Het NiEUwste Blad Leerkrachtenhandleiding

Het NiEUwste Blad Leerkrachtenhandleiding

www.ryckevelde.be

Een realisatie van Centrum Ryckevelde vzw, in opdracht van het Informatiebureau van het Europees Parlement te Brussel.

Colofon Dit didactisch pakket is een product van Centrum Ryckevelde v.z.w. in opdracht van het Informatiebureau van het Europees Parlement te Brussel. Centrum Ryckevelde werd bij de uitwerking van het pakket ondersteund door een educatieve werkgroep. Deze uitgave is auteursrechtelijk beschermd. Gedeeltelijke of integrale reproductie van de inhoud is uitsluitend toegestaan voor nietcommerciële, didactische doeleinden. Afsluiting redactie: oktober 2008 Contact: Centrum Ryckevelde v.z.w. [email protected] tel. 050/35 27 20 www.ryckevelde.be Informatiebureau van het Europees Parlement te Brussel [email protected] tel. 02/284 20 05 www.europarl.be

Leerkrachtenhandleiding Voorwoord Beste leerkracht, Met dit didactisch pakket over Europa voor het secundair onderwijs hopen wij een antwoord te geven op de steeds toenemende vraag naar direct bruikbaar pedagogisch materiaal om de leerlingen op een informatieve, afwisselende en toegankelijke manier vertrouwd te maken met de werking van Europa, dat hun dagelijks leven in aanzienlijke mate rechtstreeks beïnvloedt. Voor dit leerpakket – en zijn tegenhanger voor het basisonderwijs – zijn wij in zee gegaan met Centrum Ryckevelde, dat op dit gebied reeds ruimschoots zijn sporen heeft verdiend. De hiernavolgende thematische hoofdstukken zijn het resultaat van de uitwerking van een ambitieus concept door Centrum Ryckevelde, dat daarbij kon terugvallen op de hulp en goede raad van onze medewerkers en op de praktijkervaring van enthousiaste leerkrachten in een speciaal daartoe opgezette werkgroep. Met hun wensen werd zoveel mogelijk rekening gehouden. In de diverse thema’s wordt dieper ingegaan op de Europese instellingen en hun bevoegdheden, op de Europese waarden en op Europese beleidsvormen die relevant zijn voor de leefwereld van de jongeren. Daarbij werd voor een zo helder mogelijk taalgebruik zonder overbodig vakjargon gekozen. Zonder dat het aanspraak wil maken op volledigheid, geeft dit leerpakket de leerlingen inzicht in de complexiteit van wat doorgaans « Europa » wordt genoemd en zet het aan tot kritisch denken over Europese thema’s. Zodoende zullen zij later bij Europese verkiezingen - de eerstvolgende vinden reeds in juni 2009 plaats – als goed geïnformeerde Europeanen hun stem kunnen uitbrengen. Met uw reacties, suggesties en opmerkingen kunt u steeds bij ons terecht via [email protected] Wij vertrouwen erop dat dit pakket u flink op weg zal helpen om van onze jongeren bewuste en hopelijk ook overtuigde Europeanen te maken!

André De Munter Informatiebureau van het Europees Parlement te Brussel

Leerkrachtenhandleiding Inleiding Maar liefst meer dan twee derden van alle wetten en regels waar we vandaag in België mee te maken hebben, zijn bepaald door de Europese Unie. Het kan dan ook niet anders dan dat dit een zeer grote, zeg maar gigantische impact heeft op ons dagelijks leven. Paradoxaal genoeg zijn maar weinig mensen zich hiervan bewust. Het leerplan voor de derde graad secundair onderwijs voorziet ruimte om de leerlingen kennis te laten maken met deze wondere Europese Unie. Omdat dit geen voor de hand liggende stof is voor de leerlingen, is een leuke werkvorm vereist. Dit didactisch pakket tracht aan deze nood tegemoet te komen door de EU op een zo concreet mogelijke manier uit te leggen. Het pakket is bedoeld voor leerlingen uit alle studierichtingen van de derde graad secundair onderwijs in België en is modulair opgevat. In tien thema’s wordt de Europese Unie in de kijker gezet. De eerste drie thema’s zijn algemeen van aard en gaan over de historiek, de EU-instellingen en de cultuur in Europa. De volgende zes thema’s belichten elk een specifiek beleidsdomein of een invalshoek van het Europese beleid. Zo kunt u kiezen uit studeren en reizen in de EU, handel, interne veiligheid, milieu, Europa in ons dagelijks leven en Europa in de wereld. Het laatste thema ten slotte behandelt de uitdagingen waar de EU momenteel voor staat. Elk thema kan als een apart geheel behandeld worden, zonder eerst andere thema’s aan bod te laten komen. Als leerkracht kunt u dus een of meerdere thema’s selecteren naargelang uw vak, uw interesses, de interesses van uw leerlingen, enzovoort. De tien thema’s volgen telkens eenzelfde structuur: een algemene inleiding met de basisinformatie over het thema, een krantje met artikels, cartoons, cijfergegevens, enquêtes enz. waarin dieper op de verschillende facetten van het thema wordt ingegaan en ten slotte een aantal opdrachten. Voor elke opdracht staat aangegeven of het om een opdracht met het krantje ( ( ), een praktische opdracht () of een opdracht waarbij je zelf je mening kan geven (

) gaat, een internetopdracht

).

In deze leerkrachtenhandleiding staat boven elke opdracht ook een indicatie van de moeilijkheidsgraad: *

vrij gemakkelijk

**

al enig denk- en zoekwerk vereist

***

vrij moeilijk

Zo kunt u als leerkracht net die opdrachten uitpikken die u het meest interessant en haalbaar lijken. Ook is in de inleiding per thema aangegeven in welke lessen dit thema aan bod kan komen. Deze lijst heeft echter niet de bedoeling volledig te zijn. We bevelen alle leerkrachten dan ook warm aan om deze modules in de mate van het mogelijke in hun lessen te integreren. Deze thema’s zijn ook bruikbaar in het kader van de vakoverschrijdende eindterm ‘opvoeden tot burgerzin’. Voor het uitwerken van dit pakket werden het Informatiebureau van het Europees Parlement en Centrum Ryckevelde bijgestaan door een werkgroep van leerkrachten. Zij reikten ideeën aan, zochten naar een concept en ondersteunden het geheel met raad en daad. We hopen dat u en uw leerlingen met plezier aan de hand van dit pakket Europa ontdekken. Vragen en opmerkingen zijn welkom op [email protected] of [email protected].

Leerkrachten kunnen een uitgebreide handleiding met oplossingen aanvragen door een e-mail te sturen naar [email protected]

Inhoud Thema 1: Historiek Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Kaart Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Hitler tijdens WOI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Getuigenis Auschwitz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Kaart Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Marshallhulp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 50 jaar Congres van Den Haag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De NAVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Robert Schuman, 1950 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Expo 58: een nieuw Europa werd geboren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Ijzeren Gordijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Ijzeren Gordijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Een getuigenis uit Rome . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Het Verdrag van Rome . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Een foto vol emotie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 De Europese interne markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 De euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Val van het communisme in Oost-Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Aan de vooravond van de invoering van de euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Val van de Berlijnse muur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Van EG naar EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Chronologie van de Europese integratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Europa, mijn thuis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 EU-uitbreiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Een blik op de toekomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Welkom in het nieuwe Europa, anno 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Verdere uitbreiding? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Kaart Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Thema 2: De instellingen Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Microsoft veroordeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Opkomstcijfers Europese Parlementsverkiezingen 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Het Europees Parlement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De Europese Raad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 De Europese Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Brussel, hoofdstad van Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Europa in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Polen op de vingers getikt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De Ministerraad of Raad van Ministers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Europese wetten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Post uit Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Weg met de ‘havenrichtlijn’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 De politieke families in het Europees Parlement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Aantal leden van het Europees Parlement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Alles voor de veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Alles ondertiteld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Het Europees Hof van Justitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Het Europees Parlement: echte parlementsleden weten waarom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Cartoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Thema 3: Eén Europese cultuur? Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Landenfiches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De Europese kaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 De perfecte Europeaan is … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Word culturele hoofdstad van Europa! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Een diversiteit aan talen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Meertaligheid (een) troef! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Wie wint de European Border Breakers award? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Seks verkoopt - ook Europese films - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Deze week in ‘Cinema Europe’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Europeanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Vreemde vertalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Thema 4: Reizen en studeren in Europa Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 … en de letter ‘E’ staat voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Ziek in het buitenland? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Goedendag, bonjour, guten Tag! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Erasmus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Ruim 3% Erasmusstudenten is Belg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Grafieken over Belgische Erasmusstudenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Op stage in het buitenland met Leonardo da Vinci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Aantal Leonardo-stages: evolutie 2000-2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Jeugd in actie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Na een jaartje Erasmus heb je de smaak te pakken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Erasmusdagboek: Marie in Barcelona - España por favor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Bachelors en masters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 EuroPass . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Test jezelf: hoe geschikt ben je om internationale ervaring op te doen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Thema 5: Handel in Europa Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Interne handel in de EU-27 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Afschaffing grenscontroles levert geld op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Protectionisme binnen EU kost 150 miljard euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Europa is god niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2



Alleen Luxemburg en België steunen vrijmaking post niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Privatisering geen goede zaak voor Europese watervoorziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Dertien doden bij treinongeluk in Engeland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Privatisering is onvermijdelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Vingers kwijt en terug naar huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Europa: arbeidsmarkt zonder grenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 41.000 vacatures raken niet ingevuld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Knelpuntberoepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 De euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 De eurozone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Euro-dollar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 91-jarige Nederlander ontkent euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Pools filiaal KBC klopt groeiverwachtingen in vierde kwartaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Duizenden banen in heel de EU binnen handbereik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 We bellen teveel bij Belgacom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 90% van het geïmporteerde bier in België is Europees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Bouw en fruitpluk op zoek naar Oost-Europese werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Dexia mikt op overnames in Centraal-Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Vliegen op tien jaar tijd de helft goedkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Drie keer meer ‘Belgische’ Oost-Europeanen in vijf jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Thema 6: Veilig in Europa Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Steeds meer mensenhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Open grenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Europa onderschept steeds meer namaakgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Vijf Belgen opgepakt in zaak kinderporno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Chinees migratienetwerk opgerold in Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Groot succes in de strijd tegen drugshandelaars in Duitsland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Politie rolt bende mensensmokkelaars op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Aquapol bevordert samenwerking in Europese wateren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 In de EU is het tijdperk van de slagbomen echt voorbij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De Schengenzone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 De Schengenzone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 11.750 vluchtelingen gestorven in poging om EU te bereiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Welkom aan niet-EU-burgers? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Frontex: de grenswachters van Fort Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Vraag en antwoord: FRONTEX: op alle fronten alert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Verdeeld over migratiebeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Blauwe kaart moet knappe koppen naar EU lokken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Europa heeft meer kinderen nodig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Bevolkingspiramide in België in 2010 en 2030 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Thema 7: Milieu en energie Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Het klimaat: wat doet de EU eraan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Broeikaseffect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Het wordt nu ernst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 De doelstellingen per lidstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Natuurlijke hulpbronnen voor dit jaar opgebruikt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 EU onverantwoord gul met visquota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Afval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Recupel biedt Europese collega’s helpende hand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Welke producten dragen het EU-energielabel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Met de bloem kies je voor groen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Zwemwaterkwaliteit nog niet overal optimaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Thema 8: Europa in ons dagelijks leven Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Het etiket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Europa moet Schotse kilt beschermen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Jacht op gevaarlijke producten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Weg met weekmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Rechten van vliegtuigpassagiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Lust u chloorkippen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Kraak de eicode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De EU beschermt je . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Welvaart in de EU: BNP in euro per capita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Met dank aan de EU! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Grote Prijs Formule 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Rookverbod in restaurants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Rokers in Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Mannen = vrouwen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Alle Europese vrachtwagens gelijk voor de wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Veiligheid op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Thema 9: Europa in de wereld Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 De grote handelsblokken vergeleken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Aandeel in de wereldhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De wereldkaart hertekend volgens rijkdom (1995) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voornaamste handelspartners van EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Internationale instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Handelsblokken in de wereld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Globalisering is… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tomatensoep legt 22.000 kilometer af . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Stuntaanbieding: globalisering! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Andersglobalisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Humanitaire en ontwikkelingshulp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 EPA’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Wat is er mis met de EPA’s? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Verbetering van vrouwenrechten: de sleutel tot ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 EU geeft 12 miljoen voor slachtoffers cycloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2 miljoen euro voor hulp aan slachtoffers overstromingen Viëtnam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 EU geeft 1,7 miljard voor onderwijs derde wereld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 EU-hulp voor slachtoffers droogte Afrika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 EU geeft 11 miljoen euro voor slachtoffers oorlog Tsjetsjenië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 EU-landen besteden te weinig aan ontwikkelingshulp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Aanhoudende conflicten (2008) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Een veilig Europa in een betere wereld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Een proactief Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (GBVB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Muurbloempje op het wereldtoneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Irak en de EU: vijf jaar na de militaire invasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Opbouw EU-missie in Tsjaad begonnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 De grenzen van Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Thema 10: Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Krantje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Iedereen wil zijn eigen Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 The sky is the limit? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Beleidsdomeinen waarvan de EU prioritair werk moet van maken volgens een enquête bij de EU-bevolking . . . . . 2 Klaar voor de toekomst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Onderzoek en ontwikkeling in de wereld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Onderzoek en ontwikkeling in de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 De vergrijzing slaat toe in de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU meer fictie dan werkelijkheid . . . . . . . . . . . . . . 4 Solana (Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor het Gemeenschappelijk Buitenlands- en Veilgheidsbeleid) . . . . . 3 blijft praten met Iran Europa verdeeld over crisis in Irak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 EU zet VS onder druk om het post-Kyoto-verdrag te ondertekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Conflict Israël – Palestina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Naar een Europees Leger? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Fourniret houdt EU spiegel voor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Asiel- en migratiebeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Sociaal Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Het gele gevaar?: een interview met Daniël Cohn-Bendit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Hoe arm is Europa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Dilemma economie - ecologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Klimaatplan 20-20-20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Landbouwbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Verstikkende uien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Verdrag van Lissabon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Een duidelijk project voor Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Leerkrachten kunnen een uitgebreide handleiding met oplossingen aanvragen door een e-mail te sturen naar [email protected]