Het herstel van Albert West Minder weken wachten

maartensmagazine | winter 2013/2014

Het herstel van Albert West Minder weken wachten

MM | winter 2013/2014 3

In beeld M  aryse Raaijen

“Pak die rust!”

“

Vanaf mijn tiende heb ik al rugpijn, vooral bij zitten en staan. Ik heb van alles geprobeerd, maar niets hielp. In alle ziekenhuizen waar ik kwam, konden ze niks vinden en was er dus ook ‘niks met me aan de hand’. Uiteindelijk kwam ik bij de Sint Maartenskliniek in Woerden terecht. Daar zagen ze op de MRI-scan wel slijtage, maar niet genoeg om de pijn te verklaren. Toch voelde ik me voor het eerst gehoord en serieus genomen. De orthopeed verwees me naar het RealHealth-programma van de Sint Maartenskliniek in Berg en Dal. Dat de behandeling puur gericht is op pijn in de onderrug was hoopgevend. Toch durfde ik er niet te veel van te hopen, ik was al zo vaak teleurgesteld. Het waren twee zware weken bij RealHealth, met name emotioneel. Je wordt geconfronteerd met hoe je gewend bent om dingen te doen. Ik ging vaak maar door, totdat het niet meer ging. Ik heb onder andere geleerd om dingen meer gefaseerd te doen en eerder te rusten – ook al is dat niet altijd gemakkelijk. En ik heb weer vertrouwen in mijn lichaam gekregen. Eén week na het programma ging ik al met meer energie naar huis na het werk. Dat was ook een opsteker voor mijn sociale leven! Eigenlijk is niets veranderd en alles veranderd: de pijn is hetzelfde, maar ik kan er veel beter mee omgaan. Ik voel me sterker. Binnenkort ga ik op reis naar Thailand en Myanmar. En ik heb zelfs weer paardgereden. Na afloop was ik in een jubelstemming.

”

4 MM | winter 2013/2014

08 Orthopedie Sint Maartenskliniek in Boxmeer

12

8

Sinds 1 mei 2013 verzorgt de Sint Maartenskliniek ortho­ pedische behandelingen vanuit het Maasziekenhuis Pan­tein in Boxmeer. Wat betekent dat voor beide ziekenhuizen?

12 Revalidatie Albert West na ruggenmerginfarct Een ruggenmerginfarct gooide eind 2012 het leven van zanger Albert West compleet overhoop. Niemand kan zijn herstel voorspellen. Hij probeert nu weer plezier te krijgen in het leven.

15

20 Tien vragen over een beroerte Elk jaar worden in Nederland 47.000 mensen getroffen door een beroerte. Wat zijn de oorzaken en gevolgen, en wat zijn de herstelmogelijkheden?

24

20

24 Muziek, mode, kamperen en… reuma Rietje Witte-van Ruitenbeek is 88 jaar. Ze heeft altijd een heel avontuurlijk en druk leven gehad. Helaas krijgt ze steeds meer last van haar reumatoïde artritis.

7

Colofon

Het MaartensMagazine verschijnt vier keer per jaar en wordt verspreid onder patiënten, medewerkers, oudmedewerkers en externe relaties van de Sint Maartenskliniek. In het MaartensMagazine vindt u nieuws en actuele ontwikkelingen binnen de Sint Maartenskliniek. De Sint Maartenskliniek is een gespecialiseerd ziekenhuis voor orthopedie, reumatologie en revalidatiegeneeskunde. Voor reacties, suggesties of het doorgeven van adreswijzigingen kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie, Postbus 9011, 6500 GM Nijmegen, telefoon: (024) 365 91 76, of mail: [email protected]. Voor het aanvragen van een gratis abonnement op het MaartensMagazine bezoekt u www.maartenskliniek.nl/mm.

MM | winter 2013/2014 5

Inhoud 27

Column

Raad van Bestuur

column

Voorkomen van verspilling Verspilling tast de betaalbaarheid van de zorg aan en zet de solidariteit waarop het zorgstelsel is gebaseerd onder druk. Minister Edith Schippers (VWS) vindt het daarom – terecht – van groot belang dat verspilling wordt aangepakt. Om een goed beeld te krijgen van waar verspilling voorkomt en welke mogelijke oplos­ singen er zijn, opende zij op 25 mei het landelijk meldpunt Verspilling in de Zorg. Sindsdien zijn er ruim 17.000 meldingen binnengekomen bij het meldpunt. Meer dan veertig procent van die meldingen gaat over verspilling van genees- en hulpmiddelen.

Verder… 7 10 11 14 15 16 22 23 26 27 28 30 31

Winnaar Maartensprijs Uit de oude doos Brief van een patiënt Dokter! Dokter! Beterschapskaart Woerden In beeld: wachtruimte Woerden Nieuws over wachttijden Database revisie knieprothese CQ-index Het apparaat Medewerkers op buitenlocaties Portal neuromodulatie Contactinformatie

Redactie Aart-Jan de Looff, Marije van Vooren, Wouter van der Meer, Tjerk Romkema, Rian Grutters, Yvonne Lenkens Fotografie Dennis Vloedmans (6, 8, 9, 13, 24, 26, 32), Inge Hondebrink (7, 21, 23, 27), Bart van Dieken (cover), Marjan de l’Orme (2), Patrick Bongartz (16) en de afdeling Commercie, Marketing & Communicatie Vormgeving Wunderbar Visuele Communicatie, Nijmegen Druk Van Eck & Oosterink communicatie­regisseurs, Dodewaard

Bezoek onze website: www.maartenskliniek.nl

Sinds een aantal jaar is ook in de Sint Maartenskliniek het voorkomen van verspilling van geneesmiddelen een belangrijk thema. Zo is er veel onderzoek gedaan naar het afbouwen van medicatie van patiënten met reumatoïde artritis. Idee daarachter: als de ziekte stabiel is, kan (een deel van de) patiënten de medicatie verlagen. Beter voor de patiënt én goedkoper. Inmiddels zijn de uitkomsten daarvan in de dagelijkse zorgverlening geïmplementeerd. Ook doen we onderzoek naar ‘therapie­trouw’. Soms nemen mensen hun medicatie niet. Als de dokter dat niet weet, kan hij verkeerde beslissingen nemen en bijvoorbeeld bij toenemende problemen de medicatie verhogen. Terwijl daar geen reden voor is als de patiënt zijn medicatie niet heeft genomen. Ten slotte voeren we een pilot uit om te kijken naar een systeem waarbij onze apotheek de kwaliteit van een geneesmiddel kan garanderen als het ongebruikt wordt teruggebracht, zodat we het niet hoeven weg te gooien. Een mooie illustratie van wat ‘luisteren naar de patiënt’ in de praktijk oplevert! Berthe de Jong, Raad van Bestuur

6 MM | winter 2013/2014

Kort nieuws

G

Uitbreiding reumatologische zorg in Panningen De Sint Maartenskliniek heeft met ingang van vrijdag 6 september haar reumatologische zorg vanuit het Pantaleon Medisch Centrum in Panningen uitgebreid met een tweede reumatoloog. De uitbreiding is een gevolg van de grote vraag van reumapatiënten naar deze gespecialiseerde zorg in de regio. Het Reumacentrum van de Sint Maartenskliniek startte afgelopen juni met een spreekuur in Panningen voor de diagnose en behandeling van mensen met reumaklachten, zoals reumatoïde artritis, artritis psoriatica, jicht, jeugdreuma en de ziekte van Bechterew. Reumatoloog dr. Marcel Franssen is sinds de start elke vrijdag aanwezig in het Pantaleon Medisch Centrum:

“Het is ontzettend hard gegroeid, we hebben erg veel patiënten gekregen in deze korte periode. De samenwerking met de betrokken collega’s binnen Pantaleon, laboratorium en huisartsen, verloopt ook erg goed. We krijgen snel resultaten binnen van bloedtesten en echo’s, en we kunnen dan ook een snelle terugkoppeling geven aan de betrokken huisartsen. Zo krijgen patiënten snel inzicht in het verloop van de klachten en de behandeling.” Grote vraag Sinds de start op 7 juni is de reumapoli één dag in de week geopend. Op de eerste dag maakten negen patiënten gebruik van het reumaspreekuur. Sindsdien hebben ruim honderd patiënten

zich aangemeld voor de behandeling van hun reumaklachten. Vanwege deze grote vraag, en om te voorkomen dat wachttijden oplopen, heeft reumatoloog Aatke van der Maas het reumaspreekuur in Panningen per 6 september versterkt. Zij is net als dr. Franssen elke vrijdag aanwezig in Panningen. “De rest van de week werk ik op onze locatie in Nijmegen. Deze tweede locatie in Panningen maakt mijn werk gevarieerder en daarmee extra interessant”, aldus Van der Maas. Behandeling is mogelijk na verwijzing via huisarts of specialist. Meer weten? Bel dan met 024 - 365 94 09 of kijk op www.maartenskliniek.nl.

Bestuurder Berthe de Jong verlaat Sint Maartenskliniek Berthe de Jong beëindigt haar functie als lid van de Raad van Bestuur van de Sint Maartenskliniek met ingang van 1 januari 2014. Haar vertrek heeft te maken met de voor­ genomen wijziging in de topstructuur van de kliniek. De Sint Maartenskliniek voert een nieuwe topstructuur in. Een belangrijk onderdeel daarvan is dat er binnen de Raad van Bestuur een medische achtergrond wordt verlangd. Na goed onderling overleg tussen Berthe de Jong en de Raad van Toezicht is gezamenlijk besloten dat zij haar functie vanaf 1 januari 2014 beëindigt. Het proces om een passende opvolger te vinden, loopt momenteel. Berthe de Jong heeft ruim zeven jaar gewerkt voor de Sint Maartenskliniek. Haar collega-bestuurders en de Raad van Toezicht danken haar voor de energie, toewijding en prestaties die ze heeft geleverd tijdens haar periode bij de Sint Maartenskliniek.

MM | winter 2013/2014 7

Uitgelicht

Leidinggevende gipskamer wint Maartensprijs 2013

“Ik had geen groter compliment kunnen krijgen!” Ieder jaar reikt de Raad van Bestuur op 11 november de Maartensprijs uit aan een medewerker of een klein team die/dat het afgelopen jaar een bijzondere inzet heeft getoond. De prijs bestaat uit een kunstwerk van de Arnhemse kunste­naar Arno Arts, een cadeaubon en een oorkonde. Dit jaar ging de prijs naar de leidinggevende van de gipskamer: Helmie Cornelissen. “In de Sint Maartenskliniek streven we naar excellente medewerkers. De Raad van Bestuur vindt het dan ook passend om excellente prestaties van individuele medewerkers eens per jaar te belichten. Dat doen we met de Maartensprijs. Winnaars van de prijs kijken over de grenzen van hun eigen functie, discipline en afdeling heen”, aldus Ward Mariman, juryvoorzitter en secretaris van de Raad van Bestuur. Waarom Helmie? Helmie startte in 1982 haar carrière bij de Sint Maartenskliniek als verpleegkundige. Een paar jaar later besloot zij de opleiding tot gipsverbandmeester te volgen en nu is zij hoofd van de gipskamer. Helmie doceert over haar werk en innoveert waar mogelijk. Patiënttevredenheid en veiligheid staan bij haar voorop, daarom is ze ook lid van de klachtencommissie. Ze streeft voortdurend naar de beste zorg voor patiënten en signaleert regelmatig nieuwe kansen. Verder is ze actief binnen de Verenigde Gipsverbandmeesters Nederland (VGN). Bovendien is Helmie er verantwoordelijk voor dat patiënten postoperatief terecht kunnen op een wondpoli en dat er een een­duidig beleid is over de behandeling van wonden.

Enthousiast en inspirerend De Maartensprijs betekent veel voor Helmie. Vooral omdat zij genomineerd is door haar eigen medewerkers. Helmie: “Ik vind mijn werk ontzettend leuk en om dan juist van mijn eigen medewerkers op deze manier waardering voor mijn werk te krijgen, vind ik erg bijzonder. Als leidinggevende kun je geen groter compliment krijgen!” De medewerkers van de gipskamer nomineerden Helmie onder andere omdat zij anderen enthousiasmeert en inspireert. Volgens Helmie gaat dat eigenlijk vanzelf: “Als je het werk zelf leuk vindt, krijg je ook anderen mee.” •

Eervolle vermelding De Maartensprijs is een prijs voor en door medewerkers. Elke medewerker van de Sint Maartenskliniek kan één of meerdere collega’s voor de Maartensprijs voordragen. Een jury, met daarin vertegenwoordigers van verschillende afdelingen, de ondernemingsraden en de patiëntadviesraden, bepaalt wie de prijs krijgt. Naast winnares Helmie Cornelissen waren nog twee medewerkers genomineerd voor de Maartensprijs: • Zweminstructrice Rieny van Rooijen werd geno­ mineerd vanwege haar inzet op de afdeling en bij stichting Koprol (sport- en spelactiviteiten voor mensen met een beperking). Ook ondersteunt ze de reumapatiëntenverenigingen van Nijmegen e.o. en Millingen aan de Rijn. • Ergotherapeut René van Alebeek werd genomineerd vanwege zijn innoverende rol binnen het Revalidatiecentrum en zijn kennis op het gebied van ICT.

8 MM | winter 2013/2014

Uitgelicht

Orthopedie Sint Maartenskliniek in Boxmeer

Banden aanhalen met de ‘moe Sinds 1 mei verzorgt de Sint Maartenskliniek orthopedische behandelingen vanuit het Maasziekenhuis Pantein. De bestaande afdeling orthopedie van het ziekenhuis in Boxmeer werd geïntegreerd met de Sint Maartenskliniek. Daarmee kwam de orthopedische zorg van de Maartenskliniek beter binnen bereik voor mensen uit Noord-Brabant en Noord-Limburg. De band met de Sint Maartenskliniek gaat echter verder terug. Er werken vier orthopeden op de afdeling orthopedie in Boxmeer: Catherine Elbaz, Anthranilla Leeuwesteijn, Paul Schreuder en Dries Bossers. Drie van hen hebben hun opleiding gevolgd binnen de Sint Maartenskliniek. Catherine Elbaz speelde bovendien een belangrijke rol bij het oprichten van de afdeling orthopedie binnen Maasziekenhuis Pantein: “Eind jaren tachtig verzorgden enkele orthopeden van de Sint Maartenskliniek een orthopedisch consulentschap voor het Maasziekenhuis in Boxmeer. Dit liep goed en resulteerde in de wens van het Maasziekenhuis om een eigen afdeling orthopedie

op te zetten. Met steun en adviezen van enkele orthopeden en andere medewerkers van de Maartenskliniek, zoals het hoofd OK, is dat toen tot stand gekomen. In de loop der jaren ontwikkelde de afdeling zich van een éénmanspraktijk tot een vakgroep met vier orthopeden. Met de huidige constructie halen we dus de banden met de ‘moederkliniek’ weer strakker aan.” Achter de schermen De orthopeden in Boxmeer zijn erg blij met de komst van de Sint Maartenskliniek. “We zijn er ook trots op, het is een mooi keurmerk dat we onze behandelingen nu vanuit de Sint Maartenskliniek kunnen aanbieden”, aldus orthopedisch chirurg Paul Schreuder. “Sinds 1 mei is er veel werk verricht om de integratie met de Maartenskliniek vorm en inhoud te geven. Patiënten zien natuurlijk de nieuwe borden, folders, uniformen en dergelijke, maar achter de schermen is ook veel werk verzet. We hebben onze zorgpaden en behandelprotocollen aangepast en we gaan meedraaien op de locatie Nijmegen, zodat we ons de methodes van de Maartenskliniek nog beter eigen kunnen maken.

MM | winter 2013/2014 9

derkliniek’ Daarnaast zijn we aangesloten op de units van het Orthopediecentrum in Nijmegen, waardoor we gemakkelijk een beroep kunnen doen op de kennis en expertise van onze nieuwe collega’s.” Nieuwe opties Dat de afdeling orthopedie in Boxmeer is gevestigd binnen het Maasziekenhuis biedt enkele nieuwe opties voor de Sint Maartenskliniek. Het Maasziekenhuis beschikt als algemeen ziekenhuis onder andere over een cardio-afdeling en een intensivecare-unit. De gespecialiseerde Sint Maartenskliniek beschikt niet over dergelijke afdelingen. Een patiënt met een pacemaker wilde onlangs aan zijn schouder worden behandeld in de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Voorheen zou hij worden doorverwezen naar een ander ziekenhuis met een cardio-afdeling, zodat de patiënt goed kan worden gevolgd tijdens de operatie. Door de samenwerking met Pantein kon een orthopedisch chirurg van de Sint Maartenskliniek deze operatie wel uitvoeren, in samenwerking met collega’s van het Maasziekenhuis in Boxmeer.

De nieuwe borden, folders en dienstkleding maken duidelijk dat de Sint Maartenskliniek de orthopedische zorg in Maasziekenhuis Pantein verzorgt. Rechtsonder: een patiënt op consult bij orthopedisch chirurg Paul Schreuder

Niet alles anders De samenwerking en integratie van de locatie in Boxmeer met Nijmegen wordt de komende periode nog verder doorgezet. Volgens orthopedisch chirurg Anthranilla Leeuwesteijn zijn er enkele belangrijke aspecten die zeker behouden zullen blijven, zoals de one-stop-go-systematiek die ze in Boxmeer hebben ontwikkeld. “Een patiënt komt voor zijn eerste afspraak bij mij langs. Na het onderzoek en de diagnose kan hij gelijk gescreend worden voor een operatie en vervolgens wordt met de patiënt de operatiedatum ingepland. En dat allemaal op dezelfde dag”, legt Leeuwesteijn uit. Momenteel zijn er zeer korte wachttijden voor bijvoorbeeld de heup- en knieoperaties. “Patiënten waren ook enthousiast over het nieuws dat we samengingen met de Sint Maartenskliniek, mits wij als hun dokter in Boxmeer zouden blijven. Onze patiënten zijn van alle leeftijden en komen vanuit Venray tot Bergen en van Cuijk tot aan de Duitse grens bij ons aankloppen met veel verschillende orthopedische klachten. Die functie zullen we zeker houden.” •

10 MM | winter 2013/2014

Uit de oude doos

Therapie in het zwembad

Het warme water doet wonderen Een zwembad in het ziekenhuis? Jazeker. Al vanaf de opening in 1936 heeft de Sint Maartenskliniek een zwembad. Dat was één van de wensen van dr. Bär, de eerste arts van de kliniek. Het zwembad had toen al verschillende snufjes die bijzonder waren voor die tijd. Bijvoorbeeld ‘een apparaat om patiënten die niet kunnen lopen in op te hangen, waardoor ze in het water beenbewegingen konden maken’. En een verdiept liggende loopgoot, zodat een therapeut iemand kon vasthouden zonder te hoeven bukken.

Wist je dat… • kinderen van de St. Maartenschool, Berk en Beuk en het Paedologisch Instituut altijd zwemles kregen in het zwembad van de Sint Maartenskliniek? • het zwembad vroeger ter hoogte van de huidige ingang van de polikliniek Orthopedie lag? • de loopgoot voor de therapeuten op een gegeven moment alleen nog maar werd gebruikt om al het spelmateriaal in te gooien/bewaren? • het huidige grote zwembad een verstelbare bodem heeft (maximaal 1.80 meter diep), die kan worden aangepast op de verschillende doelgroepen? • het huidige zwembad ook een voorziening heeft om mensen die alleen kunnen liggen het water in te laten?

Circa zes bij vier meter is het zwembad op de foto, het water kwam ongeveer tot aan de navel. Patiënten deden bijvoorbeeld loopoefeningen in het bad. Toen al was duidelijk dat je door de gewichtloosheid in het water minder pijn hebt bij het bewegen. En dat het geschikt is voor mensen die hun spieren, botten en gewrichten niet (veel) mogen belasten. Kortom, uitermate geschikt voor de verschillende soorten patiënten van de Sint Maartenskliniek. Lekker temperatuurtje Tegenwoordig heeft de kliniek twee zwembaden: één net zo groot als het oude bad en een groot zwembad van 12,5 x 6 meter. Het zwembad onderscheidt zich met name van andere baden door de toegankelijkheid voor mensen met een beperking én door de temperatuur. Het water is namelijk

rond de 33 graden. Lekker warm dus. En dat vinden de gebruikers erg prettig. Ze knappen ervan op. Verschillende orga­nisaties uit de omgeving (zoals reuma­patiëntenverenigingen en stichting Koprol) hadden deze voordelen ook opgemerkt. Wekelijks maken zij ’s avonds gebruik van het zwembad. Baantjes trekken? Patiënten van alle drie de centra van het ziekenhuis – orthopedie, reumatologie en revalidatiegeneeskunde – maken gebruik van het zwembad. Niet om lekker baantjes te trekken, maar als therapie. Voor sommigen is het een soort onderhoud. Bewegen, lopen, oefeningen of een balspel doen; in het water gaat het allemaal makkelijker. Terwijl voor mensen met een dwarslaesie of spierziekte het zwembad weer een heel andere ervaring is. De reacties over de therapieën in het zwembad zijn in ieder geval zeer positief. En niet alleen door het warme water… • Met dank aan zweminstructeur Marcel Stevens.

MM | winter 2013/2014 11

Brief van een patiënt

Energie teruggekregen

Sint Maartenskliniek , afdeling Orthopedie T.a.v. dr. Swierstra Beste heer Swierstra, Vorig jaar november he eft u bij mij een nieuwe heup geplaatst. Na een voorspoedige operatie en een prima revalidatie ben ik nu bijna een jaar ve rder. Ik stuur u deze foto (w aar ik overigens niet op mijn voordeligst op sta verband met harde wind in en regen) om u te laten zien dat u met uw werk doet dan het technisch meer plaatsen van een heup. Na drie jaar pijn en bep kon ik afgelopen septem erkingen ber weer met de tent op vakantie in Schotland ik ook mijn eerste – pit , waar tige – bergwandeling ko n maken. De foto is ge op de top. Een hele stap maakt voorwaarts!! Daarnaast heb ik zoveel energie teruggekregen (die was waarschijnlijk de pijn en beperking we door ggeëbd), dat ik een eig en bedrijfje ben gestart een avondopleiding do en e. Ik kan weer lekker sp orten en een dagje tuin Kortom… ik ben heeeel ieren. erg blij. Ik weet niet of u het zich realiseert na al de heup operaties die u al heeft maar u geeft niet alleen gedaan, een nieuwe heup, u geeft een kwaliteit van leven onbetaalbaar is. die Dat wilde ik even delen en u bij dezen heel erg bedanken voor uw deskundigheid. En dat geldt ook voor afdeling C1 waar ik op en top verzorg d ben. Met hartelijke groet, Jos Kamphuis-Borst ui t Oldebroek

12 MM | winter 2013/2014

Patiëntervaring

Onzeker herstel na ruggenmerginfarct

“Ik probeer weer plezier te krijgen in het leven” Op 27 december 2012 kreeg zanger Albert Westelaken (beter bekend als Albert West) uit Rosmalen pijn in zijn rug en schouderbladen. De volgende ochtend werkten zijn linkerbeen, -arm en -hand niet meer goed mee. In het ziekenhuis dachten ze aan een herseninfarct. Albert: “Mijn toestand werd echter steeds slechter. En dat hoort niet bij een herseninfarct…” “Ik heb toen in het ziekenhuis de vier ergste dagen van mijn leven meegemaakt”, vertelt de 64-jarige Albert. De herinnering daaraan doet hem nog steeds zichtbaar pijn. “Op 31 december kwam de neuroloog tot de conclusie dat de diagnose ‘herseninfarct’ niet klopte.” Hij kreeg weer een scan. Het wachten op die uitslag duurde lang en was erg zwaar. Toen kwam de arts met de nieuwe diagnose: een ruggenmerginfarct. Albert: “Ik wist niet eens dat dat bestond. En de arts had het zelf ook nog nooit meegemaakt. Ik was helemaal ver­ slagen, knock-out; ik kon niet meer. Na de uitslag hebben Joke en ik stil en eenzaam vanuit de ziekenhuiskamer naar het vuurwerk gekeken. Zo’n oud en nieuw wens ik niemand toe.”

rolstoel zitten. Gelukkig zei de dokter er achteraan dat het een incomplete dwarslaesie was en dat er een kans op – gedeeltelijk – herstel was.” Voor zijn revalidatie ging Albert naar de Sint Maartenskliniek. Op 10 ja­nua­ ri kwam hij in Nijmegen binnen. Albert: “Ik was heel strijdlustig tijdens de revalidatie, ik ging er vol in. Ik was zeer gemotiveerd, maar ook zeer ongeduldig. Soms vond ik dat ik te weinig therapie kreeg. Dat was natuurlijk onzin. Inmiddels besef ik wel dat je vaker wint door rust dan door strijdlust.”

“Ik kon maandenlang geen muziek meer horen. Muziek is emotie en die emoties was ik niet de baas”

Klem tussen twee wervels Een bloedprop in de bloedbaan kan naar de hersenen gaan en een herseninfarct veroorzaken. Maar bij Albert bleef die prop steken tussen de vierde en vijfde ruggenwervel. Doordat de prop de zuurstoftoevoer blokkeerde, raakte met name zijn linkerzijde beschadigd. Pas vanaf 3 januari ging Albert niet meer achteruit. “Je realiseert je in het ziekenhuis nog niet alles. Er gaat zoveel door je heen en toch dringt er niet zoveel tot je door. Ik maakte me ook eigenlijk drukker om het verdriet van mijn vrouw en familie dan om mijn eigen toekomst”, legt hij uit.

Nieuw achtergrondkoor Drie maanden lag Albert op de dwarslaesie-afdeling, daarna kwam hij vijf maanden lang drie keer per week naar de Sint Maartenskliniek voor de dagbehandeling. “Ik heb enorm veel geleerd van iedereen, en in het bijzonder van mijn fysiotherapeut Inge Arts. Zij was mijn grote aanspreekpunt. Als Inge met de mat aankwam, wist ik bovendien hoe laat het was. Ik moest aan de bak en zij was de beul. Uit de rolstoel, op mijn knieën op de mat, liggen en weer overeind. En dat telkens weer. Dat was heel zwaar, maar ook erg leerzaam”, vertelt Albert lachend. Hij geeft aan dat hij het prettig vond dat hij – ondanks zijn bekendheid – een gewone revalidant was, net als alle anderen. Albert: “Ik voel me ook niet speciaal. Wel waren er drie dames op de afdeling die voortaan mijn achtergrondkoor wilden zijn. Dan zouden ze zichzelf de revalidiva’s noemen!”

Altijd in een rolstoel? “En dan krijg je het bericht dat je een dwarslaesie hebt. Ik moest meteen aan mijn vriend Koos Alberts denken. Ik wilde niet de rest van mijn leven in een

Steun en toeverlaat “Ik was blij toen ik weer thuis was bij Joke”, zegt Albert. Hij kijkt naar de vrouw met wie hij al 46 jaar samen is. Iedere dag in de Sint Maartenskliniek was ze bij

MM | winter 2013/2014 13

Albert West: “Ik was blij toen ik weer thuis was bij Joke. Zonder haar had ik er niks van gebakken.”

hem. “Zonder haar had ik er niks van gebakken.” Naar omstandigheden gaat het goed met hem. Hij kan weer een beetje lopen, met een stok. Helaas kan niemand zijn herstel voorspellen. Daar is de aandoening te zeldzaam voor. Albert: “Het ergste van het hele gedoe vind ik de afhankelijkheid. Ik hoop dat ik steeds meer zelf kan. Ik probeer zover mogelijk te komen met mijn herstel en weer plezier te krijgen in het leven.” En de muziek? Muziek heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het leven van Albert. “Maar na het ruggenmerginfarct kon ik maandenlang geen muziek meer horen”, verklapt hij.

“Het was te pijnlijk. Muziek is emotie en die emoties was ik niet de baas. Inmiddels kan ik er gelukkig weer van genieten. Alleen zelf zingen is nog lastig. Ik probeer het wel, maar het lukt nog niet. In 2014 sta ik vijftig jaar op de planken. Ik hoop dat ik dan weer kan zingen. Het liefst staand.” Tot slot heeft hij nog een boodschap voor sommige vakgenoten: “Door mijn werk begeef ik me in een wereld van klatergoud. Met veel schijn. Sommige collega’s zouden eens drie dagen in een revalidatiecentrum moeten liggen en kijken wat iedereen daar doormaakt, hoe volwassenen en kinderen knokken voor hun herstel. Dan zijn ze snel genezen van hun gedrag!” •

14 MM | winter 2013/2014

Vraag en antwoord

De artsen van de Sint Maartenskliniek krijgen dagelijks vele vragen van patiënten. Vragen over gezond bewegen, over opbouwen na een operatie, over toekomstverwachtingen, over leefstijl en over pijnbestrijding. In Dokter! Dokter! beantwoorden onze specialisten de meestgestelde vragen.

?

Dokter! Dokter! Wanneer mag ik weer de hond uitlaten na het verwijderen van een plaat, pen of schroef uit mijn heup? Als de dokter besluit om een plaat, pen of schroef uit uw heup te verwijderen, dan kan dit verschillende redenen hebben. Afhankelijk van de stevigheid van het bot na het verwijderen van het materiaal kan er besloten worden om u tijdelijk minder gewicht op het been te laten zetten.

Is de botkwaliteit echter duidelijk goed en is de eerdere fractuur van de heup of het bovenbeen goed genezen? Dan mag u er in principe direct na de operatie gewicht op zetten, en mag u dus ook de hond uitlaten. Een en ander is dus afhankelijk van meerdere factoren. Dit kunt u op het spreekuur met uw orthopeed bespreken. Vaak kan die dan al wel inschatten of u direct na het verwijderen van het materiaal uw been mag belasten. Diederik Groot, orthopedisch chirurg

Als kind had ik polio. Kan ik daar weer last van krijgen?

Als je polio hebt doorgemaakt, ben je daarna immuun voor het virus, net als na een inenting voor polio. Je kunt dus niet nog een keer polio krijgen. Een deel van de mensen die vroeger polio heeft gehad, ontwikkelt na lange tijd (mini-

maal tien jaar, maar soms na meer dan veertig jaar) echter verschijnselen van toenemende zwakte en vermoeidheid en afnemend functioneren. De oorzaak is het zogeheten ‘post polio syndroom’. Dit is geen nieuwe polio-infectie en ook geen opvlamming van de oude infectie, maar wordt veroorzaakt door veroudering van cellen in het zenuwstelsel die de spieren aansturen. Deze veroudering kan anders verlopen als iemand op jonge leeftijd polio heeft gehad.

gewrichten en andere gewrichten. Door deze ontstekingen kan er schade aan de gewrichten optreden met beperkingen als gevolg. De meeste mensen met artritis psoriatica krijgen eerst te maken met psoriasis en ontwikkelen daarna pas artritis (gewrichts­ontsteking). Bij een klein deel van de mensen begint eerst de artritis en komt later pas de psoriasis. Agnes Eijsbouts, reumatoloog

De Sint Maartenskliniek heeft veel ervaring met het ‘post polio syndroom’ en de behandeling ervan. Viola Altmann, revalidatiearts

Gaat psoriasis altijd over in artritis psoriatica?

Nee, dat gebeurt gelukkig niet heel vaak: slechts ongeveer vijf procent van alle patiënten met psoriasis krijgt artritis psoriatica.

Psoriasis is een huidziekte, waarbij de huid op diverse plaatsen rood wordt en sterk gaat schilferen. Daarbij kunnen ook nagelafwijkingen ontstaan. Artritis psoriatica is een vorm van reuma die voorkomt bij sommige mensen met psoriasis. Hierbij treden gewrichts­ ontstekingen op van met name grote gewrichten als knieën en enkels, maar ook van kleine handgewrichten, voet-

Diederik Groot, orthopedisch chirurg

Viola Altmann, revalidatiearts

Agnes Eijsbouts, reumatoloog

Heeft u een medische vraag aan de dokter? Mail deze naar [email protected] en wie weet staat uw vraag er volgende keer tussen.

MM | winter 2013/2014 15

Achtergrond

Beterschapskaart van OK-team Woerden

Hopelijk bent u er snel weer bovenop! In de Sint Maartenskliniek in Woerden ontvangen patiënten na hun operatie een beterschapskaart van het OK-team. Alle medewerkers die betrokken zijn bij de operatie van de patiënt schrijven hun naam op de kaart. Hiermee wensen zij de patiënt een voorspoedig herstel. De vrolijke wenskaart wordt op het nachtkastje van de patiënt gezet, zodat die de kaart meteen kan lezen wanneer hij/zij na de operatie op de verpleegafdeling komt. Patiënten zijn blij verrast met de kaart. “Wat een origineel idee om namens het OK-team een mooie kaart op het nachtkastje te zetten!”, aldus één van de patiënten. Ongeveer twee jaar geleden begon de Sint Maartenskliniek in Woerden met de kaart voor geopereerde patiënten. Het idee ontstond bij medewerkers die een manier bedachten om patiënten meer gastvrij te benaderen. Kaartjes terug De kaarten worden zó goed ontvangen dat het OK-team geregeld prachtige kaarten teruggestuurd krijgt. Sommige met mooie gedichten of bedankjes,

Twee voorbeelden van bedankjes van patiënten: • “OK-team, bedankt dat jullie mij hebben geholpen. Ik zal straks dankzij jullie weer goed kunnen lopen.” • “Via deze weg wil ik jullie allemaal bedanken voor de geslaagde operatie die ik onlangs heb ondergaan. Het gaat heel goed met me en ik verwacht over een aantal weken weer lekker te kunnen wandelen.”

andere met daarin geschreven hoe het nu met de patiënt gaat. Het team waardeert deze kaarten bijzonder en bewaart ze ook allemaal. •

16 MM | winter 2013/2014

In beeld

Nieuwe spreekkamers en wachtruimte polikliniek Orthopedie Woerden

Meer zorg en service dankzij verbouwing De polikliniek Orthopedie van de Sint Maartenskliniek in Woerden is onlangs vernieuwd. Dankzij deze verbouwing is er meer ruimte gekomen om patiënten meer zorg en service te kunnen bieden. De spreekkamers en de wachtruimte bij Orthopedie waren in het verleden vrijwel altijd bezet. Uitbreiding was dan

ook geen overbodige luxe. De polikliniek Orthopedie ging van zeven naar elf spreekkamers. Deze kamers zijn rondom de vernieuwde, open centrale wachtruimte georganiseerd, waar patiënten kunnen plaatsnemen aan een tafel of op een comfortabele zitbank. Ook kunnen patiënten in de wachtruimte gebruik­ maken van één van de vaste pc’s. Tussen de wachtruimte en de (nieuwe, meer

toegankelijke) ontvangstbalie zorgt een glaswand voor meer privacy voor de patiënten. Verder is er nog een aparte inschrijfbalie gekomen, waar patiënten direct na de indicatie voor een operatie een voorlopige operatiedatum, informatie en een datum voor de preoperatieve screening mee krijgen. •

MM | winter 2013/2014 17

18 MM | winter 2013/2014

Kort nieuws

Nieuwe MRI-scanner De Sint Maartenskliniek nam begin oktober een nieuwe MRI-scanner in gebruik. Het gaat om een zogenoemde 3 Tesla scanner, die de oude ‘upright’ of staande MRI-scanner van 1,5 Tesla vervangt. Met de nieuwe MRI kunnen we nog betere en meer nauwkeurige beelden maken, op een manier die bovendien meer comfort biedt voor patiënten. De aanduiding 1,5 of 3 Tesla geeft de sterkte aan van de magneet van de scanner. Een hoger cijfer betekent dat de beelden met een hogere snelheid en kwaliteit, en met meer details kunnen worden gemaakt. Met de nieuwe scanner kunnen we verder inzoomen op problemen in bijvoorbeeld gewrichten en de wervelkolom van onze patiënten. Daarnaast kunnen speciale kleureffecten worden toegepast, om bijvoorbeeld de kwaliteit van het kraakbeen te laten zien

Links een beeld van een knie zoals dat ook met de oude MRI-scanner werd gemaakt. Rechts dezelfde knie, maar dan met de nieuwe mogelijkheid om met kleuren te werken die de kwaliteit van het kraakbeen aangeven in de drie verschillende kraakbeenlagen. De rode kleur geeft aan waar het kraakbeen slecht van kwaliteit is.

(zie afbeelding). Deze mogelijkheden zijn juist voor ons, als gespecialiseerd ziekenhuis op het gebied van beweging, van grote waarde. Voor patiënten van de Sint Maartenskliniek biedt de nieuwe MRI nog twee

andere voordelen: de scans worden sneller gemaakt en de tunnelopening waarin men ligt, is ruimer geworden. Patiënten met lichamelijke klachten hoeven nu dus minder lang stil te liggen en dat in een grotere ruimte.

Door de modder voor Duchenne Heroes ten zeven dagen lang gemiddeld 100 óf 70 km per dag, van Dinant (België), via Frankrijk en Duitsland naar Nijmegen. Doel van de actie: geld inzamelen voor een medicijn tegen Duchenne spier­dystrofie. Het was een zware tocht, maar met een mooi resultaat.

Nick Hermens, verzorgende binnen het Revalidatiecentrum, fietste in september mee in de sponsoractie ‘Duchenne Heroes’. Zo’n 370 mountainbikers fiets-

De fietstocht was zeker geen ontspannen toertocht volgens Nick: “Het was een mooie maar zware tocht waarbij we elke dag ruim acht uur op de fiets zaten. We hebben vier dagen last gehad van regen en het was erg koud. Door deze weersomstandigheden werd het bos er ook niet beter op; veel modder en gladde stukken.” Tijdens de langste rit kreeg het team de nodige problemen: “We heb-

ben toen elf uur op de fiets gezeten, ook vanwege materiaalpech bij de teamleden. Ik heb zelf alleen een lekke band gehad. Op dag zes ben ik helaas ziek geworden. De volgende dag heb ik gelukkig nog wel kunnen rijden.” De Sint Maartenskliniek steunde Nick tijdens zijn fietstocht voor Duchenne Heroes. Nick vond het belangrijk om mee te doen aan deze actie: “De jongens waarvoor ik fiets, ken ik erg goed. Ik weet wat de ziekte met ze doet. Hopelijk heeft deze actie bijgedragen aan het vinden van een medicijn.” Hij is ook erg tevreden over het resultaat: “We zijn allemaal over de finish gekomen en met z’n allen hebben we 1,2 miljoen euro opgehaald.”

MM | winter 2013/2014 19

Column |

Over pillen enzo

Eet smakelijk

Boekenpakket voor de kinderafdeling Op 30 oktober werd er op de kinderafdeling van de Sint Maartenskliniek een grote doos vol met boeken bezorgd door de Kinderboekwinkel. De medewerkers van de Kinderboek­ winkel werden feestelijk ontvangen door de kinderen op de afdeling. Zo hadden de kinderen ’s ochtends onder andere cakejes gebakken en werd de afdeling voor deze gelegenheid mooi versierd. Vanwege het jubileum van uitgeverij Lemniscaat mocht de Kinderboekwinkel een kinderboekenpakket weggeven aan een organisatie. Klanten van de winkel konden suggesties doen voor de bestemming van het boekenpakket. Er kwamen in totaal meer dan honderd ideeën binnen en daar werd de kinderafdeling van de Sint Maartenskliniek als winnaar uit gekozen. Een ingezonden brief van een kind gaf de doorslag om voor de Sint Maartenskliniek te kiezen. In deze brief stond dat kinderen in de Sint Maartenskliniek op de revalidatieafdeling vaak relatief langer verblijven dan in andere ziekenhuizen. Het pakket bestaat uit 25 boeken en de kinderen van de Sint Maartenskliniek zullen hier een lange tijd veel (voor)leesplezier van hebben.

Winnaar

| Oog voor detail herfst 2013

De afbeelding is een detail van een groot schilderij in de wachtkamer van ons Revalidatiecentrum op de afdeling fysiotherapie (F0). Het schilderij is gemaakt op 10 november 1995 door meerdere medewerkers, naar aanleiding van een verhuizing. Revalidante Lieke Cohen is deze keer de winnaar van de opgave. Zij schreef: Ook ik word net als jullie vrolijk van deze kleurexplosie. Ik geniet erg van alle mooie kunst in en rondom de Sint Maartenskliniek. Dat – plus de mooie omgeving en de vriendelijke mensen – maakt een bezoek aan de kliniek veel dragelijker. Mevrouw Cohen krijgt de prijs zo snel mogelijk toegezonden.

Het is een van de meest uitgesproken zinnen in de apotheek: “U kunt dit tabletje het beste tijdens het eten innemen.” Waarom eigenlijk? Omdat u bij een volle maag minder kans heeft dat het geneesmiddel de maag irriteert. Toch adviseren we soms ook het tegenovergestelde. Sommige geneesmiddelen binden zich namelijk aan het eten vast. Als het geneesmiddel dan ook in onze maag en darmen blijft vastplakken, kan het niet worden opgenomen in de darmen en verdwijnt het geneesmiddel meteen weer in het toilet. Bekende voorbeelden: alendroninezuur en risendroninezuur, middelen bij osteoporose. Ook sommige antibiotica en sommige staaltabletten kunt u daarom beter op een nuchtere maag innemen. Er is nog een andere reden om het geneesmiddel vóór het eten in te nemen: het werkt dan sneller. Immers, wanneer u (vooral vet) gegeten heeft, zorgt het voedsel ervoor dat uw maagdarmstelsel trager wordt. Hierdoor wordt het geneesmiddel langzamer opgenomen in het bloed. Voor een snel effect neemt u een geneesmiddel dus op een nuchtere maag in. Doe dat wel met een groot glas water om het risico op maagklachten te verkleinen. Tot slot hebben we nog melk. Sommige genees­ middelen kunt u beter niet samen met melk innemen, omdat het met de kalk samenklontert. Hierdoor wordt het geneesmiddel langzamer opgenomen. Dit is precies de reden waarom bijvoorbeeld staaltabletten en antibiotica beter niet met melk ingenomen kunnen worden. Lang werd gedacht dat je methotrexaat ook beter niet met melk kon innemen, maar dat is niet waar. Lust u graag melk, dan hoeft u die niet te laten staan op de methotrexaat-dag! Bart van den Bemt, apotheker

20 MM | winter 2013/2014

Kennis

Tijdverlies is hersenverlies

Tien vragen over een Elk jaar worden in Nederland 47.000 mensen getroffen door een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Dat zijn ongeveer 125 mensen per dag. Een enorm aantal! Wat is een beroerte eigenlijk, wat zijn de oorzaken en gevolgen, en wat zijn de herstelmogelijkheden? Revalidatiearts Bertjo Renzenbrink, tevens directeur van het Revalidatiecentrum, geeft uitleg. Wat is een beroerte? Renzenbrink: “Een acute medische aandoening, waarbij een deel van de hersenen geen zuurstof en voedingsstoffen meer ontvangt en daardoor niet meer goed kan functioneren. In tachtig procent van de gevallen gaat het om een herseninfarct. Een hersenbloedvat wordt dan afgesloten door een bloedpropje of slibt dicht. Bij de andere twintig procent is sprake van een hersenbloeding: een lekkage van een hersenbloedvat door een zwakke plek of een scheur.”

En wat is dan een TIA? Renzenbrink: “Twintig tot veertig procent van alle beroertes wordt voorafgegaan door een TIA [Transient Ischaemic Attack, red.], een kortdurende belemmering van de bloedtoevoer. Een TIA geeft dezelfde uitvalsverschijnselen als een beroerte, maar deze uitval duurt kort en herstelt volledig binnen 24 uur. Ook een TIA is een serieuze medische aan­

beroerte

doening en moet worden gezien als een voorbode van een dreigende beroerte.”

Wat zijn mogelijke oorzaken van een beroerte? Renzenbrink: “Meestal kun je niet goed één duidelijke oorzaak vaststellen. We spreken eerder over risico­factoren die de kans op een beroerte vergroten. Sommige van deze factoren zijn niet beïnvloedbaar, zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid. Andere risicofactoren, met name die van invloed zijn op de conditie van het hart en de bloedvaten, zijn dat wel: verhoogde bloeddruk, suikerziekte, verhoogd cholesterol, roken, overgewicht, overmatig drankgebruik en te weinig lichaamsbeweging.”

Heeft leefstijl invloed op het ontstaan van een beroerte? Renzenbrink: “Jazeker. Een gezonde leefstijl heeft een positieve invloed op zowel de algemene conditie als op de conditie van het hart en de bloedvaten. En daarmee loop je een verminderd risico op het krijgen van een beroerte. Denk hierbij aan voldoende lichaamsbeweging, gezonde voeding, niet roken, gematigd alcoholgebruik en het vermijden van stress.”

Hoe belangrijk is het om er snel bij te zijn? En waarom? Renzenbrink: “Het is heel belangrijk om snel te handelen bij een beroerte. Tijdverlies is hersenverlies! Uitvalsverschijnselen door een beroerte zijn een spoedindicatie, bel dan ook meteen 112. Sommige patiënten met een herseninfarct komen in aanmerking voor trombolyse, een behandeling om stolsels in het hersenbloedvat op te lossen. Belangrijk is dat deze behandeling start binnen 4,5 uur na het ontstaan van de eerste verschijnselen. Dan is de schade aan het hersenweefsel namelijk nog niet maximaal en deels omkeerbaar.”

Wat zijn de gevolgen van een beroerte?

Revalidatiearts Bertjo Renzenbrink

Renzenbrink: “Een beroerte kan vérstrekkende gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Dat verschilt per patiënt en hangt samen met het gebied in de hersenen waar de beroerte plaatsvond én de grootte van de

MM | winter 2013/2014 21

Een beroerte herkennen De volgende signalen wijzen mogelijk op een beroerte:

✖ De mond staat scheef of een mondhoek hangt naar beneden.

✖ Een arm of been is verlamd. ✖ De persoon spreekt onduidelijk of komt niet meer uit zijn/haar woorden. Noteer hoe laat de klachten zijn begonnen en bel meteen de huisarts of 112. Revalideren na een beroerte

beroerte. Elk hersengebied heeft namelijk zijn eigen functies. Er kan sprake zijn van uitval van ‘lichame­lijke functies’, zoals spierkracht en gevoel, maar ook van ‘cognitieve functies’. Denk hierbij aan taal, aandacht, herkenning, geheugen, planning en waar­neming. Veel patiënten kampen na een beroerte bovendien met – ernstige – vermoeidheid en soms verandert zelfs iemands karakter.”

Hoe lang duurt de herstelperiode? Renzenbrink: “Ook het herstel na een beroerte wisselt per patiënt. Dit geldt voor de mate van herstel en voor het tempo van het eventuele herstel. In het eerste halfjaar gaat het herstel meestal het snelst. Eventueel herstel na zes maanden gaat vaak minder snel en met kleinere stappen. We zien soms nog vooruitgang tot twee jaar na een beroerte, meestal doordat een patiënt leert omgaan met de overgebleven klachten. Dit heet ‘compenseren’. Veel patiënten houden restverschijnselen, variërend van nauwelijks merkbare tot ernstige klachten.”

Wat gebeurt er na de ziekenhuisfase? Renzenbrink: “Afhankelijk van de ernst van de beroerte en de te verwachten herstelkansen keert een patiënt terug naar huis, vindt er dagbehandeling of opname plaats in een revalidatiecentrum, óf wordt hij overgeplaatst naar een verpleeghuis. In het ideale geval is er sprake van een regionale zorgketen, waarbij de neuroloog, revalidatiearts en specialist ouderengeneeskunde

hun specifieke deskundigheid uitwisselen. ‘De juiste zorg, op de juiste tijd en op de juiste plaats’.”

Wat zijn de revalidatiemogelijkheden? Revalidatie moet kort na de beroerte starten en moet intensief en taakgericht zijn. De behandelingen ondersteunen het herstel van de functies en/of richten zich op specifieke vaardigheden, zoals lopen, wassen en aankleden. Ook in de chronische fase, na zes maanden, zijn soms nog goede behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld als het lopen niet vooruit gaat of zelfs slechter wordt. De revalidatiearts kan bij uitstek de – late – gevolgen en de behandelmogelijkheden van een beroerte beoordelen. Bovendien kan de revalidatiearts een goede inschatting maken van het eindniveau van de patiënt.”

Hoe snel mag je na een beroerte weer auto­rijden? Renzenbrink: “Na een hersenbloeding mag je zes maanden niet rijden en is vervolgens een beoordeling door de neuroloog vereist. Na een herseninfarct mag je twee weken niet rijden. Zijn er dan nog restverschijnselen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden? Dan mag je drie maanden niet rijden. Bestaan er na drie maanden alsnog restverschijnselen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, dan volgt een beoordeling door het CBR. In deze situatie is een specialistisch rapport van een revalidatiearts of neuroloog vereist.” •

22 MM | winter 2013/2014

Inzicht

Nieuws over wachttijden

Minder weken wachten Afgelopen zomer kopten de kranten ‘Lange wachtlijsten ouderen’ en ‘Veel te lange wachtlijsten’. In de berichtgeving werden specifiek orthopedie en reumatologie genoemd als voorbeelden van specialismen met te lange wachttijden. Terwijl de Sint Maartenskliniek haar wachttijden het afgelopen jaar voor deze specialismen juist flink heeft verkort. “Toegang tot zorg en acceptabele wachttijden voor onze patiënten zijn ook voor ons als gespe­cialiseerd ziekenhuis van belang”, vertelt Saskia Vonk, manager bedrijfs­voering orthopedie in de Sint Maartenskliniek Nijmegen.

Wachttijden orthopedie Nijmegen sterk terug­ gebracht Een patiënt met heupproblemen wachtte in de Sint Maartenskliniek Nijmegen in 2012 gemiddeld ruim tien weken voordat hij op de polikliniek terecht kon en daarna nog eens tien weken voordat hij geopereerd werd. Voor een nieuwe knieprothese was het niet veel beter. “Dat vonden we veel te lang”, aldus Vonk. “In 2013 hebben we onze capaciteit uitgebreid met onder andere de locatie in Boxmeer. Ook hebben we het logistieke proces, inclusief de planning, flink aangepast. En met succes.” Diezelfde patiënt met heupproblemen wachtte in november 2013 nog slechts twee weken op een poliafspraak en daarna vier weken op een operatie. Vonk: “Voor de meeste orthopedische aandoeningen kunnen patiënten in Nijmegen nu binnen gemiddeld twee weken op de polikliniek terecht en binnen vier weken daarna worden geopereerd. Door capaciteitsproblemen blijven de wachttijden voor de super-specialismen voet/ enkel en wervelkolom echter langer dan we zouden willen. Voor 2014 kijken we naar de mogelijkheden om ook deze te verkorten.”

Wachttijden reumatologie blijven kort De wachttijden voor de polikliniek reumatologie waren in 2012 al redelijk kort. In 2013 is dit voor de locaties Nijmegen en Woerden zelfs nog verder teruggedrongen. Daarnaast hebben we afgelopen zomer een poliklinisch reumaspreekuur geopend in Panningen. Met die uitbreiding kwam deze zorg beter binnen bereik voor mensen in de regio Noord- en Midden-Limburg. De vraag naar reuma­ tologische zorg was daar erg groot. Kort na de start in juni bleek al sprake te zijn van enorm veel aanmeldingen. Daarop breidden we het spreekuur uit met een extra reumatoloog. Momenteel is de wachtlijst voor een afspraak in Panningen met zes weken nog steeds te hoog (boven de zogeheten treeknorm). Dit heeft te maken met het totale aanbod van reumazorg in de regio, dat (nog) niet in verhouding staat tot de vraag. Daarom bekijkt de Sint Maartenskliniek of een verdere uitbreiding mogelijk is. •

De genoemde wachttijden zijn de gemiddelde wachttijden. Wachttijden kunnen in werkelijkheid afwijken door de voorkeur voor of gebondenheid aan een specifieke arts, onvoorziene omstandigheden of twee of meer ziektebeelden bij een patiënt. De actuele wachttijden vindt u op www.maartenskliniek.nl.

MM | winter 2013/2014 23

Uitgelicht

Resultaten revisie knieprothese verzameld

Database geeft al tien jaar inzicht in verloop behandeling Tien jaar geleden startte de knie-unit van het Orthopedie­ centrum met een bijzondere database. In 2003 werden de eerste behandelresultaten verzameld van patiënten die een nieuwe knie­prothese kregen, omdat hun bestaande prothese niet meer voldeed. Dit wordt ook wel een revisie van de knieprothese genoemd. Deze knie-database is uitgegroeid tot de grootste in zijn soort, wereldwijd. De gegevens laten zien hoe de behandelingen zijn verlopen. Op basis van die informatie deed de Sint Maartens­ kliniek al diverse wetenschappelijke studies, die onder andere hebben geleid tot verbeteringen van de behandeling.

Koen Defoort is als orthopedisch chirurg nauw betrokken bij de knie-database. “We zijn destijds hiermee gestart, omdat er niet veel bekend was over de revisie van knieprotheses”, vertelt hij. “We wilden een nauwkeurig en algemeen beeld krijgen van hoe het met onze patiënten gaat na een revisie. Daarnaast wilden we weten of de reden voor de revisie invloed heeft op de uitkomst van de behandeling.” Sinds de start van de database zijn de (volledig anonieme) behandelgegevens van meer dan 700 patiënten verzameld. Dit zijn gegevens over allerlei aspecten rond het functioneren van de knie, en de ervaringen van patiënten rond de behandeling, zoals complicaties en pijnklachten. Het verzamelen van deze gegevens gaat voor arts en patiënt bijna automatisch tijdens de reguliere controlebezoeken van patiënten. De afdeling research zorgt voor de voorbereiding en het verzamelen van de gegevens. Bemoedigende resultaten Studies op basis van de kniedatabase hebben verschillende resultaten opgeleverd. Zo blijkt dat vier van de vijf redenen voor een revisie – loslaten, infectie, instabiliteit en malpositie (verkeerde plaatsing) van de prothese – redelijk gelijkmatig zijn verdeeld over alle patiënten. De behandelresultaten bij deze groep patiënten zijn erg bemoedigend. Een grote meerderheid geeft na de revisie aan dat men aanzienlijk minder pijn heeft en dat de knie ook beter functioneert. “Het is alleen nog

niet zo dat elke patiënt na een operatie weer volledig de oude is, zonder enige vorm van pijn. Maar we kunnen wel een goede voorspelling doen over het verloop en de resultaten van de behandeling”, aldus Defoort. De vijfde reden Bij ongeveer acht procent van de patiënten is stijfheid van de knieprothese (arthrofibrose) de reden voor een revisie. Hiervoor is helaas nog geen optimale behandeling gevonden. Defoort: “Als je kijkt naar aspecten als pijn en het functioneren van de knie, dan scoren patiënten met arthrofibrose daar slechter op dan bijvoorbeeld mensen die werden behandeld vanwege een malpositie van de prothese. Daarom zijn we terughoudend geworden met het zomaar vervangen van een knieprothese bij arthrofibrose. Maar door nieuw onderzoek met behulp van de kniedatabase hopen we in de toekomst ook voor deze mensen te komen tot een betere behandeling.” •

voor

na

De foto links toont slijtage in de knieprothese: er is geen ruimte meer tussen de metalen onderdelen, doordat het polyethyleen (plastic) is weggesleten. Daardoor is er instabiliteit en scheefstand. Na de revisie (foto rechts) is te zien dat er weer ruimte tussen de prothesedelen is, doordat er een nieuwe polyethyleen tussen zit. Daardoor komt het geheel weer netjes in lijn te staan en is de knie weer stabiel.

24 MM | winter 2013/2014

“Helaas kan ik nu geen akkoord en octaaf meer pakken op de piano”

MM | winter 2013/2014 25

Patiëntervaring

Reumatoïde artritis op latere leeftijd

“Muziek maken was alles voor mij” Rietje Witte-van Ruitenbeek heeft reumatoïde artritis. Na een polibezoek bij de Sint Maartenskliniek in Boxmeer schuift ze goedgeluimd aan voor het interview, vergezeld door haar man Ad. Zij is 88 jaar en hij 92. Vol energie vertelt Rietje over hun avontuurlijke leven, waarin muziek, mode en kamperen een centrale rol spelen. Helaas krijgt ze steeds meer last van de reuma. Maar stilzitten en niks doen, dat kan ze nog steeds niet. “We zijn allebei geboren in Amsterdam”, zegt Rietje. “Maar vanaf 1954 zijn we daar al weg. Ad was kleermaker en ging later de confectie in. We reisden daarvoor de hele wereld rond. Zo hebben we een paar jaar in Italië, België en Tunesië gewoond.” Van 1980 tot 2004 woonde het stel op een camping in Noord-Brabant; ze vonden het altijd al heerlijk om te kamperen met de caravan. Rietje: “Al die tijd voelde het alsof we op vakantie waren. Inmiddels wonen we sinds 2004 in een zorgwoning in Oploo, vlakbij Boxmeer. We worden toch wat ouder, hè.” Ring afzagen Zestien jaar geleden werd er reumatoïde artritis ontdekt bij Rietje, ze was toen 72 jaar. “Het begon met een dikke hand, waardoor ze mijn ring moesten afzagen”, vertelt ze. “De huisarts stuurde me door naar de Sint Maartenskliniek. Ze vertelden me dat de reuma nooit meer zou weggaan. Ik kreeg ook meteen methotrexaat voorgeschreven, een reuma­geneesmiddel dat ik één keer per week moet nemen. Daar ben ik helaas altijd een dag ziek van. Met afspraken maken, houd ik daar rekening mee.” Moeilijke medicijnenmix “Eerst kwam ik vier keer per jaar in de Sint Maartenskliniek, nu nog maar twee keer. Ik vond het fijn dat de Maartens­

kliniek in 2008 in het ziekenhuis in Boxmeer kwam, dat is toch een stuk dichterbij”, geeft Rietje aan. Ze kijkt haar man Ad aan – die knikt geruststellend – en ze vervolgt haar verhaal: “Drie jaar geleden kreeg ik borstkanker en is mijn borst verwijderd. Ik moest toen hormonen slikken, maar dat ging niet samen met de methotrexaat. Ik ben een half jaar gestopt met dat reumageneesmiddel. Helaas kreeg ik daardoor enorm veel last van de reuma. Ik werd invalide en kon niet meer lopen en bewegen; ik moest met alles geholpen worden. Ik had die methotrexaat dus wel echt nodig. Verder krijg ik ook medicijnen voor mijn hart en dat terwijl ik eigenlijk heel moeilijk tegen medicijnen kan. Het is steeds wikken en wegen hoe dat allemaal samen moet gaan.” Schitteren op het podium Muziek is altijd erg belangrijk geweest in het leven van Rietje en Ad. Het echtpaar leerde elkaar zelfs kennen via de muziek en speelde ook samen in een band. “The Pretty Musicals heetten we”, zegt Rietje met een glimlach, terwijl ze terugdenkt aan die tijd. “Daar stond ik dan met mijn gitaar. We zongen Nederlandstalige liedjes, zoals Diep in mijn hart en ’s Avonds in de regen. Maar voor een foxtrot of een wals, lekkere dansmuziek dus, kon je ons ook inschakelen. Na de oorlog speelden

we op straatfeesten in Amsterdam. En bij de marine. Dan zagen we al die – getrouwde – officieren met die grieten dansen. Ook hebben we zelfs nog een keer opgetreden in het Krasnapolsky.” Reuma is een stiekeme sluip­ moordenaar De piano was het favoriete instrument van Rietje. Ze heeft daar heel lang op gespeeld; meestal populaire muziek en salonmuziek. “Toen ik twintig was, kocht ik mijn muziek bij de Bijenkorf in Amsterdam. Daar stond een vleugel waar ik regelmatig achter kroop. Binnen een mum van tijd stond het dan zwart van de mensen. Muziek maken was alles voor mij. Helaas kan ik sinds begin 2013 geen akkoord en octaaf meer pakken op de piano. Daaraan merk ik dat de reuma toch steeds erger wordt. In de ochtend heb ik bovendien altijd twee stijve benen, of kan ik mijn arm niet bewegen. Reumatoïde artritis is een stiekeme sluipmoordenaar. Die doet maar, terwijl je er geen erg in hebt”, vertelt ze. Van hard werken ga je niet dood “Mode was ook een passie van ons beiden”, gaat Rietje verder. “Voor Ad was dat zijn werk en ik naaide particulier voor vriendinnen thuis. Het was hard werken vroeger. Vaak moesten we één keer in de week ’s nachts doorhalen om alles af te krijgen. Dat deed je gewoon.” Ze hebben altijd wel een druk leven gehad, geven ze aan. En nu eigenlijk nog steeds. Rietje krijgt een glimlach op haar gezicht: “Maar daaraan ga je dus blijkbaar niet vroeg dood. We koken nog steeds iedere dag zelf. Ook puzzelen we heel veel, om de hersenen op gang te houden. En we doen nog veel meer, de dag is zo om…” •

x e d n i CQ

26 MM | winter 2013/2014

Kwaliteit

CQ-index: zorgbeleving van patiënten

Hoge waardering voor knieen heupzorg De patiënten van de Sint Maartenskliniek beoordelen de kwaliteit van knie- en heupzorg significant hoger dan het gemiddelde van de Nederlandse ziekenhuizen. Dat is de uitkomst van de CQ-index heup/knie, een nationaal onderzoek onder ruim 7500 patiënten in 73 ziekenhuizen die een prothese-operatie aan de knie of heup ondergingen. Met de CQ-index knie/heup verzamelt stichting Miletus in opdracht van de Nederlandse zorgverzekeraars de meningen van patiënten over de kwaliteit van de zorg. In het onderzoek, dat eind 2012 onder patiënten van de Sint Maartenskliniek Nijmegen en

Woerden werd afgenomen, komen in 59 vragen verschillende thema’s aan bod. Op de drie belangrijkste thema’s scoort de Sint Maartenskliniek buitengewoon goed. Met name de communicatie met artsen en de pijnbestrijding wordt door de patiënten zeer hoog gewaardeerd. Ook over de communicatie met verpleegkundigen is men erg tevreden. Voor de nazorg kwamen er nog enkele verbeterpunten naar voren. Deze zijn inmiddels door de afdelingen besproken. Beter dan Apple? Een groot deel van de patiënten van de Sint Maar­ tenskliniek (79%) zou deze kliniek zeker aanraden en nog eens 18% zou dit zeer waarschijnlijk doen. Bij andere ziekenhuizen en merken liggen deze aantallen veel lager. Ter vergelijking: een gemiddeld ziekenhuis wordt door 51% van de patiënten zeker aangeraden en een elektronicamerk als Apple door 65% van zijn klanten. Bewust kiezen Steeds meer mensen kiezen bewust voor een ziekenhuis omdat daar meer kennis en ervaring aanwezig is dan in een ander ziekenhuis. Een ontwikkeling die wij, als gespecialiseerd ziekenhuis, uiteraard toejuichen. Nu al komt een groot deel van onze 60.000 patiënten van buiten de regio. De uitkomsten van de CQ-index worden gebruikt om inzicht te geven in de kwaliteit van de zorg. En om ziekenhuizen te kunnen vergelijken, onder andere op de keuzewebsite kiesbeter.nl. De Sint Maartenskliniek gebruikt de uitkomsten ook zelf om de zorg op specifieke onderdelen verder te verbeteren. Ook uitkomst behandeling meten Als aanvulling op de zorgbeleving van patiënten vinden wij overigens dat ook vergelijkend onderzoek moet worden gedaan naar de uitkomst van de behandeling. Bijvoorbeeld hoe snel iemand na een behandeling in staat is om (weer) goed te functioneren in het dagelijks leven. Dat geeft een completer beeld van de kwaliteit van zorg en brengt een goed onderbouwde keuze voor een ziekenhuis dichterbij. •

MM | winter 2013/2014 27

Het apparaat

Buizenpost

Medicijnen schieten door het ziekenhuis Woeshhhh. Op sommige plekken in de Sint Maartenskliniek in Nijmegen kan het plots klinken alsof er iets boven je langs schiet. Worden we in de gaten gehouden door de NSA? Slaat de verwarmingsinstallatie op hol? Nee. Het is de buizenpost. Door de hele Sint Maartenskliniek loopt een buizensysteem dat onder andere de verpleegafdelingen, de klinische apotheek en het laboratorium met elkaar verbindt. Met grote vaart schieten hier zeer regel­ matig buizen doorheen: de buizenpost. De klinische apotheek gebruikt de buizenpost ongeveer vijf à zes keer per uur. Als afdelingen bepaalde medicatie niet (voldoende) op voorraad hebben voor een opgenomen patiënt dan nemen ze contact op met de klinische apotheek. Daar wordt vervolgens de bestelling klaargemaakt. En binnen tien minuten heeft de verpleegafdeling de medicijnen al binnen. Meer tijd voor de patiënt Tot voor kort moesten afdelingen zelf de medicatie komen ophalen. Toen de klinische apotheek en het laboratorium begin 2013 verhuisden naar de nieuwbouw werd de (loop)afstand voor de verpleegafdelingen echter te groot. Gelukkig bracht de buizenpost uitkomst. Met name de verpleegafdelingen zijn hier logischerwijs zeer gelukkig mee. Zij besparen op deze manier tijd, die ze nu aan de patiënten kunnen besteden.

Soms toch lopen Niet alle medicatie kan overigens via de buizenpost verstuurd worden. Ampullen mogen niet, omdat het glas dan kapot kan gaan. En opiaten ook niet, omdat die dubbel gecontroleerd moeten worden. Bovendien zijn er verpakkingen die te groot zijn voor de buizenpost. Ook gaat het wel eens mis, bijvoorbeeld als de dop van de buis niet goed dicht zit. Dan kan de buis ergens gaan vastzitten en ligt de hele buizenpost tijdelijk plat. In al deze gevallen moeten de medewerkers de medicijnen zelf ophalen bij de klinische apotheek. Maar ja, dat moesten ze vóór de buizenpost altijd doen… • Met dank aan apothekersassistente Christel MollemanJanssen.

Ingewikkeld? De bediening is simpel. Naast het toetsenbordje hangen de codes van de verschillende afdelingen. De medewerker toetst de code van de betreffende afdeling in, stopt vervolgens de buis (met de goede kant naar boven!) in het apparaat, en daar gaat ie. Niet eerst de buis erin en daarna de code intikken, dan komt de buis vanuit de klinische apotheek namelijk altijd bij het laboratorium terecht en vice versa. O ja, er kan maar één buis tegelijk in het buizensysteem. Dat is geen ramp, want de luchtdruk schiet de buizen er zo snel doorheen, dat het wachten nooit lang duurt.

28 MM | winter 2013/2014

Op de kaart

Medewerkers op buitenlocaties

Inspirerend, uitdagend en afwisselend Sint Maartenskliniek

u re

ma

t o lo o g

M

ij ar

eV

o s, r e v ali d a

ti e

a rt

M ar

c el F r a ns

sen

,

De Sint Maartenskliniek zit niet alleen in Nijmegen, Woerden en Boxmeer, maar heeft ook vertegenwoordigers op verschillende buitenlocaties. Door op deze locaties te werken, brengt de Sint Maartenskliniek de zorg dichter bij de patiënt, en de patiënt dichter bij de zorg. Vijf van onze zorgverleners komen aan het woord over hun ervaringen op een buitenlocatie.

s

Panningen “Ik werk al meer dan 25 jaar bij de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. Sinds dit jaar houd ik ook één keer per week een poliklinisch spreekuur in Panningen. Daarbij maak ik gebruik van de faciliteiten van het Medisch Centrum Pantaleon. Elke vrijdag ontvang ik hier negen nieuwe patiënten. De rest van de dag vul ik vooral met controleafspraken en een telefonisch spreekuur. De zorg en de diagnoses zijn hetzelfde als in Nijmegen, maar de sfeer is een belangrijk verschil. In Panningen is het contact onderling directer en persoonlijker. Dat is mogelijk, omdat alles kleinschaliger is. Dit laatste is ook één van de belangrijkste redenen waarom ik in Panningen ben gaan werken. Vanwege de hoge vraag naar reumazorg heb ik sinds kort overigens gezelschap gekregen van een collega van de Sint Maartenskliniek.”

Canisius Wilhelmina Ziekenhuis

Nijmegen

“Ik heb één dag in de week spreekuur in de Sint Maartenskliniek voor mensen met een dwarslaesie. Daarnaast werk ik drie dagen in het CWZ. Dat doe ik daar samen met nog een revalidatiearts en een physician assistant. In het CWZ verleen ik voornamelijk poliklinische zorg aan volwassenen met neurologische aandoeningen. Op indicatie kunnen patiënten een revalidatiedagbehandeling starten, waarbij de disciplines fysiotherapie, ergo­therapie, logopedie, neuropsychologie en medisch maatschappelijk werk betrokken kunnen worden. Ik stuur dit multi­ disciplinaire team inhoudelijk aan. Ik zie het als mijn taak in het ziekenhuis om de revalidatiezorg in de acute en chronische fase van een ziekte te blijven verbeteren. Daarnaast is er een belangrijke netwerkfunctie en liggen er veel mogelijkheden voor samenwerking met andere specialismen. Het werk in het CWZ is inspirerend en afwisselend. Ik zie hier bijvoorbeeld ook meer diagnosegroepen dan in de Sint Maartenskliniek.”

MM | winter 2013/2014 29

d er

v a n D ij k,

se

ni

or

n Sa

fys

m eu

C u s t er s, r

tijn

M

ar

ter J

o n g e ri u

s,

re

a rt s

“Sinds september 2011 werk ik één dagdeel per week in Leidsche Rijn, afwisselend de dinsdag- of woensdagochtend. Ik kan hier de reumatologie in volle breedte uitoefenen. Er zijn uitgebreide faciliteiten aanwezig. Zo kan er bijvoorbeeld direct laboratoriumonderzoek worden verricht. Ik ervaar het werken op de buitenlocatie als een leuke aanvulling op mijn werk in de Sint Maartenskliniek in Woerden. Het is een jonge gemeente die sterk groeit, daardoor komen er relatief veel jonge mensen op de polikliniek. Het verschil in patiënten maakt het werk afwisselend. In Leidsche Rijn werk ik alleen, dit zorgt ervoor dat ik soms het overleg met collega’s mis. Samenwerken kan namelijk leiden tot nieuwe inzichten. Daarom denk ik dat een buitenpoli alleen toegevoegde waarde heeft, als er ook een ‘thuisbasis’ is, waar ik kan overleggen met collega’s.”

Pe

a tie

oo

Beuningen

lid

ol

SMC

va

at

Leidsche Rijn g

iotherapeut

“Ik werk fulltime bij het Sport Medisch Centrum (SMC) in Beuningen. Deze SMC-locatie bevindt zich op het terrein van voetbalclub Beuningse Boys. Bij het SMC Beuningen maken mensen gebruik van actieve sport-specifieke revalidatie. Ik behoor tot een team van professionals, waarvan de opleiding en werkervaring opgebouwd is in en rondom de sport. Zowel binnen, in de medische trainingsruimte en behandelkamer, als buiten op de kunstgrasvelden zoek ik dagelijks naar de juiste balans tussen het doel van de patiënt en wat er mogelijk is binnen de belastbaarheid. Sinds 2004 ben ik al vrijwillige fysiotherapeut bij Beuningse Boys. Ik was dan ook meteen enthousiast toen deze SMCpraktijk in het complex van de voetbalclub kwam. Ik vind het fijn om te werken met gemotiveerde patiënten die zo snel mogelijk weer willen sporten. En helemaal op deze plek.”

Ziekenhuis Rivierenland

Tiel

“Elke woensdag en vrijdag werk ik in Zieken­ huis Rivierenland in Tiel. Mijn collega Ria Bruijns is de andere drie dagen daar aanwezig. De revalidatiezorg wordt volledig onder de vlag van de Sint Maartenskliniek geleverd. In Ziekenhuis Rivierenland heeft onze afdeling geen klinische bedden, we zien dan ook hoofdzakelijk patiënten op het poliklinisch spreekuur. Er zijn wel mogelijkheden voor een gecombineerd spreekuur met de schoenmaker en de orthopedisch technicus, of met andere specialisten, zoals de kinderarts. In Tiel vindt ook poliklinische revalidatiebehandeling plaats, wij coördineren daarvoor een team van paramedici. Verder doen we consulten in het ziekenhuis op verschillende afdelingen. Het is een uitdagende werkplek waar we veel reguliere revalidatie doen, zoals de zorg voor kinderen met Cerebrale Parese en spierziekten en voor volwassenen met amputatie, herseninfarct, hersentrauma, neurologische aandoeningen of een dwarslaesie. Voor al deze groepen geldt trouwens dat we gecompliceerde gevallen doorverwijzen naar ons centrum in Nijmegen.”

30 MM | winter 2013/2014

Digitaal

Online voorbereiding en nazorg

Digitale ondersteuning voor patiënten neuromodulatie Ontwikkeling e-health en portals De neuromodulatieportal is onderdeel van een traject van de Sint Maartenskliniek om meerdere behandelingen met een online portal te begeleiden. Zo zijn het afgelopen jaar ook een speciale schouderprotheseportal en een enkelprotheseportal gelanceerd. Deze websites zijn alleen toegankelijk voor patiënten van de Sint Maartenskliniek.

Sinds kort kunnen patiënten zich online voorbereiden op de neuromodulatiebehandeling die het Pijnbehandelcentrum in de Sint Maartenskliniek biedt. Ook de nazorg wordt deels via de online neuromodulatieportal aangeboden. Op deze afgeschermde website staat alle informatie (per behandelfase) die patiënten nodig hebben in het traject voor en na de operatie.

Neuromodulatie is een behandeling voor mensen die al lange tijd pijn hebben in de onderrug en/of benen en bij wie een operatie geen optie meer is. Bij de neuro­modulatiebehandeling wordt een apparaatje (de neuromodulator) in het lichaam geplaatst dat ervoor zorgt dat de pijn grotendeels wordt vervangen door een lichte tinteling. De neuromodulator bestaat uit een programmeerbare batterij, met daaraan een geïsoleerd kabeltje dat eindigt in een elektrode. De elektrode wordt in het vlies rond het ruggenmerg geplaatst. De batterij (zo groot als een sjoelschijf) wordt onder de huid – in de bil of buik – geïmplan­teerd. Na plaatsing kan de neuromodulator draadloos worden geregeld met een afstandsbediening.

Veel vragen Deze behandeling is voor veel patiënten de laatste kans om de chronische pijn in rug of been dragelijk te maken. Het is een kostbare ingreep en daarom vindt er vooraf eerst een uitgebreide medische en psychologische screening plaats. Het is bovendien niet niks om een apparaat in je lichaam te hebben dat tintelingen geeft. Volgens verpleegkundig specialist Marieke Peters hebben patiënten na de operatie, als ze weer thuis zijn, vaak veel vragen: ‘Wat mag ik wel en wat mag ik juist niet doen? Hoe kan ik het apparaat uitzetten? Mag ik ermee in bad?’ Deze onderwerpen worden natuurlijk ook mondeling besproken op de verpleegafdeling en tijdens de controle-afspraken en groepsbijeenkomsten. Toch is het daarnaast belangrijk dat mensen de informatie zelf thuis kunnen nalezen. Het is onmogelijk om alles wat in het ziekenhuis wordt gezegd te onthouden. Informatie per fase De informatie op de neuromodulatieportal is onder­ verdeeld in de fasen die een patiënt doorloopt, van voorbereidend onderzoek tot operatie en nazorg. Behalve tekst en afbeeldingen zijn er ook filmpjes te vinden van de betrokken behandelaars die zich voorstellen en een toelichting geven. Daarnaast kunnen de patiënten binnenkort op de site ervaringen van andere patiënten vinden. “En heeft een patiënt toch nog vragen? Dan kan hij of zij via de portal eenvoudig contact met ons opnemen”, aldus Marieke Peters. •

MM | winter 2013/2014 31

Informatie

Contactinformatie

Reumatologie

De Sint Maartenskliniek is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. Patiënten kunnen bij ons ziekenhuis terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie en revalidatiegeneeskunde. Verwijzing Afgezien van het Sportmedisch Centrum geldt voor elke aanvraag voor een afspraak, dat u een verwijzing nodig heeft van uw huisarts of specialist.

Orthopedie Voor het aanvragen van een afspraak op de locaties in Nijmegen en Woerden kunt u ook het formulier op onze website invullen: www.maartenskliniek.nl > praktische info > afspraak aanvragen Polikliniek Nijmegen Telefoon (024) 365 96 59 Polikliniek Woerden Telefoon (0348) 42 78 00 Polikliniek Boxmeer Telefoon (0485) 84 53 50 Second opinion orthopedie Voor een aanvraag moeten zowel patiënt als verwijzer het registratieformulier invullen via onze website:

www.maartenskliniek.nl > praktische info > afspraak aanvragen > second opinion orthopedie Acute zorgpoli Met acute letsels (kneuzingen, verstuikingen, snijwonden en botbreuken, uitgezonderd breuken aan het hoofd) kunt u 24 uur per dag terecht bij de Acute zorgpoli. Telefoonnummer (024) 365 93 91 Pijnbehandelcentrum Nijmegen Telefoon (024) 365 96 59 (ma - vrij, 08.30 - 17.00 uur). Website: www.maartenskliniek.nl > behandelingen > pijnbehandelingen RealHealth Telefoon (024) 684 16 40 Website: www.realhealth.nl

Polikliniek Woerden Telefoon (0348) 42 78 00 Polikliniek Leidsche Rijn Telefoon (0348) 42 78 00 Polikliniek Boxmeer Telefoon (0485) 84 53 82 Polikliniek Panningen Telefoon (024) 365 94 09

Revalidatiegeneeskunde Polikliniek Nijmegen Telefoon (024) 365 94 00 (ma - vrij, 08.00 - 16.30 uur) Polikliniek Boxmeer Telefoon (0485) 84 52 55 Polikliniek CWZ Telefoon (024) 365 87 68 Polikliniek Tiel Telefoon (0344) 67 38 80 ZOOM-IN Telefoon (024) 327 27 17 Website: zoom-in.maartenskliniek.nl

Sport Medisch Centrum Patiënten kunnen met en zonder verwijzing terecht bij de sportarts voor een consult, keuring of inspanningstest. Afhankelijk van het verzekerde pakket worden de kosten hiervoor al dan niet vergoed. Voor het aan­ vragen van een afspraak kunt u ook het formulier op onze website invullen: www.smcmaartenskliniek.nl > afspraak maken

Polikliniek Nijmegen Telefoon (024) 365 94 09 (ma - vrij, 08.30 -16.30 uur)

Locatie Nijmegen Telefoon (024) 378 65 44 (ma - vrij, 09.00 - 16.30 uur) Website: www.smcmaartenskliniek.nl Locatie Beuningen Telefoon (024) 378 65 44 (ma - vrij, 09.00 - 16.30 uur) Website: www.smcmaartenskliniek.nl

Patiëntenadviesraad E-mail PAR Nijmegen: [email protected] E-mail PAR Woerden: [email protected]

Volg de Maartenskliniek op twitter! www.twitter.com/maartenskliniek

Oog voor detail Van heel dichtbij zien dingen er vaak anders uit dan normaal. Enger in dit geval. En wat doet dat hoofd in vredesnaam op een stuk hout? Weet u misschien om welk detail het gaat en waar het zich bevindt? Mail dan uw antwoord naar [email protected] o.v.v. uw naam en adres. Onder de juiste inzendingen verloten we een prijs.