HITLERS VROUWEN Het is donker. De vrouwen liggen op hun plek zoals ze zijn gestorven. Ze komen tot leven en gaan voor het eerst sinds lange tijd weer ademhalen. Eva doet het licht aan. Eva Ik heb alles voor hem opgegeven, ik leefde voor hem. Mijn moeder schaamde zich en mijn vader was teleurgesteld. Ik kon nergens schuilen en verdween onder een dikke zwart deken met hem als mijn enige licht. Ik heb al die tijd geprobeerd om hem te behagen, slank zijn, mooie kleren, lief lachen en mond dicht. Voor wat? De anderen ontwaken verder. Voor zijn liefde, zijn onmogelijke liefde. Zo dichtbij en zo ver weg. Als hij dichtbij was voelde ik me zo sterk. Maar als hij weg was, was ik bang dat ik gek werd. Maar eigenlijk was ik gewoon heel ver van mezelf verwijderd. Ik wil meer zijn dan zijn minnares, meer dan een onnozel wicht dat zich makkelijk laat nemen. Toen ik merkte dat ik alleen maar gaf, raakte ik in paniek. Wat geeft hij meer dan valse hoop? Zit hij eigenlijk wel op mij te wachten? Wachten, dat is wat ik doe, hoe langer ik wacht, hoe groter de twijfel, hoe gekker ik word. Ik doe alles voor zijn aandacht, stomme dingen, mijn poging er een eind aan te maken is mislukt. De anderen merken steeds meer van hun omgeving op en gaan ‘hun ding’ doen. Eva Wel nam hij mij in huis, weliswaar verborgen voor de buitenwereld. Maar op deze veilige plek kan hij tot rust kon komen, kan ik puur kon blijven en kunnen wij samenzijn. Ik houd mij gescheiden van de politiek, van die rotte wereld van rijke, beroemde, vooraanstaande. Stiekem wilde ik niets liever dan daarbij horen! Mee naar die feesten lachen, dansen, drinken. Dat mensen zeiden dat is d’r nou…Soldaten zouden mij bewonderen en vrouwen zouden jaloers steelse blikken werpen maar geen kwaad woord over mij durven spreken. (anders poef!) De realiteit is anders en ik had het niet door. Alhoewel, ik het wel doorhad dat die trut van een secretaresse, die altijd om hem heen hing, liep te stoken. “Die Eva ist doch nichts für Sie, mein Führer!” En weet je wat hij toen zei?;” Aber sie genügt mir!” Ik weigerde mee te gaan in die achterbaksheid ik wilde niet geloven in een rotte wereld. Dus noem mij maar eerzuchtig, dom, oppervlakkig, naïef. Maar weet ook dat iedereen geloofde in hem, geloofde in een betere wereld, in het derde rijk. Maar toen het rijk dreigde te vallen, heeft iedereen hem laten vallen. Arme, arme schat, ze hebben je allemaal verlaten, ze hebben je allemaal in de steek gelaten, ze hebben je allemaal laten vallen, ze hebben je allemaal veraden! Omdat ik mijn geliefde trouw blijf maakt dat mij dan schuldig? Schiet maar, ik ben al kapot! Geloof mij, ik heb mezelf genoeg gestraft. Ja, als ik kon kiezen had ik hem nooit ontmoet, was ik verliefd geworden op een ander, maar (dat doet er niet toe) ik ben verliefd geworden op hem. Ik heb liefde gekend en ik ging door waar anderen af haakte. Ik zie hem voor wie hij is, tot hij zag wie ik was. Dat heeft hij gezien. Alles was verloren maar wij zijn getrouwd. Op het diepste punt in zijn leven stond ik aan zijn zijde, als zijn vrouw, Eva Hitler. Leni Want hij kan alles zien.
1
Eva Dat heeft hij geweten. Alles was verloren maar wij zijn getrouwd. Op het diepste punt in zijn leven stond ik aan zijn zijde als zijn vrouw, Eva Hitler. Eva blijft trots op haar plek staan. Leni Hij kon niet alleen kijken, hij kon zien. Als één van de weinige, moet ik wel zeggen. Dat maakte hem geen beter mens, dat snap ik wel. Maar het zorgt voor een saamhorigheid. Hij zag het wel, snapt u? Hij wel. En ja, het ironische was dat ik het toen niet meer zag. Of alleen wat ik wilde zien. (open naar anderen) Ik kreeg tunnelvisie, dat is dodelijk in mijn business. Maar ik was niet de enige. Want na al dat stomme gedoe kreeg iedereen tunnelvisie. En alleen naar mijn films… Alleen naar mij toe! Ik was het opeens! (weer gesloten) De bullebak, de nazi, de meeloper, Sterker nog, ik was de slet van Hilters propaganda! Als iedereen het jongentje met de bril op het schoolplein pest, dan moet iedereen ook eerlijk tegen zichzelf zijn. Maar dat waren ze niet. Niemand, niemand, helemaal niemand… Je moet kansen wel grijpen, maar als niemand ze aan je geeft dan valt er toch niets te grijpen? Toch? Ik ben er nooit overheen gegroeid. Ben je gek. De wereld ook niet. Maar we hebben ons best gedaan. Tijd heelt praktisch alle wonden Soms gaan er een paar nare infecties aan vooraf, maar dat mag een mens niet stoppen. Ja. Ik ben er overheen gegroeid. Magda Ik hou van macht. Macht is buitengewoon sexy, het kan deuren openen die voor anderen altijd gesloten zullen blijven. Macht, heerlijke macht. Ik ben vrouwe Duitsland. Ik ben de übermoeder van het land. Ik, Magda… Ik, Macht… Politiek vind ik eigenlijk niet bijster interessant, maar zo kan ik dicht bij Der Führer zijn. Ik trouwde met de minister van buitenlandse zaken om nog dichter bij hem te komen. Iedere keer als hij de boodschap aan het volk verkondigt, vult mijn hart zich altijd vol van vreugde, ik aanbid hem, ik kan hem niks weigeren, zijn wens is mijn wil. Toen ik mijn man wilde verlaten, gaf Hij mij de kracht om terug te keren naar mijn gezin en de moed om het goede pad te blijven volgen. Ik sta naast mein Führer. Bij Hem is het veilig. Nooit zal iemand Magda meer uitschelden!
2
Bastaard, bastaard, bastaard! Nee, niet schelden, Bastaard, niet doen! Bastaaaaaaaaaard! Nooit meer doen… Die stemmen op het school plein, altijd maar door, ik kon niet ontsnappen; Magda, de bastaard, bastaard, bastaard, bastaard Nee, nee! Niet slaan, niet slaan! Het regime is een mooi systeem met duidelijke regels en richtlijnen voor iedereen. Het is zo, het is een prachtig systeem. Mijn vader moest dood. Dat moest. Hij was Joods. Eva Wat? Jouw vader was joods? Magda Niet doen! Hij paste niet in het plaatje van het regime. Hij was niet van het zuivere ras, hij moest verbannen worden uit “ Het Derde Rijk”. Dat kon niet anders, daar kon ik niets aan doen. U moet begrijpen dat ik daar niets aan kon doen. U moet ook begrijpen dat het regime alles voor me is, hier heb ik altijd van gedroomd, een houvast. Mijn liefde voor Hem en het regime, alles ging fout, ik kon het niet meer, ik kwam in een gesticht. Ik zat daar te niksen, had niks om handen. De ideologie bleek in duigen te zijn vallen. Alles, maar dan ook alles is voor niks geweest. Magda barst uit in een blues-nummer. Winni Kom dames, dit schiet niet op zo. Je kunt wel blijven sippen, maar daar worden we geen cent wijzer van. Laten we deze kans goed benutten. Tijd voor therapie. Eva, Leni, Magda, Marlene, Winni en Zarah gaan zitten in een halve cirkel op stoelen. Eva (opgewekt) Hallo, ik ben Eva, ik ben depressief en suicidaal. Anderen Hallo Eva. Leni (toonloos) Hallo, ik ben Leni, ik ben schizofreen. Anderen Hallo Leni. Marlene (ironisch) Hallo, ik ben Marlene, ik ben bisexueel. Eva (geergerd) Marlene, dat zeg je toch niet, er is een nieuwe bij vandaag. Marlene (pesterig) Hallo nieuwe, ik ben Marlene en ik ben bisexueel. (tegen Eva) Hoezo, mag ik dat niet zeggen? Ben je soms bang dat ik in je kuiten ga bijten? Mmm, lekker stuk (doet net of ze Eva wil bijten) Eva Jij neemt ook nooit iets serieus. Je zit hier toch niet vanwege je …ehh… sexuele … ehh… ontsporingen… Winni (onverstoorbaar) Die zijn trouwens onbehandelbaar. Zarah Wat bedoel je? Winni (tegen Zarah) Die sexuele ontsporingen van Marlene, haar perversiteiten, zou ik liever zeggen, die zijn onbehandelbaar. Blijkt uit recent wetenschappelijk onderzoek. Niets aan te doen. Het was niet zo’n gek idee van Wolf om dat soort mensen te vergassen. Marlene (springt op) Ik ga weg. Dit wordt toch al te dol! Ik weiger om verder met dit soort idioten in een groep te zitten. Zarah (trekt haar terug) Rustig nou maar, je kunt niet weg, dat weet je. Dan stoppen ze je meteen in de gevangenis of in een afkick kliniek, dat wil je toch niet? Een vrouw als jij (kijkt haar bewonderend aan). Je was mijn grote voorbeeld , weet je… Kom nou maar zitten. Marlene gaat onwillig weer zitten. Eva (tegen Zarah) Jij hebt je nog niet voorgesteld, geloof ik. Toch? Zarah (geforceerd) Hallo, ik ben Zarah, ik ben depressief. Anderen Hallo Zarah Zarah (geeft Marlene een por) Zo, nou jij, en nu serieus
3
Marlene (zucht, zegt braaf) Hallo, ik ben Marlene, ik ben alcoholist. Anderen Hallo Marlene. Anderen kijken naar Winni. Winni Hallo, ik ben Winni, ik ben een nazi. Anderen Hallo Winni Eva Dat telt niet, hoor, nazi, dat zijn we allemaal. Marlene Ik niet, hoor. Eva O nee, jij niet. Leni IK ook niet! Marlene Maar jij zit nog in de ontkenning. Zo word je nooit beter. Eva (geduldig) Winni, alleen het feit dat je nazi bent is geen reden dat je in deze groep zit. Dan hadden er miljoenen mensen in therapie gemoeten. Het gaat erom hoe het zover met je gekomen is. Anders ben je onbehandelbaar. Winni Daar ben ik nog niet achter. Ze zeiden wel altijd dat ik een beetje maf ben. (ze barst uit in gezang) Winni Wagner is hier, malle Winni is hier, Met voor iedereen bier En een huis vol plezier, Want bij Winni is ‘t fijn, Festival wordt festijn, Opera, rode wijn, Op de Festspiele, Winnies domein… Maar hoe is het met onze nieuwe? (richt zich tot Magda) Magda (zacht) Hallo, ik ben Magda… Zarah Ja, en? Magda (fluister) Ik ben getraumatiseerd… Winni Ja, hallo, dat zijn we allemaal… Zarah Nou, voor een eerste keer, is het al heel wat dat ze dat zegt. Winni Had jij niet een dwangneurose? Anderen Hallo Magda Zarah Nou, wie begint er vandaag? Winni
Als hij nu binnen zou komen, zou Winnie net zo verheugd zijn als altijd. Ik weet dat hij een donkere kant heeft, maar voor mij bestaat die niet. Winnie denkt liever terug aan hoe het was. Vroeger waren we onafscheidelijk, ik noemde hem Wolf, hij noemde mij Winnie. En hij was natuurlijk dol op de muziek van Wagner. Dan kwam hij langs op de Festspiele en deed dan heel beleefd enzo, terwijl wij normaal natuurlijk heel informeel waren met elkaar. Jammer alleen is dat hij helemaal bezeten raakte van die oorlog en toch bleef ik hem steunen. Maar op een gegeven moment is hij helemaal gek geworden. Al in 1923 werd hij na die Putsch opgepakt en moest hij in de gevangenis. Winnie heeft hem cadeautjes gestuurd hoor, want zo ben ik. Het moet wel een beetje gezellig zijn. Een plantje hier, dan weer een boek of een tijdschriftje, wat mooie muziek… Maar nee hoor, meneer wilde poloden. En papier. Nou goed, als hij dat wil dan zorgt Winnie daar natuurlijk voor, dus ze stuurde hem die potloden en dat papier en blij dat hij was! Als een klein kind, zo blij. Wist ik veel dat hij daar later Mein Kampf mee zou schrijven. We gaven elkaar vaak cadeautjes. Zo heeft hij van Winnie zelfs de originele partituren van Das Rheingold en Die Walküre gehad. Ze raakten verloren in de laatste dagen van de oorlog verdomme. Zo zonde. Winnie had niets met de oorlog. Al dat geschiet. Ik ging niet meer naar Berlijn en zag Wolf amper. Winnie ging naar Parijs, want ze had er genoeg van. Er was geen tijd meer voor me. Hij kwam alleen nog in 1940 naar het festival. Hij zag alleen het Götterdämmerung, zijn favoriet. Drie jaar later wilde Winnie dan ook met alles kappen, maar dat mocht niet van Wolf. Ik ging dus maar door. Het ging hem alleen niet meer om Wagner, maar om oorlog… Zarah (vanachter de piano) Nee. Ik heb er lang over nagedacht, maar nee. Zo ben ik niet. Spijt is een dwaasheid. Ik ben mezelf tenminste altijd trouw gebleven. Ik heb geen trouw gezworen aan de nazi’s, noch aan het verzet, hoogstens enkele mannen. Mannen… Die Hitler mocht ik niet. 4
Hij mocht dan graag naar mij kijken, ik keek niet graag naar hem. Een onbegrijpelijke figuur met een spuuglok vind ik hem. Ik weet nog hoe ik hem voor de eerste keer ontmoette. Het was op een groot premièrefeest in ’39. Prachtige feesten waren dat, met de meest exclusieve hapjes en champagne – en dat in een tijd van schaarste, heel bijzonder. Volgens mij droeg ik toen die fantastische groene zijden jurk met gouden knoopjes. (eventueel nog meer beschrijvend) Der Führer wil me spreken en ik volg de adjudant met gemengde gevoelens, want veel ervaring in de omgang met dictators heb ik niet. Hij komt hoffelijk overeind, ik groet hem en vraag me op hetzelfde moment af waarover je van gedachten kan wisselen met iemand die Adolf Hitler heet. Dus vraag ik op vriendelijk-geïnteresseerde toon: ‘Vertelt u eens, meneer de rijkskanselier, hebt u eigenlijk ooit geprobeerd iets aan uw haar te doen?’ Waarop hij ineen krimpt, maar mij vriendelijk en erg belangstellend ziet kijken. Hij glimlacht schuchter en beschrijft in alle ernst uitvoerig zijn gevecht met zijn spuuglok. ‘U kunt zich niet voorstellen wat ik allemaal al heb geprobeerd. Pommade, haarwas, olie. Maar niets helpt. Het is een hopeloze kwestie’. Een hopeloze figuur. Kijk, dan was Goebbels een echte man. Een knappe vent met humor en zeer intelligent. Als het aan hem had gelegen was ik staatsactrice geworden. Ik was voor hem een licht in donkere tijden. En dat was ik ook. De mensen hadden het zwaar, dat wist ik. Maar ik bracht ze vreugde in die donkere dagen. Ik straalde voor hun. Ik speelde voor de bange burger, de verkleumde soldaat, ik zong mijn longen uit mijn lijf voor hun. Ik overwon zelfs mijn angst voor hun. Achter de coulissen stond ik als een bang hondje te rillen! Ze moesten mij het toneel opduwen, werkelijk waar! (eventueel nog meer beschrijvend) Maar ze lieten me vallen. Stuk voor stuk. Lafaards die zich in een bunker verscholen, sukkels die vluchten. Die stomme oorlog brak uit en mijn heerlijke stad werd verwoest en daarmee mijn publiek! Mijn leven!! En nu zit ik hier! En wat ben ik?!! Niks meer!! Geen Duitse! Geen Zweedse! Niet meer de Diva! Niet meer de politieke idioot!! Ik ben Zarah Leander….dat moet toch genoeg zijn. Zarah Leander… dat moet toch genoeg zijn… Lied Davon geht die Welt nicht unter Sieht man sie manchmal auch grau Einmal wird sie wieder bunter Einmal wird sie wieder himmelblau Geht mal drüber und mal drunter Wenn uns der Schädel auch graut Davon geht die Welt nicht unter Sie wird ja noch gebraucht Davon geht die Welt nicht unter Sie wird ja noch gebraucht Marlene Ik haat die man! Ik haat die man! Hij is lomp en bruut en onbehouwen. Zarah Ha, een hopeloos figuur. Wini
5
Hij was op een gegeven moment helemaal gek geworden. Marlene Hij vernielt de schoonheid en de cultuur. Hij is een barbaar. Angsthaas! Bekrompen bange burgerlijke … hypocriet, ja dat is hij. Zogenaamd fatsoenlijk, maar wel naar mijn benen loeren. Duitse keurigheid, punktlich, ja punktlich in het vernielen van alle schoonheid. En wat hij over mij gezegd heeft… “entartete Kunst”, hoe durft hij! Eva Entartete Kunst? Marlene Ja, je weet zeker niet wat dat is, hè? Eva Nee, maar weet je wat hij over mij gezegd heeft? Marlene Ja, dat je een sufferd bent. Eva Ja, maar dat bedoel ik niet, dat was een koosnaampje. Marlene Een koosnaampje. Je bent niet wijs dat je wat ziet in die vent. Eva Nee, oké, ik ga het al niet meer zeggen. Wini Waarom niet? (tegen Eva) Eva Nee hoor, ik zeg al niets meer. Waarom zou ik dat tegen haar zeggen? Ik wou net eventjes iets zeggen, maar eh, nee laat maar, dan vindt ze me toch weer een domoor. Marlene Kom op zeg, je was jong en mooi, je kon wel wat beters krijgen. Eva Wat beters? Maar hij… Hij was de machtigste man op aarde… Marlene Je hebt je laten opsluiten door die klootzak… Eva Je begrijpt het niet. Je weet niet wie hij is en hoe geweldig het is dat ik zijn vrouw mag zijn. Marlene Zijn vrouw? Hij verstopt je, hij schaamt zich voor je, hij gebruikt je. Eva Ach jij, je bent alleen maar jaloers. Marlene Nog voor geen miljoen wil ik met je ruilen. Ik jaloers? Met mij wil hij wel naar de opera, hoor… Eva Jij, vals kreng, vuile hoer! JIJ bent degene die alles met zich laat doen. Marlene Ik, nee hoor. Er is er maar een de baas over La Dietrich en dat ben ik. Eva (doet haar na om haar belachelijk te maken) Huh huh, er is er maar een de baas over La Dietrich… Zarah (tegen Eva) Hou op, het is wel Marlene Dietrich, hoor… Marlene (zachtjes)
6
Sufkop, sufkop Anderen gaan mee schelden. Domoor Uilskuikentje Idioot Achterlijke tuttebel Enz., enz. Eva Nou hoor! (handen op haar oren) De anderen duwen haar en slaan haar, ze valt jammerend op de grond. Eva wordt opgetild en als gekruisigd tentoongesteld voor het publiek, als het ware om het publiek eieren naar haar te laten gooien. Er valt een emmer stront over haar heen, zoals bij “nazi-hoeren”. Wini krast een hakenkruis in haar voorhoofd.N.B. Ik vind dit te expliciet. BR Eva blijft op de grond liggen. Wini Kappen nou, zo is het wel genoeg. Laten we iets gezelligs gaan doen. Wini haalt verkleedspullen tevoorschijn en deelt die uit. Leni Ik weet een leuk spelletje: ik zie, ik zie wat jij niet ziet… Leni beschrijft een moeder met haar kind. Zarah ontfermt zich moederlijk over Eva, die nog steeds op de grond ligt. Marlene staat langs de piano, is de moeder. De moeder Straks komt Mijn Zoon. Ik maak bonensoep voor hem,daar is hij dol op, dat doet hem zo aan vroeger denken. Met bonenkruid, en aardappel, dat moet er ook in, o ja, ook nog kaantjes bakken. Ja, daar komt hij voor thuis. Mijn zoon. Magda heeft het varkentje vast en liefkoost het. De moeder (vertedering) Ach, hij was zo klein toen hij geboren was, zo klein en zo driftig, dat rooie koppie, die zwarte vochtige haartjes, en gelijk schreeuwen, schreeuwen… en die kleine vuistjes, zo sterk. Maar klein, klein, ik waster bang van, ik dacht gelijk: met deze wortet ook niks. Maar de dokter zei: U heb een mooi kindje mevrouw, een sterke gezonde jongen, maak u geen zorgen. (verdriet) Geen zorgen. Niet aan denken nu, Gustav, mijn eerste, mijn mooie jongetje, in zonde verwekt. Ik mocht hem niet houwen, en Ida, het mooiste meisje dat je ooit gezien heb. Zo’n fijn poppetje, die ogen, ze was pas 2. Nee, niet aan denken… O, en Otto. Maar 3 dagen bleeftie. Niet aan denken. Nu is Adolf er, en hij zal leven, hij zal leven. De dokter zegt het. O God, laat hem leven, O God, wees genadig, neem mij niet nog meer kinderen af(snikt). O God, ben ik niet genoeg gestraft? Wees mij genadig, Heer, laat hem leven, laat hem leven! [Ijzig, hard, koud]
7
Hoe had ik het kunnen weten? Hoe had ik kunnen weten dat ik een monster heb gebaard. Ik was 23, drie dooie kinderen, een vent van 46 die me sloeg. Kon ik er wat aan doen? Mijn jongetje, mijn Dolfie, de enige die ik houden mocht. Ik heb hem pap gegeven, zijn haartjes gekamd en hem naar school gestuurd. Wat had ik meer kunnen doen? Ach, was Alois ook maar niet zo streng geweest, zo hard, zo koud. Wat moet ik doen? Straks komt hij. O, is het al zo laat? De soep is nog niet klaar. hij zal zo boos zijn, zo hard kan hij zijn, zo hard als zijn vader was… ik moet opschieten, waar is het zout, waar de kaantjes? O, daar is hij al, ik hoor zijn laarzen op de keien! Magda laat het varkentje lopen. (Fluisterend) Daar istie, daar istie, daar istie Leni, Zarah, Eva enWinni slaan een laken om en zijn de kinderen van Magda, zingen: ’s Avonds als ik slapen ga Komen mij 12 engeltjes na Enz. Magda zet het varken af, ruimt slingerende spullen op, legt de kinderen zacht neer. Magda Een leven zonder regime is geen leven, een bestaan zonder Hem heeft geen waarde. Vol overgave offer ik ons graag op, alles heb ik voor U over. Wijs mij de weg der verlossing en ik zal U volgen. Hij wijst mij de weg! Ik maak een eind aan het bestaan van de kinderen en aan dat van mij. Mijn man maakt een eind aan het zijne. Magda stopt alle kinderen in. Daarna doet ze de lakens over hun hoofden en gaat kaarten. Zarah komt overeind en gaat piano spelen. De anderen komen om de beurt onder het laken vandaan. Zarah zingt (Dansen op een vulkaan) Allemaal op de krater Er is geen houden aan, Nooit meer angst voor later, Morgen gaan we eraan. Marlene De rijken potverteren, De armoede stijgt, Zes miljoen creperen, Een wereldoorlog dreigt. Allemaal Maar we trekken ons er niets van aan, Het is altijd al zo gegaan, Trek je baljurk aan, Je make-up op gedaan, Dansen op een vulkaan. Eva Zeventig jaren later, Hebben we wat geleerd? Allochtonen haten Vinden velen niet verkeerd. Leni En dan het grote graaien, Magda De wereld staat in brand. Wini Het zal wel over waaien, Leni Misschien naar Griekenland. 8
Allemaal
Dus we trekken ons er niets van aan, We geven de schreeuwers ruim baan. Trek je baljurk aan, Je make-up op gedaan, Dansen op een vulkaan. Marlene (nachtclub) Ich bin ein Berliner… Godzijdank, ben ik een Berlijnse, een Berlijnse in Hollywood. Zucht… Wat is er van me geworden? Een pop met getekende wenkbrauwen A dancing toy De nachtegaal van de keizer van China Het nieuwste speeltje van de Paramount studio Ach, is dat alles… Ben ik daarvoor zo ver gekomen… Wat is er nog van me over… Wie ben ik eigenlijk? Schoneberg, ach Schoneberg, zucht. Het geruis van de bomen, die hoge hoge bomen in het park. Het geklater van de fontein. De kastanjelaan. Sneeuwende bloesem in de lente. Verliefd, ik was altijd verliefd. O, die keer dat ik in de fontein viel. [lacht] Mijn lakschoentjes klikken op de keien. Liesel zit mij achterna in de tuin. Ik klim op de gladde rand , hoger dan zij, groter dan zij! Ineens glibber ik, Pats, daar lig ik erin. Liesel schreeuwen natuurlijk, rent naar huis: Mutti, Mutti! Ik probeer eruit te komen. Ijskoud, druipnat Woedend ! En dan. Een grote hand grijpt me in mijn nekvel. Pappie!!! Zon ! Licht! Insignes schitteren, goud en licht, ik zie niets . ik vlieg door de lucht … hoog op zijn schouder. De kikkerdril druipt uit mijn haren over zijn uniform. Een triomftocht op de schouder van pappie … En woede, ik zag er uit ! een verzopen kat… De schaamte en de triomf Ach mooie jaren mijn jeugd in Schoneberg. Ik kan nooit meer terug. Duitsland is Duitsland niet meer. De schoonheid is verdwenen. De vrolijkheid ook. Rudie telegrafeerde: het is gevaarlijk nu daar. Vrienden van ons zijn opgepakt. Er marcheren bruinhemden door de straten… Nooit meer flaneren langs de Potsdammerstrasse, nooit meer slagroomtaart bij Rosalinde, de hele nacht dansen met de gravin von Gersdorf, haar kanten zakdoekje in mijn decollete… Voorbij, voorbij, alle herinneringen zijn droevig.
9
Maar Amerika is goed voor mij. Ik moet vooruitkijken. Discipline. Aan de slag.
Discipline Discipline Discipline Discipline Discipline Dit gaat over in muziek. Filmbeelden van marcherende soldaten. Marlene in Amerikaans uniform, zingend voor de soldaten. Marlene zingt Lili Marleen of Ik ben van top tot teen…. (sprekend) De oorlog heeft me alles afgenomen. Mijn land, mijn leven, mijn familie, mijn Berlijn… Zarah: Jouw Berlijn? Eva: Je hebt je land verraden. Marlene: Ik kon niet meer terug. Magda: Hitler heeft je gevraagd om terug te komen. Marlene Ik was GOED in de oorlog. Winni Doe toch niet altijd zo arrogant. Zarah Jij verbeeldt je heel wat. Marlene Ik… ach, jullie kunnen het toch niet begrijpen… Leni Ik zie haar staan. De vrouw. Ze heeft keihard gewerkt om de top te bereiken. Werken, werken, altijd maar werken. Ze is naar een vreemd land gegaan, ze heeft haar vaderland, haar verleden, haar familie verlaten. Ze is ontworteld. Dat kan je zien. Je kunt zien dat ze mooi is, haar haar is mooi gekapt, ze is mooi opgemaakt, ze heeft prachtige kleding aan. Ze is een ster. Daar staat ze op haar hoge hakken. Ongenaakbaar. En ze zingt, ze zingt met een prachtige sensuele stem die iedereen betovert. Verleidelijk zingt ze met haar gevoelige lage stem. Ze brengt de mannen in vervoering, met haar stem, met haar prachtige lach van haar volmaakt gevormde mond, met het zwaaien van haar volmaakt gevormde lange benen. En toch is ze niet gelukkig, dat kan je zien, aan een trekje om haar mond, haar volmaakte mond die iets te minachtend glimlacht naar de mannen die haar aanbidden. Ze is niet zichzelf. Dat kan niet, want ze is ontworteld. Ze is in een ander land,waar ze niet huis hoort. Dat kan je zien in haar gezicht. Het is een masker, het masker van de ster, die bewonderd wordt maar niet bemind om zichzelf, omdat zij niet zichzelf is. Omdat zij zichzelf niet durft te laten zien, zij die achter dat masker zit, omdat ze dan ineen stort en bang is dat er niets van haar over zal blijven. Want wie zij was, wie zij kende, vroeger, thuis, in dat andere land, die is er niet meer. Dat land, waar zij thuis was, dat is er niet meer. Marlene Ik zing, ik dans, ik doe mijn werk. Ik werk voor Amerika. Amerika is goed voor mij geweest. Het heeft mij gehuisvest, geholpen toen ik niet meer terug kon, het heeft een ster van mij gemaakt. Ik doe mijn werk, ik amuseer de soldaten. Ik zing voor de jongens, ONZE jongens, die straks MIJN Berlijn bombarderen. MIJN Berlijn. Zarah Jouw Berlijn? MIJN Berlijn…Jij was toch Amerikaanse, dacht ik… Marlene Ach, houd op, houd toch op. Ik weet dat ik geen rechten meer kan doen gelden. In deze tijd kun je geen twee paspoorten hebben van twee landen die met elkaar in oorlog zijn. Maar zie je dan niet dat het me verscheurt? Berlijn waar Mutti woont en Liesel, waar ik
10
geboren ben en opgegroeid, waar ik Rudi heb ontmoet, waar mijn kleine Maria is geboren… Alles in puin, vernield door onze jongens, door die barbaarse oorlog… Ik heb geen land meer. Amerika heeft een ster van mij gemaakt, een bewegende pop, met getekende wenkbrauwen, die kan zingen en dansen. Maar Marlene… die bestaat niet meer. Eva Maar jij BENT Marlene. Jij hebt Hollywood. De wereld ligt aan je voeten. Marlene Ach, Hollywood. Plastic! Oppervlakkige onzin. Het is er altijd mooi weer, altijd zon, altijd aardige mensen, altijd glimlachen. ONVERDRAAGLIJK. Blauwe zee, pelikanen, strand, palmbomen, zwembaden, zonnebrillen, big smile…Is that all there is… Eva Maar jij werd bewonderd. Al die aandacht… [naar Eva] Ah, jij had het mooi gevonden, die glitter en glamour, jij bent echt zo’n meisje… Ja, jij hebt dat gemist, he. Eva Ik zou het heerlijk vinden. [ze draait in de rondte. De anderen omhangen haar met boa’s , sieraden en mantel] Marlene Ja, dat is echt wat voor jou. Rijk en beroemd zijn, rolls royces, diamanten, pinacolada’s drinken bij je eigen zwembad, geserveerd door mooie donkere jongens… Zarah, Marlene, zingen: (Bei mir bist du schon) Van alle vrouwen die ik ontmoet heb, Ben jij degene van wie ik niet goed werd: Een dictators vrouw, Eenzaam in de kou, Is dat nu eigenlijk echt wat je wou? Voor hem ben je mooi, Zit je in een gouden kooi, Voor hem ben je alles wat hij wil… Voor hem blijf je dom, Vraag je nooit naar het waarom, Charmant, onbetekenend en pril. Hij geeft je bont en rozen, maar zijn aandacht krijg je niet. Je draagt zijn diamanten, maar niemand die het ziet. Eva zingt, anderen neurien tweede stem. Voor hem ben ik mooi, Leef ik in een gouden kooi, Voor hem ben ik alles wat hij wil… Voor hem blijf ik dom, Vraag ik nooit naar het waarom, Charmant, onbetekenend en pril. Leni Riefenstahl – Wat heeft de oorlog mij gebracht/gekost? bakken met geld. De hele rijkskas ging naar mij mij mij! Nee, natuurlijk niet. In die tijd ging dat nog helemaal niet zo. Ik was jong, maakte niks zoals de “gevestigde orde” dat deed. Niks volgens het boekje, Niet dat ik een rebel was. Ik was... hoe zal ik het zeggen... Low budget. Maar niet goedkoop!
11
Adolf Hitler gaf mijn carriere een schop onder de kont! Van het kleine meisje dat op de markt haar moeder kwijt is naar de luidst schreeuwende koopman. Voelt u ‘m al? Hoge bomen vangen veel wind. Tijdens de opbouw van het derde rijk kon ik zo’n briesje best hebben maar toen alles, maar dan ook alles ingestort, leeggehaald, neergeschoten en weggevaagd was, toen moest ik mijn carriere ook weer onder het puin vandaan halen. Ook een hoge boom kan niet van de wind leven. Misschien lijk ik aan de buitenkant wel een harde. Een zakenvrouw of juist een creatieveling die zich van niemand wat aantrekt, Als je goed kijkt zie je de rimpels. Het zijn geen lachertjes. Niet van die vrolijke die je gezicht goed doen. Je ziet ze bijna niet, maar als je eenmaal weet waar ze zitten, kan je er niet meer omheen. Het is als het ene stekkie dat goed begon, meekwam met de anderen, maar heel eventjes niet op heeft gelet. Nu zijn de andere planten snel doorgegroeid en hebben de zon weggekaapt! Het kleine plantje kan heel erg zijn best doen, maar zonder een beetje warmte kom je er niet. De enige oplossing is om hem uit te graven, een leeg potje te zoeken, nieuwe aarde te verzamelen en het plantje daar een nieuwe kans geven. En dan kan je de fotosynthese bijna zien! Een paar kleine knopjes verschijnen en durven te voorschijn te ploppen. Uiteindelijk zal het plantje een goede kamerplant worden, met mooie, elegante bloemen. Maar meer dan een kamerplant wordt het niet. Tot dat hij op een dag dood gaat. Je gooit ‘m bij het groen, aarde in de tuin, je zet de pot weg. En dan merk je pas dat hij weg is. Wat zo’n plantje aan je kamer toevoegde. Maarja, dan is het plantje al weg. Heeft zijn leven lang gevochten voor dat plekje in de kamer. Begon goed als stekkie, maar lette even niet op, en de kansen leken verkeken. Een nieuw potje bood uitkomst, maar wel een potje waar geen enkel ander plantje bij kwam, het plantje was helemaal alleen. Een degelijke kamerplant. Niet de zonnebloemen van van Gogh, niet de klaprozen van monet, maar wel een mooie plant. snapt u?
Winni Winnie wordt dan altijd wel gezien als een Jodenhaatster, maar ik had anders wel sympathie voor de vervolgden. Max Lorenz, een van onze Festspieletenoren was homo EN getrouwd met een joodse. Winnie heeft ze gered. Mij lukte het gewoonweg mensen te laten redden. Ze gingen weg, Winnie belde Wolf om te zeggen dat ze terug moesten komen en zo gebeurde het. Hoe joods en onzuiver ze ook waren. Er werd thuis verder niet gepraat over kampen, dat was niet nodig. Winnie hielp haar naasten dan ook uit medelijden, niet uit verzet tegen Wolf. Ik heb HEEL veel mensen gered, vergeet dat niet. Artiesten, werknemers, vrienden… Het werd bekend dat Winnie hielp. Ik kreeg brieven van wie dan ook en wat ik geloofwaardig vond, en die mijn hulp waardig waren heeft Winnie geholpen. Ik was wel kieskeurig en mijn macht nam af tegen het einde van de oorlog. Ik verloor mijn contact met Hitler. Hij was gek geworden, total krank im Kopf. Hij wilde de wereld met zich meenemen. Gekke jongen. Ook Bayreuth en Wagnerfried werden getroffen en Winnie werd voor het gerecht gesleept, vanwege de connecties van de Festspiele met het naziregime. 450 dagen werkdienst en confiscatie van 60% van het vermogen. Zo onnodig zeg. Winnie mocht zich niet meer met de Festspiele bemoeien en een vriendin vroeg dan ook van “Winnie, wat ga je nu doen?” “Ik ga naar de bosbessen”, zei ik. “Winnie gaat naar Warmensteinach bosbessen plukken.” En zo geschiedde. Magda
12
Wat de oorlog mij gebracht en afgenomen heeft
De oorlog heeft mij mooie tijden bezorgd. Ik leefde een droom, ik had een goed leven, had alles wat mijn hart begeerde, de wereld was mooi vooral Berlijn. Aanzien en bewondering vielen mij ten deel, deze benutte ik ook mijn ware aard te laten zien. Ik genoot van alle privileges die mijn beschikking waren. Van de hoogaanstaande feestjes, doorzakken tot de laatste uurtjes en mezelf laten gaan, daar genoot ik met volle teugen van. Slechts een select groep mensen mochten mij in dit soort toestanden aanschouwen (mist nog iets?). ’S Ochtends stond ik heel vroeg op om mijn kater weg te werken met een kop thee met honing en een rauw ei. Dit was het toppunt van goorheid/viezigheid, kokhalzen moest ik ervan. Hoe ik op dat idee kwam is mij ook een raadsel, ik moest zorgen dat ik volgende dag weer Magda Goebbels was. Kaarten daar kon je mij werkelijk voor midden in de nacht wakker maken, dat is nou ontspannen! Deze periode kende ook en keerzijde. Ik was heel erg beperkt in mijn vrijheid, ik kon niet staan en gaan waar ik heen wilde. Mijn familie zag ik nauwelijks. Mijn kinderen kende ik nauwelijks, dat had ik graag gewild, maar ik moest me bezig houden met Duitsland het nieuwe rijk. Achteraf gezien heb ik een leeg bestaan geleid, ik heb mijn lieve kinderen gebruikt voor een verloren zaak. We zijn allen teloor gegaan net als het nieuwe rijk. Verhouding tot Hitler Der Führer, dat was nog eens iemand op wie je kon bouwen in goede en slechte tijden. We hadden dezelfde interesses, we hielden van lezen en lachen om de onbenulligheden van het leven. We moesten zelfs heel erg lachen om zijn knulligheid in relaties met anderen. Dat spasme van hem , dat vonden we het einde. Dat hij grappig was weet niemand, niemand die het zich kon voorstellen dat deze man De leider van het nieuwe rijk het in zich had, grappen maken. (moet nog een grap van hem verzinnen, mocht iemand een suggestie hebben graag). We pasten goed bij elkaar en we hadden ook veel aan elkaar. Als we het even moeilijk hadden, zochten we elk ander op. Onze diepe vriendschap reikte heel ver, we bespraken zelfs onze privé leven met elkaar Dit was ware vriendschap tot de dood ons scheidde. Zarah Je kan karpers dus het beste vangen als je als aas gekookte deegballetjes gebruikt. Een vismeel smaakje werkt het beste. Een paar handjes deegballetjes op het water gooien é voilà! Als vliegen op de stroop! Ja..ik heb echt niet stilgezeten hoor! Toen ik weer thuis in Zweden kwam. Als de ster van Hitler werd ik uitgekotst door mijn landgenoten en toen ben ik maar gaan vissen. Gelukkig heb ik Lönö: mijn eigen landgoed: 59.000m2, viswateren, bossen, 22 eilandjes, een huis met 39 kamers. En ik heb zo’n prachtige bibliotheek met honderden boeken. Toen ben ik maar gaan lezen. Oh! Ik heb ook nog onderdak geboden aan Baltische oorlogsvluchtelingen! Echt! Mannen met baarden die over de Oostzee voor de Russen waren gevlucht.
13
God, ik mis mijn villa in Berlijn. De feestjes natuurlijk, maar vooral het gekeuvel met de kinderen. Sinaasappelsalade om 11 uur s avonds en dan samen zingen bij de piano. Of op zondagochtend toneel, ruitertje of monopoly spelen.. Mijn prachtige keuken ging in vlammen op. We kwamen terug van een premièrefeestje, vervuld van het grote succes en daar stond mijn villa, mijn heerlijke huis, in lichterlaaie. En toen mijn stad, mijn publiek en uiteindelijk mijn leven. Een zielig hoopje as is het geworden. Ik had s werelds grootste ster kunnen zijn als die klote oorlog niet was uitgebroken. In plaats van een lompe boerin die je alles weet over het vangen van karpers.. Wini: Wini heeft weleens een beer geschoten, op jacht, in Rusland. Ja, jullie hadden het over bontjassen… Wini heeft getwijfeld om van die beer een bontjas te maken, maar ze heeft al er al ontzettend veel, dus besloot ze dat de beer ook wel mooi zou liggen voor de openhaard in de huiskamer. Dan heb je zo’n mooie woonkamer, helemaal van hout, heel Scandinavisch. Dat moet jou wel wat zeggen hè? (Tegen Zarah) En dan ligt er zo’n beer op de grond. Ja, dat is voor Wini echt het toppunt van een gezellige sfeer. Maar ja, vroeger kon je nog op beren jagen in Rusland. Dan ging je er gewoon zo, ZOEF, met de auto naartoe. Maar sinds die rotoorlog kan dat niet meer. Magda:
Sorry, maar wat heeft dit met Duitsland te maken?
Wini: Wat heeft dit met Duitsland te m… Jeetje, Magda! Van jou had ik toch wel wat meer verwacht. Kijk, dat zij het niet weten (wijst naar Eva), dat is tot daar en toe. Maar dat Moeder Duitsland niet weet wat dit met haar vaderland te maken heeft…! Magda:
Ik heb ook een tijd in een inrichting gezeten, dan vergeet je weleens wat.
Wini: Ja, ja, dat is ook zo, Magda. Dan ben je natuurlijk met heel andere, vast heel leuke dingen bezig. Maar Wini is de slechtste niet, die ziet het voor deze keer wel door de vingers. Eva:
Vertel nu maar wat het een met het ander te maken heeft…
Wini: We weten hopelijk allemaal dat de oorlog op 1 september 1939 begonnen is, toen Wolfie Polen binnenviel. En dat hij Polen binnenviel, was niet zonder reden. Hij had namelijk zijn minister van buitenlandse zaken, Von Ribbentrop, een pact laten tekenen met de Russische minister van buitenlandse zaken, Molotov. Marlene:
Oh, dat is van de Molotovcocktail!
Wini: hebben.
Ja, ook daar kan Wini veel over vertellen, maar we gaan het nu eerst over dit
Leni:
Ik snap het niet Wini (iets met een visie lalala). Ik was bij Mol al afgehaakt.
Wini: Maar dat is niet erg, Leni, dan doen we gewoon een stapje terug. Je hebt “Mol” nu in je hoofd, dat heb je toch hè?
14
Marlene:
John de Mol?
Wini:
Nee, niet John de Mol
Zarah:
John de Mol opmerking
Wini:
Je hebt nu “Mol” hè, Leni? Houd dat op je netvlies gebrand. Mol. M-O-L.
Marlene:
Dat zijn toch die beesten, die bijna niets kunnen zien?
Wini: Ja, dat is ook een mol. Maar dit is iets anders. Mol. Laten we anders Molo nemen, dat is niets. Heb je dat, Leni? Marlene: Oh, Wie is de Mol! Eva:
Nee, we hebben nu Molo genomen, want dat is niks.
Leni:
Ja, ik heb Molo nu op mijn netvlies…
Wini: Nou, dan is het niet zo moeilijk. Nu zet je er “Tov” achter, van tof: met je duimen omhoog! En dan krijg je…? Eva:
Tov. Mol-o-tov. MOLOTOV! (heel blij en trots)
Zarah: Hee, dat is die cocktail ja. Heel lekker, met –ingrediënten-. Lekker met een stukje sinaasappel Marlene:
Kom, laten we er een gaan maken!
Zarah:
Goed idee!
Zarah en Marlene lopen weg Wini: Nu blijven er tenminste de echt geïnteresseerden over. Goed, Magda, Leni… Eva… Voordat Wolfie Polen binnenviel, sloten Molotov en Ribbentrop dus het MolotovRibbentroppact, waarin besloten werd dat Duitsland en Rusland elkaar niet zouden aanvallen en dat Polen na de inval opgedeeld zou worden in een Duits en in een Russisch deel. Zo kon Stalin tevreden gehouden worden, want wanneer hij happy zou zijn, zou iedereen happy zijn. Eva: Sorry, maar kun je even doorgaan naar het interessante deel van het verhaal? Waar het over Adolf gaat bijvoorbeeld? Leni: Ga jij maar ergens in een boom Eva hartje Adolf krassen en kom dan maar weer terug als je klaar bent. Eva: gaat?
Willen jullie dan een soort van seintje geven wanneer het weer over Adolf
Eva loopt weg
15
Wini: Eindelijk, zijn we ook van die sufkop verlost. Het was dus heel slim wat Wolf gedaan had, want door ervoor te zorgen dat Rusland te vriend bleef, kon hij rustig verder gaan met veroveren van West-Europa. Magda:
Maar net zei je nog dat Von Ribbentrop dat pact gesloten had… En niet Hitler.
Wini: Jeetje Magda, Von Ribbentrop staat toch ONDER Hitler? Het was behoorlijk slim, want als er iets mis zou gaan, dan kon Wolfie mooi de schuld geven aan die Von Ribbentrop en zo zelf buiten kijf blijven. Hij was zo slim… Maar niet altijd even eerlijk. Eva komt terug Eva:
Gaat dit over Adolf? Jullie zouden me roepen als het over hem zou gaan!
Wini:
Maar wat ik nu over hem ga vertellen, vind je vast niet zo leuk…
Eva:
Nou en, ik kan wel wat hebben hoor.
Zarah: Wini.
(roept) Je doet alleen maar gefrustreerd omdat jij hem zelf had willen hebben,
Eva: Ja! Je kan er niet tegen dat hij nadat de oorlog begon, nog maar een keer naar die Festspiele van jou geweest is! Wini: (boos) Daar gaat het me helemaal niet om! Het gaat mij erom dat jullie jezelf Duitsers noemen, het gaat over jullie Berlijn, jullie regime, jullie Adolf. Maar NIEMAND weet hier wat er werkelijk speelde en wat er werkelijk gaande was. Jullie zouden je moeten SCHAMEN. Eva:
(uitdagend) Nou, wat gebeurde er dan, hè?
Wini gooit spel kaarten op de grond en verdeelt het in tweeën. Wini: HIER, dit is Polen. Dit gedeelte is voor Duitsland, dit gedeelte is voor Rusland. Zo konden er twee rijken naast elkaar bestaan. Maar dat dit nooit zou gaan werken is volkomen logisch te noemen. Gaat er al bij iemand een belletje rinkelen waarom dat dan zo is? Eva:
Omdat Stalin onder Adolf staat?
Wini: Dat is dus totaal niet aan de orde. Kijk, hier is Duitsland (zet stoel neer) en hier is Rusland (andere stoel). Duitsland kan meer in het Westen veroveren, misschien zelfs Engeland (stoel op stoel) maar zal uiteindelijk al snel stuiten op de zee. Rusland daarentegen, kan helemaal doorveroveren tot aan China, voordat het stuit op een zee (hele stapel stoelen). Rusland zou dus VEEL TE GROOT WORDEN en daarom hield Wolf zich niet aan het pact! Dat jullie dit niet weten zeg! Te gênant voor woorden gewoon! Magda:
Ik geloof in het regime, hoe het bereikt wordt, dat doet er voor mij niet toe.
16
Leni: Magda, ik geloof dat je het zo moet zien. Als jij kookt, maak je een hoofdgerecht en dat is vast heel lekker. Maar wat Wini bedoelt is, dat het ook belangrijk is om te weten of hij boodschappen gedaan heeft op de markt, en of hij die wel betaald heeft. Wini: Dat is inderdaad heel belangrijk Leni. Maar niet alleen of hij naar de markt is gegaan en of hij zijn boodschappen wel betaald heeft. Je moet vooruit denken! Het is ook belangrijk om te weten wat het toetje is, of wat we morgen gaan eten. Eva:
Nou, en, en, en, wat gaan we morgen eten?
Zarah: Een dikke PIEMEL gaan we eten! Wat maakt al deze onzin nu uit? Piemelverhaal… Kom op we gaan zingen: Kan de liefde zonde zijn? Eva O ja, dat gaat over homo’s, toch Kan de liefde zonde zijn… EVA De oorlog vond ik maar overbodig Ik moet je eerlijk zeggen dat ik er relatief weinig van heb meegekregen. Behalve al die uren dat ik mijn geliefde moest missen. Dat ik stierf van angst als hij in gevaar was. Ondertussen zat ik op de berghof met prachtig weer en zo’n vredig uitzicht, dat ik me er bijna voor schaam. De oorlog… in het begin was het wel interessant. Niet de elle lange monologen die Adolf erover hield. Maar hoe meer hij aan de macht kwam hoe meer ik kon shoppen. (Klinkt nu misschien wat cru maar) Dat was mijn enige vermaak daar op dat adelaars nest! Nee ik ben nooit een fan geweest van die oorlog. Ik herinner me dat er een oproep werd gedaan dat alle bontjassen zouden worden “gedeporteerd” naar het oostfront. Omdat de soldaatjes het zo koud hadden. Afschuwelijk. De oorlog had mn geliefde in beslag genomen en nu durfden ze ook nog mn bontjassen van me afnemen. Het enige wat ik nog had mn prachtige chanel bontjassen. Het oostfront zou geen pretje voor ze zijn ze zouden er ruw en respectloos worden behandeld. Er zouden scheuren en vlekken inkomen en uiteindelijk te creperen op het slagveld. Ik heb ze niet afgegeven, ze lagen “ondergedoken” in de kelder en ik heb ze verdedigd met mijn leven. I had a dream… [Winni in wit gewaad (of in een laken) op blote voeten met losse haren danst op muziek van Wagner] Winni We moeten terug naar de natuur. Reinheid , daar gaat het om. Een reine geest in een rein lichaam. Lohengrin, de oude verhalen, toen Duitsland nog groot was en zuiver. De held verslaat het Kwaad, hij verslaat de draak met blote handen, met zijn moed, met zijn deugd, met zijn zuiverheid. We moeten Duitsland zuiveren van alle kwaad, een zuiver volk, een zuiver ras. Het kwaad moet met wortel en tak worden uitgeroeid, al het onkruid, het klimop dat zich vastzuigt aan de
17
oeroude eik en de boom verstikt met haar zuignapjes alle levenskracht uit hem zuigt, moet vernietigd worden. Zo moeten wij ons volk, ons ras zuiveren van alle onkruid dat ons volk verstikt, leegzuigt. Het kwaad moet worden uitgeroeid, zodat ons volk kan leven, kan bloeien, zodat Duitsland weer trots kan zijn , trots op Duitsland, op onze wortels,onze helden, de verhalen uit de oude tijd toen wij nog een volk van goden en leiders waren, zoals Lohengrin. Wij moeten weer oude eiken worden, stoere bomen, geworteld in heilige aarde, de aarde van ons vaderland. Kom allemaal, we zullen bomen worden. Kom staan. [ze gaan in een kring staan] Tekst kinderen (krijg ik niet geopend thuis, plak ik volgende week) Gooi alles van je af wat je beknelt, we gaan met onze voeten in de aarde wortelen. Voel hoe de wortels uit je voetzolen groeien en diep doordringen in de aarde. Je staat zo stevig als een boom in de grond. Voel hoe je wortels de levenssappen opzuigen uit moeder aarde. Je levenskracht zuig je op in je stam, je voelt de sappen stromen door je lichaam, omhoog, omhoog. Je armen worden takken die reiken naar de hemel. Voel hoe er kleine blaadjes groeien uit je takken, uit je vingers, nieuwe knoppen, nieuw leven. Dan voel je Hem, de zon, zijn stralen verwarmen je, geven je nieuwe energie. De zon brengt leven, nieuw leven! Hij, der Fuhrer, onze zon, die ons inspireert, ons de kracht geeft weer trots te zijn op wie wij zijn, ons volk, ons Duitsland… EEN Volk! EEN Rijk!!! Dat is mijn droom Grote meisjes moeten weten dat sprookjes niet bestaan. Ik kreeg alles wat ik wilde Maar hij was er niet op mijn verjaardag Er kwam een telegram met bloemen, die me meer aan een rouwkapel deden denken De mooiste jurken en juwelen Alleen had hij ze nooit zelf voor mij uitgekozen Er komt hooggeëerd bezoek En ik moet naar mn kamer Ik hou van make up, roken en jazz Maar dat word me verboden Ik neem 35 slaappillen Maar er komt geen verlossing Mijn liefde is onbegrensd Maar hij ging met een ander naar het bal Spiegeltje, spiegeltje aan de wand… Ik trouw met de machtigste man van het land. De ring die niet past Het gif dat wel werkt En het sprookje is uit
18
Bespreken: * Wat is doel van het stuk? Waartoe zijn wij op aarde? Wat willen wij zeggen? Nu naar mijn mening nog te veel los zand. * Zwaarte aan het begin: therapiegroep ertussen na 3 monologen. Is dat vroeg genoeg? * Het ‘groepsproces’ en welke rol iedereen daarin heeft: Leni = commentaar (Het Koor in de klassieke tragedie) Winni= verbindend leider Magda loopt de hele tijd, als ze geen tekst heeft, alles te tellen en op te ruimen, loopt in recht lijnen, alles ordenend en houdt zo ook het toneel overzichtelijk. Hoe zitten de relaties tussen Eva, Marlene en Zarah? (Madonna-Hoer-complex, emancipatie als thema. Omgaan met kwetsbaarheid. Haat-liefde) * Nog uitwerken: droom/ ideaal/ carriere.
19
