HET MAKKELIJK LEZEN PLEIN Onderzoek naar de invloed van het Makkelijk Lezen Plein op het leengedrag van kinderen met leesproblemen in de leeftijd van 8 tot en met 12 jaar
BIJLAGEN
E. van der Horst Juni 2011
-1-
Inhoudsopgave Bijlage 1 Eerder onderzoek medewerkers MLP ........................................................................ 1 Bijlage 2 Vragenlijst onderzoek Makkelijk Lezen Plein ........................................................... 4 2.1 Antwoorden open vragen onderzoek MLP .......................................................................... 12 Bijlage 3 Kenmerken steekproef ................................................................................................ 15 Bijlage 4 Output PASW Statistics 18......................................................................................... 18 4.1 Factor Analyse ..................................................................................................................... 18 4.2 Cronbach’s Alpha ................................................................................................................ 23 4.3 Regressieanalyse .................................................................................................................. 27 4.3.1 Testen van hypothesen .................................................................................................. 27 4.3.2 Sobel Test...................................................................................................................... 32 4.3.3 Test assumpties regressieanalyse .................................................................................. 33 4.3.4 Correlatiematrix………………………………………………………………….…… 35
Bijlage 1 Eerder onderzoek medewerkers MLP Zoals eerder aangegeven in het hoofdonderzoek is de interactie tussen de gebruikers van het MLP en de bibliotheekmedewerkers een van de variabelen die de servicekwaliteit van een bibliotheek kan beïnvloeden (Ladhari & Morales, 2007). De rol van de medewerkers hierin is duidelijk; zij kunnen het oordeel over de servicekwaliteit door middel van hun houding, gedrag en expertise positief of negatief beïnvloeden (Brady & Cronin, 2001). Onderzoek van (Parker, Kaufman-Scarborough & Parker, 2007) toont aan dat bibliotheken zich steeds meer bewust zijn geworden van het belang van een marketinggerichte oriëntatie bij het verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening. De betrokkenheid van het bibliotheekpersoneel speelt hierin een belangrijke rol. Zo moet het personeel voldoende getraind en gemotiveerd worden om de service naar tevredenheid van de klant aan te kunnen bieden (Broady-Preston & Steel, 2002). Volgens Phipps (2001) is het dan ook noodzakelijk om het personeel te helpen bij het ontwikkelen van nieuwe kennis en vaardigheden die toegepast kunnen worden in de bibliotheek. Ook het MLP-concept in een bibliotheek vraagt om scholing van de mensen die ermee gaan werken. Zo moet het personeel op de hoogte zijn van het materiaal dat aanwezig is, waar het moet staan en hoe het in de kast geplaatst moet worden. Daarnaast moeten de medewerkers, die direct contact hebben met de gebruikers van een MLP, kennis hebben van de doelgroepen en de achtergronden van het MLP. Voor hen moet duidelijk zijn wat het MLP kan betekenen voor kinderen met leesproblemen en waarom de frontale, overzichtelijke en aantrekkelijke opstelling hierin erg belangrijk is. Op basis van bovenstaande beweringen kan geconcludeerd worden dat betrokkenheid van het bibliotheekpersoneel de kans op succesvolle dienstverlening vergroot. ProBiblio
heeft
daarom
begin
2011
een
onderzoek
gepresenteerd,
genaamd
laaggeletterdheid in de bibliotheek, waarbij aan medewerkers van 37 bibliotheken met een MLP is gevraagd naar hun deskundigheid met betrekking tot het MLP-concept en de doelgroep. Tevens is in dit onderzoek gevraagd naar hun mening over de inrichting en collectie van het MLP, zoals ingezet door de bibliotheek waarin zij werkzaam zijn. De belangrijkste resultaten van dit onderzoek zullen hieronder kort beschreven worden. Op deze manier kan er tevens een beeld gevormd worden over het MLP-concept, gezien door de ogen van de mensen die veelal dagelijks betrokken zijn bij het MLP. Met betrekking tot de inrichting en collectie kan gesteld worden dat het merendeel van de ondervraagde medewerkers in hun bibliotheek gebruik maakt van een speciale inrichting en
1
presentatie van het MLP (90%). Ruim 75% geeft aan dat de collectie, volgens de normen van het MLP, frontaal gepresenteerd is. Bijna 90% heeft naast de speciaal op moeilijkheidsgraad geselecteerde boeken ook andere media, zoals dvd’s en cd-roms, in het MLP staan. Enigszins teleurstellend zijn de cijfers dat maar een kleine 50% van de ondervraagden de materialen uit het MLP naar onderwerp heeft gepresenteerd. Naast de inrichting en collectie van het MLP hebben de 37 medewerkers ook hun eigen kennis en vaardigheden met betrekking tot het MLP en de doelgroep beoordeeld. Ruim driekwart van de ondervraagde medewerkers geeft aan dat de kennis met betrekking tot de collectie voor taalzwakke basisschoolleerlingen uitstekend tot redelijk is. Het communiceren met, en de kennis van de doelgroep taalzwakke basisschoolleerlingen word door tweederde van de bibliotheekmedewerkers als uitstekend tot redelijk gezien. Uit bovenstaande informatie kan geconcludeerd worden dat er nog voldoende ruimte is om de communicatie met, en de kennis over de doelgroep van het MLP te verbeteren. De hierboven beschreven feiten, uit het eerder gehouden onderzoek door ProBiblio (2011), zijn weergegeven in onderstaande figuren. Figuur 1.1 Welke van de volgende onderdelen zet uw bibliotheek in om de doelgroep (taalzwakke basisschoolleerlingen) te bereiken? (in %)
Een speciale collectie
Speciale inrichting en presentatie van de materialen Een link op de eigen bibliotheekwebsite naar www.makkelijklezenplein.nl Een specialist die kennis heeft van de doelgroep en contact onderhoudt met partners, zoals basisscholen Samenwerking met basisscholen en andere organisaties Aparte activiteiten / producten
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2
Figuur 1.2 Wilt u aangeven of de volgende zaken van toepassing zijn voor de collectie op uw MLP? (in %)
In het MLP staan behalve boeken ook andere media De gehele collectie is frontaal gepresenteerd De matarialen in het MLP zijn speciaal geselecteerd op moeilijkheidsgraad De materialen in het MLP zijn speciaal geselecteerd op onderwerp De gehele collectie is thematisch gepresenteerd
De matarialen in het MLP zijn speciaal geselecteerd op vormgeving 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Figuur 1.3 Vindt u dat u al voldoende kennis en vaardigheden heeft om uzelf specialist MLP taalzwakke basisschoolleerlingen te noemen? (in %)
kennis van het basisonderwijs
36%
kennis van collectie voor taalzwakke basisschoolleerlingen
55%
23%
communiceren met taalzwakke basisschoolleerlingen
59%
36%
kennis van de doelgroep taalzwakke basisschoolleerlingen
9%0%
14%
14%
41%
14%
59%
27%
5%
9%
0%
structurele samenwerking opzetten met het onderwijs en andere instellingen
18%
50%
27%
5%
kennis van taal- en leesontwikkeling van basisschoolleerlingen
18%
50%
27%
5%
subsidiegelden beschikbaar krijgen bij de gemeente 0% 18% voor de doelgroep taalzwakke basisschoolleerlingen 0%
46% 20%
40%
36% 60%
80%
Mijn kennis / vaardigheden zijn uitstekend
Mijn kennis / vaardigheden zijn redelijk
Mijn kennis / vaardigheden zijn matig
Mijn kennis / vaardigheden zijn ontoereikend
100%
3
Bijlage 2 Vragenlijst onderzoek Makkelijk Lezen Plein
Hoi, Wat vind jij van lezen? En wat vind je van deze bibliotheek? Daarover gaat deze vragenlijst. Er zijn heel wat vragen, en nog veel meer antwoorden. Het is een beetje zoals bij een toets, alleen bestaan er hier geen ‘foute’ antwoorden. Elk antwoord dat jij geeft is goed, zolang het maar een eerlijk antwoord is. Zou je deze vragenlijst over lezen en het Makkelijk Lezen Plein in deze bibliotheek willen invullen? Zo komen wij te weten hoe we voor jou de bibliotheek nog beter en leuker kunnen maken. Bij elke vraag zijn er heel wat antwoorden gegeven. Lees de antwoorden rustig door en kies daarna het antwoord dat het beste bij jou past. Kleur bij iedere vraag maar één bolletje in. Alvast heel erg bedankt!
VRAGEN OVER LEZEN
1) Hoe vaak heb jij het Makkelijk Lezen Plein tot nu toe bezocht? o Dit is de eerste keer o Al 1 of 2 keer eerder o Al 3 of meer keer eerder -------------------2) Lezen jouw ouders boeken voor aan jou? o Dat doen ze heel vaak o Dat doen ze vaak o Dat doen ze soms o Dat doen ze nooit
3) Krijg je wel eens een boek cadeau van je ouders, bijvoorbeeld met je verjaardag? o Ik krijg heel vaak een boek cadeau o Ik krijg vaak een boek cadeau o Ik krijg soms een boek cadeau o Ik krijg nooit een boek cadeau
4
4) Lees jij in de klas op school veel boeken? o Daar lees ik heel vaak boeken o Daar lees ik vaak boeken o Daar lees ik soms boeken o Daar lees ik nooit boeken
5) Leest jouw meester of juf boeken voor in de klas? o Dat doet hij of zij heel vaak o Dat doet hij of zij vaak o Dat doet hij of zij soms o Dat doet hij of zij nooit -------------------6) Vind jij lezen makkelijk of moeilijk? o Ik vind lezen heel erg makkelijk o Ik vind lezen een beetje makkelijk o Ik vind lezen een beetje moeilijk o Ik vind lezen heel erg moeilijk
7) Vind jij dat je beter wordt in lezen? o Ik word veel beter in lezen o Ik word steeds een beetje beter in lezen o Ik word niet echt veel beter in lezen o Ik word helemaal niet beter in lezen
8) Begrijp je de boeken die je thuis of op school leest? o De boeken begrijp ik heel goed o De boeken begrijp ik goed o De boeken begrijp ik voldoende o De boeken begrijp ik slecht
5
9) Welke schrijvers ken jij? Schrijf op de lijntjes de namen van schrijvers die je kent:
10) Kies jij vaak een boek dat toch saai (niet leuk) blijkt te zijn? o Dat heb ik heel vaak o Dat heb ik vaak o Dat heb ik soms o Dat heb ik nooit
11) Waar let jij op bij de keuze van een boek? Je mag hier meer dan 1 bolletje invullen! o Het plaatje op de voorkant van het boek o De korte tekst op de achterkant van het boek o De titel van het boek o Het aantal bladzijden o De plaatjes in het boek
o Adviezen van de medewerker van de bibliotheek o Het Avi-niveau o Ik blader het boek door o De bespreking van het boek in een krant of in een tijdschrift o Anders, namelijk _____________
o De naam van de schrijver
____________________________
o Adviezen van mijn vrienden
____________________________
o Adviezen van mijn ouders
6
12) Vind je lezen spannend? o Ik vind lezen heel spannend o Ik vind lezen een beetje spannend o Ik vind lezen saai o Ik vind lezen heel saai
13) Vind je het lezen van verhalen leuk? o Ik vind lezen heel leuk o Ik vind lezen leuk o Ik vind lezen vervelend o Ik vind lezen heel vervelend
14) Beleef je veel of weinig plezier aan lezen? o Ik beleef veel plezier aan lezen o Ik beleef een beetje plezier aan lezen o Ik beleef weinig plezier aan lezen o Ik beleef helemaal geen plezier aan lezen
15) Vind je dat je van lezen veel leert? o Van lezen leer ik veel o Van lezen leer ik een beetje o Van lezen leer ik weinig o Van lezen leer ik niets
16) Als je een tijdje geen boek leest, mis je het dan? o Dan mis ik het lezen echt heel erg o Dan mis ik het lezen een beetje o Dan mis ik het lezen niet o Dan ben ik blij dat ik niet hoef te lezen
7
VRAGEN OVER HET MAKKELIJK LEZEN PLEIN
17) Vind jij dat de medewerkers van het Makkelijk Lezen Plein je goed helpen? o De medewerkers helpen mij heel goed o De medewerkers helpen mij goed o De medewerkers helpen mij niet zo goed o De medewerkers helpen mij heel slecht
18) Vind jij dat de medewerkers van het Makkelijk Lezen Plein veel weten? o De medewerkers weten heel veel o De medewerkers weten veel o De medewerkers weten weinig o De medewerkers weten heel weinig
19) Vind jij dat de medewerkers van het Makkelijk Lezen Plein vriendelijk zijn? o De medewerkers zijn heel erg vriendelijk o De medewerkers zijn vriendelijk o De medewerkers zijn niet vriendelijk o De medewerkers zijn helemaal niet vriendelijk ----------------20) Vind je het Makkelijk Lezen Plein gezellig? o Ik vind het heel gezellig o Ik vind het een beetje gezellig o Ik vind het een beetje ongezellig o Ik vind het heel ongezellig
21) Vind je het makkelijk of moeilijk om het Makkelijk Lezen Plein te vinden in de bieb? o Ik vind het heel erg makkelijk te vinden o Ik vind het een beetje makkelijk te vinden o Ik vind het een beetje moeilijk te vinden o Ik vind het heel erg moeilijk te vinden
8
22) Voel jij je in het Makkelijk Lezen Plein op je gemak? o Ik voel mij heel erg op mijn gemak o Ik voel mij een beetje op mijn gemak o Ik voel mij niet op mijn gemak o Ik voel mij helemaal niet op mijn gemak
23) Is het makkelijk of moeilijk om een boek te vinden in het Makkelijk Lezen Plein? o Ik vind het heel erg makkelijk o Ik vind het een beetje makkelijk o Ik vind het een beetje moeilijk o Ik vind het heel erg moeilijk --------------24) Vind jij dat het Makkelijk Lezen Plein genoeg leesboeken heeft? o Ze hebben heel veel leesboeken o Ze hebben veel leesboeken o Ze hebben weinig leesboeken o Ze hebben te weinig leesboeken 25) Vind jij dat het Makkelijk Lezen Plein genoeg boeken over hobby’s heeft? o Ze hebben heel veel boeken over hobby’s o Ze hebben veel boeken over hobby’s o Ze hebben weinig over hobby’s o Ze hebben te weinig boeken over hobby’s 26) Vind jij dat het Makkelijk Lezen Plein genoeg dvd’s en cd-rom’s heeft? o Ze hebben heel veel dvd’s en cd-rom’s o Ze hebben veel dvd’s en cd-rom’s o Ze hebben weinig dvd’s en cd-rom’s o Ze hebben te weinig dvd’s en cd-rom’s
9
27) Alle boeken zijn ingedeeld op onderwerp. Helpt dit je om het boek te vinden dat je zoekt? o Dat helpt mij heel veel o Dat helpt mij een beetje o Dat helpt mij weinig o Dat helpt mij heel weinig ----------------28) Wat vind jij van het Makkelijk Lezen Plein? o Heel goed o Goed o Voldoende o Slecht o Heel slecht ----------------29) Zou je nog een keer naar het Makkelijk Lezen Plein willen terugkomen? o Zeker wel o Ik denk het wel o Dat weet ik niet o Ik denk het niet o Zeker niet
30) Zou je binnenkort een boek of dvd uit het Makkelijk Lezen Plein willen lenen? o Zeker wel o Ik denk het wel o Dat weet ik niet o Ik denk het niet o Zeker niet
10
31) Vind jij het Makkelijk Lezen Plein het leukste deel van de bibliotheek? o Ja, dat vind ik zeker het leukste deel o Ja, dat vind ik het leukste deel o Nee, dat vind ik niet het leukste deel o Nee, dat vind ik zeker niet het leukste deel
32) Als je het Makkelijk Lezen Plein niet het leukste deel vindt, welk deel van de bieb vind je dan het leukst? Schrijf het hier op: ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________
33) Wat zou jij graag willen veranderen aan het Makkelijk Lezen Plein? Schrijf het hier op:
34) Ben je een jongen of meisje? o Jongen o Meisje
35) Hoe oud ben je? ___ jaar
Dit was het einde van de vragenlijst. Heel erg bedankt dat jij de vragen in hebt willen vullen!
11
Construct: Leesklimaat Leesvaardigheid Boekkennis Waargenomen risico Selectievaardigheid zwakke bron Selectievaardigheid goede bron Leesattitude Affect of service Library as place Information control Tevredenheid MLP Leenintentie
Operationalisatie: Vraag 2 t/m 5 Vraag 6 t/m 8 Vraag 9 Vraag 10 Vraag 11 Vraag 11 Vraag 12 t/m 16 Vraag 17 t/m 19 Vraag 20 t/m 23 Vraag 24 t/m 27 Vraag 28 Vraag 29 en 30
Tabel 2.1: Constructen met bijbehorende vraagnummers uit de vragenlijst
2.1 Antwoorden open vragen onderzoek MLP 9: Welke schrijvers ken je? Paul van Loon: 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 11111111111111111111111111111111111111111 (103x genoemd op totaal van 204 kinderen) Fred Diks: 11111111111111 (14x) Vivian den Hollander: 1111111 (7x) Carry Slee: 1111111111111111111111111111111111111111111 (43x) Geronimo Stilton: 111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 (69x) Jacques Vriens: 111111111111111111 (18x) Marjon Hoffman: 1111111111111111 (16x) Debora Zachariasse: 111 (3x) Anie mg Schmidt: 11111111111111111111111111111111 (32x) Hans Kuyper: 111111 (6x) Nicole van Heeswijk: 11111111 (8x) Margot Edens: 11111 (5x) Roald Dahl: 1111111111111111111111111111111111111111111 (43x) J.K. Rowling: 1111111111111111111 (19x) Ad van Gils: 11111111111111 (14x) Eoin Colfer: 1111 (4x) Mirjam Oldehaven: 111111111 (9x) Helen Vreeswijk: 11111 (5x) Francine Oomen: 11111111 (8x) Thea Stilton: 111111111111111111111111111 (27x) Niki Smit: 111111111111111 (15x) Guus Kuijer: 1111111111111111 (16x) Manon Sikkel: 11111111 (8x) Jan Terlouw: 1 (1x) Dick Bruna: 11111 (5x) Totaal: 498 auteursnamen genoemd
12
11: Anders, namelijk Boek van een bepaalde serie; hoe groot de letters zijn; of het spannend is; of het op de televisie is; hoe grappig het boek is; op internet opzoeken; hoe groot de letters zijn; of het mooi en leuk getekend is; of het spannend is; wat voor soort boek het is; bladzijden lezen; 32: Als MLP niet leukste wat dan? Bij de boekenkasten; computers; weet tekst hoek; computers en stripboeken; de leuke en spannende verhalen boven; actieboeken; de computers; de kinderhoek; de stripboekenhoek; computerdeel; de computers; computers; computers; de zithoek; de computers; de lekkere zitbank; de stripboekenhoek; de computers; strips; de enge boeken; de stripboeken; de spelcomputers; de pc’s; computers en zithoek; zitkussens; het deel met de liefdesboeken; gewoon boeken uitkiezen; plek van jeugdboeken; spelcomputers; de pc; gewoon computeren; de computers; zithoek om te lezen; de fijne zitbanken; het bovenste deel van de bieb; de striphoek; de computerhoek; computers en zithoek; informatiehoek; het deel met de games; de spookverhalen; spelletjes; lig kussens om te lezen; gewoon niet zo leuk; gameshoek; meer de volwassen boeken; de computers; de spellenhoek; de gewone boeken; de pc; de computers; de kinderafdeling; meer de oudere boeken; kinderboekenafdeling; waar je de boeken kan zoeken; jeugddeel; het kinderplein; de gewone boeken; de zitbanken; het gewone kinderdeel; de leeshoek; leesbanken; de kinderafdeling; de andere boeken; het dvd-deel; heel de kinderboekenafdeling; de computerhoek; geen; games; spelcomputerhoek; waar de computers staan; deel met de films; deel van de stripboeken; 33: Wat zou je willen veranderen aan het MLP: Nog meer boeken; groter maken; plein groter maken; groter maken; boeken over koken toevoegen; meer boeken met geweld erin; groter en leuker; meer boeken van Geronimo Stilton; iets meer boeken; meer boeken over voetbal; meer keuze; meer boeken over dansen, paarden en scouting; meer dino boeken; geen kinderachtige boeken; meer spannende boeken; meer spannende boeken met dieren; meer boeken; nog meer boeken; meer leuke boeken over voetbal; groter plein; minder kleuterboeken; dat er meer boeken staan; groter plein en minder kleuterboeken; iets groter en meer boeken; groter en meer enge boeken; meer boeken; meer nieuwe boeken; leukere en vrolijkere boeken; veel medewerkers; dat er meer liefdesboeken in komen; meer boeken en groter veld; bij het makkelijk lezen plein een computer; makkelijk lezen plein opzoeken in computer; meer boeken; dat het een beetje opgevrolijkt wordt; dat er
13
meer grappige boeken komen; dat het groter is; zitkussens en meer kasten; boeken over de wereld; meer stripboeken en cd’s erin; meer boeken; uitbreiden; meer leuke kleuren; zitplaatsen erbij; meer boeken van mijn leeftijd; leukere kleurtjes; meer boeken van hobby’s; gezelliger maken; dat je met de klas kan komen; meer boeken over landen; misschien meer boeken; iets groter en meer hulp bij het zoeken; meer boeken over hobby’s en sport; meer kleur en zitplekjes; het mag wat groter; groter en meer boeken; iets groter; het zou wat groter kunnen zijn; meer boeken op het plein; meer boeken; dat er meer leuke boeken waren; iets groter en leuke kleuren; wat meer leesboeken en gezelliger; meer vakken en meer boeken; meer verschillende boeken; een computer erbij zetten; groter en mooier maken; meer strips; zitkussen en meer boeken voor meisjes; dat je lekker kan zitten; meer leuke en vrolijkere kleuren; mag meer dvd’s;
14
Bijlage 3 Kenmerken steekproef Descriptive Statistics Leeftijd
Aantal 204
Valid N
204
Minimum 8
Maximum 12
Gemiddelde Std. Deviation 9,55 1,171
Tabel 3.1: Minimum, Maximum en Gemiddelde leeftijd respondenten steekproef Leeftijd
Leeftijd 8 9 10 11 12 Total
Aantal 40 71 49 29 15 204
Percentage 19,6 34,8 24,0 14,2 7,4 100,0
Valid Percent 19,6 34,8 24,0 14,2 7,4 100,0
Cumulative Percent 19,6 54,4 78,4 92,6 100,0
Tabel 3.2: Leeftijd met bijbehorende aantallen uit de steekproef
Geslacht Aantal
Percentage Valid Percent
Cumulative Percent
Jongen
110
53,9
53,9
53,9
Meisje
94
46,1
46,1
100,0
Totaal
204
100,0
100,0
Tabel 3.3: Geslacht met bijbehorende aantallen uit de steekproef
Hoe vaak heb jij het MLP bezocht? Aantal
Percentage Valid Percent
Cumulative Percent
Eerste keer
52
25,5
25,5
25,5
1 of 2 keer eerder
102
50,0
50,0
75,5
3 of meer keer eerder
50
24,5
24,5
100,0
Totaal
204
100,0
100,0
Tabel 3.4: Aantal keer dat het MLP is bezocht door de respondenten
15
Vind jij het het MLP het leukste deel van de bieb? Frequency Valid zeker niet het leukste
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
29
14,2
14,2
14,2
niet het leukste
54
26,5
26,5
40,7
het leukste
95
46,6
46,6
87,3
zeker het leukste
26
12,7
12,7
100,0
204
100,0
100,0
Total
Tabel 3.5: Aantal kinderen die het MLP het leukste deel van de bieb vinden MLP Bibliotheek Centrale Tilburg Utrecht Hoograven Utrecht Vleuterweide Centrale Bladel Centrale Waalwijk Losse enquêtes Totaal:
Groep 5/6 5/6 4/5 5/6/7/8 4/5 6/7 5/6 5/6 -
School SBO Zonnesteen Montessori Basisschool de Elzen Basisschool de Spits OBS Vleuterweide SBO de Piramide SBO de Piramide Basisschool Teresia OBS de Hoef -
Aantal kinderen 14 27 18 25 16 19 24 23 38 204
Datum 4 april 19 april 24 maart 29 maart 31 maart 31 maart 13 april 13 april
Tabel 3.6: Afname vragenlijsten naar school en aantal kinderen
16
Tabel 3.7: Leerlingen in het basisonderwijs en aandeel achterstandsleerlingen naar geslacht, provincie en schoolgemeenten
17
Bijlage 4 Output PASW Statistics 18 4.1 Factor Analyse Voor het uitvoeren van de factoranalyse zijn op de eerste plaats alleen de vijf onafhankelijke variabelen (leesklimaat, leesvaardigheid, affect of service, library as place en information control) uit het conceptuele model meegenomen. Deze variabelen zijn alle gemeten aan de hand van semantische differentialen. Na het uitvoeren van de factoranalyse blijkt dat de items uit de vragenlijst inderdaad tot de vijf vooraf samengestelde constructen kunnen worden samengevoegd (tabel 4.1.2). Tevens is te zien dat alle items per construct met factor loadings tussen de 0.594 en 0.873 voldoen aan de minimale eis van 0.5. Door het uitvoeren van twee verschillende tests (tabel 4.1.1) is er gekeken of er voldoende samenhang is tussen de vijf constructen. De Bartlett’s test of sphericity geeft een p-waarde <0.05, waardoor er kan worden aangenomen dat meerdere correlaties tussen de variabelen ongelijk zijn aan nul en er dus samenhang is. De KMO test geeft een waarde van 0.866 en zit ruim boven de ondergrens van 0.5, waardoor gesteld kan dat de test toereikend is (Hair, Black, Babin, Anderson & Tatham, 2006). Waargenomen risico & selectievaardigheid & boekkennis en tevredenheid over de servicekwaliteit zijn alle enkel met één vraag gemeten en zijn daarom in de factoranalyse buiten beschouwing gelaten. Naast de vijf onafhankelijke variabelen samen, is er voor de variabelen leesattitude en leenintentie ook afzonderlijk een factoranalyse uitgevoerd. Uit de factoranalyse (tabel 4.1.4 en 4.1.5) blijkt dat de items uit de vragenlijst die leesattitude (vijf items) en leenintentie (twee items) meten ook daadwerkelijk toebehoren aan deze constructen en niet in meerdere constructen opgesplitst dienen te worden.
18
5 onafhankelijke variabelen leesklimaat, leesvaardigheid, affect of service, library as place en information control
Tabel 4.1.1
KMO and Bartlett's Test
Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. Bartlett's Test of Approx. Chi-Square Sphericity df
,866 1576,778 153
Sig.
,000 Rotated Component Matrixa
Tabel 4.1.2
Component 1 Heeft het MLP genoeg boeken over hobby's? Heeft het MLP genoeg leesboeken? Heeft het MLP genoeg dvd's en cd-rom's? Helpt het indelen op onderwerp je bij het vinden van een boek? Is het MLP makkelijk te vinden in de bieb? Is het makkelijk om een boek te vinden in het MLP? Voel jij je in het MLP op je gemak? Vind je het MLP gezellig? Begrijp jij de boeken die je leest? Wordt jij beter in lezen? Vind jij lezen makkelijk of moeilijk? Helpen de medewerkers van het MLP je goed? Weten de medewerkers van het MLP veel? Zijn de medewerkers van het MLP vriendelijk?
2
3
4
5
,810 ,801 ,792 ,703
,765 ,732
,707 ,594 ,873 ,840 ,779 ,815 ,806 ,774
19
Lezen jouw ouders boeken voor? Krijg jij weleens een boek cadeau? Leest de meester of juf voor in de klas? Lees jij in de klas veel boeken?
,760 ,756 ,713 ,612
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a. Rotation converged in 5 iterations.
20
Tabel 4.1.3
Total Variance Explained
Component Total
Initial Eigenvalues
Extraction Sums of Squared Loadings
Rotation Sums of Squared Loadings
% of Variance Cumulative %
Total
Total
% of Variance Cumulative %
% of Variance Cumulative %
1
6,145
34,140
34,140
6,145
34,140
34,140
2,904
16,134
16,134
2
1,988
11,043
45,183
1,988
11,043
45,183
2,460
13,669
29,803
3
1,753
9,738
54,921
1,753
9,738
54,921
2,392
13,287
43,090
4
1,349
7,493
62,414
1,349
7,493
62,414
2,354
13,078
56,168
5
1,015
5,640
68,054
1,015
5,640
68,054
2,139
11,885
68,054
6
,780
4,336
72,389
7
,677
3,759
76,149
8
,554
3,080
79,229
9
,552
3,067
82,296
10
,487
2,704
85,000
11
,438
2,433
87,433
12
,414
2,300
89,733
13
,395
2,196
91,929
14
,353
1,961
93,890
15
,313
1,737
95,626
16
,298
1,658
97,285
17
,264
1,468
98,752
18
,225
1,248
100,000
Extraction Method: Principal Component Analysis.
21
Leesattitude: Tabel 4.1.4
Component Matrixa Component 1
Vind jij het lezen van verhalen leuk? Beleef jij plezier aan lezen? Vind jij lezen spannend? Als je een tijdje niet leest, mis je het dan? Vind jij dat je van lezen veel leert?
,881 ,870 ,854 ,846 ,772
Extraction Method: Principal Component Analysis. a. 1 components extracted.
Leenintentie: Tabel 4.1.5
Component Matrixa Component 1
Zou je binnenkort een boek of dvd willen lenen van het MLP Zou je nog eens willen terugkomen naar het MLP?
,971
,971
Extraction Method: Principal Component Analysis. a. 1 components extracted.
22
4.2 Cronbach’s Alpha
Leesklimaat: Tabel 4.2.1 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,692
4
Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted Lezen jouw ouders boeken voor? Krijg jij weleens een boek cadeau? Lees jij in de klas veel boeken? Leest de meester of juf voor in de klas?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
7,41
3,356
,485
,622
7,17
3,207
,538
,585
6,55
3,796
,419
,661
6,74
3,622
,463
,636
Leesvaardigheid: Tabel 4.2.2 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,842
3 Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted
Vind jij lezen makkelijk of moeilijk? Wordt jij beter in lezen? Begrijp jij de boeken die je leest?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
5,52
2,320
,653
,834
5,23 5,36
2,501 2,114
,706 ,771
,785 ,715
23
Affect of service: Tabel 4.2.3 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,809
3
Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted Helpen de medewerkers van het MLP je goed? Weten de medewerkers van het MLP veel? Zijn de medewerkers van het MLP vriendelijk?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
6,59
1,692
,675
,722
6,37
1,693
,672
,725
6,26
1,841
,629
,769
Library as place: Tabel 4.2.4 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,823
4
Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted Vind je het MLP gezellig? Is het MLP makkelijk te vinden in de bieb? Voel jij je in het MLP op je gemak? Is het makkelijk om een boek te vinden in het MLP?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
9,20
4,654
,650
,775
8,97
4,979
,645
,777
9,08
4,816
,700
,753
9,21
4,854
,596
,801
24
Information control: Tabel 4.2.5 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,855
4 Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted
Heeft het MLP genoeg leesboeken? Heeft het MLP genoeg boeken over hobby's? Heeft het MLP genoeg dvd's en cd-rom's? Helpt het indelen op onderwerp je bij het vinden van een boek?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
8,40
4,980
,664
,828
8,65
4,693
,749
,792
8,66
4,788
,713
,808
8,37
4,933
,661
,830
Leesattitude: Tabel 4.2.6 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,899
5 Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted
Vind jij lezen spannend? Vind jij het lezen van verhalen leuk? Beleef jij plezier aan lezen? Vind jij dat je van lezen veel leert? Als je een tijdje niet leest, mis je het dan?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
11,35 11,33
9,194 8,655
,761 ,798
,875 ,866
11,28
8,596
,784
,869
11,09
9,352
,659
,896
11,70
8,565
,754
,876
25
Leenintentie: Tabel 4.2.7 Reliability Statistics Cronbach's Alpha
N of Items
,939
2
Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted Zou je nog eens willen terugkomen naar het MLP? Zou je binnenkort een boek of dvd willen lenen van het MLP Vind jij het MLP het leukste deel van de bieb?
Scale Variance if Item Deleted
Corrected Item-Total Correlation
Cronbach's Alpha if Item Deleted
6,22
4,022
,887
,739
6,36
3,985
,850
,781
7,42
6,392
,678
,939
26
4.3 Regressieanalyse 4.3.1 Testen van hypothesen
H2,3,4: Opvoeding, Leesvaardigheid, Waargenomen risico & selectievaardigheid & boekkennis Leesattitude
Stap 1A
Model Summaryb
Tabel 4.3.1 Model
R
R Square
Adjusted R Square
Std. Error of the Estimate
a
d1 ,769 ,591 ,579 ,47746 i a. m Predictors: (Constant), WAARGENOMEN RISICO, SELECTIEVAARDIGHEID ZWAKKE BRON,SELECTIEVAARDIGHEID GOEDE BRON, BOEKKENNIS, LEESKLIMAAT, e LEESVAARDIGHEID n b. s Dependent Variable: LEESATTITUDE i Tabel 4.3.2 Coefficientsa o Model Standardized n Unstandardized Coefficients Coefficients 0 B 1
Std. Error
(Constant)
,109
,202
LEESKLIMAAT
,197
,059
LEESVAARDIGHEID
,629
SV_GOEDE BRON
Beta
t
Collinearity Statistics Sig.
Tolerance
VIF
,537
,592
,159
3,354
,001
,929
1,077
,049
,626
12,722
,000
,857
1,167
,081
,026
,148
3,146
,002
,940
1,064
SV_ZWAKKE BRON
,022
,031
,032
,683
,495
,976
1,024
BOEKKENNIS
,040
,022
,087
1,854
,065
,942
1,061
WAARGENOMEN RISICO
,090
,045
,098
1,998
,047
,867
1,153
a. Dependent Variable: LEESATTITUDE
27
H6,7,8: Affect of service, Library as place, Information control Tevredenheid MLP
Stap 1B
Model Summaryb
Tabel 4.3.3 Model R
R Square
Adjusted R Square
Std. Error of the Estimate
a
d1 ,765 ,585 ,579 i a. m Predictors: (Constant), INFO_CONTROL, AFFECT_SERVICE, LIBRARY_PLACE e b. n Dependent Variable: TEVREDENHEID s i Tabel 4.3.4 o Model n 0
Coefficientsa Unstandardized Coefficients B
1
(Constant)
,76315
Standardized Coefficients
Std. Error
-1,340
,341
AFFECT_SERVICE
,607
,122
LIBRARY_PLACE
,534
INFO_CONTROL
,532
Beta
Collinearity Statistics t
Sig.
Tolerance
VIF
-3,932
,000
,275
4,955
,000
,676
1,480
,102
,323
5,250
,000
,547
1,827
,094
,325
5,672
,000
,634
1,578
a. Dependent Variable: TEVREDENHEID
28
Stap 2
Opvoeding, leesvaardigheid, waargenomen risico & selectievaardigheid & boekkennis, affect of service, library as place, information control Leenintentie b Model Summary Model Summaryb
Tabel 4.3.5 Model
R
R Square
Adjusted R Square
Std. Error of the Estimate
a
d1 ,670 ,448 ,423 ,96032 i a. m Predictors: (Constant), INFO_CONTROL, BOEKKENNIS, SELECTIEVAARDIGHEID ZWAKKE BRON, LEESKLIMAAT, SELECTIEVAARDIGHEID GOEDE BRON, WAARGENOMEN RISICO, e LEESVAARDIGHEID, AFFECT_SERVICE, LIBRARY_PLACE n b. s Dependent Variable: LEENINTENTIE i Tabel 4.3.6 Coefficientsa o Model Unstandardized Standardized n Coefficients Coefficients Collinearity Statistics 0 B 1
(Constant)
Std. Error
-1,359
,502
LEESKLIMAAT
,453
,119
LEESVAARDIGHEID
,057
SV_ZWAKKE BRON
Beta
t
Sig.
Tolerance
VIF
-2,708
,007
,213
3,807
,000
,910
1,099
,108
,033
,531
,596
,731
1,369
,096
,065
,082
1,484
,139
,941
1,063
BOEKKENNIS
,035
,045
,045
,795
,428
,905
1,105
WAARGENOMEN RISICO
,010
,093
,006
,109
,914
,811
1,233
SV_ GOEDE BRON
,026
,053
,028
,491
,624
,896
1,116
AFFECT_SERVICE
,189
,157
,079
1,199
,232
,649
1,541
LIBRARY_PLACE
,455
,139
,256
3,280
,001
,465
2,149
INFO_CONTROL
,527
,121
,299
4,367
,000
,608
1,644
a. Dependent Variable: LEENINTENTIE
29
Stap 3
H1
en
H5.
Opvoeding,
leesvaardigheid,
waargenomen
risico
&
selectievaardigheid & boekkennis, affect of service, library as place, information control, leesattitude, tevredenheid Leenintentie Model Summaryc
Tabel 4.3.7 Model R
R Square
Adjusted R Square
Std. Error of the Estimate
a
d1 ,670 ,448 ,423 ,96032 i2 ,786b ,617 ,595 ,80419 m a. e Predictors: (Constant), INFO_CONTROL, BOEKKENNIS, SV_ZWAKKE BRON, LEESKLIMAAT, SV_GOEDE BRON, n WAARGENOMEN RISICO, LEESVAARDIGHEID, s AFFECT_SERVICE, LIBRARY_PLACE i b. o Predictors: (Constant), INFO_CONTROL, BOEKKENNIS, SV_ZWAKKE BRON, LEESKLIMAAT, SV_GOEDE BRON, n WAARGENOMEN RISICO, LEESVAARDIGHEID, 0 AFFECT_SERVICE, LIBRARY_PLACE, TEVREDENHEID, LEESATTITUDE c. Dependent Variable: LEENINTENTIE ANOVAc
Tabel 4.3.8 Model 1
2
Sum of Squares
df
Mean Square
Regression
145,485
9
16,165
Residual
178,911
194
,922
Total
324,396
203
Regression
200,227
11
18,202
Residual
124,169
192
,647
Total
324,396
203
F
Sig.
17,528
,000a
28,146
,000b
a. Predictors: (Constant), INFO_CONTROL, BOEKKENNIS, SV_ZWAKKE BRON, LEESKLIMAAT, SV_GOEDE BRON, WAARGENOMEN RISICO, LEESVAARDIGHEID, AFFECT_SERVICE, LIBRARY_PLACE b. Predictors: (Constant), INFO_CONTROL, BOEKKENNIS, SV_ZWAKKE BRON, LEESKLIMAAT, SV_GOEDE BRON, WAARGENOMEN RISICO, LEESVAARDIGHEID, AFFECT_SERVICE, LIBRARY_PLACE, TEVREDENHEID, LEESATTITUDE c. Dependent Variable: LEENINTENTIE
30
Coefficientsa
Tabel 4.3.9 Model
Unstandardized Coefficients B
1
2
(Constant)
Standardized Coefficients
Std. Error
-1,359
,502
LEESKLIMAAT
,453
,119
LEESVAARDIGHEID
,057
SV_ZWAKKE BRON
Beta
Collinearity Statistics t
Sig.
Tolerance
VIF
-2,708
,007
,213
3,807
,000
,910
1,099
,108
,033
,531
,596
,731
1,369
,096
,065
,082
1,484
,139
,941
1,063
BOEKKENNIS
,035
,045
,045
,795
,428
,905
1,105
WAARGENOMEN RISICO
,010
,093
,006
,109
,914
,811
1,233
SV_GOEDE BRON
,026
,053
,028
,491
,624
,896
1,116
AFFECT_SERVICE
,189
,157
,079
1,199
,232
,649
1,541
LIBRARY_PLACE
,455
,139
,256
3,280
,001
,465
2,149
INFO_CONTROL
,527
,121
,299
4,367
,000
,608
1,644
-,002
,446
-,004
,997
,224
,104
,105
2,158
,032
,841
1,189
LEESVAARDIGHEID
-,168
,116
-,097
-1,445
,150
,439
2,279
SV_ZWAKKE BRON
,110
,054
,094
2,035
,043
,939
1,065
BOEKKENNIS
-,017
,038
-,021
-,447
,656
,882
1,134
WAARGENOMEN RISICO
-,006
,079
-,004
-,076
,939
,806
1,240
SV_GOEDE BRON
-,012
,045
-,012
-,260
,795
,865
1,156
AFFECT_SERVICE
-,267
,141
-,112
-1,895
,060
,566
1,766
LIBRARY_PLACE
,188
,121
,106
1,557
,121
,430
2,324
INFO_CONTROL
,170
,109
,097
1,559
,121
,519
1,927
LEESATTITUDE
,318
,127
,185
2,517
,013
,368
2,718
TEVREDENHEID
,644
,079
,599
8,199
,000
,373
2,679
(Constant) LEESKLIMAAT
a. Dependent Variable: LEENINTENTIE
31
4.3.2 Sobel Test
Stap 4 Leesklimaat
Library as place
Information control
32
4.3.3 Test assumpties regressieanalyse
Normaliteit
Lineariteit
33
Homogeniteit
34
35