Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Hip Injury and Osteoarthritis Outcome Score (HOOS) Januari 2011
Review en invoer: E. v. Engelen 1
Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën
Lichaamsregio Onderste extremiteit Aandoening (ICD)
Bewegingsapparaat (Bot-, gewrichts- en kraakbeenaandoeningen)
Domein ‘Menselijk functioneren’ (ICF)
Sensorische functies en pijn; Mobiliteit/ bewegen; Algemene taken en eisen
Korte beschrijving De HOOS is een vragenlijst voor het evalueren van symptomen en beperkingen bij patiënten met heupklachten. De vragenlijst bestaat uit 40 items die zijn onderverdeeld in vijf domeinen: symptomen’ (5 items), ‘pijn’ (10 items), ‘ADL’ (17 items), ‘sport/vrije tijd’ (4 items) en ‘kwaliteit van leven’ (4 items). De scoring wordt gedaan aan de hand van een 5-punts Likertschaal, waarbij een hogere score minder klachten weerspiegelt. 1,2
Doelgroep patiënten met heupklachten vnl. heupartrose 1
Auteur:
Oorspronkelijke versie Klässbo M (2003)1 Nederlandse versie de Groot I.B. et al (2007)2
2
Doel van het meetinstrument Combinatie van Evaluatief/Effectiviteit en Inventariserend
3
Soort/ Vorm van het meetinstrument
Vragenlijst Opbouw totaal 40 items, symptomen’ (5 items), ‘pijn’ (10 items), ‘ADL’ (17 items), ‘sport/vrije tijd’ (4 items) en ‘kwaliteit van leven’ (4 items).
Invulinstructie Deze vragenlijst vraagt naar uw mening over uw heup. Beantwoord elke vraag door één hokje aan te kruisen. Wanneer u twijfelt over de beantwoording van een vraag, kruis dan de best mogelijke optie aan.
Meetniveau per item: wijze score (0-4) meetniveau: ordinaal
Meetniveau per categorie: 4
Tabel 1: Berekening score per subschaal Schaal Pijn
Ruwe score (Formule 1) 100 - ((gemiddelde sore P1-P10/4)*100)
Symptomen
100 - ((gemiddelde sore S1-S5/4)*100)
ADL
100 - ((gemiddelde sore A1-A17/4)*100)
Sport/Rec
100 - ((gemiddelde sore SP1-SP4/4)*100)
QvL
100 - ((gemiddelde sore Q1-Q4/4)*100)
Herberekende score (Formule 2) 100 - Actueel ruwe score * 100 : Mogelijke ruwe score range 100 - Actueel ruwe score * 100 : Mogelijke ruwe score range 100 - Actueel ruwe score * 100 : Mogelijke ruwe score range 100 - Actueel ruwe score * 100 : Mogelijke ruwe score range 100 - Actueel ruwe score * 100 : Mogelijke ruwe score range
Meetniveau totaalscore: de totaalscore die uit deze berekening volgt wordt tenslotte getransformeerd door het af te trekken van 100 (zie tabel 1, formule 2).
4
Verkrijgbaarheid
5
Opvraagbaar bij www.meetinstrumentenzorg.nl Geschatte kosten gratis te downloaden Copyright ja
Methodologische kwaliteit Indien er van de Nederlandstalige versie geen gegevens beschikbaar waren, zijn de Engelstalige gegevens van het meetinstrument verwerkt (onder vermelding van ENG).
Interne consistentie Gehele lijst: Geen gegevens bekend
Subcategorie lijst: Cronbach’s α: N=39 Populatie Patiënten met heupartrose: Subcat Pijn: 0.74 2 Subcat Symptomen: 0.95 2 Subcat ADL: 0.98 2 Subcat Sport& rec: 0.91 2 Subcat KvL: 0.75 2 Cronbach’s α: N=74 Populatie Patiënten met een Htep: Subcat Pijn: 0.76 2 Subcat Symptomen: 0.94 2 Subcat ADL: 0.95 2 Subcat Sport& rec: 0.80 2 Subcat KvL: 0.86 2
Reproduceerbaarheid Betrouwbaarheid (reliability) Gehele lijst: Geen gegevens bekend Per categorie Tabel 2: Betrouwbaarheid (ICC agreement) van de HOOS
Tijdsinterval 3 weken Pijn Symptomen ADL Sport/rec KvL
Heupartrose (n = 49) 3 SEM ICC 95% CI 6.94 3.77 5.16 5.77 3.71
0.88 0.97 0.94 0.96 0.97
3,5
Patienten met Htep (n = 68) 3 SEM ICC 95% CI 4.97 6.49 4.78 10.07 7.03
0.89 0.82 0.90 0.76 0.75
Overeenkomst (agreement)
Validiteit Content validity
Criterion validity Construct validity Gehele lijst Correlatie met meetinstrument ICOAP: R(Spearman), N=18, populatie Patiënten met heupartrose: -0.165 1 (ENG) Per categorie
Tabel 3: Construct validiteit van de HOOS 3 KOOS Pijn
KOOS Symptomen
KOOS ADL
KOOS Sport/Rec
Patiënten met Htep (Zweden), N=90 gemeten in Spearman SF-36 Bodily pain 0.52 0.35 0.66 0.49 SF-36 Physical funct 0.17 0.03 0.24 0.12 SF-36 Social function 0.61 0.38 0.62 0.44 SF-36 RF* 0.13 0.09 0.17 0.13 SF-36 RE* 0.38 0.25 0.48 0.35 SF-36 Mental health 0.42 0.17 0.48 0.26 SF-36 Vitality 0.18 0.04 0.27 0.01 SF-36 General health 0.29 0.17 0.37 0.24 perception Patiënten met heupartrose (Ned), N=39 gemeten in Pearson SF-36 Bodily pain 0.76 0.57 0.78 0.63 SF-36 Physical funct 0.63 0.56 0.68 0.58 SF-36 Social function 0.48 0.38 0.46 0.36 SF-36 RF* 0.49 0.38 0.52 0.55 SF-36 RE* 0.29 0.18 0.38 0.38 SF-36 Mental health 0.06 0.09 0.10 0.17 SF-36 Vitality 0.11 0.14 0.10 0.13 SF-36 General health 0.33 0.13 0.35 0.31 perception Oxford -0.83 -0.71 -0.88 -0.74 VAS -0.76 -0.06 -0.73 -0.68 Patiënten met Htep (Ned), N=74 gemeten in Pearson SF-36 Bodily pain 0.75 0.48 0.65 0.64 SF-36 Physical funct 0.59 0.46 0.72 0.59 SF-36 Social function 0.34 0.30 0.46 0.40 SF-36 RF* 0.56 0.49 0.67 0.56 SF-36 RE* 0.38 0.24 0.43 0.20 SF-36 Mental health 0.25 0.25 0.42 0.23 SF-36 Vitality 0.30 0.28 0.34 0.24 SF-36 General health 0.23 0.04 0.28 0.23 perception Oxford -0.85 -0.70 -0.85 -0.69 VAS -0.68 -0.51 -0.56 -0.49 * RF = role limitations because of physical problems RE = role limitations because of emotional problems
KOOS KvL 0.46 0.24 0.56 0.19 0.49 0.37 0.05 0.26
0.65 0.47 0.41 0.41 0.14 -0.12 -0.08 0.10 -0.66 -0.58 0.53 0.43 0.15 0.41 0.13 0.13 0.16 0.02 -0.62 -0.42
Gehele lijst Correlatie met meetinstrument Measure of Intermittent and Constant Osteoarthritis Pain (ICOAP): R(Spearman), N=18, populatie Patiënten met heupartrose: -0.165 3
Responsiviteit / longitudinale validiteit
Tabel 4: Standardized Response Mean (SRM) over een periode van 6 maanden (Zweden) HOOS Pijn HOOS HOOS HOOS HOOS Symptomen ADL Sport/Rec KvL Patiënten met een Htep, N=62 2.11 1.83 1.70 1.29 1.64 Patiënten met een Htep (≤ 66 j), N=17 2.60 3.05 2.51 1.53 Patiënten met een Htep (> 66 j), N=47 1.97 1.60 1.52 1.21 -
6
Hanteerbaarheid/ Feasibility
7
8
Taal Engels, Nederlandse vertaling Benodigdheden vragenlijst Randvoorwaarden Benodigde tijd 10 minuten1 Gebruikershandleiding Ja, Engelstalig zie http://www.koos.nu/ HOOS User’s guide Normgegevens Interpretatie: de score op de HOOS varieert van 0 -100, waarbij 0 de grootst mogelijke problemen en 100 geen problemen weergeeft.
Overige gegevens
Tevens bestaat er een verkorte versie van de HOOS de Hip Injury and Osteoarthritis Outcome Score short-form (HOOS-PS). Deze verkorte versie is samengesteld uit de subcategorie ADL-activiteiten en Sport & Recreatie. Onderzoek naar de methodologische kwaliteit is gedaan in het artikel van Davis et al. 5
9
Literatuurlijst 1. Klässbo M, Larsson E, Mannevik E. Hip disability and osteoarthritis outcome score. An extension of the Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index. Scand J Rheumatol. 2003;32(1):46-51. 2. de Groot IB, Reijman M, Terwee CB, Bierma-Zeinstra SM, Favejee M, Roos EM, Verhaar JA. Validation of the Dutch version of the Hip disability and Osteoarthritis Outcome Score. Osteoarthritis Cartilage. 2007;15(1):104-9. 3. Hawker GA, Davis AM, French MR, Cibere J, Jordan JM, March L, Suarez-Almazor M, Katz JN, Dieppe P. Development and preliminary psychometric testing of a new OA pain measure--an OARSI/OMERACT initiative. Osteoarthritis Cartilage. 2008;16(4):409-14 4. Nilsdotter AK, Lohmander LS, Klässbo M, Roos EM. Hip disability and osteoarthritis outcome score (HOOS)--validity and responsiveness in total hip replacement. BMC Musculoskelet Disord. 2003;4:10 5. Davis AM, Perruccio AV, Canizares M, Hawker GA, Roos EM, Maillefert JF, Lohmander LS. Comparative validity and responsiveness of the HOOS-PS to the WOMAC physical function subscale in total joint replacement for osteoarthritis. Osteoarthritis and Cartilage 2009; 17: 7
