Midden~Del verschijnt zes maal per jaar
door Paul Smeeie
Wie de zuidgrens van . Midden-Delfland te voet of per fiets door het landschap tracht te volgen ziet dat de stedelijke uitbreidingen oprukken tot aan het uiterste randje. Naderen we vanuit Schiedam het Rotterdamse grondgebied dan wordt de situatie opeens verwarrend. Volgens de kaart loopt de grens van Midden-Delfland keurig rechtdoor, m r als je over de dijk klimt blijkt de term 'bufferzone' daar een heel aparte betekenis te krijgen. Het is een ontoegankelijke vlakte, waar door enorme pijpen een eindeloze stroom Rotterdams havenslib over wordt uitgestort. Dat is de Oost-Abtspolder. land. Het gaat om 47 ha, plus een rand gebied van 17,5 ha. In het bestemmingsplan, vast gesteld in 1958, is dat stuk bedoeld voor doeleinden van 'openbaar nut', ofwel groen, rekreatie en dat soort wer~. Waarom ga je in hemelsnaam een gebied dat groen is jaren vol met blubber spuiten om er daarna met veel moeite weer iets groens van te . maken? Het zal wel alles met het havenslib
links de Oos t - Abtspolder, rechts het gebied van De Tempel
ant
vierde jaargang no. 6, december 1980
REDACTIONEEL
DE OOST-ABTSPOLDER: LANDJEPIK OF RUILEN?
En Midden- Delfland dan, die groene long tussen Rotterdam en Delft, waar is dat tussen de stromen bagger gebleven? Op papier liJkt het wel in orde. Het zuidelijke deel van de Oost-Abtspolder, ruirn 100 ha, wordt industriegebied. De inrichting van het meest oostelijke puntje kan volgend jaar al beginnen . Het n6orden, pas na 1987 bouwrijp (~),behoort nog steeds tot de bufferzone Midden-Delf-
l o sse verkoop f 2,50
vervolg op pagi na 2 foto TH Delft
De klap is gevaZZen ! De Tweede Kamer heeft bes list dat Rijksweg 19 d oor Midden- Delfland wordt opgenomen in ,het Structuurschema Verkee r en Vervoer ! Hier onder· een kort kommentaar . Op blz . 18 opent de nieuwe rubriek ' Van drie kanten bekeken ' met een eerste reactie op de vraag 'Rijksweg 19 komt, wat nu? ' vanuit de sectoren Recre~tie , Natuur en landschap en Landbouw . Nog een nieuwe r ubriek treft u aan op blz . 15: ' Uit het dagboek van een veehouder '. Hiernaast opent dit nummer met een artikel over de plannen van de gemeente Rotterdam om de opspuiting met havenslib binnen Midden- Delfland in de Oos t - Abts polder voort te zetten . Een somber vooruitzicht, evenaZs de pZannen om Midden- DeZfZand te gebruiken aZs puinberging . Hierover meer in het voZgende nummer. De discus sie over aZternatieve Zandbouwbedri jven wor dt voor tgezet op bZz . 5. Op blz . 11 een groat dubbeZ- interview met de heren Bierman en Mentink , respectieveZijk de vertrekkende en de komende voorzitter van het Bureau van Uitvoer ing . Er worden opvaZZende uitspraken gedaan ! · AZs los katern treft u op de middenpagina 's een bijdr age van de werkgr oep DeZfZand over het knotten van wilgen (en andere bomen) en over erfbepZanting . De 'r' van knotter zit weer in de maand! Res t ons u voortre f.feUjke feestdci.gen te wensen. Tot voZge~d jaar.
Rijksweg 19 De kranten waren duidelijk: groen Iicht voor Rijksweg 19, Rijksweg 19 komt, etc. De vraag is of dat besluit al wel genomen is; de vraag is of de onzekerheid niet met no g een jaar verlengd is. 1~aarom?
Het CDA, dat een motie tegen Rijksweg 19 niet steunde, heeft bij monde van haar woordvoerder Iaten weten dat de Minister niet moet denken dat hij 'de buit nu binnen heeft' Het CDA zal goed opletten of de we g wel verantwoord zal worden ingepast in het landschap. De voorstellen voor inpassing' moeten van het CDA ook · naar de Tweede Kamer om beoordeeld te 1~orden. Zijn de voorstellen niet goed, dan .. No g een jaar onzekerheid. Het is te hopen dat dat niet zal gaan doorwerken in de Reconstructie .
2 vierde jaargang no. 6, december 1980 vervo~g
van de voorpagina -
\
te maken hebben, dat het Rotterdamse havenbedrijf aan de straatstenen niet kwijt kan. Toegegeven, een krankzinnige toestand, maar het spul ligt er en we krijgen het er niet meer weg. Zelfs de randen langs de Poldervaart en de Deiftse Schie, prima geschikt om nog iets als een overgang tussen het echte Midden-Delfland en de Oost-Abtspolder te maken, zijn de laatste paar jaar volgespoten; de fraaie begroeiing en de schaarse, maar goed passende, bebouwing is verdwenen. Onnodig. Een gemiste kans maar het is gebeurd. Hoe gaat het nu verder met dit zonderlinge stukje Midden-Delfland, ook wel bekend als spuitvak I? Daarover Z~Jn de laatste tijd boeiende dingen te melden. Al jaren wordt er, niet al te hard, gewerkt aan een nieuw bestemmingsplan voor de hele Oost-Abtspolder. Daar is nu wat vaart in gebracht, want het duurt zo gek lang niet meer of de eerste bedrijven kunnen in spuitvak 5 terecht. Ter voorbereiding van dat nieuwe bestemmingsplan kwam deze zomer de dienst voor Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam met een Inrichtingsplan Oost-Abtspolder. De noordelijkste punt werd daarin niet uitgewerkt , maar bleef wel groen. Zowel de dienst voor Sport en Rekreatie als Stadsontwikkeling hadden zich al het hoofd. gebroken over de vraag wat ze met spuitvak I moesten beginnen. Wazige claims als een golfbaan kwamen hoven water en verdwenen weer, en Stadsontwikkeling kon niets beters verzinnen dan een produktiebos. U kent ze wel: ·populieren, kaarsrecht in het gelid, kraak noch smaak is er aan; prachtig voor de lucifersfabrikage, maar te rekreeren valt er niets. Half juli 1980 werd dat inrichtingsplan besproken in de Raadscommissie Ruimtelijke Ordening van Rotterdam. De raadsleden kregen een duur plan voor hun neus voor een opgespoten gebied dat uiteindelijk maar voor een deel voor industrie zou worden uitgegeven, terwijl met de rest niemand goed raad wist. Gegeven het hoge aantal werklozen in Rijnmond (dat Groningse cijfers doet verbleken) lag de reaktie van een aantal raadsleden voor de hand. Wat is nu eigenlijk de rekreatieve waarde van die noordelijke punt, zo werd gevraagd, en wat zijn de mogelijkheden daar toch maar industrie van te maken? Voorzichtig werden de tanden gezet in MiddenDelfland. De Dienst voor -Stadsontwikke ling moest een advies opstellen, en dat ' was half oktober klaar. Ze gaan volledig door de bocht en komen met het volgende voorstel:
rekreatieve waarde van de noordelijke punt is gering door de aard van het gebied en de onts ~uiting ervan ~de
,
(al~een bereikbaar via industriegebieden); en Rotterdamse rekreanten hebben er weinig aan . Maak er maar industrie van. Het randgebied kan dan wel als overgangs zone worden ingericht met een rekreatieve. bestemming; -industrie in de noordelijke punt kan alleen als het gebied uit Midden-Delfland gehaald wordt; dat zou· kunnen door het te ruilen tegen het gebied tussen de Zweth en de Doenkade , tussen de Schie en Rijksweg 13; -in de noor delijke punt zou dan een aantal jaren een grondfabriek kunnen komen; dat wil zeggen dat op een onder laag van drainagezand slib wordt opgespoten, dat in 1~ jaar uitzakt, en vervolgens als klei verkocht kan worden; als er tenminste afzet voor is .
B&W van Rotterdam zouden dat advies best eens over kunnen nemen, en de gemeenteraad ook. StadsontwikkelinR heeft kennelijk de strijd me t '"E:konomische Zaken niet aangedurfd, een dienst die binnen de Gemeente Rotterdam het werkgelegenheidssyndroom bekwaam uitspeelt en herhaaldeli·jk met ei gen voorstellen en eigen publiciteit intervenieert in de bes_lui tvorming op het gebied van de rui~telijke ordening.
Overduidelijk gebeurde dat deze zomer in de diskussies over het vliegveld Zestienhoven ook al. Nu de argumenten op zich. Die grondfabriek l,aten we maar even buiten beschouwing, hoewel wantrouwen gepast is. Ret is een mogelijkheid meer slib kwijt te raken, en de persleidingen liggen er voorlopig toch nog. Ret is alleen de vraag of iemand die troep wil hebben. Rekreatie in de noordelijke punt, is · daar iets zinnig van te maken? Natuurlijk is dat niet eenvoudig. Het gebied is (momenteel) alleen,op een voor rekreanten hoogst onaantrekkelijke manier, door de industriegebieden te bereiken en heeft geen verbinding met de rest van MiddenDelfland. Overigens bestaat de indruk dat nog niemand echt serieus geprobeerd heeft om een inrichtingsschets voor dat gebiedje te maken. Aan de andere kant is er dus de claim om er industriegebied van te maken. Daarbij spelen werkgelegenheidssentimenten een rol, en de wens om de exploitatieopzet van het bes temmingsplan wat aantrekkelijker te rnaken, maar geen bruikbare prognoses! Bij de voorbe'reidin g van het struktuurplan Rotterdam Noord is de behoef-
.Midden~Delfkrant·
3
de mo ge lijke industriele bestemming· van het Midden-Delflandse deel van de Oost-Abtspolder heeft opgeroepen: niemand wist te bedenken wat er mee moest gebeuren, er was geen andere bestemming bedacht. De Reconstructie heeft zich al wel uitgesproken over de bestemming die zij aan de Oost-Abtspolder zou willen geven:
Dit met havenslib opgespoten gebied zal in zijn geheel voor> r>ekr>eatie wor>den inger>icht . Bet over>gr>ote deel zal daar>toe wor>den bebost. Langs de polder>vaar>t zullen voor>zieningen voor> oever>r>ekr>eatie wor>den getr>offen . (str>Uktuur>schets , deel A, blz 14) Door> bosaanleg kunnen r>ekr>eatieaktiviteiten, natuur>bouw en houtpr>oduktie plaatsvinden . Tevens vindt ver>ster>king van het landelijk kar>akter> van de buffer>zone plaats . (Str>uktuur>schets , deel A, blz 11) De claim van de Reconstructiecommis-' sie is duidelijk, maar wat dat bij de inrich~in g nu precies zal betekenen 1s minder duidelijk, laat staan dat er al wat nagedacht is over de ontsluiting van het gebied. . Deze onzekerheden wat betreft de verdere invulling van de claim van de Reconstructiecommissie passen in · zekere zin wel in het Rotterdams scenario dat uiteindelijk industrie zal opleveren. Gewens t of ongewens t; de Recons,tructiecommissie zal er zich toch eens over moeten beraden.
foto M. Kooij, Schiedam Polder>vaar>t
Paul Smeeele te aan industrie voor Rotterdam uitvoerig bestudeerd , en daarbij bleek de hele Oost-Abtspolder (behalve van het volgend jaar op te leveren oostelijke puntje) helemaal niet nodig te zijn. Er is daarom nog gedacht aan woningbouw, maar gezien de uiterst moeilijke ontsluiting en door wederom de druk van Ekonomische Zaken (van de gemeente Rotterdam) ·is dat uit het struktuurplan verdwenen. De noodzaak om ook de noordelijke punt met industrie vol te bouwen is dus met' de beschikbare behoefteramingen al helemaal niet aan te tonen. Het wordt tijd dat er zich mensen vanuit de belangen van Midden-Delfland redenerend" met deze marginaal lijkende vlakte gaan bezighouden. Het gaat nog altijd om een hele lap grond, en industrievesti ging betekent dat opeens weer een stuk van de buffer is afgeknabbeld en een vervuiling producerende, het milieu belastende punt een heel kwetsbaar stukje MiddenDelfland binnenprikt. Z6 ver is het ~og niet, maar de eerste stappen zijn al gezet. De tegen,zet zal uit ' twee delen moeten bestaan:
- een goed over>zicht van de milieugevolgen van ,uitbr>eiding van industr>ie in de Oost- Abtspolder>; -ideeen over> de bestemming en de in-
r>ichting van het noor>delijke deel van de Oost- Abtspolder> die wel passen in het concept van Midden- Delfland, de buffer>zone Midden- Delfland wel te ver>staan. Een mooie klus voor de Midden- Delflandvereniging, lijkt me. Over de eventuele ruiltransaktie die Rotterdam mogelijk zal voorstellen nog dit: niet doen natuurlijk, maar wel proberen Midden-Delfland uit te breiden. De wijkraad van Overschie doet al pogingen in die richting, en die verdienen ruime steun. DE OOST-ABTSPOLDER, VREEMDE ONTWIKKELINGEN De Oost-Abtspolder is in gevaar; Rotterdam heeft er, zo lijkt het, een begerig oog op laten vallen voor de industrie. Nu de Reconstructiecommissie heeft laten merken~ Midden-Delfland zuidelijk van de Zweth graag wat te willen uitbreiden, dreigt er een ruilhandel met de Oost-Abtspolder. Rotterdam lijkt 'daar tenminste wel aan te denken Het is belangrijk in dit verband eens stil te staan bij de achtergrond die
Reiger> Smalle stille vogel gebogen aan de water>kant de winter> kaatst gr>ijs uit· je ogen eb en vloed schuiven fluister>end door> eindeloze kr>eken ' een br>oze r>iethalm br>eekt vogel die half luister>end naar> ' t woelen van een ver>r>e vis en halfbevr>or>en van gemis de snavel in .de ver>en steekt. Hans War>r>en
4 vierde jaargang no. 6, december 1980
Plassengebied bij Steendijkpolder/Poortershaven Naar aanZeiding van de van de . heer Van Dijk in de vorige Midden-DeZfkrant betreffende het pZassengebiedje ten noorden van MaassZuis wiZZen wij gaarne het voZgende onder uw aandacht brengen. br~ef
Wij betreuren het, dat de heer Van Dijk niet de moeite heeft willen nemen zich tenminste op de hoogte te stellen van de plannen van de samenwerkende verenigingen, met name ten aanzien van natuurbescherming, noch rechtstreeks hierover van gedachten te wisselen. Voorts wordt gesproken over actie voeren, het indienen van bezwaarschriften e.d. Ons inziens is dit toch niet de methode waarop, in een land als het onze, mensen over verschillende belangen onmiddellijk elkaar te lijf moeten gaan. Met nadruk verklaren wij hi,er nogmaals ten overvloede, dat wij tot gedachtenwisseling, overleg, al of niet onder leiding van overheidsinstanties, ten volle bereid zijn. , Onze gedachten gaan uit naar de minst toegankelijke zuid/west-oever (~ 5000 m2) met brede rietkraag en water als absoluut rustgebied voor vogels.
fot o Fred Hess groot gebrek is, moeten geven. Gezien de activiteiten van de recreanten, welke in het trek- en broedseizoen van beperkte aard Z1Jn, moet het mogelijk zijn de natuur- en recreatiebelangen zoveel mogelijk in overeenstemrning te brengen.
Onze conclusie is dat de huidige situatie het volgende aangeeft: X
Nog iets over de milieu-activiteiten van de sarnenwerkende verenigingen: X
Voor een goed begrip iets over de gegroeide situatie. Door de recente bebouwing van de Steendijkpolder (flats op 500 m van het plassengebied) en de spoorweg langs de plassen, heeft de recreatie in dit gebied zich 'natuurlijkerwijs' snel ontwikkeld. Met name de jeugd, mensen zonder eigen vervoer en dagen avondrecreanten, beleven veel plezier van dit gebied. Dit is mede de oorzaak van de snelle groei van . de samenwerkende veren1g1ngen, welke bepaald niet dit gebied voor verenigingsleden willen reserveren. Wij zien hier een ideale mogelijkheid voor iedereen, al of niet wonende in grote betonmassa's, om op een rustige, milieu- en energievriendelijke wijze, dicht bij huis, te recreeren. Ret grootste deel van de bezoe~ers bestaat uit jeugd beneden de 20 jaar, die zich op een sociaal en sportief verantwoorde wijze kan uitleven. Wij dachten dat wij met name deze generatie, deze ruimte en ideale mogelijkheden, waaraan blijkbaar
en niet-l edert zoveel mogelijk verantwoorde begeleiding te geven, rekening houdende met de kwetsbare situatie van dit gebied.
In 1979 kwamen meerdere speedboten op de plassen. Inmiddels zijn deze door onze bemoeiingen verdwenen. X
Eind vorig jaar bereikten illegale puin-, vuil- en gifstortingen aan de plassen hun hoogtepunt. Met vrachtwagenladingen werd wekelijks gestort. Mede door onze actie hiertegen zijn deze stortingen gestopt en de Gemeente Maassluis heeft een groot deel van de vervuiling laten verwijderen. Maassluis heeft op eigen initiatief een hek neergezet om verdere stortingen tegen te gaan. X
Motor- en bromfietscrossers rijden, ook in de broedtijd, over de oevers en weflanden:·· Wij proberen dit zoveel mogelijk tegen te gaan. X
Stukken beton, riolering, electriciteitskabels e.d. zijn door ons zoveel mogelijk uit het water gehaald in verband met het gevaar hiervan. X
Wij proberen als verenigingen leden
Gezien de flats in de directe omgeving en de grote toegankelijkheid is een grotere recreatiedruk niet t'e vermijden. X
Voortdurende afkalving van oevers en eilanden maakt korte termijnvoorzieningen noodzakelijk. X
Gevaarlijke obstakels, zeals de restanten van een oude weg dwars door het gebied, scheppen grote risico's voor de gebruikers. X
Het ontbreken van sanitaire voorzieningen geeft onhygienische toestanden. Gezien het bovenstaande Z1Jn ons inziens op korte termijn voorzieningen ten behoeve van mens en milieu dringend noodzakelijk. Wij dachten dat deze voorzieningen, mede door de haast die geboden is, door samenwerking en overleg het best tot stand kunnen komen. De Samenwerkende Verenigingen p/a ing. C.A.Vroon Govert Flinckplein 15 3141 GE MAASSLUIS
Midden-Delfkrant
5
Proefbedrijven in diskussie De 'agrarische reaktie' van de heer Vander Kooij in ·het februarinummer van d~ Midden-Delfkrant vraagt om een antwoord. Aan het eind van zijn artikel merkt Van der Kooij op dat we aan luchtkastelen niets hebben en dat het beter is om eens mee te sjouwen met praktische boeren, dan ze van achter bureaus met onrijpe theorieen te bestoken. Welnu, de afspraak om eens mee te SJouwen 1s gemaakt. En omdat ik ook vind dat we aan luchtkastelen en onrijpe theorieen niets hebben zal ik 1ngaan op de argumenten die naar voren worden gebracht. De ideeen die we in onze diskussiebijdrage uit de Midden-Delfkrant (juni/juli 1979) aan de orde stellen, komen overigens voort uit prak tijkervaringen op proefbedrijven elde r s in het land. Ze zijn nog niet rijp voor onmiddellijke toepassing in Midden-Delfland, dat is waar. Maar onze bedoeling is nu juist om ze door diskussie met boeren in het gebied en door praktijk-experimenten verder te laten rijpen. Daarom ben ik blij met de agrarische reaktie, waarin een aantal belangrijke problemen worden genoemd. Als 'buitenstaanders' en tege lijk als 'buitenlui' · die zich zorgen maken over de mensen en het landsc hap van Midden-Delfland, moe ten we ons verdiepen in deze· problemen voor de boer. In ons eerste artikel werd gesteld dat tegenove r de voortdurende vergroting van de produktiviteit en de produktie-omvang , gekeken zou mo eten wo rden naar kostenbesparingen. Van der Ko oij wijst er terecht op dat de arb e idskosten de snelst st i jgende post vormen. Dat we op die kosten nie t willen besparen is duidelijk. Het inkomen van melkveehouders blijft toch al achter en dat de boeren een r edeli j k inkomen moeten hebb en is een uitgangs pun t voor de hele verdere diskussie.
Het huidige landboUwbeleid is erop gericht de prijzen voor de produkten zo laag mogelijk te houden t e rwille van de export en daarmee ook in het .v oordeel van de Europes e konsument. Als we het inkomen van de boeren op peil willen houden bij een relatief lage prijs voor de produkten is er een voor de hand liggende beleidskeuze: zo veel mogelijk produceren.
In de praktijk betekent dit, zoals Van der Kooij nog eens onderstreept: besparen op werk. Dit kan op verschillende manieren: I.
Invoeren van moderne machines zeals de nieuwe melkstal- · apparatuur waardoor veel meer koeien tegelijkertijd door een man gemolken kunnen worden. 2. Verbeteren van de gebouwen, zoals de vervanging van grupstallen door ligboxenstallen waardoor de hoeveelheid werk die een boer per koe moet verrichten aanzienlijk afneemt.
De discv.ssie over het vestigen van 1 aZternatieve 1 Zandbouwbedri jven in Midden- DeZfZand s trekt zich (v oorZopig) uit over 3 Midden- DeZfkranten . BehaZve het nummer dat voor u Zigt is dat nr. 2/3 van 1979, waar in een artikeZ over 1 Het samengaan van Zandbouw en natuur- en Zandschapsbehoud in Midden- deZfZand 1 van S. TjaZZingii en g. van Oor d. S. van der Kooij reageert in nr . 1 van 1980 in een arti keZ 1Een agrarische reactie 1 • Deze twee nummers zijn nog voorradig en te besteZZen door overschrijving van f 4, 25 (incZusief verzendkosten) op postr ekening 3928463 ten name van de Midden- DeZfZand Ver eniging te VZaardingen, onder vermeZding van 1 Landbouwdiscussie 1 • 3. Efficientere inrichting van het land zoals de kavelstruktuur, de waterhuishouding en het wegennet. Dit is wat ook bij de rekonstruktie van MiddenDelfland op het programma staat . Door al deze maatregelen nemen de kosten in totaal we liswaar toe, maar de kos ten per liter melk bijvaorbeeld worden minder. Mits een bedrijf maar veel liters produceert zal het inkomen tach op peil kunnen blijven . De gedachtengang achter dit beleid lijkt heel logisch, Maar de resultaten vallen tegen. De landbouw als geheel en de boeren ieder voor zichzelf kampen met grate problemen.
foto 1 s Fred Hess
6 vierde jaargang no. 6, december 1980
De produktie is te veel toegenomen. Mede als gevolg van de inderdaad knappe prestatie van de Nederlandse boeren bij het moderniseren van de bedrijfsvoering zijn de overschotten geweldig toegenomen. De kosten voor het wegwerken hiervan wil de EEGkommissie in de eerste plaats laten betalen door de boeren, met name via de melkheffing. Minister Van der Stee heeft tijdens de behandeling van de landbouwbegroting 1980, de vorige herfst, laten weten dat de boeren hierdoor zullen moe.ten rekenen op
10-207. minder inkomen. Een somber vooruitzicht. Een andere manier om de totale produktie in te tomen is het sterk verminderen van het aantal bedrijven. Oak wat dit betreft heeft Van der Stee onlangs duidelijke taal laten horen: de huidige produktie zou ook gehaald kunnen worden door 407. van het aantal nu werkende bedrijven! Niet alleen bij de werkgroep 'Beter Zuivelbeleid' en bij de organisaties van jonge boeren maar overal in de agrarische wereld is men zeer ong~ lukkig met deze vooruitzichten. In de afgelopen zomer waren er massale
demonstraties in Zwolle, Den Bosch en Bleiswijk. Door protesterende boeren en ook door landbouworganisaties wordt gepleit voor een sterkere verhoging van de Europese prijzen. Dat blijkt echter in Brussel een moeilijke kwestie te zijn. Persoonlijk vind ik het onaanvaardbaar om de boeren ·te laten opdraaien voor de rekening van het falende beleid. Maar is het redelijk om deze rekening door te schuiven naar de konsument? Als er een rechtvaardiger verdeling zou komen van de extra kosten voor het wegwerken van de overschotten, zouden producenten en konsumenten samen de lasten kunnen dragen. Ik hoop dit van harte. Maar he t werkelijke probleem is het systeem dat tot de overproduktie geleid heeft: het produktie-opjagende beleid. Binnen het denkraam van de heersende landbouwvisie is er maar een oplossing denkbaar: (ruwweg) halvering van het aantal boeren, die op grotere, steeds efficientere bedrijven werken. Tegen deze 'oplossing' bestaan twee ernstige bezwaren: I.
In deze tijd van toenemende werkeloosheid is het onaanvaardbaar om op zo grate schaal mensen te laten 'afvloeien'. Het persoonlijk leed dat dit met zich meebrengt is niet te overzien 2. De to enemende intensivering van de bedrijfsvoering maakt oak van het landelijk gebied een soort industrieterrein. Dit gaat ten koste van natuur en milieu. In een tijd dat het milieu juist een vee l belangrijker rol gaat spelen is dat moeilijk verteerbaar. Deze rampzalige ontwikkeling willerr wij inde rdaad aan Midden-Delfland voorbij laten gaan. Of dat lukt valt te betwijfelen. Maar het is wel de moeite waard om het te proberen. Waar het om draait is de vraag of het anders kan. Kan het anders?
-------------
Als we een redelijk inkomen als uitgangspunt nemen en niet streven naar meer werkuren per week voor de boer en als we dan bovendien konstateren dat de Europese prijzen betrekkelijk vast zitten, wat zijn dan nog de mogelijkheden? In de zogenaamde 'alternatieve landbouw' worden twee aanknopingspunten gevonden die ons misschien uit de impasse kunnen he lpen: I. kostenbesparingen (met uitzondering van de a rbeidskosten); 2. hogere 'regionale prijzen'. I.
Kostenbesparingen Van der Kooij verwacht hier niet zo veel van op grand van zijn praktij kervaring. Ongetwijfeld heeft hij gelijk voor de huidi ge situatie. Maar de energieprijzen stijgen in een geweldig tempo en in dat licht bieden energievers lindende moderne machines
Midden-Delfkrant een we~n~g rooskleurig perspektief. Ook de kunstmest- en krachtvoerprijzen zullen 'sterk gaan stijgen. Ret bedrijf van Cuperus heeft, bij deze ontwikkelingen, wel toekomst. Zal de produktie niet te sterk dalen als we op kunstmest en krachtvoer gaan bezuinigen? Gezien de overschotten zal de to'tale produktie hoe dan ook omlaag moeten. Voor het afzonderlijke bedrijf gaat het om de verhouding van kosten en inkomsten. Bij gelijke opbrengsten kunnen de kosten al wat omlaag. Een koe van Cuperus levert per jaar een voor Friesland gemiddelde hoeveelheid melk. Als we zeer sterk gaan besparen op investeringen in machines en gebou-· wen, kunstmest en krachtvoergebruik, zal er zonder twijfel minder produktie zijn. Of dat kan hangt af van de prijs per produkt. · Een van de dingen die op een proefbedrijf in Midden-Delfland uitgezocht kunnen worden is hoeveel besparingen mogelijk zijn en welke gevolgen dat heeft voor de produktie. Konkreet kan het gaan om onderzoek naar: stikstofbinding door vlinderbloemigen, de mogelijkheden voor ·e fficientere toepassing van hostel, spoeling, afvalprodukten . van horeca-bedrijven en van de tuinbouw en de voordelen van biogasproduktie, vergisting van afvalprodukten op de boerderij om methaangas te winnen, ·een bruikbare brandstof. Ik noem hier maar enkele voorbeelden. In andere bedrijven, elders in het land, is al veel gedaan. Maar hoe zit het op een bedrijf in Midden-Delfland, met deze grond en met de nabij heid van deze grote steden en het Westland ? Wat is in dit gebied de kostenbesparing die mogelijk is? 2. Hogere · 'regionale prij zen' Ret is gebleken dat een groeiend aantal konsumenten bereid is een hogere prijs te betalen voor een 'alternat i ef produkt'. In Nederland bestaan moment eel: +
300 'bio l ogisch-dynamische' . winkels,
~et vier verdeelcentra (groothandel); + 250 'ekologische' winkels met negen verdeelcentra;
enkele honderden ·'reform ' -winkels met een tie~tal groothandels. De alternatieve winkels hebben in de afgelopen periode een sterke groei doorgemaakt. De afzet aan deze Winkels heeft enige zekerheid. Rondom de verkoopadressen zijn vaak konsumentenkringen georganiseerd van vaste klanten. Bovendien is er een vrij uitgebreide groothandelsorganisatie . Hoe de situatie rond Midden-Delfland " ligt is mij niet precies bekend. Een onderzoek naar de eventuele afzetmoge·lijkheden van· alternatief geteelde produkten tegen hogere prijzen is zeer gewenst. Mogelijk kan een dergelijk onderzoek in samenhang met de
eventuele Stichting van Proefbedrijven ondernomen worden. Voor de proef~ bedrijven betekent dit konkreet dat gekeken moet worden naar de speciale eisen van 'alternatieve 1 konsumenten. Welke gevolgen heeft het voor de bedrijfsvoering als er geproduceerd wordt v'oor deze markt? Op de kaasmakerij en de neveninkomsten voor de boer door bijvoorbeeld rondleiden van stedelingen of het houden van paarden is in onze vorige diskussiebijdrage al gewezen. In de . meeste provincies worden op dit moment proefbedrijven voorbereid. In
7
enkele gevallen heeft de pr~vinciale overheid zich al bereid ·verklaard om garantiesubsidies te verstrekken. Ook het Bureau van Uitvoering voor de Rekonstruktie van Midden-Delfland heeft momenteel de eventuele stichting van een proefbedrijf in studie. Kortom, er is wel het een en ander in beweging. Niet alleen luchtkastelen bouwen, nee: in de praktijk proberen een antwoord te vinden op de krisis in de verhouding landbouw-landschap. S. Tjallingii
Reconstructiekrant Midden- Delfland UITGA VE:
RECONSTRUCTIECOMMISSIE MIDDEN- DELFLA N D
BUREAU VAN UITVOERING FOPPE NPOLDER lc 3155 EA MAASLAND TEL Oi899-22011
NOVEMBER 1980
De Structuurschets is uit Eind november hebben alle inwoners van "Midden-Delfland inclusief de dorpen Maasland en Schipluiden een voorlichtingskrant over de Structuurschets ontvangen. De kop van deze krant hebben we op deze pagina afgedrukt. Uiteraard is oak getra cht om buiten het gebied bekendheid te geven aan de Struc tuurschets. Dit gebeurt door middel van advertenties, verspreiding van kranten via gemeentelijke instellingen enzovoort. Naast de voorlichtingskrant is er oak een samenvatting van de Structuurschets gemaakt. De ze begint met een korte inleiding over de geschiedenis, de procedure, de relatie met andere plannen enz. In de bes chrijving van de deelgebieden wordt meer uitgebreid ingegaan op plannen van de Reconstructiecommissie per deelgebied. Deze samenvatting is eveneens hui.s aan huis verspreid in het gebied. Er is oak een complete Structuurschets, maar vanwege de hoeveelheid papier en de kosten is de oplage 1 beperkt gehouden . Voor belangstellenden hebben we hieronder een bestelbon bijgevoegd.
-~
Bureau van Uitvoering
BESTELBON BROCHURE - STRUCTUURSCHETS
0
ik wil graag de gratis samenvatting van u ontvangen
0
ik wil graag de complete structuurschets ontvangen (kosten f 10,--, na ontvangst te betalen)
Omdat herhaaldelijk blijkt dat het Bureau van Uitvoering moeilijk te vinden is, hebben we een kaartje afgedrukt. Hopelijk wordt het bureau door deze uitnodiging zowel · letterlijk als figuurlijk beter bereikbaar.
NAAM: ADRES: POSTCODE EN WOONPLAATS:
Opsturen aan: Bureau ,van Uitvoering Foppenpol<j.er lc 3155 EA
Met ingang van het vorige nummer is er in de Midden-Delfkrant ruimte gereserveerd voor informatie vanuit het Bureau van Uitvoering. Deze ruimte willen wij graag benutten om U op de hoogte te houden van het reconstructiegebeuren. Wat momenteel de meeste aandacht trekt is de publicatie van de Structuur.schets, maar inmiddels wcrrdt er natuurlijk wel gewerkt aan het officiele plan, het Voorontwerp Reconstructieprogramma. Meer hierover in het volgende nummer.
Maasland
Tenslotte willen we de aandacht vestigen op het nieuwe vignet van Midden-Delfland. Dit zal e en vast herkenningspunt worden bij al onze publicaties.
Midden-Delfkrant
9
Historie en Landschap van Midden-Delfland Aanbevelingen Op 13 september j.l. werd de studiedag . over Historie en Landschap van Midden-Delfland gehouden. U hebt allen kennis kunnen nemen van de tekst van de voordrachten die daar werden g~houden middels de extra dikke Midden· Delfkrant die al tijdens de studiedag beschikbaar was. De dag was bijzonder geslaagd. Er waren bijna 120 deelnemers, waarbij het opvallend · was dat er zovelen waren van buiten het gebied. Zo waren er een groot aantal vertegenwoordigers aanwezig van instituten en universiteiten die zich met de historie bezig houden. Voor belangstellenden is een deelnemerslijst beschikbaar. Helaas waren er te weinig deelnemers vanuit de bestuurlijke hoek. Slechts 2 leden van de Reconstructiecornrnissie waren aanwezig en 3 gemeenteraadsleden (2 uit Schipluiden en I uit Maasland). ·
In het middagprograrnrna van de studiedag was een groepsdiscussie opgenomen met als doel een aantal aanbevelingen (aan de overheid) op te stellen met betrekking tot de historische aspecten van Midden-Delfland. Er werd gediscussieerd in 4 groepen:
Verrneld moet worden dat de dag mede mogelijk gemaakt is door financiele bijdragen van de gemeente Schipluiden, de Stichting Westlands Centrum voor Streekhistorie, de Historische Verenigingen van Schipluiden en Maasland, de werkgroep Oud-De Lier en de werkgroep Delfland.
De aanbevelingen uit deze discussiegroepen zijn hieronder samengevat.
I.
Archeologie o.l.v. drs. D. Hallewas (Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonder ek te Arnersfoort); 2. Verkaveling en bedijking o.l.v. prof. dr. G.J. Borger (Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam); 3. Gebouwde omgeving o.l.v. ir. J.J. Raue (Tecnische Hogeschool Delft); 4. Bescherming dorpsgezichten o.l.v. Th. van Straalen (Rijksdienst voor de Monumentenzorg te Zeist).
Onderzoek Een uitvoerige inventarisatie van zowel de archeologische als de historisch-geografische elementen in het huidige landschap van Midden-
Delfland is strikt noodzakelijk. Gebleken is dat er op een aantal plaatsen in den lande met betrekking tot Midden-Delfland beroepshalve gegevens zijn verzameld en onderzoek is verricht. Daarnaast zijn er bij de leden van de verschillende historische verenigingen in de streek zoveel kennis, ervaring en toewijding voorhanden, dat deze verenigingen bij deze inventarisatie betrokken moeten worden. Aanbevolen wordt de coordinatie van deze activiteiten voorlopig op te dragen aan de Midden-Delfland Vereniging. Ook het Bureau van Uitvoering voor de reconstructie van Midden-Delfland zal bij deze inventarisatie-activiteiten betrokken moeten worden. Voor deze inventarisatie zal op korte termijn een zelfstandig documentatiecentrum onmisbaar blijken. Voorgesteld wordt ook om op korte termijn voor inventarisatiewerkzaamheden een archeoloog aan te stellen. Ook op de langere termijn wordt gedacht aan een functionaris in breder verband voor historische en/of archeologische begeleiding. Ret zou onjuist Z1Jn, vooruitlopend op de resultaten van het in te stellen nader onderzoek, de grenzen van het gebied Midden-Delfland definitief vast te leggen. In de uiteindelijke begrenzing van het gebied za~ ~echt gedaan moeten worden aan de aanwezige landschappelijke samenhangen en het voorkomen van terreinen met een
10 vierde jaargang no. 6, december 1980
bijzonder natuurwetenschappelijk, archeologisch of historisch belang. Me t name wordt hier geweze n op het Lierhandgebied vanwege de gave restanten van de voormalige Lierbedijkingen en op de landschappelijke samenhang met b.v. het l~ollebrandgebied en op de natuurwetenschappelijke waarde van het geb ied van De Zeven Gaten. Voorlichting Een gebied als Midden-Delfland kan zijn bij zonder e bestemming alleen maar behouden a ls het bijzondere karakter ~rvan bij velen bekend is. Dat betekent dat het voorges t elde documentatiecentrum niet a lleen een taak te vervullen heeft bij he t onderzoek, maar ook bij de voorlichting. Naast educatieve doelen zou deze voorlichtingstaak zich ook moeten ri chten op de inbreng van de stedelijke en l ande l ijke bewoners in inspraakprocedures en op het bij.eenbrengen en bijeenhouden van de versch illende in Midden-Delf land aanwezige belangen. Gewezen zij hier ook op de mogelijkheden die een bezoekerscentrum in Midde n-Delfl and in dit verband zou kunnen bieden. Ruimtelijke ordening
totale landschappelijke structuur en voor de structuurbepalende elementen zoals waterlopen, dijken, bruggen, hekken, stoepen, enz.
Voo rafgaand aan de vergadering van de Reconstructiecommissie op 26 november j.l. werden de aanbevelingen aan de Er dient een regeling te komen die het commissie aangeboden. mogelijk maakt meer invloed uit te Inmiddels is een werkgroep Historie oefenenen op het uiterlijk van en Landschap van Midden-Delfland van (nieuwe) bedrijfsgebouwen, silo's, enz. start gegaan die zich op korte termijn zal buigen over een inventari(Nieuwe) bedrijfsgebouwen dienen van satie van belangrijke historische een landschappelijke afplanting te elementen in het gebied (geologie, worden voo rzi en . archeologie, bebouwing en landschap). Iedereen die hiervoor belangstelling Bebossing van het Midden-De lf landheeft kan zich wenden tot geb i ed dient om red enen van Jacques Moe rman, Westlander 5 te landschappelijke, historischSchipluiden. geografisch~en archeologische aard vermede n te worden.
Midden-Delfkraiif . ..... q .. ,, ,_,,,... ; . ..
,, •••• ; ........ ... '· ......... ,....
REDAKTIONEEL
c/JiiddenEDelfla£Ld ~reniging ~· · vll "
STEIJm,'ERKGROEP
. . . · - •••
:::·.:-.; .:::.::·::•:;:..:::. · ~
::
~~~~~:.~:~::~: ................ ,.... ....,_,,,,_, ...... .__ .,........ -... -;,_ ......... ..................... . . _,. ·-·······' · ' · ···· ....... ............... . ..... . -.... -.....
o......->••fl,_ ,.,,_ .;.r,....
Ook groepen boerderijen buiten de bebouwde kom dienen in de bescherming te worden betrokken, bijvoorbeeld Negenhuizen, Oostgaag, Burgersdijkseweg, Lierhand, Vockestaert, Zuidbuurt. 'Veel aandacht zal geschonken moeten worden aan de relatie dorp-landschap. Ook binnen het dorp aan de relatie oud-nieuw. Gebouwde omgeving Naast aandacht voor individ~ele monumenten ook vooral aandacht ,voor de
Het verkavelingspatroon van Midden-Delfland
....: .....-. , ••• 4,' .":.-lw - ...: • • 1·~~ v.o.r"' •~ r u.,.
,_ ....
-
~~"';;,:-..:..:::::·r>o-:: ,:;::.;;:: , "'""'~· ~- ..... 1(. . , • • ~ .. ~...;,_:;:..,.p,
.....
... ,....,_, ~, .. ......
·~ ..,_,,..
... .... _
:;..:;: ;:::: :~.:.:~::-:... .. ... _. ................ .. j. , :: : ·~. ·!!:
~..&, ..... ,
... ;.n,..,...t~
:;· ....... . ... ,-...... .~~:~:~;~:::;£:::=2~ .............. ...........;,,.......
: :·..
N. C. M.
l.IC1!1 Adr-ich~m
De gebouwde omgeving in het landelijk gebied van Midden - Delfland
.... ,,..bi.d""'5""" .. ~ . ·~ , ..,. •.
Kasteelwerven in en om Midden -De lfl and
oooo•t ljwol ouo
~~:.:~~~~1~~~E:a~::E:·:: . ~[:~~~:~§.·:::·:.:
E. J. Bl.tl.t
Archeologische vondsten e n het cultuurlandschap van Midden - Delfland
........ :..._. .~1'"-"-r<>l.''-f
RECTIFICATIE HEDE DELINGEN N° 10
.... ........... ,... ..... .......... -···-·-·'·""'•-•I · ··-·•·"'"-
-
~
......... ................. ..
~.:'"-::;:;~;~!~::~1:~· ;~7
Joi ot "" • i < lo. 1o>l•••• •o •... ,. ,,.,,.,, _ • - • • • - . l f o t oo1 L......... _ .
......... ..... . ., .......... _, ,........... . . ,;
Aan de lezers
Dorpsg~zichten
De wettelijke bescherming van dorpsgezichten in Midden-Delfland zal na~st 't Woudt en Maas land zich ook dienen uit te strekken tot de kern van Schipluiden.
tJaJ1
- ~;J:_
::.::...-:-:.~rr; ~:· · ._..... ,
,.. , ,,..., . . ,.,hoto,vou Ooro<.., .
Uitgaande van de aanwezige e n nog te bundelen inventarisatiegegevens moet er bij de planvorming voor de re cons tru c tie van Midden-Delfland terdege rekening worden gehouden met zowel bes chermde als onbeschermde archeologische monumenten en met historisch-geografische elementen.
~~./~·.~.~:..~ ==~
.' ,.••oft•"'• _ ,ov.J<>...... •. _
410 .....
.. - ;: ::--!~.·:: _.;;~~:-k-!=1~~.~; .
....·-····-··'·-·· ..... ,. ~~::;:~~:::~:::~~~: ~~-- ~~¥2~8@1: ~~
A. J.
fbl~ll).loo,,
,.,,..,,
. . . . . . . . . . . . . . . . .-
Historie en Landschap van c/Jiidden.melfla£Ld De wording en ve rwording van de bodem van Midden- Delfland
.. . ...... ..... ,_,, ljhto ; , . ..
Ten aanzien van de ruimtelijke ordening wordt aanbevolen alternatieve inri ch tingsmodellen voor het gebied te on.twikkelen. Op die marrier • zal het mo gel ijk zijn de verschillende belangen beter tegen elkaar af te wege n en kan worden voorkomen dat men door het ontbreken van reele afwegingen en alternatieven wordt teru gged rongen op een model.
Vervolg
De verzending van de vorige Midden-Delfkrant (samen met het boekje 'Historie en Landschap van Midden-Delfland') is kennelijk niet geheel vlekkeloos verlopen. Enkele van onze lezers hebben laten weten de zending (half september) niet ontvangen t ~ _hebben. Hierbij een afbeelding van zowel Midden-Delfkrant no. 5 als van het boekje '.Historie en Landschap van Midden-Delfland'. Wilt u het ons laten weten als u een van beide of alletwee niet hebt ontvangen, dan sturen wij het u graag alsno.g.
Van het boekje 'Historie en Landschap van Midden-Delfland' hebben we om de kosten per exemplaar te drukken (en om aan dit onderwerp meer bekendheid te geven) een flink aantal extra laten drukken. De totale drukkosten zijn daardoor natuurlijk wel veel hoger uitgevallen dan van een 'normale' Midden-Delfkrant (40 pag. in -plaats van 20). We kunnen dit verschil weer terugverdienen door losse verkoop van het boekje. Deze losse verkoop blijkt een groot succes. Inmiddels zijn al zo'n 400 exemplaren verkocht. De voorraad is echter nog niet uitgeput. We roepen alle leze! s op om in hun omgeving reclame te maken voor deze unieke uitgave. Het boekje is te bestellen door overschrijving van f 4,50 per exemplaar (f 2,50 + f 2,-- verzendkosten) op postrekening 3928463 ten name van de Midden-Delfland Vereniging te Vlaardingen, onder vermelding van 'His torie en Landschap'.
Midden-Delfkrant
11
dus ook al bij betrokken geweest. Daardoor was ik er ook al ingegroeid toen we hier gingen starten. Daadwerkelijk aan Midden-Delfland werken, daar zijn we pas later mee begonnen toen de Reconstructiecommissie van start ge gaan is . RET MAKEN VAN PLANNEN
.Wat i s het belangr ijks te gewee s t in de tijd dat U aan Midden- Delfland heeft gewerkt? • Dat is moeilijk. Ik denk dat de eerste aanzet in de planvorming het belangri j kste geweest ·is, in de vorm van de struktuurschets.
I s dai moeilijk gewee s t?
rechts Bierman, links Mentink
foto ' s Fred Hess
Afscheid en welkom een interview Op december, dus omstreeks het tijdstip dat deze Midden-Delfkrant verschijnt, neemt de heer Bierman afscheid van Midden-Delfland. Vanaf het begin was hij voorzitter van het ~ureau van Uitvoering van de Reconstructiecommissie, het hoofd dus eigenlijk van de ambtenaren die de plannen moeten voorbereiden. Vanaf I november al werkt zijn opvolger in Maasland, een maand samen met de heer Bierman, maar vanaf december zal de heer Mentink ~ 9-e~, voorzi tter van het Bureau van Uitvoering zijn. De heer Mentink heeft gewerkt in verschillende ruilverkavelingsgebieden, laatstelijk nog in de ZuidHollandse ruilverkavelingen Vijfherenlanden, Rijnstreek Zuid, Driebruggen en Bodegraven. De heer Bierman gaat een halfjaar bij de centrale direktie van de Landinrichtingsdienst ~n Utrecht werken, en daarna elders in het land. Bij wijze van afscheid en welkom een interview met hen. Menee r Bi erman, hoe lang bent U met Midden- Delf1and bezig gewee s t , los van dat gezegd zou kunnen wor den dat dat officieel · begon toe op 26 juni 1978 de Recons tructiecommi ss ie begon? Feitelijk ben ik daar inderdaad wel eerder mee begonnen. Dat wil ze ggen, ik ben in 1973 in Zuid-Rolland . gekomen, en toen stond al vast dat ik Midden-Delfland zou gaan doen. Ik heb aanvankelijk als districtsingenieur
in Zuid-Rolland het district gedaan, terwijl Midden-Delfland-in-voorbereiding daarin lag, maar toen al met de wetenschap dat op het moment dat Midden-Delfland zou gaan draaien, dat ik daar het belangrijkste deel van mijn tijd zou doorbrengen. Dat betekent dat ik met de verslagen van de Tweede Kamer te maken had, met de Nota's van Wijzigingen bij de R~constructiewet, en dergelijke zaken meer; daar ben ik
Ja. Als je te maken hebt met no gal verschillende, en veelal ook str i jdi ge belangen, zoals we dat hier in Midd e ~ Delfland ontmoeten, dan moet je proberen om aan die verschillende belangengr oepen duidelijk te maken dat je bezi g bent om een plan t e ontwikkelen waarin ze a ls vers chillende belangengroepen to ch iets terugv inden van wa t ze zelf nastreven. Aan de andere kant is het zo dat je ze moet duidelijk maken, ervan moet doordringen, dat ze niet alleen met het ei gen belang te maken krij gen, maar ook me t andere belangen, ook als het gaat om een stukj e inleveren van hun ei gen belang ten behoeve van die andere bel angen. Om dat hele spel , dat hele s ysteem van afwegen duidelijk te maken, daar heb ik erg mee geworsteld. Ik heb op dat punt ook verschillende me thodieken die elders zijn toegepast of die in de kringen van universiteiten ,en ho gescholen gebruikt worden bekeken om te zien ' of daar een methodiek bij was die bruikbaar was voor MiddenDelfland. Nou, ik ben die methodiek niet te gen gekomen. Wat wij uiteindelijk dan ook gedaan hebben is feitelijk een eigen methodiek ontwikkelen, die bepaald niet wetenschappelijk waterdicht is. Ik heb het erg moeilijk gevonden om in de eerste plaats een methodische aanpak te vinden, en in de t weede plaats, en ik geloot dat dat minstens zo belangrijk is, om een dergelijke methodiek dan ook geaccepteerd te krijgen.
Heeft U niet het gevoel dat methodi s ch werken en de politieke vertaling daarvan haast tegenge steld zijn?
Nou, die c~nclusie kan ik wel onderschrijven. Ret is vooral moeilijk om een methodiek geaccepteerd te krijgen bij mensen die in de sfeer van de politiek beslissingen (hebben) mogen nemen. Daar speelt altijd doorheen het persoonlijke belang van: 'Ik-benpoliticus-en-ik-moet-het-blijven'. Dat is ook wel weer begrijpelijk natuurlijk. Om dan een planningsmethodiek ook toegepast te krijgen door beleidsmensen,dat heb ik nogal moeilijk gevonden. MIDDEN-DELFLAND
VERGELE~N
MET
12 vierde jaargang no. 6, december 1980 ANDERE RUILVERKAVELINGEN
U bent ook bij andere ruilverkavelingen betrokken geweest . Zijn er verschillen aan te geven met Midden- Delf1and? Zijn de problemen in de verschi llende gebieden hetzelfde, of hebben ze alle hun eigen problemen? . Ik zou willen beginnen met te zeggen dat de problemen wel allemaal op elkaar lijken, in de zin van dat je veelal belangentegenstellingen ontmoet, en dat een belangrijk deel van ons werk het oplossen van die tegenstellingen is. Ret gaat er daarbij vooral om dat de strijdige belangen om de ruimte strijden. Dan is het verschil dat je in ruilverkavelingen veelal te maken hebt met een gebeuren dat zich alleen afspeelt in dat landelijk gebied, en dat ook duidelijk interne claims kent. Daar is sprake van enerzijds de landbouw die bepaalde veranderingen wil, en anderzijds het gegeven van natuur en landschap dat zich daar tegen verzet. Dat althans duidelijk speelt op de 'behoudtoer'. We zitten vaak een landschap en een stuk natuur te bewaren dat ontstaan is dikwijls in de tweede helft van de vorige eeuw, en de eerste helft van deze eeuw. Dat proberen we kost wat kost vast te houden. Dat konflikt dat kom je in ruilverkavelingen tegen. Ret verschil met Midden-Delfland is dat de claims hier veel zwaarder zijn, maar ook dat er meer claims aanwezig zijn dan in ruilverkavelingen, ·m~t name vanuit de stad. Dat heb je veel minder in ruilverkalingsgebieden.
Hoe uit die claim uit de stad zich? Met name het feit dat we hier toch een vrij omvangrijk rekreatiegebied moeten gaan inrichten op een relatief klein gebied. Ik v ind een derde van een gebied dat voor dat doel bestemd moet worden een heel zware claim. En zo ligt het toch feitelijk.
· Heeft de nabijheid van de stad nu ook nog wat te maken met de 'behoudzucht ' op natuur gebied? Nee, ik geloof niet dat dat veel verschil maakt. Ik denk dat je dat even zwaar in de Vijfhe renl anden of Rijnstreek-Zuid tegenkomt als hier in Midden-Delfland. I k heb ze l fs het idee, en dat zeg i k ni e t zomaar want dat heb ik gehoord van mensen die mede het beleid op het gebied van natuurb escherming vormgeve n, dat zij in alle nuchterheid consta teren dat zij hier in Midden-Delfland minder vergaande e-isen kunnen stellen dan e lders, dat is hee l duidelijk.
Meneer ·Mentink , U bent ook afkoms tig uit een andere ruilverkaveling. Hoe ziet U de verschillen of overeenkoms·ten met Midden- Delfl-and? Ik geloof dat ik wel zo ongeveer aan ka n· slu iten op het verhaal van de heer Bierman. Ik denk da t in elke ruilverkaveling de ~erschillende belangen die ook h i er aan de orde zijn wel spelen, maar dat ze hier qua omvang van de claim, als je dat woord
Bierman mag gebruiken, wat zwaarder tot uiting komen. Ook in andere ruilverkavelingen waar ik werk, in Vijfherenlanden, in Driebruggen, in Rij.nstreek Zuid en ook in Bodegraven, spelen in feite al die belangen wel; rekreatie natuur, landbouw, bosbouw als je dat laatste als een apart belang ziet. Rier veel duidelijker dan elders, maar bijvoorbeeld ook in de Vijfherenlanden zit weer een behoorlijk percentage te bebossen oppervlakte We kennen dus ook vanuit andere ruilverkavelingen die verschillende belangen wel.
drijf voerde ook niet de stimulans had van de jongere om zijn bedrijf aan te passen. Dat betekent ook dat, en ga de bedrijven maar bekijken, veel bedrijven in Midden-Delfland bij voorbeeld met zeer slechte gebouwensituaties zitten, waar na de jaren vijftig ten aanzien van het onderbrengen van het vee niks veranderd is. Dat vind je hier in veel sterkere mate dan elders. Een gegeven dat illustratief is, is gewoon het aantal li gboxenstallen dat je hier aantreft in vergelijking tot elders. Daar zit een duidelijk verschil in.
ACRTERSTAND I N MIDDEN-DELFLAND?
Speelt de ontwatering nu ook nog een speciale r ol, is dat ook een duide lijk verschillende faktor?
Weer even terug naar Midden- Delfland. Hier wordt altijd gezegd dat het ge bied te lang stil is blijven staan. Is het nu echt zo dat de boeren hier achter lopen bij de boeren elders , meneer Bierman? Ret is een vraag die feitelijk natuurlijk het beste gesteld kan worden aan de boeren zelf. Mijn indruk is toch we l dat dat het geval is; dat een tijd lang hier in Midden-Delfland de opvolgers het bedrijf ve rlaten hebben doodeenvoudi g omdat ze e r geen peispektief mee r in za gen . Dat is nu aan het kenteren hoor. I k heb dat ook heel duidelijk te horen gekr egen van agrariers, enfin,de algemene ekonomische on t wikke ling speelt ~ ~aarbij natuurlijk een rol. Als je kijkt vanaf ongeveer 1960 tot · 1975,dan zie je dat in die per iode in feite vrijwel alle jongeren vanuit het· bedrijf zijn verdwenen naar e lders. Dat is in sterkere mate het geval geweest in Midden-Delfland da n in andere agrarische gebieden . Dat betekent dat de gene die het be-
Minder, minder. Ret feit dat de bedrijfsvoering bij elders is achtergebleven houdt al in dat ook de drang om de ont,;ratering- te verbeteren in mindere mate aanwezig gewees t i .s h ier. Maar bovendien, en dat mag ook niet onderschat worden, de overheden die z i ch met dat soort zaken bezighie lden hebben na tuurlij k ook de pas ingehouden met het oog op de reconstruct ie die moest komen. Een waterschap heef t ook de pas ingehouden , en dat hebben gemeenten ook gedaan bij voorbeeld ten aanzien van de wegen hier in Midden- De lfland bij de · idee van daa r komt straks een reconstructie en dan komt er geld van andere overheden , met name van het Rijk, dat beschikbaar komt om daar ineens inte graal verbetering in de situatie aan te brengen. En dat heeft natuurlijk ook indirekt weer gevo l gen voor het agrarisch bedrijf. Dat valt n iet te ontkennen. , Infrastruktuur heeft t.e maken met bedrijf svoering.
Midden-Delfkrant
13
langrijk in Midden-Delfland. Dat er gevist kan worden, dat men er kan gaan pootje baden. En dan moet je wel met konkrete plannen kunnen komen. INSPRAAK EN VOORLICHTING
We hebben net met de heer Bierman al wat gesproken over inspraak in het verleden en wat daarmee gebeurd is, of zou moeten gebeuren . Hoe belangrijk vindt U de inbreng van de bevolking en hoe denkt U daar vorm aan te geven .meneer Mentink?
Mentink INSPRAAK EN PLANNEN MAKEN
inspraak, zonder dat je gedetailleerd daarop terug kunt vallen.
Een ander punt weer . De inspraak die er al eens is geweest . Wij doen daar soms wat kritisch over, vooral over de manier waarop daar gebruik van ge maakt is. Hoe staat U nu tegenove r het gebruik van inspraakresultaten, en welke invloed hebben die nu gehad?
De inspraak van toen is natuurlijk een ding, maar wat merkt U nu van de betrokkenheid van de bevolking bij de reconstructie?
te beginnen, we hebben, en dat heb ik al meer gezegd hoor, wel degelijk gekeken naar de resultaten van die inspraak. Maar dan wil ik daar wel onmiddellijk een paar opmerkingen bij maken. Die inspraak is toen ge pleegd op weinig konkreets. Er was op dat moment niet me er dan de idee die verwoord is in de toelichtingen bij de Reconstructiewet. Maar verder was er niets. Dat betekent dat naar mijn ge~ dachten die inspraak een betrekkelijke waarde heeft. Mijn ervaring met inspraak elders is ook dat naat~ate . je meer konkreet kunt zijn in dat gene wa t je uiteindelijk in je plannen wilt, de inspraak beter en duidelijker kan funktioneren . Als je nu vraagt wat hebben jullie aan die inspraak gehad,dan zeg ik je vindt daar wel bepaalde globale gegevens in van hoe men vindt dat Midden-Delfland ingericht moet worden. Laten we als voorbeeld nemen de plannen van de jaren zestig, de plannen dus van de Stichting Onderzoek Midden-Delfland, dan heeft de inspraak ons wel duide_lijk gemaakt dat je minder ingrijpend te werk moet gaan. Dat vind ik een heel belangrijk aspekt hoor. Dat je meer te werk moet gaan gege~en het gebied zoals het er nu ligt, en van daaruit je plannen moet gaan maken. Dat is naar mijn gevoel een duidelijke lijn uit di e Om
Nou, ik vind dat die er is. Met name de plattelandsbevolking , de bevolking van het landelijk gebied, is, ook al door de langdurige onzekerheid en doordat dat een zekere wrevel heeft opgeroepen, er vrij aardig bij betrokken. Ik vind het illustratief dat we al enige jaren achter elkaar in de winterperiode een drietal boerenvergaderingen gehad hebben die steeds druk bezocht werden. In die zin dus wel . Waar het aan ontbreekt is het kontakt met degenen waarvoor je toch ook zo'n derde" de el van het gebied gaat inrichten, met name de rekreanten. Ik vind dat dat kontakt toch duidelijk ontbreekt. Maar hoe bereik je deze mensen7 Ik heb het idee dat de mensen die straks moeten gaan profiteren van die rekreatie er nu nog nauwelijks komen. Ik vind dat het probleem . Ik heb ook het idee dat je die niet via de vertegenwoordi gers uit die randgemeenten bereikt
Zou U die mensen toch willen proberen te bereiken? Ik wel ja, maar dan zul je wel een fase bereikt moeten hebben waarin je die mensen konkreet een plan aan kunt bieden. Ik geloof namelijk dat je mensen alleen maar iets echt duide~ lijk maakt wanneer je een konkrete tekening op kunt hangen waarop staat hoe een bepaald . deel van MiddenDelfland er nu precies uit za l gaan zien, en wat daar komt aan strand, v isstei gers etc. Want dat is erg be-
Ik geloof dat dat voo r een pro jek t waar je wat gaat uitvoeren ontzettend belangrijk is. Als je wilt gaan uitvoeren en onvoldoende doet aan voorlichting dan laat je iets na wat onontbeerlijk is. Daar begint het al mee. Ik geloo f dat het vervol g op dat geven van inlichtingen, voorlichting, het meedenken, meespreken in de vorm van insp raak daar eigenlijk onlosmakelijk mee verbonden is. Als je iemand informa tie geeft ga je zijn gedachten prikkelen. Als je dan niet openstaat voor het ontvangen en verwerken van de antwoorden, dan leg je niet zo'n beste basis voor je uitvoering van de plannen straks, en natuurlijk ook voor de kwaliteit van het plan. Ik geloof dat dat altijd een punt van discussie zal blijven, 1 zeker in een geb ied als Midden-Delfland waar zoveel belangen bij betrokken zijn. Daar zal nooit een plan uit komen waa:r iedereen bij staat te juichen. Je zult dan ook nooit een inspraak krijgen waarvan je achteraf kunt zeggen, nou, dat hebben we dan toch mooi gefikst . Ik geloof dat je samen mee moet denken, en daarbij al tijd voor ogen moet 'houden dat nooit iedereen geheel aan zijn trekken komt.
De heer Bierman heeft daarnet gezegd dat inspraak beter gaat naarmate het konkreter wordt . Nu is het zo dat in de al gehouden inspraak ook zeer konkrete en soms gedetailleerde ideeen zijn ontwikkeld . Wat voorbeelden; er zijn plannen gemaakt voor fiets - en voetpaden zodanig dat de boer er geen hinder van zou onder vinden, er is een nogal uitgewerkt plan voor een inundatie voor de Foppenpolde r. Hoe gaat U die dingen gebruiken? Bent U bereid die volwaardig in de verdere planvor- , ming mee te nemen? Wat is volwaardig? Maar laa t ik beginnen met te zeggen dat ik nog niet ~ en volledig overzich t heb van wat er hier allemaal speelt. Ik heb natuurlijk wel wat algemene gedachten over het meedenken van de streek. Ik geloof dat je naast allerlei gedachten die min of meer van hoven komen zoals datgene wat in de vier deel adviezen staat, als vijfde het deeladvies uit de streek zou kunnen plaatsen. Maar of dat volwaardig i s in de zin die U bedoelt?
14 vierde jaargang no. 6, december 1980
STREEKPLAN-STRUKTUURSCHETS: SAMENWERKING MET DE PROVINCIE
Een hele hoop mensen weten nie t wat eP aan de hand is in Midden- Delfiand, en een be langPijke Peden daaPVOOP is dat bijna niemand meeP begPijpt wie eP nu plannen maakt . De pPovinaie maakt een stPeekplan, de ReaonstPuatieaommissie een stPUk t uUPs ahe ts, en binnenkoPt komt ook Rijnmond nog eens me t een nieuw stPeekplan waaP een stukje van Midden-De lfiand in zit. Die plannen zijn dan nog vePsahillend ook . KoPtom, eP zijn nogal wat instanties bij Midden- Delfiand betPokken. Hoe gaat dat, de samenwePking tussen al die instanties? Ik moet zeggen dat we echt niet te klagen hebben . over de samenwerking met de provincie. Die is goed, alleen heb ik het gevoel dat de accenten wel eens anders gelegd worden. Dat heeft weer te maken met de samenstelling van de groep mensen die om de tafel zit. Ik heb al jaar en dag het gevoel en dat zeg ik heel eerlijk, dat in het provinciaal apparaat van ZuidHolland te veel het accent gelegd is op mensen die een opleiding achter de rug hebben die weinig praktisch meer is. Ik heb het gevoel dat dat apparaat nogal snel is uitgedijd, en dat daarvan het gevolg is geweest dat er veel onervaren mensen zijn aangetrokken. Dat leidt er toch toe dat men soms wat vervreemd van de realiteit opereert. Dan hoor je ook soms kreten van mensen uit de praktijk, oude rotten uit zo'n provinciail apparaat, die zich daar ook niet meer in kunnen vinden. Dat is naar mijn gevoel toch ook weer een teken van dat men de aansluiting wat verloren heeft. Dat merken wij ook in ons overleg. Wat je op grond van de theorie zou willen is wel eens niet helemaal toegesneden op de praktijk, dat is dan niet helemaal haalbaar. Kijk maar naar wat er met de streekplannen uit het verleden gebeurd is, daar is weinig van terecht gekomen. Wat ik nu in Midden-Delfland graag zou willen is dat het streekplan, waar wij door het goede overieg ons een heel eind in kunnen vinden, op een aantal onderdelen wordt toegesneden op wat we met Midden-Delfland willen. En wat ook de ·mensen willen . Ik hoop ook dat ze in dit geval goed luisteren naar de reakties. En ik denk dat er op onderdelen toch wel wat andere wensen op tafel zullen komen dan wat er nu in dat streekplan staat. Ik wil wel een punt noemen. Ik hoop dat de bebossingt konkreet besproken wordt, of dat al dan niet wenselijk is in Midden-Delfland en waar dat wenselijk is. Maar dat anderzijds toch ook duidelijk wordt, als het om rekreatiegebieden gaat, dat men ook inderdaad geconcentreerde rekreatievoorzieningen wil. En ik hoop ook dat duidelijk wordt dat de landbouw best wil meewerken aan een stuk natuur- en landscr · ··.c I
bouw, maar dat dat dan wel op basis van redelijke properties moet, 6p basis van een goede regeling. Ik geloof dat je daar duidelijkheid over moet hebben. Want gezien de vele claims die er liggen betwijfel ik of de richtlijnen van het streekplan, die elkaar oak regelmatig tegenspreken, wel goed zijn op di t moment. ·
LANDBOUW EN NATUUR
EPg belangPijk bij het VePdeP maken van de plannen vooP Midden- Delfiand zal het samengaan van landbouw en natuUP en landschap zi jn . Menee P Mentink, welke ePvaPingen heeft U daaPbij, welke ideeen?
Ik heb daar wel enige ervaring mee opgedaan, laatstelijk nog bv in de WORDEN ER OOIT PLANNEN UITGEVOERD ? Vijfherenlanden waar no gal wat aandacht moest worden gegeven aan het Hoe gPoot is nu de kans dat eP ooit behoud van het bestaande cultuurnog eens plannen wePkelijk woPden landschap, want daar praten we toch uitgevoePd, met he.t oog op de kosten eigenlijk over. Oak in de Rijnstreek bijvooPbeeld? Zuid (hoewel hier misschien wat minder Dat wordt uitgevoerd, daar ben ik van · maar zeker in Driebruggen waar we nu overtuigd. D '~ vraag komt natuurlijk in een startfase zitten, speelt dit erg zwaar. voort uit het feit dat de overheidsfinancien problematisch kunnen zijn. Is het mogelijk om in dit VePband met Ik heb gemerkt dat .die vraag bij veel speaiaal een bepaa ld gebied toegesnemensen leeft, en ik antwoord daar alden Pegelingen te gaan expePimentePen tijd op dat naar mijn gevoel het niet of zijn de landelijke Piahtlijnen zo gemaakt kan worden dat een gebiedstPikt dat daaP weinig PUimte meeP waarvoor een speciale wet gemaakt isen VOOP is? waarin keiharde toezeggingen staan Er is een beschikking beheersovereengeen uitvoering van plannen zal kenkomsten waar een heleboel instaat, nen. Naar' mijn gevoel zal hoogstens en er komen vanuit de Stichting Bede duur van de tiitvoering be'invloed heer Landbouwgronden ook steeds weer nieuwe regels, die die beschikworden door het feit dat de geldmiddelen krap zullen zijn in de toekomst 1 king verder uitwerken. Toch bieden die regels op zich voor elk gebied maar dat het uitgevoerd zal worden een heel scala aan mogelijkheden. staat voor mij vast. Voor Midden-Delfland staat de mogeEn als Delft haaP aandeel niet wil lijkheid van beheersovereenkomsten betalen? • oak in de wet genoemd, en dat biedt Dat is een kwestie van dat de inrichweer iets andere mogelijkheden dan ting aangepast moet worden aan datgealleen die beschikking. ne wat in het kader van het toekomDus een mogelijkheid om hieP heel stig beheer mogelijk is. Ik denk dat kPeatief aan het wePk te gaan? dat hard meevalt. Ik denk dat er in elk gebied heel Mag je s tellen dat ten aanzien van kreatief gewerkt moet worden. Het is de PekPeatieve inPiahting nog moet echt niet alleen maar gaan staan achblijken hoeveP dat zal woPden uitgeter een tekenbord en wat gebiedjes voePd, maaP dat de agPaPisahe inPiahinkleuren. ting volledig vast staat? Wat kunnen we op koPte tePmijn op het Nee , de rekreatieve inrichting staat gebied van de VePWeVing van landbouw voor mij -ook v ast. Alleen zal dat met en natuur&landsahap vePWaahten, mehet nodige praktische inzicht zodanig neeP BiePman? moeten gebeuren dat oak het beheer Binnenkort komt in de Reconstructieeen haalbare kaart wordt. En op zich commissie een voorstel op dit terrein. heb ik wel begrip voor de benadering Niet voor een totaal bedrijf, maar van Delft, ik vind alleen dat ze te het gaat dan om een gebied waar zekelang volhouden ; En ik vind dat de re beperkingen zullen gelden ten aananderen het Delft soms oak wel eens zien van het gebruik van die gronden. erg moeilijk gemaakt hebben. Want Die gronden zullen aan bestaande bewaarom kun je van te voren niet afdrijven in pacht worden uitge geven. · spreken dat je die en die gelden WaaP liggen die gPonden? beschikbaar wilt stellen voor het beRand de spoorbaan, midden in het har t heer. En waarom krijgen we met dat van het weidevogel gebied . Dat zal in gegeven, hoe duur het dus mag worden, november in de Reconstructiecommissie niet gewoon de opdracht daarvoor een komen. plan te maken? BoePen zijn hieP nogal aaPzelend oveP Wat daarbij bijvoorbeeld een eno.rme beheePsovePeenkomsten en een belanginvloed zou kunnen hebben? BijvoorPijke Peden daaPVOOP Zijkt dat ze beeld het inbouwen van een stuk parniet konkPeet weten wat het in zal tikuliere exploitatie met een ver- : gaan houden . Hoe ziet U dat meneeP plichting tot onderhoud van dat stuk Mentink? Midden-Delfland dat zo geexploiteerd 0, dat is niet bijzonder, dat merk je wordt . Dan kun je het beheer door de overal. Voor ik in Zuid~Holland kwam overheid nogal wat vergemakkelijken. heb ik in Drente gewerkt waar, dat Alleen zul je het wel op basis van was in 1973 en dus na g voor de 'Relagoede regelingen moeten doen. tienota' er was, een aantal problemen Wil je daarentegen als overheid alles bestond ( en aanzien van de voortgang in eigen beheer doen, dan kost dat van een ruilverkaveling. We hebben kapi tal en,. geprobeerd dat weer wat op gang te krijgen, en toen kwamen er wat ideeen
Midden-D.elfkrant· naar boven dat er ei genlijk gezocht moest worden naar een tussenvorm tuss en landbouw en een reservaatsgedachte. Toen we daar begonnen te praten was , er een enorme aversie, oak bij de politieke partijen. Toen de provincie daar echter later over moest beslissen kwam er tach een aanmerke lijke oppervlakte voor de natuur uit de bus. Dat besluit heeft toen niet tot een volksops tand ge leid. Ik geloof dat het oak een kwestie v an wenn en is aan iets nieuws. Dit is een fenomeen dat we niet kennen. Er zijn op dit moment in ons land pas zo'n drie beheersovereenkomsten gesloten, in OirschotBest, dus we kennen het fenomeen niet Daar stap je als boer niet zo maar in met een bedrijf. Daar st a j e wat aarze lend te genove r. Dat behoeft wel aand ach t ge loof ik. INWERKEN I N MIDDE N-DELFLAND
U komt nu in Midden- Delf1and op een moment dat de plannen er in hoofdlijnen liggen. Wat zal het eerste zijn waar U zich nu mee bezig gaat houden? Ik denk in eerste inst anti e da t ik mij goe d ga informeren, Ik be n in feite blanco . Wa t ik tot nu toe opgepikt heb is dat we hier t e maken hebben met no ga l uitvoeri ge procedures . I k denk da t het bewaken van di e proc edures een bel a n grij k onderdeel van het werk zal zijn, n aast uit e r aa rd het plannenmaken. Ik ken het gebied ook no g niet echt, alleen van het doorrijden.
.Dagboek van een veehouder
20 november 1980 Terugkijken kan soms geen kwaad. Toe vallig wat oude stukken in een bijna vergeten dagboek gelezen . Het is nu 1980, en de problemen zijn nog steeds hetzelfde . Wat zal er met het bedrijf gebeuren . Een stukje uit 19?6 : 6 oktober 19?6 Achterneef Dick heeft drinkbakje s in z 'n stal ! ' t Heeft wel lang geduurd. Zes jaar terug was hi,i het ook van
HELE POLDER,~EG BEROOFD VAN VERKEERSBORDEN
De helft van het aantal verkeersborden op het kruispunt Harreweg/Veenweg . Het zi.fn er ook wel een beetje erg veel ! Foto Fred Hess
uit Schiedamse Courant van 4- 11- 80
6600 gulden. Door d e onbekende verkeers vandalen is de geh e le weg tussen De lft en Schiedam af ges tro op t. De prov incie Zuid-Holland he e ft inmidd e ls de ve rwijderde ve r kee rst ekens vervangen door nieuwe.
De Harreweg i s ' er gens tussen 24 en 27 oktober' b eroofd van 25 verkeersborden, 40 bermplanken en een verkeersteller. De tot a le schade die daardoor werd aangericht bedraagt
plan . Ze waren al besteld. Maar wat gebeurt er? Met de buren links en rechts wordt hij op het stadhuis geroepen : de gemeente had hun bedrijven nodig . Over een half jaar zouden zij weg moeten . Dus achterneef Dick zag het eind al naderen . Toen hij thuiskzJam direct de leverancieil" gebeld : ' De drinkbakjes hoef ik niet meer want we worden opgekocht !' Zo heeft hij weer 6' jaar ge tobd en nu weet hij het nog niet !
Of een stukje uit 1964, met eigenlijk h~tzelfde verhaal :
Vorig jaar echter is er anderhalve bunder hooi verrot .. . . Zo nat was het land . Je kon er niet inkomen . Dus komt er nu na tien jaar tobben tach een nieuwe ! Ze zijn wel bijna dubbel zo duur geworden .... En dan te bedenken dat die mo len nu, in 1980 nog s teeds zijn werk doet . Dan waren de pr oblemen voor de oorlog toch nog wat anders. Uit een nog ouder dagboek van mijn vader dat ook weer eens boven water kwam : 5 november 193?
Gisteren de 20e kalfverwerper dit jaar! Abortus bang . Een reuze strop, want ze geven erg weinig melk . De buurman heeft een molentje gezet, Vorig jaar atle beesten mond- en om het hooiland wat beter te klauwzeer en koepokken . En nu dit / ontwateren, ' t Is trouwens zijn weer. Vooral die pokken Waren erg . eerste molen niet. Al in de dertiger Toen zat ik van drie uur tot half jaren had z ' n ~~vader er een gezet . Maar negen te melken . dat was een houten . Die heeft het En dan zijn nog een paar beste uitgehouden tot 1954. Is toen koeien ' dampig ' gewo rden van de gesneuveld met een Zuid- zJesterstorm, 'btaar '. Ze brachten slechts f 65,-windkracht" 10. · per stuk op ! Ja , en buurman dacht , gezien de plannen van Vlaardingen was het de melkel' moeite niet meer een andere te zetten . 10 september 1964
16 vierde jaargang no. 6, december 1980
c/VfiddenEDelflafld · CVereniging Van het Bestuur
Daarom ook vroegen zij het bestuur het lidmaatschap van Gerard Peet van de Reconstructiecommissie te beeindigen . Naar aanleiding van de Rijksweg 19Ret bestuur ~eeft besloten dit niet te motie in de Reconstructiecommissie doen. In een gesprek met deze leden schreven we al dat een aantal mensen heeft het bestuur uiteengezet waarom daar erg kwaad over was geworden . het die stap niet wilde zetten. Ook binnen de vereniging heeft deze Daarbij is wel toe gezegd dat, als op motie geleid tot ontevreden gel uiden de komende ledenvergadering het omdat onze vertegenwoordiger v66r de beleid van onze vertegenwoordiger in motie stemde en zich daarmee namens de Reconstructiecommissie aan de orde de vereniging tegen de aanleg van de komt, ook gesproken zal worden over zijn (stem)gedrag inzake de Rijksweg rijksweg uitsprak. Een aantal led en vend dat dit niet 19-motie . had moeten gebeuren en dat hij zich Van de zijde van de ontevreden leden van stemming had moeten onthouden . is een kort verslag gemaakt van het gesp rek da t zij met het bestuur Zij motiveerden dit met de opvatting, dat onze vertegenwoordiger in hadden dat wij hierna volledig afdrukkwesties waarover binnen de vereniging ken . geen overeenstemming bestaat zich van stemming moet onthouden . Zij beriepen zich daarbij op de resultaten van een gesprek dat ZLJ met ••• het bestuur van de Vereniging hadden in de tijd dat de Vereniging een lid agrar~ers voor de Reconstructiecommissie Midden Delfland mocht aanwijzen. Teen waren er afspraken gemaak t over het funktio- Bij de aanvaarding van de kandidatuur van de heer G. Peet voor de Reconneren van Gerard Peet in de Reconstructiecommiss ie had onze agrarische structiecommissie, met name over pungroep een overeenkomst gemaakt ten die binnen de Vereniging en bin(? - 12- 19??) met het bestuur van onze nen het gebied controversieel lagen. Toen werd onder meer af gesproken dat vereniging . het niet meer dan logisch was dat onze vertegenwoordiger z ich in zaken waar binnen de Vereniging geen duidelijk standpunt over was ingenomen van stemming zou onthouden. Een logische zaak als er ' iemand namens de Vereniging spreekt. De wijze waarop deze basis voor het werken in de Reconstructiecommissie, deze basis voor het 'vertegenwoordigen' van de Vereniging, wordt ge"interpreteerd bl eek voor een aantal l eden anders t e zijn dan voor Gerard Peet (en de over grote meerderheid van het bestuur). De verontruste leden vonden dat aileen bij eenstemmigheid een standpunt ingenomen zou moeten worden, en zij betoo gden dat de enquete over Rijksweg 19 geen eenstemmig resultaat had opgeleverd. Ret bestuur vond daaren, tegen dat de enquete een duidelijk · resultaat liet zien, en dat, ook al met de besluiten van de laatste le·denver gadering in het achterhoofd, deze uitslag als basis voor stemgedrag had mo gen dienen. De verontruste leden waren het er niet mee eens.
Ongenoegen bij
De overeenkomst Zuidt, dat de heer G. Peet zich zou onthouden van s temming in de Reconstructieconmissie , aZs binnen onze vereniging geen overeenstemming zou bestaan . Op de vergadering van de Reconstructiecommissie heeft Gerard Peet deze afspraak ge schonden, door zijn stem uit te brengen over Rijksweg 19 . Hierop hebben wij een motie van wantrouwen ingediend. Naar aanZeiding hiervan is er op 28 augustus 1980 een vergadering geweest van het bestuur en onze gr oep . VoZge ns de meerder heid van het bestuur had de heer Gerard Peet gehandeZd in overeenstemming met de enquete- uitslag over Rijksweg 19; n . l . 80% tegen aanleg . Onze mening is dat de uitslag van ce enquete een verdraaid beeld geeft omdat er maar 20% van de leden aan heeft deeZgenomen (van de agrariers hadden er maar 15 personen aan deelgenomen) . Bovendien moet volger.s de overeenkomst er volledige overeen~ stemming zijn. De voorzitter zei dat de werkwijze van Gerard Peet in de Reconstructiecommissie moeilijk wordt . Onze mening is dat de vereniging tot doel heeft de verschilZende groeperingen nader tot elkaar te brengen . Dit gebeur t nie t op deze manier . Het bestuur stelt ,voor dit punt op de agenda te zetten van de jaarvergadering . De vergadering wordt beeindigd zonder overeenstemming. Een ander punt voor de jaarvergadering is de vraag of de Midden- Delfkrant nie t te dik en te duur wordt van de historie en de vogels . Wie schrijft er een goed stukje over de economische betekenis van de landen tuinbouw in ons Midden- DeZfZandgebied? Namens onze groep, J . P. van Noordt, MaasZand
gast
Reeds geruime tijd bivakkeert er een gast in Midden- Delfland. Deze ooievaar vertoefde eerst in de Polder Noord- KetheZ, waar deze foto werd genomen, en verhuisde daarna naar de HoZierhoekse en Zouteveense Polder. Er wordt verteJd dat de vogel een tijd in Blijdorp heeft gezeten . Zou hij nog ins tinct genoeg hebben om naar het zonnige zuiden te vertrekken? foto Fred Hess
17
Midden-Delfkrant De
Rijskade
nuttige houtopstanden tussen Aalkeetbuitenpolder 'en voormalige Broekpolder
De Rijskade is bij vele inwoners van Vlaardingen nauwelijks bekend. Hoe komt dat? In de eerste plaats ~s de kade voor het verkeer ontoegankelijk. In de tw~ede plaats ~s de kade g en openbare weg, doch behoort bij de diverse kavels weidegrond die in de Aalkeetbuitenpolder liggen. , Voordat men met de opspuitplannen van de Broekpolder began, kon men via de· oud~ Broekweg en de ko~ikerswoning van wijlen Maarten Hoogendam deze kade betreden. Men kon dan een wandeling over enige kilometers maken zonder dat men werd gehinderd door verkeer, geluidsoverlast of de rgelijke . De enige bewoners van de kade waren de vogels en soms een haas je. De eerste 800 a 900 meter vormde de toe gang tot de oude eendenkooi, waar Maarten Hoogendam tot in het begin van de jaren 'SO heeft 'gekooid'. Dagelijks liep Hoogendam met zijn kooikershondje naar zijn werkterrein, waar hij het grootste gedeelte van de dag doorbracht. In een eendenkoo i is naast de eendenvangst in het seizoen altijd werk genoeg. Het opsnoeien van de houtopstanden, het bijhouden van het slootwerk en het intact houden van de kooivijver met vangpijpen vormden zijn dagtaak. Voorbij de kooi liep men nog enige honderden meters om dan de houtopstanden van de kade te bereiken. Deze houtopstanden, voornamelijk oude iepen, essen, wilgen en elzen, vormden door de rustige ligging een unieke broedgelegenheid voor zangvogels zoals de tuinfluiter, de spotvogel, de groenling, de vliegenvanger, de gekraagde roodstaart, de vink, de heggemus, diverse soorten mezen en de koekoek, welke laatste dankbaar profiteert door haar eieren door de · diverse insectenetende vogels te laten uitbrosden. De steenuil, de ransuil, de torenvalk, de zwarte kraai en de houtduiven waren er regelmatige broedvogels. Tussen de rietpollen en de gele lissen wisten enkele paartjes waterhoentjes oak jaarlijks tot voortplanting te komen. Bodemhoenders, zoals de wilde eend, de fazant en de patrijs kon men er ook regelmatig aantreffen. In de brede sloot tussen de kade en de oude nroekpolder heb ik zelfs enige jaren achtereen een dodaars broedend aangetroffen. Als de meimaand
vorderde en de prachtige begroeiing zich rand de oude stobben manifesteerde, waarbij vooral het fluitekruid en de hop domineerden, scheerden de zwaluwen (boere- en huiszwaluwen) boven de sloten om er de ee rst e insecten te snappen. Naar gelang het voorjaar vorderde, was de zang van de vele vogels steeds minder van de lucht. De meeste vogels waren dan aangewezen op de insecten die in de Rijskade veelvuldig voo r kwamen. Door de aanwezigheid van deze insecten waren er oak vrij veel padden en spitsmuizen. De mu izen trokken weer wezels en men kon als men geluk had zelfs een hermelijntje aantreffen. In de avonduren kon men het 'gesnuif' van de egels goed horen. Onder de oude stobben hadden de holengravende dieren een goede beschutting en nestgelegenheid. Hoewel ik ze zelf nooit heb gezien, is wel aan te nemen dat in de Rijskade oak de bunzing voorkwam.
gekraagde roodstaart
pimpe"lmees
6'
()'v\_?
tekening Marika van Ooststroom
0
Men kon er zeker van zijn dat een morgenwandeling door de kade altijd wel een verrassing in petto had voor de ware natuurliefhebber. Soms liep er tussen het smalle wagenspoor van de boerewagens een patr1Jzenpaar zenuwachtig voor je uit haar kuikens meelokkend. De dodaarzen stelden met hun afleidingsmanoeuvres alles in het werk om de wande laars v an het nest vandaan te ho ud en. Tussen de houtopstanden zag men de vogels met in de snavel een insect bestemd voor het j onge k roost. Nu is er van de Rijskade niet zoveel meer ove r. In de jaren '60 heeft een 'ponyboer ' er enige maand en pony's laten grazen. Vele bomen zijn door deze dieren van de bast ontdaan en daarna afgestorven. Het vuile water afkomstig van de havenspecie uit de Broekpolder heeft de begroeiing oak geen goed gedaan. Als men in het voo rj aar echter de moeite neemt om de Rijskade nag eens langs te gaan, vooral het in de gemeente Maasland liggende gedeelte, is er tach nag we l het een en ander van de vegetatie van vroegere jaren waar te nemen. Oak vallen er nag diver se soorten vogels aan te treffe n . Laten wij allen alles in het we r k stellen dit mooie stukje natuur te handhaven. Gemakkelijke toegankelijkheid zal daar niet t oe bijdragen. De paden over de kade van de Boonervliet en in de Broekpolder zullen, wanneer deze zoals vroeger, heel paver blijven (ook vee l goedkoper !!) zowel voor de wandelaars als voor de dieren meer zijn aan te bevelen. Asfalt en beton is er elders al genoeg gebr.uikt. Arie Roza
18 vierde jaargang no. 6, december 1980
Van drie kanten bekeken
Rij ksweg 19 komt! Wat nu?
visie vanuit de Recreatie Eindelijk duidelijkheid. Rijksweg 19 wordt aangelegd. Felicitaties voor alle mensen die deze nieuwe verbinding als een zegen voor de mensheid beschouwen. Ik hoor daar niet toe, maar in een parlementaire democratie heeft de volksvertegenwoordiging het laatste woord. En dat woord is in dit geval 'aanleggen'. Nu kun je aanleggen en aanleggen. Er is tenslotte een inpassingsvoorwaarde. Dat wil zeggen dat de nieuwe rijksweg moet worden 1 ingepast 1 in het be staande landschap. De vraag is op dit moment, hoe sterk die voorwaarde zal blijken te zijn. Moeten we het beschouwen als een soort stemverklaring of gaat het om een harde voorwaarde voorda t de weg ook inderdaad kan worden aangelegd. In het eerste geval komt het in de praktijk neer op een poging de tegenstanders van de weg nog te vriend te houden en kunnen verder de bulldozers aan de gang. In het tweede geval echter is er nog van alles mogelijk. Wat dacht u in dit geval van de geluidhinder? Men zal toch enige tijd moeten besteden aan een onderzoek hoe men tegemoetkomt aan eisen die een aanvaardbaar niveau van geluid aan de 1 inpassing 1 s tel t. Voorts moet men onderzoeken of het technisch allemaal wel kan. Er wordt gedacht aan tunnelbakken en ophoging om de 1 inpassing 1 te realiseren. Wat dacht u van de mogelijke gevolgen voor de waterhuishouding bij al dat gegraaf? En de kosten? wanneer het gaat om een goede inpassing van een de rgelijke. weg, moeten we dan geen uitgebreide milieueffectrapportage uitvoeren? U ziet, wanneer het inpassen van de weg werkelijk een harde voorwaarde is (en dat is mij op dit moment niet
Van drie kanten bekeken
Van drie kanten bekeken
1 Midden-Delfland zal word en ingericht in het belang van de landbouw, natuur en landschap en de rekreatie 1 Dat staat min of meer in de Reconstructiewet Midd en-Delfland. 3 belangen dus die in Midden-Del f land hun plaats moeten gaan vinden; 3 belangen ook die al vanouds een plaats in Hidden-Delfland hebben gevo nden. Hoe worJt nu v anuit die belangen ~e gen de ontwikkelingen in Midden-Deliland aangekeken ? Haar li ggen de verschillen? Hoewel deze ~ aa g nauwelijks te beantwoorden is willen we in het vervol g toch een minimaal beeld laten schetsen in de ze rubriek. Een drietal belangenvertegenwoordigers is gevraagd, en bereid gevonden om vanuit hun spec ifieke a chtergrond st eeds wee r een ander onderwerp te belic hten: vanuit natuur en landschap, de Stuwgroep Midden-Delfland Schiedam; vanuit landbouw, ih Willemse, die de a grarische leden van de Reconstructiecommissie onder s teunt; vanuit de rekreatie, ir. G. de Vink van de Stichting rekrea tie.
gehe el duidelijk), dan zijn de feli c itaties in de aanhe f toch no g wat t e voorbari g .
visie vanuit Natuur en landschap
Wat doen we nu ? Voor de recreatie, en van dat standpunt uit reageer ik eigenlijk, is het zaak met de aanleg rekening te houden. De destijds gebruikte argumenten tegen de weg zijn nu waardeloos. Zij hebben de besluitvorming niet voldoende kunnen beinvloeden. Met het besluit tot aanleg zijn deze argumenten (barrierewerking, verlies van rust en stilte en aantasting van het landschap) tot feit verheven. Wat dan wel doen? In ieder geval harde eisen stellen vanuit de recreatie, waaraan de aanleg van de weg moet voldoen. Denk daarbij o.a. aan ondertunneling/overbrugging ten behoeve van fietsers en wandelaars. En verder natuurlijk als dat mogelijk is de · plannen voor het eventuele onderzoek naar de 1 inpassing 1 van Rijksweg 19 in het landschap van Midden-Delfland van harte steunen. Wellicht kan verder onderzoek wel, wat alle argumenten tot nu toe niet konden. De besluitvorming alsnog ombuigen ten guns te van het landschap en de recreatie.
opmer king bij de driedeling
Een groot nadeel is natuurlijk wel dat alles weer w~rdt opgeschoven. De besluitvorming en realisering vertraagt ernstig. Wie daar de dupe van zijn? Eigenlijk iedereen, maar toch vooral de bewoners van Midden-Delfl and. George de Vink Stichting Re creatie
Onder het stempel 'milieukringen ' zullen wi j als Stuwgr oep Midden- De lfland Schiedam reager en op de steUing 'Rijksweg 19 komt, wat nu? '. Vooraf willen we even ingaan op de driedeli ng van de r edaktie . Onze aktiviteiten en i nter esses zi jn niet alleen gericht op milieu in de zin van flo r a en fauna , maar zijn ook altijd in 'rekreatieve s feren ' geweest . Het gaat ons echter om een ander soort· rekreatie dan vaak bedoeld wordt met bezigheden als vis sen, balspor t , var en, paardrijden of zomaar op het gr as liggen . Al deze aktivi tei ten zouden namelijk in principe ook buiten Midden- Delfland kunnen plaatsvinden . Voor ons en voor veel andere stedelingen is het ver toeven in Midden- Delfland een vorm van rekr eer en (soms extensieve rekr eatie genoemd) waarbij het juist gaat om het ervaren en volgen van het milieu in heel ruime zin : een polder land met rust en ruimte , met haar flora en fauna , haar agrari sche bedrijvigheid, begroeiing en bebouwing, haar geschiedenis en de haar omringende stadsr anden . Je zou een en ander als milieubewuet - of beter - milieugebonden rekreatie kunnen bestempelen, tegenover het niet- plaatsgebonden, maar wel ruimtevr agende / 'ontspannen ' Het spreekt voor ·zich dat r ecreatievormen als fiet sen, wandelen, schaatsen en roeien daarbij aansluiten .
Midden-Delfkrant Van drie kanten bekeken
Van drie kanten bekeken
19
Van drie kanten bekeken
Rijksweg 19 komt! Wat nu? In ·ons midden, maar zeker ook bij anderestedelingen die zich betrokken voelen bij Midden-Delfland, Z1Jn drie soorten reakties te bespeuren. We hebben ze voor de lezers door ' verzonnen· personen laten verwoorden. De afhake r Nu ze Rijksweg 19 gaan aanleggen hoeft het voor mij niet meer; laat ze de boel dan ook maar helemaal volplannen met huizen, bisonparken, volkstuintj e s sporthallen en zo. Als ik de kans hPb ga ik emigreren naar bijvoorbeeld Nieuw-Zeeland of Friesland .of waar ook maar ruimte en 'milieu' te beleven en te verdedigen valt. Na aanleg is er ·innners geen stil plekje meer te vinden: de Schi edamse stadsbewoners zijn dan ook nun laatste nabijgelegen rustplekje kwijt - ze zijn dan letterlijk aan alle kanten ingesloten door 'geluidsbarrieres', de ene snelweg is nog niet uit het zicht of j~ bent al weer bij de volgende. De vogelstand zal verschralen tot mezen en slooteenden e.d.; vooral de trekvogels en de wintergasten zullen ernstig t ·e lijden hebben van deze zoveelste hindernis. De broedgebieden bij de Woudweg en de Groeneweg zullen totaal verloren gaan. De vol_h ouder Erg spij-tig dat die weg er komt; een grote achteruitgang, maar voor mij zal er toch nog genoeg overblijven wanneer ze die weg een beetje inpakken en zo. Zeker het westelijk deel van Midden-Delfland blijft dan nog een aantrekkelijk gebied . De plannen zouden dan misschien wat verschoven moeten worden: _de intensieve recreatie zo ver mogelijk in het oosten (in de lijn Schiedam Delft ) . Het westen, -met name de Vlietlanden moet je zo ongerept mogelijk l aten. Ik zal me blijven verzetten t egen verdere aanta stingen. Hoe meer er van het milieu wordt aangetast, hoe harder je ervoor moet vechten. De optimist Ik moet het eerst nog zien gebeuren. Da n pas weet ik wat ik verder wil en vind. Ieder uitstel betekent voor mij dat de kans op afstel weer een bee tje groter is geworden. Misscien s truikelt het plan nog over bestuurlij k e
Wat nu ? Bewezen_zal moeten worden dat aanleg van de Rij ksweg ook inderdaad de problemen za l oplossen waarvoor deze bepleit werd.
problemen, bijvoorbeeld met de provincie. Of over inpassingsproblemen of komt er binnenkort zo'n energieof economische krisis da t er geen geld voor is. Wanneer .men zo dom is om de weg alsnog uit te voeren, dan rest ons miss chien nog een zinnige aktiviteit: het organiseren van een massale rolschaats estafette tussen Schiedam en Delft op de openingsdag van de weg en een opheffingsvergadering van onze groep, halverwege het trace. Stuwgroep Midden-Delfland Schiedam
Rijksweg 19 komt: Wat nu?
visie vanuit de Landbouw Het is ons de eerste keer nog niet volledig gelukt deze rubriek vol te krijgen. De reden daarvan: de beslissing over Rijksweg 19 viel nogal kort voor h~ t naar de drukker gaan van dit nunnner. Het stuk dat vanuit de landbouw was toegezegd was daardoor niet op tijd . Helaas. We willen proberen toch een paar punten die traditioneel vanuit de landbouw over Rijksweg 19 werden gehanteerd in de herinnering te roepen. Bekend is da t met name in de landbouw vele stemmen opgingen die aanleg van Rijksweg wensten . Met name vanuit het Westland was de roep om aanleg van Rijkswe g 19 zeer luid. Men zou zo mo gen vermoeden dat in deze groep tevredenheid over de genomen beslissing wel zal overheersen.
Zal het sluipverkeer worden opgelost over de we ggetjes van Midden-Delfland ? Het i s te hopen. Dat is overigens geen specifiek agrarisch belang . Ook voor de rekre a tie is dat belangrijk, en voor natuur (die no g zal overblijven). Het mag wat dat sluipverkeer betreft niet bij aanleg van Rijksweg 19 ' blijven; er zullen ook maatregelen moeten worden genomen om de MiddenDelflandse wegen effektief voor sluipverkeer af te gaan sluiten. Zal het Westland een betere• ontsluiting krij gen? Met name het hoefijzerdeel van Rijksweg 19 lijkt daarvoor van belang. Zal de Reconstructie nu vlot verder kunnen? Zal er no·g meer agrarische grond nodig zijn voor aanleg, nu er geeist is dat de weg verdiept wordt aangelegd? Wat zal er gebeuren met de rekreatie in Midden-Delfland? Zal die nu meer ruimte gaan eisen ten koste van de landbouw? Een d ~rgelijk dreigement is in de Reconstructiecommissie al eens gehoord. Het zijn vooral vragen die we ons in laten vallen als we denken aan het agrarisch belang en Rijksweg 19 . Het zijn deze vragen ook die we aan de 'landbouwvertegenwoordiger in de ~ ze rubriek hadden voorgelegd. Antwoordeij kunnen we zelf niet geven. We weten ook niet of deze vragen we l leven.
Midden~Delfkrant v i e rde j aargang no-.
6,
de cembe r I 980
De Midden-Delfkrant verschijnt zes maal per jaar Redactie: Gerard Peet Henk Tetteroo Frits van Ooststroom , Fotografie: Fred Hess, Rijswij,k ZH Vormgeving en productie: Frits -van Ooststroom Druk: ·ozaprint B. V., Delft/Zoetermeer Overname van artikelen is in vele gevallen mogelijk in overleg met de redactie.
TRAM VAN DELFT NAAR SCHIEDAH? In een vergadering van een commissie van de Tweede Kamer waar het Struktuurschema Verkeer en Vervoer werd besproken is met vrijwel algemene stemmen een motie aangenomen waarin
Vergadering van de Bijzonder e Kamercommissie ' voor het, Structuurschema Verkeer en Vervoer (foto Fred Hess) .
wordt gevr aagd om het doortrekken van tramlijn I (Den Haag-Delft) naar Delft-Tanthof en later ook naar Schiedam, waar deze tram zou kunnen aansluiten op het Rotterdamse tramnet.
Secretariaat
Bestuur
Midden-DeHland Vereniging Trekkade 20, 3137 ~D Vlaardingen Telefoon (010) 74 25 98 Postrekening 3928463 Vereniging~nregister Delft V 397143
J.H. Sc hutjes, voorzitter Holi e rho ek 10, 2636 EJ Schipluiden Telefoon (01738) 89 27
Doel
F.W. van Ooststroom, secretarispenningmee s ter/riatuur e n landschap Trekkade 20, 3137 KD Vlaardingen Telefoon (010) 74 25 98
de bevolking van Midden-Delfland en omliggende steden te informeren over; en nauw .te betrekken bij het behee r van het gebied en bij de voorbereiding 'en uitvoering va~ veranderingen 'in dit gebi.e d;
J.G. M. Peet, inspraak e n voorlichting Oosteinde 167, 2611 VD Delft Telefoon (015~ 12 45 52
het bevorderen van het onderlinge begrip tussen de verschillende belanghebbenden in dit gebied, mede door het stimuleren van ~nd e rlin ge . kontakten. (art ~kel
2 v an de statuten)
Verantwoording Publ1cat1e van artikelen behoeft niet te betekenen dat de daarin vervatte meningen ~et i~zicht van de Midden- · Delfland Vereniging weergeven. Redactieadres: Ooste1nde 167, 2611 VD Delft Telefoon (015) 12 45 52 Uitgave De Midden-Delfkrant is een uitgave van de Midden-Delfland Vereniging van de Stichting Bezoekerscentrum Midden-Delfland.
c/ffiddenEDelflaqd 9'ereniging
het kritisch v~ lgen van dit beheer e n van de voorbereiding en uitvoering van die veranderingen alsmede het stimuleren van een actieve inbreng van de bevolkivg daarin;
Kopij en suggesties voor kopij zijn van harte welkom bij de redactie.
S. van der Kooij, landbouw Zuidbuurt 29, 3141 EN " Maassluis Te lefoon (0 I 899) . 143 96 P.W. vari Wind f n' l andbouw Schieweg 166 ,•. 2627 AS Delft Te 1e f oon , ( 0 I 5) 56 3 I I 7 W. Nell, landbouw Parallelweg 3, 3155 RM Maa s la nd Tele f oon (01899) 145 73 J.A.A. De.lsman:\:ec r eatie Krekelpad 6, 2623 EV Delft Telefoon (0 15) 6 1 47, 05
Abonnementen op 'de Midden-Delfkrant Z1Jn aileen mogelijk door lid te worden van ie Midden-Delfland Vereniging. , De minimum contributie bedraagt f 20,-- per jaar, voor jeugdleden (t/m 17 jaar) f 7,50. Aanmelding door starting op postrekening 3928463 ten name van de Midden-Delfland Vereniging te Vlaardingen, onder vermelding van 1 nieuw lid 1 • U kunt ook bellen: (010) 74 25 98, of schrijven aan: Secretariaat Midden-Delfland Vereniging, Trekkade 20, 3137 KD Vlaardingen. N.B. Na I augustus ka n worden vol staan met minimaal f 10, -- co ntributie voor het resterend d ~el van het jaar (jeugdl ede n f 5,--). Opzegging van he t lidmaats chap/ abonnement uitsluitend schriftelijk aan he t ~ec r e tariaat. Opz egging kan slechts geschieden tegen het einde van het ve r enigi ngs j aa r en me t ina chtpemin g va n ee n opzegtermi j n van vier wek e n .
.'