T
Het erfgoed van de architectenfamilie
aeymans
Illustraties op de voorpagina : 1 : Gemeentehuis Tielen deelgemeente Kasterlee . Pieter-Jozef Taeymans 2 : Heilig Hartkerk te Turnhout . Pieter-Jozef Taeymans en Jules Taeymans 3 : Burgerwoning in de Merodelei 83 te Turnhout . Xaverius Taeymans 4 : Xaveriuscollege te Borgerhout . Lode Taeymans 2
A
an het nageslacht van de familie Taeymans. Deze brochure kwam tot stand na een rondleiding in Turnhout op 11 juli 2004. Herman Janssen was onze gids. Hij is lid van de heemkundige kring in Baarle-Hertog-Nassau en heeft een inventarisatie en een studie gemaakt van de bouwwerken van de familie Taeymans. Wij vonden deze informatie zo waardevol en legden haar daarom vast op papier. Wij danken iedereen die ons daarbij hielp en speciale dank aan Herman Janssen. Marie-José Taeymans, ons mama, was de dochter van Petrus Josephus Taeymans, gehuwd met Leona Duthoo. Ons grootvader P.J. Taeymans, die we nooit gekend hebben omdat hij stierf toen ons mama 9 jaar oud was, droeg dezelfde naam als zijn vader Petrus Josephus Taeymans, ons overgrootvader, geboren op 3 december 1842 en overleden te Turnhout op 16 juni 1902. Hij was provinciaal bouwmeester van het arrondissement Turnhout en bestuurder van de tekenacademie in Turnhout. Onder zijn beheer werden in de Kempen heel veel kerken, kapellen, scholen, pastorijen, gemeentehuizen en burgerhuizen gebouwd. Zijn oudste zoon was Franciscus Xaverius Taeymans, architect. Zijn tweede zoon was Jules Taeymans, architect. Hij volgde zijn vader op als provinciaal architect en restaureerde o.a. het kasteel van Turnhout. Zijn derde zoon was Lode Taeymans, Jezuïet, schilder, architect en kunstcriticus. Zijn vierde zoon was Joannes Taeymans, fabrikant. Zijn vijfde zoon was Petrus Josephus Taeymans, makelaar, ons grootvader. Zijn zesde zoon was Vitalis Taeymans, beroep niet gekend. Twee andere zonen zijn zeer jong gestorven.
Het eerste deel van deze brochure gaat over Pieter Josephus Taeymans, ons overgrootvader, en zijn 3 oudste zonen Xaverius, Jules en Lode. Deze waren allen actief als bouwmeester-architect. Het tweede deel gaat over de andere kinderen van Petrus Josephus Taeymans en een stamboomverhaal dat teruggaat tot 1580 bij Balthazar Taymans. Deze brochure is bedoeld om ons mama, Marie-José Taeymans en haar familie te eren. Mogelijk is dit ook een aanzet voor nieuwe creaties van de volgende generaties.
De kinderen van Marie-José Taeymans. Laurent, Louis, Mickey, Martine, Robert&Bertrand, Mich Verheyen
Voor bijkomende info over deze brochure email:
[email protected] U kan deze brochure ook lezen op de website http://www.verheyen.net/taeymans/taeymans.htm 3
P
ieter Jozef Taeymans, provinciaal architect Petrus Josephus Taeymans werd op 3 december 1842 geboren in Oorderen, een klein Scheldedorp ten noorden van Antwerpen. Sinds 1929 is deze gemeente bij Antwerpen ingedeeld. Pieter was de zoon van Maria Catharina Blockx (18071868) en Cornelius Xaverius Taeymans (1811-1889), metser-aannemer van openbare werken. In de metropool volgde hij les aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, waar hij eindigde als eerste van de klas. Voor de vervolmaking van zijn opleiding liep hij stage op de burelen van Gife, toenmalig provinciaal bouwmeester in Antwerpen. Eind 1869 vestigde Taeymans zich in Turnhout. In juli van datzelfde jaar werd hij aangesteld als provinciaal architect voor het arrondissement Turnhout. Pieter was toen 26 jaar oud. Zijn jaarwedde werd door de provincieraad vastgesteld op 2.200 BF. De daaropvolgende jaren werd hij telkens voor een termijn van vijf jaar herbenoemd. In 1870 huwde hij met Maria Louisa Renders (1845-1931). Samen kregen ze acht kinderen, allen geboren in Turnhout. Hun twee oudste zonen (Xavier en Jules) hebben het beroep van architect verdergezet. Vooral Jules was zeer actief. Hij volgde zijn vader op als provinciaal architect. Een derde zoon (Lode) was pater-jezuïet en binnen die orde occasioneel eveneens werkzaam als architect. In 1873 werd Pieter Taeymans directeur van de stedelijke tekenschool en leraar van de architectuurklas. Onder zijn bestuur werden knappe vakmannen gevormd die veel verbetering en verfraaiing hebben gebracht in de bouwsector. Verder was hij in Turnhout actief als voorzitter van de kerkfabriek van de HeiligHartparochie en als medestichter van de werkmansgilde, ‘de Maatschappij van Onderlingen Bijstand’.
Turnhout, Herentalsstraat 66 (1892). Monument sinds 1999. Herenwoning Versteylen-du Four, later bewoond door de gasthuiszusters van St.-Elisabeth. Dubbelhuis onder zadeldak met spitse dakkapelletjes, in neo-Vlaamse renaissancestijl en daterend van 1892. Lijstgevel van bak- en natuursteen op hoge arduinen sokkel met betraliede, segmentbogige keldervensters. Rijkelijk versierde voorgevel met contrasterende speklagen, kordons, diamantkoppen, sierankers, balustrades onder de vensters van de eerste en de tweede bouwlaag en een borstwering met bolornamenten op de derde. Rechterbovenhoek met driekwartronde arkel onder ingesnoerde polygonale spits. Getrapte zijgevels met ankers. Gevelafsluiting met houten kroonlijst op modillons. Risalietvormende middelste travee verhoogd met druk bewerkte halsgevel voorzien van gevelsteen met inscriptie “Anno 1892” en cartouche met opschrift ‘Hier was ‘t Leemen huysje’. Op de bel-etage, monumentale erker en balkon met typische versieringen naar renaissancepatroon: cartouches, geringde deelzuiltjes en sierbollen. Het kruisvenster boven de erker is afgewerkt met hoofdgestel en fronton. 4
3
1
4
2
5
7 8
6
1 Petrus Joseph Taeymans later gehuwd met Leona Duthoo 2 Lodewijk Taeymans Jezuïet 3 van Wintershoven Mathilde echtgenote van Xaverius °1866 +1936 4 Xaverius Taeymans 5 Joannes Taeymans later getrouwd met Ludovica Hellemans 6 Maria Theresia Renders zuster van Louisa Renders 7 Louisa Renders wed. Pieter Joseph Taeymans 8 Jules Taeymans
( Foto opname ± 1902 - 1904)
Bijna dagelijks doorkruiste P.J. Taeymans de Kempen. Hij viel op door zijn witgrijze haarbos, zijn statige en strenge blik, zijn voorname gang en zijn afgemeten bewegingen. ‘s Avonds, in een stille werkkamer bij een petroleumlamp, tekende hij ontwerpen die getuigen van een groot vakmanschap. Desondanks heeft Taeymans, de grootstadsmens die zich in een kleine provinciestad vestigde, nooit de geest van de eenvoudige Kempische architectuur begrepen. De strenge, soms brutale eenvoud van een landelijk bouwwerk beschouwde hij niet als architectuur. Voor een eenvoudig landelijk kerkje, een 17de-eeuwse pastorij of een 18de-eeuwse boerderij bracht hij maar weinig waardering op. In zijn tijd golden slechts decor, effect, versiering en grootsprakerige nabootsing. Voor sommigen was dit een teken van vooruitgang, voor anderen een verstoring van de sobere plattelandsarchitectuur. Pieter Taeymans kwam tegemoet aan de wens van de 19de-eeuwse burger die een sobere, voorname eenvoud minderwaardig vond. De toenmalige tijdsgeest (een hernieuwde belangstelling voor het glorierijke verleden) deed architecten teruggrijpen naar oude stijlen. Griekse, Romeinse en Middeleeuwse gebouwen stonden model voor allerlei ‘neostijlen’. Vader Taeymans schakelde moeiteloos over van de ene neostijl naar de andere. In zijn beginjaren was hij een aanhanger van het neoclassicisme, vooral voor burgerlijke gebouwen. Later bouwde hij vooral in neorenaissance (hergeboortestijl) en eclectisme (een mengeling van diverse oude stijlen en nieuwe materialen). Voor zijn religieuze bouwwerken hanteerde Pieter voornamelijk de neoromaanse en de neogotische stijl. P.J. Taeymans was geen clichéarchitect. Hij herhaalde zich niet in zijn werk. Van elke woning zijn de omlijstingen van ramen en deuren, de kroonlijsten en de versierde sluitstenen boven ramen en deuren verschillend. Hij had bijzonder veel oog voor detail en variatie. 5
3 11 4 1
5
2
10
7
9
6 8
1 Louisa Hellemans echtgenote van Johannes Taeymans 2 Xaverius Taeymans 3 Johannes Taeymans 4 Pieter Joseph Taeymans later gehuwd met Leona Duthoo 5 Lodewijk Taeymans Jezuïet 6 Julia Taeymans dochter van Xaverius Taeymans 7 Louisa renders wed. PieterJozef Taeymans 8 Maria Taeymans dochter van Xaverius 9 van Wintershoven echtgenote van Xaverius Taeymans 10 Maria Hellemans echtgenote van Jules Taeymans 11 Jules Taeymans
( Foto opname ± 1906)
Van omstreeks 1870 tot aan de Tweede Wereldoorlog draagt de architectuur in het arrondissement Turnhout de stempel van vader (Pieter) en zoon (Jules) Taeymans. Hun invloed op de ontwikkeling van de architectuur in de Kempen is groter geweest dan die van de provinciaal architecten die hen waren voorgegaan. Vader Taeymans werd gevraagd voor tal van restauraties, verbeterings- en vergrotingswerken. Hij tekende ook een massa nieuwe ontwerpen: tenminste acht gemeentehuizen, vierentwintig kerken en kapellen, twaalf pastorijen, vier kloosters, zeventien scholen, dertien onderwijzerswoningen, twee brandweerkazernes, een ziekenhuis en vijfenveertig burgerhuizen. Daarnaast tekende hij plannen voor kunstwerken als altaars, preekstoelen, wijwatervaten, herdenkingsmonumenten, dorpspompen en ijzeren constructies ter ondersteuning van bomen. Zijn verdiensten werden door de Staat erkend, ook al bleef zijn werkkring beperkt tot het arrondissement Turnhout (zo’n 52 gemeenten). In 1895 werd Pieter geridderd in de Leopoldsorde en in 1899 werd hij vereerd met de burgerlijke medaille van eerste rang. Van de provincie Antwerpen ontving hij de titel van ere-bouwmeester. Pieter Jozef Taeymans overleed op 16 juni 1902 en werd in Turnhout begraven op het oude kerkhof aan de Kwakkelstraat. Lit.: Y. DE BONT, 100 jaar wonen in Turnhout. Architectuur van 1895 tot 1995, Zellik, 1995;- H. DE KOK en E. VAN AUTENBOER, Turnhout. Groei van een stad, Turnhout, 1983, p.481;- C. DIGNEFFE, Lodewijk Taeymans s.j., Kortrijk, 1938, pp.52-53;- J.E. JANSEN, Turnhout in het heden en verleden. Deel 2, Turnhout, 1905, pp. 47-148;- S. LAMBRECHTS, eindwerk in voorbereiding;- MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen. Deel 16n, kanton Turnhout (1997) en kanton Hoogstraten (2002), Brepols Turnhout.- J. ROYMANS, Beknopte geschiedenis van de Heilig-Hartkerk te Turnhout, Turnhout, 1981;- J. SCHELLEKENS, Turnhout. De hoofdstad van de Kempen, Amsterdam, 1949, pp. 124-138;- TAEYMANS W., genealogische gegevens. Herman JANSSEN 6
Turnhout, Patersstraat 5. ‘Het Heibloemken’. Driezijdige houten erker met glas in lood in de bovenlichten. Rijk gedecoreerde gevel, bijvoorbeeld consoles met wortelmotief en mannenhoofden. Letterankers ‘B’ en ‘P’. Fries van faiencetegels en boogvorming, gebroken fronton.
Turnhout Herentalsstraat nr 33 detail Zwaar versierde voluutconsoles van erker en balkon met acanthusbladeren en leeuwenkop.
7
Geel-Stelen
Baarle-Hertog, Kerkstraat. Voormalig gemeentehuis (1877). Monument sinds 1994. Het is een neoclassicistisch gebouw op een rechthoekig grondplan. De verhoogde begane grond is bereikbaar langs een bordes met dubbele steektrap. Pui en trappen zijn voorzien van smeedijzeren leuningen. Bepleisterde en beschilderde sokkel met schijnvoegen. Bovenbouw in baksteen met inkom in centraal risaliet gemarkeerd door een fronton. Rondboogvensters in geriemde omlijsting op hardstenen dorpels met panelen. Het geheel is opgebouwd als een lijstgevel met gepleisterde hoekpilasters. De voorgevel wordt verlevendigd met opgepleisterde banden als imitatie van speklagen. Zijgevels in baksteen zonder bijzondere karakteristieken. Schilddak in kunstleien.
Geel-Stelen. St.-Apolloniakerk
Oud-Turnhout, Heerestraat Oosthoven. Turnhout, Otterstraat 126. Clarissenkerk St.Antonius (1887-1888). Monument. Eertijds behorend bij het Clarissenklooster, heden in bezit van kerkfabriek St.-Pieter. Ingebouwd neogotisch kerkje, rechtstreeks verbonden met het klooster. Basiliek waarvan middenbeuk eindigend op puntgevels. Baksteenbouw op arduinen plint met knipvoegen in de voorgevel. Verwerking van zandsteen voor lijstwerk, venster- en deuromlijsting, vensterdorpels en beelden. Leien zadeldak met dakkapellen en overhoeks geplaatst klokkentorentje onder ingesnoerde spits. Zijbeuken onder lessenaarsdak. Voorgevel met blind rondboogveld, afgezet met geprofileerde lijst op consooltjes. Schouderbogige houten vleugeldeur met versierde makelaar en beslag, geflankeerd door Corinthische zuiltjes en bekroond door omlijst spitsbogig timpaan met banderol en Christussymbool. Roosvenster met maaswerk. 8
Turnhout, Otterstraat 126. Bepleisterd en polychroom beschilderd neogotisch interieur: opschriften en siermotieven met christelijke symboliek.
INVENTARIS BOUWWERKEN: P.J. TAEYMANS
Gemeentehuizen A. Nieuwbouw Baarle-Hertog (1877). Monument 1994. Beerse (1884). Gesloopt in 1962. Beerse-Vlimmeren (1902). Grobbendonk-Bouwel (1895-1896). Gesloopt in 1985. Kasterlee-Tielen (1876-1877). Laakdal-Eindhout (1898-1899). Lille-Gierle (1895-1896). Westerlo - Zoerle-Parwijs (ca. 1880). Gesloopt jaren 1980.
Oud-Turnhout, Heerestraat Oosthoven. Gevelsteen met o.a. vermelding van de Provinciale Bouwmeester (P.J. Taeymans) en het bouwjaar (1890).
Oud-Turnhout, Heerestraat Oosthoven. Parochiekerk St.Antonius Abt (1891-1893). Monument sinds 1999. Vrijstaande kerk in neoromaanse stijl. Eertijds stond hier een kapel die zou opklimmen tot 1356-1399. In 1888 werd die kapel een parochiekerk. Ontwerp van grote kerk in 1889, inwijding in 1893. Basiliek met driebeukig schip van vier traveeën. Hoofdportaal ten zuiden geflankeerd door een vierkante toren met zijportaal en een aanleunende ronde traptoren, ten noorden door een doopkapel. Baksteenbouw met verwerking van zandsteen ondermeer in dorpels, dekstenen, deuromlijstingen en kordons. Overwegend leien zadeldaken met dakkapellen, eindigend op puntgevels met schouderstukken, aandak en topornament. Zijbeuken onder lessenaarsdaken, sacristie en berging onder tentdak. Toren met ingesnoerde spits en dakkapellen.
B. Andere werkzaamheden Arendonk. Herstelling (onuitgevoerd ontwerp) Balen. Nieuwbouw (onuitgevoerd ontwerp) Geel. Restauratie en renovatie (1894) Grobbendonk-Bouwel. Herstelling (onuitgevoerd ontwerp) Herentals (lakenhal-belfort). Restauratie (onuitgevoerd ontwerp) Herentals (idem). Herstelling exterieur/inrichting museum (1891-1892) Herentals (idem). Herstelling exterieur (onuitgevoerde ontwerpen) Hoogstraten. Restauratie exterieur (1881-1882) Hoogstraten. Doortochtgevangenis (1890) Laakdal-Vorst. Verbetering (1889) Lille-Poederlee. Aanbouw van gevangenis (1901) Mol. Herstelling, herinrichting en meubilering (1888-1891) Oud-Turnhout. Nieuwbouw (onuitgevoerd ontwerp) Kerken en kapellen A. Nieuwbouw Balen-Hulsen. St.-Hubertuskerk (1897-1900). Geel-Bel. St.-Lambertuskerk (1877-1879). Toren: monument sinds 1953. Geel-Stelen. St.-Apolloniakerk (1872). Geel-Ten Aart. St.-Hubertuskerk (1871-1872). Verwoest ca. 1944. Herentals-Noorderwijk (1870-1875). Monument sinds 1998. Herselt-Ramsel (ca. 1889). Hoogstraten. Gasthuiskapel met Lourdesgrot (1883). Gesloopt. Hulshout. St.-Mattheuskerk (1896-1900). Meerhout-Gestel. O.-L.-Vrouwkerk (1870-1878). Meerhout-Zittaart. St.-Bavokerk (1874). Verwoest ca. 1944. Merksplas. St.-Willibrorduskerk (1871-1872). Mol-Rauw. St.-Carolus Borromeuskerk (1892-1893). Oud-Turnhout, Oosthoven (1891-1893). Monument sinds 1999. Ravels-Eel. St.-Adrianuskerk (1899-1902). Retie. St.-Martinuskerk (1871-1874). Turnhout, Begijnhof. Kapel van het Heilig Aanschijn (1885-1887). Turnhout, Otterstraat. Clarissenkloosterkerk St.-Antonius (1887-1888). Turnhout, Herentalsstraat 6. Kapel van de Franse Congregatie (1897). Turnhout, Patersstraat 100. Minderbroederskloosterkerk (1897-1899). Turnhout. Otterstraat. Kapel van de Franciscanessen (ca. 1898). Turnhout. Heilig Hartkerk (1903-1907). Monument sinds 1999. Turnhout-Zevendonk. O.-L.-Vrouwkerk (1872-1874). Gesloopt 1991. Vosselaar. O.-L.-Vrouwkerk (1877). Monument sinds 1999. Westerlo-Oevel. St.-Michielkerk (ca. 1870-1875). B. Andere werkzaamheden Baarle-Hertog. Herstelling toren St.-Remigiuskerk (1894) Baarle-Hertog. Herstelling daken St.-Remigiuskerk (1900-1902) Balen-Olmen. Vergroting St.-Willibrorduskerk (1891-1893) Beerse. Herstelling toren St.-Lambertuskerk (1888-1889) Geel-Larum. Herstelling dak O.-L.-Vrouw-Bezoekingkerk (1873) Geel-Larum. Vergroting O.-L.-Vrouw-Bezoekingkerk (1873) 9
Geel-Ten Aard. Pastorij. Neo-classicistisch gebouw bestaande uit twee bouwlagen en gekenmerkt door het symmetrische geheel, hoge ramen en een opvallende, risalietvormende middentravee (vooruitspringende inkompartij). Wat zien we? Vier trapjes om de deur te bereiken. Een witgeschilderde deur met smeedijzeren deurvenstertje en bovenlicht onder een acoladeboog die uitloopt in een kruis. Daarboven een korfboograam, een oculus en een fronton.
HoogstratenMinderhout. St.-Clemensparochie (1896). Minderhoutdorp 27. Pastorij van de St.Clemensparochie (1896). Voorlopige bescherming sinds 2001. Gebouwd in neoVlaamse renaissancestijl. Met sierankers verankerde baksteenbouw. Verwerking van zandsteen voor muurbanden, boog- en kraagstenen en lateien, tussendorpels en lekdrempels. Rechtertravee uitgewerkt tot trapgevel met overhoekse pinakel.
Meerhout-Gestel. Pastorij Oud-Turnhout, Kerkstraat 46. Pastorij van de St.-Bavoparochie (1895). Monument sinds 1999. Gebouwd in neo-Vlaamse renaissancestijl. Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien) met dakkapellen, eindigend op tuitgevels met aandak. Geflankeerd door haakse dienstgebouwtjes van één bouwlaag onder zadeldak, eertijds het houthok, de moos en het washuis (links), stal en schuurtje (rechts). Onderkelderde, verankerde bakstenen lijstgevel op arduinen plint. Verwerking van natuur- en kunststeen ondermeer in muurbanden, boogstenen, dorpels en decoratie. Middentravee verhoogd tot trapgevel met overhoekse pinakels. Kordon. Steigergaten onder houten kroonlijst. Segmentboogvormige keldervensters. Rechthoekige houten vleugeldeur uitgewerkt met diamantpuntmotief samen met getralied bovenlicht in arduinen omlijsting. Lege beeldennis. 10
Minderhout, Minderhoutdorp 27. Rechthoekige muuropeningen met bewaard houtwerk. Op de begane grond beluikte vensters, uitgewerkt met een getralied bovenlicht onder blind korfboogveld met kleurrijke metselmozaïek.
Minderhout, Minderhoutdorp 27. Deurvenstertje met smeedijzerwerk en fraai bronzen beeldje van aartsengel St.-Michiel, verwijzend naar de voormalige witherenpastoors van de St.-Michielsabdij van Antwerpen.
Geel-Ten Aart. Aanbouw bergplaats St.-Hubertuskerk (1897-1898) Grobbendonk. Herstelling St.-Lambertuskerk (1882-1883) Herentals. Restauratie St.-Waldetrudiskerk (vanaf 1878) Herentals. Restauratie begijnhofkerk (1899) Herentals-Morkhoven. Nieuwbouw (onuitgevoerd ontwerp) Herenthout. Herstelling toren St.-Pieter-en-St.-Pauluskerk (1879) Herselt. Vergroting zijbeuken (1873) Hoogstraten. Herstelling voorgevel begijnhofkerk (1890-1891) Hoogstraten-Meer. Herstelling toren O.-L.-Vrouw Bezoekingkerk (1884) Hoogstraten-Wortel. Herstelling dak St.-Jan-Baptistkerk (1896-1897) Hulshout-Westmeerbeek. Herstelling toren St.-Michielkerk (1899) Kasterlee. Herstelling dak en toren St.-Willibrorduskerk (1893-1894) Kasterlee-Lichtaart. Verandering O.-L.-Vrouwkerk (ca.1886-1890) Kasterlee-Tielen. Herstelling toren St.-Margarethakerk (1898) Laakdal-Veerle. Herstelling vloer O.-L.-Vr.-in-de-Wijngaardkerk (1877) Laakdal-Veerle. Herstelling toren (1887-1888) Laakdal-Vorst. Herstelling St.-Gertrudiskerk (1876) Laakdal-Vorst. Verbetering toren St.-Gertrudiskerk (1901) Laakdal-Vorst-Meerlaar. Vergroting St.-Niklaaskerk (1898 of later) Lille. Herstelling toren St.-Pieterkerk (1886-1887) Lille-Wechelderzande. Sacristie en bergruimte (ca.1879-1883) Meerhout. Vergroting sacristie St.-Trudokerk (1880-1881) Oud-Turnhout. Herstelling toren, aanbouw sacristie St.-Bavokerk (ca.1901) Oud-Turnhout - Schoonbroek. Bouw toren St.-Jobkerk (1874-1875) Ravels-Weelde. Herstelling toren St.-Michielkerk (1880-1884) Retie. Herstelling toren St.-Martinuskerk (ca.1895) Retie. Herstelling torenspits St.-Martinuskerk (1901-1902) Rijkevorsel. Nieuw koor en transept St.-Willibrorduskerk (1882-1883) Turnhout. Bovenste torengeleding St.-Pieter en St.-Barbarakerk (ca.1869) Westerlo. Aanbouw depot en doopkapel (onuitgevoerd ontwerp) Westerlo-Tongerlo. Verbetering St.-Annakerk (1870-1871) Pastorijen A. Nieuwbouw Balen-Hulsen. St.-Hubertusparochie (ca 1873-1878). Geel. St.-Dimpnaparochie (1878-1879). Geel-Stelen. St.-Apolloniaparochie (1872-1873). Geel-Ten Aart. St.-Hubertusparochie (1871). Herentals. Begijnhof (1876-1877). Hoogstraten-Minderhout. St.-Clemensparochie (1896). Lille. St.-Pieterparochie (1894). Meerhout-Gestel. Onze-Lieve-Vrouwparochie (1888-1889). Mol-Rauw. St.-Carolus Borromeusparochie (1891). Oud-Turnhout. St.-Bavoparochie (1895). Monument sinds 1999. Westerlo-Tongerlo. St.-Annaparochie (ca. 1900). Westerlo-Voortkapel. Onze-Lieve-Vrouwparochie (1900-1901). B. Andere werkzaamheden Baarle-Hertog. St.-Remigiusparochie. Verbetering (1886-1887) Balen-Olmen. St.-Willibrordusparochie. Verbetering (1897) Beerse. St.-Lambertusparochie. Herstelling en verbetering (1881-1882) Dessel. St.-Niklaasparochie. Verandering (1874-1875) Geel. St.-Dimpnaparochie. Herstelling (1899) Geel-Larum. O.-L.-Vrouw-Bezoekingparochie. Vergroting (1874) Geel-Stelen. St.-Apolloniaparochie. Vergroting (1896) Herentals. St.-Waldetrudisparochie. Vergroting (1888 of later) Herselt. St.-Servatiusparochie. Verbetering (1885) Lille-Poederlee. St.-Jan Baptistparochie. Herstelling (1883-1885) Mol-Millegem. St.-Adradaparochie. Vergroting (1894-1895) Olen. St.-Martinusparochie. Bijgebouw (1892) Rijkevorsel. St.-Willibrordusparochie. Grondige verbouwing (1874) Westerlo-Oevel. St.-Michielparochie. Vergroting met aanbouw (1869)
11
Hoogstraten - Spijker, Gelmelstraat 60-62. Ursulinenklooster ‘Het Spijker’ (1899). Gevelfront in eclectische stijl met rijkelijke toepassing van natuursteen. Lijstgevels op gecementeerde en beschilderde plint, geopend met verluchtings- en keldergaten. Horizontaal belijnde, beschilderde muurbanden en kordonvormende lekdrempels op de tweede verdieping. Travee-indeling door middel van sierankers en omlijste verluchtingsroosters.
Beerse Gemeentehuis
12
Hoogstraten, Gelmelstraat 60-62. Risalietvormende inkompartij met trapgevel en kolossale erker op monumentale consoles.
Kloosters Nieuwbouw Hoogstraten, Gelmelstraat. Ursulinenklooster ‘Het Spijker’ (1899). Turnhout, Apostoliekenstraat 26. Voormalig Jezuïtenklooster met Apostoliekenschool (1886-1887). Monument. Turnhout, Draaiboomstraat 6. Clarissenklooster (1882-1883). Turnhout, Patersstraat 100. Minderbroedersklooster (1897-1899).
Hoogstraten - Spijker, Gelmelstraat 60-62. Tudorboogdeur in geprofileerde omlijsting met arduinen treden. Middenkalf op consoles en driedelig bovenlicht met witgeschilderde O.-L.-Vrouwebeeld in het midden. Houten deur met fraai ijzeren beslag.
Hoogstraten, Gelmelstraat 6062. Combinatie van segment- en tudorboogvensters in beschilderde omlijsting met hoekblokken en arduinen lekdrempels, op de tweede verdieping met blind boogveld ingevuld met kleurrijke metselmozaïeken.
Scholen A. Nieuwbouw Balen-Hulsen (1899-1900). Geel (1882-1883). Geel-Ten Aart (1877-1878). Gesloopt. Herentals, Hikstraat (1882). Herentals, Schoolstraat (1900). Herentals-Morkhoven (1874-1875). Gesloopt. Hoogstraten (1876). Hoogstraten-Wortel (1873-1874). Hulshout (1882). Kasterlee-Lichtaart (1877). Meerhout-Gestel (ca. 1881-1884). Gesloopt. Mol-Achterbos (1888). Olen - Achter-Olen (1873). Turnhout, Apostoliekenstraat (1886-1887). Monument sinds 1999. Turnhout, Gemeentestraat (1873-1876). Monument sinds 1999. Turnhout, Herentalsstraat. Jezuïtencollege (1878). Gesloopt. Westerlo (ca. 1900). B. Andere werkzaamheden Arendonk. Herstelling en vergroting gem. jongensschool (1891-1892) Baarle-Hertog, Zondereigen. Aanpassing gem. jongensschool (1878-1879). Dessel. Herstelling en verbetering gem. jongensschool (1879-1880) Geel. Verbetering gemeentelijke jongensschool (1882) Herselt. Verbetering gemeentelijke jongensschool (1881) Hoogstraten. Verbetering en bemeubeling meisjesschool (1884-1885) Hoogstraten-Meer. Verbetering gemeenteschool (1870) Hoogstraten-Meerle. Verbetering gemeenteschool (1876) Hoogstraten-Minderhout. Verbetering gemeenteschool (1871-1873) Hoogstraten-Minderhout. Verbetering/bemeubeling gemeenteschool (1883) Hulshout-Houtvenne. Uitbreiding (1899) Laakdal-Vorst. Verbetering gemeenteschool (1889) Merksplas. Verandering en meubilering gem. jongensschool (1878-1879) Mol. Vergroting gem. jongensschool (1900-1901) Ravels. Herstelling gemeenteschool (1896) Diverse gebouwen A. Nieuwbouw Baarle-Hertog, Zondereigen (ca 1870). Onderwijzerswoning. Gesloopt. Balen-Hulsen (1899-1900). Onderwijzerswoning. Beerse, Gasthuisstraat. Ziekenhuis (1898). Tweemaal volledig verbouwd. Geel (1882-1883). Onderwijzerswoning. Geel-Larum (1881). Onderwijzerswoning. Geel-Ten Aart (1877-1878). Onderwijzerswoning. Gesloopt. Herentals-Morkhoven (1874-1875). Onderwijzerswoning. Gesloopt. Herenthout (1878). Onderwijzerswoning. Hoogstraten (1877-1878). Onderwijzerswoning. Gesloopt. Hoogstraten, Heilig Bloedlaan. Lazaret van het gasthuis (1870). Gesloopt. Hoogstraten, Vrijheid. Gendarmeriekazerne.
13
Hoogstraten-Wortel (1873-1874). Onderwijzerswoning, later gemeentehuis. Merksplas (1874). Onderwijzerswoning. Mol-Achterbos (1888). Onderwijzerswoning. Ravels (1874-1875). Onderwijzerswoning. Rijkevorsel (1882). Onderwijzerswoning. Westerlo, Vismarkt. Gendarmeriekazerne (1896).
Turnhout - De Merodelei 153 (1887) beschermd stadszicht sinds 1981.
Turnhout - Warandestraat 38 - 40
Turnhout - Warandestraat 38 - 40
B. Andere werkzaamheden Dessel (1879-1880). Herstelling en verbetering onderwijzerswoning. Herentals: verbouwing gendarmeriekazerne tot vredegerecht (1889-1890) Hoogstraten-Minderhout (1888). Verbetering onderwijzerswoning. Kasterlee-Tielen (1871). Verbouwing tot onderwijzerswoning. Burgerhuizen A. Nieuwbouw Herentals, Begijnhof 2-3 (1876-1877). Herentals, Begijnhof 5-6 (1876-1877). Herentals, Collegestraat 35 (ca.1890). Herentals, ‘De Mortier’, Hofkwartier 17 (ca. 1897). Herentals, Kapucijnenstraat 28 (ca.1881-1887). Herentals, Kerkstraat 42 (ca.1881-1887). Herentalsstraat, Nederrij 19 (1896). Hoogstraten, Vrijheid 110, brouwershuis (1883). Turnhout, Begijnenstraat 17 (1896). Turnhout, Begijnenstraat 19 (1896). Turnhout, Begijnenstraat 21 (1896). Turnhout, Begijnenstraat 23 (1896). Turnhout, Begijnenstraat 29 (1893). Turnhout, Begijnenstraat 31 (1893). Turnhout, De Merodelei 2-4 (1882). Turnhout, De Merodelei 6 (1872). Turnhout, De Merodelei 32 (oude nummering). Woning (1881). Gesloopt. Turnhout, De Merodelei 34 (idem). Woning (1881). Gesloopt. Turnhout, De Merodelei 36 (idem). Woning (1881). Gesloopt. Turnhout, De Merodelei 38 (idem). Woning (1881). Gesloopt. Turnhout, De Merodelei 41 (idem). Woning (1897). Gesloopt. Turnhout, De Merodelei 50 (ca.1872). Monument sinds 1999. Turnhout, De Merodelei 149 (1887). Turnhout, De Merodelei 153 (1887). Beschermd stadszicht sinds 1981. Turnhout, Gasthuisstraat 5 (1893). Turnhout, Gasthuisstraat 7 (1893). Gesloopt. Turnhout, Gasthuisstraat 67. ‘In Sint Jan’ (1892). Gesloopt. Turnhout, Grote Markt 28 (oude nummering). Woning (1870). Gesloopt. Turnhout, Grote Markt 50-51 (idem). Woning (1885). Gesloopt. Turnhout, Herentalsstraat 33 (1887). Turnhout, Herentalsstraat 66 (1892). Monument sinds 1999. Turnhout, Kastelein 86-88. ‘De Paey’ (ca.1886). Verwoest 1944. Turnhout, Korte Gasthuisstraat 81 (1884). Turnhout, Otterstraat 34 (1894). Turnhout, Patersstraat 5 (1895). Monument sinds 1999. Turnhout, Patersstraat 7 (1895). Monument sinds 1999. Turnhout, Patersstraat 9 (1895). Monument sinds 1999. Turnhout, Patersstraat 12 (oude nummering). Woning (1885). Turnhout, Patersstraat 24 (1886). Monument sinds 1999. Turnhout, Renier Sniedersstraat 28 (ca.1888). Turnhout, St.-Antoniusstraat 24 (ca.1879). Turnhout, Stwg. op Antwerpen. ‘Les Champs Elysées’ (1893). Gesloopt. Turnhout, Warandestraat 38 (ca.1886). Turnhout, Warandestraat 40 (ca.1886). Vosselaar, Antwerpsesteenweg 1. Landhuis ‘Villa des Chênes’ (1892).
14
B. Andere werkzaamheden Onbekend
Varia A. Nieuwbouw Laakdal-Veerle, dorpsplein. Dorpspomp (1877). Monument sinds 1986. Merksplas. Hoofdaltaar van de St.-Willibrorduskerk. Turnhout, Grote Markt. Herdenkingsmonument Slag van Turnhout (1889). Turnhout, Herentalsstraat 6. Preekstoel. Turnhout, Patersstraat 100. Wijwatervat. Westerlo, Grote Markt. IJzeren constructie ter ondersteuning van de Koningslinde (1871). Monument sinds 1981. Turnhout - Renier Sniederstraat 28
B. Andere werkzaamheden Onbekend
ACADEMIE ROYALE DES BEAUX ARTS A ANVERS ARCHITECTURE ENSEIGNE SUPERIEUR 1E PRIX D’EXCELLENCE P.J. TAEYMANS 1867 Turnhout - Renier Sniederstraat 28 (detail)
Turnhout - Begijnenstraat 29 - 31
ACADEMIE ROYALE DES BEAUX ARTS A ANVERS ARCHITECTURE ENSEIGNE SUPERIEUR 2E PRIX D’EXCELLENCE P.J. TAEYMANS 1866 15
Turnhout, Apostoliekenstraat 26. Voormalig Jezuïtenklooster (1886-1887). Monument sinds 1999. Opgetrokken in neoVlaamse renaissancestijl. Korfbogige hoofdingang in zandstenen omlijsting met druiplijst. Beglaasde houten vleugeldeur met bovenlicht en mooi ijzeren beslag. Bovenliggend dakvenster met neogotische nis waarin zandsteen beeld van St.-Franciscus Xaverius. Rechthoekige muuropeningen met boven-, tussen- en onderdorpels van arduin en origineel houtwerk met kleine roedeverdeling.
Hier werden ooit missionarissen opgeleid. Thans basisschool en eerste graad secundair onderwijs van het H. Grafinstituut. U-vormige inplanting met lange vleugel van drie bouwlagen. De zijvleugels van twee bouwlagen met ondermeer rechts de hoofdingang en het klooster en links een recreatiezaal en een kapel (spitsboogvensters met glas-in-loodramen). Het hele complex is onderkelderd en voorzien van betraliede keldervensters. 16
17
F
ranciscus Xaverius Taeymans, architect
Turnhout - Oude Vaartstraat 19 - 21
Franciscus Xaverius Taeymans Architect: ° Turnhout 14 03 1871 Roermond 12 05 1921
Gehuwd met Mathilde Anna Carolina Alphonsa van Wintershoven ° Thorn 26 04 1866 Maeseyck 06 01 1936 Zij hadden twee kinderen - Julia Mathilda Taeymans ° 1896 later gehuwd met Herman Brans - Maria Ludovica Taeymans ° 1898 later gehuwd met Marten Voink ten Cate
INVENTARIS BOUWWERKEN: XAVIER TAEYMANS Turnhout - Begijnenstraat 33
Turnhout - Oudevaartstraat 138
Turnhout, Begijnenstraat 33. Turnhout, De Merodelei 83 (1899) Turnhout, De Merodelei 87-91. Turnhout, De Merodelei 93. Turnhout, De Merodelei 141, driegevelwoning Van Den Bosch (1905). Turnhout, Herentalsstraat 8. Turnhout, Korte Begijnenstraat 26, Katholieke Volksbond. Gesloopt. Turnhout, Oude Vaartstraat 19-21. Turnhout, Oude Vaartstraat 138. Turnhout, Patersstraat 8, rijwoning in neorococo (Lodewijk XV-stijl). Turnhout, Renier Sniedersstraat 3-5-7.
Turnhout - De Merodelei 89 - 91 -93 18
Turnhout - De Merodelei - detail van nr 93
Turnhout De Merodelei 83 (1899) Xavier Taeymans eigen woonhuis. Neo-vlaamse renaissance stijl. Hoofdingang en dienstingang zijn boven elkaar gelegen. Kruis-, bol- en kloosterkozijnen met gekleurd glas in lood. Smeedijzeren hek en trapleuning.
Turnhout - De Merodelei 141 19
J
ules Taeymans, architect Julianus Petrus Apolonius Taeymans werd in Turnhout geboren op 10 oktober 1872. Hij was de tweede zoon van architect Petrus Josephus Taeymans en van Maria Ludovica Renders. Na de voltooiing van de oude humaniora in het St.Jozefcollege ging hij bouwkunde studeren aan de Koninklijke Academie van Schone Kunsten in Antwerpen. Hij werd er leerling van bouwmeester Eug. Geefs. Jules verbleef vijf jaar in Antwerpen en vertrok dan naar Gent om aan de universiteit als vrij student de leergangen van Prof. Cloquet te volgen. Daarna ondernam hij studiereizen naar Spanje en Italië.
In 1901 werd Jules Taeymans benoemd tot Provinciaal Bouwmeester voor het uitgestrekt arrondissement Turnhout. Zijn werk werd uitgevoerd in vijftig gemeenten, destijds moeilijk bereikbaar bij gebrek aan verkeersmiddelen. Jules werd aangesteld ter vervanging van zijn vader, die ziekelijk was en een jaar later overleed. Tot 1937 bleef hij in functie, daarna ging hij met pensioen. Zesendertig jaar lang heeft hij de streek met mooie gebouwen verfraaid. Historici met een kritische kijk echter beweren dat vader en zoon Taeymans meer waardevolle gebouwen hebben afgebroken dan ze er bouwden. In zijn kunstuiting was architect Jules Taeymans een bezadigd man. Hij was geen “tafelspringer” noch een “achterblijver”. Jules liet zich leiden door zijn scheppend talent, een groots verleden en zijn liefde voor de Kempen. “Er is niets nieuws onder de zon” placht hij te zeggen. Hij keek naar de ontwerpen van zijn voorgangers en paste die naar de moderne noden aan.
Maria Hellemans, echtgenote van Jules Taeymans
De gebouwen van een provinciale architect moesten het prestige en de macht van de opdrachtgever benadrukken. De ontwerpen van Taeymans vertrokken vanuit een hernieuwde belangstelling voor het glorierijke verleden. De architect greep terug naar oudere stijlen en liet ontelbare voorbeelden van neoarchitectuur na. Zijn loopbaan was één verheerlijking van de Vlaamse Hergeboortestijl (neorenaissance). Daarnaast ontwierp hij kerken in neoromaanse of in neogotische stijl. In tegenstelling tot zijn vader durfde Jules zich voor het bouwen van scholen wagen aan populaire, eigentijdse trends in de architectuur zoals nieuwe zakelijkheid, art nouveau of Jugendstil. Ook ontwierp hij een kerk in Neobyzantijnse stijl. Tientallen pastorijen, kerken, gemeentehuizen en scholen werden opgebouwd naar zijn plannen. Met toewijding en kennis ter zake realiseerde Jules een groot aantal restauraties en verbouwingen, waaronder die van het kasteel van Turnhout (1912-1921). Voor de in 1914 begonnen restauratie van dit gebouw heeft hij geen moeite gespaard, vooral niet tijdens de oorlogsjaren toen de nodige bouwmaterialen schaars waren en vaak door de bezetter werden geweigerd. Als bouwmeester was hij een goede stuurman en leider, tevens een voorzichtige bouwer. Zijn plannen moesten zorgvuldig worden uitgevoerd. Zoniet dan liet hij het bouwwerk afbreken, dit tot grote ontevredenheid van de aannemers. Jules Taeymans was zevenentwintig jaar leraar aan de Stedelijke Tekenacademie waar hij het beste van zichzelf gaf voor de ambachtelijke opleiding. Hij was directeur van 1924 tot 1928, toen hij zijn ontslag gaf na een conflict met het stadsbestuur. Onder zijn beheer kende de school een hoge bloei, getuige hiervan het groot aantal leerlingen dat vanuit de omliggende gemeenten de lessen kwam volgen. 20
Turnhout, De Merodelei 193. Parochiekerk Onze-LieveVrouw Middelares (1929-30, Jules Taeymans). Monument. Deze kerk vertoont neogotische naast neobyzantijnse aspecten en Art Deco-invloed.
Vlimmeren - Pastorij
21
Gemeentehuis - Poederlee
Vlimmeren - Pastorij
Poppel, gemeentehuis (Jules Taeymans).
Meerle, Gemeenteplein 1 (Jules Taeymans). Achteraan een driekwart ronde traptoren onder kegelvormig dakje met bolornament.
Meerle, Gemeenteplein 1 (Jules Taeymans). Houten rondboogdeur met beslag, bekroond door een zandstenen entablement en een gevelsteen met de naam van het gebouw: "Raadhuis". Het enige Belgische "raadhuis", de Nederlandse benaming voor gemeentehuis.
Meerle, Gemeenteplein 1. Vrijstaand voormalig gemeentehuis met inslag van Nederlands getinte neobarok en neorenaissancestijl (1910-1927, Jules Taeymans).
Jules Taeymans was op 11 mei 1905 in Lier getrouwd met Maria Augusta Josepha Hellemans (°Lier, 22 juni 1877). Ze woonden aan de Antwerpsesteenweg (de latere Merodelei) in Turnhout. Het echtpaar bleef kinderloos. Jules was een rustige man en zijn gezelschap werd overal op prijs gesteld. Zijn interesse ging uit naar het Kempisch landschap, de plaatselijke geschiedenis, archeologie, techniek en kunst. Hij was een man van daden en hij kwam uit voor zijn mening, wat hem in die tijd niet altijd in dank werd afgenomen. Hij had een hoog plichtsbesef en was heel stipt in het vervullen van zijn christelijke en burgerlijke plichten. Hij kan worden getypeerd als een deftige, rechtschapen en werkzame man; uitwendig was hij stroef maar binnenin zat een hart van goud.
Hoogstraten, Karel Boomstraat 44. Voormalige gemeentejongensschool (193132, Jules Taeymans). L-vormig complex. Risalietvormende midden- en hoekpartijen met deels bepleisterde puntgevel. Voortuin met bakstenen muurtje met ijzeren hekken en poortjes. Centraal opengewerkt achtzijdig klokkentorentje met helmspits en langgerekte dakkapellen. Rechthoekige vensters met kordonvormende tussendorpel en onderdorpels van arduin. Rondboogdeur.
Jules Taeymans overleed thuis na een pijnlijke ziekte op 15 mei 1944. Hij is 71 jaar oud geworden. Hij was lid van de “Sodaliteit van Onze-Lieve-Vrouw van den H. Rozenkrans” en van verschillende broederschappen. Voor zijn vele verdiensten werd hij benoemd tot Officier in de Kroonorde. Ook werd hij aangesteld als erearchitect van de provincie Antwerpen en als eredirecteur van de Tekenacademie in Turnhout. Verder werd hij gedecoreerd met het burgerlijk ereteken eerste klas en ontving hij de herdenkingsmedaille van de oorlog 1914-1918 en van het eeuwfeest. Jules was briefwisselend lid van de Société Générale d’Architecture de Belgique en ondervoorzitter van de Administratieve Commissie van de gevangenissen in Turnhout en Merksplas. Hij was actief in de bestuursraad van Taxandria en werd in 1903 benoemd tot schatbewaarder. Lit.: L. BROSENS, De architecten Taeymans, Stedelijk Museum Hoogstraten, 2002;- Y. DE BONT, 100 jaar wonen in Turnhout. Architectuur van 1895 tot 1995, Zellik, 1995;- H. DE KOK en E. VAN AUTENBOER, Turnhout. Groei van een stad, Turnhout, 1983, p.481;- J.E. JANSEN, Turnhout in het heden en verleden. Deel 2, Turnhout, 1905, pp. 47-148;- MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen. Deel 16n, kanton Turnhout (1997) en kanton Hoogstraten (2002), Brepols Turnhout.- J. SCHELLEKENS, Turnhout. De hoofdstad van de Kempen, Amsterdam, 1949, pp. 124-138;- J. SCHELLEKENS, In Memoriam Jules Taeymans, in “De Week, stad Turnhout” 14de jg. nr.21 dd.20 mei 1944;- TAEYMANS W., genealogische gegevens;- S. VAN DE HEYNING, Jules Petrus Apolonius Taeymans, onuitgegeven verhandeling, 1945. Herman JANSSEN
23
Meerle, Gemeenteplein 5. Onderwijzerswoning (1922, Jules Taeymans). Bakstenen lijstgevel op gecementeerde plint.
Meerle, Gemeenteplein 5. Versieringen van gesinterde stenen.
Beerse, Vredestraat 3 (Jules Taeymans).
Turnhout - De Merodelei 39 - 41 - 2 herenhuizen Mesmaekers (1909) Jules Taeymans woonde in nr 39
Beerse, Vredestraat 3 (Jules Taeymans). Sgraffitopaneel.
24
INVENTARIS BOUWWERKEN: JULES TAEYMANS Kerken Arendonk, kapel bij gasthuis (1912) Balen-Wezel (1905) Beerse, Gasthuisstraat, kapel Gasthuis (1902). Geel-Stelen, kerktoren (1931) Gierle, veranderingen (1909) Herselt, restauratie (1911) Hoogstraten-Meerle, verbetering Sint-Luciakapel Hoogstraten-Wortel, verbetering toren Mol-Sluys, vergroting (1929) Poederlee (1907) Ravels (1907) Rijkevorsel, parochiekerk St.-Jozef (1907-1909). Turnhout, De Merodelei 193. O.-L.-Vr. Middelareskerk (1929-30). Turnhout, Kerkplein, H.Hartkerk naar ontwerp van zijn vader (1903) Turnhout, Patersstraat. Restauratie en vergroting Theobalduskapel (1925). Veerle (1916) Vorst-Berlaar, toren (1904)
Meerle, Gemeenteplein 5. Segmentbogige muuropeningen met vernieuwd houtwerk. Nog meer versieringen en banden van gesinterde steen. Eenvoudige raamdorpel.
Pastorijen Baarle-Hertog, Zondereigen (1906), afgebroken. Balen-Wezel (1905) Beerse-Vlimmeren, Heidijk 1 (1906) Geel-Oosterloo (1906) Geel-Winkelomheide (1906) Geel-Zammel (1905) Herselt-Blauberg (1907) Hoogstraten-Meer Mol (1908) Mol-Gompel (1930) Noorderwijk (1905) Oevel, veranderingen (1911) Olmen (1910) Oud-Turnhout, Polderstraat 33, Oosthoven (1919) Oud-Turnhout-Schoonbroek (1910) Rijkevorsel, pastorij St.-Jozef (1907-1908). Turnhout, H.Hart, Kerkplein Vosselaar (1909) Wechelderzande, veranderingen (1909) Westmeerbeek (1910) Kloosters Hoogstraten, verbouwingen aan het Spijker Turnhout, Patersstraat 26, verbouwing poortgebouw H.-Graf (1912). Turnhout, Patersstraat 26, klooster, binnengevels (1921-22).
Turnhout - Kerkplein 28 - 31
Turnhout - Kerkplein 32 -34
Scholen Arendonk (1931) Arendonk-Voorheide (1925) Beerse (1905) Beerse-Vlimmeren, Kerkstraat 66, vergroting school (1912) Dessel (1924) Geel-Holven (1936) Hoogstraten, Karel Boomstraat, gem. jongensschool (1933) Hoogstraten-Meer, eerste gemeentelijke meisjesschool Hoogstraten-Meerle (1923) Hoogstraten-Minderhout (1906) Herselt (1907) Herselt-Blauberg (1911) Hulshout (1904) Meerhout-centrum (1906) Merksplas (1907) Merksplas-centrum (1921) Mol-Ginderbuiten (1931) Oud-Turnhout (1923) Poppel (1912) Retie (1910) Tongerlo (1904) Turnhout, Patersstraat 26, H. Graf, binnengevels (1921-22). Gemeentehuizen Arendonk (1905) Balen-Neet (1906) Bouwel (1909) Hoogstraten (verbouwingen) 25
Jules Taeymans geschilderd door A.L. Fain
Turnhout, Kasteelplein 1. Het 17de-eeuws kasteel voor de restauratie.
Turnhout, Kasteelplein 1. Een ingrijpende restauratie gaf het kasteel zijn huidige uitzicht (1912-1921, Jules Taeymans). Neotraditionele Brabantse bak- en zandsteenstijl en een neobarok interieur.
Taeymanswandeling op 11-07-2004
26
Meer, gemeentehuis (verbouwing Jules Taeymans). Gietijzeren leuning van het bordes, later aangepast voor mindermobielen.
Hoogstraten-Meerle (1914-1927) Oud-Turnhout, Dorp 31 (1907) Poederlee (1912) Poppel (1903) Ravels-Poppel (1908) Vorst (1910) Vosselaar, Cingel 1 (1913) Burgerhuizen Beerse, Huis Dufraing, Vredestraat 3. Beerse-Vlimmeren, onderwijzerswoning (1912) Dessel, onderwijzerswoning (1924) Geel-Holven, onderwijzerswoning (1936) Hoogstraten-Meerle, onderwijzerswoning (1922) Hoogstraten-Meerle, Nieuwe Dreef 18, villa Rommens (1919) Herselt-Blauberg, onderwijzerswoning (1911) Hulshout, onderwijzerswoning (1904) Oud-Turnhout, onderwijzerswoning (1923) Poppel, onderwijzerswoning (1912) Turnhout, Begijnhof 3-4-5, H. Geesthuis. Turnhout, De Merodelei 39-41, twee herenhuizen Mesmaekers (1909). Turnhout, Gasthuisstraat 6, herenhuis Mej. Beersmans (1909). Turnhout, Mermansstraat 27, voormalig Taxandria-museum (1911). Turnhout, Molenstraat 13-15, rijwoning Peeters (1909). Turnhout, Patersstraat 49. Turnhout, Warandestraat 34 (dak). Varia Balen-Hulsen, kerkmeubelen (1904) Balen-Neet, nieuw gasthuis (1931) Herentals, restauratie stadspoorten (1923) Turnhout, Grote Markt, ontwerp sokkels H.Hartbeeld en Onze-Lieve-Vrouwebeeld. Turnhout, Kasteelplein, restauratie van het kasteel (1912-1921). Turnhout, Kerkplein 28-31. Turnhout, Kerkplein 32. Turnhout, Kerkplein 34.
Meer, gemeentehuis (verbouwing Jules Taeymans, 1921-1923). Voormalige notariswoning uit 1886. Eclectisch herenhuis met een souterrain onder twee bouwlagen. Schilddak met topversiering, ten zuiden een deels ingebouwde vierkante toren onder afgeknotte spits met vorstkam en twee omlijste dakkapellen. Rechts: kleine aanbouw met dienstingang.
Meer, gemeentehuis (verbouwing Jules Taeymans). detail
Meer, gemeentehuis (verbouwing Jules Taeymans). detail 27
Meer, gemeentehuis (verbouwing Jules Taeymans). Voorgevel werd gemonumentaliseerd, o.a. door toevoeging van een bekronend driehoekig fronton met siervaas. Getoogde en rechthoekige muuropeningen, op de begane grond in plattebandomlijsting met geprofileerde dagkanten, op de bovenverdieping met geriemde bekroning.
L
ode Taeymans, jezuïet, schilder, architect, kunstcriticus. Lode Taeymans werd geboren op 17 juli 1874 in Turnhout als zoon van Pieter Jozef Taeymans en Maria Louisa Renders. Hij overleed te Alken op 5 maart 1937.
(1) Diarium Ministri (Dagboek van P. Minister, St.-Jozefcollege), 23 juli 1911. (2) Hooger Leven, 5 aug. 1911, p. 62 (3) Diarium Ministri 17 feb. 1910. (4) Idem, 18 dec. 1910. (5) De Volksstem, dinsdag 10 jan. 1911.
Lode Taeymans’ vader was provinciaal architect van het arrondissement Turnhout en directeur van de teken- en schilderacademie. Zoon Lode bleek een grote aanleg te hebben voor tekenen en schilderen, maar zijn vader stuurde hem echter niet naar de academie maar leidde zelf zijn plastische ontwikkeling. Volgens zijn zoon hanteerde vader Taeymans slechts drie slagwoorden: eenvoud, verhouding en evenwicht. In een later interview te Aalst vertelde Lode Taeymans aan Jef Crick: “Ik kreeg mijn opleiding van mijn vader, provinciaal bouwkundige, bestuurder van de tekenacademie. Van mijn dertien jaar af liep ik met tekendoos en verfdoos tijdens het verlof en dikwijls, al haagschool houdend, de heide op en af, en onderging er de emotie van de kolossale luchten, de verre weidse horizonten, de diepe stilte, de verlatenheid, de eenzaamheid, het wolkenspel, het schuivende lopende zonnelicht. Vleiende complimentjes over mijn eerste werkjes ontving ik zo goed als nooit. ‘t Was geregeld: ge zijt er nog niet! Ga nog maar eens terug om dat beter te bekijken en te voelen. In het halsstarrig werken, herpakken en herwerken ligt gans mijn opleiding”. Eén jaar na zijn humaniora, op 11 juni 1893, werd Lode jezuïet als novice in Aarlen. Hij is het meest bekend geworden als schilder, kunstcriticus en architect. Lode Taeymans bracht zeventien jaar als opvoeder door in het St.-Jozefcollege van Aalst: van 1899 tot 1904 was hij vijf jaar studiemeester, in 1909 keerde hij terug om de functie van tuchtprefect op zich te nemen en hij zou die taak tot 1921 blijven vervullen. Zijn rijzige gestalte, zijn vrank voorkomen en zijn zware stem imponeerden het collegevolkje dat hij krachtig en mild in goede banen leidde. Geboeid zagen de leerlingen dat het uitzicht van de prefectuur veranderd was: er stond daar nu ook een schildersezel met allerhande verfgerief. Samen met Taeymans kwam in 1909 ook P. Stracke in Aalst aan als leraar van de Retorica: er zou tussen beiden een hartelijke samenwerking groeien, vooral op toneelgebied. In een tijd waarin het onderwijs en het collegetoneel bijna uitsluitend franstalig waren, wou Stracke via zijn lessen en zijn toneel de jongens meer volksfierheid geven door hen in contact te brengen met de grote meesters van ons Nederlands en Vlaams patrimonium. Zo werden onder zijn leiding twee stukken van Vondel opgevoerd: Jozef in Dothan (1910) en Lucifer (1911) die een enorme weerklank kregen in Vlaanderen en zelfs tot in Nederland. Jozef in Dothan werd driemaal opgevoerd en Lucifer viermaal (bij de eerste opvoering van Lucifer waren er 550 toeschouwers) (1). Voor beide stukken had Taeymans de decors geschilderd, ze werden hoog geprezen. Over de decors in Lucifer schreef Cyriel Verschaeve in “Hooger Leven”: “Het muzikaal-vaag trillingschilderen der modernen, heeft hier veel beter dan het de werkelijkheid kan dienen het fantastische gediend, want fantastisch zal alle hemelvoorstelling toch blijven. Meesterlijk Pater Taeymans!” (2) Decors komen en verdwijnen, maar Taeymans wou het college ook blijvend versieren. Hij maakte muurschilderingen in vier zalen: de studiezaal, de feestzaal, de leerlingenrefter en de tekenklas. De schilderijen in de studiezaal en in de feestzaal kunnen als één geheel beschouwd worden, want de studiezaal grensde aan de feestzaal en werd bij toneelopvoeringen geïncorporeerd in de feestzaal, door het wegnemen van de losse tussenwand. De zaal was dan 38 meter lang. De versiering van het geheel gebeurde in 1910: op 17 februari 1910 waren reeds enkele schilderijen klaar (dit werd met een borreltje gevierd in de jezuïetencommuniteit) (3), en op 18 december 1910 was de hele zaal kant en klaar (4). Rechts bovenaan werden de negen provincies van België uitgebeeld met eronder tussen de ramen telkens een levensgrote figuur uit de corresponderende provincie. Links kreeg men de oude kultuurvolkeren te zien: Egypte, Assyrïe, Babylonië, Griekenland, Rome, India (5). Mogelijks waren ook Palestina, China en Japan uitgebeeld, want op die manier krijgt men evenveel taferelen als aan de rechterkant. Achteraan (in de studiezaal) waren Congo en twee tropische landschappen voorgesteld, en vooraan, boven het toneel, portretten van de dertien grootste toneel28
1 Molenbeek bij Pausipone te Mijlbeek (wijk van Aalst)
3
2
1-2-3 Deze schilderijen hangen in het St.Jozefcollege van Aalst. 29
(opname 1921)
Panoramische opname 2004
30
schrijvers uit Europa, met Vondel in het midden. Links en rechts vooraan, naast het toneel, prijkten de portretten van Paus Pius X en Koning Albert I, met erboven, haarfijn getekend, het Sint-Pietersplein van Rome en het koninklijk paleis van Brussel. Voor dit heel groot werk had Taeymans de medewerking gevraagd van de kunstschilder Albert De Vos uit Gent en de decoratieschilder Karel De Mette uit Aalst. De eerste zal vooral gevraagd zijn geweest om de levensgrote personages te helpen schilderen, want ofschoon Lode Taeymans tijdens zijn loopbaan 27 portretten heeft geschilderd, was hij toch vooral een schilder van landschappen en gebouwen. Karel De Mette kan meegewerkt hebben aan de schilderijen of enkel de decoratie van de zaal verzorgd hebben. Alle schilderijen gingen verloren bij de afbraak van de zaal in 1937. Zo belanden we bij de muurschilderingen in de leerlingenrefter, waar de prachtig geslaagde restauratie gevierd werd. Ze zijn uitsluitend door Taeymans gemaakt, het werk van één en dezelfde hand. Wanneer heeft hij ze geschilderd? Alle bronnen zwijgen hierover. Doorgaans wordt circa 1910 als datum aangenomen, maar dat is zeker onjuist. Ze worden immers nog niet vermeld bij de schilderijen van het St.-Jozefcollege in Alostum Religiosum dat Petrus
Studiezaal 2de afdeling St.-Jozefcollege te Aalst
31
Het St.- Jozefcollege te Turnhout
Op de werken in Turnhout
Xaveriuscollege te Borgerhout rechterzijde
In zijn atelier te Alken 32
Linkerzijde
Van Nuffel te Aalst publiceerde in 1911. Een nauwkeurig man als Petrus Van Nuffel zou die muurschilderingen niet onvermeld hebben gelaten. Hij vermeldt wel de muurschilderingen in de studiezaal en de feestzaal. Dus na 1910, maar wanneer? Er is een oplossing te vinden. In 1915 besloot Schepen Désiré De Wolf een groot stadspark aan te leggen in Aalst en aldus werk te geven aan de behoeftigen. De werken begonnen op 24 juli 1915 met 650 arbeiders en 15 opzichters. Het park werd na één jaar werk opengesteld op 1 juni 1916, op Ons Heer Hemelvaart. Welnu het is bijzonder interessant vast te stellen dat een groot fragment van de muurschilderingen in de refter duidelijk verwijst naar de langwerpige, rechthoekige vijver in het stadspark van Aalst. Ze werden dus geschilderd na 1 juni 1916. Vervolgens weten we dat het college door de Duitsers bezet werd vanaf 11 juli 1917 tot het einde van de oorlog, en dat de leerlingenrefter een hospitaal werd, een Kriegslazarett voor gewonde Duitse soldaten. En toen waren Taeymans’ schilderijen reeds voltooid: dit kunnen we zien op foto’s, o.a. een postkaartfoto met Duits onderschrift, die de refter met hospitaalbedden laat zien tussen de voltooide muurschilderingen. Deze werden dus geschilderd tussen 1 juni 1916 en 11 juli 1917. De taferelen geven een breed landschapspanorama over drie zijden van de refter, ze doen de muren wijken en plaatsen ons midden in de natuur. Realiteit en fantasie vloeien door elkaar, we zien nu eens een park- of kasteellandschap, dan weer brokken natuur die nog maar amper door mensenhanden zijn aangeraakt. Hier en daar staan kasteeltorens of ruïnes op een heuveltop: in augustus 1911 had Taeymans samen met P. Stracke een kunstreis gedaan van twee weken doorheen Duitsland, en in de Rijnvallei moet hij de torens van burchten die de heuvels beheersen, opgemerkt hebben: zonder ze te kopiëren neemt hij ze op in zijn werk. Kleine pittoreske tafereeltjes sieren bescheiden het landschap op: een visser, een herder met zijn schapen, een man met een ezeltje, een heer op een driewielerfiets, een keuvelend paar, een pijprokende man naast zijn draagmand, een aantal dieren. Ze zijn wel zo klein dat de landschappen en torens blijven domineren. Boven de taferelen hangt een blauwe hemel. Met dit alles plaatst Taeymans zijn refterschilderingen in het genre van de Romantiek - iets wat meestal niet het geval is voor zijn losse doeken - maar hier wordt de natuur idyllisch voorgesteld: riviertjes en poelen, een waterval, jacht en visvangst, het rustieke leven van mensen in een harmonische omgeving, alles is er, tot zelfs de ruïnes op de heuveltoppen. J.J. Rousseau, de literaire voorloper van de Romantiek, zou zich hier helemaal thuisgevoeld hebben. Maar in Taeymans sluimert ook altijd de architect en de opvoeder: het al te verleidelijke spel van behaaglijkheid en verbeelding, corrigeert hij, door tussen en vóór de landschappen een klassieke structuur te plaatsen van half-antieke zuilen en arcades. Het benedenstuk van de zuilen is versierd met reliëfs die uit grotesken, slingers en ranken bestaan, maar alles is streng gestileerd. Rede en gevoel, orde en droom worden aldus in evenwicht gebracht. Meteen wordt de muurband harmonisch verdeeld in goed tegen elkaar afgewogen vlakken. Tenslotte is er ook nog de tekenklas (parallel met de Hoogstraat en loodrecht op het internaatsgebouw) waar Taeymans een tiental grote muurschilderingen aanbracht. De juiste datum is onbekend. De leerlingen zagen er o.a. een herder met zijn kudde schapen, een bruggetje over een beek, een rivier en een vijver. Ook deze schilderijen verdwenen onder de slopershamer in 1937.
Voorzijde
33
Die droomvolle fantasie is uitzonderlijk voor zijn oeuvre en keert later niet meer terug. Verder schilderde hij te Aalst ook veel losse doeken en exposeerde er voor het eerst in 1916. In 1921 kreeg hij hartproblemen en ging wonen in het rustige Alken in Limburg tot aan zijn dood in 1937. Taeymans schilderde een 25-tal portretten, maar het gros van zijn kunstproductie bestaat uit landschappen. Hij stelde vaak tentoon: te Aalst in 1916, in Hasselt in 1923, in Brussel in 1924, in Antwerpen in 1927, in Brugge in 1928, opnieuw in Brussel in 1929 met 127 doeken en in Kortrijk in 1932. Bij deze laatste tentoonstelling waren de tweede dag reeds 19 van de 22 schilderijen verkocht. Zijn kunst beweegt zich in een klassiek realisme waarin hij echter soms enkele impressionistische toetsen binnenbrengt, zoals luminisme en divisionisme. De nuances van licht en atmosfeer spelen een grote rol in zijn werk. Hemel en aarde zijn dicht op elkaar betrokken. Hij houdt van een stil, ingetogen ritme in het landschap. Zijn taferelen zijn goed opgebouwd in een gebonden compositie van lijnen, vlakken en kleuren. Vaak geeft hij een stuk panorama weer, waar akkers, wegen en bomen eenzaam staan. Meestal plaatst hij geen mens in de natuur, en toch is de mens, paradoxaal genoeg, nooit geheel afwezig: de akkers dragen de sporen van zijn arbeid, de huizen verwijzen naar hem. Zijn kunst is zelden uitbundig, meestal beheerst en vol rake observatie. Eén van zijn leerlingen zei van hem: “Hij heeft mij leren kijken!”. Toch hebben de eersterangscritici Taeymans nooit opgemerkt. Misschien komt dit omdat op enkele portretten na, zijn oeuvre zich volledig beperkte tot landschapsschilderkunst. Hierin was hij bovendien eerder conservatief. Eigentijdse ontwikkelingen zoals het fauvisme, expressionisme en kubisme, die alledrie op het landschap kunnen toegepast worden, liet hij bewust links liggen, hoezeer hij ze wel gezien heeft tijdens zijn kunstreizen door Europa. Hij bewoog zich liever in een klassiek realisme, met lichte impressionistische invloed. Binnen dit zelfgekozen kader verdient hij echter de volle waardering, zowel om de vorm als om de inhoud van zijn oeuvre. Het werk werd ook erg op prijs gesteld, daarvan getuigt het succes van zijn tentoonstellingen. Lode Taeymans was ook bedrijvig als kunstcriticus. Vanaf 1909 verzorgde hij elke maand, 28 jaar lang, de bespreking van een Vlaams of Italiaans schilderij in De Bode van het H. Hart, een toen veel gelezen tijdschrift. Hiertoe bezocht hij musea in vele landen. Zijn kunstbesprekingen waren voor het tijdschrift een bron van groot succes. Naderhand heeft Taeymans ze gebundeld en in boekvorm uitgegeven in drie delen onder de titel Christelijke Kunst, Brugge, 1913 en Alken, 1924 en 1930. Gaandeweg ging hij ook veel aandacht besteden aan architectuur, zijn tweede van huis uit meegekregen passie. Een architectuuropleiding had hij nooit genoten. Ook hier, net als in zijn schilderkunst, gebruikte hij de gave van een zeldzame intuïtie en was hij zowel autodidact als selfmade man. Hij tekende de plannen voor verscheidene particuliere huizen in Alken en omgeving. Vooral de villa van de heer Boes (1927) kreeg bekendheid. Zijn twee grootste realisaties waren evenwel de nieuwbouwcolleges van Turnhout (1936) en Borgerhout (1938). Was hij echter iets conservatief in zijn schilderkunst, dan was hij op en top modern als architect, met alle aandacht voor de modernste materialen. Construeren was hem aangeboren. Het is waarneembaar in de collegegebouwen, waaruit een gevoel voor orde en tucht spreekt. “Eenvoud, verhouding, evenwicht”, de drie slagwoorden van zijn vader bleven zijn hele leven doorwerken. Veel licht, strenge en toch kleurrijke ruimten die prachtig van verhouding zijn, een blij huis voor jonge mensen. Als schilder, kunstcriticus en architect heeft Taeymans een creativiteit aan de dag gelegd die een blijvende bewondering verdient.
34
INVENTARIS BOUWWERKEN: LODE TAEYMANS Turnhout, Koningin Astridlaan 33, St.-Jozefcollege (1934). Alken. Meerdere landhuizen.
Lit.: I. VAN BEUGEM, De Beeldende kunsten te Aalst, Aalst, 1932, p. 110-114;- Litterae Annuae S.J., Brussel, 1935-1938, p. 88;- In Memoriam, in: De Bode van het H. Hart, 65, 1937, p. 193-195;- C. DIGNEFFE ed., Lodewijk Taeymans, Kortrijk, 1938;- M. UYTTERSPROT, Ludovicus Taeymans, in: Mededelingen van de vereniging voor Aalsters Kultuurschoon, jg. 9/3, 1982, p. 4-11;- P. NEEFS, De architectuur van het college of de kracht van de eenvoud, in: 150 jaar Sint-Jozefcollege Turnhout, Turnhout, 1995, p. 52-55;D. BUTAYE, Lode Taeymans, schilder te Aalst, in: Het Land van Aalst, 48, 1996, p. 274281;- J. CRICK, Van een pater die een schilder was. In memoriam, Gent, s.a. Daniël BUTAYE
35
J
oannes Taeymans, fabrikant Joannes Taeymans, fabrikant, geboren te Turnhout op 31 augustus 1876 gehuwd te Lier op 2 januari 1906 met Ludovica Maria Carolina Antonia Hellemans, geboren te Lier op 17 juni 1879, dochter van Franciscus Josephus Maria Theresa Joanna Hellemans. Ludovica is de zus van Maria Hellemans die reeds eerder gehuwd was met Jules Taeymans. Het huwelijk van Ludovica & Joannes Taeymans werd gezegend met:
3 kinderen: 1. Louisa Maria Frans Jozef Cornelia Taeymans ° Lier 6 10 1906, werd ziekenhuisverpleegster genaamd “zuster Godelieve” van de Gasthuiszusters van Lier, overleden te Boechout op 19 03 1990 2. Maria Henriette Juliana Josepha Cornelia Taeymans ° Lier op 31 05 1932. Dit huwelijk gaf 5 kinderen: 1 Ghislaine & Jos De Cort 2 Luc & Winny Blindeman 3 Monique 4 Christiane & Herman Vreys 5 Myriam & Kay den Dulm + Oelegem 21 03 1974
3 Joannes Peters Mathilde Florent Adolf C. Taeymans °Lier 26 11 1909 + Duffel 24 07 1973 Koffiebrander, Groothandelaar in voedingswaren, kerkmeester. Huwde met Paula De Deken. Kregen de volgende kinderen en kleinkinderen: 1. Gilberte Taeymans & Noël Rosselle 1. Inge - Sabrina/Mathias 2. Ines - Nicolas/Ann-Sophie/Axelle 3. Gisele - Eugène 2. Lija Taeymans & Edwin Van Staeyen 1. Arne - Victor/Olivia 2. Johan 3. Jacqueline Taeymans & Jean Schillemans 1. Philippe 4. Franz Edgard Taeymans 1. Xavier 2. Manu 2e huwelijk Suzy Szeeman
Joannes Peters Mathilde Florent Adolf C. Taeymans
Carolus Alexander Maria Joseph Taeymans zoon van Pieter Jozef Taeymans, geboren te Turnhout in het jaar 1878, overleden aldaar in het jaar 1878, begraven in het familiegraf. 36
Het gezin van Joannes Taeymans 4e zoon van de provinciale Architect met vrouw en kinderen en haar ouders Franciscus Hellemens en Maria Theresia Hellemans. Uiterst rechts. n.n.
1 Joannes Taeymans 2 Ludovica Hellemans 3 Louisa Maria Frans Jozef Cornelia Taeymans ziekenhuis verpleegster 4 Maria Henrietta Juliana Taeymans 5 Jean Taeymans
1
2
4
3
5
1 Joannes Taeymans 2 Maria Henrietta Juliana Taeymans 3 Louisa Maria Frans Jozef Cornelia Taeymans
3 2
1 Maria Henrietta Juliana Taeymans 2 Louisa Maria Frans Jozef Cornelia Taeymans
1 1 2
23
25
24
26
28
27
22 21
20 19
18
16
17
14
13 12
15
4 3
6
7
5
1 2
38
29
31
30
9
10 11
∂
Foto opname in de koning Albertstraat 32 Lier 1 Jean Taeymans later gehuwd met Paula De Deken 2 Marie- Henriette Taeymans later gehuwd met Leon Van Paeschen 6 Franciscus Hellemans Ouders van Maria, Louisa, Ignace 7 Maria Theresia Hellemans 9 Ignace Hellemans 11 Lily De Strycker echt. van Ignace Hellemans 13 Jozef Hellemans 14 Frans Hellemans 15 Maria Hellemans echt. v. Jules Taeymans 16 Jules Taeymans provinciaal Architect 17 Joannes Taeymans, 18 Louisa Maria Hellemans, later ziekenhuiszuster 19 Louisa Hellemans echt. v. Joannes Taeymans
39
J
ozef Taeymans, makelaar Petrus Josephus Taeymans werd geboren in Turnhout op 24 december 1879 als vijfde zoon van Petrus Josephus Taeymans en van Maria Ludovica Renders .
Op dertig jarige leeftijd huwde hij met Leona Duthoo ( 23 september 1910 ). Leona Duthoo werd geboren te Kortrijk 1 februari 1891 als oudste dochter van apotheker Jules Duthoo en Celine Minne . Zij woonden in de Doorniksestraat 32 naast de vroegere Nationale Bank te Kortrijk .De vader en grootvader van Jules waren beiden bakker in Wevelgem. Jozef en Leona kregen één dochter: Marie-José Taeymans geboren te Antwerpen op 4 september 1911. Marie-José deed op 7 jarige leeftijd haar eerste H .Communie te Antwerpen op 11 mei 1919 , op negen jarige leeftijd overleed haar vader te Turnhout op 20 oktober 1920. Hij werd eerst in Mechelen begraven en later overgebracht naar het stedelijk kerkhof in Tielt (West Vlaanderen) omdat Leona met haar dochter in Tielt woonde. Marie-José deed haar plechtige communie op 11 jarige leeftijd te Kortrijk (13 juni 1922). Zij werd hoofdverpleegster in de privékliniek van Dokter Lauwers te Kortrijk . Zij werd uitgehuwelijkt door haar nonkel Gabriel Duthoo op 12 augustus 1944 aan Alfons Albert Celine Verheyen, geboren te Hoboken op 1 januari 1914 ,meesterdrukker uitgever. Zij volgde haar echtgenoot naar Hoboken en overleed op 19 september 1976 te Kortrijk. Alfons Verheyen overleed op 7 januari 1997 te Malderen .
Marie-José Taeymans
Jozef Taeymans echtgenote en kind
40
Marie-José Taeymans ter gelegenheid van haar plechtige communie
6
5
1 2
3
4
8
7 10
11
9 12
13 16 15
1 Veronice Duthoo 2 Rachel Duthoo 5 Maria Hellemans °1879 7 Jules Taeymans °1876 9 Gabriel Duthoo °1889 10 Jules Duthoo °1861 11 Celine Minne °1858 12 Petrus Josephus Taeymans °1879 13 Leona Duthoo °1891 14 Pierre Duthoo °1894 15 Agnes Duthoo °1896
5
4 2
1
6
3
Van Links naar rechts: 1 Leona Duthoo 2 Petrus Josephus Taeymans 3 Celine Minne 4 Rachel Duthoo 5 Gabriel Duthoo
14
1
Van Links naar rechts: 1 Jules Duthoo 2 Maria Hellemans 3 Petrus Josephus Taeymans 4 Leona Duthoo 5 Jules Duthoo
5
Opname 1910 Heist-duinbergen
4 3 2 41
Opname 1957 ter gelegenheid eerste communie Marie-Ange (Mickey) Van rechts naar links: Alfons Verheyen, Laurent, Louis, Mickey, Martine, Robert Bertrand, Mich, Marie-José Taeymans
Opname te Edegem op 25 december 1980
Opname te Kasterlee op 11 juli 2004 voor restaurant “Den en heuvel” Van rechts naar links Laurent, Louis, Mickey, Martine, Robert, Bertrand, Mich,
42
Samen kregen zij zeven kinderen : 1 . Laurent Albert Leon Jozef Alfons Verheyen ° Wilrijk 19 december 1947 Bediende , levensgezel van Marta Rioga ° Orou Preto 27 november 1946 (Brazilie) 2 . Louis Gabriel Marguerite Marie Verheyen °Wilrijk 24 april 1949 Afgevaardigd bestuurder en gehuwd met Edith Simone Ide °Deurne 4 11 1949 Zij kregen 2 kinderen : 1 . Steve Verheyen ° Wilrijk 15 mei 1975 2 . David Verheyen °Wilrijk 2 januari 1980 3 . Marie-Ange (Mickey) Thérèse Chantal Julie Verheyen °Wilrijk 4 september 1950 Bediende, zij kreeg 2 zonen samen met Juan Maldonado °Lampa 8 8 1953 (Chili) 1 . Victor Verheyen ° 26 augustus 1978 2 . Manuel Verheyen ° 27 juli 1980 levensgezel van Veerle Van Den Eynde ° 3 september 1977
Alfons Verheyen en echtgenote Marie-José Taeymans
4 . Albertine Martine Micheline Marie Corneille Verheyen °Wilrijk 13 november 1951 Bediende, zij kreeg 3 kinderen samen met Willy Vingerhoets . Mortsel 18 1 1944 1 . Peggy Vingerhoets ° 22 augustus 1975 2 . Enzo Vingerhoets ° 3 oktober 1976 3 . Christophe Vingerhoets ° 31 januari 1983 5 . Robert Benjamin Agnes Marie Verheyen °Wilrijk 23 januari 1953 Chauffeur, hij kreeg 1 dochter met Smet Hilde 1 . Leen Verheyen°Antwerpen 25 oktober 1980 levensgezel van Karel Buysse °3 maart 1975 Robert kreeg een 2de dochter met Natacha Van Haesebrouck 2 .Verona Ramona Verheyen °Kortrijk 13 Juni 1997 6 . Bertrand Jean Marie Rafael Verheyen °Wilrijk 23 januari 1953 Bediende, gehuwd met Anne Maria Hilaria Rita Vlaeminck °Beveren 19 09 1957 Zij kregen 2 kinderen : 1 .Michaël Verheyen °Beveren 22 juli 1978 2 .Filip Verheyen ° Beveren 15 05 1980 7 . Marie-Paule (Mich) Louise, Marguerite Verheyen°Wilrijk 16 september 1954 Bediende
1 Priester Robert Verheyen 2 Agnes Duthoo meter van Robert Verheyen 3 Robert Verheyen 4 Bertrand Verheyen 5 Elvire Verheyen meter van Bertrand Verheyen 6 Benjamin Verheyen peter van Robert Verheyen 7 Albert Verheyen grootvader 8 Alfons Verheyen vader 9 Laurent Verheyen 10 Louis Verheyen 11 Jean Taeymans peter van Bertrand
6 11
7
2 5
1 3
8
4
Foto opname ter gelegenheid van het doopsel van de tweeling Robert en Bertrand
9 10 43
V
italis Franciscus Leopoldus Taeymans
Vitalis Franciscus Leopoldus Taeymans, zesde zoon van architect Petrus Josephus Taeymans en van Maria Ludovica Renders geboren te Turnhout op 15 juni 1882 en overleden na 1937
Met tekst op acherzijde foto : Le jeune Vital Taeymans : première de la classe , Excellente élève au collège Saint-Joseph à Turnhout . 44
G
enealogie van Marie-José Taeymans Taeymans Marie-José ∞Antwerpen 04 09 1911 +Kortrijk 19 09 1976 Taeymans Petrus Josephus ∞Turnhout 24 12 1879 +Turnhout 20 10 1920 Makelaar
X
Taeymans Petrus Josephus ∞Oorderen 03 12 1842 +Turnhout 16 06 1902 Provinciaal architect
X
Renders Maria Ludovica ∞Neeryssch 16 03 1845 +Turnhout 21 10 1931
Taeymans Cornelius Xaverius ∞Lillo 07 09 1811 +Lillo 14 11 1889 Aannemer van openbare werken Metser
X
Blockx Maria Catharina ∞Stabroek 07 09 1807 +Oorderen 08 09 1868 Serveuse
Taeymans Martinus ∞Stabroek 18 05 1776 + na 1834 Metser
X
Duthoo Leona ∞Kortrijk +Melle
01 02 1891 24 03 1964
Anthonissen Petronilla Cornelia ∞ Stabroek + voor 1835
Taeymans Joannes ∞Ossendrecht 20 02 1733 +Stabroek 24 12 1787
X
Vergult Adriana ∞Stabroek +Stabroek
Taaymans Gaspar ∞Putte NL 18 10 1693 +Ossendrecht NL 04 11 1755
X
Taeymans Ballthazar ∞Putte NL 1655 +na 1726
X
Meeus Sanders Adriana ∞ +na 1712
Taeymans Gasparis Balthasaris ∞rond 1610 +na 1693
X
Janssens Helena
Vermalen Cornelia ∞Putte NL +Ossendrecht NL
11 02 1797
09 11 1750
Taymans Balthazar ∞rond 1580 zijn kinderen bij een onbekende vrouw 1:Balthazar 2: Gasparis Balthasaris 3: Elisabeth Balthazaris Huwde te Putte NL. op 28 02 1631 voor de kerk met Adriaenssens Elisabeth Huwde te Stabroek op 11 07 1649 voor de kerk met Rombouts Adriana Huwde te Putte NL. op 29 04 1657 voor de kerk met Laureyssen Mayke Op 77 jarige leeftijd . Gezondheid !!!
45
Marie-José Taeymans
in dankbare herinnering 46
Een speciale ervaring of persoon wordt een eeuwig document... Tot elke familie behoort wel één of ander ‘speciaal persoon’. Een architect, een bekende Vlaming, een nonkel pastoor die de wereld rondreisde, een schilder, een zakenman, kortom iemand die iets speciaal verwezenlijkt heeft. De huidige druktechnieken laten toe om op een beperkt aantal exemplaren uw ervaringen, uw documentatie en uw herinneringen te vereeuwigen op papier in vierkleurendruk. Het drukken hiervan kan Verheyen Graphics volledig verzorgen. Het voorbereidende werk kan u zelf verzorgen of ook aan ons uitbesteden.
... u creëert een herinnering voor u en uw omgeving
Verheyen Graphics NV Belcrownlaan 5 2100 Deurne Tel 03/360 5 360
47
Technische realisatie van lay-out en druk: Verheyen Graphics N.V. Belcrownlaan 5 - B-2100 dDeurne Tel 03/360 5 360. Een grafisch bedrijf opgericht door Alfons Verheyen echtg. v. Marie-José Taeymans en thans geleid door Louis Verheyen en zonen Steve en David
