Het spreekt vanzelf dat gezonde voedingsgewoonten belangrijk zijn voor het vermijden van maag- en darmklachten. Het preventieve gebruik van PRIMAFEC en PRIMACRAM voorkomt dan verdere problemen, terwijl de klassieke middelen louter symptomatisch werken PRIMAFEC en en zorgen voor een shockeffect, zodat maag en darmen soms wekenlang ontregeld zijn. PRIMACRAM zijn

onmisbaar in uw huisen reisapotheek PRIMAFEC is een preparaat op basis van basilicum, tormentil en absorberende kool. Het is ontsmettend en stimuleert het harmonisch evenwicht in de darmen. PRIMACRAM, met gestandaardiseerde extracten van duizendblad, koriander en basilicum, is een middel dat komaf maakt met het zware gevoel in maag en darmen en de spijsvertering bevordert. PRIMACRAM

24 capsules CNK: 2396-828 60 capsules CNK: 2638-682 PRIMAFEC 24 capsules CNK: 2396-844 60 capsules CNK: 2638-685 Enkel verkrijgbaar bij de apotheker Primrose Laboratories nv, Experts in Phytotherapy, werkt uitsluitend met de beste kruiden en plantenextracten. Het volledige assortiment van supplementen, vindt u op WWW.PRIMROSE.BE

23

Hoofdartikel Fyto

Philippe Gérard

De ziekte van Crohn & fyto-aromatherapie Crohnpathologie verlichten met kruiden en hun essentiële oliën

H

et lijkt wel of de auto-immuunziekten toenemen in onze westerse maatschappij. Als typische ziekten van “de luxe-samenleving” veroorzaken ze gruwelijke, invaliderende aandoeningen. De ziekte van Crohn is er zo één, en het aantal patiënten met deze ziekte neemt schrikwekkend toe. Klassieke geneesmiddelen, die er gelukkig voor bestaan, zijn niet zonder gevaar of bijwerkingen. De fytotherapie (kruidengeneeskunde) en de aromatherapie (geneeskunde met essentiële oliën van aromatische planten) vermogen héél wat tegen deze chronische en ongeneeslijke darmziekte.

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa De ziekte van Crohn is een darmziekte, die een auto-immuunziekte is en dus wordt veroorzaakt doordat het immuunstelsel het eigen lichaam aanvalt. De ziekte kan alle delen van het spijsverteringsstelsel aantasten, maar situeert zich veelal in de darm. Vooral jonge mensen worden getroffen, mannen en vrouwen gelijk. Een opstoot gaat gepaard met symptomen van buikpijn, hevige en frequente diarree, koorts, misselijkheid, gewichtsverlies en verminderde eetlust. De voortdurende ontstekingen vergen veel energie waardoor patiënten vaak last hebben van zware vermoeidheid. CVS of het chronisch vermoeidheidssyndroom wordt er dikwijls aan gekoppeld. Colitis ulcerosa is dan weer een ontsteking van het colon (dikke darm), met gelijkaardige symptomen en etiologie. De klassieke geneeskunde schrijft de volgende geneesmiddelen voor: • sulfasalazine, een azoverbinding tussen aminosalicylzuur en sulfapyridine • mesalazine, aminosalicylzuur • corticosteroïden • immunosuppressiva • enkele (experimentele) geneesmiddelen, zoals methotrexaat en infliximab Omdat deze middelen niet zonder gevaren of nevenwerkingen zijn, gaan we in de fytotherapie op zoek naar andere oplossingen. De kruidengeneeskunde biedt immers vaak een mooi alternatief, vooral bij chronische en ongeneeslijke aandoeningen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.

24

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

Fyto-aromatherapie Een aantal planten uit de fytotherapie is nuttig bij deze aandoeningen. Omdat het hier gaat om ernstige ontstekingen van chronische aard, zien we vooral aromatische planten opduiken bij deze indicaties. Dit zijn planten die essentiële oliën bevatten. Ook deze “aroma’s” worden afzonderlijk, alleen of in combinatie gebruikt. Een intestinale pathologie met inflammatoire componente, gepaard gaand met pijn en spasmen, zoals de ziekte van Crohn, is behandelbaar met diverse medicinale planten. Inderdaad, deze aandoening zal moeten worden behandeld met krachtige antiflogistica (ontstekingsremmers) die kunnen worden vergeleken met de corticoïden. Hierbij zal tevens moeten worden gedacht aan fytotherapeutische toevoegingen, voor wat betreft de behandeling van de optredende diarree alsook de langdurige therapie van de chroniciteit.

Nootmuskaat Myristica fragrans Houtt. Gebruikt deel: de noot.

Inhoudsstoffen:

De muskaatnoten bevatten vooral essentiële olie met 90 % monoterpenen en 8 % fenylpropanoïden. De terpenen zijn sabineen (39 %), pineen, fellandreen, limoneen, terpineen en cymeen. De fenylpropanoïden zijn myristicine (4,66 %) en elemicine (2,56 %).(1) De pinenen (tot 15 %) (alfa en bèta) zijn anti-inflammatoir en analgetisch.(2) Andere terpeneenderivaten zijn myrceen, 4-terpineol en eugenol.

Werking:

De pijnstillende werking is erg belangrijk.

Hoofdartikel Fyto

Philippe Gérard 

Myristicine is heel sterk ontstekingswerend. Het remt namelijk de vorming van de prostaglandines van de serie 2 en is dus geïndiceerd bij alle aandoeningen, waarin deze prostaglandines een rol spelen.(1,3-7) Daartoe behoort zeker de ziekte van Crohn!

Gebruik:

Nootmuskaatpoeder kan gecombineerd worden met de essentiële olie ervan. Men neemt 2 à 3 x daags 300 mg poeder in, samen met 1 druppel essentiële olie.

Kurkuma Curcuma longa is oorspronkelijk afkomstig uit geheel Zuidoost-Azië. India is de grootste producent en kent de geelwortel reeds vele eeuwen: in de Ayurveda is het een belangrijk fytotherapeutisch geneesmiddel. De Indische (Hindu) cultuur is doordrongen van deze plant, want de gele kleur ervan symboliseert de zon. Men gebruikt het in India ook al eeuwenlang in de keuken, waar het aan allerlei gerechten wordt toegevoegd. Het wordt zowel vers als gedroogd gebruikt. In de gastronomie wordt het thans wereldwijd gebruikt: het levert de gele kleur van zowat alle currypoeders en –gerechten. Kurkuma heeft een pittige, aromatische en kruidige smaak en geur. De typische smaak kan moeilijk met iets anders vergeleken worden, wat het uniek maakt in de wereld der specerijen. Kurkumawortel bevat een essentiële olie, bekomen door stoomdestillatie.

Fig. 3: Kurkuma is een tropische plant en levert het belangrijke specerij. Hij werkt ontstekingsremmend op chronische inflammaties van de darm.

Fig. 1: Curcumine is een typisch fenylpropanoïd en is (zoals de meeste stoffen van deze groep) immunitair actief.

Fig. 2: Ar-turmeron levert een belangrijke bijdrage aan de werking van het curcumine: het verbetert diens activiteit.

Deze is oranjerood en licht fluorescent. De essentiële olie is verantwoordelijk voor de typische smaak. Ze bevat: turmeron (35 %), zingibereen (25 %) en ar-turmeron (12 %) Kurkuma is een tropische (en subtropische) plant, die een warm en vochtig klimaat wenst. Hij wordt gekweekt in India op de flanken van de Himalaya op hoogten van 450-1200 m. Het gehalte curcuminoïden in de rhizomen bedraagt 4 % en omvat curcumine (di-p-hydroxycinnamoylmethaan) en derivaten. Het zijn fenylpropanoïden. Kurkuma heeft in de eerste plaats een werking op het spijsverteringsstelsel: bij dyspepsie, bij galinsufficiëntie en bij

Fig. 4: Atlanton is een turmeronderivaat, dat onderwerp is van nieuw onderzoek, omdat men vermoedt dat deze stof erg belangrijk is voor het kurkuma-effect.

Orthofyto

25 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Hoofdartikel Fyto

Philippe Gérard

chronische ontstekingen van het darmstelsel. Tezelfdertijd merkt men een antihepatotoxische werking: curcumine is een leverbeschermer. Recente studies geven informatie betreffende de leverstimulerende en antihyperlipidemische werking.(8,9) Men ontdekte in Curcuma longa een proteïne, turmerine, dat een zeer veelbelovende antioxidatieve werking heeft. (10,11). Het meest gedocumenteerd is echter de bijzonder sterke anti-inflammatoire werking. Als ontstekingswerend en pijnstillend middel is het ook al eeuwen gekend en gewaardeerd in Zuidoost-Azië. In een studie op proefdieren bekwam men met curcumine bij geïnduceerd pootoedeem dezelfde resultaten als met cortisonacetaat, en met de essentiële olie in dezelfde studie (perorale dosis van 0,1 ml/kg lichaamsgewicht) bekwam men een ontzwelling van 40,56 %, tegenover slechts 28,9 % met cortisonacetaat!(1) Bij chronische ontstekingen zijn de resultaten zo mogelijk nog verbazingwekkender: men voerde een vergelijk met een waterig extract van kurkumawortels, de essentiële olie en de oliehars en maakte tevens een vergelijk met de klassieke geneesmiddelen natriumsalicylaat, hydrocortisone, oxyphenbutazone, fenylbutazone en indomethacine. De resultaten bleken uiterst gunstig voor de kurkumapreparaten: de ontstekingsvermindering ervan was sterker of gelijk aan de klassieke middelen. De dosis curcumine bleek voor deze resultaten gelijk of ietwat minder te zijn dan de dosis cortisonderivaat (20 mg curcumine tegenover 25 mg hydrocortisone). Curcumine, turmeron en kurkumapreparaten in het algemeen remmen het 5-cyclo-oxygenase (COX) en daarmee de vorming van de prostaglandines PGE2, PGE2a en PGD2, en dit voor 81%! Dit resulteert in de sterke ontstekingsremmende activiteit. De indicaties op het gebied van de gastro-enterologie zijn de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en diverticulitis. Curcumine is eveneens een sterk antioxidans. Het remt de lipidenperoxidevorming in de lever en deze functie is verantwoordelijk voor de ontstekingswerende werking, niet alleen in de lever, maar ook in de maag en in de darm. Curcumine remt niet alleen COX en LOX, maar ook iNOS: inducible nitric oxyde synthase, dat een grote rol speelt

26

Fig.5: Kamille geeft symptomatische verlichting.

in de vorming van vrije radicalen.(12,13) Onderzoek bracht aan het licht dat kurkuma zijn ontstekingswerende werking bereikt door remming van méér dan COX alleen. Het remt volgende enzymen, die allen een rol spelen bij het ontstaan en het onderhouden van een ontsteking (14): • • • • • • • • • • • • • •

fosfolipase 5-lipo-oxygenase 5-cyclo-oxygenase leukotriënen thromboxanen prostaglandines stikstofoxide (NO) collagenase elastase hyaluronidase monocyte-chemo-attractantproteïne-1 interferon-inducible-proteïne tumor necrosis factor interleukine-12

de ontsteking van primordiaal belang is; het betreft een soort multipele darmzweren met inflammatie, pijn en kramp, en veelvuldige diarree, samen met een zeer zenuwachtige darmimpuls. Een aantal theekruiden kunnen een symptomatische verlichting geven en de levenskwaliteit van de patiënt aanzienlijk verbeteren.

Als therapie zijn geschikt: Thee: Kamille 45g: ontsteking Kaneel 45g: vertering Goudsbloem 10g: ontsmetting

Bij diarree en pijn:

Duizendblad 30g: tegen kramp Tormentil 40g: tegen diarree Melisse 30g: tegen zenuwachtigheid van het spijsverteringsstelsel Men kan deze olie ook aanvullen met (gelijktijdige) inname van volgende thee: Goudsbloem 20g Tijm 20g Wilde kamille 20g Tormentilwortel 20g

Kurkuma is niet toxisch. De maagirriterende werking van de meeste klassieke anti-inflammatoire middelen (steroïden en NSAID), komt bij kurkuma niet voor. Er is geen vermeerdering van de productie van maagzuur, pepsine, noch mucine. De plant is niet ulcerogeen.

De vier kruiden mengen en fijnmalen tot poeder in een koffiemolentje. Van dat poedermengsel neemt men viermaal daags 1 mespuntje in een glaasje water (roeren en opdrinken) bij enteritis, colitis of darmontsteking met diarree. Ook voor de ziekte van Crohn.

Aanvullende kruiden

Centella asiatica

De ziekte van Crohn is een speciale omstandigheid, waarbij de remming van

Tot slot is er de Indische Waternavel of Centella asiatica, ook genaamd Gotu-

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

Hoofdartikel Fyto

Philippe Gérard 

Kola; het kruid om als thee te drinken bij invaliderende darmontstekingen, bij maag- of darmverwondingen, bv. na een darmoperatie. Dan drinkt men driemaal daags 1 tas thee na het eten, met 1 koffielepel kruid per tas heet water die men tien minuten laat trekken. Deze Centella bevat stoffen van een speciale groep saponinen, de oleanoltriterpenen, die eveneens een “corticoïde” effect hebben en tezelfdertijd uitstekend de vermoeidheid corrigeren, die bij de ziekte van Crohn zo veelvuldig voorkomt.

Fig. 6: Centella asiatica is een Indische waterplant van de familie der Mackinlayaceae en groeit in Sri Lanka. Het is een adaptogeen en beroemd in de Ayurveda.

Aromatherapie… Met essentiële oliën kan voor de ziekte van Crohn een degelijke therapie worden uitgewerkt. Een succesvol preparaat bestaat uit druppels in een oliebasis, met volgende essentiële oliën (E.O.): • • • •

Myristica fragrans (nootmuskaat) Illicium verum (steranijs) Piper nigrum (zwarte peper) Lippia citriodora (geurige verbena)

van elk 8 druppels, in 30 ml zoete amandelolie, 3 x daags 20 druppels In deze formule werd eigenlijk gekozen voor de meest krachtige der E.O., die voor de bedoelde pathologie beschikbaar zijn. Zo is uiteraard de nootmus-

kaat een belangrijk basismiddel, vermits zijn antiprostaglandine-werking onontbeerlijk is bij de ziekte van Crohn. De steranijs is als spasmolythicum zo mogelijk nog wat sterker dan de groene anijs, althans, het gehalte anethol is merkelijk hoger. De zwarte peper ondersteunt de werking van de andere organen, zoals lever en pancreas, en oefent een sterke, snelle analgesie (pijnstilling) uit. Bovendien is zwarte peper moeheidswerend! De geurige verbena ten slotte, zorgt voor een eerder trage, doch sterk aanwezige en zeer langdurige antiflogistische (ontstekingsremmende) werking, en is bijzonder efficiënt bij zeer frequente, regelmatig recidiverende inflammaties met opmerkelijke koortsopstoten, waartegen het een vrij efficiënte, eveneens langdurige antipyretische (koortswerende) activiteit ontwikkelt. Daarenboven is de geurige verbena een rustgevende plant met een bijzonder aangename citroensmaak.

… samen met fyto De fytotherapeutische bijbehandeling bij de aromatherapie is niet alleen nuttig, maar eigenlijk zelfs nodig. Volgende kruidenthee brengt verlichting bij veelvuldige ongemakken: • Melissa officinalis Folii (melisseblaadjes) • Mentha piperita Folii (muntblaadjes) • Achillea millefolii Herba (duizendblad) • Lythrum salicaria Herba (kattestaartkruid) • in gelijke delen gemengd. De regelmatige consumptie van deze thee, een eenvoudig infuus, geeft een hemostatische en antispasmodische (krampwerende) werking, met tevens een spijsverteringsbevorderend en diarree-remmend effect.

Colitis ulcerosa Colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn liggen dicht bij elkaar, hoewel ze niet hetzelfde zijn. Therapieën voor beide aandoeningen zijn gelijklopend, zowel in de klassieke geneeskunde als in de alternatieve therapieën. Toch is het belangrijk om weten, dat elke therapie dient te worden aangepast aan de patiënt, en dus ook van mens tot mens kan verschillen!

Fytotherapie, aromatherapie... De combinatie van deze twee therapieën komt veel voor en is heel nuttig. Het stelt de therapeut in staat om zijn behandeling nauwkeurig af te stemmen op de specifieke toestand van zijn patiënt. Deze “holistische” visie benadert ook het psychisch welzijn van de patiënt en kadert in de totaliteit van “body and mind”. Dit resulteert in een grote bijdrage tot de levenskwaliteit van de patiënt.

Nootmuskaat en kurkuma Zowel nootmuskaat als kurkuma worden aangeboden in biowinkels. Niet alleen het poeder zelf, maar ook kant-en-klare preparaten ervan, zoals capsules of druppels. Het gebruik van deze specerijen in uw dagelijkse voeding is lekker en gezond, maar onvoldoende voor een behandeling van de ziekte van Crohn. Daartoe is een aanzienlijk grotere concentratie of dosis nodig!

Referenties: 1. Hänsel. HAGERS HANDBUCH : Drogen. Springer Verlag, Berlin (1992). 2. Franchomme & Pénoël. L'Aromathérapie Exactement. Roger Jollois Editeur, Limoges, France (1990). 3. Oyen et al. PROSEA : Plant Resources Of South Easth Asia 19. Backhuys, Bogor, Indonesia (1999). 4. Paul Walsch. PDR for Herbal Medicines. Thomson, Montvale, USA (2000). 5. Sukh Dev. Prime Ayurvedic Plant Drugs. Anamaya Publishers, Delhi (2006). 6. Wichtl,M. Teedrogen und phytopharmaka. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart (1997). 7. Williamson,E.M. Synergy and other interactions in phytomedicines. Phytomedicine. 8, 401-409 (2001). 8. Negi,A.S. et al. Recent advances in plant hepatoprotectives: A chemical and biological profile of some important leads. Med. Res. Rev. (2007). 9. Osawa,T. Nephroprotective and hepatoprotective effects of curcuminoids. Adv. Exp. Med. Biol. 595, 407-423 (2007). 10. Chethankumar,M. & Srinivas,L. New biological activity against phospholipase A(2) by Turmerin, a protein from Curcuma longa L. Biol. Chem. (2008). 11. Srinivas,L., Shalini,V.K. & Shylaja,M. Turmerin: a water soluble antioxidant peptide from turmeric [Curcuma longa]. Arch. Biochem Biophys. 292, 617-623 (1992). 12. Menon,V.P. & Sudheer,A.R. Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin. Adv. Exp. Med. Biol. 595, 105-125 (2007). 13. Rao,C.V. Regulation of COX and LOX by curcumin. Adv. Exp. Med. Biol. 595, 213-226 (2007). 14. Eskin,M. & Tamir,S. Dictionary of Nutraceuticals and Functional Foods. CRC / Taylor and Francis, Boca Raton, USA (2006).

Fig. 7: Aroma therapie

Orthofyto

27 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Beweging

Dirk Bogaert

Verstoorde darmtransit

De peristaltische beweging orthomoleculair ondersteunen

E

én op de drie mannen en één op de twee vrouwen ondervinden regelmatig hinder van darmtransitproblemen. De peristaltiek of darmbeweging is onvoldoende krachtig om tot een gezonde ontgiftende ontlasting te komen. Onvoldoende peristaltische darmbewegingen resulteren heel vaak in constipatie. Enkele eenvoudige orthomoleculaire adviezen volstaan meestal om dergelijke problemen te vermijden.

• •

Is de hoeveelheid ontlasting klein en hard? Is de ontlasting pijnlijk of moeilijk?

Als mensen op één van deze vragen ‘ja’ hebben geantwoord, is er wellicht sprake van ontlastingsproblemen die in 90 procent van de gevallen worden veroorzaakt door niet optimaal verlopende darmbewegingen. Niet alle vormen van constipatie zijn dezelfde en de behandeling kan verschillen.

Wat veroorzaakt een te trage peristaltiek en constipatie?

Fig.1: Breng regelmaat in je stoelgang.

Meerdere factoren kunnen accidentele (af en toe) of chronische constipatie veroorzaken. De meest voorkomende zijn: Jaarlijks lijden bijna 1 miljoen Belgen aan de ongemakken van constipatie. Er bestaan talrijke misvattingen over constipatie en over hoe je kan weten of je werkelijk geconstipeerd bent. Deze verwarring is voor een groot deel toe te schrijven aan misverstanden over wat ‘regelmaat’ betekent en hoe vaak ‘normaal’ is voor de stoelgang.

Wat is nu een regelmatige stoelgang? Er bestaat geen ‘normale’ frequentie voor de stoelgang. De stoelgang gewoonten zijn zeer individueel: sommige personen gaan regelmatig één of meerdere malen per dag naar het toilet, anderen hebben slechts één stoelgang om de drie dagen. En toch zijn al deze personen gezond en normaal. Constipatie is niet alleen een kwestie van hoe vaak u stoelgang hebt.

Diagnose Constipatie heeft te maken met hoe gemakkelijk en regelmatig men stoelgang heeft. Om de diagnose constipatie te stellen kunnen orthomoleculaire artsen en consulenten een aantal vragen stellen, zoals: • Maakt de patiënt gewoonlijk minder dan één maal om de drie dagen stoelgang? • Gaat hij/zij minder vaak naar het toilet dan voor hem/haar normaal is?

28

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

Vezelarme voeding

Vezels leveren de massa of lest (= onverteerbare vezels) die de dikke darm helpt de afval uit het lichaam weg te werken. Vezels absorberen ook water dat de stoelgang week maakt, zodat deze gemakkelijker voortbeweegt. Een vezelarme voeding leidt vaak tot minder frequente stoelgang en hardere ontlasting.

Stoelgang te lang ophouden

Een vol gevoel en behoefte om de aarsspieren samen te trekken wijzen erop dat men stoelgang gaat maken. Herhaaldelijk niet tegemoet komen aan deze behoefte omdat het niet de juiste tijd of plaats is, kan tot gevolg hebben dat de darmreflexen (peristaltiek) niet meer goed gaan werken. Daardoor kan de stoelgang te lang in de darm blijven, hard worden en moeilijk voort te bewegen zijn.

Zittend leven

Sterke buikspieren zijn van belang voor goede darmbewegingen. Een sedentair leven en onvoldoende fysieke activiteit hebben tot gevolg dat deze spieren aan tonus verliezen, zodat de natuurlijke darmbewegingen trager en moeilijker worden.

Stress

Ook stress kan een invloed hebben op de darmbewegingen. Als men gespannen is, worden de natuurlijke contracties van de darm tegengegaan.

Beweging

Walter Faché en Dirk Bogaert

Zwangerschap

Net zoals een sedentair leven leidt zwangerschap vaak tot een verminderde tonus van de buikspieren. Ontspanning is goed voor de darmbewegingen, maar te veel ontspanning of gebrek aan spiertonus heeft tot gevolg dat de spieren de stoelgang minder goed door de darmen kunnen voortbewegen.

Bepaalde geneesmiddelen

De darmen bevatten een groot aantal bacteriën die helpen bij de vorming van de stoelgang en de behoefte opwekken deze stoelgang voort te bewegen. Sommige geneesmiddelen kunnen daarin verandering brengen met als gevolg verminderde spierwerking of harde stoelgang.

Langdurig gebruik van bepaalde laxantia

Regelmaat en natuurlijke darmbewegingen vormen het individuele stoelgangpatroon. Langdurig gebruik van laxantia kan de darmen lui maken, zodat deze niet goed werken. Dit kan tot gevolg hebben dat men nog meer laxeermiddelen gaat nemen en de natuurlijke peristaltiek nog trager maakt. Laxantia zijn daarom een occasioneel hulpmiddel, geen remedie zoals nogal veel farmaceutische bedrijven het voorspiegelen.

Onvoldoende drinken

Een basisregel: minstens 1,5 liter water per dag drinken.

Hoe voorkomt men een te trage peristaltiek en constipatie? Deze detoxificatieproblemen kunnen gelukkig meestal worden voorkomen met eenvoudige maatregelen die de voeding en de stoelganggewoonten verbeteren. Meer vezels eten is in ieder geval een ‘must’. Indien men meer vers en droog fruit en volle granen eet, zal het volume van de stoelgang toenemen, waardoor de natuurlijke peristaltiek wordt bevorderd.

Het belang van onoplosbare en oplosbare vezels voor een goede peristaltiek! Onoplosbare vezels, rijkelijk aanwezig in volle graanproducten (brood, deegwaren, rijst, …) en met zemelen verrijkte voeding, gedragen zich als een spons: ze zuigen zich vol met water en beïnvloeden zo de darmpassage doordat ondermeer de ontlasting in volume en gewicht toeneemt. Omdat deze vezels zo goed als

niet aangetast worden door de bacteriële flora, doet dit mechanische effect zich over de ganse lengte van het darmkanaal voor. Daarom zijn bij de behandeling van trage darmperistaltiek en constipatie de onoplosbare vezels doeltreffender dan de fermenteerbare, oplosbare vezels, wat niet wil zeggen dat die laatste meteen moeten vergeten worden! Oplosbare vezels, overvloedig aanwezig in fruit, groenten en haver, hebben ook een invloed op de versnelling van de darmtransit. Ze vormen met name een gel en zorgen voor een toename van de bacteriemassa, waardoor ook het volume van de feces toeneemt. Een werking die nog versterkt wordt door de vorming van vluchtige vetzuren die op hun beurt de darmmotoriek activeren. Om de werking van de vezels te vergemakkelijken is volgend advies zeer belangrijk: Drink voldoende. Dit komt de gelvorming van de oplosbare vezels en de biomechanische eigenschappen van de onoplosbare vezels ten goede. Iedere gelegenheid en vrijwel alle soorten drank zijn goed: water, thee, koffie, fruitsap, soep en zelfs (met mate) alcoholische dranken…. Het zou een automatisme moeten worden om tijdens de maaltijd te drinken, zeker wanneer deze rijk is aan vezels. Meer fysieke activiteit. Matige fysieke inspanning, als wandelen, versterkt de buikspieren waardoor de darmbeweging en de stoelgang verbetert. Ontspannen is van cruciaal belang. Normale darmbewegingen hebben te maken met spieren in de darm en deze werken het best als men ontspannen is. Een ontspannen houding kan ook de spanning en het ongemak van een te snelle of te trage ontlasting voorkomen. Ontwikkel een regelmatige routine. ‘Regelmaat’ kan worden verkregen door elke dag op hetzelfde tijdstip een toiletbezoek te plannen. Het lichaam zal daar na verloop van tijd aan gewoon worden. Als men geen stoelgang kan maken, is er geen probleem. Je mag vooral niet persen, dit verhoogt de bloeddruk in aanzienlijke mate en het is de voornaamste oorzaak voor het ontstaan van aambeien.

Het belang van een goede peristaltiek en het vermijden van constipatie Constipatie is een nationale aangelegenheid en tegenwoordig zijn er veel meer traag werkende darmen dan ooit.

Honderd jaar geleden aten de mensen niet alleen veel gezonder en de voeding was ook rijker aan nutriënten, mannen en vrouwen waren ook veel actiever en meer buitenshuis. Wanneer de darmwerking te traag is, worden de gifstoffen niet uitgescheiden maar opnieuw opgenomen en teruggebracht naar de lever om nog eens verwerkt en uitgescheiden te worden. Er is meerdere malen een verband gelegd tussen gal die opnieuw opgenomen wordt en een verhoogde cholesterolwaarde. Precies daarom is cholesterol een belangrijke aanwijzing voor een te trage peristaltiek en constipatie. Wanneer de darmen traag worden, krijgen ziekteverwekkende organismen de gelegenheid om sneller te groeien, waardoor dysbiose ontstaat. Er is aanvoer van goede bacteriën nodig om dit te herstellen, maar de verstopte darmen zijn de oorzaak. Wanneer de darmen weer in beweging komen, komt alles weer op zijn plaats terecht. Onze endocriene klieren, die het metabolisme regelen, hebben er ook mee te maken. Onze schildklier regelt het metabolisme en het metabolisme bepaalt hoe de darmen werken. Op deze manier kan constipatie gezien worden als een symptoom van hypothyreoïdie. Tegenwoordig komt het vaak voor dat de lichaamstemperatuur te laag is en dit is niet ‘normaal’, zoals veel orthomoleculaire wetenschappers aangeven. Een belangrijke factor bij een te lage lichaamstemperatuur is de onderdrukking van de schildklier door metalen zoals kwik, dat zich bindt met de hormonen van de schildklier waardoor deze hun werk niet kunnen doen. Wanneer het kwik verwijderd wordt, wordt de lichaamstemperatuur in de meeste gevallen weer normaal. Om de darmen weer in beweging te krijgen is voeding met veel vezels nodig, vers fruit en verse groente. Soms kan men wat extra vezels toevoegen door een glas water te drinken waar psyllium poeder aan toegevoegd wordt. De extra vezels zorgen voor een stevigere omvang van de ontlasting en verkorten de tijd dat de voedingbrij in de darmen blijft. Dit resulteert in een snellere uitscheiding van gifstoffen en een betere gezondheid. Referenties: 1. Srinivasjois R, Rao S, Patole S. Prebiotic supplementation of formula in preterm neonates: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Clin Nutr. 2009 Jun;28(3):237-42. 2. Takahashi T, Nakade Y, Fukuda H, Tsukamoto K, Mantyh C, Pappas TN. Daily intake of high dietary fiber slows accelerated colonic transit induced by restrain stress in rats. Dig Dis Sci. 2008 May;53(5):1271-7. 3. Bortolotti M, Levorato M, Lugli A, Mazzero G. Effect of a balanced mixture of dietary fibers on gastric emptying, intestinal transit and body weight. Ann Nutr Metab. 2008;52(3):221-6

Orthofyto

29 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Genetica

Hilde Maris

De genetica van het spastisch colon Is er een genetische verklaring voor een prikkelbare darm?

P

rikkelbare darm syndroom, in het Engels irritable bowel syndrome (IBS), wordt vaak spastisch colon of spastische darm genoemd. Het is één van de meest voorkomende gastro-intestinale aandoeningen. De oorzaken van prikkelbare darm zijn onduidelijk. Dit maakt de diagnose en de behandeling enorm moeilijk. Volgens sommige onderzoekers ontstaan de klachten vaak na een ernstige darminfectie, zoals een besmetting met de Salmonella bacterie, of na periodes van grote psychische spanningen. Volgens anderen wordt prikkelbare darm veroorzaakt door een gebrek aan vezels in de voeding of het gebruik van melkproducten (lactose-intolerantie). Ook overgevoeligheid of intolerantie voor bepaalde voedingsstoffen, zoals gluten, wordt als verdachte naar voren geschoven.

Fig. 1: IBS heeft duidelijk een familiale genetische factor

Er is echter groeiend bewijs voor een genetische bijdrage aan IBS. De evaluatie van genetische factoren is gebaseerd op studies met tweelingen, familiaal voorkomen en genetische epidemiologische onderzoeken gericht op polymorfismen van bepaalde genen.

Familiaal voorkomen Hoewel het familiaal voorkomen van IBS al jaren opgemerkt wordt in medische praktijken, heeft onderzoeker Whorwell wat dit betreft baanbrekend werk verricht. Hij ontdekte dat 33% van de IBS patiënten een familiale geschiedenis van IBS rapporteerden,

30

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

tegenover slechts 2% van de controlepersonen zonder IBS. Een andere studie vond een 2,3 keer zo hoog risico op IBS bij mensen die een eerstegraads verwant met IBS hadden. Degenen met een echtgenoot of echtgenote met IBS, hadden geen verhoogd risico op IBS. Dit doet vermoeden dat genetische factoren een grotere rol spelen dan blootstelling aan dezelfde omgevingsfactoren. Een recente studie toonde een 2,5 keer zo hoog voorkomen van IBS bij verwanten van IBS patiënten dan bij verwanten van de echt-

Genetica

Hilde Maris

genoten van de IBS patiënten. Sommige studies waarschuwen echter voor aangeleerd gedrag bij gastro-intestinale aandoeningen, wat de gegevens over erfelijkheid kan beïnvloeden. Een Japanse studie toonde aan dat mensen met IBS twee keer zo vaak een familiale geschiedenis rapporteerden dan gezonde controlepersonen. Het hebben van één of twee ouders met IBS had een veel grotere invloed op klinische manifestaties, waaronder indigestie, diarree, constipatie en angst. Patiënten met een familiale geschiedenis hebben ook vaker psychologische stress.

Studies met tweelingen De bijdrage van genetische factoren aan het ontstaan van IBS werd vastgesteld in verschillende grote studies met tweelingen. Een Australische studie toonde een hogere concordantie van IBS bij eeneiige dan bij twee-eiige tweelingen. Dat wil zeggen dat meer eeneiige tweelingen allebei IBS hadden (33,3% tegenover 13,3%). Deze studie onthulde dat meer dan de helft van dit verschil kon worden toegewezen aan genetische factoren en toonde dus een aanzienlijke betrokkenheid van een genetische component bij IBS. Ook een Amerikaanse studie toonde aan dat de concordantie van IBS twee keer zo hoog was bij eeneiige dan bij tweeeiige tweelingen. Echter, bij de tweeeiige tweelingen bleek IBS twee keer zo vaak voor te komen bij degenen die een moeder met IBS hadden dan bij degenen die een tweelingbroer of -zus met IBS hadden. De gegevens toonden ook aan dat het hebben van een moeder of vader met IBS een onafhankelijke risicofactor voor IBS is en bovendien een sterkere risicofactor dan een tweelingbroer -of zus. De studie concludeert dat erfelijkheid een rol speelt in het ontstaan van IBS, maar dat sociaal aangeleerd gedrag ook van invloed is.

Gen polymorfismen Recente bewijzen suggereren dat afwijkingen in de hersen-darm as het sleutelmechanisme vormen voor verstoorde peristaltiek, viscerale overgevoeligheid en verstoring van het autonoom zenuwstelsel. Deze functies worden gereguleerd door verschillende neurotransmitters, waaronder cholecystokinine (CCK) en serotonine. Recente studies wijzen ook op het aandeel van het corticotro-

pine releasing hormoon (CRH) in de stress-gerelateerde pathofysiologie van IBS en mogelijk in de inflammatie van de intestinale mucosa. Genetische factoren kunnen al deze mechanismen beïnvloeden en zowel centrale als perifere niveaus van de hersendarm interacties aantasten. Sommige auteurs hebben aangetoond dat substanties en genen die betrokken zijn bij de hersen-darm as de sleutel vormen tot het oplossen van het IBS vraagstuk.

Serotonine Serotonine (5-HT) speelt een belangrijke rol in het complexe proces van de spijsvertering, net zoals het invloed uitoefent op onze slaap, stemming en bloeddruk. 95% van de serotonine in ons lichaam bevindt zich in het spijsverteringsstelsel, de overige 5% zit in de hersenen. In de ingewanden bevinden zich verschillende types van receptoren waarop serotonine zich hecht volgens een slot-sleutel principe en vervolgens cellulaire signalen doorgeeft. Serotonine activeert ten minste vijf types van receptoren die invloed uitoefenen op de darmperistaltiek, intestinale secretie en de hersen-darm as. Stimulatie van 5-HT receptoren type 3 veroorzaakt bij IBS patiënten krampen, aandrang, diarree en samentrekking van het colon. Inactivatie van serotonine gebeurt door een specifiek proteïne, serotonine heropname transporter. Teveel serotonine in de darmen, als gevolg van een verhoogde aanmaak, een verhoogde afscheiding of een ontoereikende heropname en inactivatie, kan resulteren in diarree, misselijkheid en overgeven. Hoewel geen specifiek gen voor het ontstaan van IBS is geïdentificeerd, wijzen recente studies op de betrokkenheid van polymorfismen in de promotor regio van het serotonine heropname transporter gen.

Cholecystokinine Cholecystokinine (CCK) is een hormoon en een neurotransmitter die door de twaalfvingerige darm en het jejenum wordt afgescheiden. Als hormoon werkt het in op de alvleesklier, die daardoor enzymen afscheidt die zorgen voor de vertering van vetten en koolhydraten. Het zorgt ook voor de afscheiding van gal door de galblaas voor het emulgeren van vetten. IBS patiënten hebben zowel nuchter als na het eten hoge plasmawaarden van

CCK. Polymorfismen in bepaalde CCK receptor genen zorgen voor een vertraagde maaglediging, verlengde darmpassage tijd en verminderde darmperistaltiek bij IBS patiënten met predominante constipatie.

Cytokines Cytokines zijn betrokken bij het reguleren van immuun- en inflammatoire reacties. Sommige cytokines, zoals tumor necrosis factor (TNF) en interferon hebben pro-inflammatoire effecten en andere cytokines, zoals interleukine 10, hebben anti-inflammatoire effecten. Een genetische predispositie om grote of kleine hoeveelheden van bepaalde cytokines te produceren, kan dus bijdragen aan de gevoeligheid voor bepaalde ziekten. Bij IBS patiënten worden meer genotypen met lage productie interleukine 10 en meer genotypen met hoge productie van TNF-α gevonden.

Besluit Hoewel steeds meer studies wijzen op genetische factoren, hoeft dit niet te betekenen dat het hebben van bepaalde genen onvermijdelijk zal leiden tot IBS. Genen kunnen al dan niet tot expressie komen onder invloed van externe factoren, zoals voeding en milieu. Een gezonde voeding- en leefstijl blijven dus van primordiaal belang in de preventie van IBS, vooral bij mensen met een genetische predispositie.

Referenties: 1. Hotoleanu C et al. Genetic determination of irritable bowel syndrome. World J Gastroenterol. 2008 Nov 21;14(43):6636-40. 2. Locke GR 3rd et al. Familial association in adults with functional gastrointestinal disorders. Mayo Clin Proc. 2000 Sep;75(9):907-12. 3. Kalantar JS et al. Familial aggregation of irritable bowel syndrome: a prospective study. Gut 2003; 52: 1703-1707 4. Levy RL et al. Intergenerational transmission of gastrointestinal illness behavior. Am J Gastroenterol 2000; 95: 451-456 5. Kanazawa M et al. Patients and nonconsulters with irritable bowel syndrome reporting a parental history of bowel problems have more impaired psychological distress. Dig Dis Sci 2004; 49: 1046-1053 6. Morris-Yates A et al. Evidence of a genetic contribution to functional bowel disorder. Am J Gastroenterol 1998; 93: 1311-1317 7. Levy RL et al. Irritable bowel syndrome in twins: heredity and social learning both contribute to etiology. Gastroenterology 2001; 121: 799-804 8. Fukudo S, Hongo M. On the organ choice in psychosomatic disorders. Irritable bowel syndrome: a disorder of abnormal brain-gut interactions. Japanese Journal of Psychosomatic Medicine 1999; 39: 159-166 9. Fukudo S. Role of corticotropin-releasing hormone in irritable bowel syndrome and intestinal inflammation. J Gastroenterol 2007; 42 Suppl 17: 48-51 10. Saito YA et al. The genetics of irritable bowel syndrome. Clin Gastroenterol Hepatol 2005; 3: 1057-1065 11. Yeo A et al. Association between a functional polymorphism in the serotonin transporter gene and diarrhoea predominant irritable bowel syndrome in women. Gut 2004; 53: 1452-1458 12. Cremonini F et al. Effect of CCK-1 antagonist, dexloxiglumide, in female patients with irritable bowel syndrome: a pharmacodynamic and pharmacogenomic study. Am J Gastroenterol 2005; 100: 652-663 13. D'Amato M, Rovati LC. Cholecystokinin-A receptor antagonists: therapies for gastrointestinal disorders. Expert Opin Investig Drugs 1997; 6: 819-836 14. Van der Veek PP et al. Role of tumor necrosis factor-alpha and interleukin-10 gene polymorphisms in irritable bowel syndrome. Am J Gastroenterol 2005; 100: 2510-2516

Orthofyto

31 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Orthomoleculaire stof

Walter OM Faché en Hilde Maris

Echinacea even effectief als Tamiflu Extracten van de volledige plant werken écht

E

chinacea Purpurea of Rode Zonnehoed is een plant die in de kruidengeneeskunde al eeuwenlang met succes wordt gebruikt om de weerstand te verhogen en infecties, zoals griep en verkoudheid, te bestrijden. Het is dan ook het meest verkochte en populairste kruid, vooral in de wintermaanden. Er is ontzettend veel wetenschappelijk onderzoek verricht naar de werking van echinacea, maar de resultaten van deze studies zijn niet eenduidend. In wetenschappelijke kringen zal je daarom vaak horen dat het niet onomstotelijk bewezen is dat echinacea effectief de weerstand verhoogt of griep en verkoudheid kan voorkomen.

Samenstelling van de gebruikte preparaten onbekend

Referenties: 1. www.nccam.nih.gov 2. Goel V, Lovlin R, Barton R, Lyon MR, Bauer R, Lee TD, Basu TK. Efficacy of a standardized echinacea preparation (Echinilin) for the treatment of the common cold: a randomized, doubleblind, placebo-controlled trial. J Clin Pharm Ther. 2004 Feb;29(1):75-83 3. Goel V, Lovlin R, Chang C, Slama JV, Barton R, Gahler R, Bauer R, Goonewardene L, Basu TK. A proprietary extract from the echinacea plant (Echinacea purpurea) enhances systemic immune response during a common cold. Phytother Res. 2005 Aug;19(8):689-94 4. Sharma M, Anderson SA, Schoop R, Hudson JB. Induction of multiple pro-inflammatory cytokines by respiratory viruses and reversal by standardized Echinacea, a potent antiviral herbal extract. Antiviral Res. 2009 Aug;83(2):165-70. Epub 2009 May 3. 5. Dr Craig I Coleman et al. Evaluation of echinacea for the prevention and treatment of the common cold: a meta-analysis. The Lancet Infectious Diseases, Volume 7, Issue 7, Pages 473 - 480, July 2007 6. Perri D, Dugoua JJ, Mills E, Koren G. Safety and efficacy of echinacea (Echinacea angustafolia, e. purpurea and e. pallida) during pregnancy and lactation. Can J Clin Pharmacol. 2006 Fall;13(3):e262-7. Epub 2006 Nov 3.

32

Wat meteen opvalt bij al deze studies is dat de gebruikte preparaten nogal verschillen van toedieningsvorm. Zo wordt er gebruik gemaakt van het verse of gedroogde kruid, thee, sap of extracten. Bovendien verschilt ook de samenstelling van al deze preparaten in de verschillende studies en is de exacte samenstelling niet altijd gekend. Dit kan verklaren waarom de studieresultaten zo tegenvallen. In twee grote studies van de National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) van de National Institutes of Health (NIH) wordt bijvoorbeeld geen gunstig effect van echinacea gevonden, noch van versgeperst sap bij kinderen, noch van de wortel en het kruid bij volwassenen. Ook de overgrote meerderheid van de studies

Orthofyto

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

®

die je vindt in de medische databases besluiten dat echinacea niet werkzaam is tegen griep of verkoudheid.

Gestandaardiseerde preparaten werken wel Als we echter de studies bekijken die een gestandaardiseerd echinacea preparaat gebruiken, zien we heel andere resultaten. Zo werd in 2004 aan de Universiteit van Alberta in Canada, door de Department of Agricultural Food and Nutritional Science een gerandomiseerde, placebo gecontroleerde, dubbelblinde studie uitgevoerd met 282 personen van 18 tot 65 jaar, die gezond waren, maar die wel minstens twee keer een verkoudheid hadden gehad in het afgelopen jaar. Zij kregen ofwel echinacea, ofwel een placebo. Het echinacea preparaat bestond uit het extract van de gehele plant en bevatte gestandaardiseerde concentraties alkamiden

Orthomoleculaire stof

Walter OM Faché en Hilde Maris

(0,25mg/ml), cichoreizuur (2,5mg/ml) en polysacchariden (25mg/ml). De deelnemers kregen instructies om het middel bij het verschijnen van de eerste symptomen in te nemen (10 doses van 5ml op de eerste dag en 4 doses tijdens de erop volgende dagen, in totaal 7 dagen). 128 van de 282 deelnemers kregen een verkoudheid: 59 in de echinaceagroep en 69 in de placebogroep. De totale symptomenscore (koude rillingen, koorts, vermoeidheid, spierpijnen, hoofdpijn, keelpijn, hoest, verstopte neus, niezen) was in de echinacea-groep 23,1% lager dan in de placebogroep. Vermoeidheid scoorde 31% lager in de echinacea-groep, hoofdpijn 39% lager en koude rillingen 44%. Twee deelnemers in de echinacea-groep kregen bronchitis, tegenover vijf in de placebogroep. Op de 7de dag was 95% van de echinacea-groep hersteld; in de placebogroep was dat 63%. De ziekteduur in de echinacea-groep was 1,5 dagen korter dan in de placebogroep, wat vergelijkbaar is met de resultaten die met reguliere antivirale middelen zoals Tamiflu kunnen worden bereikt.

Tweede studie ontrafelt het mechanisme Dezelfde wetenschappers deden een vervolgstudie, waarin ze het werkingsmechanisme van echinacea ontdekten. Vrijwilligers kregen bij de eerste tekenen van verkoudheid echinacea of een placebo (acht doses van 5ml de eerste dag en drie doses de volgende dagen, gedurende totaal 7 dagen). Nuchtere bloedmonsters werden afgenomen voor en tijdens de verkoudheid. Weer waren de symptomen veel minder erg in de echinacea-groep. In het bloed van de echinacea-groep werd een verhoogd aantal circulerende witte bloedcellen, monocyten, neutrofielen en Natural Killer cellen waargenomen. Dit toont aan dat het gestandaardiseerde echinacea preparaat het nietspecifieke immuunsysteem stimuleert en de antioxidantcapaciteit verhoogt en op die manier de symptomen van een verkoudheid sneller bestrijdt.

Recent onderzoek bevestigt de effectiviteit van echinacea In het tijdschrift Antiviral Research publiceerden wetenschappers van de Universiteit van British Columbia in Canada de resultaten van hun onderzoek

met een ander gestandaardiseerd echinacea preparaat (een ethanol extract van het kruid en de wortel van Echinacea purpurea met vastgestelde concentraties van de samenstelling). Verschillende virussen die geassocieerd worden met infecties van de bovenste luchtwegen stimuleren de secretie van pro-inflammatoire cytokines, waaronder chemokines, soms in de afwezigheid van virale celpathologie. De wetenschappers onderzochten of bovengenoemd echinacea preparaat deze virale inductie van cytokines in menselijke bronchiale epitheelcellen en in twee andere cellijnen kon remmen. Alle virussen die werden getest (rhinovirus 1A en 14, influenzavirus, respiratoir syncytiaal virus, adenovirus type 3 en 11 en herpes simplex virus type 1) induceerden een aanzienlijke secretie van IL-6 en IL-8, maar ook verschillende andere chemokines, afhankelijk van het soort virus. In elk van deze gevallen remde echinacea de inductie van cytokines. Het echinacea preparaat vertoonde ook een zeer sterke virucidale werking tegen virussen met membranen. Daarmee wordt de multifunctionele werking van echinacea aangetoond. De onderzoekers zijn van mening dat bepaalde echinacea preparaten de symptomen van griep en verkoudheid, en van andere respiratoire aandoeningen, kunnen verlichten door het remmen van de virale groei en de secretie van proinflammatoire cytokines.

Even effectief, maar veiliger dan Tamiflu Tamiflu en andere gangbare antivirale middelen zijn neuraminidase-remmers, zij blokkeren het neuraminidase, een enzym aan het oppervlak van het virus dat essentieel is voor de replicatie van het influenza virus. Neuraminidase zorgt ervoor dat virusdeeltjes, nadat ze zich vermenigvuldigd hebben in cellen, zich van deze cellen kunnen loskoppelen en zich verder kunnen verspreiden. De werking van deze neuraminidaseremmers is beperkt tot een paar influenzastammen. Echinacea heeft een veel bredere werking. Uit een studie van Dr. Craig Coleman (2007) blijkt namelijk dat Echinacea niet minder dan 200 soorten virussen neutraliseert. Bovendien kan bij het veelvuldige gebruik van antivirale middelen, het virus resistent worden, waardoor het geneesmiddel zijn werkzaamheid verliest en we hetzelfde probleem krijgen als bij overmatig antibioticagebruik.

Waarschuwing Echinacea extract kan bij sommige mensen misselijkheid, braken en constipatie veroorzaken. Ook jeuk en een branderige of tintelende tong worden gemeld. Deze bijwerkingen komen echter even vaak voor bij placebo. Personen met een allergie voor planten van de Composietenfamilie (Asteraceae), zoals arnica, calendula en paardebloem, kunnen beter geen echinacea preparaten gebruiken.

Echinacea tijdens de zwangerschap Zwangere vrouwen lopen een verhoogd risico op de Mexicaanse griep en ook op ernstige complicaties zoals een longontsteking. Zowel deze complicaties als het gebruik van virusremmers kunnen een gevaar zijn voor het ongeboren kind. Dat stelt veel zwangere vrouwen voor een dilemma. Omdat bij het gebruik van kruidenpreparaten tijdens de zwangerschap altijd enige voorzichtigheid geboden is, raden de meeste fabrikanten van echinacea preparaten aan om een arts te raadplegen. In het Journal of Clinical Pharmacology werd in 2006 echter een artikel gepubliceerd waarin - op basis van een analyse van alle gevonden studies met echinacea tijdens zwangerschap en lactatie - werd aangetoond dat echinacea niet teratogeen is en dat het veilig kan gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Het is echter wel aan te raden zich aan de aanbevolen dosering te houden.

Besluit Na eeuwen van succesvol gebruik in de kruidengeneeskunde, wordt de werking van echinacea bij griep en verkoudheid nu eindelijk bevestigd door wetenschappelijke studies. Voorwaarde voor succes is echter dat men een gestandaardiseerd preparaat gebruikt. Dat wil niet zeggen dat andere vormen van echinacea waardeloos zijn, maar in het geval van de Mexicaanse griep is echter het gebruik van een krachtig, gestandaardiseerd preparaat aangeraden.

Info Echincell van Springfield Nutraceuticals is een gestandariseerd echinaceaproduct.

Orthofyto

33 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

lus

echincell bevordert de weerstand

o i t b i o p r P

Echinacea is sinds tientallen jaren bekend om zijn eigenschappen de weerstand te bevorderen en te activeren.

Probioti plus bestaat uit verschillende soorten melkzuurbacteriën. Het heeft een beschermend effect tegen bepaalde pathogene bacteriën, heeft een pijnstillende werking ter hoogte van de darmen en helpt ter preventie van infectieuze diarree. Probioti plus gaat een weldoenend effect hebben op de darmflora en gaat het evenwicht van de darmflora herstellen en bewaren. Zeker te gebruiken na gebruik van antibiotica. Dagelijks gebruik als onderhoudsbehandeling om de darmflora te optimaliseren.

Echincell is een gepatenteerde vorm van echinacea dat volgens recente wetenschappelijke inzichten is gestandaardiseerd op drie verschillende bioactieve componenten. Deze bestanddelen – alkylamides, polysaccharides en cichoreizuur – zorgen voor een bevordering van de weerstand. Gepatenteerd Echincell bevat een goede ratio van de natuurlijke, actieve plantenextracten. Tevens zijn twee wetenschappelijke studies uitgevoerd met Echincell om te laten zien dat de weerstand bevorderd kan worden.

echinacea

gestandaardiseerd op drie componenten

Echincell 60 capsules met 3-voudig gestandaardiseerd echinacea-extract 105 mg Publieksprijs € 13,95 CNK 2649-895 Verkrijgbaar via gezondheidswinkel en apotheek Meer informatie: Springfield Nutraceuticals BVBA Heist-op-den-Berg Tel. 015-349113 [email protected]

Aanbevolen gebruik: Bij ondersteuning van de weerstand: één softgel per dag Bij activering van de weerstand: 5 x per dag een softgel gedurende twee dagen; daarna 3 x per dag een softgel tot maximaal 21 dagen.

34 34

Springfield Nutraceuticals, Heist-op-den-Berg, T. 015-349113, nfobel@springfieldnutra.com

Orthofyto

®

H E A L T H T H R O U G H N A T UJaargang R E , S C 14 IE~ N Cnr.78 E & ~I 2009 NNOVATION

U Voor meer informatie: CVBA Urmale De pierpontstraat 2 Tel: 013 55 60 92

www.urmale.com [email protected] 3540 Herk-de-Stad Fax: 013 55 21 05

34

Lustrumcongres

20

20 jaar FIOW Extra Editie

1989-2009

6e Orthomoleculair Congres

Stop 100 jaar toxiciteit ...stop kanker...

Een unieke gelegenheid om alle toxische dossiers gedurende de laatste 100 jaar kritisch te evalueren hoe deze leidde tot de enorme toename van kanker. Hoe lost het FIOW dit immense probleem op?

Extra editie

• Het Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen (FIOW) • De Belgian Society for Orthomolecular Medicine (BSOM) • Met medewerking van de leden van de Orthoceutische Firmaraad

Zaterdag 20 maart 2010 Van 9.00u. tot 18.00u. Vormingscentrum Guislain

Campus Guislain - Auditorium P.-J. Triest Jozef Guislainstraat 43 - 9000 Gent (België)

Georganiseerd door:

Schrijf tijdig in want de zaal is opnieuw bijna volgeboekt!

Paniek is een slechte raadgever, ook als het over de Mexicaanse griep gaat. Artsen en professoren benadrukken dat een gezonde levenswijze en een sterk immuniteit de basis zijn voor een goede gezondheid: beter voorkomen dan genezen.

Veilig en gezond de winter door

PRIMARIL Kids en PRIMARIL Adult zijn krachtige fytotherapeutische middelen die de weerstand opbouwen en de immuniteit stimuleren. PRIMARIL is de aangewezen manier om gezond de winter door te komen. PRIMARIL werkt zowel preventief als curatief op een efficiënte manier.

PRIMARIL adult

24 capsules CNK : 2396-869 60 capsules CNK : 2578-375 PRIMARIL kids 4-10jaar 120 ml CNK : 2576-825

Enkel verkrijgbaar bij uw apotheker

PRIMARIL is samengesteld door Primrose Laboratories nv. Hun Experts of Fytotherapy werken uitsluitend met de beste kruiden en plantenextracten. PRIMARIL kids is speciaal voor kinderen van 4 tot 10 jaar ontwikkeld en is 100% veilig en gezond. PRIMARIL adult is voor volwassenen (vanaf 10 jaar).

Orthofyto Meer informatie vindt u op WWW.PRIMROSE.BE Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009 ®

35 35

Promotie tot 31 december 2009

Monografieën FIOW MN 62 Anti-aging. Nutriëntenmodulatie voor een optimale energie- en antioxidantenbalans bij veroudering. Tijdens het ouder worden gaan onze lichaamsfuncties geleidelijk achteruit. Verouderen is een natuurlijk proces dat niet tegengehouden kan worden. Met de juiste nutriënten kunnen we echter het verouderingsproces aanzienlijk afremmen, zodat we langer jong blijven en korter oud zijn. Auteur: Walter Faché - Prijs €30

Jij kunt Slank en Gezond blijven met de Nieuwe Voedingsdriehoek Faché®

Met honderden eenvoudige adviezen, tips en waarschuwingen de 15 voedingsgroepen van de voedingsdriehoek in de keuken dagelijks met succes toepassen.

Walter O.M. Faché PROMOTIE Beide gezondheidsboekjes samen

e44

ché s fa ekje sb o dh

on

Gez

tW a Lt

eR

en

kaR

in e

rO

tbi

dvie

zen

en o

FIO

rth

omo

lecu

FIOW

W

Gez

dia - Vla

ams Ins

tituut Ort

hom

2

e

e re

cep

ten

e19 e15 o

ubli n hé JeMsediafa- Vppelacd hei n am dsb d sb o ek s In Wetenscha stit oleculaire o n d h ei

Publi Me

é

PROMOTIE n°2 P

g ez

ach

rin

lair

W

FIOW

-1

MF

Ge on zond t me t W bi alte jt r en en Ka

do n

on

Gez

iJt en tb nd on

FIO

7994-04

ISBN: 907

Me

e

ka Rin lt eR en Me t Wa

uwingen waarsch en n, tips en in de keuk advieze riehoek voudige voedingsd erden een de nd n ho va et M sgroepen ze ssen. ing ed vo pa f de 15 cces toe Poppe s met su dagelijk

g ez o

MN 77. De top tien belangrijkste stappen in een vitaliteits- en immuniteitsprogramma. Orthomoleculaire preventie met de top producten van de Orthoceutische Firmaraad. Met de dagelijkse stroom van nieuwe gezondheidsclaims wordt de consument vaak misleid over welke voedingssupplementen hij moet nemen. Het FIOW stelde een top-tien lijst samen van de meest belangrijke orthomoleculaire supplementen, die maximaal onderbouwd zijn door de laatste mondiale wetenschappelijke know-how en hun succes bewezen hebben. Auteur: Walter OM Faché - Prijs €25

Wa lte

3®

ché3 topa

hoek Fa

ingsdrie

we Voed

ieu met de N

n

2

jte

oekJes

heidsb

gezond

12 a sl nk JiJ kunztond en ge n bliJve

niet ng ge ulai tim nalis n y ale bare en H ezon avonds zond re) keeps t d en on leve arts ee the do gediss ay voer ontbij als ee mis ct n te te bare gem n goed or aw ocieerdet hij on n met n bede Dit leid e ay la oet raad wil vriend ” te pa voed s op de Walte ar. keuk origin ing r en gaan he voor en ra en, eel vo en vo leidsm fraser met aa m eige mij hote edin n pa n en l of nd or an gs al vo , di : wan acht tiën rest boek or el e zeld neer ten. aura be ke ar en je nt m nadert ts di acuu ogen te em t ontb n zeer ISBN eer Dr. reke ste : 90 Mar de pe n. 7799 kB rfec 4-04eid ijkh ottu tie, -1 persoonl is ee of haar zijn n D die unie r. W rmule erne k na n. le ontbijtfo rA slag beslist leze kelijke, snel . Fac wer een sma sterwerkje k en hé iedereen kt. ten dit mee zou sjournalist je vindt vitaler maa te genieten, moe enschap in ge ntijdse boek Pro nder en ijt aert - Wet en en In dit eige ijl verrijkt, gezo f. D een ontb eeuw! Dirk Bog om van de 21ste r. Ir kele en levensst . Jo tijd hebben rmules van

bedelaar. nds als een Walter en s, ’s avo een prin d ontbijten met eigen dags als zon de hem er, ‘s mid ons in “Ge voert hij ons op aandacht als een keiz Walter Faché ing met en Hay t je morgens Shelton t : eet ‘s ten invullen leer ieerde voed seren: wanneer van leer s ssoc principe genietbare gedi y” te parafra e wijsheid jk ontbijt moe en acuut Een oud een awa de voedings n, die zeld r dit keizerli de van de alou e manier naar keeps the doctor en leidsma elke arts die mee Hoe we ken e vriend al voor . Vertrek speelse en duidelijk “one apple a day een goed voor en arts Karine” n Om a ulaire) leven. Bottu t wil gaa che, bijn didactis ie dingen van het t de (orthomolec leven tegemoe Dr. Mark nd blijf t gezo voor de moo dit boekje staa een lang in t voor wie mus doet wat ijpen. Een ndblusser! moet ingr bra hé dan een ner A. Fac wil zijn Dr. Wer n. patiënte d voor mijn enkele re leidraa in geen onmisba male en erk en zou opti lagw Een k nas een unie Poppe ectie, is Ir. Jozef ste de perf Prof. Dr. ten zeer benadert reken. ingsboek ineel voed aurant mogen ontb Dit orig hotel of rest keuken,

eid

faché

hé OM Fac ! PAWalSter N EN E H C VERS

In di en le t eige nt Men vensst ijdse

Ze sen di ijl verr boekje us en ontd e vi ij biochemic dertig ekke geen ti kt, ge ndt ie oleculair n dé jd he zond dere orthom zich al meer danvoeding nieu bben er en en ee Faché is houdt invloed van n wst vi Walter OM eskundige en e on om va taler smak Een n el met de tbij m de tfor een on aakt ijke, sn r voedingsd ioneel bezig d. Hoe oude . mul tb fess nier voo Zijn elle w es va ijt te Kar we di ijshei jaar pro op de gezondhei België de pio ontb de. t r n de geniet kun ijtf keiz d leer di ine”. ire orm en milieu ert 1978 voo g en genees 21st en ule omolecula ge- vo dactisch Vertre erlijk t : eet sed din e ee , moe is orth voe die or de kken ontb ‘s m Hij de ten uw e, zijn tenland ! dit oleculairebijdrage aan het bui als eerste doet w mooie bijna sp de van ijt moe orgens of ha mee orthom in en st at al m te ster eer eels ste de ar pe oe s ee n in ding derland wer verdien de werd het rsoo 9 in Ne moleculaire Ge-wil zit ingrij dit bo en van e en du aloude invulle n keiz kje Dir 199 kun in nlij ek pe n ees vo besl er ho idel het hij kB jn da n. E gen le je , ed khei ist le ogae r de Ort d waar n ee en m staat leven. ijke m ingspr ert Wal ‘s mid d zen. rt waardeer der de prijs voo da blij n br ust O an te in Wet andb voor ft de m “one ier na cipes r Fac gs als ensc buitenlan ontving. een hé van luss wie (ortho appl ar haps on nde pr E ee ee S er sku en op in helto s in nee n la molec e a da n ge ! jour “G s, ’s

ijtfo die geen wste ontb Mensen n dé nieu Ze ontdekke

e35

Wal voedter OM jaar ingsde Fach pr sku é is en or n m of Hij ilieu ession dige thom en orth is se op de eel be hou olecu verd omol dert 19gezon zig m dt zichlair bi et ec ie al och gen nst ulair 78 vodheid. de invl mee emicu waa eesku e en e vo or B oed r da s van n de en buit rdeerdnde w bijdra eding elgië voed rtig nee enlan waa erd h ge aa en de pi ing on sku der ge r et ee n de neesk ier vo nde de hij ontv prij in 19 rst in un or or de ing. s vo 99 in het thom de. or Z ol N bu ij ec de Ort ederla itenla ulair n e hom nd n olec als eed geula ire rste Ge-

uut

Ort

hom

oe

olec

kje

ulai

s fa c

re W eten

scha

ppen

hé

✂

MN 63 Voedingsdriehoek Faché medisch toepassen. De ingrediënten in de voeding kunnen functioneel ingezet worden als preventie tegen ziekten. Ziekte moet in de eerste plaats voorkomen worden door de juiste voeding, maar ook in de behandeling van ziekten neemt voeding een belangrijke plaats in. In deze monografie vind je praktische medische voedingsadviezen over de 15 voedingsgroepen in de voedingsdriehoek. Auteur: Walter OM Faché - Prijs €25

Ondergetekende ................................................................................................... Adres ........................................................................................................................................ Tel .................................................................................................................................................. GSM ............................................................................................................................................ E-mail ...................................................................................................................................... Beroep ................................................................................................................................... BTW ............................................................................................................................................. Schrijft in op

MN 79. Orthobiotica vervangen antibiotica. Het monster de antibiotica krakende superbacterie is geschapen en is een gevaar voor alle ziekenhuizen. Adviezen en tips. Door het veelvuldige gebruik van antibiotica is een resistente superbacterie geschapen, die een gevaar vormt voor alle ziekenhuispatiënten. Orthobiotica - natuurlijke, orthomoleculaire stoffen, kunnen antibiotica effectief vervangen. Auteur: Walter OM Faché - Prijs: € 30

36 Locatie: Congreszaal, Kerkstraat 103, 9270 Laarne 36 Info & inschrijving: 09 369 06 Orthofyto 42 - [email protected] ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

…… gezondheidsboekje nr. 1 en nr.2 en betaalt na ontvangst van factuur €35 + portkosten. …… gezondheidsboekje nr. 1 en betaalt na ontvangst van factuur €25 + portkosten. …… gezondheidsboekje nr. 2 en betaalt na ontvangst van factuur €15 + portkosten.

Datum:.............................................................................................................................................. Handtekening: Versturen naar FIOW Larenhoeve Kerkstraat 103, B 9270 Laarne Tel: 0032 (0)9 369 06 42 - Fax: 0032 (0)9 366 18 38 E-mail: [email protected]

Seminaries aan het Faché Instituut Stressrespons: een antwoord op alle degeneratieziekten. (vierde jaar) 19de Orthomoleculair Seminarie Donderdag 19 nov. 2009 19.00-22.30u

Stressrespons heeft een impact op de metabolieten van de drie macronutriënten en de micronutriënten. Deze macro- en micronutriënten bepalen de risico’s van hart- en vaatziekten en alle degeneratieziekten. • Docent : Walter Faché • Dit seminarie is gratis voor alle ingeschreven cursisten van de Modules 11 tot 15 (niveau 2) “Behandelingsprotocollen” • Voor niet ingeschreven cursisten : 60 euro

Ribose gebruik in de sport en bij hart- en vaatziekten. (vijfde jaar) 20ste Orthomoleculair Seminarie Donderdagavond 3 dec. 2009 19.00-22.30u

De fysiologie en de biochemie verklaren uitstekend de werking van ribose bij alle sportprestaties. • Docent : Walter Faché

•

•

Dit seminarie is gratis voor cursisten die inschrijven voor de Modules 16-18 (niveau 3) “Nutritionele Medische Biochemie) in 2010. Voor niet-ingeschreven cursisten : 60 euro

Hyperventilatie is één van de belangrijkste onderliggende pathologieën voor de meeste metabole stoornissen in het lichaam. 17de Orthomoleculair Ledenseminarie Maandagavond 7 dec. 2009 19.00-22.30u De fysiologie en de biochemie verklaren uitstekend de incidentie van hyperventilatie door chronische stress. Hyperventilatie is heel vaak de oorzakelijke inductor van hartproblemen (Angina Pectoris) en wordt meestal diagnostisch gemist. • Gastdocent: Dick Kuiper • Dit seminarie is gratis voor: alle orthospakketleden, basisleden van het FIOW in 2009. Ingeschreven cursisten consulentenopleiding van de gezondheidsbistro 7 • Voor niet-leden : 60 euro

Locatie: Congreszaal, Kerkstraat 103, 9270 Laarne - Info & inschrijving: 09 369 06 42 - [email protected]

Unieke nutriceutische formule voor hart en bloedvaten Een gebalanceerde combinatie van essentiële vetzuren, vitamines, mineralen, aminozuren, kruiden en andere belangrijke orthomoleculaire stoffen.

Gunstige invloed op de 5 belangrijkste risicofactoren Verkwikkend voor het hart

Atherozol

Houdt de bloedvaten schoon en soepel Voor het behoud van een sterke vaatwand Gunstige invloed op de bloedsomloop Referenties: - Rubanyi GM. 1993. The role of endothelium in cardiovascular homeostatis and diseases. J Cardiovasc Pharmacol; 22Suppl 4:51-14. - Ref: Cotran RS, Pober JS. 1990. Cytokine-endothelial interactions in inflammation, immunity and vascular injury. J Am Soc Nephrol 1:225-235 - Ref: Pober JS, Cotran RS. 1990. The role of endothelial cells in inflammation. Transplantation 50:537-544.

PROFESSIONELEN KUNNEN DE TECHNISCHE FICHE AANVRAGEN VOOR MEER UITGEBREIDE INFO.

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

Orthofyto

37 ®

Jaargang 14 ~ nr.78 ~ 2009

Volgende editie: Orthofyto 79 Bioactief dineren tegen infecties Onze voeding zit vol met potentiële “geneesmiddelen” die ons immuunsysteem versterken en virale - en bacteriële infecties geen kans geven. Het Faché Instituut pleit al jaren voor verse, biologische, onbewerkte levensmiddelen, waarin nog alle bioactieve stoffen aanwezig zijn. Een overzicht van deze stoffen en hun geneeskrachtige, immuunstimulerende werking, kan helpen bij het samenstellen van je dagelijkse menu om je te wapenen tegen infecties.

Griep op de voet gevolgd Door de vele vragen die we krijgen van lezers in verband met de Mexicaanse griep, hebben we besloten een nieuwe rubriek in te lassen: “Griep op de voet gevolgd”. Hierin zal telkens een ander aspect van griep worden belicht. In het eerste artikel in deze rubriek zal het verschil tussen virale en bacteriële infecties worden uitgelegd.

Mechanisme van een virusinfectie Om een virusinfectie effectief te voorkomen of te behandelen moeten we weten hoe een virus in ons lichaam kan binnendringen, zich er kan nestelen en verspreiden. Wat is het precieze mechanisme van een virusinfectie en op welke manieren kan het lichaam zo’n virus onschadelijk maken?

Wel of niet een griepvaccin? Het jaarlijkse griepvaccin én het vaccin tegen de Mexicaanse griep worden niet alleen door de farmaceutische industrie gepromoot, ook de overheid doet er alles aan om al haar burgers gevaccineerd te krijgen. Veel mensen vragen zich terecht af of zo’n griepvaccin wel nodig is. We moeten ons echter vooral afvragen of het wel veilig is. In volgend nummer lees je wat de overheid ons niet vertelt over het sterk gepromote griepvaccin.

Resveratrol Resveratrol is een veelbelovende stof in de preventie en behandeling van degeneratieziekten, zoals hart- en vaatziekten, neurodegeneratieve ziekten, ouderdomsklachten, infecties en kanker. Resveratrol kan bovendien met succes worden ingezet bij griep. De werking van resveratrol berust op de beïnvloeding van verschillende biochemische pathways en is door onderzoek veelvuldig aangetoond.

Orthofyto

®

COLOFON Een gids voor ortho­ moleculaire preventie en orthomoleculaire substitutietherapie

Uitgever: Walter O.M. Faché, HEOS Kerkstraat 103 - 9270 Laarne

•

Verschijnt 6 maal per jaar

•

Brengt u het meest uitgebreide orthomoleculaire voedings- en geneeskundig blad voor alle gezondheidsverzorgende professionals en gezondheids­bewuste mensen.

Kernredactie Prof. Dr. Ir. Jozef Poppe Dirk Bogaert, wetenschapsjournalist A pr. Philippe Gerard Dr. Osteopaat Johan De Cock A pr. Fernand H aesbrouck Dr. Med. Frans Fermon Dr. Med. Mark Bottu Hilde Maris, Orthom. Nutritionist Guido Duerinckx

•

Hoe abonneren ? Betaling geldt als enige abonnering Jaarabonnementen 6 nummers

❏ Voor België: storting van E 40 op rek. nr. FORTIS 290-0307607-41 ❏ Voor Nederland: storting van E 44 op rek. nr. IBAN: BE 88290030760741 BIC code: GEBABEBB

Eindredactie Walter OM Faché, Medisch Journalist Secretariaat Faché Instituut Larenhoeve, Kerkstraat, 103 B 9270 Laarne Tel. 0032(0)9/369 06 42 Fax 0032(0)9/366 18 38 E-mail: [email protected] Advertenties Hilde Maris Faché Instituut Kerkstraat, 103 - B 9270 Laarne E-mail: [email protected]

Vormgeving, productie en druk Walter O. Faché, Directeur FIOW Hilde Maris Pieter Van Melckebeke Abonnement loopt automatisch De Pauw Stijn, verder indien geen schriftelijke Drukkerij Coppens bvba opzegging twee maand op voor- Hospitaalstraat 2, hand. 9080 Lochristi-Beervelde www.coppens-druk.be

Prijs per nummer: E 7,80 (B) of E 8,50 (NL).

Orthofyto blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

FIOW

Uitgeverij

Publi Media Faché Instituut Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij ziekten. ©Copyright 2009

ISSN 1780-3713

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. Disclaimer: De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden.

Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels.

38

Hoofdredactie Walter O.M. Faché, Hoofdredacteur

Overname van artikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

Bescherm uw gezin met de juiste probiotica

INFANT’S BLEND

CHILDREN’S BLEND

ADULT’S BLEND

ADVANCED ADULT’S

SUPER 8 HI-POTENCY

SUPER 5 ZUIGTABLET

Voor zuigelingen en

Voor kinderen

Voor volwassenen

Voor senioren

Om gistoverwoekering in de

Voor een goede mond-

peuters 0-5 jaar

5-15 jaar

16-60 jaar

60 plus

darmen tegen te gaan

en darmhygiëne

UW DARMFLORA IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN In onze darmen leven meer dan 400 soorten en in totaal meer dan 100.000 miljard bacteriën. De totale bevolking noemen we de darmflora. Daaronder zitten zowel ‘nuttige’ als ‘schadelijke’ bacteriën. Zodra die ‘schadelijke’ of ‘ziekmakende’ bacteriën de overhand krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en worden we ziek. Diverse factoren kunnen het aantal nuttige bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik en te weinig beweging. Ook een bevalling met een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, bacteriële infecties en het gebruik van vele medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel ontstaan.

Onderzoek toont het belang van supplementering met de juiste probiotica aan. Een consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, produceert antioxidanten, verbetert de opname van de voeding door de verhoogde afbraak en opname van vitaminen, mineralen en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen die noodzakelijk zijn voor een gezond zenuwstelsel. Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën die voorkomen in het spijsverteringskanaal, waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste samenstelling en concentratie. Die zijn bij zuigelingen, peuters en kleuters verschillend van volwassenen of senioren. Daarom heeft Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie een specifieke probiotica ontworpen.

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK.

UDO’S CHOICE®

PROBIOTICA • verbeteren de weerstand tegen slechte bacteriën • optimaliseren de spijsvertering • verbeteren de opname van vitaminen, mineralen en aminozuren • bevorderen een regelmatige stoelgang • verhinderen de woekering van gisten en schimmels • versterken de immuniteit

voor meer informatie over de probioticaproducten

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be

MorEPA, voor een betere concentratie ™

WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN

WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN: Studenten tonen bij gebruik van MorEPA™ visolie een grotere bereidheid om een extra mentale inspanning te leveren. EPA- en DHA-gehalte in de circulatie

IN DE VS EN GB ERKEND ALS BESTE OMEGA-3: De omega-3 producten van Minami Nutrition worden nu ook in de Verenigde Staten en GrootBrittannië erkend als hoogst geconcentreerde omega-3 capsules, met betrouwbaar omega-3gehalte en laagste gehalte aan contaminanten.

bij het begin van de proef op het einde van de proef 4,5

% van de totale vetzuren in de circulatie

4

lekkere en kauwbare softgel

3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0

EPA

DHA

EPA

MorEPA

DHA nepmiddel

MILIEUZORG:

RAT

TOP

L

OI

C

L

RAT

HIGHEST

★ ★★ ★

TOP

OI

★★

★

HIGHEST

G BE S T IN ★★★★★

★

8

€ 31,95 / 60 softgels (2 maand dosis) CNK 1670-538

OIL

PURITY

OIL

ConsumerLab

€ 36,95 / 60 softgels (2 maand dosis) CNK 2453-108

Voor het behoud van het emotioneel en fysiek welzijn.

H FIS

&

PURITY

ConsumerLab

R G BESOTNCENT ATION IN ★★★★★

Ondersteunt de circulatie, draagt bij tot een goede cholesterol.

8

★

CENTRATION

H FIS

ON

&

C

Om haar visolie te concentreren past Minami Nutrition het superkritische CO2 distillatieproces toe (EFP® -proces), zonder chemische solventen zoals hexaan. Resoluut de milieuvriendelijkste oplossing! Bekroond met het EMAS-certificaat.

★★

★ ★★

Uitsluitend verkrijgbaar in uw apotheek. Wenst u meer informatie over onze studies? Mail: [email protected] - Tel.: 03 458 79 54 - www.minami-nutrition.be Mail: [email protected] - Tel.: 067 84 35 91

Goed voor het geheugen en de leervaardigheid.

MorEPA Chewy € 21,95 / 60 softgels (1 maand dosis) CNK 2552-628 MorEPA Junior € 19,95 / 60 softgels (1 maand dosis) CNK 2072-890